3.1 Uitgangspunten uit het Landschapbeleidsplan en de Groenstructuurplannen

Transcriptie

1 Hoofdstuk 3 Bomenstructuur De bomenstructuur speelt een zeer belangrijke rol bij de indeling en de beleving van de openbare ruimte als geheel. Een duidelijke structuur versterkt de kwaliteit van het landschap en vergroot de herkenbaarheid van de woonomgeving. Bomen die onderdeel zijn van de bomenstructuur worden als onmisbaar beschouwd en dienen dus duurzaam en kwalitatief hoogwaardig behouden te blijven (zie 3.2). De overige bomen (zie 3.3), die niet tot die structuur behoren spelen een ondergeschikte rol en vragen een ander beheer. Dit wil niet zeggen dat ze onbelangrijk zijn. Ook deze bomen dragen bij aan de kwaliteit van de woon- en leefomgeving, maar hebben een minder prominente rol. Bij discussies over eventuele aanpassingen van de inrichting van de openbare ruimte, of in situaties met (vermeende) overlast, staat behoud van deze bomen niet per definitie centraal. In hoofdstuk 4 wordt ingegaan op de afwegingen en keuzen die in dergelijke situaties gemaakt kunnen worden. 3.1 Uitgangspunten uit het Landschapbeleidsplan en de Groenstructuurplannen Het noordelijk deel van de gemeente bestaat uit polders op kleigronden. Karakteristiek voor dit gebied is dat vrijwel alles op en om de dijken gebeurt. Zowel bebouwing, wegen als beplanting is geconcentreerd op en onder aan de dijken terwijl de tussenliggende ruimte grootschalig open is en arm aan beplantingen. Het zuidelijk deel bestaat uit iets hoger gelegen zandgronden. Hier is sprake van meer verspreid staande beplantingen. Het landschap is hier duidelijk kleinschaliger dan het noordelijk deel. In het overgangsgebied tussen klei en zand vinden we een veengebied. Ook hier is meer verspreid staande beplanting aanwezig Landschapsvisie De landschapsvisie van de gemeente Drimmelen geeft een (beperkt) aantal aanknopingspunten waar we bij het vastleggen van de bomenstructuur rekening mee moeten houden. Er worden drie landschapstypen onderscheiden: Het zandgebied in het zuidoosten, wat zich kenmerkt door kleinschaligheid; Het zeekleigebied in het noordwesten, wat zich kenmerkt door een grootschalig open karakter; de weinige beplanting die we hier vinden concentreert zich veelal op en direct rond de dijken. Het overgangsgebied met venige en moerige gronden daartussen in. De bomenstructuur zal de ruimtelijke karakteristiek van deze drie landschapstypen moeten versterken en het contrast tussen de beslotenheid van het zandgebied en de openheid van het zeekleigebied moeten waarborgen en versterken. Op de volgende pagina is de visie van de gemeente op natuur en landschap in beeld gebracht. Eindconcept

2 Bomenbeleidsplan Praktisch gezien komt het er op neer dat versterking van de structuur langs de dijk tussen Wagenberg en Hoge Zwaluwe (Kerkdijk) en de dijk tussen Hooge Zwaluwe en Lage Zwaluwe (Loonsedijk, Gaete en Horenhilsedijk) gewenst is (zie ook hoofdstuk 3.2) Groenstructuurplan Made en Drimmelen (1996) Het Groenstructuurplan Made en Drimmelen beschrijft ondermeer het belang van bomenlanen als linten of lijnen van dorp en landschap. Onderstaande figuur (pag. 32 van het Groenstructuurplan) geeft de gewenste bomenstructuur voor Made en directe omgeving aan. Eindconcept

