zondag 26 maart 2017 in het Kruispunt

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "zondag 26 maart 2017 in het Kruispunt"

Anke Visser
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 zondag 26 maart 2017 in het Kruispunt lezing oude testament (lector) Zacharia 8, lied Liedboek 1016 Kom, laat ons opgaan... lezing nieuwe testament (lector) Johannes 6, 1-15 lied Liedboek 836, O Heer die onze vader zijt... uitleg en verkondiging Gemeente, lieve mensen van onze Heer, O, dat weer!!! - zegt u misschien. De wonderbaarlijke spijziging, of broodvermenigvuldiging. Dat is een heel bekend verhaal uit de bijbel. U hebt dit verhaal al vaak gehoord, Dat kan bijna niet anders. En het is ook niet zo gek dat u dit gedeelte vaker hoort in de kerk. Want het staat, als u zo wilt, zes keer beschreven in vier evangeliën. Dus het moet een belangrijk verhaal zijn voor het verstaan van Jezus. Matteus en Markus beschrijven het twee keer. Wie van u op de huiskamergesprekken geweest is, weet ook waarom. Lukas en Johannes allebei een keer. Geen van de evangelisten kan het verhaal van Jezus vertellen zonder dit verhaal.

2 Belangrijk dus. Het verhaal is ook zo bekend omdat het een wonder is. ---wonder en teken--- Zo is ook het opschrift in veel bijbeluitgaven. Het wonder van het brood De wonderbaarlijke spijziging Maar Johannes noemt het geen wonder. Hij noemt het een teken. En dat is wat anders. Een wonder blijft bij wat er gebeurt, wat zichtbaar is en ongedacht en onverwacht. Wat de wetten van de natuur doorbreekt. Een teken wijst naar een ander niveau, naar iets dat niet zomaar zichtbaar is, het is altijd een teken van... of voor... Bij Johannes is dit nog veel duidelijker dan bij de andere evangelisten. Waarom gaat Jezus dit doen, wat is de aanleiding? Dat is bij alle andere evangelisten de honger van de mensen. Maar bij Johannes is er geen sprake van honger. Het enige wat Johannes als aanleiding vermeldt is: het pesach was nabij (vers 4). Pesach - waar men in de synagoge leest over de uittocht en over het manna in de woestijn, over het brood uit de hemel. Daar loopt het bij Johannes op uit: het gaat om de betekenis van Jezus.

3 Hij is het manna, hij is het levende brood. Het brood uit de hemel. Zo moet Jezus gezien worden. Dat hij bij Johannes veel mensen te eten geeft, is een teken voor zijn overweldigende betekenis. Hij is het brood des levens. Het gaat om hem. In het Johannesevangelie is er geen laatste maaltijd van Jezus met de leerlingen. Geen "dit is mijn lichaam", geen "neemt en eet tot mijn gedachtenis". Bij hem gebeurt het hier... Daarom deelt Jezus bij Johannes ook zelf uit. Er komen geen leerlingen aan te pas. Hij is het brood van het leven, hij gaat rond van mond tot mond, van hart tot hart... Hij is het brood des levens. ---pesach--- Wat Jezus hier doet met het brood verwijst ook in de woorden die gebruikt worden naar pesach: opheffen, danken, breken, delen. Ook het oprapen opdat niets verloren gaat hoort bij pesach. De lijn met pesach die de andere evangelisten bij de laatste maaltijd leggen die legt Johannes hier. Nog even stilstaan bij wat Jezus doet: Hij dankt (!) voor wat er is. Er staat niet dat hij vraagt om vermenigvuldiging. Hoe dankbaar zijn we voor wat er is? Hoe kostbaar en waardevol vinden we dat?

4 En lukt het ons om daar onze aandacht op te richten terwijl er duizenden zijn die dat nodig hebben wat wij bij ons hebben? Kunnen we de goede dingen van het leven waarderen? En God er voor danken? Als ik Johannes goed begrijp is dat net zo belangrijk als het breken en delen wat daarna komt. Als we Johannes recht willen doen moeten we vóórdat we aan delen denken eerst stilstaan en op waarde schatten wat we hebben en ervoor danken. ---getallen--- Als de leerlingen bij Johannes niet uitdelen, wat is dan hun rol? Zij moeten leren om op een bepaalde manier naar de dingen te kijken. Het heeft met vertrouwen te maken, en met het afgaan op getallen. Met wat ze voor mogelijk houden, en wat ze niet zien zitten. Vertrouwen op God en getallen van de realiteit, die twee zitten elkaar wel vaker in de weg. Johannes zegt: Jezus vroeg Filippus om hem op de proef te stellen... Maar dat staat er natuurlijk niet voor Filippus, maar voor degenen die het evangelie lezen. Of wij ons misschien herkennen in Filippus of Andreas...

