Bomenbeleidsplan Gemeente Heerlen

Transcriptie

1 Bomenbeleidsplan Gemeente Heerlen Cobra boomadviseurs i.s.m. Prohold Januari 2007

2 Colofon Opdrachtgever: Gemeente Heerlen Status: Definitief Auteurs: J.J. Verhagen Cobra Boomadviseurs G.J. van Prooijen Prohold Gecontroleerd door: A.C. Geerits Gemeente Heerlen Vrijgegeven door: J.J. Verhagen Cobra boomadviseurs Januari 2007 Cobra boomadviseurs Rechtestraat GE Wilbertoord T F Prohold Amorijstraat GJ Arnhem T Cobra boomadviseurs. Alle rechten voorbehouden. Behoudens de door de wet gestelde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave worden vermenigvuldigd en/of openbaar worden gemaakt zonder voorafgaande toestemming van Cobra boomadviseurs. Wij adviseren de gebruikers van deze rapportage de informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar in combinatie met hun eigen professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren. 1 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

3 Inhoud 1 Voorwoord 4 2 Inleiding 6 3 Bomenstructuur Uitgangspunten uit het groenstructuurplan (1993) Wensbeeld bomenstructuur Hoofdstructuur Secundaire structuur Markante boomlocaties Gemeentelijke bomen op particulier terrein Overige bomen 22 4 Uitwerking Hoofdstructuur Mogelijkheden en knelpunten Secundaire structuur Inventarisatie huidige secundaire structuur Mogelijkheden en knelpunten Markante boomlocaties 28 5 Knelpunten analyse Smalle wegprofielen Smalle plantstroken, te kleine plantspiegels en beperkte ondergrondse groeiruimte Onvoldoende afstemming sortiment op bodemomstandigheden Zoutschade 36 6 Aanbevolen acties Buurt 10: Maria Gewanden Terschuren Buurt 11: Mariarade Buurt 12: Hoensbroek De Dem Buurt 13: Nieuw Lotbroek Buurt 14: De Koumen Buurt 20: Vrieheide De Stack Buurt 21: Heerlerheide Passart Buurt 22: Heksenberg Buurt 23: De Hei Buurt 24: Rennemig Beersdal Buurt 30: Zeswegen, Nieuw Husken Buurt 31: Schandelen Grasbroek - Musschemig Buurt 32: Meezenbroek Schaesbergerveld - Palemig Buurt 33: Heerlen Centrum 81 2 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

4 6.15 Buurt 34: Eikenderveld Buurt 35: Woonboulevard Ten Esschen Buurt 36: Welten Benzenrade Buurt 37: Bekkerveld Aarveld Buurt 38: Caumerveld Douve Weien Buurt 39: Molenberg Buurt 40: Heerlerbaan centrum Buurt 41: Heerlerbaan schil Buurt 42: De Beitel Prioriteit en kosten 108 Bijlage 1. Structuurtekening Bijlage 2. Prioriteit en kosten 3

5 1 Voorwoord Wie heeft er in de voorbije maand juli niet de schaduw van een stadsof parkboom opgezocht en er de aangename koelte onder het groen dak mogen aanvoelen? Het is één van de positieve effecten van bomen in de openbare ruimte. Als groenste stad van Nederland heeft Heerlen dan ook een visie over bomenbeheer! Met de plataan als stadsboom wordt een link gelegd met het Romeins verleden en de zuiderse sferen van het Middellandse zeegebied. Bomen zijn onmisbaar in onze woon-, winkel- en werkomgeving. Ze zorgen voor de productie van zuurstof, zuiveren de lucht van fijnstof, verfraaien het straatbeeld, zijn bouwstenen van een landschap, zorgen voor verkeersgeleiding, geven verkoeling en beschutting en dragen bij aan een aangenaam microklimaat. Het beheer van bomen is niet langer een opdracht voor een kleine groep van vakspecialisten. Als gevolg van integraal beheer van de openbare ruimte praten steeds meer mensen en disciplines mee over beheer en instandhouding. Eenduidigheid in beleid en informatie is hierbij gewenst. Inwoners mogen een toelichting vragen over het hoe en waarom van bomen in hun straat of wijk. Er is behoefte aan een verdieping van de hoofdlijnen uit het groenstructuurplan. Wanneer en waarom is een boom waardevol en hoe kunnen waardevolle bomen beschermd worden? Een aantal objectieve criteria helpen bij de beoordeling van deze waarden en het hanteren van de boomverordening. Daarnaast zijn er de kleinere en grotere problemen bij het beheer en onderhoud van bomen. Wat is het verschil tussen last en overlast? Is dit een juiste boomkeuze? Wanneer kiezen voor een jonge boom of verder investeren in minder vitale oudere bomen? Of met welke (snoei-)maatregelen begeleiden wij bomen naar een gewenst eindbeeld? Dit zijn vragen die beantwoord worden in het handboek bomen in Heerlen. Bovendien zijn bomen belangrijk voor de stadsfauna. Vogels en insecten vinden er hun voedsel en onderkomen. Een aantal bomen verdient zelfs een status. Ze zijn monumentaal of ze zijn een gedenkteken uit een cultuurhistorisch verleden. Tenslotte past hierbij een woord van dank aan eenieder die meegewerkt heeft aan de totstandkoming van deze beleidsnota. Collega s uit de gemeentelijke organisatie betrokken bij planning, uitvoering en beheer; natuurverenigingen en organisaties vanuit het 4 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

6 Platform Natuur en Milieu; de burgers van Heerlen voor het aandragen van informatie over monumentale bomen en uiteraard het bureau Cobra voor hun enthousiaste en positieve benadering van deze opdracht. Moge het eindresultaat een handzame leidraad zijn bij het maken van keuzes bij de planning, het planten en het duurzaam beheren van bomen in Heerlen. A. Geerits Specialist Groen Afdeling Stedelijke Project Ontwikkeling 5