3 In deze bomenstructuur is veel aandacht voor laanbeplantingen langs oude wegen en de twee kenmerkende patronen van wegen naar het Molenplein en naar de NH kerk. In afwijking van dit plan is er geen noodzaak om langs de Molenstraat leilinden aan te planten. Voor de kern Drimmelen wordt vooral aandacht besteed aan de beperkte mogelijkheden om, langs het oude bebouwingslint Batterij, Dorpsstraat, Stationsweg, een herkenbare boomstructuur te realiseren Groenstructuurplan Terheijden en Wagenberg Het groenstructuurplan Terheijden en Wagenberg geeft voor een groot aantal straten concreet aan welke aanpassingen in het bomenbestand wenselijk worden geacht. Op enkele kleine aspecten na, zoals het vervangen van plataan op rotondes door paardekastanje en de keuze voor bolesdoorn en bolprunus langs de Polderstraat in Terheijden, kunnen bij uitval of herinrichting de voorgestelde keuzen worden gevolgd. 3.2 Wensbeeld bomenstructuur In bijlage II is de hieronder beschreven structuur op tekening weergegeven. De bomenstructuur is op te delen in lijnvormige en puntvormige elementen. Lijnvormige elementen zijn gekoppeld aan de verbindings- en ontsluitingswegen in de gemeente. Puntvormige elementen zijn (potentieel) monumentale bomen en gedenkbomen, die door hun omvang en/of uitstraling onmisbaar worden geacht. Ook bomen op rotondes zijn puntvormige elementen. Gezien de vaak goede en duurzame groeiruimte die dergelijke rotondes bieden, lenen ze zich bij uitstek voor de aanplant van bomen. De gemeente zou er dan ook naar kunnen streven om iedere rotonde van een solitaire boom of boomgroep (eerste grootte) te voorzien. We maken bij de opzet van de bomenstructuur onderscheid in: Verbindingswegen tussen en in de woonkernen in het gebied; Ontsluitingswegen van de woonwijken in de kernen. (potentieel) Monumentale bomen, gedenkbomen, boom 3000 locaties. Bomen op rotondes Verbindingswegen De Verbindingswegen tussen de woonkernen liggen in het buitengebied en moeten wat betreft de aard en de vorm van de boombeplantingen zijn aangepast aan het landschappelijke karakter van het gebied. Deze wegen worden geflankeerd door een bij voorkeur tweezijdige, doorgaande laan- of rijbeplanting van bomen van de eerste grootte welke passen in het landschap. Alleen inheemse soorten en cultivars komen hiervoor in aanmerking. Soortkeuze en plantverband zijn in hoge mate afhankelijk van historische karakteristieken en landschappelijke waarden In het kleigebied gaat het om soorten als populier, es, wilg en iep. In het veengebied om soorten als populier, wilg en els. In het zandgebied eik, linde en beuk. De bomen langs deze wegen staan over het algemeen in een onverharde berm en hebben zowel bovengronds als ondergronds ruimte om uit te groeien. De volgende wegen behoren tot deze categorie: Brandestraat, Sluizeweg, Dirk de Botsdijk, Binnemoerdijksebaan, Horenhilsedijk, Gaete, Loonsedijk, Kerkdijk, Molenstraat, Withuisstraat, Steelhovensedijk, Bredaseweg, Moerdijkseweg en Driehoefijzerstraat. Eindconcept

4 Op plaatsen waar de verbindingswegen door de woonkernen lopen kan het vanwege de beperkte groeiruimte gewenst zijn om smalblijvende variëteiten of eventueel vormsnoei toe te passen. Op dergelijke plaatsen kan ook gebruik gemaakt worden van uitheemse soorten die zich in Drimmelen duidelijk bewezen hebben. Het gaat dan om de volgende wegen: - Lage Zwaluwe: Plantsoen en Oude weg. - Terheijden: Hoofdstraat en Raadhuisstraat. - Hooge Zwaluwe: Kerkdijk, Spoorstraat, Havenstraat en Raadhuisstraat. - Wagenberg: Dorpsstraat en Brouwerijstraat. - Drimmelen: Stationsweg, Dorpsstraat en Batterij. - Helkant: Kerkdijk en Wagenbergsestraat. - Made: Zuideindsestraat, van Gilslaan, Crullaan, Godfried Schalckenstraat, Adelstraat en Blockmekerstraat. Op de meeste plaatsen in oude gedeelten van de woonkernen is het profiel echter zo smal dat daar geen ruimte is voor aanplant van bomen. Het streven naar het realiseren van een doorlopende boomstructuur heeft daar geen zin. De wegen die dit betreft zijn in bovenstaande opsomming rood en cursief weergegeven Ontsluitingswegen De ontsluitingswegen voor de diverse woonwijken zijn, afhankelijk van de beschikbare groeiruimte beplant met een uniforme rij of laanbeplanting van bomen van de 1 e of 2 e grootte. Er wordt gebruik gemaakt van zowel inheemse soorten als exoten. Per ontsluitingsweg wordt vanwege de gewenste uniformiteit één boomsoort gebruikt. Omdat de groeiruimte langs dergelijke wegen, afhankelijk van de leeftijd van de ontsloten woonwijk, sterk kan variëren, mag ook sprake zijn van een onregelmatig patroon als het de onderlinge plantafstanden betreft. Een deel van de oude ontsluitingswegen heeft door de aanleg van nieuwe wegen zijn functie voor de ontsluiting verloren. Deze wegen zijn echter wel karakteristiek voor de woonkernen en laten in veel gevallen nog iets zien van de geschiedenis van het gebied. Deze oude ontsluitingswegen zijn ook opgenomen. - Lage Zwaluwe: Kruisstraat, Nieuwstraat, Ganshoeksingel, Past. Van Hooijdonklaan, Koning Gust. Adolfstraat, Dorpsstraat, Kerkstraat, Nieuwlandsedijk, Flierstraat en Groningenlaan. - Terheijden: Zeggelaan, Polderstraat, Oranjeplein, Aalbersestraat, Marktstraat, haven, Schansstraat, Lageweg, Ruitervaartseweg, Schapenbogert, t Jagertje en Schimmelseweg - Hooge Zwaluwe: Kleijnstraat, Vogelstraat, Godwaldtstraat en Korteweg. - Wagenberg: Vlasselt, Bosakker, Van den Elsenplein, Kerkstraat, van Schendelstraat, Wagenstraat, Nieuwstraat, Zuidveren, Vogelstraat, Hofstad, Onderdijk, Postweg en Parallelweg. - Drimmelen: Amalia van Solmsstraat. - Made: Prinsenpolderstraat, Boerenhoekstraat, Koekoekweg, Rozenbloemstraat, Drimmelenseweg, Kalverstraat, Stationsstraat, Burg. van Campenhoutstraat, Dreef, Molenplein, Kerkstraat, Lucia Eijckenstraat, Patronaatstraat, Iepenlaan, Kastanjelaan, Haasdijk, Esdoornlaan, Fazantenlaan, Van den Houtstraat, Kempstraat, Lignestraat, Den Deel, Nieuwstraat, Lindestraat, Fresiastraat, Dahliastraat, Markstraat, Adellaan, Geraniumstraat, Romboutstraat, Veestraat, Pastoriestraat, Kloosterstraat en Vinkenlaan Monumentale bomen, gedenkbomen, potentieel monumentale bomen en boom 3000 locaties. Zie hoofdstuk 7. Eindconcept

