Nieuwe duikapparatuur uitgebreid getest. NH90-vliegers klaar voor operationele inzet. Alle Hens

Transcriptie

1 Nieuwe duikapparatuur uitgebreid getest NH90-vliegers klaar voor operationele inzet Alle Hens 01 13

2 column Colofon: Coverfoto: Nieuwe duikapparatuur voor Defensie. (Foto: Dave de Vaal, AVDD) Uitgave: Alle Hens is een uitgave van de Koninklijke Marine, geproduceerd door het Dienstencentrum Defensiemedia. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden verleend. Hoofdredactie: KLTZSD Robin Middel Eindredactie: LTZ2OC Maartje van der Maas Lay-out: Grafische Dienst, Audiovisuele Dienst Defensie, Den Haag Druk: OBT B.V., Den Haag Voor adreswijzigingen of Adreswijzigingen Veteranen: Stichting Veteraneninstituut Postbus AC Doorn Telnr.: Adreswijzigingen betalende abonnees: Abonnementenland Postbus AA Uitgeest Telnr.: (10ct p/m) Redactieadres: Alle Hens Postbus CA Den Helder Telnr.: DSN Internet: Kopijdatum: De deadline voor het volgende nummer van Alle Hens valt op 11 februari. Abonnementenwet Sinds 1 december 2011 is de nieuwe Abonnementenwet van kracht. Deze is van invloed voor abonnementen van betalende abonnees. Kijk voor meer informatie op de website nl en de specifieke pagina voor dit blad/ deze krant. Abonnementsprijs: 17,02 (buitenland 21,55 per jaar) Aanhaling uit en overname van artikelen uit dit blad is toegestaan met bronvermelding. ISSN Training NH90-vliegers Afscheid korpsadjudant Veldhuis Wegwijs naar een nieuwe functie Caribische kustwachtoefening En verder: 7 Sport 16 Logboek 19 Mensen & Mutaties 8 14 Westkust van Afrika Ook operationeel gezien gaan we een uitdagend jaar tegemoet. Wie de actualiteit volgt weet dat het in Mali al een periode erg onrustig is. Hiermee lijkt een volgend conflict in de keten van de Arabische Lente zich aan te dienen. We zagen dit al langere tijd aankomen. De greep van terroristische organisaties verstevigt zich, daarnaast worden steeds vaker drugs, illegale goederen en ook mensen via West-Afrikaanse landen naar Europa gesmokkeld. Met de gelden die hieruit vrijkomen, krijgt ook piraterij meer ruimte om zich te ontwikkelen. Het is dan ook niet voor niets dat de Europese Unie de Golf van Guinea heeft aangeduid als gebied waar meer aan piraterijbestrijding moet worden gedaan. Te beginnen met het trainen van lokale maritieme autoriteiten en Kustwachten. BNS Godetia vertrekt begin februari voor dit doel naar de Golf van Guinea met aan boord Belgische en Nederlandse trainers die lokale maritieme autoriteiten gaan opleiden en ondersteunen. Met de contacten die zij leggen en de ervaring die zij opdoen, kan Hr.Ms Rotterdam in het najaar een goede start maken met háár deployment African Winds. Ook zij zullen al trainend de lokale autoriteiten verder helpen met de opbouw van maritieme veiligheid in hun regio. Moderne vloot Ondertussen gaan de anti-piraterij activiteiten aan de Oostkust van Afrika ook door. Hr.Ms. De Ruyter is eind januari vertrokken richting Somalië en later in het jaar zal de Netherlands Maritime Forces aan boord van Hr.Ms. Johan de Witt in dezelfde wateren de leiding nemen over Atalanta, de piraterijbestrijdingsoperatie van de Europese Unie. Vanaf april levert de marine wederom de stafgroep voor Politie Training Group 5 in Kunduz. Marineteams zijn daarnaast ook in 2013 weer volop inzetbaar als Vessel Protection Detachements. Aan de andere kant van de wereld gaan de counterdrugsoperaties in het Caribische Gebied gewoon door. Na de indienststelling van Hr.Ms. Friesland is dit patrouilleschip als eerste in haar klasse vertrokken naar de West als stationsschip. Hoewel het schip nog niet helemaal is afgebouwd, ben ik er trots op dat we nu ook daadwerkelijk onze Opgewassen tegen de toekomst Het Commando Zeestrijdkrachten wordt ingrijpend gereorganiseerd en tegelijkertijd blikken we terug op de rijke geschiedenis van ons 525-jarige bestaan. Een geschiedenis met zeehelden en zeeslagen, periodes van welstand en grote bezuinigingen maar ook een geschiedenis met eeuwenlange inzet voor veiligheid op en vanuit zee, voor de Nederlandse handel, welvaart en het Koninkrijk. Het jaar 2013 lijkt daarmee in alle opzichten een bijzonder jaar te worden voor de marine. patrouilleschepen kunnen inzetten. Hierbij worden we wederom geweldig geholpen door onze Belgische partners, die voor de deployment een Aloutte III helicopter beschikbaar hebben gesteld. Ontwikkelingen Als commandant van de marine ben ik trots op de mensen en middelen die ik tot mijn beschikking heb en volop mag inzetten. Daarbij moeten we niet vergeten dat we dit jaar ook afscheid moeten nemen van een aantal gewaardeerde collega s, waarvoor na de reorganisatie helaas geen plaats meer is. Dit terwijl onze inzet in 2013 aantoont dat de vraag naar ons maritieme product groter is dan ooit. Dat is wrang en soms moeilijk uit te leggen. De discussie rond de WUL heeft daarnaast tot behoorlijke beroering onder u geleid en helaas ook tot vertraging in de reorganisatie. Dat baart mij de nodige zorgen want daarmee wordt het effect op individueel niveau van de reorganisatie ook later duidelijk. Ik doe alles binnen mijn vermogen om zo snel mogelijk duidelijkheid te geven. De reorganisatie en inzet lopen dwars door elkaar heen, terwijl we gelijkertijd stil staan bij 525 jaar rijke maritieme geschiedenis én de nieuwe toekomstvisie voor Defensie. Daarmee belooft het een jaar te worden waarbij we veel uitdagingen op ons pad tegen gaan komen. Ik wil u daarbij nogmaals vragen om oog voor elkaar te houden en vooral ook te laten zien waar we voor staan. De Koninklijke Marine is er al 525 jaar van en er zijn genoeg maritieme ontwikkelingen om er nog eeuwen van te blijven! Ondanks de huidige reorganisatie zal ik daarom blijven streven naar vernieuwing en innovatie, om ook voor de toekomst de slagkracht van de marine te blijven behouden. Vice-admiraal Matthieu Borsboom Commandant Zeestrijdkrachten, Admiraal Benelux 2 3

