Verkeersdeelname: lormetazepam cat.iii I

Transcriptie

1 Verkeersdeelname: lormetazepam cat.iii I 1975 BAC = bloedalcoholconcentratie, BIVV = Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid, DRUID = Driving under the Influence of Drugs, Alcohol and Medicines, ICADTS = International Council on Alcohol, Drugs & Traffic Safety Bron Effect Opmerkingen ref. 1 ICADTS: Categorie III: Ernstige of potentieel gevaarlijke invloed op de Drug-list rijvaardigheid. Summary Report: Dit is vergelijkbaar met een alcoholconcentratie Categorization system van > 0.8 g/l (>0.8 ). for medicinal drugs affecting driving performance ref. 2 BIVV: Brochure en literatuurstudie: Invloed van geneesmiddelen op de rijvaardigheid Categorie I: Geen of weinig negatieve invloed op de rijvaardigheid. Dit is vergelijkbaar met een alcoholconcentratie van < 0.5 g/l (<0.5 ). Uit studies is gebleken dat 1 mg lormetazepam geen grote invloed heeft op het geheugen, gedrag en reële rijprestaties en weinig invloed heeft op het gezichtsvermogen, reactievermogen en vermoeidheid. De onschadelijkheid van 2 mg op de reële rijprestaties, de visueel-motorische en cognitieve prestaties zijn niet zo duidelijk. Bij deze dosering is dus de grootste voorzichtigheid geboden voor autobestuurders. Het BIVV deelt lormetazepam in categorie II.2 in. Geldt voor: Lormetazepam 1 mg (capsule) 1x per dag voor de nacht is tot 10 uur inname cat.iii, daarna cat.i. Let op: De doseringen van ICADTS kunnen afwijken van de gebruikelijke doseringen in Nederland. Categorie II.2 (BIVV): Geneesmiddelen die, op basis van experimentele gegevens, waarschijnlijk een matige invloed op de rijvaardigheid kunnen veroorzaken. Algemeen advies bij categorie II: Aanraden om geen wagen te besturen gedurende de eerste dagen of tot de patiënt zich bewust is van de effecten van het middel. ref. 3 DRUID: Classification of medicinal drugs and driving: Co-ordination and synthesis report ref. 4 DRUID: Establishment of framework for classification/categoris ation and labelling of medicinal drugs and driving annex 11: N05- Psycholeptics Medicines Fact sheet Lormetazepam Categorie III: Ernstig negatieve invloed op de rijvaardigheid. Bijwerkingen met een mogelijke invloed op de rijvaardigheid: Hoofdpijn, duizeligheid, sedatie, somnolentie, aandachtsstoornissen, amnesie, langzaam denken, verminderd gezichtsvermogen, angst, rusteloosheid, agitatie, prikkelbaarheid, agressiviteit, wanen, manie, nachtmerries, hallucinaties, psychosen, asthenie (frequentie onbekend). Benzodiazepinen algemeen: De invloed op de rijvaardigheid hangt af van de dosis en de farmacokinetiek van het benzodiazepine (half-waardetijd, plasmapiek, actieve metabolieten). Informatie voor de patiënt: - Informeer de patiënt over het effect van het geneesmiddel op de reactietijd en dat het geneesmiddel bijwerkingen kan veroorzaken die de rijvaardigheid kunnen beïnvloeden (bijv. duizeligheid, sufheid, slapeloosheid, 1

2 ref. 5 Verster JC et al. Gender differences in highway driving performance after administration of sleep medication: a review of the literature. Traffic In Prev 2013;13(3): ref. 6 Staner L et al. Nextday residual effects of hypnotics in DSM-IV primary insomnia: a driving simulator study with simultaneous electroencephalogram monitoring. Psychopramacology 2005;181: ref. 7 Vermeeren A. Residual effects of hypnotics. Epidemiology and clinical implications. CNS Drugs 2004:18(5): Review In deze review studie is onderzocht of er wetenschappelijk bewijs is voor genderverschillen wat betreft de invloed van hypnotica op de rijvaardigheid. Er is een literatuursearch gedaan naar studies waarbij een standaard rijtest op de weg is uitgevoerd om de effecten van hypnotica