08UIT

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "08UIT01509 010-2191121"

Transcriptie

1 ^ gemeente Schiedam Aan de leden van de Gemeenteraad van Schiedam M. Siljee Wethouder voor Financiën, Binnenstad, Cultuur Postbus EA SCHIEDAM Stadskantoor Stadserf DZ SCHIEDAM T F W UW KENMERK UW BRIEF VAN ONDERWERP Strategienota Eneco ONS KENMERK 08UIT01509 DOORK1ESNUMMER DATUM 7 februari ef.roeles(o>schiedam.nl Geachte dames, heren, Onlangs ontving ik van Eneco de 'Strategienota". Bijgaand zend ik ook u de nota. Graag zou ik over de nota van gedachten willen wisselen met leden van uw raad. Mijn suggestie zou zijn om in ieder geval de leden van de klankbordgroep ONS bij de gedachtewisseling te betrekken! Met vriendelijke groet, Wethouder M. Siljee

2 ENECO Raad van Bestuur ENECO Holding N.V. World Port Center Wilhelminakade AP Rotterdam Telefoon Fax Postbus 9150, 3007 AD Rotterdam Aan het college van Burgemeester en Wethouders t.a.v. de aandeelhoudersvertegenwoordiger van ENECO Energie Uw kenmerk Uw brief van Datum Onderwerp 28 januari 2008 Strategie ENECO Behandeld door Doorkiesnummer Ons kenmerk Mr. J.W. (Wim) Weijers /00350 Geachte mevrouw, mijnheer, Op 12 december 2007 hebben wij u in de toen gehouden Algemene Vergadering van Aandeelhouders de uitkomsten van de herijking van de strategie van ENECO gepresenteerd aan de hand van een vertrouwelijke handout, die u bij aanvang van de vergadering hebt ontvangen. Bijgaand zenden wij u een exemplaar van de publieke versie van de Strategienota van ENECO. Recent heeft in het Financieel Dagblad een interview gestaan met Jeroen de Haas (voorzitter Raad van Bestuur van ENECO). Hierin is ook over de duurzame strategie van ENECO gepubliceerd. Mocht u met betrekking tot het onderhavige onderwerp nog vragen hebben, dan kunt u hierover contact met ons opnemen. Met riendelijke groet, Mr. J.W. (Wim) Weijers Vennootschapssecretaris / directeur Bestuurlijke Zaken Bijlage: -1- Kopie: Raad van Bestuur ENECO Raad van Commissarissen KvK Rotterdam Fortis bank BTW NL B01

3 ENECO ENECO STRATEGIE ENECO Strategie /17 januari 2008

4 Deze presentatie beschrijft op hoofdlijnen de strategie voor ENECO voor de periode Deze strategie is het resultaat van een uitgebreid proces van analyse en synthese waarin alle bedrijfsonderdelen betrokken zijn geweest De nadruk heeft hierbij gelegen op het leverings, handels en productiebedrijf, omdat in 2006 de brede focus strategie van ENECO NetBeheer en de commerciële strategie van Infra reeds waren vastgesteld De strategie is vastgesteld door de Raad van Bestuur en goedgekeurd door de Raad van Commissarissen ENECO - VERTROUWELIJK AvA 12 december 2007 Grote en significante ontwikkelingen hebben aanleiding gegeven tot een herijking van de ENECO strategie Energieschaarste en Klimaatverandering Marktontwikkelingen anders dan voorspelt, meer spelers die "alles" doen ENECO goede resultaten op gebied van strategische manco's, maar concurrenten nog steeds sterk(er) op gebied van E-productie en gasposities Splitsing is een reëel scenario IE Wet Onafhankelijk IMetbeheer (WON) brengt belangrijke inrichtingsvraagstukken met zich mee Consolidatie van de energiesector ENÊCO VERTROUWELIJK AvA - 12 december 2007 ENECO Strategie /17 januari 2008

5 Inleiding Deze memo beschrijft de strategie van ENECO Energie voor de periode Deze strategie is het resultaat van een herijkingproces waarin alle bedrijfsonderdelen betrokken zijn geweest. De strategie is vastgesteld door de Raad van Bestuur en goedgekeurd door de Raad van Commissarissen. Belangrijke aanleidingen voor de herijking van de strategie zijn de klimaatverandering en energieschaarste. Klimaatverandering is een door politiek en publiek onderkend probleem waarbij CO 2 -uitstoot wordt gezien als belangrijke veroorzaker. Nederland en de Europese Commissie hebben ambitieuze doelen geformuleerd voor het verhogen van de productie van duurzame energie en het verlagen van de CO 2 -uitstoot. De urgentie om deze doelen te behalen wordt sterker door de vermindering van de beschikbaarheid en winbaarheid van fossiele brandstoffen, de toenemende afhankelijkheid van een beperkt aantal landen voor de winning daarvan en door de hoge olieprijzen. De realiteit is dat duurzaam geen hype is, maar een trend waar ENECO een leidende rol in wil spelen. Voor het herijken van de strategie van de onderneming is een uitgebreid proces van analyse en synthese doorlopen. De Aandeelhouderscommissie (AHC) en een delegatie van senior medewerkers van de betreffende gemeenten is hierbij op zeer intensieve wijze betrokken geweest en heeft via schriftelijke rapportages op al haar vragen antwoorden gekregen. ENECO Strategie /17 januari 2008

6 Gewoon Groen Duurzame energie, toegankelijk voor iedereen ENECO wil, in een wereld die steeds meer om energie vraagt, over minder fossiele brandstoffen beschikt en een groeiend klimaatprobleem heeft, staan voor duurzame, continue beschikbare vormen van energie. ENECO ziet het als haar taak toekom stbestendi ge energieoplossingen met haar partners en klanten te reafiseren. Daarbij taten wij ons leiden door de maatschappelijke kosten en het rendement op lange termijn. Wij doen dat vanuit de overtuiging, dat het creëren van waarde voor onze klanten, medewerkers en aandeelhouders het resultaat moet zijn van een afweging tussen bedrijfseconomische, maatschappelijke en ecologische factoren. ENECO stelt bij die continue afweging beschikbaarheid, duurzaamheid en betaalbaarheid van energie centraal. Wij doen dat vanuit een betrouwbare, ondernemende en professionele houding. ENECO ziet verduurzaming, toonaangevende dienstverlening, operational excellence en innovatie als de pijlers van haar strategie. ENECO toont daarbij steeds betrokkenheid en is uitgesproken. Wij willen een leidende rol spelen in de ontwikkeling van een verdere verduurzaming van de energievoorziening in Nederland. ENÉCO - VERTROUWELIJK AvA - 12 december 2007 ENECO Strategie /17 januari 2008

7 1 Visie & missie We staan aan de vooravond van een nieuw energietijdperk. De huidige energievoorziening is gebaseerd op grootschalige, centrale, fossiele productie met daarna distributie naar eindgebruikers. In de komende decennia vindt er een transitie plaats naar decentrale en hernieuwbare productie, met geïntegreerde distributie. Energiebesparingsmaatregelen brengen de totale energiebehoefte omlaag. De netto CO 2.uitstoot neemt af door vermindering van gebruik van kolen, betere benutting van de energie-inhoud door hergebruik van restwarmte en duurzame productie van elektriciteit en (op kleinere schaal) gas. Gas blijft als fossiele brandstof met de minste CO 2 -Uitstoot tijdens deze transitie een grote rol spelen als bron van warmte en als brandstof voor flexibele gascentrales, die in staat zijn de productie van duurzame elektriciteit te balanceren. In een wereld die om steeds meer energie vraagt, over minder fossiele brandstoffen beschikt en een groeiend klimaatprobleem heeft, wil ENECO staan voor zo duurzaam mogelijke, continu beschikbare vormen van energie. Duurzame energie, toegankelijk voor iedereen ENECO ziet het als haar taak toekomstbestendige energieoplossingen met haar partners en klanten te realiseren. Daarbij laten wij ons leiden door de maatschappelijke kosten en het rendement op lange termijn. Wij doen dat vanuit de overtuiging dat het creëren van waarde voor onze klanten, medewerkers en aandeelhouders het resultaat moet zijn van een afweging tussen bedrijfseconomische, maatschappelijke en ecologische factoren. ENECO stelt bij die continue afweging beschikbaarheid, duurzaamheid en betaalbaarheid van energie centraal. Wij doen dat vanuit een betrouwbare, ondernemende en professionele houding. ENECO ziet verduurzaming, toonaangevende dienstverlening, operational excellence en innovatie als de pijlers van haar strategie. ENECO toont daarbij steeds betrokkenheid en is uitgesproken. Wij willen een leidende rol spelen in de ontwikkeling van een verdere verduurzaming van de energievoorziening in Nederland. Geen woorden, maar daden! Hierbij hoort het verduurzamen van de eigen bedrijfsvoering. ENECO Strategie /17 januari 2008