3 oefening oefening NH90-vliegers klaargestoomd voor operationele inzet Trainen voor de worst case Opgejaagd, fysiek en mentaal zwaar onder druk gezet en daarbovenop je nog eens moeten uitkleden in de nabijheid van een onberekenbare vijand. Wie de Land Combat Survival Training ondergaat, is aardig voorbereid mocht vijandelijke gevangenschap aan de orde komen. Worden we straks ook achterna gezeten met honden, vreest een van de tien cursisten. Nee, antwoordt de leider der oefening. Maar daarmee zou alles nóg echter zijn geweest. Tekst: Andre Twigt Foto s: Rob Gieling (AVDD) Foto links onder: De deelnemers, vliegend personeel van 860 (NH90) Squadron (Maritiem Vliegkamp De Kooy in Den Helder), moeten tijdens de training uit handen blijven van de hunting force. Foto midden onder: Het is onvermijdelijk dat de vliegers gevangen worden genomen. Vanuit Gilze-Rijen op de Arnhemse Heide aangekomen, moeten de deelnemers, vliegend personeel van 860 (NH90) Squadron (Maritiem Vliegkamp De Kooy in Den Helder), proberen uit handen te blijven van de hunting force. Die is er veel aan gelegen hen het leven zuur te maken. De Land Combat Survival Training bereidt vliegers, tactical coördinators en sensor operators voor op wanneer ze onverhoopt in vijandelijk gebied belanden. Wat hen dan te wachten staat, is vaak koffiedik kijken en dus gaan survival & rescue officers bij 860 Wesley en eerste luitenant der mariniers Gerwin uit van de worst case scenario. Oftewel je wordt gevangen genomen door een uiterst onsympathieke tegenstander die niet schroomt je kwaadschiks voor zijn karretje te spannen. Wesley: Vroeger kwam je nog weg met het opdreunen van naam, rang en registratienummer. Maar wie tegenwoordig in vijandelijke handen valt, wordt op zeker als trofee, gijzelaar, ruilmiddel of informatiebron gebruikt. De vliegers moesten de training volgen om met de NH90 ingezet te worden in Operatie Atalanta aan boord van Hr.Ms. De Ruyter. Foto rechts onder: Eenmaal gevangen genomen, worden de vliegers in ongemakkelijke houdingen gedwongen. Cursus op maat Hoe je onder die omstandigheden staande blijft, leer je bij het Veiligheids- Oefen- en Testcentrum (VOTC), tevens startpunt van de training. Gevestigd op vliegbasis Gilze-Rijen legt het VOTC zich toe op alles wat met overleven na een crash te maken heeft. Wesley en Gerwin leiden de oefening, maar worden daarbij geholpen door experts van land-, luchtmacht en trainers van het Defensie Inlichtingen en Veiligheidsinstituut (DIVI), dat eindverantwoordelijk is voor alle trainingen op het gebied van vijandelijk gevangenschap. Duurt de training normaliter drie weken, de tien bemanningsleden volgen een op maat gesneden cursus van vier dagen. Onverwacht gaan vijf van hen vliegen voor de operaties Ocean Shield en Atalanta. Op 21 januari voeren zij met het luchtverdedigings- en commandofregat Hr.Ms. De Ruyter naar de Afrikaanse oostkust. Kans op ontdekking In de duisternis gaat het scenario op de Arnhemse Heide beginnen. Zogenaamd storten twee heli s tijdens een missie neer. Om bij het rendez-vouspunt te komen, moeten de bemanningen eerst tien kilometer lang een opgegeven route volgen. Iedereen gaat alleen op pad. De ervaring leert dat in groepjes optrekken de kans op ontdekking vergroot. Luitenant-ter-zee 1 John is ook op zichzelf aangewezen. Na de eerste vijftig voetstappen in het koude, vochtige en vooral gitzwarte bos doet de vlieger een lichtelijk confronterende ontdekking: Je realiseert je ineens dat je in het donker zo blind bent als een paard. Gelukkig is er een beetje restlicht van de maan. Maar zo rond tien, elf uur is alles pikkedonker. Toch pakt hij de draad goed op. Uitgerust met wat mondvoorraad, een kompas, radio, GPS, slaapzak, overlevingsmes, een éénpersoonstent en een bril tegen prikkende takken én met een lange stok om de omgeving af te tasten, baant hij zich een weg naar het eerste van twee rendez-vouspunten. Kompas en GPS helpen hem zijn weg te vinden. Om te weten waar hij op de route zit, telt hij zijn voetstappen. Die methode werkt. Feilloos en zonder strubbelingen bereikt hij het eerste punt. Club van tien Nou is zonder strubbelingen iets teveel gezegd. Aan dat constante gekraak van takken onder zijn zolen, met alle kans op vroegtijdige ontdekking, went de specialist snel. Maar aan zonder zicht door dicht bebost gebied struinen niet. Na enkele kilometers komt hij lelijk ten val. Hij blijft even zitten en herneemt zich. Immers op het tweede punt wordt hij opgepikt. Er is geen keuze. Plan je iedere stap zorgvuldig, dan verlies je tijd en kom je uiteindelijk te laat aan op de afgesproken plek. Dat wil hij uiteraard voorkomen. En dan is er de oefenvijand. Bewapend met het geavanceerde verken- 4 5

4 oefening Personeel Nieuwe lichting Instructeurs Fysieke Training Vloot Na de oefening worden de cursisten met een Chinook teruggevlogen naar Gilzen-Rijen. nings- en bewakingsvoertuig Fennek detecteren de mannen van 103 Verkenningseskadron een tegenstander op grote afstand. Ongetwijfeld zien de Huzaren van Boreel leden van de club van tien voorbij struinen, maar ze houden zich vandaag afzijdig. Voor de cursisten is het doorkruisen van dicht bos bij avond ten slotte een leermoment op zich. Zo ook voor de cursist die pardoes in een nest everzwijnen stapt. De man schrikt zich een hoedje en maakt zich uit de voeten. Maar goed ook, want moederzwijn zet meteen de achtervolging in. Een andere collega stapt in een oneffenheid en verstuikte zwaar zijn voet. Weer een andere loopt bijna tegen een Fennek aan. Hij had mazzel dat de bemanning in het voertuig de andere kant op keek en hem niet zag. "Na een paar dagen merk je dat je een grotere kans hebt gevangenschap te doorstaan" Fikken Oefenleider Wesley: Tijdens de drie weken durende landsurvival lopen de mannen tien kilometer per dag. Een kilometer overbruggen, duurt gemiddeld een uur en dan ben je meer dan tien uur onderweg. Dat word je snel zat. Na enkele dagen komt voor sommigen de gevangenneming als een verlossing. De club van tien staat niet echt te popelen deze fase in te gaan. Na te zijn opgepikt, komen de mannen zo rond de klok van half vier in de nacht aan op een oud militair complex ergens op de hei. Meteen is de boot aan. De vliegers worden agressief benaderd, er wordt gescholden, met wapens bedreigd. Ze krijgen boeien om en een zak over hun hoofd. Alle bagage raken ze kwijt. Door een gaatje volgt John de lui in camopakken die hem en zijn collega s kleineren en in een ongemakkelijke stresshouding dwingen. We moesten op onze knieën gaan zitten met onze handen tegen een muur. Dat is niet alleen ongemakkelijk, maar je krijgt er ook koude