7 2 Inleiding Door Cobra boomadviseurs is in samenwerking met Prohold BV een Bomenbeleidsplan voor gemeente Heerlen opgesteld. In dit rapport zijn de hoofdlijnen van het beleid met betrekking tot straatbomen op zowel macro- (stad) als op microniveau (buurt) beschreven. Op basis van eerder opgestelde plannen zoals het groenstructuurplan (1993), de Nota ruimtelijke kwaliteit (1994), het Leefomgevingsplan (2004) en de Beleidsvisie IBOR (2004) is een totaaloverzicht gemaakt van de verschillende wensbeelden die gemeente Heerlen in het verleden voor ogen had. De geschetste wensbeelden voor wat betreft de bomenstructuren zijn op basis van het actuele bomenbestand bijgesteld en er is een nieuw en realistisch wensbeeld vervaardigd. Voor het realiseren van de gewenste boomstructuren is aangegeven waar de prioriteiten liggen en welke kosten met het realiseren gemoeid zijn. In dit rapport is een omschrijving gegeven van het nieuwe wensbeeld, welke bomenstructuren (hoofdstructuur, secundaire structuur, markante boomlocaties, gemeentelijke bomen op particulier terrein en overige bomen) geschikt zijn om onderdeel uit te maken van het bomenstructuurplan en welke knelpunten aanwezig zijn om het nieuwe wensbeeld te realiseren. Zoals iedereen wel weet dient aan een beleidsstuk een visie ten grondslag te liggen. Dit bomenbeleidsplan is gestoeld op onderstaande visie. Visie De gemeente Heerlen, Parkstad Limburg, bestaat uit diverse bebouwde kernen die naar elkaar zijn gegroeid. De gebieden tussen en rond deze kernen hebben een groen karakter. Enerzijds door de aanwezige boomstructuren, anderzijds door de groene linten die worden gevormd door de beplantingen naast waterlopen en bos- en natuurgebieden. De verschillende kernen worden, ondanks de hoge bebouwingsdichtheid, ervaren als een groene omgeving. Dit groene karakter in de kernen wordt vooral bepaald door de grote aantallen bomen. Gemeente Heerlen streeft daarom naar een hoogwaardige en duurzame boomstructuur die vele generaties behouden mag blijven. Om dit te realiseren dienen de huidige boomstructuren behouden te blijven en daar waar nodig uitgebreid. Dit rapport maakt onderdeel uit van een groter geheel, te weten: 1. Bomenbeleidsplan; 2. Kwaliteitshandboek Bomen; 3. Monumentale bomen; 4. Afwegingsmodel kapvergunningen. 6 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

8 Samenhang tussen diverse onderdelen Het bomenbeleid richt zich op twee sporen. Het ene spoor betreft het ontwikkelen van een kwalitatief hoogwaardig en duurzaam bomenbestand. Het andere spoor betreft het duurzaam in stand houden van dit bomenbestand. Voor het ontwikkelen van een kwalitatief hoogwaardig en duurzaam bomenbestand geeft het bomenbeleidsplan aan welke boomstructuren versterkt of ontwikkeld moeten worden en aan welke criteria dergelijke boomstructuren moeten voldoen. Hierbij is gebruik gemaakt van wensbeelden. Dit is per buurt geconcretiseerd. Tevens zijn verspreid over de stad 21 markante boomlocaties aangewezen. Voor het realiseren van de gewenste boomstructuren is aangegeven waar de prioriteiten liggen en welke kosten met het realiseren gemoeid zijn. Bij het realiseren van kwalitatief hoogwaardige en duurzame boomstructuren hebben we met allerlei criteria en randvoorwaarden te maken. Deze criteria en randvoorwaarden zijn opgenomen in het kwaliteitshandboek. Zowel bij de planvorming, de voorbereiding, de uitvoering en het beheer, biedt dit handboek het instrumentarium wat nodig is om de gewenste kwaliteit te bereiken. Er zijn altijd locaties te vinden waar bomen zeer gewenst zijn, terwijl de groeiruimte niet voldoet aan de eisen en normen zoals genoemd in het kwaliteitshandboek. In die gevallen moet een afweging gemaakt worden welke belangen het zwaarst wegen. Dit kan soms inhouden dat bewust afgeweken wordt van enkele normen en randvoorwaarden uit het handboek. In die gevallen moet men zich realiseren dat of: De boom minder duurzaam zal zijn en sneller vervangen moet worden; Er eerder overlastsituaties ontstaan ten aanzien van bijvoorbeeld opdruk van verharding; Er extra snoeimaatregelen nodig zijn om overlast tegen te gaan. Voor het duurzaam in stand houden van een kwalitatief hoogwaardig bomenbestand zijn ook twee aparte beleidsinstrumenten ontwikkeld. Enerzijds betreft dit beleid rondom waardevolle bomen. Anderzijds gaat het om de kapverordening. Het beleid rondom waardevolle bomen richt zich op duurzaam behoud van zowel gemeentelijke als particuliere waardevolle bomen. Op basis van selecties is een deel van het gemeentelijke bomenbestand beoordeeld. Bij deze beoordeling zijn criteria gehanteerd aan de hand waarvan bomen al of niet als waardevol zijn aangemerkt. Deze waardevolle bomen verdienen een hoge mate van bescherming en zullen waar nodig onder een intensiever beheersregime vallen. Onder particulieren is een vrijblijvende inventarisatie opgestart van mogelijke waardevolle bomen. 7

9 In het beleidsplan zijn aanbevelingen opgenomen op welke wijze de gemeente verder invulling aan haar beleid rondom waardevolle bomen kan geven. Ook de kapverordening is een instrument wat er toe bij kan dragen dat bomen in Heerlen behouden kunnen blijven. Voor de kapverordening zijn criteria ontwikkeld op basis waarvan een goede afweging gemaakt kan worden ten aanzien van het al dan niet verlenen van een kapvergunning. Wij hopen dat dit rapport, maar ook de hierbij behorende rapporten, intensief gebruikt gaan worden om Parkstad Limburg een duurzaam groen karakter te geven. Joost Verhagen Gerrit-Jan van Prooijen 8 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

10 3 Bomenstructuur 3.1 Uitgangspunten uit het groenstructuurplan (1993) De gemeente Heerlen is onderdeel van het sterk verstedelijkte gebied in oostelijk Zuid Limburg. Dit gebied kenmerkt zich door een grote afwisseling van open en bebouwde ruimten waarbij centrumgebieden, woongebieden, thematische bedrijventerreinen, industriële bedrijventerreinen en landschappelijk waardevolle gebieden als een mozaïek door elkaar liggen. Dit mozaïek wordt doorkruist en ontsloten door een uitgebreid netwerk van wegen. In het Groenstructuurplan van 1993 wordt kort aandacht besteed aan de bomenstructuur. In dit plan wordt voorgesteld om vanwege de multifunctionele betekenis van bomen, het bomenbestand uit te breiden. Bij de multifunctionele betekenis denken we aan het geven van een groener gezicht, de structurerende functie van lanen, de rol als onderdeel van de ecologische infrastructuur, de visueelruimtelijke werking en de eigen schoonheid van bomen. Veel van de in de gemeente Heerlen aanwezige rotonden zijn van een Tevens wordt voorgesteld om de (hoofd)bomenstructuur te koppelen aan de bestaande en nog te ontwikkelen (hoofd)structuurwegen. Dit komt globaal neer op; de regionale ontsluitingswegen, de oude uitvalswegen en de ring rond het citygebied. Naast laanbeplantingen langs de wegen worden ook de lijnvormige beplantingen langs de autowegen, de spoorlijnen en op voormalige mijnsporen genoemd als belangrijke elementen met een ecologische, een structurele en een esthetische functie. Omdat een deel van deze lijnvormige beplantingen geen eigendom zijn van de gemeente en een ander deel te vinden is in parken en grootschalige groengebieden waar duurzaam beheer en behoud van bomen integraal onderdeel is van het beheer van deze gebieden, worden deze lijnvormige beplantingen in dit plan verder buiten beschouwing gelaten. Tot slot geeft het groenstructuurplan aan dat de bomenstructuur ook op lagere schaalniveaus (buurtniveau) dient te worden uitgewerkt. 3.2 Wensbeeld bomenstructuur De bomenstructuur wordt conform de in het groenstructuurplan opgenomen richtlijnen gekoppeld aan de (hoofd)structuurwegen. De bomenstructuur wordt opgedeeld in twee niveaus; de hoofdstructuur boombeplanting voorzien. Dit is een bewuste keuze die ook bij de realisatie van nieuwe rotonden zoveel mogelijk zal worden gevolgd. 9

