Educator. Alumni nieuwsbrief lerarenopleidingen NHL. Winter Dossier feedback vragen aan leerlingen Win: sst, de leerkracht leert Zie pagina 4

Transcriptie

1 Alumni nieuwsbrief lerarenopleidingen NHL Educator Winter 2015 DOSSIER? FEEDBACK Dossier feedback vragen aan leerlingen Win: sst, de leerkracht leert Zie pagina 4 Voorop in ipad-onderwijs Zie pagina 6 (Her)ontdek je talent in 45 minuten 1

2 Beste Alumni, Het werk van de docent kent stressfactoren (verantwoordelijkheden, afnemende autonomie, druk door s en administratie en ongeschreven regels) en energieleveranciers (studenten, teamwork, respect, humor en ontwikkelingsmogelijkheden). Natuurlijk kunnen we iets doen aan de stressfactoren, maar het effect is groter als we werken aan meer (ruimte voor) energieleveranciers! Van leerlingen of studenten krijgen docenten de meeste energie. Daar kan het verschil worden gemaakt! Ik vroeg op de NHL daarom een aantal studenten naar hun relatie met de docenten. Zij vinden dat er best meer aandacht mag zijn voor feedback. En niet een paar luttele tips en tops op een papiertje schrijven aan het einde van de les, maar structureel en de diepte in. Een lesje feedback vragen voor docenten is dus op z n plaats, maar ook studenten hebben nog wel wat te leren als het gaat om goed feedback geven. Maar durft iedereen wel vrijuit te spreken? Tsja, daarover zijn de meningen verdeeld. Soms bouwen studenten zo n hechte relatie op met docenten dat het lastig is om kritiek te geven. Aan de andere kant kan een goede relatie het ook makkelijker maken om een gesprek aan te gaan. Er zijn heel wat do s-and-don ts als het gaat om feedback vragen. In het dossier Feedback vragen aan leerlingen lees je daar meer over. Wil je er echt alles over weten, doe dan mee aan de verloting. We mogen namelijk twee exemplaren van de werkmap Sst, de leerkracht leert weggeven. En dat is nog niet alles, we verloten ook tweemaal het boek De hbo-docent en zijn identiteit. Jezelf boetseren in je beroepsrol! Ik wens jullie allemaal veel leesplezier. Reacties op dit thema zijn welkom! Ton Diepeveen, directeur Instituut Educatie & Communicatie NHL Hogeschool Ssst, de leraar leert van z n leerlingen DOSSIER? FEEDBACK Agenda Werken vanuit eigenaarschap - energiebooster van 45 minuten op de NHL. (zie pagina 7) Studiedag Gescheiden belangen - omgaan met gescheiden ouders en hun kinderen in Driebergen. ( Masterclass teamleren als basis voor versterking van docentprofessionalisering in Leeuwarden. ( Werken met energie - energiebooster van 45 minuten op de NHL. (zie pagina 7) Expo in Heerenveen: Podium om succesvolle aanpak te presenteren en ervaringen uit te wisselen met collega-scholen. ( NIES-dag voor collega s, studenten en alumni van BKV in Leeuwarden. Door lezingen, workshops, masterclasses en rondetafelgespreken zoeken we inspiratie voor de toekomst. ( Informatieavond deeltijdopleidingen en cursussen NHL Hogeschool. ( Informatiebijeenkomst opleiding tot schoolleider primair onderwijs ( in Assen, in Groningen, in Leeuwarden Masterclass Ouderbetrokkenheid ervaren in Leeuwarden. ( Inhoudsopgave Dossier feedback vragen aan leerlingen 3-5 Win een onderwijsboek 4 en 9 Anna Marije Bloem loopt voorop in ipad-onderwijsland 6 Uitnodiging: (her)ontdek je talent in 45 min. 7 Column Sjouke Wouda 11 Column Cindy Postma 12 Colofon Educator is een uitgave van de lerarenopleidingen van NHL Hogeschool. Hoofdredacteur: Atsje de Vries Eindredacteur: Tjitske Idsinga Redactie: Ingrid Geertsma, Tjitske Idsinga, Annet van Kouwen, Roy Meulman en Atsje de