op de rijvaardigheid te bepalen. Hiervoor zijn 14 studies geëvalueerd. Bij veel studies was geen analyse m.b.t. gender mogelijk. Er werden significante genderverschillen in rijvaardigheid gevonden na gebruik van flurazepam 30 mg voor de nacht, en zolpidem 10 mg. Er werden geen genderverschillen gevonden voor ramelteon 8 mg, lormetazepam 1 en 2 mg, zaleplon 10 en 20 mg en zopiclon 7,5 mg. Gerandomiseerde, dubbelblinde, vierwegs crossoverstudie bij 23 patienten met primaire insomnia, waarbij gedurende 7 dagen zolpidem (10 mg), zopiclon (7.5 mg), lormetazepam (1 mg) of placebo werd toegediend voor de nacht. Op dag 1 en 7 werd 9 uur na inname een simulatorrijtest uitgevoerd. Vergeleken met placebo, verhoogde zopiclon het aantal botsingen (p < 0.01) en lormetazepam de afwijking van de maximum snelheid (gemiddelde en mediaan p < 0.05, standaarddeviatie p < 0.01) en afwijking van de absolute snelheid (mediaan en standaarddeviatie p <0.05). Zolpidem verschilde niet t.o.v. placebo. Review: Lormetazepam is beschikbaar in 2 formuleringen, capsules en tabletten**. De tabletten hebben een lagere absorptiesnelheid. Uit diverse studies is gebleken dat lormetazepam 1 mg capsules waarschijnlijk geen residuele effecten veroorzaakt bij inname > 8 uur. Dezelfde dosis in een tablet heeft een minimaal, maar wel significant effect op de rijvaardigheid tussen 8 en 12 uur na inname. De lormetazepam 2 mg capsule heeft een licht tot matig effect op de rijvaardigheid de volgende ochtend tussen 8 en 12 uur na inname, wazig/dubbelzien en verminderde alertheid). - Adviseer de patiënt niet te gaan autorijden tot het volgende bezoek en tevens voorzichtig te zijn in andere situaties (bijv. het bedienen van machines en werken op grote hoogten). - Adviseer de patiënt alcohol of andere psychoactieve substanties te vermijden tijdens de behandeling. - Adviseer de patiënt bij kortdurend gebruik de eerste 3 dagen na inname niet te gaan autorijden, omdat zijn/haar rijvaardigheid dan verminderd is. Er werd geen genderverschil gevonden bij gebruik van lormetazepam 1 en 2 mg en de invloed op de rijvaardigheid. De data moeten echter voorzichtig worden geïnterpreteerd, aangezien de gendersubgroepen erg klein waren. Er is meer onderzoek nodig om deze verschillen aan te tonen. De resultaten bevestigen dat eenmalige toediening van zopiclon 7.5 mg, maar niet zolpidem 10 mg, de volgende dag effecten vertoont op rijtesten (8-10 uur na inname). Dezelfde observatie is te zien bij herhaalde toediening. Verder verminderen lormetazepam en zopiclon de rijvaardigheid, zolpidem heeft hier geen invloed op. 2

3 ref. 8 Verster J et al. Residual effects of sleep medication on driving ability. Sleep Medicine Reviews 2004;8: ref. 9 Iudice A et al. Lormetazepam effects on daytime vigilance, psychomotor performance and simulated driving in young adult healthy volunteers. Int J Clin Pharm Ther 2002;4: ref. 10 Barbone F et al. Association of roadtraffic accidents with benzodiazepine use. The Lancet 1998;352: vergelijkbaar met een BAC van 0,5 g/l. De effecten waren in de namiddag verdwenen. Review: Epidemiologische studies laten zien, dat het risico op een verkeersongeval toeneemt bij hogere doseringen, bij benzodiazepines met een langere halfwaardetijd en in combinatie met andere benzodiazepines of psychoactieve middelen. Bij langduriger gebruik lijkt het risico af te nemen. In een studie met een rijtest werd bij het gebruik van capsules** met 1 of 2 mg lormetazepam voor de nacht (gedurende 2, 4 en 7 nachten) geen significante verslechtering van de rijvaardigheid aangetoond in zowel de ochtendtest (10-11 uur na inname) als de middagtest (16-17 uur na inname). Er werden wel individuele verslechteringen