11 en een secundaire structuur. De hoofdstructuur is gekoppeld aan de regionale ontsluitingswegen en enkele andere wegen die een functie hebben in de verbinding van de diverse stadsdelen van Heerlen. De secundaire structuur is gekoppeld aan wegen die een belangrijke ontsluitingsfunctie vervullen voor de diverse buurten. Daarnaast zijn er verspreid over Heerlen diverse locaties waar bomen een zeer belangrijke rol spelen bij de kwalitatief hoogwaardige inrichting van de openbare ruimte. Deze locaties zijn als markante boomlocaties aangegeven. In de structuurtekening (bijlage 1) is de gewenste boomstructuur van Heerlen aangegeven. Foto 1. Belangrijke laan voor inrichting van de openbare ruimte op buurtniveau: Wingerdweg Natuurlijk zijn er naast de hoofd- en secundaire structuur en de markante boomlocaties nog veel andere bomenrijen/lanen/pleinen waar bomen een essentiële rol vervullen bij de inrichting van de openbare ruimte op buurtniveau. Ook hier dient behoud en ontwikkeling van deze elementen centraal te staan. Veel van de in de gemeente Heerlen aanwezige rotonden zijn van een boombeplanting voorzien. Dit is een bewuste keuze die ook bij de realisatie van nieuwe rotonden zoveel mogelijk zal worden gevolgd. Foto 2. Op een dergelijke locatie voegt de linkerrij bomen niets wezenlijks toe: Josephstraat. De doelstelling om het bomenbestand in Heerlen uit te breiden houdt niet in dat elke bestaande boom behouden moet blijven of bij uitval vervangen moet worden. Bij bomen die slecht functioneren en sterke overlast veroorzaken dient een bewuste afweging gemaakt te worden tussen investeren in verbetering of verwijderen. 10 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

12 3.2.1 Hoofdstructuur De volgende afbeeldingen geven het wensbeeld voor de hoofdbomenstructuur weer. De hoofdstructuur is gekoppeld aan de regionale ontsluitingswegen. De regionale ontsluitingswegen, die deels nog gerealiseerd moeten worden, kenmerken zich door een royaal profiel met brede bermen. Deze wegen zijn voor het grootste deel gescheiden van woonfuncties gesitueerd en lopen vooral door en langs de grote groengebieden van Heerlen. Uitgangspunten bomenstructuur regionale ontsluitingswegen: Gebruik van bomen 1e grootte.; Gebruik van inheemse soorten met een bos- of parkachtige uitstraling.; Incidenteel gebruik van exoten als accent (bijvoorbeeld op rotondes); Gebruik van meerdere boomsoorten (rijgewijs of groepsgewijs) per weg. Foto 3. Profiel regionale ontsluitingsweg met brede bermen: Nieuw Eyckholt. We hebben te maken met zeer brede profielen die de groengebieden aan- of doorsnijden waardoor royale beplantingsmogelijkheden aanwezig zijn. De bomenstructuur langs de regionale ontsluitingswegen reageert op het karakter van het aangrenzende of doorsneden groengebied. Langs bossen past een massale bosachtige beplanting; door parken wordt gewerkt met boomgroepen; langs bebouwing of bedrijfsterreinen wordt gewerkt met bomenrijen. 11

13 Foto 4. Profiel regionale ontsluitingsweg, parkachtige uitstraling: Euregioweg. Afbeelding 2. Wensbeeld hoofdbomenstructuur (bovenaanzicht). Afbeelding 1. Wensbeeld hoofdbomenstructuur (doorsnede). 12 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

14 3.2.2 Secundaire structuur De secundaire structuur bestaat onder meer uit de ring rond het citygebied, oude uitvalswegen en de ontsluitingswegen van de diverse buurten en bedrijfsterreinen. Ring rond het citygebied Het profiel van de ring rond het citygebied is relatief smal en vrijwel volledig verhard. De aangrenzende bebouwing is over het algemeen massaal en groene ruimte is slechts minimaal aanwezig. Ook ondergronds is er sprake van zeer intensief gebruik van de ruimte. Het ligt in de lijn der verwachting dat deze ring ook in de toekomst met een zekere regelmaat geherprofileerd zal worden. Dit houdt in dat een deel van de boombeplanting zich mogelijk niet langer dan 20 jaar zal kunnen ontwikkelen. Om die reden moet bij aanplant gewerkt worden met zwaar formaat bomen, zodat vrijwel direct na aanplant sprake is van een aantrekkelijk beeld. Uitgangspunten bomenstructuur ring rond het citygebied: Gebruik van bomen 1e grootte met een statige uitstraling; Zowel inheemse als uitheemse soorten en cultivars komen hiervoor in aanmerking; Gebruik van maximaal drie soorten voor de gehele cityring (Metasequoia glyptostroboides; Tilia spec. en Platanus x acerifolia).; Gebruik van zwaar plantformaat (40/50 cm stamomvang of groter); Rekening houden met een beperkte omloop van mogelijk slechts 20 jaar; Gebruik van bomen met een zuilvormige habitus op plaatsen met relatief weinig bovengrondse groeiruimte en bomen met een brede kroon op plaatsen met veel bovengrondse groeiruimte.; Het realiseren van een laanstructuur bestaande uit twee rijen bomen is niet realistisch gezien de intensief gebruikte (ondergrondse) ruimte. Wel wordt gestreefd naar een zo compleet mogelijk bomenrij die naar gelang de ruimte op verschillende plaatsen in het profiel gesitueerd kan worden (links, midden, rechts). Oude uitvalswegen De oude uitvalswegen wisselen sterk van karakter. Afhankelijk van de leeftijd van de aangrenzende woonwijken hebben we te maken met smalle stenige profielen (oude bebouwingslinten), smalle profielen met aangrenzende tuinen met een parkachtige sfeer en uitstraling en bredere profielen waar door de ruimtelijke scheiding van functies als wegen, parkeerstroken, fietspaden en voetpaden veel verharding aanwezig is. 13

15 Uitgangspunten bomenstructuur oude uitvalswegen: Gebruik van bomen 1 e grootte met een uniforme uitstraling; Voorkeur voor inheemse soorten doch ook uitheemse soorten die zich duidelijk bewezen hebben in de Heerlense situatie kunnen gebruikt worden; Per uitvalsweg wordt 1 boomsoort gebruikt; Rotondes worden gemarkeerd met een karakteristieke boom of boomgroep van een afwijkende soort. Rijdend over deze wegen is aan het profiel min of meer de leeftijd van de aangrenzende wijken af te leiden. Dit dient in het karakter van de bomenstructuur terug te komen. Langs oude bebouwingslinten met een relatief smal profiel wordt een enkele bomenrij nagestreefd. Op bredere delen van het profiel, met name langs naoorlogse wijken, wordt een dubbele bomenrij nagestreefd. Foto 5. Rotonde met afwijkende boomsoort als accent: St. Franciscusweg. Foto 6. Regionale ontsluitingsweg grenzend aan parkzone; Groene Boord. 14 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