5 Of wij het aandurven, om net als Jezus doet, uit te gaan van wat er is en niet van wat er niet is. Daar dankbaar voor zijn en dan pas delen. Hoe gaat dat met vertrouwen en getallen: De leerlingen, de grote mensen, gaan aan het rekenen: hoeveel is er nodig, en hoeveel hebben we, en wat stelt dat eigenlijk voor? Bedroevend weinig. Het wordt niks. Onbegonnen werk. Onmogelijk. Maar er is behalve Filippus en Andreas - ook een kind. En dat kind rekent niet, maar kijkt gewoon naar de bedoelingen in zijn hart. Ja, een kind. Een kind durft dat te doen: de goede bedoelingen en het warme hart laten zien zonder oog voor realiteit. Zoals een kind in de dierentuin ook best een stuk van zijn koekje aan de dieren wil geven, ongehinderd door enig besef van hoeveel een olifant nodig heeft. Kinderen doen dat. Mensen met zin voor getal en realiteit zeggen dan: het stelt niets voor, laten we het er maar niet over hebben. Van alle markten thuis, noemen wij dat soort mensen. Maar het verhaal van Johannes gaat verder met dat kind.

6 Dat kind dat in die kleine dingen zijn liefde legt en door getallen niet verlamd kan worden. Mij lijkt hier een waarheid te liggen: Laat je niet verlammen door getallen. Jezus is het brood des levens. Dat is één. Maar dan is het de vraag of wij ons misschien herkennen in Andreas of Filippus - of het kind. Droogte en honger in Afrika. Twintig miljoen mensen door honger bedreigd. We gaan er zo voor collecteren. Wat een onmetelijke ellende! Wat stelt ons beetje hulp voor, zou je zeggen. Het is om moedeloos van te worden. Dat is begrijpelijk, dat je zo denkt. Maar dat is wel rekenen en de verlammende macht van de getallen. Dat is alleen maar de oplossing willen zien en al het andere niet. Bij Jezus gaat het om de juiste blikrichting. Niet meteen om de oplossing. Danken voor wat je hebt. Waarderen. Je niet laten verlammen door de macht van de getallen maar kijken met een hart vol liefde En dan: breken en delen. Zo gaan de dingen in onze wereld: het gaat via rekenen: als jij meer brood krijgt, heb ik minder. Als hier meer vreemdelingen komen hebben wij minder kans op een baan. Jezus is de man van de overvloed. ---teken---

7 Niet van de getallen. Hij komt uit de wereld van God. Hij houdt het visioen in leven. Niet de getallen, maar het visioen. Zoals de profetenlezing het ook heeft over Jeruzalem. Jeruzalem als beeld van de toekomst van God, waar het leven tot zijn recht komt. Dat visioen moet eerst, anders is het delen en breken een inschatting van kansen maar geen delen van bezieling. Jezus is het levensbrood hij is het brood hij wordt gebroken aan hem kun je zien hoever dat kan gaan: danken, breken, delen. ---broodkoning--- Op het eind van het verhaal is er weer verschil: bij de andere evangelisten worden de mensen door Jezus weggestuurd. Bij Johannes gaat Jezus weg, de berg op, hij alleen. Trekt zich terug uit het gebeuren. Om te voorkomen dat hij als een soort wonderdoener in gedachten zou blijven. Want hij is geen wonderdoener, het was maar een teken om te zeggen dat hij het levensbrood is voor allen, en dat wij moeten waarderen, danken, en dan pas: breken, delen. Hij is geen wonderdoener. Wat zou het mooi zijn...! Als het hier niet om een teken ging, maar om dat Jezus alles kan.

8 Dan zou er altijd genoeg zijn, hij kan alles oplossen. Hij kan zorgen dat er eten is ook als het er niet is. Honger in Afrika opgelost, Kerk in Actie niet meer nodig. Maar het is een teken voor hoe Jezus is hoe hij brood voor allen wil zijn....eerst de goede blikrichting, dan de oplossing... Als je het brood deelt met anderen kom je niet tekort. Dat willen delen die houding van dat kind, is belangrijker dan uitrekenen hoever je komt met wat je hebt. Waar liefde is en barmhartigheid daar is God. Ubi caritas et amor... Heb waardering voor wat je hebt. Zie het. Neem het waar. Dank ervoor. En dan: Deel je bezit, je kennis, je geloof, je leven - en er zal iets van overvloed ontstaan. Amen. Jan-Hendrik Kip stilte lied Liedboek 653, U kennen, uit en tot u leven...

Vergelijkbare documenten

Zondag 26 maart 2017 zondag Laetare verheugt u

Zondag 26 maart 2017 zondag Laetare verheugt u Evangelielezing: Johannes 6 : 1-15 Vorige week ging het om de vraag naar een glas water en van daag gaat het om de vraag naar een brood. Weer een wonderlijk