8 Nieuwe strategische agenda ENECO kiest voor een transitie naar een nieuw duurzaam business model door het versnellen van de ontwikkeling van duurzame activiteiten over de gehele energie waardeketen Lanceren energie-efficiënte proposities voor klanten Ontwikkelen en beheren van CO 2 -vrije en duurzame E-opwekking (focus op wind en biomassa) Overige E-sourcing zo CO 2 -efficient mogelijk invullen via eigen efficiënte gascentrales Compenseren van resterende CO 2 -uitstoot Voortgaande internationalisering Daarnaast wil ENECO door voortzetting van de huidige verticale integratie strategie het traditionele energiebedrijf verder verbeteren Doorzetten verticale integratie E-productie, additioneel organiseren dekking piekcapaciteit Doorzetten versterken van gaspositie Doorzetten operationele speerpunten Creëren marktwerking Netbeheer/ Infra ENECO - VERTROUWELIJK AvA -1 2 december 2007 Transitie naar een nieuw duurzaam business model door het versnellen van de ontwikkeling van duurzame activiteiten over de gehele energie waardeketen Duurzame proposities Lanceren energie-efficiënte diensten voor klanten Voorbeelden Energiebesparing voor gebouwde omgeving (combinaties van HR-ketels, micro-wkx's, isolatie, (rest)warmtelevering) Slimme meters voor energlebewustzrjn consumenten EcoEnergy (collectieve duurzame warmte-installaties) Micro-WKK, micro-wind, warmtekoude en PV Micro WKK's, inclusief EnaTec (patenten voor Europa en Aüe) BioWKK energie eiland PV installaties op klantlocaties Geothermle voor lokale warmt ene twerk Groene stroom, Groen gas Groene imago gebruiken om klanten aan te trekken en te behouden Meerjarige contracten voor locale opwekking (bijv. zonneboilers) Installeren en beheren van CO2 afvang, transport &. opslag Bouwen en beheren van CO; transport netwerken (in Rotterdam) E-netwerk gereed maken voor meer lokale opwekking Trading diensten aanbieden aan ontwikkelaars van duurzame opwekking >or kleine ontwikkelaars zonder eigen trading c Windparken ontwikkelen en beheren (onshore en offshore) Duurzame E-productie (wind, biomassa, zon) Biomassacentrales bouwen en beheren voor E-en W-opwekking, achterwaartse integratie in biomassaketen Duurzame elektriciteit Inkopen (PPA"s) Pilotprojecten starten in COj afvang en opslag AvA- 12 december 2007 ENECO Strategie /17 januari 2008

9 2 Transitie naar een nieuw duurzaam businessmodel ENECO kiest voor een transitie naar een nieuw duurzaam businessmodel door het versnellen van de ontwikkeling van duurzame activiteiten over de gehele energiewaardeketen. Aan de opwekkingskant van de keten streeft ENECO naar een hoeveelheid duurzame productie die gelijk is aan de hoeveelheid geleverde elektriciteit. Aan de klantenkant van de keten streeft ENECO naar energiebesparing bij haar klanten, toename van het aandeel groene stroom en groen gas en decentrale duurzame opwekking. Grootschalige duurzame opwekking Een van de belangrijkste doelstellingen in de strategie is dat de duurzame elektriciteitsproductie van ENECO op termijn net zo groot is als de totaal geleverde hoeveelheid elektriciteit. Onder duurzame elektriciteit wordt hier verstaan elektriciteit opgewekt uit hernieuwbare bronnen, ofwel energiebronnen waarbij geen beslag wordt gelegd op eindige voorraden. Hernieuwbare bronnen zijn zon, wind, hydro en biomassa. Het windpark Q7 op de Noordzee is een goed voorbeeld van grootschalige duurzame opwekking. Wij streven ernaar om in 2012 circa 5TWH, ofwel 20% van totaal door ENECO geleverde elektriciteit, duurzaam op te wekken. Deze doelstelling voor duurzame productie willen wij invullen met eigen productie en via langjarige inkoop (Power Purchasing Agreements) uit duurzame elektriciteitscentrales waarin ENECO geen aandeel heeft. ENECO geeft de voorkeur aan het zelf ontwikkelen van duurzame productie, maar gaat zeker ook bestaande assets aankopen om de realisatie van de eigen duurzame productie voldoende snel in te vullen. Naast Nederland ligt de focus op de ons omringende landen (België, Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk), waarbij het streven is om eenderde van de duurzame productie in het buitenland realiseren. Dit doen we omdat in het buitenland een veel groter potentieel voorhanden is. Bovendien willen wij minder afhankelijk zijn van het Nederlandse subsidie- en vergunningenregime. Voor biomassa geldt een bredere geografische scope. ENECO Strategie /17 januari 2008

10 Transitie naar een nieuw duurzaam business model 0,2 1,8 BB , Eigen opwekking Ontwikkeling "benen van het mannetje" Doelstelling om in 2012 circa 20% van de geleverde elektriciteit duurzaam op te wekken, o.b.v. eigen opwekking en PPA's Mix van eigen ontwikkeling en acquisities Mix v]n Nederland en buitenland om afhankelijkheid van subsidiercqime NL t<" reduceren Mix van offshore wind, onshore wind en biomassa PPA's faéilitercn voor kleine ontwikkefaars zonder eigen trading capaciteit ENÉCO - VERTROUWELIJK AvA - 12 december 2007 ENECO Strategie /17 januari 2008

11 Om technologierisico's te spreiden streeft ENECO naar een gebalanceerde mix van offshore wind, onshore wind en biomassa. Hoewel kernenergie een lage CO 2.uitstoot heeft, past het niet in de duurzaamheidstrategie van ENECO, omdat het niet hernieuwbaar is. Bovendien gaat de opwekking gepaard met veiligheidsrisico's en een nog onopgeloste afvalproblematiek. De "duurzaamheid" van de energiebron is een kritisch aandachtspunt, vooral bij biomassa. Als bijvoorbeeld de productie van biomassa ten koste gaat van het regenwoud of van de voedselvoorziening in ontwikkelingslanden, dan kan deze niet als duurzaam worden beschouwd. ENECO hanteert bij de bepaling van de duurzaamheid van een biomassastroom de criteria die zijn opgesteld door de commissie Cramer aangevuld met het 'do no harm, do more good'-principe zoals bijvoorbeeld door Aidenvironment opgesteld. Deze criteria gaan verder dan de overheidscriteria voor Om aan deze strenge criteria te kunnen voldoen en om onze afhankelijkheid van leveranciers te beperken, moeten wij grip krijgen op de gehele keten tot aan de bron. Achterwaartse integratie in de biomassa-waardeketen is daarom essentieel'. Op het gebied van CO 2 -afvang en -opslag zullen pilotprojecten gestart worden. ENECO heeft inmiddels een aandeel in het Zero Emission Power Plant-project van SEQ en voert een haalbaarheidsstudie uit naar cryogene CO 2 -afvang voor de ENECOGEN-gascentrale. Naast de focus op biomassa en wind, zal ENECO een strategie volgen op het gebied van biobrandstoffen, biogas, hydro en zon-pv. Hierin gaan wij vooralsnog niet grootschalig investeren, maar willen wij wel voeling houden met de markt door deel te nemen in projecten. Indien zich interessante mogelijkheden voordoen in Nederland of in het buitenland dan zullen we hier actief op in gaan. ENECO Strategie /17 januari 2008

12 Transitie naar een nieuw duurzaam business model Ontwikkeling "schouders van het mannetje" Lancpren van duurzame enc-gicdiensten, bestaande uit bundels van efficiency maatreqelen, financiering, energielevering en lokale energieproductie (aan Endenneet- Woningbouwcooperatfcs, particuliere fijiseigenaren, bedrijven) 'Continue innovatie van oncrgiedienstcn, in samenwerking rmt vooraanstaande kennisins'itutpn zoals KbMA en ECN Samenwerken met internationale duurzame spelers Voor internationale groei en innovatie, Gerichte acquisitie om installatiecapaciteit op korte termijn te vergroten StapsgÈwiji migreren van etail klantenportefeuille op groene stroom (zelf dpgèwëkt; ingêkoctït óf gecompenspord Participeren In initiatieven CO2-transport.vOniwiKKeien van irest)warmte netten ENECO - VERTROUWELUK AvA - 12 december 2007 ENECO Strategie /17 januari 2008