16 Foto 7. Oude uitvalsweg met zeer gevarieerd profiel; Heerlerbaan. Foto 8. Oude uitvalsweg met goed ontwikkelde boombeplanting: Kerkraderweg. 15

17 Afbeelding 3. Wensbeeld oude uitvalswegen. Afbeelding 5. Wensbeeld ontsluitingswegen (bovenaanzicht). Afbeelding 4. Wensbeeld rond cityring (vooraanzicht). 16 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

18 Ontsluitingswegen van de buurten en bedrijfsterreinen Gezien het karakter van Heerlen als mozaïek van centrumgebieden, woongebieden, thematische bedrijventerreinen, industriële bedrijventerreinen en groengebieden, zal ook het karakter van de bomenstructuur langs de ontsluitingswegen afgestemd moeten zijn op het karakter van die buurt. Deze structuur zal het eigene van de diverse wijken moeten ondersteunen en versterken. Concreet houdt dit in dat bijvoorbeeld in ruim opgezette naoorlogse wijken plaats zal zijn voor een dubbele bomenrij, terwijl langs oude bebouwingslinten slechts incidenteel ruimte zal zijn voor met name smal opgaande of zuilvormige bomen. Ontsluitingswegen die langs of door parkstroken lopen moeten in karakter zoveel mogelijk aansluiten bij de boombeplanting in de parkstrook. Op enkele plaatsen, zoals bijvoorbeeld langs de Johannes XXIII singel, wordt de boomstructuur langs ontsluitingswegen ingevuld door gemeentelijke bomen in particuliere tuinen. Per buurt wordt een lijst opgesteld van 5 soorten die bij uitstek geschikt zijn om het karakter van die buurt te versterken. Foto 9. De boomstructuur wordt bepaald door gemeentelijke bomen in particuliere tuinen: Johannes XXIII-singel. Uitgangspunten bomenstructuur ontsluitingswegen buurten en bedrijfsterreinen: Gebruik van bomen van de 1e grootte; Zowel inheemse als uitheemse soorten en cultivars mogen gebruikt worden; De boombeplanting kan zowel uit een laanbeplanting als een enkele bomenrij bestaan; 17

19 Foto 10. Ontsluiting woonwijk; Vrusschemigerweg. Foto 11. Ontsluitingsweg bedrijfsterrein; Terhoevenderweg. 18 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

20 3.2.3 Markante boomlocaties Verspreid over de gemeente Heerlen zijn 21 locaties als markante boomlocaties aangegeven. Op deze plaatsen hebben we met karakteristieke en beeldbepalende boombeplantingen te maken die van grote betekenis zijn voor de beleving van de openbare ruimte in Heerlen. Deze locaties verdienen dan ook stuk voor stuk extra aandacht. Het gaat hierbij om de volgende locaties: 1. Hoensbroek West / Maria Gewanden; 2. Parkeerplaats kasteel Hoensbroek; 3. Kerkje Sint Jan; 4. Gebrookerplein; 5. Kerkplein Hoensbroek (Lotbroek) en directe omgeving; 6. Plataanplein en omgeving; 7. Beersdalplein, Rennemig-Beersdal; 8. Park Meezenbroek; 9. Heemskerkstraat en omgeving, Meezenbroek-Schaesbergerveld; 10. Aandachtsgebied Heerlen centrum; 11. Begraafplaats Akerstraat; 12. Burgemeester de Heselleplein; 13. Tempsplein; 14. Bekkerveld; 15. Stuytwijk, Molenberg; 16. Parkje Eisenhowerstraat-Keerweg; 17. Emmaplein; 18. Kerk Heerlerheide; 19. Park Sittardweg; 20. Markiesstraat; 21. Laan van kasteel Terworm. Het aandachtsgebied Heerlen centrum vraagt om extra aandacht. Het intensieve gebruik en het representatieve karakter van het centrumgebied maakt dat hier bijzonder hoge eisen worden gesteld aan de aanwezige boombeplantingen. Dit uit zich enerzijds in bijzondere boombeplantingen zoals de in vorm gesnoeide platanen op de Promenade. Anderzijds betekent dit dat op sommige plaatsen zoals het Pancratiusplein bewust voor bomen wordt gekozen die alleen door speciale snoeimaatregelen in stand kunnen worden gehouden, bijvoorbeeld als gevolg van de korte afstand tot gevels. Op dergelijke locaties wordt periodiek gebruik gemaakt van de snoeimaatregelen innemen en uitlichten zoals beschreven in het kwaliteitshandboek. Bij deze locaties staat het duurzaam behouden van de aanwezige boombeplantingen en het optimaal laten ontwikkelen van de boombeplantingen centraal. Veel van deze plekken hebben een beeldbepalend of monumentaal karakter. Bij aanpassingen of nieuwe aanplant moeten per locatie aparte afwegingen worden gemaakt aangaande het toe te passen sortiment. 19

21 Foto 12. Zware bomen op een voormalig mijnwerkerskolonie Hoensbroek West/Maria Gewanden. Foto 13. Massale kastanjerijen rondom het Bekkerveld. 20 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

22 3.3 Gemeentelijke bomen op particulier terrein Een bijzonder aandachtspunt vormen de gemeentelijke bomen die op particulier terrein staan. Bij de aanleg van diverse woonwijken is in het verleden gekozen om gemeentelijke bomen, bij gebrek aan ruimte voor openbaar groen, in de tuinen van particulieren te plaatsen. In veel gevallen is deze situatie niet formeel vastgelegd. Op veel plaatsen vervullen deze bomen ook nu nog een belangrijke rol bij de aankleding van de woonwijken. Het overdragen van deze bomen aan de eigenaren van de grond is dan ook op de meeste plaatsen niet gewenst. Anderzijds kan het voor de gemeente moeilijk zijn om rechten te doen gelden, waar deze niet duidelijk zijn vastgelegd. Het is daarom noodzaak om, daar waar dergelijke situaties zich voordoen, te inventariseren welke bomen het betreft en of van de betreffende bomen is vastgelegd dat ze gemeentelijk eigendom zijn. Deze gegevens kunnen in het beheersysteem aan de boomgegevens gekoppeld worden. Daarnaast dient er naar gestreefd te worden om bij situaties waar e.e.a. niet beschreven is, dit alsnog te realiseren. Incidenteel staan ook gemeentelijk bomen in particuliere tuinen waarbij de rol van deze bomen voor de inrichting van de openbare ruimte beperkt is. In die gevallen moet overwogen worden om deze situatie te beëindigen door de betreffende bomen aan de particulieren over te dragen, of te verwijderen. In de toekomst geniet het planten van straat- en laanbomen in traditionele wegprofielen op gemeentelijk eigendom de voorkeur. Het planten van bomen op particulier eigendom zal slechts bij uitzondering in beperkte situaties toegepast worden. Op de volgende locaties staan gemeentelijke bomen op particulier terrein: Caumerveld de Erk; Otterveurt Prof. Eyckmanstraat; Husken De Vrank; Varenbeukweg; Dr. Hustinxlaan; Kerkraderweg; deel van de Johannes XXIII singel; Hoogveld. 21

