Decubituspreventie in de thuiszorg. Informatiebrochure voor patiënten en familie

Transcriptie

1 Decubituspreventie in de thuiszorg Informatiebrochure voor patiënten en familie imelda omringt u met zorg

2 Inhoud Voorwoord: Wie, Wat en Waarom 3 Verhoogd risico op doorligwonden? 4 Wat zijn risicoplaatsen? 5 Preventieve maatregelen 6 Wat kan je best vermijden? 9 Hulpmiddelen en hulp 10 2

3 Voorwoord Voor wie is deze brochure bestemd? Via deze brochure willen we u, uw familie, mantelzorgers, hulpverleners op de hoogte brengen van de risico's op doorligwonden en de preventiemaatregelen. In deze brochure vindt u ook enkele contactgegevens terug voor hulp en/of hulpmiddelen. Wat is decubitus? Decubitus is een wonde (doorligwonde) die ontstaat door drukof schuifkracht. Deze krachten belemmeren de doorbloeding en zuurstoftoediening waardoor de huid en onderliggend weefsel schade oplopen. 3 Waarom voorlichting over decubituspreventie in de thuiszorg? Wanneer u, als risicopersoon, en uw familie, mantelzorgers en hulpverleners op de hoogte zijn van de gevaren van decubitus en weten wat u moet doen om decubitus te voorkomen kan u met kennis van zaken de nodige maatregelen nemen. Voorlichting is daarom uiterst belangrijk!

4 Verhoogd risico op doorligwonden? 4 Bij personen - die bed-, zetel- of rolstoelgebonden zijn - die weinig of niet bewegen (verminderde mobiliteit en activiteit). - met een algemene slechte conditie - met een minder goede voedingstoestand - met minder goede doorbloeding. - die medicatie nemen die de sterkte van de huid vermindert (bv. cortisonen) - met bepaalde ziekten zoals hart- en vaatziekten, diabetes,... - met een verminderd bewustzijn (bv. door ziekte of medicatie)

5 Wat zijn risicoplaatsen? Plaatsen waar het bot vlak onder de huid ligt zoals hielen, stuit, heupen, knieën, ruggenwervels, schouderbladen, schouders,... Dit noemt men de drukpunten. 5

6 Preventieve maatregelen Wisselhouding: Wisselhouding geven is iemand in een andere positie leggen/zetten waardoor alle punten waarop het lichaam steunt (de drukpunten) worden veranderd. Dit kan zowel zittend als liggend gedaan worden. Zonder speciale matrassen of kussens is wisselhouding nodig om de twee uur. 6 Zithoudingen Bij zitten is de druk hoger dan bij liggen. Je kan het rechtzitten in een zetel afwisselen met een meer liggende houding waarbij de benen ondersteund worden en de hielen drukvrij liggen. Het gebruik van een kussen tussen het lichaam en de leuning van stoel of zetel, voorkomt schuinzakken. Als de rugleuning niet naar achteren kan, zit je best rechtop met de voeten op de grond of op een bankje zodat ze goed steunen Voorkomen dat zittende patiënten onderuitglijden of schuinzakken is b e l a n g r i j k i n h e t k a d e r v a n decubituspreventie.

7 Preventieve maatregelen Lighoudingen Hoe groter het contactoppervlak met de matras, hoe meer de druk verdeeld wordt. Hoe meer het hoofdeinde van het bed omhoog wordt gebracht, hoe meer de druk- en schuifkrachten toenemen. Bij deze houding waar hoofdeinde en voeteinde 30 omhoog geplaatste worden, zijn de druk en schuifkracht het laagst en het risico op decubitus dus het kleinst. Bij deze houding in zijligging is het belangrijk dat je in een hoek van 30 gedraaid wordt en de rug ondersteund wordt door een kussen. Er dient wel gelet te worden op de stuit, deze moet drukvrij liggen! De heupen en knieën worden lichtjes geplooid. Om druk te vermijden tussen de knieën kan men een kussen tussen de knieën plaatsen. 7 Zwevende hielen Het is uiterst belangrijk de hielen drukvrij te leggen. Dit doe je best door de hielen te laten 'zweven'. Hierbij wordt een kussen onder de onderbenen geplaatst, van onder de knieholte tot vlak voor de hiel (tot aan achillespees) waardoor de hiel opgetild wordt en niet op de matras steunt.

