Strijp-S. Historische objecten Strijp S. 1. Philips Boulevard

Transcriptie

1 Historische objecten Strijp S In de vergadering van de werkgroep Strijp S van de Henri van Abbe Stichting is afgesproken dat de werkgroep een voorstel zal doen met betrekking tot het plaatsen van historische objecten op Strijp S. Als leidraad wordt gehanteerd de door de stichting reeds vastgestelde lijst van mogelijke objecten. 1. Philips Boulevard Sinds jaar en dag probeert de van Abbe stichting deze naam in te voeren. Dat kan met handhaving van de bestaande naamgeving. Het gaat om een overall benaming van de route tussen Berenkuil en Oirschot. Het gebied van Strijp S was omgeven door een hekwerk, met daarin poorten voor de toegang van het personeel. Twee poorten waren tevens bestemd voor de expeditie ed. Dat waren de toegang aan de Glaslaan, genaamd de Glaspoort. De andere was de toegang aan de Beukenlaan nabij de Torenallee. Uit historisch oogpunt is dan ook de Torenallee (rood) altijd voornamer geweest dan de Philitelaan (paars). De Philitelaan loopt dood op de Beukenlaan. Dat houdt in dat de Torenallee als onderdeel van de Philipsboulevard moet worden aangeduid. De huidige situatie ter plaatse geeft echter aan dat de Philitelaan als belangrijkste ader van Strijp S wordt beschouwd.

2 Ingang Beukenlaan Foto Eindhoven in beeld Torenallee richting Beukenlaan

3 2. Oorlogsmonument In 1943 zijn medewerkers van Philips gefusilleerd. Voor deze gevallenen is in 1951 een monument opgericht op Strijp S.. Over de juiste plaats wordt gediscussieerd. Zo zou het monument zijn opgericht nabij de huidige portiersloge. Monument voor gevallenen van Fred Carasso 1951

4 De tekst op het monument vermeldt dat op deze plaats is gefusilleerd. Dat dat bij de portiersloge is geweest in niet in publicaties gevonden. In een publicatie uit 1955 wordt verwezen naar de plaats tegen de kopgevel van het gesloopte pand SL. Dit gebouw stond in het verlengde van de huidige hoge rug naast het gebouw SK, waar nu een tijdelijke parkeerplaats is aangebracht. Het Oorlogsmonument is momenteel op een voorlopige locatie geplaatst. De Stichting is van menig dat het monument moet worden teruggeplaatst in de situatie die in de publicatie van 1955 is aangegeven. 3. Glaspoort Zoals onder 1 is vermeld, is de toegang tot Strijp S vanuit de stad een van de twee belangrijke poorten tot Strijp S. De herinnering aan de oorspronkelijke toegang tot Strijp-S vanuit de stad, de Glaspoort, moet op een passende wijze in de herinnering blijven bestaan. Dat kan natuurlijk op diverse manieren geconcretiseerd worden, waarbij het materiaal glas op een of andere manier toegepast kan worden. Glaspoort Foto Eindhoven in beeld Wellicht dat hiervoor een prijsvraag kan worden uitgeschreven voor studenten en jonge architecten.

5 In de opdracht moet worden gesteld dat de namen Glaspoort en Philips op enigerlei wijze en als begrip in het ontwerp moeten worden verwerkt. 4. Standbeeld Frits Philips Het standbeeld van Frits Philips is momenteel gesitueerd op de Markt van Eindhoven. Het is een groot beeld wat vraagt om ruimte. De Stichting is van mening dat het beeld beter past op eigen terrein, met name op Strijp-S. Bekend is het verhaal over de zichtlijn vanaf de Wielewaal, de woning van Frits Philips naar de Lichttoren aan de Emmasingel. Deze zichtlijn mocht niet onderbroken worden door gebouwen. Of dat historisch juist is, is maar de vraag. Het is wel een aspect om het beeld van Frits met die zichtlijn te herenigen.