fikken van. Zeker wanneer het bloed eruit stroomt. Maar het kan nog erger. Na een stripsearch mogen de mannen lang in een alternatieve stresshouding blijven staan. Soms hoorde ik dat collega s niet het gewenste gedrag vertoonden. Dan werd er als een gek geschreeuwd. Hoe de mannen de beproevingen doorstaan, is voer voor de experts van de instructiegroep conduct after capture van het DIVI. Na te zijn bevrijd en per heli te zijn overgebracht naar Gilze-Rijen, volgt in de middag de briefing. Met de oefening als leidraad krijgt iedereen persoonlijke adviezen. Door zijn lengte toornt John boven iedereen uit. De expert vertelt dat dat problemen kan geven. Een tegenstander voelt zich dan snel geïntimideerd en maakt je al vrij snel tot pispaal. De vlieger krijgt het advies in zijn non verbale communicatie daarmee rekening te houden. Gewoon niet al te bijdehand willen doen dus. John ervaart de training als confronterend en indringend. Maar toch ben ik er blij mee. Zelfs na deze paar dagen merk je gewoon dat je een grotere kans hebt vijandelijk gevangenschap te doorstaan. Daar gaat het om. Sport voor fitte bemanning De sportzaal is gevuld met zowel vrouwen als mannen tijdens de cursus tot sportinstructeur. Normaal gesproken volgen alleen mariniers de opleiding. Maar in deze groep zit ook een aantal vrouwelijke onderofficieren. De marine is na deze training namelijk weer een groep Instructeurs Fysieke Training Vloot rijker. Een belangrijke stap om ál het personeel te laten slagen voor de Defensie Conditie Proef. Tekst: Arjan Rietveld I Foto s: Staf Fysieke Training&Sport Uniek De nieuwe lichting Instructeurs Fysieke Training Vloot (IFTV) is niet de eerste groep sportinstructeurs voor de vloot van de zeemacht. Het is wel voor het eerst dat de vlootinstructeurs in dezelfde groep zijn opgeleid als de instructeurs van de mariniers. Deze jaargang bestaat uit zes mannen en drie vrouwen die werkzaam zijn op zee. Het grootste verschil tussen de IFT Mariniers en IFT Vloot is het uiteindelijke werkveld. De opleiding van de vloot is erop gericht om aan boord van grote en kleine schepen sportlessen te kunnen verzorgen. Vloot en marinier sportinstructeurs leren veel van elkaar De mariniers komen na de opleiding meestal terecht bij het Mariniers Training Centrum om daar trainingen te verzorgen op het gebied van militaire sporten. De gecombineerde klas van mannen en vrouwen bleek een schot in de roos te zijn: De samenwerking tussen vloot en mariniers ging hartstikke goed. Het was in het begin een beetje aftasten, maar uiteindelijk bleek dat we elkaar goed aanvulden. En we hebben enorm veel van elkaar geleerd. Juist doordat we zaken soms anders bekeken, vertelt korporaal Karin Kapitein enthousiast. De nieuwe instructeurs fysieke training. Voor de mariniers en voor de vloot. Fit Met de invoering van vlootinstructeurs is een belangrijke stap gezet om het gehele personeelsbestand van de marine fit te krijgen. Een aantal jaar geleden is de Defensie Conditie Proef (DCP) ingevoerd. Iedereen is verplicht jaarlijks deel te nemen aan deze test, maar nog lang niet iedereen is in staat om deze test positief af te ronden. Aan boord van de schepen zijn er vaak barrières om te sporten. De instructeurs aan boord kunnen fungeren als katalysator om deze drempels grotendeels weg te nemen. Door het aanbieden van zowel individuele als groepslessen aan boord wordt de bemanning actief aangemoedigd om fit te worden. Maar niet alleen het fysieke aspect is van belang, aldus Kapitein: Door meer sportmogelijkheden aan te bieden, zijn we in staat om de saamhorigheid te vergroten. Teamsporten zoals voetbal zijn een perfect middel om elkaar beter te leren kennen. Maar ook vechtsporten en militaire zelfverdediging behoren tot het pakket. Selectie Ondanks alle pluspunten die het met zich meebrengt, hebben we niet voldoende aanmeldingen om de volgende cursus door te laten gaan. Dat is een grote teleurstelling, aldus majoor der mariniers John Hoogeveen van de staf Fysieke Training&Sport. Geïnteresseerde onderofficieren kunnen zich aanmelden. Na aanmelding volgt een selectie. Je moet wel aan een bepaald niveau voldoen voordat je kan starten, merkt Hoogeveen op. Coördinatie, evenwicht, kracht en conditie worden getest op een speciale selectiedag. Ook gevechtsporten en militaire zelfverdediging komen tijdens de selectie aan bod. Enkele onderdelen van de instructeursopleiding vinden aan boord plaats. Wil je zelf zorgen voor gezondheid en saamhorigheid aan boord? Geïnteresseerde onderofficieren kunnen zich aanmelden bij de staf Fysieke Training & Sport voor de opleiding. 6 7

5 Interview Opleiding Scheidend Korpsadjudant kijkt terug met trots Ons product is geliefd Veel meer instructeurs door eigen Skill at Arms-opleiding Dat schiet op Na 36 dienstjaren zit het erop voor adjudant van de mariniers Hans Veldhuis. Onlangs legde de Korpsadjudant zijn functie neer en verruilde hij het uniform voor het burgerkloffie. In zijn laatste functie bewoog Veldhuis kriskras door zijn geliefde Korps en was hij, namens de onderofficieren, (on)gevraagd adviseur van de Commandant van het Korps Mariniers. Met zijn 53 lentes is Veldhuis natuurlijk nog lang niet opgebrand. Tekst: Joost Margés I Foto s: Cees Baardman De broodnodige gekwalificeerde schietinstructeurs voor training op pelotonsniveau werden de laatste jaren maar mondjesmaat afgeleverd. Dit had alles te maken met de beperkte capaciteit van de Engelse opleiding Skill at Arms. Na goed overleg met de bondgenoten, bleken instructeurs van het Korps Mariniers nu ook zelf in staat om de opleiding te geven op een Britse schietbaan in het Duitse Sennelager. In één keer zestien nieuwe instructeurs erbij; dat schiet op. Tekst: Joost Margés I Foto s: Bart Nijs Fotografie CKM BRIG- GENMARNS Oppelaar dankt AOOMARNALG Veldhuis voor bewezen diensten. Eind november droeg Veldhuis na drie jaar zijn functie over aan adjudant van de mariniers Ron van Leeuwen. In zijn afscheidsspeech benoemde de adjudant hoogte- en dieptepunten die voorbijkwamen tijdens zijn functie. Zo hakten 34 trieste ramp-ceremonies tijdens zijn uitzending naar Afghanistan er behoorlijk in. Van grote steun bleken juist korpsgeest, kameraadschap en humor. Veldhuis zelf vond het bijzonder om de hoogste vertegenwoordiger te mogen zijn van