Redactiebericht Om te beginnen Aan tafel bij Gespot! Ethisch onderzoek Ondertussen bij De Nieuwe Kans...

Transcriptie

1 H.E.T. onderzoek

2

3 Redactiebericht... 4 Nieuwe naam, nieuwe nieuwsbrief Om te beginnen... 4 H.E.T. onderzoek gaat nu echt van start Aan tafel bij... 5 Het Jonkerenloket, YOUZ en Challenge Sports Gespot!... 6 AW-DNK in de media Ethisch onderzoek... 6 Wat vond de medisch ethische toetsingscommissie van H.E.T. onderzoek? Ondertussen bij De Nieuwe Kans... 7 Over methoden, meten en methodiek Experts kijken mee... 7 Wat vinden zij van H.E.T. onderzoek? Hello Goodbye... 8 We namen afscheid van Luuk maar verwelkomden twee nieuwe stagiairs!

4 4 2014: een mooi moment voor een flitsende start. Het onderzoek dat uitgevoerd wordt door de Academische Werkplaats bij De Nieuwe Kans (AW-DNK) heeft sinds kort een naam: H.E.T. onderzoek. Dat staat voor Hersenen, Effect en Traject onderzoek. Ook was er een metamorfose voor het kwartaalbericht; vanaf nu krijgen onze samenwerkingspartners drie keer per jaar de Nieuwsflits H.E.T. onderzoek in hun mailbox. We praten je hierin bij over de voortgang van het onderzoek, over de samenwerking met De Nieuwe Kans en onze andere partners en over alle belangrijke ontwikkelingen bij AW-DNK. Zo is Arne Popma (Hoofd Onderzoek) per 1 mei aangesteld als hoogleraar forensische psychiatrie voor één dag per week aan de rechtenfaculteit van de Universiteit Leiden. Voor AW-DNK blijft hij uiteraard daarnaast gewoon nog werkzaam als ons hoofd onderzoek. Ook ontvingen we begin 2014 bericht van de Medisch Ethische Toetsingscommissie: ons onderzoek is gewogen op de ethische weegschaal. Hoe dat afliep lees je verderop in deze nieuwsflits. Bovendien heeft AW-DNK haar vuurdoop in de media gehad: eind maart verscheen een artikel van onze hand over het belang van wetenschappelijk bewezen interventies in het Algemeen Dagblad. Het artikel is te lezen op de website: aw-dnk.nl. En nu aan de slag. Dat was het motto van ons onderzoeksteam in de eerste maanden van het nieuwe jaar was het jaar van het bedenken van plannen, het schrijven van een onderzoeksvoorstel en het kennismaken met alle partners in het veld. En nu, in 2014, komen we echt met onze poten in de klei te staan. Laura van Duin (promovendus Traject) voerde in het eerste kwartaal een pilot-onderzoek uit met de dossiers van de Raad voor de Kinderbescherming. Laura: De Raad is echt een open organisatie. Binnen no-time was ik ingeburgerd en vierde ik de verjaardagen mee. Bovendien wordt alles zeer zorgvuldig bijgehouden, iets waar een onderzoeker erg blij van wordt. Dankzij deze pilot is duidelijk geworden welke gegevens uit de Raaddossiers ik kan gebruiken voor het Trajectonderzoek. Zo weet ik nu exact welke informatie uit het beschermingsonderzoek komt dat uitgevoerd wordt door de Raad als er het vermoeden is van een onveilige opvoedingssituatie. Deze informatie is voor mij van belang want verschillende aspecten van de opvoedingssituatie fungeren als belangrijke voorspellers van de zorg en justitie trajecten van jongeren.

