Uitreiking adoptiecertificaat Olin L. Wieneke aan Broeklandcollege Hoensbroek op 14 november 2015 op Amerikaanse begraafplaats Margraten

Transcriptie

1 1 Uitreiking adoptiecertificaat Olin L. Wieneke aan Broeklandcollege Hoensbroek op 14 november 2015 op Amerikaanse begraafplaats Margraten Dames en heren, Jongens en meisjes van het Broeklandcollege, Oorlog en geweld zijn van alle tijden. De strijd tegen terreur ook. Vandaag Parijs, Beiruit, Syrië, Soedan Allemaal terreur van globale betekenis. Sinds 1914 is in feite elke oorlog een wereldoorlog. Vandaag staan we stil bij de strijd van de wereld tegen de nazi-terreur. Jongens en meisjes van het Broeklandcollege, Vandaag ontvangt jullie school de eer te mogen waken over de nagedachtenis van Olin L. Wieneke, één van de ruim tienduizend bevrijders die hier bij ons zijn gebleven. Hier bij ons, op deze immense begraafplaats. Niet dat ik jullie veel over zijn leven kan vertellen. Niet veel meer dan dat hij, Olin in 1918 is geboren, in een klein plaatsje in de Amerikaanse staat Illinois, met de naam Nokomis, hier zo n 6000 kilometer vandaan. En dat hij zich in mei 1942 aanmeldde bij het Amerikaanse leger. Het waren economische geen makkelijke tijden, en zo kon hij tenminste wat geld verdienen en een opleiding volgen. Een opleiding tot radio-operator bij de luchtmacht. Hij Olin schopte het zelfs tot sergeant en ging deel uitmaken van de tienkoppige bemanning van een bommenwerper. Een bommenwerper met de vrolijk klinkende bijnaam The Jolly Roger.

2 2 Veel meer kan ik jullie niet vertellen over zijn leven. Wel meer over zijn dood. Over wat hem en zijn negen maten overkwam. Overkwam op 17 augustus 1943, tijdens een uiterst gewaagde operatie, en wel het op klaarlichte dag bombarderen van de fabriek waar Messerschmidts werden gebouwd, de beruchte Duitse oorlogsvliegtuigen. Na die actie zouden zij over de Alpen via Oostenrijk naar het voor hen veilige Algerije vliegen. Het verhaal klinkt als het script van een oorlogsfilm. Maar helaas was het geen fictie. Maar rauwe werkelijkheid. De rauwe werkelijkheid van The Jolly Roger die Duitsland niet eens zou bereiken. Al boven de Belgisch-Nederlandse grens werd het aan flarden geschoten. Door diezelfde vijand, die zij zo n gevoelige klap hadden willen uitdelen. Vijf mannen lukt het nog te springen Zij landden met hun parachutes nabij het Belgische Zoersel, niet heel ver van Antwerpen. The Jolly Roger stort neer bij Woensdrecht, in Nederland, samen met de 5 bemanningsleden, die dit sowieso niet overleven. Slechts twee van hen worden geïdentificeerd en begraven: Paul Sommers, piloot en gezagvoerder 27 jaar. Hij is bij ons gebleven, hier begraven op dit kerkhof in Margraten. En

3 3 Hugh MCclatchey, navigator 25 jaar. Hij is op die 17 e augustus nét iets meer dan één jaar getrouwd; zijn dochtertje Hope nog niet geboren Ook hij heeft hier even gelegen, maar ligt nu voor altijd begraven in New York. De overige 3 inzittenden zijn niet teruggevonden. Hun familie kreeg te horen dat ze Missing in Action waren. Jullie Olin 25 jaar - was één van hen. Hij eindigde hier, enkel met zijn naam gebeiteld in een muur der vermisten. Net als Herbert Brown, co-piloot en 23 jaar. Parker Crabtree, stuurboord-schutter en ook 23 jaar, staat met zijn naam op net zo n muur, op het kerkhof van Henri-Chapelle bij Luik. Van de 5 mannen die het lukten het vliegtuig te verlaten, overleefden er 3. Dit zijn: Bommenrichter Henry Walker. Hij wordt meteen door de Duitsers gevangen genomen, en opgesloten in een krijgsgevangenkamp in Polen. Buikschutter James Henry Brown die nog in de voet wordt geraakt tijdens de afdaling is een zelfde lot beschoren. Hij eindigt in een gevangenenkamp in Oostenrijk. Hij weet te ontsnappen, maar wordt helaas ook weer gepakt. Meer geluk of beter gezegd: het meeste geluk heeft boordwerktuigkundige Bruno Gallerani. Hij weet zich te verstoppen voor de Duitsers. Met hulp van het verzet staat hij 2 maanden later - via Frankrijk, Portugal en Spanje weer op het Engelse vliegveld waar vandaan hij vertrokken was. Minder fortuinlijk waren de andere 2.