Vries Vormgeving: Marion Vegter Jack of all Trades Drukwerk: CopyShop NHL Hogeschool Oplage: exemplaren Je kent het vast, je hebt iets besteld in een webshop of bent op vakantie geweest en een paar dagen later ontvang je een ; of je een vragenlijstje in wilt vullen. Voor de leverancier een mooie tool om tevredenheid te peilen, te zien wat er beter kan of anders moet. En voor jou ruimte om je mening te ventileren. Handig toch? Dat is eigenlijk precies wat leerlingen ook willen. Het staat zelfs in de top-3 van wat leerlingen willen veranderen op school; feedback mogen geven over leraren. Maar toch zijn er maar weinig leraren die dat structureel doen. Ook op de NHL, zo blijkt. Onlangs vroegen we NHLstudenten of ze zich vrij voelen om hun docenten feedback te geven. Uit de antwoorden bleek dat dat vaak niet het geval is. Simpelweg omdat de docenten niet altijd de ruimte bieden (ze vragen er niet om of ze vragen alleen op een briefje tips en tops te schrijven en denken dat de kous daarmee af is) of er niet mee om kunnen gaan (onhandig geformuleerde kritiek komt soms hard aan). Grote kans dat ook jouw leerlingen zich geremd voelen om echt, eerlijk te zeggen wat ze van je lessen vinden en wat er beter of anders kan. Jammer, want feedback kan bijdragen aan je professionele ontwikkeling als leerkracht. Feedback vragen is misschien wel eng, maar ook ontzettend nuttig. Hoe je het aanpakt? Dat lees je in het dossier feedback vragen aan leerlingen op de pagina 4 en 5. Win het boek Sst, de leerkracht leert! Sla snel de bladzijde om! 2 3 Lees verder op de volgende pagina

3 Dossier: feedback vragen aan leerlingen Over Sst, de leerkracht leert Zo geef je feedback de ruimte Waarom? Wil je in de klas om feedback vragen, bedenk dan vooraf waarom je dat doet. Wil je aan het eind van het schooljaar terugblikken, probeer je zo nu en dan wat nieuws en wil je kijken wat het beste aanslaat, lopen de lessen niet goed en wil je achterhalen waarom dat zo is? Hoe? En hoe wil je feedback vragen: digitaal, met briefjes of in een gesprek? Anoniem of niet? Wil je antwoord op gerichte vragen of wil je een algemeen beeld van hun mening over je lessen? Waarover? Waarover vraag je feedback: over de opbouw van de lessen, of je leerlingen voldoende motiveert, of je leerlingen bij je terecht kunnen, of er genoeg afwisseling in de lessen zit, of de sfeer in de klas goed is, of de toetsen goed aansluiten op de leerstof? Zoals je begrijpt is feedback vragen niet zomaar iets. Er zijn tientallen methodes om feedback te vragen; digitaal, op papier of face-to-face. Welke methode de beste is, hangt van jou af en natuurlijk ook van je leerlingen. Zo kun je digitaal om feedback vragen Gratis apps of programma s: SurveyMonkey Socrative Verso (kan in combinatie met Google Drive) Plickers (ook geschikt als er maar 1 ipad in de klas is) Betaalde apps of programma s: Eventmobi Engrade GoSoapBox vospiegel.nl en rocspiegel.nl DOSSIER? FEEDBACK Liever niet digitaal maar face-to-face of op papier om feedback vragen? De Vlaamse Scholierenkoepel verzamelde 25 manieren om te ontdekken hoe leerlingen je lessen ervaren. Ze bundelden de methoden -van vragenlijsten en klasdiscussies tot schrijfgesprekken en stellingenspelen- in de werkmap Sst, de leerkracht leert. Educator mag twee exemplaren weggeven. Kans maken? Stuur dan voor 10 maart een naar t.idsinga@nhl.nl. En zo ga je goed met feedback om Realiseer je dat feedback geven nieuw kan zijn voor je leerlingen; ze moeten het nog leren. Wil je feedback structureel toepassen in je lessen, dan