Handleiding profielwerkstuk schooljaar

Transcriptie

1 Inhoud HANDLEIDING PROFIELWERKSTUK BEOORDELING... 7 PLANNING PROFIELWERKSTUK... 8 Tot Slot... 8 BIJLAGE 1 Model van het tijdschema... 9 BIJLAGE 2 Eisen schriftelijk verslag BIJLAGE 3 Beoordeling schriftelijk verslag BIJLAGE 4 Beoordeling mondeling verslag BIJLAGE 5 Mogelijke onderwerpen Aardrijkskunde (havo) Biologie (havo) Duits (havo) Economie (havo): Engels (havo) Frans (havo) Geschiedenis (havo) Informatica (havo) Kunst Beeldend / Kunst Algemeen -(havo) Kunst muziek (havo) Maatschappijwetenschappen (havo) M&O (havo) Natuurkunde (havo) Nederlands (havo) Scheikunde (havo) Wiskunde (havo) Aardrijkskunde(vwo) Biologie (vwo) Duits (vwo) Economie (vwo) Engels (vwo) Frans (vwo) Geschiedenis (vwo) Informatica (vwo) Klassieke talen: Grieks & Latijn (vwo) Kunst Beeldend / Kunst Algemeen ( vwo) Kunst - Drama (vwo) Kunst muziek (vwo) Maatschappijwetenschappen (vwo) Management & Organisatie (vwo) Natuurkunde (vwo) Nederlands (vwo) Scheikunde (vwo) Spaans (vwo) Wiskunde (vwo) Handleiding profielwerkstuk schooljaar

2 Handleiding profielwerkstuk schooljaar

3 HANDLEIDING PROFIELWERKSTUK INLEIDING Een van de onderdelen van het examendossier is het profielwerkstuk. Dit werkstuk moet je zien als een meesterproef. Om die reden vinden zowel het maken als het presenteren ervan in de laatste periode van je middelbare schooltijd plaats. Ook later, als je gaat studeren of als je een baan hebt, zal je nog regelmatig gevraagd worden om iets te onderzoeken en hiervan verslag te doen. Het is dus belangrijk dat je leert hoe dat moet! Dit boekje geeft je inzicht in de wijze waarop je het aan kunt pakken en de eisen waar je aan moet voldoen. Ook geeft het je een voorbeeld van een plan van aanpak en hoe een logboek eruit kan zien. Naast het tijdschema met de inleverdatum zie je precies hoe je docent jouw profielwerkstuk gaat beoordelen. De regeling voor de nieuwe tweede fase is kort samengevat als volgt: - Voor ieder vak van minimaal 320 studielasturen mag je een profielwerkstuk maken - Je krijgt voor je profielwerkstuk een afgerond cijfer dat meetelt in het combinatiecijfer samen met het eindcijfer van maatschappijleer en levensbeschouwing, bij het vwo komt daar ANW bij. Het gemiddelde van deze vakken vormt het combinatiecijfer op je eindlijst. Dit cijfer telt even zwaar als bijvoorbeeld het eindcijfer voor wiskunde B en kan dus een grote rol spelen in het verwerven van compensatiepunten voor je eindlijst en of je eventueel slaagt of zakt! - Net als bij andere vakken bestaat de mogelijkheid tot herkansen. Als het cijfer lager dan een 4 is, ben je wettelijk verplicht om te herkansen, anders mag je geen examen doen. We hebben ervoor gekozen om al in het voorexamenjaar met het PWS-traject te starten. Er staat een studielast voor van 80 uur, dus het is best veel werk. Op 22 december (5 vwo) en 23 december (4 havo) vindt de Kick-Off plaats. WELK VAK EN WELK ONDERWERP? De mogelijke profielwerkstukonderwerpen per vak vind je voor de havo op pagina s.13 t/m 27 en voor vwo op pagina s 28. t/m 45. Natuurlijk mag je er ook zelf één verzinnen, graag zelfs! Alleen moet dit onderwerp dan wel worden goedgekeurd door een vakdocent. Je kunt je inschrijven voor een vak bij de kamer van de heer Van t Hof (havo 4) of De heer Van der Hoeven (vwo5). Er zullen 6 plaatsen per docent worden geopend. Zijn er bijvoorbeeld 3 docenten aardrijkskunde die het profielwerkstuk begeleiden, dan kunnen 18 leerlingen zich inschrijven voor aardrijkskunde. Handleiding profielwerkstuk schooljaar