de onderofficieren bij de Commandant van het Korps Mariniers. Daarnaast kon hij binnen een reeks commissies invloed uitoefenen ten gunste van zijn collega s. Zo was hij bijvoorbeeld vice-voorzitter van de Adviesraad Onderofficieren Koninklijke Marine en lid van het coördinatieteam van de Collegiale Netwerken. We worden overal voor gevraagd; wereldwijd en voor complexe operaties Juiste aandacht Al met al is Veldhuis vooral trots om deel uit te maken van een korps dat al 347 bestaat. Kijk maar wat er de afgelopen jaren en ook nu gepresteerd wordt: Task Force Uruzgan, Task Force 55, (Autonomous) Vessel Protection Detachtments en de En- hanced Boarding Elements. Veldhuis kende helaas ook droefenis. Te veel collega s zijn zelfs nog in actieve dienst overleden. Onder hen Marc Harders en Jeroen van Houweling die in Afghanistan omkwamen. Het is belangrijk om hun families de juiste aandacht te blijven geven. Dat geldt ook voor collega s die al dan niet zichtbaar gewond terugkwamen uit Afghanistan. De verbondenheid die Veldhuis bepleit is één van de recentelijk herbenoemde kernwaarden van Korps Mariniers: verbondenheid, kracht en toewijding. Op deze basis zal het Korps verder bouwen. Veldhuis heeft er vertrouwen in: Het Korps staat er goed voor; ons product is geliefd. We worden overal voor gevraagd; wereldwijd en voor complexe operaties, onder verschillende omstandigheden. De marinier is namelijk daadkrachtig, flexibel, veelzijdig en oplossingsgericht. Toekomstbestendig Uiteraard zijn er ook punten van zorg. De onderbezetting, bijvoorbeeld, zegt Veldhuis. We komen een paar honderd mensen te kort, zeker ook op kaderniveau. Dat heeft veel invloed op de bedrijfsvoering. De adjudant-buiten-dienst is benieuwd welke invloed de mogelijke verhuizing van de parate troepen naar Vlissingen op het personeelsbestand krijgt. Vlissingen op zich maakt ons als Korps Mariniers toekomstbestendig mede vanwege goede (amfibische) oefenen trainingsfaciliteiten. Wel is het zaak om de randvoorwaarden goed in te vullen, zodat het werk voor mensen aantrekkelijk blijft. Hoe het ook gaat lopen, Veldhuis zal het niet meer actief meemaken. Hij heeft het druk met andere dingen. Nog meer dan voorheen ga ik mij toeleggen op atletiektraining geven en trainers begeleiden. Verder wil ik meer doen voor het Veteraneninstituut en Bureau Jeugdzorg. Nog meer kijkt hij uit naar de zorg voor zijn kleindochters van drie en anderhalf jaar oud. Als vader was ik vaak en lang weg; de opvoeding van mijn kinderen kwam vooral op mijn vrouw aan. Nu heb ik gelukkig alle tijd en gelegenheid om aandacht te geven aan deze kleine mensen. Ook het leren opzetten van een Flanking Fire Gun vormde een doelstelling. De Sennelager Training Area was vier weken lang het huis voor zestien cursisten en tien man staf van de Wapengroep van het MOC. De Sennelager Training Area bij Paderborn was vier weken lang het huis voor zestien cursisten en tien man staf van de Wapengroep van het Mariniers Opleidings Centrum (MOC) uit Rotterdam. Zij wijdden zich samen met één Engelse instructeur aan de Skill at Arms (SAA)-opleiding, die zich het beste laat vergelijken met een gecombineerde Praktische Kader Schiet Instructeurs-opleiding en Gevechts Schiet Instructeurs (GSI)- opleiding van het Korps Mariniers. Het grote aantal cursisten was een ongekende luxe, afgaande op het feite dat er normaal maar plaats is voor ongeveer vijf man per jaar. Het succesvol afronden van de SAA opent de weg naar de opleiding Platoon Weapons Instructor (PW) 1, voor het geven van instructie op bataljonsniveau, legt senior-instructeur wapengroep sergeant-majoor van de mariniers Robin Kooijker uit. Hierbij komt een nog breder planningsproces kijken en ook de uitvoering van trainingen is grootser en complexer. Ter illustratie: slechts 20 mensen hebben deze opleiding afgerond sinds 1995, waarvan er nog maar dertien beschikbaar zijn. Opleiding ingekort Opleidingen Koninklijke Marine en de Engelse counterparts kwamen vooraf overeen dat de acht weken durende SAA kon worden beperkt tot drie weken, vanwege erkende verworven competenties. Het MOC plakte hier toch nog een vierde week aan voor het beoefenen van zogenoemde Battle Exercises en het leren doceren van wapenlessen in het Engels. Wat verder zoal aan bod kwam in de vier weken? Lessen veiligheid, het schrijven van Exercise Action and Safety Plans plus Range Action and Safety Plans, basis wapenlessen, demonstraties van pyrotechnische middelen, wapen handeling tests, het afstellen van wapens en het bekend raken met diverse soorten banen, somt Kooijker op. Vanaf de derde week runden de cursisten zelf de banen en in de vierde week traden ze op als veiligheidsfunctionaris bij handgranaatwerpen en tijdens gevechtsschieten, vervolgt de sergeant-majoor. Ook het leren opzetten van een Flanking Fire Gun en een Overhead Fire Gun waarbij je opzij en boven je hoofd vuurt vormde een doelstelling. Op de Individual Battle Shooting Range leerden de cursisten verder op een simpele manier gebruik te maken van command & control, ook bij duisternis. Ten slotte kwam het optreden aan bod als veiligheidssupervisor bij schietoefeningen vanaf mobiele platformen. Dit is iets wat wij zelf in de opleiding hebben verwerkt, omdat in de praktijk blijkt dat de SAA veel te maken krijgt met mobiliteit. Na de vier weken keerden de Nederlanders huiswaarts en ontvingen de cursisten hun certificaat uit handen van de Commandant van het MOC, luitenant-kolonel der mariniers Jan ten Hove. De overste kon niet alleen de individuele geslaagden feliciteren, maar realiseerde zich ook het grotere belang voor het Commando Zeestrijdkrachten waarbinnen zestien extra SAA-instructeurs een groot verschil maken. 8 9