5 Bomen op rotondes Rotondes lenen zich voor de aanplant van één (of enkele bij grote rotondes) beeldbepalende solitair(en). Voor rotondes binnen de bebouwde kom kan gebruik gemaakt worden van exoten. Voor rotondes buiten de bebouwde kom wordt gebruik gemaakt van inheemse soorten, passend in het landschappelijk karakter. Het gebruik van paardekastanje voor dit doel, zoals voorgesteld in het beheersplan voor Terheijden en Wagenberg, wordt met het oog op de kastanjebloedingsziekte ontraden. 3.3 Overige bomen Voor de overige bomen, die niet tot de bomenstructuur behoren, vindt een beoordeling plaats op basis van de aanwezige kwaliteit en de ontwikkelingsmogelijkheden in de bestaande situatie. Hierbij worden de in hoofdstuk 4 besproken groepen A en B gehanteerd. Alles wat in groep A valt blijft. Alles in groep B wordt, indien problemen, klachten of overlastsituaties ontstaan, vervangen of verwijderd. Afhankelijk van de aanwezige ruimte in de woonstraat kan uitval van bomen mogelijk elders in de straat duurzaam worden gecompenseerd. De keuze richt zich in deze situaties op kwaliteit van het bomenbestand en niet op de kwantiteit zoals in de visie in hoofdstuk 2 duidelijk is verwoord. 3.4 Vergelijk wensbeeld met huidige situatie Als we het wensbeeld vergelijken met de huidige situatie dan zijn er slechts weinig locaties waar aanleg van nieuwe beplanting noodzakelijk is. Alleen de verbindingsdijk tussen Lage en Hooge Zwaluwe vraagt zowel vanuit landschappelijk oogpunt als vanuit de bomenstructuur om een beplanting. Het gaat dan om de Loonsedijk, Gaete en Horenhilsedijk. Daarnaast is in diverse gevallen de variatie in de aanwezige sortimenten groter dan wenselijk wordt geacht. Om te voorkomen dat onnodig, gezonde goed groeiende bomen vervangen worden door andere soorten, alleen vanwege het bereiken van een ideaalbeeld, stellen we echter voor om alleen bij uitval of bij problemen en overlast aanpassingen door te voeren. De grootste problemen spelen zich af op het niveau van snoeivormen en beperkte groeiruimte. Bomen worden hierdoor minder oud dan ze zouden kunnen worden. De prioriteit voor het beheer van het bomenbestand ligt bij het verbeteren van de kwaliteit van de individuele bomen zodat er meer mogelijkheden ontstaan voor het duurzaam uitgroeien. Eindconcept