6 Dat betekent het beeld plaatsen in de zichtlijn. Er zijn 2 alternatieven. A In de zichtlijn nabij het gebouw Frits, waarbij Frits naar dat gebouw kijkt, B In de zichtlijn nabij het Veemgebouw, waarbij Frits naar de Lichttoren kijkt. De Stichting opteert voor de plaats genoemd onder B. Standbeeld op de Markt Torenallee richting Centrum

7 5. Straatnamen Gerard Philips / Anton Philips/ Frits Philips Waarschijnlijk is het nu de straatnamencommissie de straatnamen op Strijp-S al vastgesteld heeft niet meer mogelijk om deze namen aldaar nog te gebruiken. De stichting vindt het een omissie dat deze straatnamen op Strijp S niet voorkomen. Zij is van mening dat bezien moet worden dat straten die uitmonden op de Philipsboulevard alsnog de namen van deze drie ereburgers van de stad krijgen. 6. Veemgebouw + Toren Veemgebouw Begin 2013 zou een aanvang gemaakt worden met de ombouw van de onderste laag van dit gebouw naar een markthal. De delicate vormgeving van het Veemgebouw zal hierbij zoveel mogelijk gehandhaafd moeten blijven. De bouwvergunning voor de begane grond en de 3 eerste lagen is afgegeven. De stichting betreurt het dat de perrons op de begane grond aan de Torenallee niet meer zichtbaar zullen zijn. Omdat zij met puien worden afgeschermd is die situatie nog reversibel. De Henri van Abbe Stichting zou Trudo schriftelijk moeten mededelen, met een kopie aan het gemeente bestuur dat de perrons ook in de toekomst niet mogen worden gewijzigd Het verheugt de stichting dat zij in een bulletin van Woningcorporatie Trudo heeft kunnen constateren dat de oorspronkelijke houten toren (in WO2 door de bezetter gebruikt als waarnemingstoren), weliswaar in een andere vorm, weer opnieuw zal worden

8 opgebouwd. Het zal dan een waardig sluitstuk zijn van de reeks gebouwen waar het Veemgebouw deel uitmaakt. Portiersloge bij het veemgebouw foto: Eindhoven in Beeld Wellicht dat nagedacht kan worden om de oude portiersloge nabij het Veemgebouw in de toekomstige ontwikkeling mee te nemen. 7. Poème Electronique / Electronische Muziek Poème Electronique in Brussel

9 Architect Le Corbusier heeft in samenwerking met het Philips Acoustisch Adviesbureau (in de persoon van ir. W.Tak) en de componist Varèse (die tijdelijk een woning had betrokken in het Philipsdorp) het Poème Electronique ontworpen voor de wereldtentoonstelling 1958 in Brussel. De discussie is al jaren erop gericht om dit gebouw in Eindhoven te herbouwen. De beste plek voor het Philipspaviljoen uit 1958 is natuurlijk Strijp-S, op de plek waar voorheen het gebouw SL stond. 8. Schoorsteen. Zoals uit publicaties blijkt stonden op Strijp S een aantal schoorstenen. Slechts één is er nog aanwezig als teken van de aanwezigheid van industrie. Deze schoorsteen staat solitair in een middenberm en heeft geen enkele relatie meer met een ander gebouw. Oorspronkelijk stond nabij de schoorsteen een klein gebouwtje (SJ) waarvan wij de functie niet meer konden achterhalen. Het was echter een onderdeel van Philips-afdeling Technische Bedrijven.

10 De stichting stelt voor de schoorsteen een indentiteit te geven. Dat kan door ook hiervoor een prijsvraag uit te schrijven voor een lichtbeeld in het gras te maken waarmee de schoorsten wort geintergreerd en waardoor de schoorsteen weer meer betekenis krijgt en een herinnering oproept naar het industriele verleden.

11 Gebouw SJ met schoorsteen 9. Leidingstraat De stichting constateert dat het industriële object de leidingstraat on belangrijke plaatsen gevaar loopt. Het deel boven de Beukenlaan naar strijp T is gesloopt. Leidingstraat over de torenallee foto Eindhoven in Beeld

12 De centrale en de leidingstraten regeerden als een spin over de delen Strijp S, Strijp T en Strijp R. De centrale als romp van de spin en de leidingstraten als de poten. Aan deze metafoor is een eind gekomen door de sloop van essentiële delen van de leidingstraten. Leidingstraat van de centrale op Strijp T naar Strijp S De gemeente, in casu het gemeente bestuur, ware te verzoeken de leidingstraat voor zover verantwoordelijkheid van de gemeente te herstellen. 10. Stootblokken en industriespoor. Het oorspronkelijk gebied van Strijp-S vindt zijn structuur als afgeleide van de spoorlijnen die nodig waren voor aanvoer van grondstoffen en halffabricaten en afvoer van producten, momenteel nog schaars zichtbaar aan nog niet verwijderde laadperrons.