8 Preventieve maatregelen Inspectie van de huid Diegene die mee helpt verzorgen, inspecteert het best dagelijks de huid op blijvende roodheid en vooral op de risicoplaatsen! Aandacht voor de onderlaag waar je op ligt Beperk het aantal lagen tussen jou en de speciale drukverlagende matras. Het leggen van meerdere lagen (extra doeken, laken, plastiek,...) op de matras wordt afgeraden omdat dit de werking van de matras teniet doet. Een hoeslaken is ideaal. 8 Zoveel mogelijk bewegen Wandelen, fietsen, regelmatig van houding veranderen,... Dekbed Door het gewicht van het dekbed/dekens ter hoogte van de voeten/tenen wordt er extra druk uitgeoefend. Ook stevig ingestopte dekens verhogen de druk. Dit kan makkelijke verholpen worden door dekens losjes in te stoppen of de dekens over het achtereinde van het bed te leggen. Optrekbeugel Om zelf makkelijker van houding te veranderen is een optrekbeugel (papegaaistok aan hoofdeinde) een handig instrument. Goed eten en drinken is ook belangrijk!

9 Wat kan je best vermijden? De onderstaande maatregelen zijn ten sterkste af te raden en kunnen schadelijk zijn. - Waterkussens - Gelkussens - Schapenvachtjes - Inpakken met watten of windels - Hielringen - Eosine - Doorzichtige wondfolies - Schuiven (wel tillen) - Massage - Warmte en/of koude aanwenden 9

10 Hulpmiddelen en hulp Sociaal werkers van het ziekenhuis: Als u na een ziekte, ongeval, medische ingreep uit het ziekenhuis ontslagen wordt, hebt u thuis misschien hulp nodig om alles vlot te laten verlopen. Elk ziekenhuis heeft een sociale dienst. Zij kunnen u helpen om de terugkeer naar huis goed voor te bereiden, de nodige hulp en ondersteuning op vlak van verzorging, huishoudelijke hulp en medische opvolging regelen. Ook alle info omtrent antidecubitusmateriaal is bij hen te verkrijgen De contactgegevens zijn te bekomen via de verpleging van uw afdeling. 10 Mutualiteit waarbij u aangesloten bent: Hier kan u ten allen tijde terecht voor vragen, hulp, ondersteuning, huisbezoek (vb. info voor mogelijke woningaanpassing), hulpmiddelenverhuur of verkoop (zoals bvb. anti-decubitusmateriaal). OCMW: De sociale dienst van de Openbare Centra voor Maatschappelijk Welzijn biedt informatie aan over thuiszorg in uw gemeente. Vrijwel alle OCMW's hebben zelf ook verschillende thuiszorgdiensten, zoals gezinszorg, poestdienst,... Dat aanbod verschilt van gemeente tot gemeente. Lokaal dienstencentrum: Voor informatie rond thuiszorg kunt u terecht bij het lokaal dienstencentrum in uw gemeente. Doorgaans worden er verschillende activiteiten aangeboden zowel ontspannende als vormende (bvb. info over hulpmiddelen, dementie,...)

11 Nota s 14 11

12 Nuttige telefoonnummers Receptie Imeldaziekenhuis Informatiebrochure voor patiënten en familie - Decubituspreventie in de thuiszorg Dienst sociaal werk Geriatrisch support team Geriatrisch dagziekenhuis Z I E K E N H U I S Imeldaziekenhuis Imeldalaan Bonheiden WZC Den Olm Schoolstraat Bonheiden R00