Informatiebrochure bloedtransfusie

Transcriptie

1 Informatiebrochure bloedtransfusie imelda omringt u met zorg

2 Inhoud Voorwoord 3 Wat is een bloedtransfusie? 4 Is een bloedtransfusie veilig? 5 De juiste match 6 Hoe wordt een bloedtransfusie gegeven? 7 Bijwerkingen 8 Kan ik een bloedtransfusie weigeren? 9 Nota s 10 2

3 Voorwoord Binnenkort ondergaat u een behandeling of ingreep waarbij u misschien een bloedtransfusie nodig hebt. Uw behandelende arts heeft u reeds uitleg gegeven over de reden van uw bloedtransfusie, de risico's die aan een transfusie verbonden zijn en de risico's die ontstaan wanneer u niet instemt met een bloedtransfusie. In deze brochure kunt u alle informatie rustig nalezen. Deze brochure is geen vervangmiddel voor een gesprek met uw arts en/of verpleegkundige. Mogelijks heeft u nog vragen. Schrijf ze eventueel op en aarzel niet om ze aan hen voor te leggen. 3

4 Wat is een bloedtransfusie? Meestal wordt de toediening van rode bloedcellenconcentraat voorgeschreven maar sommige patiënten krijgen ook bloedplaatjes, plasma of een combinatie van al deze componenten toegediend. Rode bloedcellen (erythrocyten) brengen zuurstof naar alle weefsels in het lichaam via een eiwit (hemoglobine). Bij een ernstig tekort hieraan (bv. bloedarmoede of bloedingen) kan het gebeuren dat er onvoldoende zuurstof in het lichaam afgegeven wordt waardoor er soms schade aan organen kan ontstaan. 4 Witte bloedcellen (leukocyten) zijn de verdedigers van uw lichaam. Zij zorgen voor de afweer tegen bacteriën, virussen en andere ziekteverwekkers. Deze worden uiterst zelden toegediend vanwege de zeer korte levensduur van deze cellen. Bloedplaatjes (trombocyten) helpen bloedingen te stoppen. Bij een tekort kunnen ernstige, soms spontane bloedingen ontstaan. Plasma is een vloeistof waarin een heleboel stoffen zijn opgelost zoals eiwitten (stollingsfactoren). Bij ernstige tekorten (bv. bij bloedingen) is het nodig om deze aan te vullen. We spreken van een transfusie als er via een ader (infuus) een bloedproduct, afkomstig van een bloeddonor, wordt toegediend. In overleg met uw behandelend specialist (tenzij in dringende situaties) werd mogelijks besloten om over te gaan tot een transfusie omdat er naar aanleiding van een bepaalde ziekte, een operatie of andere behandeling een ernstig tekort dreigt aan een of meerdere bloedbestanddelen.

5 Is een bloedtransfusie veilig? Een bloedtransfusie is in principe veilig. De dienst voor het Bloed van Rode Kruis Vlaanderen heeft als belangrijkste kernopdracht het ter beschikking stellen van voldoende en veilige bloedproducten aan de ziekenhuizen in Vlaanderen. Er worden hierbij strikte kwaliteits- en veiligheidsvoorschriften nageleefd: - Alleen gezonde mensen kunnen bloeddonor worden. Donors geven hun bloed vrijwillig en onbetaald. - Het donorbloed wordt getest op: o Twee soorten geelzuchtvirussen (hepatitis B en C) o De geslachtsziekte syfilis o Het HIV-virus dat AIDS kan veroorzaken o Algemeen bloedonderzoek, wat een goede weerspiegeling geeft van de gezondheidstoestand van de donor 5 Ondanks de voorzorgsmaatregelen blijft er theoretisch een zeer kleine kans op besmetting. Deze kans is echter minimaal; minder dan één op 1 miljoen bloedtransfusies.

6 De juiste match 6 Het is belangrijk dat u een bloedproduct krijgt toegediend dat bij u 'past'. Daarom nemen wij bloed bij u af om uw bloedgroep en rhesusfactor vast te stellen. Om mogelijke vergissingen uit te sluiten moet dit onderzoek gebeuren op twee afzonderlijke bloedafnames. Sommige mensen hebben afweerstoffen die gaan 'vechten' tegen bloedcellen van anderen. Deze stoffen kunnen aanwezig zijn na een zwangerschap of vroegere bloedtransfusie. In het labo kan men dit o.a. zien wanneer men uw bloed mengt (kruisproef) met het donorbloed. Daarom kan het wel eens langer duren voordat we een geschikt bloedproduct gevonden hebben. Als alles in orde blijkt, wordt er een zakje bloed voor u gereed gemaakt. U moet rekenen dat dit toch 1,5 u. in beslag neemt.