23 Foto 14. Op deze locatie (Hustinxlaan) zijn de gemeentelijke bomen in de particuliere tuinen essentieel voor de kwaliteit van de openbare ruimte Overige bomen Tot slot zijn verspreid over Heerlen een groot aantal bomen aanwezig die geen onderdeel vormen van de hoofdstructuur of de secundaire structuur. Veel van deze bomen zijn onderdeel van lanen in woonstraten die een belangrijk onderdeel vormen van het buurtgroen en niet gemist kunnen worden. In de beschrijving per buurt zijn deze lanen genoemd. Er staan echter ook op diverse plaatsen bomen die geen kans hebben op een goede manier uit te groeien en/of ernstige overlast veroorzaken voor omwonenden. Het kan dan inhouden dat op die plek een verkeerde boomsoort is aangeplant. Ook is het mogelijk dat er op die plek beter geen bomen kunnen staan. In die gevallen zal per locatie een afweging moeten worden gemaakt of bomen moeten worden vervangen door een andere soort of dat bomen moeten worden verwijderd. Ook kan het mogelijk zijn dat bij aanpassing van het straatprofiel (een beperkt aantal) bomen op andere locaties worden aangeplant. Deze afwegingen moeten worden gemaakt op het moment dat bomen op dergelijke locaties uitvallen en eventueel voor inboet in aanmerking komen, of op momenten dat een reconstructie van de straat wordt voorbereid. 22 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

24 Foto 15. Overige bomen die belangrijk zijn voor de buurt Montfortstraat. Foto 16. Zware boombeplanting tussen de flats is onmisbaar voor de leefbaarheid van de woonwijk: Peter Schunckstraat. 23

25 4 Uitwerking Daarnaast zijn er nog enkele locaties waar de hoofdstructuur onvoldoende is ontwikkeld. Het gaat dan om: Welterlaan; Kloosterweg. 4.1 Hoofdstructuur Huidige hoofdstructuur De huidige hoofdstructuur van Heerlen ontbreekt op een aantal plaatsen en is op enkele andere plaatsen slechts ten dele ontwikkeld. Locaties waar de hoofdstructuur ontbreekt zijn: De nog aan te leggen regionale ontsluitingsweg tussen de Randweg N298 en de Allee (Deel van de nieuwe binnenring); De nog aan te leggen regionale ontsluitingsweg in het verlengde van de Euregioweg, langs de Mijnspoorweg en aansluitend op de Wickraderweg (Deel van de nieuwe binnenringring); Akerstraat Noord; Het deel van de Heerenweg tussen de Uterweg en de Brederostraat; Het verlengde van de Welterlaan; Het deel van de Kloosterweg tussen de CBS weg en de Spoorsingel; Looierstraat. Foto 17. Goed ontwikkelde hoofdstructuur John F. Kennedylaan. 24 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

26 4.2 Mogelijkheden en knelpunten Mogelijkheden Omdat twee (delen van) regionale ontsluitingswegen nog moeten worden aangelegd is het heel goed mogelijk om bij de planvorming rekening te houden met de realisatie van de gewenste hoofdstructuur zoals beschreven in hoofdstuk 1. Knelpunten Met name bij de Akerstraat-Noord, het deel van de Kloosterweg en het aansluitende deel van de Looierstraat hebben we met een relatief smal wegprofiel te maken. Het realiseren van een royale hoofdstructuur is op deze plaatsen binnen de huidige context niet mogelijk. Bij toekomstige reconstructies en herinrichtingen van deze delen moet geprobeerd worden deze ruimte te creëren. Zolang de ruimte nog onvoldoende is voor het realiseren van een duurzame bomenstructuur worden op dergelijke locaties zogenaamde tijdelijke bomen aangeplant. Hiermee wordt bedoeld dat bomen worden aangeplant waarvan op voorhand bekend is dat ze niet tot volle wasdom uit kunnen groeien omdat hun huidige groeiplaats onvoldoende ontwikkelingsmogelijkheden daarvoor biedt. Zodra dergelijke bomen overlast gaan veroorzaken of een ernstige terugval in conditie laten zien worden ze vervangen door nieuwe exemplaren. In tegenstelling tot andere bomen uit de hoofdbomenstructuur die in principe voor een periode van 40 jaar of langer worden aangeplant kan dit betekenen dat dergelijke bomen al na bijvoorbeeld 20 jaar moeten worden vervangen. 4.3 Secundaire structuur Inventarisatie huidige secundaire structuur De secundaire structuur is in de huidige situatie voor ruim 50% aanwezig. Op bijna de helft van de locaties die als secundaire structuur zijn aangemerkt moet de secundaire structuur verder ontwikkeld of in zijn geheel nog vormgegeven worden. In de structuurtekening (bijlage 1) zijn de locaties waar de secundaire structuur ontbreekt en waar deze verder ontwikkelt dient te worden, aangegeven. 25

27 Foto 18. Goed ontwikkelde secundaire structuur; Vrankerkerklaan. Foto 19. Goede uitgangspunten voor een ruim opgezette secundaire structuur: Terhoevenderweg. 26 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

28 Foto 20. Bij grootschalig reconstructies ontstaat ruimte voor bomen; Akerstraat. Foto 22. Langs de Heerlerbaan moet de secundaire structuur verder versterkt worden. Foto 21. Akerstraat oktober Foto 23. Cityring. 27

29 4.4 Mogelijkheden en knelpunten 4.5 Markante boomlocaties Mogelijkheden Een deel van de secundaire structuur wordt gerealiseerd op bedrijfsterreinen, zoals de Beitel. Bij het in ontwikkeling brengen van deze terreinen kan ruimte gereserveerd worden voor het aanleggen van een duurzame secundaire structuur. Nieuwe ontsluitingswegen bieden volop ruimte voor het ontwikkelen van een secundaire structuur. Denk hierbij aan In de Cramer en de wegen op bedrijfsterrein Avantis. Knelpunten Met name langs oude bebouwingslinten is volstrekt onvoldoende ruimte om een secundaire structuur te ontwikkelen. Pas bij ingrijpende herstructureringsmaatregelen zal hier eventueel in de toekomst ruimte kunnen ontstaan voor een secundaire boomstructuur die aan het wensbeeld voldoet. Alle 21 markante boomlocaties hebben elk hun eigen karakter. Sommige locaties hebben goede toekomstperspectieven omdat ze gekoppeld zijn aan beschermde gebouwen of onderdeel zijn van parken of groengebieden; bijvoorbeeld de parkeerplaats bij Kasteel Hoensbroek en de begraafplaats aan de Akerstraat. Andere locaties zullen veel zorg behoeven zoals het Gebrookerplein en Aandachtsgebied Heerlen centrum. Op deze locaties met het daar aanwezige zeer intensieve ruimtegebruik, zullen bomen veelal voorzien moeten worden van speciale voorzieningen zoals groeiplaatsconstructies om de ontwikkeling van een kwalitatief hoogwaardig bomenbestand mogelijk te maken. 28 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