13 Lokale duurzame opwekking, efficiency en levering Naast grootschalige opwekking verwachten wij dat decentrale en kleinschalige opwekking steeds belangrijker wordt evenals het leveren van diensten die energie besparen voor de klant. ENECO gaat duurzame energiediensten leveren aan consumenten, woningbouwcorporaties, overheden en bedrijven, bestaande uit bundels van onder meer: Efficiencymaatregelen: producten gerelateerd aan slimme meters om het energiebewustzijn van consumenten te verhogen, maar bijvoorbeeld ook spaarlampen en energielabels. Advies op maat gekoppeld aan energielabels en financiering. Maar ook het in kaart brengen van totale CO 2 -footprint en het aanreiken van verbeter mogelijkheden. Energielevering: naast elektriciteit en gas levert ENECO de meer duurzame producten warmte en Ecostroom. Ecostroom wordt zo veel als mogelijk opgewekt uit eigen duurzame bronnen, indien nodig aangevuld met ingekochte certificaten. Lokale energieproductie: o.a. HRe-ketels (micro-wkk), collectieve duurzame warmteinstallaties, biovergistingsinstallaties. Zon-PV wordt (opnieuw) aan het pakket toegevoegd. CO 2 -footprintanalyse en -reductie: in kaart brengen van totale CO 2 -emissies van een bedrijf, (overheids)organisatie of arbeidsinstelling en het aanreiken van verbetermogelijkheden. ENECO wil een leidende rol spelen in het leveren van duurzame energiediensten. Het succes van innovatieve projecten, zoals biovergisting op locatie met warmte-integratie voor industriële bedrijven (bijvoorbeeld het L'Oreal concept) en het geothermieproject Den Haag zal verder worden verbreed. Via dochterbedrijf ENATEC investeren we bijvoorbeeld rechtstreeks in de technologieontwikkeling van HRe-ketels. En via Greenlab (onze joint venture met Greenchoice) gaan we investeren in het ontwikkelen van nieuwe kleinschalige duurzame opwekkingstechnologieën. Warmte Het Warmtebedrijf is gericht op het gebruik van duurzame bronnen en/of het beter benutten van fossiele bronnen op basis van een hoog energetisch rendement. Alle nieuwe projecten dienen substantieel minder fossiele brandstoffen te gebruiken en minder CO 2 uit te stoten dan bij het gebruik van conventionele vormen van warmte (CV-ketel) of koude (elektrisch). ENECO streeft ernaar dat (rest)warmteconcepten mee gaan tellen in de duurzaamheiddoelstellingen van de overheid. Wij willen dit bereiken door concepten voor locatieontwikkeling te realiseren met onder meer gemeenten, en door verkoop van collectieve warmte- en koudesystemen op basis van duurzame concepten aan woningbouwcorporaties en projectontwikkelaars: benutten van locatiegebonden restwarmte afkomstig van elektriciteitscentrales en van industriële processen zoals afvalverwerking; benutten van locatiegebonden aardbronnen, zoals onder meer geothermie en koudeen warmtebronnen; gebruiken van niet-locatiegebonden biomassacentrales; benutten van zonne-energie. Bij deze projecten ligt onze primaire focus op de woningmarkt, die wij bereiken via woningbouwcorporaties en projectontwikkelaars. ENECO Strategie /17 januari 2008

14 Versterking van het traditionele energiebedrijf door voortzetting van de huidige verticale integratie strategie ybcale integratie E- i>roductie In gebruik nemen PerGen (2008) en ENECOGen (2011) > Veranderen Intergen (PPA) naar tolling contract (2009) verbeteren resultaat E-portfolio trading Doorzetten versterken gaspositie Inkopen deel van B2B gasvolume via TTF Afsluiten bilaterale contracten voor eigen opwekking Snippen voor B2B segmenten, eigen centrales en deels voor Retail Investeren in kort cyclische flex capaciteit (Epe) Doorzetten 4Stts Verder verlagen werkkapitaal in B2B > Verbeteren winstgevendheid van Commerciële bedrijf Reduceren van churn bij Retail ENECO - VERTROUWELIJK AvA - 12 december 2007 Hoofdlijnen strategie ENECO Netbeheer en Infra ^ Netbeheer: Brede focus strategie ENB positioneert zich als zelfstandig opererende, regionale netbeheerder met een uitstekende reputatie, leidend op het gebied van veiligheid, kwaliteit en kostenefficiëntie ENB reageert op de sterke druk op haar omzet vanuit de toezichthouder niet alleen met een focus op efficiëntie, maar bewust ook door de kwaliteit van haar netten op het huidige, hoge peil te houden ENB voert zelfstandig haar strategische taken uit, operationele taken die kunnen worden ingekocht worden maximaal openbaar aanbesteed ENB verbreedt haar huidige focus door haar competenties in beheer en exploitatie van transportinfrastructuren toe te passen op aanverwante duurzame producten, zoals het bouwen en beheren van transportnetten voor CO2, waterstof en stoom ENB blijft een aantrekkelijke werkgever die haar medewerkers goede ontwikkelingsmogelijkheden biedt. ENB genereert een stabiel rendement voor haar aandeelhouders en functioneert naar de hoogst mogelijke normen van integriteit Infra: Commerciële strategie Infra wil per 2010 een marktconform bedrijf zijn qua kosten en kwaliteit van de dienstverlening Infra wil de operationele effectiviteit en veiligheid van haar activiteiten verder verbeteren Infra positioneert zich als een aantrekkelijke partner voor ENECO Netbeheer en streeft een gemanaged en beheersbaar scenario naar complete aanbesteding na Infra verbreedt haar huidige marktfocus naar de gebieden van andere Netbeheerders en naar interessante aanpalende markten (Vastgoed, Tuinbouw & Industrie en het specialisme hoogspanning) echter met het accent op marge i.p.v. volume Infra wil zich ontwikkelen tot een aantrekkelijke professionele organisatie en wil ondernemerschap verder stimuleren ENECO - VERTROUWELIJK AvA - 12 december 2007 ENECO Strategie /17 januari 2008

15 3 Voortzetten huidige strategie ENECO wil, door voortzetting van de huidige strategie, het traditionele energiebedrijf verder verbeteren. Deze strategie is gebaseerd op drie belangrijke pijlers. Verticale integratie elektriciteitsproductie De verticale integratie op het gebied van elektriciteit wordt verder uitgebreid door het online komen van Pergen (2008), en de bouw van de ENECOGEN- centrale. Versterken gaspositie Om gas concurrerend in te kunnen kopen kiest ENECO er voor om haar afhankelijkheid van GasTerra gefaseerd af te bouwen. Verder wordt de gaspositie versterkt door de bouw van de kort- cyclische flexgasopslag in Epe (Duitsland), en door een langjarige gasopslag contract met Gasunie Zuidwending. Bovendien wordt kwaliteitsconversie gecontracteerd en worden langjarige gascommodity contracten afgesloten. Doorzetten operationele speerpunten Onze license to operate is gebaseerd op trouwe en tevreden klanten. Bovendien is het uit oogpunt van rendement van onze onderneming noodzakelijk om de efficiëntie van onze processen nog verder te verbeteren en onze kosten te beheersen. Ons streven naar Operational Excellence blijft daarom een hoge prioriteit houden. Kwaliteit van de dienstverlening van het energiebedrijf wordt uitgedrukt in klanttevredenheid. ENECO Strategie /17 januari 2008