6 Reorganisatie Reorganisatie Wegwijs naar nieuwe functie Op zoek naar een nieuwe functie? De vacaturebank van Peoplesoft kan soms een doolhof lijken. Een eenvoudige wegwijs naar je volgende functie. De vacaturebank vind je tegenwoordig via Portaal > P&O selfservice > Business Operations Platform Defensie > Functioneren, (her)plaatsen en bevorderen > Vacaturebank. Op de startpagina ga je een zoekprofiel aanmaken (die je kunt bewaren). Het is belangrijk dat je altijd juiste specificaties invoert, anders kom je nooit op passende functies. Denk daarbij aan het betreffende Defensieonderdeel (1) waar de functie toe behoort en dat je bij Ik zoek vacatures binnen het OPCO (2) voor KMmilitair kiest als je een marinestoel binnen dat onderdeel zoekt. Ook bij (2): De rang waarop je zoekt: 25 Matr/ Marn 1 (voor matrozen en mariniers), 26 Kpl/Kplmarns (voor korporaal), 17 Sgt/Sgtmarns (voor sergeant), 28 Smjr/Smjrmarns (voor sergeant-majoor), 29 Aoo/ Aoomarns (voor adjudant), 30 Ltz3/Tlntmarns, 31 Ltz2/Elntmarns, 32 Ltz2oc/Kaptmarns, 33 Ltz1/ Majmarns, 34 Kltz/Lkolmarns. De categorie waarin je wil werken: klik zonder iets in te vullen op de loep en daarna op opzoeken om de lijst (zie afbeelding rechts) te vinden. Kies uit deze lijst om fouten te voorkomen! Genoeg zoektermen ingevoerd? Klik bij (6) op zoek naar vacatures. Je krijgt dan de lijst met bestaande vacatures, met daarbij onder andere de gewenste begindatum en sluitingsdatum voor belangstellingsregistratie. Via het rode pennetje kun je belangstelling tonen voor de functie. Let op: door daadwerkelijk belangstelling te tonen, word je meegenomen in het eerstvolgende selectieproces voor vulling. Als je in de vacaturelijst klikt op een vacaturecode, krijg je meer informatie over de betreffende functie. waaronder een uitgebreide functiebeschrijving, kwalificaties en arbeidsplaatsgegevens. Vooral de kwalificaties onder de kop Bevoegdheden/Certificaten met bovengemiddeld belang zijn belangrijk, omdat dit in beginsel de functie-eisen zijn waarvan verwacht wordt dat de kandidaat er aan voldoet

7 Materieel Materieel Project Vervanging Rebreathers leidt tot verrassende uitkomsten. Nieuwe duikapparatuur voor Defensie Alleen al de gedachte om bij nul een duik in het diepe, donkere water van de Zeeuwse Grevelingen te nemen, bezorgt je koude rillingen. Maar luitenant-ter-zee 2 OC Anton van Dijk staat daar niet bij stil. Hier en daar ligt ijs en er staat een snijdende wind, maar dat deert de duiker allerminst. Medeverantwoordelijk voor de uitvoering van het project Vervanging Rebreathers heeft Van Dijk meer aandacht voor de nieuwe duikapparatuur voor mijnenbestrijding (categorie 3). Daarvan stromen de eerste exemplaren binnenkort bij de marine binnen. Tekst: De duikset van Interspiro. voor meer uniformiteit. Nu zijn er krijgsmachtbreed drie gesloten systemen in cat. 1 in gebruik en straks nog maar één. André Twigt Foto s: Dave de Vaal (AVDD) De rebreather wordt niet alleen onder water, maar ook boven water getest. Aan boord van het duikvaartuig Argus volgt personeel aandachtig hoe Van Dijk met zijn buddy in het brakke water verdwijnt. Zeker bij zo n eerst keer houdt iedereen er de aandacht goed bij. Op het programma staat een oefenduik met de voor Defensie nieuwe I van de Zweedse firma Interspiro (ISMIX- rebreather) naar de maximale diepte van categorie 3, zo rond 55 meter. Van Dijk en sergeant-majoor Bernadette Salazar Jimenez volbrengen die klus zonder problemen. De set moet absoluut antimagnetisch zijn, van cruciaal belang bij het werken met zeemijnen Voor dit werk is de put in de Grevelingen prima geschikt. Eenmaal omgeschoold op de ISMIX gaan de duikers weer over tot de orde van de dag en leggen ze zich onder meer toe op de mijnenjacht op de Noordzee. Met regelmaat worden hier projectielen, zeemijnen en andere explosieven uit voornamelijk de Tweede Wereldoorlog aangetroffen. De duikers spelen bij het verkennen en onschadelijk maken daarvan een onmisbare rol. Rendabel De nieuwe duikapparatuur stroom als eerste in bij de marine, maar het gehele project Vervanging Rebreathers voorziet in de opvolging van alle rebreathers bij de gehele krijgsmacht. Dat is een ronduit kostbare zaak. Mede omdat de kwaliteit van duiksets letterlijk van levensbelang is en duiksets niet goedkoop zijn, is de projectgroep overdacht te werk gegaan. Vastgesteld werd dat niet alle spullen gelijktijdig hun maximale levensduur bereiken. Voor de uitrusting tot 55 meter is echter zo snel mogelijk vervanging nodig, aldus het hoofd Kenniscentrum Defensie Duikschool/Defensie Duikgroep luitenant-ter-zee 2OC Martin Franssen. Die groep heeft inmiddels onevenredig veel onderhoud nodig, wat tot hogere kosten leidt. Doordat apparatuur in de overige drie categorieën iets langer mee kan, loopt de uitlevering door tot eind Door de vervanging Defensiebreed aan te pakken, kan voordeel behaald worden in ondermeer opleidingen en het logistieke beheer van de sets. Maar omdat de gefaseerde vervanging van de duikuitrusting met name betrekking heeft op de landmacht en de marine, stelt het Commando Zeestrijdkrachten de behoefte. De Defensie Duikschool heeft daarop de verantwoordelijkheid om alle duik(leid-)ers van Defensie op te leiden met de nieuwe duikapparatuur. Gelopen race Bij de verwerving onderscheidt men dus vier categorieën (zie kader). Die indeling is aangelegd voor de overzichtelijkheid en om te voorkomen dat er één set zou komen die alles kon, maar net niet goed genoeg. Categorie 1 betreft sets voor een diepte tot zeven meter, in gebruik bij de Maritieme Special Forces compagnie en de Unit Interventie Mariniers, het Korps Commandotroepen en de onderwaterverkenners van de genie. Allen schakelen over op de LAR 5010 van de firma Dräger. De keuze voor deze set was bepaald geen gelopen race, doet adjudant Eric Boven uit de doeken. De mogelijke sets werden werkelijk tot het uiterste beproefd. Onder meer in zoet en zout stromend water in Nederland, in tropische wateren en De eisenlijst wordt doorgenomen. onder Arctische omstandigheden. Belangrijkste voorwaarde voor categorie 1 is dat het systeem honderd procent gesloten is gaat chef-instructeur opleidingseenheid speciale operaties Boven verder. Bij het uitademen mogen namelijk geen luchtbellen ontstaan omdat de gebruikers onder water ongezien willen blijven. Zo kunnen ze zonder problemen een schip, kade, boorplatform of kustlijn kunnen naderen. Dat in cat. 1 apparatuur van Dräger als beste uit de bus kwam, is volgens Boven gunstig. Een groot deel van de huidige apparatuur is eveneens van deze firma. Daarvan kunnen we straks de cilinders nog gebruiken, evenals de voorraad reservedelen. Volgens Boven zorgt het project Vervanging Rebreathers Cat 1: 0-7 meter LAR5010 Cat2: 0-24 meter LAR 5024 Cat3: 0-55 meter ISMIX Cat4: 55+ meter ISMIX icm DPX Uniformiteit Voor het Very Shallow Water-team