30 Foto 24. Op dergelijke intensief gebruikte locaties verdient de ondergrondse groeiruimte van bomen veel extra zorg: Pancratiusplein. Foto 25. Op een dergelijke plaats kan alleen een structuur aangelegd worden bij een ingrijpende reconstructie; Pappersjans. 29

31 5 Knelpunten analyse Bij het realiseren van de wensbeelden ten aanzien van de bomenstructuur in Heerlen komen we diverse knelpunten tegen. In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de diverse knelpunten die spelen. Vervolgens wordt voor elk knelpunt aangegeven wat de mogelijke richtingen zijn waarmee het knelpunt kan worden opgelost. Belangrijke gesignaleerde knelpunten zijn: 5.1 Smalle wegprofielen Knelpunt Ter plaatse van de oude bebouwingslinten ontbreekt veelal de bovengrondse groeiruimte voor bomen van de eerste grootte. Op dergelijke plaatsen ontbreken naast de wegen veelal aparte parkeerstroken en fietspaden. De trottoirs liggen tegen de (nagenoeg aaneengesloten) gevelwand. Er is daardoor bij handhaving van de huidige indeling geen ruimte voor bomen van de 1e grootte om volledig uit te groeien. Locaties waar dit knelpunt zich voordoet zijn onder meer: Smalle wegprofielen met name ter plekke van de oude bebouwingslinten; Beperkte ondergrondse groeiruimte met name op plaatsen met een hoge verkeersintensiteit zoals de ring rond het citygebied; Onvoldoende groeiplaatsverbetering bij aanplant van bomen in verharding; Smalle plantstroken/kleine plantspiegels; Onvoldoende afstemming gebruikte sortiment op ter plaatse aanwezige bodemomstandigheden; Zoutschade. Marktstraat; Kouvenderstraat; Delen van de Akerstraat-Noord; Pappersjans; Delen van de Roebroekweg; Delen van de Heerlerbaan; Delen van de Schaesbergerweg; Delen van de Valkenburgerweg. 30 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

32 Oplossingsrichting(en) In het huidige wegprofiel is plaatsing van bomen in de trottoirs, met het oog op de korte afstand tot de gevels, geen duurzame optie. In deze profielen zullen pas bij grootschalige reconstructies, waarbij bijvoorbeeld eenrichtingsverkeer wordt ingesteld, in beperkte mate bomen kunnen worden gesitueerd. Het gaat dan voornamelijk om bomen met een zuilvormige of smal opgaande habitus. De benodigde ondergrondse groeiruimte zal voor een belangrijk deel onder verharding gerealiseerd moeten worden. Onder verharding die slechts weinig belast wordt (fietspad, voetpad, schampstrook e.d. mits geen zwaar onderhoudsverkeer hiervan gebruik maakt) kan gebruik gemaakt worden van ééntoppig bomenzand. Onder zwaarder belaste verharding zal gebruik gemaakt moeten worden van zogenaamde groeiplaatsconstructies, zoals betonelementen. Zie hiervoor de informatie in het kwaliteitshandboek. Foto 26. Pas bij grootschalige reconstructie kan ruimte voor bomen ontstaan, bijvoorbeeld in een middengeleider: Welterlaan. Beperkte ondergrondse groeiruimte, 31

33 5.2 Smalle plantstroken, te kleine plantspiegels en beperkte ondergrondse groeiruimte betonelementen, kratten, rainshells e.d.. Een andere mogelijkheid ontstaat als bij grootschalige reconstructie een eenrichtingsverkeersituatie kan worden gerealiseerd, waardoor het aantal rijstroken af kan nemen en ruimte ontstaat voor groeiplaatsen voor bomen. Knelpunt Op plaatsen met een hoge verkeersintensiteit neemt de hoeveelheid verharding dermate veel ruimte in dat er voor de bomen slechts smalle plantstroken overblijven of slechts kleine plantspiegels in de verharding. Op diverse plaatsen verspreid over Heerlen leidt dit tot wortelopdruk van de aangrenzende verharding. Ondergrondse groeiruimte voor de bomen zal in die gevallen onder de rijweg moeten worden gevonden. Locaties waar dit knelpunt zich voordoet zijn ondermeer: Op plaatsen waar de ondergrondse groeiruimte beperkt is en waarbij (een aantal) oudere bomen aanwezig zijn, wordt zolang realisatie van een nieuwe duurzame structuur nog niet tot de mogelijkheden behoort, geprobeerd de aanwezige oudere bomen met extra zorg in stand te houden. Foto 27. Te kleine plantspiegels en beperkte groeiruimte leiden tot ernstige vormen van wortelopdruk: Heerlerweg. De ring rond het citygebied; Aansluiting Kloosterweg op Looierstraat; Trace Welterlaan (vanaf N281) Burg. Gijzelslaan Ruys de Beerenbroecklaan Sint Franciscusweg; Centrumgebied Heerlen. Oplossingsrichting(en) Het realiseren van groeiruimte onder de rijweg kan alleen als gebruik gemaakt wordt van speciale groeiplaatsconstructies, zoals 32 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

34 Foto 28. Een dergelijke plantplaats zal problemen met wortelopdruk op gaan leveren, naast het feit dat de boom concurreert met de lichtmast:; Molenberglaan. Foto 29. Ook hier is de vraag of de plantstrook in de toekomst breed genoeg is; Molenberglaan. 33

35 Knelpunt Veel (relatief) jonge bomen op groeiplaatsen welke volledig in de verharding liggen vertonen een teleurstellende groei. Vrijwel altijd vindt deze teleurstellende groei zijn oorsprong in beperkte ondergrondse groeiruimte. Locaties waar dit probleem zich voordoet zijn onder meer: Marktstraat; Heerenweg; Heerlerweg. Foto 30. Onvoldoende groeiplaatsverbetering geeft teleurstellende groei en leidt niet tot het gewenste beeld. Oplossingsrichting(en) Groeiplaatsonderzoek zal moeten uitwijzen of op dergelijke situaties de groeiplaats voldoende is verbeterd en zo ja, of dit op een correcte wijze is uitgevoerd. De praktijk leert ons dat het verbeteren van groeiplaatsen in de verharding een werkzaamheid is die zeer nauwkeurig moet worden uitgevoerd. Te natte omstandigheden bij aanbrengen, of verdichting na het aanbrengen van bijvoorbeeld bomenzand, veroorzaakt problemen waardoor het aangebrachte grondmengsel voor de boom niet of slechts ten dele bruikbaar is. Zie hiervoor de eisen in het kwaliteitshandboek. 34 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