van de rijvaardigheid in de ochtendtest gerapporteerd, die vergelijkbaar waren met een BAC boven 0,5 g/l (dosis van 1 mg) en 0,8 g/l (dosis van 2 mg). In de middagtest werden geen verschillen gevonden met placebo. In een andere studie met een rijtest werd bij het gebruik van 1 mg lormetazepam tabletten** een significante verslechtering van de rijvaardigheid aangetoond in de ochtendtest vergelijkbaar met een bloedalcoholconcentratie van minder dan 0,5 g/l. In de middagtest werd geen verschil aangetoond. Een derde studie kon geen verschil in rijvaardigheid aantonen met placebo in de ochtendtest na inname van 1 mg lormetazepam voor de nacht (gedurende 3 nachten). Gerandomiseerde, dubbelblinde cross-overstudie bij 12 jonge, gezonde vrijwilligers met lormetazepam 1 mg of placebo voor de nacht gedurende 3 achtereenvolgende dagen. Op de ochtend van dag 4 werd een neuropsychologische test en een simulatorrijtest afgenomen. Er waren geen significante verschillen op neuropsychologisch gebied. Ook de rijvaardigheid werd niet beïnvloed, hoewel lormetazepam de gemiddelde rijduur van het parcours in kleine mate leek te verminderen (niet significant). Studie met 1731 personen die betrokken zijn bij een ongeluk en tevens medicatie gebruikten. Hiervan gebruikten 235 personen een benzodiazepine (dosering onbekend). 160 personen gebruikten een van de volgende hypnotica (bij 95% voor de nacht): flunitrazepam, flurazepam, loprazolam, lormetazepam, nitrazepam, temazepam of zopiclon. Het risico (odds ratio) op het krijgen van een ongeluk bij het gebruik van een hypnoticum was 1,19 (95% BI: 0,83-1,70). Voor hypnotica met een gemiddelde plasma halfwaardetijd (loprazolam, lormetazepam, temazepam) was het risico 1,19 (95% BI 0,82-1,73, n=135). Voor zopiclon was het risico 4,00 (95% BI: 1,31-12,2, n=14). Voor hypnotica met een lange plasma halfwaardetijd (flunitrazepam, flurazepam, nitrazepam) was het risico 2,03 (95% BI: 1,41-2,93, n=101). Voor de totale groep benzodiazepines nam het risico af met toenemende leeftijd (p=0,01) en het risico nam toe bij gelijktijdig gebruik van alcohol (p=0,02). Het gebruik van lormetazepam 1 mg/dag als slaapmiddel gedurende 3 achtereenvolgende dagen heeft geen schadelijke effecten op de alertheid overdag, rijvaardigheid en psychomotorische functies bij jonge gezonde vrijwilligers. Geen verhoogd risico bij hypnotica gevonden mogelijk door de tijd tussen inname (voor de nacht) en tijd van het ongeluk (volgende dag), hoewel in de studie gekeken is naar gebruik van medicatie op de dag van het ongeluk. Gebruikers van zopiclon zouden niet moeten rijden. 3

4 ref. 11 Brookhuis KA et al. Repeated dose effects of lormetazepam and flurazepam upon driving performance. Eur J Cliln Pharmacol 1990;39:83-7. ref. 12 Willumeit HP et al. Alcohol interaction of lormetazepam, mepindolol sulphate and diazepam measured by performance on the driving simulator. Pharmacopsychiat 1984;17: ref. 13 Willumeit HP et al. Driving ability following the subchronic application of lormetazepam, flurazepam and placebo. Ergonomics 1983;26: ref. 14 SPC Noctamid **. Dubbelblinde cross-over studie bij 16 gezonde vrijwilligers met lormetazepam capsules 1 mg en 2 mg en flurazepam 30 mg, s avonds gedurende 7 dagen, met daarvoor 2 dagen en daarna nog 3 dagen placebo. Rijtesten werden 10 en 16 uur na inname uitgevoerd op 3 placebodagen en op dag 2, 4 en 7 van de medicatie. Flurazepam had een significant effect op de SDLP (p < 0.029). Ook was er een significant overall effect van het tijdstip van de test: P < De meeste effecten waren te zien in de ochtendtest. Er waren geen tekenen van gewenning betreffende de rijvaardigheid. Flurazepam verhoogde de rijsnelheid met 2-3 