5 5 Verder is AW-DNK op 24 januari een groot pilotonderzoek gestart bij De Nieuwe Kans zelf. Het doel van deze oefening was om de vragenlijsten te testen die vanaf 1 april in het echte onderzoek gebruikt worden en om de deelnamebereidheid en deelnamevaardigheden van de deelnemers daar te peilen. In totaal deden 30 deelnemers mee aan de pilot (responspercentage: 82%). Josjan Zijlmans (promovendus Hersenen) vertelt: De deelnemers stonden zo ongeveer in de rij om mee te doen. Op een gegeven moment was ik bezig met een vragenlijstafname en voegden zich drie deelnemers bij ons die ook mee wilden doen! Ik vind het mooi dat je tijdens het onderzoek een band opbouwt met een deelnemer. De jongens vertellen mij ook dat ze door het onderzoek meer over hun gedrag gaan nadenken. En gisteren werd ik op de gang aangesproken: Gast, wanneer ga je nou mijn hersens scannen?. AW-DNK zat in 2014 aan tafel bij verschillende oude bekende en bij nieuwe samenwerkingspartners. Zo brachten Arne Popma (Hoofd Onderzoek), Floor Bevaart (Coördinator) en Marie-Jolette Luijks (Promovendus Effect) werkbezoeken aan het Jongerenloket, onze centrale onderzoekspartner. We hebben samen met Alice Vlaanderen (Hoofd Jongerenloket) en Willy Wolters (Stafadviseur Jongerenloket) het plan uitgewerkt om 500 multiprobleem jongvolwassenen te onderzoeken. Eén van de eerste vragen die we moesten beantwoorden was: hoe stel je eigenlijk vast of iemand multiproblematiek heeft? Marie-Jolette legt uit: Samen met de jongerencoaches van het Jongerenloket heb ik een multiprobleem definitie vastgesteld. Een jongere heeft multiproblematiek wanneer hij grote problemen heeft op het gebied van dagbesteding én inkomen en daarnaast ook problemen heeft op het gebied van óf justitie, óf verslaving, óf geestelijke gezondheid óf zijn sociale netwerk. Het komt goed uit dat de Zelfredzaamheidsmatrix (ZRM), die al deze problemen meet, al jaren door het Jongerenloket wordt gebruikt. Voor ons is dit het ideale screeningsinstrument en alle jongeren die aan onze ZRM definitie voldoen worden vanaf 1 juli 2014 bij het Jongerenloket gevraagd om mee te doen aan het onderzoek.

6 6 In 2014 bezochten Theo Doreleijers (Directeur) en Reshmi Marhe (Coördinator) ook weer regelmatig de collega s van YOUZ, de jongerenafdeling van Antes/Bouman GGZ. Eind februari werd een convenant getekend om de samenwerking tussen AW-DNK, De Nieuwe Kans en YOUZ te vast te leggen. Tot slot maakte AW-DNK kennis met Challenge Sports, een organisatie met veel expertise in het begeleiden van werkloze jongeren. Johan van Haga (directeur Challenge Sports) zet topsporters in als docent in de trajecten; zij fungeren als rolmodel voor de jongeren. AW-DNK en Challenge Sports hebben de intentie om in de toekomst nauw samen te gaan werken om de groep multiprobleem jongeren in kaart te brengen. Op 29 maart 2014 plaatste het Algemeen Dagblad een artikel geschreven door Floor, Arne en Theo van AW-DNK op de opiniepagina. Met dit artikel braken wij een lans voor het nut van wetenschappelijk effectonderzoek. In Rotterdam zijn de afgelopen jaren veel interventies opgezet voor kwetsbare jongeren en jongvolwassenen. Maar of, hoe en waarom ze werken is voor veel van deze activiteiten nog onbekend. De Nieuwe Kans is één van de weinige instellingen waar academisch onderzoek wordt gedaan naar de effectiviteit. In het krantenartikel betogen we waarom de gemeente de nu geboden kans moet aangrijpen om de praktijk en wetenschap samen te brengen en om het onderzoek naar behoren uit te voeren. Immers, onderzoek kost tijd maar uiteindelijk bespaart het de gemeente geld! Eind vorig jaar kwam de uitslag van de Medisch Ethische Toetsingscommissie (METC) per post bij ons binnen. De taak van een METC is om wetenschappelijke onderzoeksvoorstellen te toetsen op haalbaarheid en uitvoerbaarheid maar vooral ook op ethische aspecten. Hoewel de grote hoeveelheid vragenlijsten, de interviews en de hersenmetingen een flinke belasting vormen voor de deelnemers van H.E.T. onderzoek, oordeelde de METC dat de informatie die wij gaan verzamelen zo belangrijk is voor de maatschappij dat het opweegt tegen deze belasting. Voor de definitieve toestemming moesten we nog wel een aantal praktische zaken regelen, zoals het aangaan van contracten met samenwerkingspartners zoals het Erasmus MC en de Erasmus Universiteit. De contracten die noodzakelijk zijn om het gebruik van de apparatuur van deze instellingen voor ons Hersenenonderzoek goed te regelen zijn inmiddels allemaal getekend! De METC gaf ons daarnaast voor het Effectonderzoek de opdracht mee om precies te bepalen hoe we De Nieuwe Kans gaan