was eenzelfde duiksysteem nodig, maar met het verschil dat dit een open systeem mocht zijn dat wel bellen produceert. Hier is de keuze gemaakt voor de Dräger LAR Voor mijnenbestrijding wordt ook een open systeem gebruikt. De maximale duikdiepte wordt bepaald door het gebruikte ademhalingsgas. De marine heeft de hier benodigde systemen in twee categorieën ingedeeld. Categorie 3 duiksysteem voor mijnenbestrijding tot 55 meter en het categorie 4 duiksysteem om dieper dan 60 meter te werken. Voor beide categorieën is de keus gemaakt voor duiksets van Interspiro, waardoor er hier ook uniformiteit is ontstaan. Tijdrovend karwei De keuze voor de beste duikapparatuur was een tijdrovend karwei, dat in de zomer van 2010 startte. Sowieso legde de projectgroep de kandidaatfabrikanten een stevig pakket van eisen op. Zo moesten zij op voorhand verklaren dat hun set absoluut antimagnetisch is, een eigenschap die bij het werken met zeemijnen van cruciaal belang is. Fabrikanten die dit niet konden, vielen meteen af, vertelt van Dijk. Een andere eis was dat de apparatuur compatibel moet zijn met de huidige communicatiemiddelen. Die zijn in 2008 aangeschaft en moeten nog een tijdje mee. De onderwatercommunicatie voorziet de duiker namelijk van een extra veiligheidsvoorziening. Een andere veiligheidsvoorziening bij categorie 3 en 4 is de mogelijkheid om ademhalingsgas vanaf de oppervlakte toe te voeren of de geïntegreerde noodluchtvoorziening die geschakeld kan worden zonder dat de duiker zijn masker af hoeft te zetten. Naast een uitgebreide gebruikerstest, werden de spullen ook in de duiksimulator Medusa van de Defensie Duikgroep in Den Helder aan de tand gevoeld. Maar goed ook, want bij het testen op maximale diepte bleek dat sommige sets niet voldeden aan de eisen. Bij de arctische tests bleek één systeem niet te voldoen vanwege bevriezing van de noodluchtvoorziening. Dat resulteerde erin dat de set alle adem verloor, vertelt Boven. Dat goedkoop bepaald geen duurkoop hoeft te zijn, bewees de keuze in de categorieën 1 en 2. In beide kwam de minst kostbare uitrusting als beste uit de bus. Dat was een mooie meevaller, aldus Boven

8 Oefening Oefening Kustwachten Curaçao en Venezuela oefenen samen met Search and Rescue Buurlanden bundelen krachten Na een afwezigheid van twee jaar, was het eind 2012 eindelijk weer zover: de Kustwacht Search and Rescue oefening Open Eyes tussen Curaçao en Venezuela werd nieuw leven in geblazen. De oefening was dan ook direct springlevend: de buurlanden pakten groots uit in hun aangrenzende territoriale wateren van de Caribische Zee. Tekst: Vanessa Strijbosch Foto s: Peter Bijpost (AVDD) Een fraai gezicht vlak voor de kust van Curaçao. De splinternieuwe GC-22 Yavire, een Venezolaans korvette-achtig Kustwachtschip (vergelijkbaar met een Ocean Going Patrol Vessel), vaart de haven van Willemstad binnen. Het heeft gedurende drie dagen intensief geoefend met de Kustwacht Caribisch Gebied (KWCARIB). Scenario s op het gebied van search and rescue (SAR), medische evacuatie, (nachtelijke) patrouillegangen en brandbestrijding passeerden de revue. De bemanning maakt zich op voor de afsluiting: een sociaal en sportief evenement met alle deelnemers. Het gaat hier immers ook om verbroedering en het uitwisselen van respect, weet luitenant-ter-zee 1 Erwin Ruijsink, het hoofd van het Reddings- en Coördinatiecentrum (RCC) van de KWCARIB. Dit soort landen is heel gevoelig voor waardering. Daarom is deze gelegenheid ook zo belangrijk om onze banden te versterken en de samenwerking te verbeteren, aldus Ruijsink die de oefening mede coördineerde. We moeten verder kijken dan ons verantwoordelijkheidgebied en onze blik verbreden. We zijn immers op elkaar aangewezen als buurlanden. Hongerige ogen Naast de GC-22 Yavire nam van Venezolaanse zijde ook de patrouilleboot P409 en de helikopter Augusta Bell 212 deel. KWCARIB participeerde met de Cutter Jaguar, het maritiem In het Reddings- en Coördinatiecentrum van de Kustwacht Caribisch gebied kijkt de liaisonofficier Gonzalez Dominguez (tweede links) mee met zijn overzeese collega s. De afsluiting: een sociaal en sportief evenement ter verbroedering. patrouillevliegtuig Dash 8 en de Superrhibs. Van grote toegevoegde waarde was ook de deelname van de Curaçaose vrijwillige reddingsorganisatie Citro die met haar reddingsboot Dick Braakman van de partij was. In één van de scenario s van de oefening, een medische evacuatie (MEDEVAC) vanaf een vrachtschip, speelde de Citro een cruciale rol die ook in levensechte situaties van groot belang is. Beide Kustwachten verbreden tijdens deze oefening hun blik Foto rechts: De eenheden in actie: De twee jaar oude GC-22 Yavire, kustwachtcutter Panter en reddingsboot Dick Braakman. De Citro heeft een slimme capaciteit. Ze beschikt over een lijst van artsen en verpleegkundigen die op afroep klaar staan op het moment dat er een medische evacuatie uitgevoerd moet worden. Ze varen met de Dick Braakman mee of kunnen consult geven over de telefoon. Ruijsink: Iets waar de Kustwacht van Venezuela Het hoofdkwartier van de Venezolaanse Kustwacht ligt in de haven van La Guaira, in de staat Vargas. Haar missie is: "Het plannen, uitvoeren en controleren van activiteiten met als doel de waarborging van de maritieme veiligheid en de bestrijding van de illegale drugshandel op zee. De Kustwacht beschikt over acht hoofd stations. Elk substation heeft zijn eigen onderscheppingvaartuigen en reddingsbrigades. Kustwacht met hongerige ogen naar kijkt en ook heel graag mee zou willen werken. We zijn nu aan het kijken of we onze nieuwe helikopter, de AW-139, zodanig uit kunnen rusten zodat ook medisch personeel van Citro mee kan vliegen. Alert blijven De territoriale wateren en de SAR verantwoordelijkheidsgebieden van de beide landen zijn enorm uitgestrekt en zeker niet onbesproken. Er gebeurt veel in onze wateren, vertelt Ruijsink die dagelijks te maken heeft met bijzonderheden in het gebied. Alert blijven en blijven afstemmen zijn volgens hem de sleutelwoorden in het uitvoeren van de handhavende en dienstverlenende taken van beide kustwachten. Tijdens de oefening gebeurt dat bijvoorbeeld door de uitwisseling van liaisons. Teniente de Fregata (luitenant-ter-zee) Gonzalez Dominguez is de liaisonofficier van de Venezolaanse Kustwacht op het RCC op Curaçao. Volgens de Venezolaan is de samenwerking goed. Het doel van de oefening was dat alles binnen de afgesproken tijd gebeurde. Dat hebben we gered. Er is weinig verschil tussen beide RCC s, maar op Curaçao hebben ze nieuwere apparatuur. Ik vind het personeel zeer professioneel, ze hebben een goed beeld van de scheepvaart rondom de eilanden. Zijn er dan geen verschillen tussen de kustwachten? Volgens Ruijsink wel. Hij noemt de sterke hiërarchische organisatie van Venezuela als kenmerkend voorbeeld. De beslissingsbevoegdheid ligt hoog. Ik moest zaken doen met een kolonel. Dat neemt volgens hem niet weg dat de basisprincipes hetzelfde zijn. Door Open Eyes 2012 hebben we geleerd onze krachten te bundelen. De 14 15