16 4 Strategie netwerk en distributie Ook netwerk en distributie leveren een bijdrage aan de realisatie van de nieuwe strategie. Met een brede focus strategie positioneert ENECO NetBeheer (ENB) zich als zelfstandig opererende, regionale netbeheerder met een uitstekende reputatie, leidend op het gebied van veiligheid, kwaliteit en kostenefficiëntie. ENB wil de focus verbreden door haar competenties in beheer en exploitatie van transportinfrastructuren toe te passen op aanverwante duurzame producten, zoals het bouwen en beheren van transportnetten voor CO 2, waterstof en stoom. Infra streeft een commerciële strategie na, waarmee een transitie doorgemaakt gaat worden naar een marktconform bedrijf dat zich kan meten met haar concurrenten. Om dit te bereiken zal de nadruk de komende jaren liggen op operational excellence en het ontwikkelen van nieuwe markten. Vanuit deze strategie gaat Infra een belangrijke rol spelen bij het invullen van de duurzaamheidsbeloftes van andere bedrijfsonderdelen, maar ook door het uitvoeren van innovatieve projecten gericht op bijvoorbeeld energiebesparing in de utiliteitsbouw. ENECO Strategie /17 januari 2008

17 ENECO innovatief op het gebied van duurzame toepassingen Blue Energy" ENECO en REDStack ontwikkelen samen een centrale (200 MW) In de afsluitdijk op basis van zoet-zout water membranen NRG Spot Een openbaar oplaad punt voor elektrisch vervoer op basis van zonnepanelen en Ecostroom Walstroom Een innovatief concept waarbij binnenschepen die afmeren gebruik kunnen maken van stroom aan de wal ENECO - VERTROUWELIJK AvA - 12 december 2007 ENECO Strategie /17 januari 2008

18 5 Overige elementen van de strategie Innovatie Voortdurende innovatie is veel meer dan vroeger noodzakelijk om de strategische doelstellingen te bereiken. ENECO wil haar innovatiebeleid afstemmen op de nieuwe doelstellingen en daarvoor jaarlijks een flink budget ter beschikking stellen. In dit kader gaan wij ook de samenwerking met vooraanstaande kennisinstituten zoals KEMA, TNO, ECN en diverse universiteiten verder versterken. Aandachtsgebieden zijn ondermeer energiebesparing in bebouwde omgeving, intelligente netwerken en installaties, grootschalige duurzame energieopwekking en alternatieve energiedragers. Acquisities Gerichte acquisities zijn nodig om sneller een positie te kunnen claimen, de eigen leercurve te versnellen, kennis in huis te halen, en een positie op te bouwen in het buitenland. De targets hiervoor worden op dit moment onderzocht. Internationalisering Uitbreiding van (duurzame) productie- en leveringsactiviteiten naar de omringende landen zal doorgaan met als drijvers: - voor duurzame productie het versnellen van de groei van de productieportfolio en het spreiden van regulatorische risico's (m.n. subsidie- en vergunningenregime); voor cross-commodity handel het benutten van arbitragemogelijkheden over grenzen van landen, commodities, productie en levering heen, en het waarborgen van liquiditeit onder alle marktomstandigheden; - voor levering en productie de voortschrijdende marktkoppelingen waardoor de natuurlijke thuismarkt expandeert. Dialoog Om duurzame energievoorziening mogelijk te maken, vindt ENECO dialoog en samenwerking erg belangrijk. Daarom sluiten wij met relevante partijen convenanten af waarin we zeer concrete afspraken maken en die ook uitvoeren. Voorbeelden zijn het convenant Duurzaam Ameland, het convenant geothermie Den Haag en onze deelname in het Rotterdam Energy & Climate Programma. In de Stichting Slim met Gas denken verschillende partijen na over nieuwe schone toepassingen van gas. In het programma Meer met Minder denken we mee over energiebesparingoplossingen in de bebouwde omgeving. Maar ook ons windpark Q7 zou niet tot stand kunnen komen zonder de actieve inbreng van onze partners Rabobank en Econcern. Splitsing De implementatie van de Wet Onafhankelijk Netbeheer (WON) voorziet in vergaande bestuurlijke, financiële en operationele splitsing. ENECO implementeert uiterlijk per 1 juli 2008 een nieuwe juridische en financiële hoofdstructuur die WON-compliant is In 2007 heeft de minister van Economische Zaken in een Koninklijk Besluit bepaald dat het groepsverbod uit de WON voor bestaande netbeheerders in Nederland op 1 januari 2011 in werking zal treden. Verduurzamen eigen organisatie ENECO draagt zelf actief en naar vermogen bij aan duurzaamheid in de eigen bedrijfsvoering. Hierbij moet ondermeer gedacht worden aan het gebruik van energie-efficiënte lease- en bedrijfswagens, duurzame ontwerpen en materialen en energie-efficiënte gebouwen. De CO 2 - uitstoot hiervan zal volledig gecompenseerd worden. ENECO Strategie /17 januari 2008

19 6 Uitvoering strategie Deze strategie van ENECO leidt tot een significante toename van de aandeelhouderswaarde ten opzichte van het voortzetten van de status quo. De investeringen die hiervoor benodigd zijn bedragen circa miljoen voor het leverings-, handels- en productiebedrijf en miljoen voor het netwerkbedrijf. Voor de implementatie van de nieuwe strategische agenda worden de strategische thema's in eerste instantie vertaald naar BU-strategieën, jaarplannen, targets en KPI's. Tevens is een high level implementatieplan opgesteld. De organisatie zal geoptimaliseerd moeten worden in lijn met de nieuwe strategie. Tevens zullen vaardigheden voor het ontwikkelen van de duurzame activiteiten versneld worden verbreed en zal er aandacht zijn voor het versterken van het ondernemerschap. De interne en externe positionering van het merk ENECO wordt aangepast aan de nieuwe duurzaamheidsvisie. Het merk ENECO wordt op een meer onderscheidende manier in de markt gezet. Er komt een nieuw logo en een nieuwe huisstijl, waarmee we onze nieuwe merkwaarden betrokken, daadkrachtig en uitgesproken willen uiten. De markt voor duurzame energie en energieproductie en diensten is sterk in beweging. Het vraagt gedurende de implementatieperiode een ondernemende instelling die open staat voor nieuwe ontwikkelingen die we vandaag nog niet voorzien hebben. Elk jaar vindt daarom een evaluatie en mogelijk een bijstelling plaats. Deze ambitieuze strategie is alleen uitvoerbaar met een gedreven en toegewijde ploeg mensen die met veel elan werkt aan het energiebedrijf van de toekomst. We bouwen voort op het traditionele energiebedrijf, waarbij we onze gezamenlijke kennis, kunde en creativiteit benutten om een duurzaam, efficiënt bedrijfsmodel te ontwikkelen dat ENECO als brede, internationaliserende energieonderneming stevig op de kaart zet. ENECO Strategie /17 januari 2008

20

Geothermie. traditioneel energiebedrijf?

Geothermie. traditioneel energiebedrijf? 31 maart 2010 T&A Survey Congres Geothermie Duurzame bron voor een traditioneel energiebedrijf? Hugo Buis Agenda Duurzame visie & ambities Waarom kiest Eneco voor Geothermie? Stand van zaken Markten Pro

Nadere informatie

Deltares WINN Masterclass Innovatie en Eneco

Deltares WINN Masterclass Innovatie en Eneco 19 november 2009... Deltares WINN Masterclass Innovatie en Eneco Innovatie: middel om van huidige naar gewenste situatie te komen... 2 ... Wie zijn wij? 3 Introductie Wie zijn wij?... Eneco is een geïntegreerd

Nadere informatie

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz RAI PTM - bijeenkomst Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz 1 Stedin Netbeheer is verantwoordelijk voor het transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: duurzame energie voor iedereen

Nadere informatie

NEW BUSINESS. Guy Konings

NEW BUSINESS. Guy Konings 2015 Guy Konings Stedin is verantwoordelijk voor transport van gas en elektriciteit in West Nederland Onze missie: Altijd energie voor onze klanten, vandaag en morgen. Simpel, betaalbaar en duurzaam KERNGETALLEN

Nadere informatie

Gas op Maat. Postbus 250, 3190 AG Hoogvliet Rotterdam Telefoon +31(0)

Gas op Maat. Postbus 250, 3190 AG Hoogvliet Rotterdam Telefoon +31(0) Gas op Maat De maatschappij is op weg naar een CO 2 -neutraal energiesysteem. De gassector wil graag bijdragen aan het behalen van deze doelstelling. In de transitieperiode is de rol van aardgas maatwerk:

Nadere informatie

Factsheet: Dong Energy

Factsheet: Dong Energy Factsheet: Dong Energy Holding/bestuurder Type bedrijf Actief in Markt Bedrijfsprofiel Dong Energy Producent/leverancier elektriciteit (en aardgas) Europa Consumenten/zakelijk - Omzet 900 miljoen (NL)/9