is het verstandig om eerst een les te wijden aan het geven van feedback. Als iedereen de fatsoensregels van feedback geven onder de knie heeft, wordt het makkelijker om met je klas over jouw lessen te praten. Maar ook buiten het klaslokaal kunnen leerlingen de les toepassen. Leer je leerlingen bijvoorbeeld de sandwichformule (kritiek verpakken tussen een positief begin en eind). Maar leer ze ook om concreet, duidelijk en feitelijk te benoemen wat ze vinden. Zorg dat je goed luistert en niet te snel reageert. Vat de mening van de leerlingen aan het eind samen, zo kun je controleren of je het goed begrepen hebt. Ga vervolgens met de feedback aan de slag. Aan kleine punten (je praat te zacht, je gebruikt vaak moeilijke woorden) kun je direct iets doen. Grote punten kun je ook voorleggen aan een collega; hoe pakt hij of zij dit aan? Koppel regelmatig terug wat je met de feedback hebt gedaan en vraag of ze het verschil merken. Deze werkmap behandelt 25 mogelijke manieren om feedback in je klas of op school vorm te geven. Want er bestaat geen kant-en-klaarrecept. Het belangrijkste is dat leerlingen hun mening kwijt kunnen en dat jij er rekening mee houdt. De manier waarop je de feedback organiseert, hangt af van verschillende aspecten: het onderwerp, je persoonlijkheid, de beschikbare tijd, de klassfeer, de leeftijd van je leerlingen. Aan de hand van het stappenplan ontdek je welke methode het best bij jouw groep past. Deze werkmap is een instrument voor gemotiveerde en open leerkrachten en voor iedereen die de inbreng van leerlingen op school waardeert. Het ondersteunt leerkrachten en directie bij het uitbouwen van een feedbacktraject in de klas of op school. WIN de werkmap Sst, de leerkracht leert! Stuur voor 10 maart een naar t.idsinga@nhl.nl. Zij won het boek uit de vorige Educator Jantine van Beek, docent onderwijskunde won het boek Participatie in het onderwijs, onderzoek met en door leerlingen. Een aanrader? Docenten die affiniteit hebben met onderzoek, moeten het boek zeker lezen. De kracht van het boek vind ik dat er concrete voorbeelden worden gegeven van projecten waarin leerlingen als mede-onderzoekers participeren. Daarom adviseer ik ook mijn eigen studenten om het te lezen, zij volgen de masteropleiding Leren en Innoveren aan Stoas Wageningen, Vilentum Hogeschool en doen zelf een praktijkonderzoek. In 1994 studeerde ik af aan de docentenopleiding Frans en Duits (de laatste lichting met dubbele bevoegdheid) van Jantine van Beek Jantine van Beek 5 NHL Hogeschool. In de ruim tien jaar die daarop volgden, merkte ik dat ik steeds meer geïnteresseerd raakte in de zorgkant van het onderwijs, het verhaal achter de leerlingen bij wie het allemaal niet zo vlekkeloos verloopt. In de avonduren deed ik daarom opleidingen tot remedial teacher en orthopedagoog. Uitgeleerd ben ik nog lang niet, want dit jaar promoveer ik! Binnen mijn promotieonderzoek richt ik me op de rol die (vmbo)docenten spelen binnen de groeiende verantwoordelijkheid van leerlingen voor het eigen leren. Na mijn promotie blijf ik lesgeven aan Stoas Wageningen, Vilentum Hogeschool. Door ondermeer het professionaliseren van vmbo- en mbo-docenten zit ik dichtbij de praktijk. Daar ligt ook mijn hart. Ik sta niet meer voor een klas vol pubers, maar de ervaring die ik de afgelopen jaren op deed, komt me nog iedere dag van pas. 4 5