7 Hoe wordt een bloedtransfusie gegeven?! In afwachting tot het bloed beschikbaar is krijgt u vloeistof toegediend via een infuusnaald.! Uw temperatuur en uw bloeddruk worden gecontroleerd.! Als het donorbloed klaar is, wordt het door een verpleegkundige opgehaald in het laboratorium. Op het laboratorium wordt voor de eerste keer gecontroleerd of dat donorbloed bij u hoort.! Vervolgens vindt op de afdeling weer een controle plaats door één verpleegkundige of door barcodescanning van de bloedzak en het polsbandje van de patiënt. Er wordt nu gecontroleerd of de gegevens op het zakje donorbloed kloppen met uw gegevens.! Voordat het bloed bij u wordt aangehangen, vraagt de verpleegkundige ook nog naar uw geboortedatum als laatste identificatie.! Het zakje wordt in een tijdsbestek van 1 à 2 uur gegeven (max. 4 à 6 uur in geval van hartinsufficiëntie)! Wanneer het zakje leeg is, wordt er gespoeld met dezelfde vloeistof als aan het begin van de transfusie. Door het spoelen van de naald en het slangetje wordt mogelijk achtergebleven bloed ook nog bij u ingebracht.! De mogelijkheid bestaat dat u, door de bloedtransfusie, vocht gaat vasthouden. Het kan dan gebeuren dat uw arts besluit dat u plasmedicijnen (Lasix ) moet krijgen. Deze plasmedicijnen zorgen ervoor dat u dit overtollige vocht kwijt raakt. Deze medicijnen worden toegediend via uw infuusnaald. (Veelvuldig toiletbezoek is hiervan het gevolg).! De mogelijkheid bestaat dat u meerdere zakjes bloed krijgt toegediend. Dan wordt dezelfde procedure gevolgd zoals hierboven beschreven.! Na de transfusie wordt in principe het infuus bij u verwijderd 7

8 Bijwerkingen Soms treden er bijwerkingen op tijdens of na de bloedtransfusie. Daarom is het belangrijk dat het verplegend personeel u kan opvolgen. Verlaat in géén geval uw afdeling tijdens de transfusie! 8 Mogelijke bijwerkingen tijdens of na de bloedtransfusie kunnen zijn:! Koorts! Koude rillingen! Jeuk of een rode huid! Lendepijn en flankpijn! Hypotensie en bewustzijnsverlies! Kortademigheid en piepende ademhaling! Misselijkheid en braken! Pijn t.h.v. de injectieplaats Als u één van deze klachten voelt, waarschuw dan de verpleegkundige. Ook wanneer u zich enkele dagen na transfusie niet goed voelt, last hebt van geelzucht of donkere urine opmerkt, raadpleeg dan uw behandelende arts. Als u dringend uw behandelende arts wenst te contacteren dan kan dit via de receptie van het ziekenhuis of de verpleegafdeling waar u verbleef (zie achteraan: Nuttige telefoonnummers).

9 Kan ik een bloedtransfusie weigeren? Ja, dat kunt u. Bedenk hierbij dat er weinig andere mogelijkheden zijn. Bloedtransfusies zijn vaak levensreddend. Sommige operaties of behandelingen kunnen zelfs niet worden uitgevoerd zonder bloedtransfusie. Een bloedtransfusie weigeren betekent doorgaans een groter risico voor uw gezondheid dan een bloedtransfusie ontvangen. Bespreek uw wensen m.b.t. de bloedtransfusie tijdig met uw arts. Als u na het lezen van deze folder nog vragen hebt, aarzel dan niet om ze aan de verpleegkundige of arts te stellen. 9 Bronnen: Procedure Imeldaziekenhuis

10 Nota s 10

11 Nota s 11

12 Nuttige telefoonnummers Receptie Imeldaziekenhuis: Spoedgevallen: Dagziekenhuis 2: Onthaal: Hoofdverpleegkundige: Verpleging Rode Kruis Vlaanderen, Motstraat Mechelen Tel Z I E K E N H U I S Imeldaziekenhuis Imeldalaan Bonheiden WZC Den Olm Schoolstraat Bonheiden XXXXXX