km/u (p < 0.027). Lormetazepam liet geen significante verschillen zien t.o.v. placebo, hoewel er mogelijk een verband is tussen de residuele effecten van lormetazepam 2 mg en het tijdstip van de test (p < 0.11). Lormetazepam had geen invloed op de rijsnelheid. Dubbelblinde cross-overstudie bij 16 gezonde vrijwilligers met eenmalig 2 mg lormetazepam of 10 mg diazepam, met of zonder alcohol (wodka). Simulatorrijtest werd uitgevoerd 1,2 en 3 uur na inname. Lormetazepam (met en zonder alcohol) verminderde de rijvaardigheid en reactietijd. Bij test 2 en 3 verbeterde de rijvaardigheid weer, de minste invloed was te zien bij de laatste test. De combinatie lormetazepam + alcohol had meer invloed dan alleen lormetazepam. Diazepam (met en zonder alcohol) verslechterde de rijvaardigheid alleen bij de 1 e rijtest. De reactietijd was bij alle drie testen langer, echter alleen statistisch significant bij gelijktijdig alcoholgebruik. Een acuut effect van diazepam op de rijvaardigheid of reactiesnelheid werd niet waargenomen. Gelijktijdig alcoholgebruik had geen extra invloed. Dubbelblinde cross-overstudie bij 12 gezonde vrijwilligers met 2 mg lormetazepam, 30 mg flurazepam of placebo, s avonds gedurende 7 dagen. Rijtest vond plaats in de ochtend op de dag na de laatste inname. Lormetazepam verbeterde het aantal correct uitgevoerde taken (niet significant), flurazepam verslechterde deze (p < 0.05). Flurazepam verlengde de reactietijd significant (p < 0.05), de invloed van lormetazepam op de reactietijd was niet significant. Noctamid heeft een grote invloed op de rijvaardigheid en op het vermogen om machines te bedienen, omdat het sedatie, geheugenverlies, gestoorde concentratie en gestoorde spierfunctie veroorzaakt. Als de slaapduur te kort is geweest, kan de waakzaamheid zijn verminderd. Flurazepam heeft een negatieve invloed op de rijvaardigheid. Lormetazepam 1 mg kan mogelijk gebruikt worden door patiënten die deelnemen aan het verkeer. Lormetazepam beïnvloedt de reactietijd niet, ook niet bij hogere doses. Flurazepam verlengt de reactietijd. De rijvaardigheid is bij gebruik van lormetazepam beter dan bij gebruik van flurazepam. * De met een asterisk gemarkeerde bijwerkingen kunnen zich vooral voordoen tijdens het begin van de behandeling en verdwijnen doorgaans na voortgezet gebruik. Bijwerkingen met invloed op de rijvaardigheid: hoofdpijn (frequentie > 10%), angst, duizeligheid*, sedatie, somnolentie*, aandachtsstoornis, amnesie, visusstoornis*, vertraagd denken (frequentie 1-10%), 4

5 hallucinatie, depressie, agitatie, agressie, verwardheid*, verlaagd bewustzijnsniveau*, ataxie*, spierzwakte* en vermoeidheid* (frequentie onbekend). **Opmerking KNMP Geneesmiddel Informatie Centrum: lormetazepam is alleen nog als tablet verkrijgbaar. Opmerkingen: DRUID classificatiesysteem: Categorie 0: geen of verwaarloosbare invloed op de rijvaardigheid. Categorie I: weinig negatieve invloed op de rijvaardigheid. Categorie II: matig negatieve invloed op de rijvaardigheid. Categorie III: ernstig negatieve invloed op de rijvaardigheid. ICADTS classificatiesysteem: Categorie I: geen of weinig negatieve invloed op de rijvaardigheid. Categorie II: licht tot matig negatieve invloed op de rijvaardigheid. Categorie III: ernstige of potentieel gevaarlijke invloed op de rijvaardigheid. Het advies voor incidenteel gebruik van doseringen hoger dan 1 mg is gebaseerd op farmacokinetische gegevens, omdat er onvoldoende gegevens beschikbaar zijn over de invloed op de rijvaardigheid. Daarom wordt het autorijden bij middellangwerkende benzodiazepine-agonisten ontraden gedurende 24 uur. Beslissing KNMP Geneesmiddel Informatie Centrum Contra-indicatie Actie Categorie Datum Ja Ja III