4 Anna Marije Bloem loopt voorop in ipad-onderwijsland UITNODIGING: (HER)ONTDEK JE TALENT IN 45 MINUTEN Gratis korte (maar zeer kwalitatieve) energieboosters op de NHL Ze is de eerste die zal toegeven dat overgaan op volledig ipad-gebruik voor haar lessen Frysk aan het Bogerman in Koudum en Wommels best eng is. Omdat ze voor loopt op al haar collega-docenten Frysk. Omdat ze bij hoofdstuk 3 is terwijl hoofdstuk 4 nog in de maak is. Omdat ze al het analoge materiaal dat ze in 8 jaar opbouwde in één keer over de schutting gooit. Omdat het heel anders lesgeven is. Reden genoeg dus. Toch stond Anna Marije Bloem ook te trappelen toen het Bogerman de ambitie uitsprak om volgend jaar papierloos te willen lesgeven. Leraren Bogerman staan voor de keuze: met of zonder boeken 6 Dit jaar doet het Bogerman nog een pilot voor klas 1 en 2. Voor alle vakken zijn er zowel boeken als digitaal lesmateriaal. In de loop van dit jaar moeten alle docenten een keuze maken; stappen ze volledig over op digitaal onderwijs of blijven ze boeken gebruiken. Anna Marije Bloem loopt een stap voor. Ik heb besloten dit jaar direct zonder boeken te beginnen. Hartstikke spannend natuurlijk, want in de achtjaar dat ik nu lesgeef heb ik enorm veel materiaal opgebouwd. Op papier Dat gooi ik nu in één keer weg. Het is ook spannend omdat ik de tester ben. Vooral in het begin haperde er wel eens iets. Gelukkig waren de problemen altijd snel opgelost omdat er dag en nacht ondersteuning was. Voor- en nadelen van ipad in de klas Na een half jaar kan ik concluderen dat lesgeven met een ipad echt heel anders lesgeven vereist. En dat is zowel positief als negatief. Het mooie van lesgeven met een ipad is dat de leerlingen elk op hun eigen niveau leren. Over het algemeen leren ze veel sneller. Voor mij als docent vind ik het ook makkelijker uitdagingen te zoeken voor leerlingen en te differentiëren. Dat komt ook omdat er voor Fries heel veel materiaal beschikbaar is. Een ander heel groot voordeel is dat je op verschillende manieren kunt toetsen en dat het systeem het nakijkwerk voor je doet. Zo houd je meer tijd over om leerlingen een-op-een te ondersteunen. Daar kwam ik met het reguliere lesgeven soms niet aan toe. Nadelen zijn er natuurlijk ook. Leerlingen zijn ontzettend snel afgeleid door de ipad. Van een boek wilden ze nog wel opkijken als ik iets leuks te vertellen had, maar dat is nu een stuk moeilijker. Lesgeven is echt anders geworden. Daarom begrijp ik ook zeker dat sommige collega s ertegen op zien om met ipads les te geven. It is noch in hiele poepetoer, mar wol in super leuke útdaging! Ook een ipad in de les? Dit zijn de tips van Anna Marije: Plan de eerste les iets zonder ipad. Vooral eersteklassers hebben aan het begin van het schooljaar vaak nog geen adres of wachtwoord. Zorg dat je altijd een plan b achter de hand hebt voor als er een storing is, de wifi uitvalt etc. Maak afspraken over het gebruik van social media en herhaal ze honderd keer. Zorg dat je altijd een handjevol opladers bij je hebt. Laat de ipads aan het begin van de les in de tas. Geef eerst klassikaal uitleg of laat iets zien op het Digibord. Is het nog leuk om docent te zijn? We hopen daarop natuurlijk een volmondig ja! te horen, maar eerlijk gezegd verwachten we eerder een ja, maar. Het is immers erg druk, er wordt veel vergaderd, er is weinig tijd om even stil te staan. Herkenbaar? Ook op NHL Hogeschool is dat het geval. Edith de Vries, docent aan de lerarenopleiding Engels zocht daarom voor haar en al haar collega s van de lerarenopleidingen naar een moment om even stil te staan, om te luisteren, voor verdieping. Ze nodigde Jan de Dreu - onderwijzer en mede-auteur van het Handboek voor Talent - uit om drie van zulke momenten te