9 logboek logboek De Ruyter vaart uit voor piraterijbestrijding Onder winterse omstandigheden is Hr. Ms. De Ruyter uit Den Helder vertrokken voor piraterijbestrijding in de wateren rond Somalië. Voor deze EU-missie Atalanta neemt het schip als boordhelikopter de nieuwe NH90 mee, die hiermee voor het eerst operationeel wordt ingezet Cheque voor Sjaak Pach stichting Tijdens hun deployment in de anti-piraterijmissie Ocean Shield heeft Hr.Ms. Evertsen geld ingezameld voor de Sjaak Pach Stichting. Deze stichting organiseert vakanties voor meervoudig gehandicapte kinderen. Namens de bemanning overhandigde korporaal WD Bas de Vries de cheque van Dit bedrag was ingezameld met scheepsbrede activiteiten zoals als een loterij, de kappersopbrengsten, een sportdag of, zoals op de thuisreis, de verhuur van leegstaande hutten. Meer informatie over het werk van de Sjaak Pach Stichting kunt u vinden op Nieuwe promotietrailer De eerste inzet van de nieuwe promotietrailer van de Koninklijke Marine tijdens de Superopkikkerdag in de Eemhof in Zeewolde was een groot succes. Vooral de simulaties Jagen op Piraten en Varen door de Rotterdamse haven met een M-fregat deden het goed. Met deze moderne trailer kan de Koninklijke Marine zich aan het grote publiek presenteren met hedendaagse operaties die bijdragen aan de veiligheid op en vanuit zee Technische school doneert sleutelmotoren Op de Koninklijke Marine Technische Opleidingen stonden twee oude sleutelmotoren die niet meer gebruikt werden voor lesdoeleinden. Daarnaast was er ruimte nodig voor het inrichten van werkplekken voor de opleiding Veiligheid en Vakmanschap. Uit de contacten met het ROC Kop van Noord Holland bleek dat daar voor de maritieme opleidingen dringend behoefte was aan een andere sleutelmotor. De huidige sleutelmotor van het ROC was helemaal versleten door het vele monteren en demonteren. Gelet op de verregaande samenwerking tussen Marine en ROC Kop van Noord Holland en het belang van een goede maritieme opleiding voor de Marine is besloten om de motoren te schenken aan De bemanning bestaat uit 220 militairen, onder wie een enhanced boarding element van het Korps Mariniers, een gespecialiseerd en zwaar bewapend team dat verdachte schepen kan enteren. Daarnaast varen ook een medisch team en de helikopterbemanning mee. het ROC. De motoren waren niet meer werkend te maken en de onderdelen waren te ver versleten om als reservedelen voor een draaiende motor te dienen. Als oud ijzer brengen de motoren niet veel op. Met behulp van de firma Winder Limmen uit Den Helder werden de motoren op twee vrachtwagens naar het ROC gebracht Overdracht ODF-2 Software De Operationele Data Faciliteit (ODF) software stelt de marine in staat om zelfstandig operationele data uit te leveren aan schepen, onderzeeboten en helikopter voor hun sensor, wapen en commando systemen (SEWA- CO). Deze data, geproduceerd door het Centrum voor Operationele Data en Analyse (CODA), ondersteunt eenheden tijdens hun missie bij classificatie en identificatie van schepen, vliegtuigen en walopstellingen. De directeur van CAMS, KTZE ir. Harco Slot droeg tijdens een reünie de software van de 2e fase van het project Operationele Data Faciliteit over gedragen aan het Hoofd Maritime Warfare Centre, KTZ Klaas Biesma Donatie aan Doniastate Tijdens verschillende vaarperiodes in 2012 zamelde de bemanning van Hr.Ms.Vlaardingen geld in voor de Kinderboerderij Doniastate in Stiens. Sinds 1997 biedt deze kinderboerderij een volwaardige werkplek aan mensen met een verstandelijke beperking. Naast het bedrag van 1000,- zal de bemanning in 2013 de handen uit de mouwen steken om allerhande klussen op de kinderboerderij aan te pakken. Nominatie leukste uitje voor Marinemuseum WieWatWaar Medaille voor Hr.Ms. Bruinvis, Hr.Ms. Rotterdam en de staf van Ocean Shield De bemanning van Hr.Ms. Bruinvis heeft haar NAVO-medaille voor inzet tijdens de anti-piraterijmissie Ocean Shield ontvangen tijdens een publieke ceremonie in London. Een week later ontvingen de bemanningen Tijdens de sluitingsceremonie voor Allied Joint Force Command in Lissabon ontving LTZ1 Peter Bernard van Eldik uit handen van SA- CEUR Admiral James G. Stavridis de NATO Meritorious Service Medal voor zijn werkzaamheden voor de NAVO. Het Marinemuseum in Den Helder, Leukste Uitje van Noord-Holland 2012, maakt een goede kans deze titel te prolongeren omdat het opnieuw tot de 10 genomineerde leukste uitjes van Noord-Holland behoort. Was het 50-jarig jubileum van het eigen museum vorig jaar een extra drijfveer om deze eretitel in de wacht te slepen, dit jaar vormt de 525e verjaardag van de Marine een sterk argument om zoveel mogelijk collega s, bezoekers en marinevrienden op te roepen hun stem uit te brengen. Dit kan tot 10 februari via de stemknop op de homepage van of Scan de QR-code. Bekijk ook de Facebookpagina van het Marinemuseum! van Hr.Ms. Rotterdam, de onderzeeboot en de staf van het NAVO-vlootverband de Herinneringsmedaille Vredesoperaties. Dit eremetaal werd uitgereikt door minister Jeanine Hennis-Plasschaert, de Commandant der Strijdkrachten en de Commandant Zeestrijdkrachten