Nadere informatie

Power to gas onderdeel van de energietransitie

Power to gas onderdeel van de energietransitie Power to gas onderdeel van de energietransitie 10 oktober 2013 K.G. Wiersma Gasunie: gasinfrastructuur & gastransport 1 Gastransportnet in Nederland en Noord-Duitsland Volume ~125 mrd m 3 aardgas p/j Lengte

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 21 501-33 Raad voor Vervoer, Telecommunicatie en Energie Nr. 538 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer

Nadere informatie

PROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST

PROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST NOORD-NEDERLAND: PROEFTUIN VOOR HET EUROPESE ENERGIESYSTEEM VAN DE TOEKOMST PROEFTUIN ENERGIE- TRANSITIE REGIONALE PARTNER IN DE EUROPESE ENERGIE UNIE Noord-Nederland is een grensoverschrijdende proeftuin

Nadere informatie

Grootschalige introductie van micro wkk systemen. Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies

Grootschalige introductie van micro wkk systemen. Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies Grootschalige introductie van micro wkk systemen Harm Jeeninga ECN Beleidsstudies jeeninga@ecn.nl Micro wkk een controversieel onderwerp? De discussie rondom het nut van micro wkk wordt niet altijd niet

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401

Nadere informatie

Beleggen in de toekomst. de kansen van beleggen in klimaat en milieu

Beleggen in de toekomst. de kansen van beleggen in klimaat en milieu Beleggen in de toekomst de kansen van beleggen in klimaat en milieu Angst voor de gevolgen? Stijging van de zeespiegel Hollandse Delta, 6 miljoen Randstedelingen op de vlucht. Bedreiging van het Eco-systeem

Nadere informatie

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming

Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming Groene warmte uit houtpellets Ervaringen met houtpellets voor stadsverwarming 26-06-2018 Wouter Schouwenberg Lieuwe Leijstra DE HISTORIE VAN ENNATUURLIJK Essent Local Energy Solutions (ELES); Een business

Nadere informatie

Bio energiecentrales Eindhoven

Bio energiecentrales Eindhoven Bio energiecentrales Eindhoven Frans Kastelijn Projectmanager Gemeente Eindhoven Maart 2009 Inhoudsopgave 1. Duurzame energie op lokaal niveau 2 Activiteiten op lokaal niveau 3. Bio energiecentrales in

Nadere informatie

Energie voor morgen, vandaag bij GTI

Energie voor morgen, vandaag bij GTI Energie voor morgen, vandaag bij GTI Jet-Net docentendag 5 juni 2008 GTI. SMART & INVOLVED GTI is in 2009 van naam veranderd: GTI heet nu Cofely SLIMME ENERGIENETWERKEN, NU EN MORGEN 2008 2010 Centrale

Nadere informatie

Helmonds Energieconvenant

Helmonds Energieconvenant Helmonds Energieconvenant Helmondse bedrijven slaan de handen ineen voor een duurzame en betrouwbare energievoorziening. Waarom een energieconvenant? Energie is de drijvende kracht Energie is de drijvende

Nadere informatie

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers

Net voor de Toekomst. Frans Rooijers Net voor de Toekomst Frans Rooijers Net voor de Toekomst 1. Bepalende factoren voor energie-infrastructuur 2. Scenario s voor 2010 2050 3. Decentrale elektriciteitproductie 4. Noodzakelijke aanpassingen

Nadere informatie

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie Biomassa Pilaar in de energietransitie en Uitgangspunt voor de biobased economie Klimaatverandering: onze uitdaging Onze opdracht om er snel en écht iets aan te gaan doen Overeenstemming: er moet wat gebeuren!

Nadere informatie

Bouwen aan de wereld van morgen! Making more transitions together!

Bouwen aan de wereld van morgen! Making more transitions together! Bouwen aan de wereld van morgen! Making more transitions together! Fanny Claassen, Alexander Wisse, Maurice Bouwhuis, Leonieke Mevius, Thijs Meulen Doel opdracht vraag? Welke duurzame alternatieven zijn

Nadere informatie

Wat vraagt de energietransitie in Nederland?

Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Wat vraagt de energietransitie in Nederland? Jan Ros Doel/ambitie klimaatbeleid: Vermindering broeikasgasemissies in 2050 met 80 tot 95% ten opzichte van 1990 Tussendoelen voor broeikasgasemissies Geen

Nadere informatie

STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA

STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA UPDATE 2016 SAMENVATTING STRATEGIE DUURZAME ENERGIETRANSITIE GEMEENTE BREDA Opdrachtgever Gemeente Breda Afdeling Mobiliteit en Milieu Opdrachtnemer Evert

Nadere informatie

Eneco Groep. Duurzame energie voor iedereen

Eneco Groep. Duurzame energie voor iedereen Eneco Groep Duurzame energie voor iedereen Duurzame koploper Eneco is het grootste energiebedrijf van Nederland in publieke handen. Onze missie is betaalbare duurzame energie mogelijk maken die altijd,

Nadere informatie

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen. Inhoud De warmtemarkt Warmtevraag woningen Warmtemarkt voor woningen Gasdistributie en CV ketel Elektriciteitsdistributie

Nadere informatie

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016

Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Samen omschakelen Arnhem, 7 september 2016 Waarom zijn we bijeen? Verduurzaming energievoorziening Samenwerking om de NL ambitie te verwezenlijken Samenwerking vanaf de start van initiatieven Draagvlak

Nadere informatie

Klankbordgroep PwC-onderzoek:Visie op tariefregulering op korte en middellange termijn

Klankbordgroep PwC-onderzoek:Visie op tariefregulering op korte en middellange termijn Advisory Klankbordgroep -onderzoek:visie op tariefregulering op korte en middellange termijn Agenda Pagina 1 Introductie 1 2 Aanpak en proces 5 3 Ontwikkelingen in de energiesector 12 4 Onderzoeksvragen

Nadere informatie

Energietransitie en schaalvoordelen

Energietransitie en schaalvoordelen Energietransitie en schaalvoordelen Samenvatting McKinsey-onderzoek Oktober 2013 CONTEXT Recent is door McKinsey, in opdracht van Alliander, een onderzoek uitgevoerd naar de vraag: Wat zijn de voordelen

Nadere informatie

Mini-symposium ECN-PBL Energie- en Klimaatbeleid

Mini-symposium ECN-PBL Energie- en Klimaatbeleid 10 september 2009 Presentatie Eneco Mini-symposium ECN-PBL Energie- en Klimaatbeleid Gerard Harder Rationale strategie Eneco Onze visie Onze missie Van: Naar: Fossiel Duurzaam Centraal Decentraal Afhankelijk

Nadere informatie

Memo. Informatienotitie stand van zaken aandeelhouderschap Eneco, Inleiding

Memo. Informatienotitie stand van zaken aandeelhouderschap Eneco, Inleiding Centrale Staf Bestuurlijke processturing Doorkiesnummers: Telefoon 015 2602545 Aan College van B & W Van S. Bolten Afschrift aan Memo Datum 04-11-2008 Opsteller M.R.Ram Bijlage Onderwerp Stand van zaken

Nadere informatie

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander

Slimme Netten. Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Slimme Netten Martijn Bongaerts: - voorzitter Projectgroep Smart Grids Netbeheer Nederland - manager Innovatie, Liander Netbeheer Nederland (1) Netbeheer Nederland brancheorganisatie van alle elektriciteit-

Nadere informatie

Productie van hernieuwbare energie in de woning/wijk

Productie van hernieuwbare energie in de woning/wijk Productie van hernieuwbare energie in de woning/wijk Energiebehoefte van woningen/woonwijken Huidige gemiddelde energievraag van een woning 1. Warmte aardgas 1400 m3 2. Licht & kracht elektriciteit 3000

Nadere informatie

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL Doelstellingen - Mondiaal Parijs-akkoord: Well below 2 degrees. Mondiaal circa 50% emissiereductie nodig in

Nadere informatie

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec)

Kernenergie. kernenergie01 (1 min, 22 sec) Kernenergie En dan is er nog de kernenergie! Kernenergie is energie opgewekt door kernreacties, de reacties waarbij atoomkernen zijn betrokken. In een kerncentrale splitst men uraniumkernen in kleinere

Nadere informatie

Peter den Biesen Energie Transitie Groep

Peter den Biesen Energie Transitie Groep Peter den Biesen Energie Transitie Groep Het kan anders: persoonlijker, duurzamer en met partners! Energie is niet voorbehouden aan grote bedrijven! Groot geen garantie voor goed en goedkoop Kansen voor