verzorgen op de NHL. De eerste is inmiddels geweest, bij de volgende twee lessen zijn ook oud-studenten van harte welkom. Benoem je talent Het zijn lessen van maar 45 minuten, maar de boodschap komt wel echt aan. Dat is dan ook het talent van Jan de Dreu. Je leert jezelf zien als instrument. Ik dacht dat ik tijdens de lessen heel veel tekst over mijn studenten moest uitstorten, op een net zo handige manier als mijn collega s. Maar dat is niet mijn instrument. Ik ben een stemgever, leerde ik tijdens een les van Jan de Dreu. Ik kan goed luisteren. Sindsdien ga ik regelmatig voor de klas zitten en vraag ik de studenten wat zij binnen een thema willen weten. Dat is mijn startpunt en dat past goed bij me. In de lessen van Jan de Dreu gaat iedereen op zoek naar zijn talent. Wat past er bij jou, waarom geef je les zoals je lesgeeft? Maar de lessen gaan ook over heel simpele basiskennis. Jan de Dreu begint bijvoorbeeld stipt op tijd met zijn lessen. Iedereen weet immers dat laatkomers enorme energielekken zijn 7 Voor in je agenda Werken vanuit eigenaarschap woensdag 18 februari uur F3024 Werken met energie donderdag 12 maart uur E3068 Zorg dat je er bij bent! (en wees op tijd :) Aanmelden kan via Edith: e.g.de.vries@nhl.nl

5 De hbo-docent en zijn identiteit Nieuws Rudy Vandamme deed promotieonderzoek naar de identiteit van de (hbo)docent. Daaruit blijkt dat leraren wel idealistisch zijn, maar zichzelf begrenzen in het doorgeven van een expliciete visie. Een docente verpleegkunde had bijvoorbeeld zelf een uitgesproken mening over antibiotica, maar beperkte zich naar de studenten toe in het stellen van vragen. En een leraar economie had een uitgesproken mening over een meer ethische manier van ondernemerschap. Hij hielp zijn leerlingen kritisch nadenken, maar onthield zichzelf zijn mening door te geven. Ik wil niets opdringen. Kritisch denken? Referentiekaders nodig Leraren bouwen hun identiteit op een typische onderwijs- paradigma. Ze hebben een kritische visie maar communiceren die niet. Ze zien onderwijs als het ontwikkelen van hogere cognitieve en kritische vaardigheden, maar niet als het doorgeven van een zelf bedacht standpunt. Ik wil geen goeroe worden, mijn leerlingen moeten zelf denken. Tuurlijk, maar kritisch denken is lastig. Leerlingen en studenten hebben eerst referentiekaders nodig om kritisch te kunnen zijn. En daarom is vorming binnen de beroepsrol een essentieel onderdeel van professionalisering. Boetseren noemt Rudy Vandamme dat. Zijn boek, De hbo-docent en zijn identiteit. Jezelf boetseren in je beroepsrol, kun je winnen. Om kans te maken stuur je voor 10 maart een naar Bijna 500 video s van lunchlezingen en hoorcolleges online In 1990 reisde Richard Aldridge in opdracht van NHL Hogeschool naar Amerika om de mogelijkheden van het onderwijsvideosysteem te verkennen. Maar toen was het er de tijd nog niet voor. Nu pas is er een noodzaak voor een goed videosysteem. Studenten willen nu zo flexibel mogelijk studeren. Bovendien neemt 80% van de scholen de colleges al op, achterblijven kan niet. En daarom staan er inmiddels bijna 500 videoregistraties van lunchlezingen en hoorcolleges online. Studenten raadplegen het vooral s nachts, net voor de tentamens of als ze een keertje afwezig waren. Maar ook oud-studenten kunnen interessante lezingen online bekijken. Nieuwsgierig? Ga naar nhl.presentations2go.eu. Extended Teams; het werkt, maar het gaat niet vanzelf Beroepsonderwijs leidt op voor het uitoefenen van een beroep. Dat lijkt een open deur, maar in de praktijk blijkt dat de