10 logboek mensen & oefening MUTATIES KLTZ Ton Boon ontving de Defence Medal for International Service vanwege zijn belangrijke bijdragen in het werk van de staf van Combined Task Force 151, die onder commando stond van de Deense Commodore A. B. Jensen. Tijdens deze uitzending was hij geëmbarkeerd op de Ameikaanse destroyer USS Halsey en het Britse bevoorradingschip RFA Fort Victoria. CTF 151 is een internationaal vlootverband dat anti-piraterij-operaties uitvoert in de Golf van Aden en de langs Somalische kust Begin december ontvingen KPLMARNVB Joost Zandstra, KPLMARNALG Johan ten Haaf en MARN1 Maurice Keus de bronzen medaille voor 12 jaar eerlijke en trouwe dienst. In het Verenigd Koninkrijk kregen SBN Hank Ort, Chief of Staff, Allied Maritime Command en KTZ Harrie Welmer de medaille voor 30 jaar eerlijke en trouwe dienst. LTZ1 Ed Warsen ontving de medaille voor 25 jaar. SMJRWDV Raymond Buis kreeg de zilveren speld, exclusief voor militairen onder de rang van officier, die kunnen terug zien op een periode van 24 jaar trouwe dienst. Aankondigingen officieren Bevorderingen LTGENMARNS A.G. van Ede KTZ J.W. Vermeule KTZ R.J. Bloemendaal KTZT J.W. Hartman KOLMARNS J.P.O. de Jong KTZA R.C. Hunnego KLTZE E.F. Wilms LTZT 1 Y.C. Ruijgrok MAJMARNS J. van Hooren LTZA 2 OC F.A. van Wassenberg LTZ 2 OC M. van Ginneken LTZ 2 OC B.F. Breitenstein LTZ 2 OC D.W.E. Maldonado LTZ 2 OC R.W.A. van Run LTZT 2 OC A.H. Rietveld LTZE 2 OC V.J. Nugter KAPTMARNS I. Valk LTZ 2 OC D. Heersema LTZ 2 OC J.J. den Boer LTZ 2 J. Mooij LTZSD 2 J.A. Sijtsma Bevorderingen AOOMARNALG J.H. de Lange AOOODVB W.F.T. van Brakel AOOTDW A. Hoogeveen AOOTDW J.S. Rommers AOOMARNALG P.P. van den Berg AOOWDE P.J.A. Kenter SMJRODVB M. Platenkamp SMJRODND J.F. de Jong SGTMARNALG P.W. Walinga SGTODND R. Frantzen SGTMARNALG P.J. Westerink SGTTDW M.A. van de Laar SGTMARNALG H.J.W. van Haalen SGTMARNALG M.J. Vogelaar SGTMARNALG J.J.C. Oele SGTMARNALG C.L. van Beveren KPLTDW S.M.T. Jaspers KPLTDW J. Omta KPLTDW M. Steffen KPLTDW K. Bontenbal KPLTDW P. Donderwinkel KPLTDE S.C. Pet KPLTDW J. van Leeuwen KPLTDE V.S. Beens SGTMARNALG H. Rietveld SGTTDW C.N. Staal SGTTDW R.P.M. Vermeulen KPLWDS B.C.L. Ceelen KPLTDW E. de Groot KPLTDW J.S. Jansen KPLWDS J. Leijenaar KPLMARNALG S. Verdam KPLTDW R. Verweij KPLWDS H.J. Vreeburg KPLTDW M. van Willigen KPLLDGD P.J. de Jonge KPLLDGD S.W. Koenen KPLADBA S.P. Wisse KPLTDW H.J. van der Woude onderofficieren Dienstverlaters Bevorderingen MATR 1 OD A.W.P.H. van Loon MATR 1 ODVB N.J. van Zoolingen MATR 1 OD L.C.P. van der Togt MATR 1 ODVB B.D. Hoekstra MATR 1 ODVB E.H. Flantua MATR 1 OD R.C.P. van Suijdam MATR 1 LDV S. Schouten De Jel MATR 1 TD L. Nobel Bevorderingen J.A.M.P.C. van Straalen, 11 B.H.A.G.T. Nijpels, 10 P. Maaskant, 9 J. Vlaming, 8 J.J. Koorn, 8 A. Sterk, 7 J. Basteleur, 7 T.A. Huiberts, 7 S. Doornbos, 7 P.H.C. Koopman, 7 T.A. Huiberts, 7 E.C.C. van Galen, 6 B. Lavèn, 6 L.C. van Heeren, 6 F. G. Stobbelaar, 6 J. de Vries, 5 G. de Ridder, 5 W.M. de Boer, 5 M.M.S. Beens, 5 J. Boers, 4 F. van Gelder, 4 P.W.J. Minten, 4 R.C. Postema, 4 R.W.J. Kooij, 4 N. Stobbelaar, 4 C.C.A. Jacobs, KLTZ Sebo Hofkamp heeft het commando over Hr.Ms. De Ruyter overgedragen aan KLTZ Harold Liebregs. Op Marinebasis Parera werden de medailles uitgereikt aan LTZ 1 Fred Wight (30 jaar) LTZ 1 Charlie Dekker (20 jaar), LTZ 1 Rene Kemmeren (20 jaar), KLTZA Martin Luttge (20 jaar), LTZ 1 Erwin Ruijsink (15 jaar), LTZ 1 William van der Geest (15 jaar) en MAJ- MARNS Erik Lieftink (15 jaar). LTZ1 Bert van Ameijde ontving de NATO Non Article 5 medaille met de gesp Africa voor zijn bijdrage aan de operatie Ocean Shield Herdenking van de bevrijding van Hongaarse predikanten Deze herdenking vindt plaats bij het praalgraf en de crypte van Michiel de Ruyter in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. Aanvang is om uur, de kranslegging begint om uur. Reünies Verbindingsdienst KM De FLO-commissie Verbindingsdienst KM organiseert een FLO-receptie/reünie in gebouw de Witte Raaf op de Marinekazerne Willemsoord. Het inschrijfformulier / dagprogramma is te downloaden op de website en/of verkrijgbaar bij de secretaris via e- mail adres flocomvbdkm@gmail.com of Postadres Middelzand 3353, 1788 EL Julianadorp. Voor antwoorden op vragen kunt u terecht bij LTZ2OC bd C. Wouters, of AOOODVB bd A. Kreukniet, KLTZ J. de Jonge LTZA 1 S.G.M. Bloom LTZSD 1 S.B. van Opstal MAJMARNS H. Scheepens LTZT 1 B.H.N. Zwijnenberg LTZT 2 OC M.J.A. Frentrop LTZ 2 OC N. Jordan LTZ 2 OC F.H.R. van Schoote LTZA 2 OC P.L. Eulderink LTZA 2 OC A.R. van Putten LTZT 2 OC M.A. Snijder LTZ 2 OC R.J. Wijbrands KAPTMARNS M.J.W. van Zwet LTZA 2 R. den Hartog LTZ 2 D.C. van Dijken LTZT 2 C. Ekdom LTZ 2 E.H. van der Helm LTZE 2 G.C. Mars LTZ 3 T. Hagoort Dienstverlaters AOOODOPS W. Bakker AOOMARNALG A.A.W. Bicker AOOMARNALG J.M. Boesjes AOOODOPS J.C.M. van Heeswijk AOOODND T.N. Kalkman AOOMARNALG E.P.N. Meeuwenoord AOOWDW C. Theune AOOMARNALG J. Veldhuis AOOTDW A. van Buuren AOOWDE S.T. Doorn AOOWDE D.J. Kits van Heijningen AOOODOPS W. Langhorst AOOODOPS M.P. Mannheims AOOLDA E. Peereboom AOOODVB U.F. Vastert AOOMARNVB G.J. Vinke SMJRMARNVB M.R.T. Libert SMJRODVB B. Lourens SMJRMARNALG A.C.M. Rave manschappen SMJRTDW A. Bouter SMJRWDW A. de Haas SMJRTDV R.J.H. Keiren SMJRODVB G. Knap SMJRLDGD C.A. de Pijper SMJRMARNALG H.J.M. Pragt SMJRLDV L.G.M. Siteur SMJRODVB K. Tamminga SMJRTDW G.J. de Vries SMJRODOPS R. Zwiggelaar SGTADBZ T. Heyl SGTODVB P. Klinge SGTTDW J.T. Kolenberg SGTLDV J.A. Nagelhout SGTTDW R. Rozema SGTODVB M. Hasker Dienstverlaters MARN 1 ALG B. Adriaanse MATR 1 LDA P. Barnhoorn MATR 1 LDV J.M.C. van Bohemen MATR 1 LDV M. van der Burg ADBE S.A.J.C. Crombag MATR 1 WDS L.G. van Doeselaar MATR 1 ODVB I. Glorie MARN 1 ALG R.J.P. Heijnen ADBM R.J.M. Lenstra MATR 1 LDV J.J. Looman MARN 1 ALG R.F.L. Mercelina MATR 1 WDS B.H. Niemeijer ADBM M. Olsthoorn MATR 1 LDV C. Prudon MATR 1 LDV R. van Scharenburg Dienstverlaters J.B.T. Overtoom A. den Haas F.J.A. Keijzer J.F.G. Klaver M. Snijder B.H.A.M. Groenendijk C. Bezuijen M.J. Hage D.F. Meijer P. Tit. A. Berbee D. Lammers F.A. Martens W. Wiljouw W. Arends S.J. Praamsma R. Bonte K. Kalsbeek MATR 1 LDV M.G.M. van Stiphout H. Koendering MARN 1 VB L.Q.S. van Thiel H. Wouterloot MATR 1 LDV E. Versluis MATR 1 LDV M. de Vries MARN 1 ALG H.G. de Wolf In Memoriam MATR 1 OD R. Zweers KLTZ P.A. Timmerman MATR 1 TDE R. Böllermann E. Hasselbach burgers MATR 1 LDV D. Griffioen R. Hijma ADBM A.J. Quast MATR 1 BDMTD D.J.F. Schetters ADBM L.A.B. Simons MARN 1 ALG M.R. Terhaerdt MATR 1 TD B. Tol ADBM C.C. Triantafillou ADBM A.M.P. Verstegen 18 19

11 WERKEN BIJ DE MARINE werkenbijdefensie.nl