Nadere informatie

Zonder Energieopslag geen Energietransitie. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel WKO-Manifestatie / 30 Oktober 2013

Zonder Energieopslag geen Energietransitie. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel WKO-Manifestatie / 30 Oktober 2013 Zonder Energieopslag geen Energietransitie Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel WKO-Manifestatie / 30 Oktober 2013 Duurzame Energie Koepel 6 brancheorganisaties (wind, zon, bodemenergie, bio, warmtepompen,

Nadere informatie

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen

duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen duurzame energievoorziening voor bedrijventerreinen De toekomst van de energievoorziening Gemeenten, provincies, bedrijven en projectontwikkelaars gaan zich steeds meer richten op duurzame energiedoelstellingen,

Nadere informatie

Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas

Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas Aardgas als transitiebrandstof of transitie van een brandstof? Marcel Weeda, ECN AkzoNobel Center, Amsterdam VEMW seminar, 22 april 2016 www.ecn.nl

Nadere informatie

16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013

16% Energie van eigen bodem. 17 januari 2013 16% Energie van eigen bodem 17 januari 2013 Inhoud Klimaatverandering Energie in Nederland Duurzame doelen Wind in ontwikkeling Northsea Nearshore Wind Klimaatverandering Conclusie van het IPCC (AR4, 2007)

Nadere informatie

ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019

ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019 ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED Maart 2019 Inleiding De concentratie van industrie in de Rotterdamse haven is een goede uitgangspositie voor het doen slagen van de energietransitie:

Nadere informatie

Dynamieken in de elektriciteitsmarkt

Dynamieken in de elektriciteitsmarkt 2 oktober 2013 Dynamieken in de elektriciteitsmarkt Eneco Energy Trade Paul Hendrix, Bart van Paassen Kengetallen Eneco Groep 2,2 miljoen klanten in Nederland en België 7.000 vakkundige en betrokken medewerkers

Nadere informatie

100% groene energie. uit eigen land

100% groene energie. uit eigen land 100% groene energie uit eigen land Sepa green wil Nederland op een verantwoorde en transparante wijze van energie voorzien. Dit doen wij door gebruik te maken van duurzame energieopwekking van Nederlandse

Nadere informatie

Groeiplan voor warmte. een initiatief van provincies, gemeenten en sector

Groeiplan voor warmte. een initiatief van provincies, gemeenten en sector Groeiplan voor warmte een initiatief van provincies, gemeenten en sector 27 november 2015 De Provincies Gelderland, Zuid-Holland, Noord-Holland, en Limburg, Metropoolregio Rotterdam Den Haag, de Gemeenten

Nadere informatie

De opkomst van all-electric woningen

De opkomst van all-electric woningen De opkomst van all-electric woningen Institute for Business Research Jan Peters Directeur Asset Management Enexis Inhoud Beeld van de toekomst Veranderend energieverbruik bij huishoudens Impact op toekomstige

Nadere informatie

Grootschalige energie-opslag

Grootschalige energie-opslag Er komt steeds meer duurzame energie uit wind Dit stelt extra eisen aan flexibiliteit van het systeem Grootschalige opslag is één van de opties om in die flexibiliteit te voorzien Uitgebreid onderzoek

Nadere informatie

Grootschalige energie-opslag

Grootschalige energie-opslag Er komt steeds meer duurzame energie uit wind Dit stelt extra eisen aan flexibiliteit van het systeem Grootschalige opslag is één van de opties om in die flexibiliteit te voorzien TenneT participeert in

Nadere informatie

Duurzame energie in balans

Duurzame energie in balans Duurzame energie in balans Duurzame energie produceren en leveren binnen Colruyt Group I. Globale energievraag staat onder druk II. Bewuste keuze van Colruyt Group III. Wat doet WE- Power? I. Globale energievraag

Nadere informatie

Veel meer hernieuwbaar hoe managen we dat? Frans Rooijers

Veel meer hernieuwbaar hoe managen we dat? Frans Rooijers Veel meer hernieuwbaar hoe managen we dat? Frans Rooijers Groeiend aandeel hernieuwbaar Doel NL en overige EU-landen: in 2020 14% >> 16% in NL, gemiddeld EU 20% Politieke wensen (regeerakkoord): meer,

Nadere informatie

Gids voor werknemers. Rexel, Building the future together

Gids voor werknemers. Rexel, Building the future together Gids voor werknemers Rexel, Building the future together Editorial Beste collega s, De wereld om ons heen verandert snel en biedt ons nieuwe uitdagingen en kansen. Aan ons de taak om effectievere oplossingen

Nadere informatie

Doel van vandaag. Toelichting op verkoop DNWG als onderdeel van de gefaseerde ontwikkeling van de Totaaloplossing voor PZEM

Doel van vandaag. Toelichting op verkoop DNWG als onderdeel van de gefaseerde ontwikkeling van de Totaaloplossing voor PZEM Doel van vandaag I Toelichting op verkoop DNWG als onderdeel van de gefaseerde ontwikkeling van de Totaaloplossing voor PZEM II Voorbereiding goedkeuring verkoop DNWG door aandeelhouders op 12 juni 2017

Nadere informatie

Gijs de Man 12 oktober 2010

Gijs de Man 12 oktober 2010 Gijs de Man 12 oktober 2010 We werken aan een beter klimaat Doel Stichting Warmtenetwerk: Bevorderen van gebruik van duurzame warmte en koude en hergebruik van restwarmte t via collectieve netten. Aanpak:

Nadere informatie

Startnotitie Energietransitie. November 2018

Startnotitie Energietransitie. November 2018 Startnotitie Energietransitie November 2018 Startnotitie Energietransitie Een klimaatneutrale stad. Dat is wat Rotterdam wil zijn. Een groene en gezonde stad met schone lucht voor iedereen. Met een economie

Nadere informatie

Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory.

Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Groen? Het is te doen! Audit.Tax.Consulting.Financial Advisory. Een uitdagend klimaat 20 20 2020 In 2020 moet de uitstoot van CO 2 in de EU met 20% zijn teruggebracht ten opzichte van het 1990 niveau.

Nadere informatie

Waterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft

Waterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft Waterstof, het nieuwe gas Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft CE Delft Onafhankelijk onderzoek en advies sinds 1978 Energie, Transport en Grondstoffen Economische, technische

Nadere informatie

Presentatie Nieuwe energie voor het klimaat

Presentatie Nieuwe energie voor het klimaat Presentatie Nieuwe energie voor het klimaat WERKPROGRAMMA SCHOON EN ZUINIG en WKK Pieter Boot Inhoud 1. Waarom Schoon en Zuinig? 2. Welke doelen? 3. Hoe groot is de trendbreuk? 4. Hoofdlijnen gevolgde

Nadere informatie

INNAX GROUP presentatie PROVADA 7 JUNI 2011 1400-1430H

INNAX GROUP presentatie PROVADA 7 JUNI 2011 1400-1430H INNAX GROUP presentatie PROVADA 7 JUNI 2011 1400-1430H Presentatie EVEN VOORSTELLEN WAT DOET INNAX LINK NAAR HET ENDIS CONCEPT ENERGIE MANAGEMENT DUURZAME ENERGIE VOORZIENING Even voorstellen PHILIP BLAAUW

Nadere informatie

Lijst Lammers. Papendrecht 21 januari 2013

Lijst Lammers. Papendrecht 21 januari 2013 Lijst Lammers Papendrecht 21 januari 2013 Aan de voorzitter van de gemeenteraad van de gemeente Papendrecht, de heer C.J.M. de Bruin Markt 22 3351 PB Papendrecht Betreft: gemeente Papendrecht aansluiten

Nadere informatie

Raadsakkoord energietransitie. Februari 2019

Raadsakkoord energietransitie. Februari 2019 Raadsakkoord energietransitie Februari 2019 De energietransitie in Rotterdam Een klimaatneutraal en duurzaam Rotterdam. Dat is waar we naar toe willen. Een groene en gezonde stad met schone lucht, waarin

Nadere informatie

Integrale energiestrategie UU. Fréderique Houben, Universiteit Utrecht

Integrale energiestrategie UU. Fréderique Houben, Universiteit Utrecht Integrale energiestrategie UU Fréderique Houben, Universiteit Utrecht Integraal en Samen! 2 3-10-2017 Integrale energiestrategie UU Universiteit Utrecht Opgericht in 1636 30.000 studenten en 7.500 medewerkers

Nadere informatie

Lijst Lammers. KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013. Persbericht. Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas?