aansluiting tussen opleiding en stageplek onvoldoende is. Op de stageplek herkent de student niet dat op de werkplek kennis gebruikt wordt die ook op school geleerd is en vice versa. De vraag is dan ook hoe dit hardnekkige probleem aangepakt kan worden. Een paar jaar geleden is hiervoor een nieuwe, maar achteraf voor de hand liggende manier bedacht: breng docenten van de beroepsopleiding en begeleiders van de stage bij elkaar in Extended Teams. Deze teams worden geschoold over het aansluitingsprobleem en wordt gevraagd concrete knelpunten te analyseren en hiervoor oplossingen te bedenken, uit te voeren en te onderzoeken. Ook op de NHL zijn twee jaar geleden zes Extended Teams gevormd. Deze proef eindigt in september, dan worden ook de uitkomsten bekend gemaakt. Ik licht alvast een tipje van de sluier op: het werkt, maar het gaat niet vanzelf. Het is opvallend hoeveel tijd het kost voordat de leden van een Extended team elkaar echt begrijpen en komen tot een gezamenlijk doel en aanpak. Echter, als dat eenmaal gelukt is, versnelt het proces zich en levert het voor zowel de opleiding als de stageplek goed onderwijs. Toine van den Bogaart, associate lector Het Reitdiep College, locatie Leon van Gelder in Groningen is een referentieschool Referentiescholen zijn een initiatief van School aan zet. Drie scholen die als lerende organisatie een voorbeeldfunctie hebben voor andere scholen, openen hun deuren voor collega s. Leraren en schoolleiders zijn welkom om rond te kijken en het gesprek aan te gaan met vakgenoten. Het Reitdiep College, locatie Leon van Gelder is één van de referentiescholen. Schoolleider Hiltje Rookmaker vindt het een mooi initiatief. We krijgen vaak bezoek. Ik stuur de mensen de school in: ga maar gesprekken aan met collega s, ga maar kijken in de klassen hoe we gedifferentieerd lesgeven (op de Leon van Gelder zitten alle niveaus met elkaar in een klas). Het is ook leerzaam voor onszelf. Ik vraag altijd terug wat de bezoekers gezien hebben, welke aandachts- of leerpunten ze voor ons hebben. (Bron: schoolaanzet.nl) Boek winnen? Educator mag twee exemplaren van De hbo-docent en zijn identiteit. Jezelf boetseren in je beroepsrol weggeven. Kans maken? Stuur dan voor 10 maart een naar t.idsinga@nhl.nl. Als je hebt gewonnen horen we graag voor de volgende Educator of je het boek andere alumni kan aanraden. 8 9

6 Column Lieneke Mous GEDICHT DEA JANSEN COLUMN SJOUKE WOUDA Lieneke Mous (30) is dansdocent, performer, choreograaf en schrijver. Lieneke heeft een Master of Fine Arts in Modern Dance en Graduate Certificate in Women s & Gender Studies van de Universiteit van Oklahoma en een Bachelor of Theatre Education van de NHL. Ze is inmiddels 9 maanden in Brazilië, onder andere voor Changing Lives Through Dance. Maar juffieieieie ik ben zo moeoeoeoeoe Toen ik les gaf in de Verenigde Staten, een maatschappij onderhevig aan consumerism, voelde ik me soms een product. Een product dat door de student werd gekocht, want zij betalen immers collegegeld. Het voelde als een machtsspel Hoe kan ik het minste doen voor het hoogst mogelijke cijfer? Hoe kan ik demonstratief mijn voeten op tafel leggen? Hoe kan ik gedurende de hele les, tegen beter weten in, op m n telefoon kijken? Want de klant is koning, moeten ze gedacht hebben. Knuffels van dankbaarheid Na vijf jaar lesgeven in de VS keerde ik in 2012 terug naar Brazilië om daar Changing Lives Through Dance op te richten. Ik draaide er een dansproductie in elkaar met jongeren uit een stadje dat overweldigd wordt door armoede, drugs en