36 5.3 Onvoldoende afstemming sortiment op bodemomstandigheden Knelpunt De sterke variatie in de bodemgesteldheid in Heerlen met zijn hoogteverschillen, afgravingen, mijnsteenbergen e.d. maakt dat de natuurlijke bodemomstandigheden voor groei van bomen sterk kan variëren. Hierdoor kunnen bomen die op de ene plaats in Heerlen uitstekend groeien op een andere plaats kwijnen. Een locatie waar dit probleem zich voordoet is de Berlagestraat. Oplossingsrichting(en) Bij de toepassing van meereisende soorten is, om teleurstellingen te voorkomen, onderzoek naar de bodemgesteldheid gewenst. Bij knelpunten op dit vlak zal bij voorkeur het sortiment moeten worden aangepast op de aanwezige bodemgesteldheid. Incidenteel en op kleine schaal kan gronduitwisseling toegepast worden. Bij bestaande situaties met jonge, slecht groeiende bomen, kunnen deze het best vervangen worden door een andere beter aan de groeiplaats aangepaste soort. Foto 31. (Rechtsboven) Moeraseiken met chlorose naast de Berlagestraat, vermoedelijk als gevolg van het hoge kalkgehalte in de grond. Foto 32. (Rechtsonder) Detail van de chlorose. 35

37 5.4 Zoutschade Foto 33. Gevolgen van zoutschade; bladnecrose. Knelpunt Verspreid over de stad ontstaat jaarlijks zoutschade. Oplossingsrichting(en) Door aanpassingen in strooibeleid, aangevuld met inrichtingsmaatregelen en toepassen van minder kwetsbare soorten kunnen schadegevallen sterk gereduceerd worden. Bij inrichtingsmaatregelen kan gedacht worden aan het aanpassen van het profiel zodat de weg niet langer op de boomspiegel afwatert of het aanbrengen van verhoogde banden waardoor afstromend water niet langer bij de boom komt. Een lijst van enigszins resistente en tolerante soorten tegen zowel spatzout als zout smeltwater, is opgenomen in het kwaliteitshandboek. 36 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

38 6 Aanbevolen acties Naast de realisatie van de hoofdbomenstructuur langs de nog aan te leggen regionale ontsluitingswegen zijn voor het realiseren van de gewenste bomenstructuur per buurt diverse acties nodig. In dit hoofdstuk staan per buurt enkele kenmerken beschreven. Vervolgens volgt een overzicht van de uit te voeren acties waarbij deze in volgorde van prioriteit zijn aangegeven. Met ontwikkelen wordt aangegeven dat hier de bomenstructuur geheel nieuw vormgegeven moet worden. Met versterken wordt bedoeld dat er (deels) wel bomen aanwezig zijn maar dat deze geen duidelijk herkenbare structuur vormen waardoor aanvulling van bomen gewenst is. Daarna volgt een overzicht van de overige belangrijke objecten, straten, lanen en pleinen in de buurt. Als laatste worden boomsoorten genoemd die in deze buurt gebruikt kunnen worden waarmee het karakter van de buurt verder versterkt kan worden. 37

39 Afbeelding 6. Overzicht bomenstructuur buurt 10, Maria Gewanden - Terschuren. 38 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

40 6.1 Buurt 10: Maria Gewanden Terschuren Kenmerken Deze buurt is zeer gevarieerd van opbouw. Naast een oud bebouwingslint (deel van de Hoofdstraat) en aangrenzende oudere bebouwing bevat de buurt ook een tweetal voormalige mijnwerkerskolonies, een woonwijk van recente datum en een groot revalidatiecentrum. De mijnwerkerskolonie Hoensbroek West / Maria gewanden valt op door de aanwezige zware bomen. Het revalidatiecentrum is omgeven door een groot groengebied. Acties Hoofdstructuur Randweg N298 vanaf Hermesweg tot Schuureikenweg versterken. Secundaire structuur Schuureikenweg. Beplanting op talud maakt aanplant van laanbomen op dit moment overbodig. Markante boomlocaties Zware bomen op markante boomlocatie 1. Ongetwijfeld zullen hier discussies spelen rondom overlast versus het bijzondere karakter van de woonomgeving. Duurzaam behoud van oude, grote bomen en verjonging na uitval vraagt gerichte aandacht. Overige belangrijke boombeplantingen Hoofdstraat; Markgravenstraat; Mijnbouwstraat en Raambouwstraat; Zone van het voormalige mijnspoor langs de Maria Gewandenstraat en Piet Stalmeierstraat; Ringstraat; Wingerdweg; Tot slot staan in de woonerven ten noorden van de Maria Gewandenstraat op diverse plaatsen grote linden en platanen. Aanbevolen sortiment Acer (zowel platanoïdes als pseudoplatanus); Carpinus; Platanus; Quercus; Tilia. 39

41 Foto 34. Hoofdstraat. Foto 35. Hoensbroek west / Maria Gewanden. 40 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

42 Foto 36. Mijnbouwstraat. Foto 37. Pastoorskuilenweg. 41

43 Afbeelding 7. Overzicht bomenstructuur buurt 11, Mariarade. 42 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

44 6.2 Buurt 11: Mariarade Kenmerken Deze buurt grenst aan de oude kern van Hoensbroek en omvat diverse woonwijken van zowel vooroorlogse als de naoorlogse periode. Centraal in de buurt ligt een voormalige mijnwerkerskolonie. Acties Hoofdstructuur Akerstraat-Noord vanaf Kastanjelaan tot Patersweg ontwikkelen. Secundaire structuur Randweg N298 vanaf Rooseveltstraat tot Hommerterweg ontwikkelen; Patersweg ontwikkelen; Amstenraderweg versterken; Voltalaan versterken. Overige belangrijke boombeplantingen Emmastraat; Grubbelaan; Zone van het voormalige mijnspoor langs de Kastanjelaan. Aanbevolen sortiment Acer (platanoïdes) ; Liquidambar ; Quercus ; Robinia ; Tilia. Foto 38. Emmastraat. 43

45 Foto 39. Emmaplein. Foto 40. Voltalaan. 44 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

46 Foto 41. Grubbelaan. Foto 42. Hommerterweg. 45

47 Afbeelding 8. Overzicht bomenstructuur buurt 12, Hoensbroek De Dem. 46 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

48 6.3 Buurt 12: Hoensbroek De Dem Kenmerken Deze buurt omvat een belangrijk deel van het oude centrum van Hoensbroek. Zowel de Markt als het uitgaansgebied Gebrookerplein zijn in deze buurt gelegen. In de buurt vinden we een aantal oude bebouwingslinten en een voormalige mijnwerkerskolonie. Daarnaast omvat de buurt een aantal voor- en naoorlogse wijken. Acties Hoofdstructuur Akerstraat-Noord vanaf Seringenstraat tot Heisterberg versterken; Akerstraat-Noord vanaf Heisterberg tot Kastanjelaan ontwikkelen. Secundaire structuur Marktstraat onderzoek groeiplaatsomstandigheden; Mgr. Nolensstraat vanaf Marktstraat tot Aldenhofstraat onderzoek groeiplaatsomstandigheden; Nieuwstraat ontwikkelen; Wilhelminastraat vanaf Nieuwstraat tot Mgr. Lebouillestraat ontwikkelen; Kouvenderstraat vanaf Aldenhofstraat tot Akerstraat-Noord ontwikkelen. Overige belangrijke boombeplantingen Bakkerstraat; Buttingstraat; Horstplein; Josephstraat; Prof. Kamerlingh Onnesstraat; St. Jansstraat; Terveurdtweg; Zone langs het voormalige mijnspoor langs de Kastanjelaan. Aanbevolen sortiment Acer; Alnus; Platanus; Quercus; Tilia. 47

