zondag 25 september 2016 in het Kruispunt

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "zondag 25 september 2016 in het Kruispunt"

Francisca van den Pol
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 zondag 25 september 2016 in het Kruispunt lezing oude testament (lector) Genesis 28, lied Liedboek 275 Heer onze Heer hoe zijt Gij aanwezig... lezing nieuwe testament (lector) Lukas 16, lied Liedboek 647 Voor mensen die naamloos... uitleg en verkondiging Gemeente, lieve mensen van onze Heer, ---dromen--- "Dromen zijn bedrog" zeggen veel mensen vandaag. Een droom, daar moet je niet te veel om geven. Liever wakker door het leven gaan. Er zijn ook mensen die van zichzelf zeggen: "ik droom nooit". En dat klopt waarschijnlijk niet, want we dromen allemaal, maar niet alles weten we ons te herinneren. De droom van Jakob is in ieder geval van enorme betekenis voor hem. Alle dromen die in de tora staan hebben een betekenis, zegt de Midrash. Daar is wat voor te zeggen. Waarom zouden dromen die geen betekenis hebben in de bijbel worden opgenomen? Deze droom wordt in ieder geval spanningsvol verteld: 4 x: "en zie..." Er is wel een verschil: in de bijbel is een droom meestal gericht op de toekomst,

2 in onze ogen meer op verleden. Droom, dat is de dagrest, zei Freud. De dingen die je hebt meegemaakt maar niet hebt verwerkt. En of je er nu veel om geeft of niet, we weten allemaal: in de droom raak je in de diepte. Nachtmerries brengen je aan de grenzen van je bestaan, vaak aan de dingen die je overdag uit de weg bent gegaan. In een droom wordt je dakloos, loop je langs afgronden, kun je niet weg, of weet je de weg naar huis niet meer... Niet iedereen geeft om dromen, maar wat we allemaal wel kennen is wakkerliggen in de nacht. Als er ingrijpende beslissingen genomen moeten worden, als er iets heel ergs is gebeurd. Of als je er niet uit komt, hoe het verder moet gaan met je leven. Als het donker wordt, gaat je hart vaak sneller kloppen, je kunt bang worden voor het donker, voor de nacht. Vooral wanneer je dingen met je meetorst die niet beslist zijn, niet uitgesproken zijn. Ruzie, harde woorden, pesterijen, het komt dan weer boven. Net als bij Jakob. Die zegen had gekocht voor een bord soep. U kent het verhaal. Dat allemaal des te meer als je op de vlucht bent. "Je broer Esau wil je ombrengen. Daarom pak je spullen en vlucht weg van hier!" Ja.

3 Zijn vader en zijn broer heeft hij bedrogen, daartoe aangezet door zijn moeder. Die hem daardoor waarschijnlijk het leven heeft gered. Jakob heeft veel om van te dromen of om wakker van te liggen... Jakob is op de vlucht, wat achter hem ligt is niet om over naar huis te schrijven, wat voor hem ligt is een groot en spannend raadsel. Hij is op de vlucht voor zijn broer die hem naar het leven staat, maar is hij niet ook op de vlucht voor zichzelf, voor zijn manier-van-doen, altijd maar het eigen voordeel en succes op het oog, als doel dat elk middel heiligt. Hoe lang kun je het volhouden om zo te leven? Jakob lijkt hier een religieus mens, maar je kunt je afvragen of hij überhaupt wel aan religie deed. ---religie--- De enige religie die Jakob had was het zoeken van zijn eigen voordeel op korte termijn. Nog maar één keer heeft hij de naam van God in de mond genomen, en dat was om zijn bedrog goed te praten. Toen hij zijn vader de zegen ontfutselde en die vroeg hoe hij dan zo onvoorstelbaar snel aan gebraden wild gekomen was, loog hij dat God het zo voor hem beschikt had - cynisch! Hij spant God voor zijn karretje als het zo uitkomt, maar hij moet verder niets van God hebben. Jakob is niet religieus, of misschien - vooruit! - een religieuze atheïst, want die schijnen ook te bestaan, heb ik deze week geleerd.

4 Maar hoe moet het verder met zijn leven? Wil hij blijven vluchten? Vijanden blijven maken als levenslijn? Niet onder ogen zien wat de gevolgen van zijn handelen zijn? En dan de droom. Op een plek waar hij niets verwacht. Een godservaring die hem overvalt, en die zijn leven fundamenteel zal veranderen. Het lijkt er op dat Jakob in dit religieus moment de leugen van zijn leven onder ogen ziet. Of liever: de waarheid van zijn leven onder ogen ziet. Dat hij niet meer altijd maar weg wil blijven lopen, maar verantwoordelijkheid wil nemen en daardoor vrij kan worden en zijn bestemming vinden. Hij komt God tegen die hij niet serieus genomen heeft door wie hij zich nog niet heeft laten raken en het is een ontmoeting die hem niet op zijn nummer zet die hem integendeel troost en moed geeft en toch zo verandert dat hij zijn leven corrigeert. In het evangelie lezen we over een andere inkijk : veel klemmender, niet troostend, niet bemoedigend, maar waarschuwend voor een mens die bezig is TE lang de stem van God te negeren... Jakob kan die bijzondere gebeurtenis niet vasthouden, hij kan alleen de plek waar het gebeurde tot een bijzondere plek verklaren. ---hemel en aarde--- Waar is de plek waar hemel en aarde elkaar raken? Waar is die plek voor ons? Voor u, voor mij?