geweld. De jongeren waren sponsen en genoten van elke les en repetitie. Ik haalde m n hart op. Ik had de meest geweldige docentervaring. Ook reisde ik dat jaar af naar India om dansles te geven aan meisjes die zijn gered uit de mensensmokkel en seksslavernij. Ik kreeg knuffels van dankbaarheid en voelde dat ik hen iets onbetaalbaars had gegeven. Het was een verademing om mijn vak te gebruiken voor mensen die open stonden om te ontvangen en te geven. Natuurlijk gaan deze projecten niet over rozen en beschrijf ik hier het eindresultaat en niet alle obstakels onderweg, maar het overkoepelende idee is dat de leerlingen wilden leren. Het Westen biedt zoveel mogelijkheden, maar Toen ik terugkeerde naar Nederland gaf ik les aan kinderen en jongeren op een dansschool. Ook hier had ik het gevoel dat de leerlingen er niet wilden zijn. Maar hoe kon dit toch? Dit is toch een dansschool waar leerlingen vrijwillig naar toe gaan? Toen begon ik een beduidend verschil te zien tussen westerse maatschappijen en ontwikkelingslanden. Schaarste maakt de mens meer dankbaar en bewust. Ik ben op zoek naar een connectie tussen mijn leerlingen en mezelf, dat het om meer gaat dan het vak alleen, dat we samen een groei doormaken. In het westen ligt de kwaliteit van educatie hoger dan in ontwikkelingslanden, maar met de enorme ontwikkeling van mogelijkheden is er ook iets verloren gegaan: de connectie, de investering in elkaar. Oh juf, ik heb elke dag een hobby, ik heb het zo druk en ben zo moe, mag ik aan de kant zitten? Nou, daar word ik dus moe van. De docent leert Docenten leren hun leven lang. Dat is onderdeel van hun professie Bij t coachen van jeugd in hun overgang Naar een volgende klas en progressie In het vinden van hun juiste talent. Zij weten hoe jij te benaderen bent; Zij prikken dóór gevlei en agressie. Zij passen humor toe of wat dwang, Op zoek naar de juiste expressie. Alles in s leerlings belang. De aanpak per klas en les verschilt, Dus iedere nieuwe systematiek, Of die ingrijpend is, moeilijk of mild, Verandert niet veel aan hun didactiek, Omdat die al gedifferentieerd was: Gewoon, wat werkt er bij welke klas? Wat slaat aan? En zo n methodiek, Qua structuur zo divers ongewild, Werkt echt als een bruikbare tactiek Er hoeft geen geld aan te worden verspild Om innovaties in lessen te lassen, Omdat het (weer) veel beter moet. Een leerkracht blijft zich doorlopend aanpassen En voor ieder werkt iets anders goed. Hebben collega s met een klas geen probleem? Probeer het niet klakkeloos met hun systeem! Want hoe zij werken met diverse klassen Hoort bij hen! De wijze waarop jij het doet, Moet namelijk wel bij je passen, Dus leer gewoon van elke invloed! Dea Jansen, oud-docent Oproep! Ook een bijdrage leveren aan Educator? Dat kan in de vorm van een column, een gedicht of een interview. Stuur een met je idee naar t.idsinga@nhl.nl, dan nemen we contact met je op! Werk aan de winkel voor de lerarenopleidingen Te vaak beperken we onze opleidingsreikwijdte tot de duur van de opleiding, terwijl het leren juist na de opleiding moet doorgaan. Daarom moet de NHL samen met het werkveld werken aan het stimuleren van die beroepshouding. Samen vormen we een beroepscontinuüm, waar leren van leerlingen en docenten gemeengoed is. Binnen dit continuüm wordt de overgang van opleiding naar werk bepaald door een gevalideerd assessment, waar opleiding en veld samen een oordeel geven over de toelaatbaarheid tot het werkveld. De wegen tot het assessment zijn gevarieerd en divers. Ook financiële prikkels kunnen worden