49 Foto 43. Bakkerstraat. Foto 44. Gravin Schonbornlaan. 48 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

50 Foto 45. Buttingstraat. Foto 46. Josephstraat. 49

51 Afbeelding 9. Overzicht bomenstructuur buurt 13, Nieuw Lotbroek. 50 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

52 6.4 Buurt 13: Nieuw Lotbroek Kenmerken Centraal in deze buurt ligt kasteel Hoensbroek met het grote groengebied daaromheen. Daarnaast omvat deze buurt een aantal oudere woonwijken. Acties Markante boomlocatie Parkeerplaats kasteel Hoensbroek, locatie 2, onderzoek groeiplaatsomstandigheden en duurzaam veiligstellen groeiruimte ondergronds; Kerkplein Hoensbroek (Lotbroek), locatie 5. Enkele van de hier aanwezige oude paardekastanjes zijn aangetast door de paardekastanjebloedingsziekte. Het is van groot belang om de uitkomsten van landelijk onderzoek naar deze ziekte nauwlettend te volgen. Zodra bekend is welke maatregelen nodig of wenselijk zijn om de ziekte te bestrijden dan wel te beperken moeten maatregelen op deze locatie worden uitgevoerd. Overige belangrijke boombeplantingen Auvermoerstraat; Julianastraat; Mgr Ferronlaan; Mgr Hansenstraat; Montfortstraat; Nassaustraat; Pr. Clausstraat. Aanbevolen sortiment Acer ; Fagus ; Quercus ; Platanus ; Tilia. 51

53 Foto 47. Kasteel Hoensbroek parkeerplaats. Foto 48. Kerkplein. 52 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

54 Foto 49. Auvermoetstraat. Foto 50. Mgr. Ferronlaan. 53

55 Afbeelding 10. Overzicht bomenstructuur buurt 14, De Koumen. 54 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

56 6.5 Buurt 14: De Koumen Kenmerken Foto 51. Prins Clausstraat. Deze buurt omvat een oud en een nieuw bedrijfsterrein. Acties Secundaire structuur De Koumen ontwikkelen; Koumenweg ontwikkelen. Aanbevolen sortiment Acer; Alnus; Fraxinus; Platanus; Tilia. 55

57 Afbeelding 11. Overzicht bomenstructuur buurt 20, Vrieheide De Stack. 56 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

58 6.6 Buurt 20: Vrieheide De Stack Kenmerken Deze buurt omvat een zeer groot groengebied met sportvelden. Daarnaast zijn er enkele naoorlogse woonwijken en een voormalige mijnwerkerskolonie. Acties Hoofdstructuur Heerenweg overig. Groeiplaatsonderzoek naar teleurstellende groei van jonge bomen; Heerenweg vanaf Uterweg tot Brederostraat ontwikkelen. Secundaire structuur Passartweg versterken; Uterweg versterken; Anjelierstraat versterken; Varenbeukerweg versterken. Overige belangrijke boombeplantingen Unescostraat; Adenauerlaan. Aanbevolen sortiment Acer; Carpinus; Fagus; Quercus; Tilia. Foto 52. Belgiëlaan. 57

59 Afbeelding 12. Overzicht bomenstructuur buurt 21, Heerlerheide - Passart. 58 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

60 6.7 Buurt 21: Heerlerheide Passart Kenmerken Deze buurt omvat een voormalige mijnwerkerskolonie en diverse naoorlogse woonwijken. Acties Secundaire structuur Passartweg versterken; Ganzeweide vanaf Corneliuslaan tot Belemnieterf ontwikkelen. Markante boomlocaties Zware bomen plataanplein en omgeving, locatie 6. Duurzaam behoud van oude, grote bomen en verjonging na uitval vraagt gerichte aandacht. Overige belangrijke boombeplantingen Beukstraat tussen Plataanplein en Seringenstraat; Corneliuslaan; Laurierstraat; Lucasstraat; Servatiusstraat; Terweijerweg. Aanbevolen sortiment Acer; Carpinus; Fraxinus; Platanus; Quercus. 59

61 Foto 53. Corneliuslaan. Foto 54. Lucasstraat. 60 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

62 Foto 55. Kampstraat. Foto 56. Beukstraat. 61

63 Afbeelding 13. Overzicht bomenstructuur buurt 22, Heksenberg. 62 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

64 6.8 Buurt 22: Heksenberg Kenmerken Centraal in deze buurt ligt een ontgrondingsterrein. Daaromheen liggen een oud bebouwingslint, een voormalige mijnwerkerskolonie en enkele naoorlogse woonwijken Acties Hoofdstructuur Heerenweg vanaf Unolaan tot Vinkenstraat. Groeiplaatsonderzoek naar teleurstellende groei van jonge bomen. Secundaire structuur Jongmansweg ontwikkelen; Pappersjans ontwikkelen; Roebroekweg ontwikkelen; Bokstraat versterken. Overige belangrijke boombeplantingen Bruinkoolweg; Elandstraat; Hindestraat; Past. Honestraat; Reestraat. Aanbevolen sortiment Acer; Betula; Fagus; Quercus; Tilia. 63

65 Foto 57. Elandstraat. Foto 58. Hindestraat. 64 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

66 Foto 59. Heerenweg. Foto 60. Unolaan. 65

67 Afbeelding 14. Afbeelding 15. Overzicht bomenstructuur buurt 23, De Hei. 66 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

68 6.9 Buurt 23: De Hei Kenmerken Natuurterrein. Acties Geen acties vereist. Aanbevolen sortiment Niet van toepassing. 67

69 Afbeelding 16. Overzicht bomenstructuur buurt 24, Rennemig - Beersdal. 68 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007

70 6.10 Buurt 24: Rennemig Beersdal Kenmerken Buurt met twee voormalige mijnwerkerskolonies en enkele naoorlogse wijken. Centraal ligt een groengebied. Acties Hoofdstructuur Heerenweg. Groeiplaatsonderzoek naar teleurstellende groei van jonge bomen. Secundaire structuur Rennemigstraat versterken; Bokstraat versterken; Huisbergerstraat ontwikkelen. Markante boomlocaties Zware bomen in voormalige mijnwerkerskolonie Beersdalplein, locatie 7. Duurzaam behoud van oude, grote bomen en verjonging na uitval vraagt gerichte aandacht. Overige belangrijke boombeplantingen Beersdalplein; Fossielenerf; IJsselstraat; Scheldestraat. Aanbevolen sortiment Acer ; Robinia ; Fraxinus ; Tilia ; Quercus. 69

71 Foto 61. Beersdalplein, Rennemig - Beersdal. Foto 62. Fossielenerf. 70 Bomenbeleidsplan gemeente Heerlen januari 2007