Lijst Lammers. KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013. Persbericht. Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas? Lijst Lammers KORTE SAMENVATTING Papendrecht, 22januari 2013 Persbericht Wordt Papendrecht de derde stadin Nederland met een zonatlas? Fractie Lijst Lammers pleit voor de Zonatlas in Papendrecht en vraagt

Nadere informatie

Bio-energiecentrales Eindhoven

Bio-energiecentrales Eindhoven Bio-energiecentrales Eindhoven Frans Kastelijn Programmamanager Energie Gemeente Eindhoven December 2014 Inhoudsopgave 1. Algemeen 2. Duurzame energie en activiteiten op lokaal niveau 3. Bio-energie centrales

Nadere informatie

De Europese lidstaten in het kader van de Lissabon-afspraken de EU tot de meest innovatieve economie ter wereld willen maken;

De Europese lidstaten in het kader van de Lissabon-afspraken de EU tot de meest innovatieve economie ter wereld willen maken; INTENTIEVERKLARING CO 2 AFVANG, TRANSPORT en OPSLAG Partijen 1. De Minister van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer, vertegenwoordigd door de heer ir. J. van der Vlist, Secretaris-Generaal

Nadere informatie

Figuur 1: De ontwikkeling van de kostprijs van zonne-energie en batterijen versus de consumentenprijs van elektriciteit

Figuur 1: De ontwikkeling van de kostprijs van zonne-energie en batterijen versus de consumentenprijs van elektriciteit Energiebedrijven op zoek naar toegevoegde waarde De transitie naar een hernieuwbaar en deels decentraal energielandschap zal zich doorzetten. De vervanging van de centrale elektriciteitsproductie door

Nadere informatie

E.ON Cleaner & better energy

E.ON Cleaner & better energy E.ON Cleaner & better energy Onze strategie Van Europese energieproducent naar internationale aanbieder van & Minder kapitaal, meer waarde effectieve organisatie Van Geïntegreerd in hele waardeketen centraal

Nadere informatie

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016

De ontwikkeling van Smart grids. Our common future. Prof.dr.ir. Han Slootweg. 30 september 2016 De ontwikkeling van Smart grids Our common future Prof.dr.ir. Han Slootweg 30 september 2016 Agenda Het energiesysteem Verduurzaming van het energiesysteem De energietransitie Smart Grids 2 Energievoorziening

Nadere informatie

Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2

Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2 Wat verstaan we onder warmtehuishouding? Jo Cox Sponsor P2 Energietransitie Papierketen De ambities binnen Energietransitie Papierketen: Halvering van het energieverbruik per eindproduct in de keten per

Nadere informatie

Energie van ons allemaal

Energie van ons allemaal VNO-NCW Themabijeenkomst Energietransitie Michael Fraats Trianel Energie B.V. 28 November 2011 1 Energie van ons allemaal 30-11-2011 2 Energie van ons allemaal is de essentie van Trianel Energie: Gericht

Nadere informatie

Onderwerp: Routekaart Verduurzaming Stadswarmte Utrecht en Nieuwegein

Onderwerp: Routekaart Verduurzaming Stadswarmte Utrecht en Nieuwegein Postbus 19020, 3001 BA Rotterdam Wethouder van Hooijdonk p/a gemeente Utrecht Postbus 16200 3500 CE Utrecht Rotterdam, 24 november 2016 Kenmerk: W&K/MvdB/20161124 Onderwerp: Routekaart Verduurzaming Stadswarmte

Nadere informatie

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 Korte uitleg over de bijeenkomsten KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16 EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, 2016-2017 (1) Organisatie: KIVI

Nadere informatie

Duurzame. warmte in uw bedrijf. Tot maar liefst 75% minder CO 2 -uitstoot vergeleken met warmte uit gas. Warmte van HVC comfortabel en duurzaam

Duurzame. warmte in uw bedrijf. Tot maar liefst 75% minder CO 2 -uitstoot vergeleken met warmte uit gas. Warmte van HVC comfortabel en duurzaam Duurzame warmte in uw bedrijf Tot maar liefst 75% minder CO 2 -uitstoot vergeleken met warmte uit gas Warmte van HVC comfortabel en duurzaam Warmte van HVC: slim, schoon en zorgeloos Als ondernemer moet

Nadere informatie

en uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018

en uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018 Energie-infrastructuur: overzicht en uitdagingen voor de toekomst Pieter Boot, maart 2018 Indeling De drie fasen van ordening en regulering infrastructuur Nederland doorvoerland Wat is de opgave? Investeringen

Nadere informatie

Jaarplan Energie Verantwoorde Glastuinbouw: morgen groeit vandaag

Jaarplan Energie Verantwoorde Glastuinbouw: morgen groeit vandaag Jaarplan 2019 - Energie Verantwoorde Glastuinbouw: morgen groeit vandaag Nederlandse glastuinbouwbedrijven dragen in grote mate bij aan het verminderen van de CO2-uitstoot. Het komende decennium wordt

Nadere informatie

Hernieuwbare energie in Nederland

Hernieuwbare energie in Nederland Hernieuwbare energie in Nederland Nieuwe business modellen Amsterdam, 25 juni 2015 Rapport over hernieuwbare energie in Nederland Accenture en Climex onderzoeken kansen binnen het veranderende energielandschap

Nadere informatie

1 juni 2011 Minisymposium Groen Gas W. Deddens

1 juni 2011 Minisymposium Groen Gas W. Deddens 1 juni 2011 Minisymposium Groen Gas W. Deddens Agenda. Wie is RENDO Duurzaam? Voorbeeld project Toekomst duurzame energie projecten icm groen gas 2 RENDO Duurzaam. Aantal medewerkers : RENDO totaal ca.

Nadere informatie

De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie

De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie door Adriaan Wondergem 6 october 2010 De Energietransitie van de Elektriciteitsproductie van 2008 tot 2050. De kernvragen zijn: Hoe ziet een (bijna) CO2-loze

Nadere informatie

Zelfstandige energieexploitatie

Zelfstandige energieexploitatie Zelfstandige energieexploitatie biedt nieuwe kansen. Studiedag. 13 september 2007 13 september 2007 U.C.I. 1 Inhoud. Wie zijn wij. Energiesector is in beweging. Duurzaam ondernemen wordt speerpunt. In

Nadere informatie

Uitdagingen van de energie transitie

Uitdagingen van de energie transitie Uitdagingen van de energie transitie Presentatie Congres Energy Next Dordrecht 10 december 2015 Remko Bos Directeur Energie ACM Vicepresident CEER 1 ACM als toezichthouder ACM bevordert kansen en keuzes

Nadere informatie

Het Energiebeleid van komende jaren. dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten

Het Energiebeleid van komende jaren. dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten Het Energiebeleid van komende jaren dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten Opbouw Ambities en hoofdlijnen Ontwikkelingen in het energieveld Keuzes van het kabinet Ambitie Regeerakkoord: 1. Minder

Nadere informatie

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties

Beleid dat warmte uitstraalt. Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Beleid dat warmte uitstraalt Van warmteopties voor klimaatverbetering naar klimaatverbetering voor warmteopties Doelen rijksoverheid voor 2020 Tempo energiebesparing 2 % per jaar Aandeel duurzaam in totale

Nadere informatie

WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING. Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, 18 november 2015

WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING. Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, 18 november 2015 WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, Inhoud: In het komende half uur: Korte introductie; Rotterdamse haven, Havenbedrijf Rotterdam en pijpleidingen Deltaplan

Nadere informatie

Energievoorziening Rotterdam 2025

Energievoorziening Rotterdam 2025 Energievoorziening Rotterdam 2025 Trends Issues Uitdagingen 9/14/2011 www.bollwerk.nl 1 Trends (1) Wereld energiemarkt: onzeker Toenemende druk op steeds schaarsere fossiele bronnen Energieprijzen onvoorspelbaar,

Nadere informatie

Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager

Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager Zonder investeren besparen 10 tips en vragen voor de facilitair manager Als facilitair manager bent u verantwoordelijk voor de huisvesting. Daarmee ook voor het energiegebruik van de huisvesting. In deze