5 De plek waarvan je, zoals Jakob, zegt: God is hier, en ik heb het niet doorgehad! De plek waar je misschien een ongedachte godsontmoeting had, waarna je leven anders verder ging? Als hemel en aarde elkaar raken, dan komen in de bijbel heel vaak engelen in beeld. De aankondiging van de geboorte van Jezus, Johannes, de engelen bij de herders toen Jezus geboren was. Engelen als hemel en aarde elkaar raken. Maar is het u opgevallen dat de engelen hier bij Jakob zwijgen? Ze zeggen niets, terwijl engelen verder in de bijbel toch altijd overbrengers van boodschappen zijn, en dan weer verdwijnen. Ze zwijgen alsof ze de stilte waar religieloze Jakob eindelijk in terecht is gekomen niet willen verstoren. Ze zwijgen en ze bewegen, ze gaan op en neer op de hemelsladder. Engelen zijn het, denk ik, die Jakob's zorgen, verdriet en schaamte meenemen naar boven en troost en goede moed weer naar beneden brengen. Jakob, die God niet zocht, heeft God ontmoet en is zijn eigen leven anders gaan zien. Hij gaat anders leven, hij wil geen marionet meer zijn in een familiegeschiedenis, maar zelf verantwoordelijk zijn. Stoppen met vluchten voor de consequenties van zijn daden.

6 Rechtop staan, rechtop als de steen, waar hij op geslapen heeft. Bethel noemt hij die plaats. Huis van God. Bij ons gaat het, zeg maar, andersom. ---plek--- Jakob had God ontmoet op deze plek en die plek daarna een naam gegeven. Huis van God. Wij richten een plaats in voor God en geven die plaats een naam, "Kruispunt" b.v. - in de hoop dat we hem daar zullen kunnen ontmoeten. Hier in het Kruispunt en in alle andere kerkgebouwen. Dat is geen automatisme, je kunt hem niet dwingen dat hij je iets laat zien, je zult het moeten afwachten. Je open maken en afwachten of het voor jou ook waar wordt. Zoals we aan het begin zongen: zal dit een huis, een plaats zijn waar de hemel open gaat, waar Gij ons met uw eng'len troost, waar Gij u vinden laat? Want dat is altijd maar de vraag, of dat gebeurt, en of we dat ook willen. En verder: Onthul ons dan uw aangezicht, uw naam die mét ons gaat, en heilig ons hier met uw licht, uw voorbedachte raad. Soms zou je denken: als mensen vastlopen zoals Jakob niet terug kunnen, niet vooruit weten dan zijn ze bovengemiddeld ontvankelijk voor de stem, of alleen maar de engelen, van God.

7 Kerkgebouwen zijn bedoeld als plek voor inkeer en bezinning, als Bethel, huis van God. En u komt hiernaartoe, met een open hart en verwachting. U bent misschien ook wel in zo'n situatie als Jakob: tussen lasten van het verleden en een onbekende toekomst...? Misschien bent u ook wel, net als Jakob, verstrikt geraakt in de gang van zaken in het leven, lang, heel lang zonder bidden of zoeken van God, religieloos zeg maar, ook zonder letten op tekens van boven, de dingen zelf voor elkaar willen krijgen zoals je het hebben wil, en toch daarmee de vrede in het hart stukje bij beetje verliezend. En dan kan het waar worden dat de hemel opengaat, u iets ongedachts en onverwachts merkt van God, de dingen op hun plek vallen, en u weer verder kunt, de weg weer kunt zien die u moet gaan. En waarschijnlijk anders verder gaat. Zoeken wij de stilte, verwachten wij de stem van God te horen? Zodat zelfs de engelen op hun hoede zijn en niet willen storen wat er aan het gebeuren is? Amen Jan-Hendrik Kip stilte lied Liedboek 906, God is tegenwoordig...

Vergelijkbare documenten

zondag 7 januari 2018 in het Kruispunt

zondag 7 januari 2018 in het Kruispunt lezing oude testament (lector) Jesaja 61,1-4. 62,11-12 lied Liedboek 530 De Geest des Heren is op hem... lezing nieuwe testament (lector) Matteus 3, 13-17 lied Liedboek