Een geschiedenis van DADA

Transcriptie

1 Een geschiedenis van DADA Bij den 100sten verjaardag Parijs: van dada tot surrealisme

2 In Parijs, waar Dada het luidst klonk en tot een dramatisch einde kwam, sloot de cirkel zich. Met veel bombarie, met gedichten, met voordrachten en met manifesten was Dada in 1916 in Cabaret Voltaire begonnen, en met bombarie, gedichten, voordrachten en manifesten ging het in Parijs ten onder Hans Richter, DADA - Kunst und Antikunst (1963)

3 André Breton ( ) Tristan Tzara ( ) Francis Picabia ( )

4 Erik Satie ( )

5 Francis Picabia, Natures Mortes; Portrait de Cézanne, Portrait de Renoir, Portrait de Rembrandt (1920)

6 Ik heb een krankzinnig groot vertrouwen in u, omdat u me doet denken aan een vriend, mijn beste vriend, Jacques Vaché, die enkele maanden geleden stierf André Breton in een brief aan Tristan Tzara, voorjaar 1919

7 Louis Aragon, André Breton en Philippe Soupault Mei 1919

8 Automatisch schrift : mee begonnen in 1919, in 1920 gepubliceerd

9 17 januari 1920: Tristan Tzara arriveert in Parijs en neemt zijn intrek bij Francis Picabia en Gabrielle Buffet

10

11 1920: Paul Chadourne, T. Tzara, Philippe Soupault, Serge Charchoune, Man Ray (foto) Paul Eluard, Jacques Rigaut, Mick Soupault, Georges Ribemond-Dessaignes

12 1920: Louis Aragon, Théodore Fraenkel, Paul Eluard, Clément Pansaers, Emmanuel Fay; Paul Dermée, Philippe Soupault, Georges Ribemont-Dessaignes; Tzara, Céline Arnaud, Picabia, Breton

13

14

15 Dadafestival, Salle Gaveau You will forget me, toneelstuk geschreven door André Breton en Philippe Soupault Op de foto linksboven, Paul Eluard, rechts Théodore Fraenkel, onder links, Philippe Soupault en rechts André Breton

16

17

18 Opening van de tentoonstelling van Max Ernst in de galerie / boekhandel Au Sans Pareil in Paris, 2 mei 1921; v.l.n.r. René Hilsum, Benjamin Péret, Serge Charchoune, Philippe Soupault (op de ladder), Jacques Rigaut (ondersteboven), en André Breton

19

20 26 mei 1920

21 26 mei 1920 George Ribemont-Dessaignes: De enorme bezoekersschare (de zaal barste bijna uit haar voegen) was buiten zinnen. Het publiek was, afgaande op het weinige dat het van dada wist, tuk op het vooruitzicht van een schandaal, en het werd op haar wenken bediend. In één doorlopende reeks van provocaties werden de bezoekers geconfronteerd met hun eigen rotsvaste kunstzinnige en intellectuele opvattingen. De niet-aflatende bespotting van de kunst, de filosofie, esthetiek, moraal, de gevestigde orde, de ingesleten dogma s al die dingen die het individu en de maatschappij houvast verschaffen zette alle vanzelfsprekendheden op losse schroeven ( ) Het was de verdienste van dada dat het de vertrouwde kaders, waarin alle heilige principes vervat waren, in haar voegen deed kraken. Daardoor voelde het publiek zich gerechtigd brullend, schreeuwend en op de vingers fluitend de tegenaanval in te zetten. Tegelijkertijd was het uiterst tevreden te krijgen waarvoor het was gekomen ( ) Maar ook dada had bereikt wat ze wilde bereiken: het had een storm van burgerlijke verontwaardiging ontketend. Het verleende dada een nieuwe begeestering en kracht, waarmee ze zich naar onze overtuiging nieuwe munitie verschafte.

22 INTERMEZZOErik Satie

23

24

25

26 VAN SOIREES NAAR INTERVENTIES

27 15 januari 1921: dada-sabotage bij lezing van Marinetti in Maison de l Oeuvre

28 14 april 1921: dada-excursie naar de église Saint-Julien-le-Pauvre

29 13 mei 1921: het Barrès-tribunaal Rechter: Breton Aanklager: Ribemont-Dessaignes Advocaten: Aragon en Soupault Getuigen: Tzara e.a. Tzara: Ik heb geen vertouwen in het recht, zelfs niet als dada rechtspreekt. U zult het met me eens zijn, meneer de rechter, dat we allemaal zeikerds zijn, en dat daarom kleine verschillen, grotere zeikerds of kleinere zeikerds, niet belangrijk zijn Maurice Barrès

30 Bedoeling Breton: formuleren van artistieke en morele richtlijnen voor de avant-garde Maurice Barrès

31 George Ribemont-Dessaignes: nov Dada kon een misdadiger of een lafaard zijn, een vernieler of een zakkenroller, maar nooit een voltrekker van het recht. Na dit proces bleven we achter met een droge mond en een slecht humeur

32 Februari 1922: plannen voor een Congrès de Paris samenkomst van vertegenwoordigers van het modernisme voor een bepaling van de richtlijnen en de verdediging van de moderne geest Picabia: Dada was een storm, en de verschillende aanhangers wilden er een klimaat van maken

33 Automatisch schrift (1919 / 1920) Epoque de sommeils (sept feb. 1923) Aanslag op de elementaire mentale hygiëne Robert Desnos

34 6 en 7 juli 1923: laatste dada-soirée

35

36

37

38 In Parijs, waar Dada het luidst klonk en tot een dramatisch einde kwam, sloot de cirkel zich. Met veel bombarie, met gedichten, met voordrachten en met manifesten was Dada in 1916 in Cabaret Voltaire begonnen, en met bombarie, gedichten, voordrachten en manifesten ging het in Parijs ten onder Hans Richter, DADA - Kunst und Antikunst (1963)