4 Bakboord-schutter Larry Stokes raakt ernstig gewond, als hij met zijn zwaar beschadigde parachute de grond raakt. 4 Hij wordt gevangen genomen, maar is er zo erg aan toe, dat het Duitse Rode Kruis hem terug naar Amerika stuurt. Waar hij alsnog aan zijn verwondingen overlijdt. Staartschutter Joe Schreppel 23 jaar - was al zwaargewond toen hij uit het vliegtuig sprong. Hij eindigt hangend aan zijn parachute in een boom, waaruit een toegesnelde Belgische scout hem nog weet los te snijden. Hij is niet meer te redden, sterft ter plekke en wordt opgebaard in het lijkenhuisje van Zoersel. En dáár voor dat huisje wordt het ene na het andere boeketje bloemen neergelegd. Net zoals dat anno 2015 gebeurt om slachtoffers te eren. Met als grote verschil dat nu de Gestapo een aantal dorpelingen en de pastoor oppakt en gevangen zet. Vanwege het tonen van sympathie aan een overleden Amerikaan Dames en heren, jongens en meisjes. Dit was in het kort wat er die 17 e augustus 1943 gebeurde. Wat er gebeurde met de tien bemanningsleden waarvan maar drie het overleefden; en slechts één zijn vrijheid wist te behouden. Die dag zijn er in totaal 60 vliegtuigen - net als The Jolly Roger - niet teruggekeerd. 60 vliegtuigen met 600 man aan boord. Voor Olin eindigde die 17 augustus 1943 zijn leven. Was hij al 25 jaar of moest hij dat nog worden? Zoals ik al zei: van zijn leven weet ik niet zoveel. Hij liet bedroefde ouders na; een bedroefde zuster

5 5 en twee bedroefde broers. Méér weet ik niet. Ik weet niet of hij een lief of verloofde had Ik weet niet of hij mooie toekomstdromen had Ik weet niet waar zijn passies lagen Maar dames en heren, jongens en meisjes. Dat is het mooie van dit adoptieprogramma Het programma waarbinnen zoveel adoptanten in de loop van de jaren contacten wisten te leggen met de overzeese familie van hun held Om samen met die nabestaanden de herinnering aan deze helden - onze bevrijders - levend te houden. Door te memoreren hoe ze waren toen ze nog in leven waren; toen ze nog een toekomst hadden. Een toekomst die zou beginnen nadat ze ons hadden bevrijd. Jongens en meisjes, ik heb de woorden hier al eens eerder aangehaald. De woorden van Bram Vermeulen die zong: Ik ben pas dood, als je me vergeten bent. Ik herhaal ze hier graag ter gelegenheid van het overhandigen van dit laatste adoptiecertificaat aan jullie van het Broeklandcollege. Het is nu aan jullie om Olin L. Wieneke nooit te vergeten. En daarmee voor altijd in leven te houden. Ook 72 jaar na zijn dood.

6 6 Net zoals de andere bevrijders, die voor altijd bij ons zijn gebleven. En net zoals jullie Olin, zo n 6000 kilometer hebben afgelegd om mensen te verlossen van de kommer en kwel van een boosaardige bezetting. Mensen van een ander continent die ze niet eens kenden, maar toch te hulp schoten en daarmee hun leven verloren. Die mensen waren wij. Wij die hen toen met open armen ontvingen. En uit dank nooit zullen vergeten. Net zoals we de slachtoffers van terreur nooit mogen vergeten, niet van toen, noch die van vandaag.