7 7 vergelijken met andere instellingen; op dit moment werken we aan een apart amendement. Het wordt in juni ingediend. Het gonst in de gangen van De Nieuwe Kans. Ben jij al gevraagd voor het interview van Marie- Jolette? Want voordat we kunnen onderzoeken of De Nieuwe Kans werkt moeten we eerst weten hoe en vanuit welke visie er momenteel gewerkt wordt. Dat doen we door middel van kwalitatieve interviews met een aantal medewerkers en met deelnemers van DNK en met een aantal professionals die verwijzen naar DNK. De uitkomsten van de interviews gebruikt Marie-Jolette om een vragenlijst te ontwikkelen die tijdens H.E.T. onderzoek wordt afgenomen bij de medewerkers van DNK. Op deze manier kunnen we meten of het programma van DNK door de medewerkers steeds op dezelfde manier wordt uitgevoerd als ze het beschrijven. De interviews duren gemiddeld een uur. Daniël de Wolf (intern begeleider DNK) zal samen met Marie-Jolette de uitkomsten van de interviews opnemen in de methodiekbeschrijving van De Nieuwe Kans. Op 1 juli zijn de interviews klaar. Anne Verduin (stagiair Effect) werkt hard mee aan deze klus. Zij wordt voorgesteld in de rubriek Hello Goodbye. In januari kwamen drie expertgroepen bij elkaar om een inhoudelijke bijdrage te leveren aan de onderzoeksplannen van H.E.T. onderzoek. AW-DNK heeft één expertgroep met vier tot vijf experts per onderzoekslijn samengesteld. De experts komen van verschillende universiteiten uit heel Nederland en denken zeer enthousiast mee met de onderzoeken. Bij de eerste bijeenkomsten werd het METC voorstel en de drie verschillende onderzoeksplannen van H.E.T. onderzoek besproken. Zo werd er in de expertgroep Hersenen besloten wat voor soort plaatjes je het best kunt gebruiken als je emotieherkenning wil meten bij jongeren in de fmri scanner. Je kunt ze bijvoorbeeld een afbeelding van een boos gezicht laten zien ( emotioneel geladen conditie ) en meten welke reactie dit oproept in de

8 8 hersenen. Om vervolgens het verschil tussen wel emotie versus geen emotie in de hersenen te meten moet deze reactie vergeleken worden met wat er in de hersenen gebeurt als iemand een gezicht ziet waarop geen emotie te zien is ( emotioneel neutrale conditie ). Een interessante vraag is vervolgens of je naast deze twee condities ook nog een afbeelding laat zien van vormen die op een gezicht lijken maar geen gezicht zijn (bijvoorbeeld 3 rondjes en een streepje). Omdat de hersenen echte gezichten namelijk altijd herkennen, ongeacht of er wel of geen emotie waar te nemen valt, is het goed om ook nog een geheel neutrale conditie te hebben. Zo kun je na afloop precies vaststellen welke hersenactiviteit voortkwam uit het herkennen van het gezicht en welke hersenactiviteit specifiek toe te schrijven is aan het herkennen van de emotie. Eind maart namen we afscheid van de jongste onderzoeker uit het team van AW-DNK. Onderzoeksassistent Luuk Stapersma heeft per 1 april 2014 een nieuwe baan als promovendus in het Erasmus MC. Het promotieonderzoek dat hij uitvoert op de afdeling Kinder en Jeugdpsychiatrie gaat over de effectiviteit van een psychosociale behandeling voor kinderen met chronische darmklachten. We houden zeker contact met Luuk want wij werken intensief samen met deze afdeling in Rotterdam. Gelukkig werd het onderzoeksteam van H.E.T. onderzoek begin januari toch ook enigszins uitgebreid. Stagiairs Anne Verduin kwam ons versterken! Anne is een master-student forensische orthopedagogiek aan de Universiteit van Amsterdam. Zij is stagiair voor het Effectonderzoek en schrijft haar scriptie over methodieken die ontwikkeld zijn voor multiprobleem jongeren en over de methodiek van De Nieuwe Kans in het bijzonder.

9