ingebouwd, zoals we vroeger deden na het behalen van aktes en uitbreiding van bevoegdheden. Als dat het beeld is, dan zullen we ons moeten heroriënteren op wat we nu aan het doen zijn. Als de lerende centraal staat en wij als opleiding een voedingsbodem voor een lerende omgeving willen zijn, dan zullen we moeten differentiëren en ruimte moeten bieden aan variatie en flexibiliteit. We zullen moeten werken aan een open en inspirerende opleidingsomgeving binnen en buiten de instituten. Een omgeving waar plek is voor creativiteit en lef. We moeten af van de controle en afrekencultuur. Vertrouwen in onszelf en eigenaarschap zijn sleutelbegrippen. De lerarenopleidingen moeten een gezamenlijke focus aanbrengen en een gedeelde visie ontwikkelen op de docent van de toekomst. Dit alles om de kwaliteit van onderwijs te verbeteren. Onderwijs waarin iedereen leert en deelt. Sjouke Wouda, afdelingshoofd sociale vakken 10 11

7 Spiegeltje, spiegeltje Column CINDY POSTMA De leraar leert Ik hoop het in ieder geval wel! Vanuit de lerarenopleiding krijg je van alles aangereikt, maar net als met het rijbewijs leer je pas echt rijden als je de weg op gaat. Ik was op school zelf sceptisch (lees: irritant-kritisch) over de intervisiebijeenkomsten, leraarschapvakken en andere zweverige zooi. Maar nu, 10 jaar na dato is het toch juist díe vermeende blabla waar ik het meeste aan heb. Grappig hoe ik nu aan het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap probeer uit te leggen dat waardevolle nascholingen niet alleen van het formele type zijn maar juist ook de peer-review, intervisie, docent-stage en zelfreflectie van levensbelang zijn voor een sterke docent. Dat is het volgens mij wat een docent sterk maakt; de ontwikkeling van zijn professionele identiteit. Wat iemand tot een goede docent maakt, komt daar bovenop in de vorm van pedagogisch/didactisch inzicht en vakkennis. Maar de basis ligt bij de professionele identiteit. Wie ben je, en vooral wie wil je zijn? Wat wil je uitdragen en wat past bij jou? Dat is ook waar ik het meeste van mijn studenten leer! Zij zijn een spiegel. In hun houding en ogen krijg ik mijn eigen beleid terug. Het is iets waar ik met enige regelmaat bij stil sta. Dat moet ook wel want anders ga je er in de waanzin van alle dag aan voorbij. Spiegelen. Weer helder krijgen waar je voor staat en wat je wilt bereiken. Checken met de groep of je je doelen nog behaalt en waar het beter kan. Vanaf 2017, met de invoering van het Lerarenregister zal scholing een nog veel prominentere plaats innemen. Waar het register nu nog een vrijwillige databank is, krijgt het dan een wettelijke onderbouwing. Sta je niet in het register, dan mag je geen les geven. Gelukkig is er nu de mogelijkheid om mee te praten hoe we die scholingen gaan invullen, wat we als docenten zelf willen en van de overheid verwachten. Natuurlijk zal het scholingsplan kaders krijgen maar ik hoop dat een (over)groot deel van de scholing kan worden ingevuld door de docent. Laten we ambassadeur blijven van onze eigen professionaliteit! Cindy Postma Cindy Postma is vakdocent en mentor op het Nordwin College in Buitenpost. Oproep! Educator wil weten wat je zoal doet / hebt gedaan na je opleiding. Sta je voor de klas of ben je een hele andere richting opgegaan? Doe je mee aan een bijzonder project of woon je in het buitenland? Heb je een eigen bedrijf gestart of bijzondere ideeën over het onderwijs? Stuur een mail naar t.idsinga@nhl.nl, dan nemen we contact me je op voor een interview! NHL Hogeschool. Vergroot je perspectief. 12