Nadere informatie

Urgenda ESCo-project. Peter Odermatt

Urgenda ESCo-project. Peter Odermatt Urgenda ESCo-project Peter Odermatt Inleiding Ambitie Urgenda: Vergroten energie efficiency in NL Beter benutting hernieuwbare energie potentieel in NL Verkennen onder welke voorwaarden ESCo s een bijdrage

Nadere informatie

Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik. ENGIE Infra & Mobility

Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik. ENGIE Infra & Mobility Smart Grids, bouwstenen voor slimmer energiegebruik ENGIE Infra & Mobility De daad bij het woord, de techniek bij de plannen Over een aantal jaren ziet de energievoorziening in Nederland er geheel anders

Nadere informatie

Doel van deze presentatie is : Akkoord op het energiemanagement actieplan voor 2017

Doel van deze presentatie is : Akkoord op het energiemanagement actieplan voor 2017 1 Doel van deze presentatie is : Akkoord op het energiemanagement actieplan voor 2017 Inhoud Samenvatting 1. Inleiding 2. Footprint 2016 3. Gerealiseerde reductie 4. Trends en ontwikkelingen 5. KPI 2017

Nadere informatie

Energietransitie = CO 2 -transitie

Energietransitie = CO 2 -transitie Energietransitie = CO 2 -transitie MARJOLEIN DIEPERINK VMR 14 JUNI 2017 DE ACTOREN STIP OP DE HORIZON - PARIJSAKKOORD: Een (bijna) CO2-neutrale samenleving in 2050! EEN (BIJNA) CO2-NEUTRALE SAMENLEVING

Nadere informatie

1E SCHOOL. duurzaam gerenoveerd

1E SCHOOL. duurzaam gerenoveerd 1E SCHOOL duurzaam gerenoveerd DUURZAAM RENOVEREN investeren in MEERVOUDIGE OPBRENGST INHOUD PRESENTATIE 1 Niet duurzame school 2 Duurzaam bouwen & leven 3 Duurzame energie, kleinschalig opgewekt 4 Passief

Nadere informatie

E.ON S FOCUS OP NIEUWE ENERGIE VERDIENT NAVOLGING

E.ON S FOCUS OP NIEUWE ENERGIE VERDIENT NAVOLGING E.ON S FOCUS OP NIEUWE ENERGIE VERDIENT NAVOLGING MAARTEN VAN DER KLOOT MEIJBURG Er komt onherroepelijk een aardverschuiving in het energielandschap nu alternatieve energie steeds belangrijker wordt. Het

Nadere informatie

Onderzoek. Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2012. Auteur: C. J. Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent

Onderzoek. Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2012. Auteur: C. J. Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent Onderzoek Wie is de grootste producent van duurzame elektriciteit in Nederland 2012 Auteur: C. J. Arthers, afd. Corporate Responsibility, Essent Datum: 9 september 2013 Vragen of reacties kunt u sturen

Nadere informatie

Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne)

Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne) Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne) Gert Jan Kramer Tilburg Science Café, 15 Januari 2019 Haalbaarheid en Draagvlak 300 Dutch GHG emissions emissions (Mton CO 2eq ) 200 100-12% -49%

Nadere informatie

SOLIDpower. Presentatie ISSO New Business event J.W. Tolkamp 5 november 2015

SOLIDpower. Presentatie ISSO New Business event J.W. Tolkamp 5 november 2015 SOLIDpower Presentatie ISSO New Business event J.W. Tolkamp 5 november 2015 Decentraal stroom opwekken Huidige Situatie: Centrale opwekking Toekomstige situatie: Decentrale flexibele opwekking 2 3 Huidige

Nadere informatie

Enexis. De veranderende rol van de netbeheerder. Peter Vermaat Voorzitter Raad van Bestuur Enexis. 12 november 2015

Enexis. De veranderende rol van de netbeheerder. Peter Vermaat Voorzitter Raad van Bestuur Enexis. 12 november 2015 Enexis De veranderende rol van de netbeheerder Peter Vermaat Voorzitter Raad van Bestuur Enexis 12 november 2015 Rol Enexis in de elektriciteitsketen Elektriciteitscentrale voor de opwek van elektriciteit

Nadere informatie

De Jong Zuurmond lanceert met GoodFuels en MAN eerste private blendingstation voor Renewable Diesel (HVO) in Nederland.

De Jong Zuurmond lanceert met GoodFuels en MAN eerste private blendingstation voor Renewable Diesel (HVO) in Nederland. De Jong Zuurmond lanceert met GoodFuels en MAN eerste private blendingstation voor Renewable Diesel (HVO) in Nederland. Beesd/Amsterdam, 10 April 2017 In Beesd hebben De Jong Zuurmond en GoodFuels het

Nadere informatie

Cogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport

Cogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport Cogen Symposium WKK en de Handel Bijdrage: Nico Klappe Manager Dispatch en Tradesupport 1. Introductie Essent 2. Energie keten Ketenmanagement Energy Management Group(tradingfloor) Portfolio trading Dispatch

Nadere informatie

Green-Consultant - info@green-consultant.nl - Tel. 06-51861495 Triodos Bank NL17TRIO0254755585 - KvK 58024565 - BTW nummer NL070503849B01 1

Green-Consultant - info@green-consultant.nl - Tel. 06-51861495 Triodos Bank NL17TRIO0254755585 - KvK 58024565 - BTW nummer NL070503849B01 1 Bestemd voor: Klant t.a.v. de heer GoedOpWeg 27 3331 LA Rommeldam Digitale offerte Nummer: Datum: Betreft: CO 2 -Footprint & CO 2 -Reductie Geldigheid: Baarn, 24-08-2014 Geachte heer Klant, Met veel plezier

Nadere informatie

Lokale energiecoöperatie

Lokale energiecoöperatie Lokale energiecoöperatie Stuwende kracht achter de de duurzame energietransitie van onderaf 1 Inhoud I. Visie II. De Energie Coöperatie III. Eemflow Energie VOF 2 Van Klimaat beleid naar Energie transitie

Nadere informatie

Raadsakkoord energietransitie. April 2019

Raadsakkoord energietransitie. April 2019 Raadsakkoord energietransitie April 2019 Inhoudsopgave De energietransitie in Rotterdam 1 De energietransitie als kans 1 Tegengaan energiearmoede 1 Klimaatakkoord van Parijs 2 Rotterdamse klimaatambitie

Nadere informatie

Waterstof. Hoe het kleinste element in het periodiek systeem een grote drijvende kracht vormt voor de energie- en chemische industrie transitie

Waterstof. Hoe het kleinste element in het periodiek systeem een grote drijvende kracht vormt voor de energie- en chemische industrie transitie Waterstof Hoe het kleinste element in het periodiek systeem een grote drijvende kracht vormt voor de energie- en chemische industrie transitie Jörg Gigler & Marcel Weeda TKI Nieuw Gas Waterstofbijeenkomst

Nadere informatie

Emissiekentallen elektriciteit. Kentallen voor grijze en niet-geoormerkte stroom inclusief upstream-emissies

Emissiekentallen elektriciteit. Kentallen voor grijze en niet-geoormerkte stroom inclusief upstream-emissies Emissiekentallen elektriciteit Kentallen voor grijze en niet-geoormerkte stroom inclusief upstream-emissies Notitie: Delft, januari 2015 Opgesteld door: M.B.J. (Matthijs) Otten M.R. (Maarten) Afman 2 Januari

Nadere informatie

Betekenis Energieakkoord voor Duurzame Groei voor de Installatiebranche. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel 3 februari 2014 / VSK beurs

Betekenis Energieakkoord voor Duurzame Groei voor de Installatiebranche. Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel 3 februari 2014 / VSK beurs Betekenis Energieakkoord voor Duurzame Groei voor de Installatiebranche Teun Bokhoven Duurzame Energie Koepel 3 februari 2014 / VSK beurs Inhoud Introductie Duurzame Energie Koepel en Sector beschrijving

Nadere informatie

http://enquete.groenepeiler.nl/admin/statistics.aspx?inquiry=47 1 van 13 5-7-2011 17:03

http://enquete.groenepeiler.nl/admin/statistics.aspx?inquiry=47 1 van 13 5-7-2011 17:03 1 van 13 5-7-2011 17:03 Enquête Enquête beheer Ingelogd als: aqpfadmin Uitloggen Enquête sta s eken Enquête beheer > De Klimaat Enquête van het Noorden > Statistieken Algemene statistieken: Aantal respondenten

Nadere informatie