13 Spoor in de Torenallee

14 Op de tekening is te zien dat langs de Hoge Rug een dubbel spoor liep. Als herinnering aan deze spoor structuur kunnen op eenvoudige wijze op gepaste plaatsen stootblokken gezet worden om het verhaal rond dit gebied te verlevendigen. 11. Chinees Paviljoen Het gemeente bestuur van Eindhoven heeft van het gemeente bestuur van Nanjing in China een cadeau gekregen in de vorm van een chinees paviljoen. Het bestuur was van mening dat het paviljoen een prominente plaats moest krijgen op Strijp S. De Stichting heeft inmiddels begrepen dat daarover niet meer kan worden gediscussieerd. Niettemin blijft overeind wat een prominente plaats op Strijp S is. De voorgestelde plek, het terrein waarop het voormalige gebouw SL stond, werd daarvoor aangewezen, samen met het gebouw Poème Electronique. Het blijkt dat juist op die plek het oorlogsmonument heeft gestaan en dat aldaar medewerkers van Philips zijn gefusilleerd. Die plek kan niet anders dan toegewezen moeten worden aan het monument.

15 De stichting is van mening dat het paviljoen een prominente plaats moet krijgen, maar niet ten koste van de geschiedenis. Het perceel naast het gebouw SFF (Bosch) lijkt een geschikte plek. Er is veel ruimte voor parkeren en heeft een directe ontsluiting naar de Kastanjelaan. Verder ligt de plek tegenover het gebouw Frits. Het paviljoen moet zodanig worden geplaatst dat de Torenallee in haar breedte wordt gehandhaafd. Dat houdt in dat de bebouwingsgrens (blauw) de grens is voor de bebouwing. Dat gebouw SFF door die bebouwingsgrens steekt is een gevolg uit het verleden. Bij herziening van dat gebouw ware met de bebouwingsgrens rekening te houden.

16 Beoogde plek Chineespaviljoen. 12. Aanduidingen Ieder gebouw op Strijp S, Strijp R en Strijp T had een eigen aanduiding. Het handhaven van die aanduidingen is een bewegwijzering op die industrie terreinen> 13. Bestrating De nieuwe inrichting en bestrating van het gebied is over het algemeen erg hoogwaardig en aantrekkelijk. De inrichting is echter ook erg 'netjes', terwijl bij een industrieel complex ook een bepaalde rauwheid hoort. De stelcon platen tussen de hoge rug en het ketelhuis hebben dat effect. In de inrichting en bestrating zou duidelijker naar het industriële verleden van het gebied verwezen kunnen worden. De nieuwe inrichting op en onder de leidingstraat is hiervan een erg goed voorbeeld.

17 Hoekoplossing met stelconplaten Het heeft een grootstedelijke uitstraling die past bij het karakter en schaal van Strijp S. Er zouden meer plaatsen in het gebied voor een industriële bestrating en inrichting gekozen moeten worden. Bijvoorbeeld op het ketelhuisplein en voorterreinen van nieuw te bouwen publieke gebouwen (bijvoorbeeld 'Volt' en 'Poème Electronique').

18 14. Industriële elementen In de gebouwen zijn op verschillende plaatsen nog industriele elementen aanwezig zoals pompen, welke ter plekke een functie hadden Hoewel deze gebouwen niet in eigendom toebehoren aan de gemeente is het van historisch belang dat deze elementen worden gehandhaafd. Een duidelijk signaal van gemeentewege aan de eigenaren zou daartoe kunnen leiden. Dit geldt ook voor het logo op het klokgebouw. Het onlangs gepubliceerde logo lanceert een nieuwe tijd.

19 15. Overzicht Getekend: Ruud Nordt Hein van Buul.