4 Dit betekent dan 9 vwo-leerlingen en 9 havisten (dit is de verhouding tussen het aantal vwoen havoleerlingen die volgend schooljaar hun profielwerkstuk af moeten hebben Je levert je eigen PWS in! Mocht je met iemand willen samenwerken dan geeft de begeleider aan welk deel gemeenschappelijk gedaan mag worden. De Kick-Off is tweeledig: 1. Je krijgt van de verschillende vakdocenten te horen wat er van je verwacht wordt. Je kunt dan zelf natuurlijk ook nog vragen stellen. 2. Je schrijft een plan van aanpak. Ook daar kan de vakdocent je mee helpen. Op basis van je plan van aanpak krijg je de goedkeuring. Na goedkeuring van het onderwerp kun je zo snel mogelijk beginnen met het maken van het profielwerkstuk. Je hoort namelijk binnen een paar weken na inschrijving wie jouw begeleider wordt. Dit kan je huidige docent zijn, maar ook iemand van de sectie bij wie je niet in de klas zit. Het is aan jou om afspraken met deze docent te maken. Presentatievormen Er zijn verschillende manieren om de resultaten van het onderzoek te presenteren: Schriftelijk verslag Mondelinge presentatie Audio- of videopresentatie Maquette of ontwerpopdracht met begeleidende documentatie Foto- of computerpresentatie GROEPSWERK De groepjes bestaan uit maximaal 2 leerlingen. De begeleider geeft aan welk deel gemeenschappelijk gedaan mag worden. GLOBALE OPZET Oriëntatie Onderwerp- en presentatiekeuze Bepalen wel/geen groepswerk Opstellen van onderzoeksvraag/deelvragen Opstellen van plan van aanpak Informatie Informatiebronnen raadplegen en/of onderzoek uitvoeren Schrijf/ontwerp Informatie ordenen en verwerken Presentatie Maken van schriftelijk verslag/mondelinge presentatie etc. Handleiding profielwerkstuk schooljaar

5 LOGBOEK Tijdens het werken moet je een logboek bijhouden, waarin je verslag doet van de voortgang van je werkzaamheden. Bij de beoordeling van het PWS zal niet alleen het werkstuk, maar ook de manier waarop het tot stand is gekomen, een rol spelen. Iedere leerling maakt een eigen logboek, ook als je met iemand anders een profielwerkstuk maakt. Het omvat minimaal 1 en maximaal 2 pagina's (A4). Een logboek moet je heel eenvoudig houden! Een voorbeeld van hoe je het kunt invullen: FASE DATUM DUUR PLAATS ACTIVITEIT OPMERKINGEN ORIËNTATIE PARAAF DOCENT 20/05 01/06 02/06 22/ u 0.30 u 0.45 u 0.20 u school mediatheek lokaal 304 school 1 e overleg met docent informatie gezocht studie-uur 2 e overleg met docent onderwerppresentatie en groepskeuze 2 boeken gevonden 1 e inventarisatie plan van aanpak INFORMATIE 21/09 22/09 28/ u 0.45 u 1.30 u Schiedam lokaal 304 mediatheek archief bezocht studie-uur informatie internet geen bruikbare gegevens vraagstellingen gemaakt prima pagina s gevonden SCHRIJF / ONTWERP 12/10 13/10 20/ u 1.30 u 0.50 u school mediatheek lokaal e overleg met docent informatie internet studie-uur ga zo door! veel, verwarde gegevens moeizaam, zit vast PRESENTATIE 27/10 28/ u 0.30 u lokaal 304 lokaal 304 proefpresentatie presentatie veel kritiek gekregen aardig verdedigd Handleiding profielwerkstuk schooljaar

6 OVERLEG MET BEGELEIDER Je moet zorgen dat je minimaal drie keer contact hebt met je begeleider. Tijdens dit soms korte overleg wordt de voortgang van het profielwerkstuk besproken met het logboek als basis. Laat het overleg aftekenen in het logboek. Eerste contact: bepaling onderwerp, presentatievorm, wel/geen groepswerk Tweede contact: beoordeling onderzoeksvraag/deelvragen en plan van aanpak; de leerling mag slechts verdergaan als de beoordeling minimaal voldoende is Derde contact: beoordeling voortgang en bespreken van eventuele moeilijkheden. digitaal inleveren Belangrijk: bij elk contact krijg je van je begeleider een go or no go Je PWS kan alleen maar worden ingeleverd als je dus 3 x go hebt gehad. GEDETAILLEERDE OPZET: DE WERKWIJZE VOOR HET PROFIELWERKSTUK Voordat je gaat werken aan je profielwerkstuk is het van belang om een plan te maken hoe je dit gaat aanpakken. Hieronder staat zo'n plan beschreven, onderverdeeld in de volgende stappen: Stap 1: opstellen van de onderzoeksvraag Elk profielwerkstuk heeft een onderzoeksvraag. Soms is deze in de opdracht al gegeven en kun je er direct mee aan de slag. Maar meestal is de onderzoeksvraag niet gegeven en zul je zelf de onderzoeksvraag moeten bepalen. Formuleer de onderzoeksvraag zo scherp mogelijk, want: Je kunt beter bepalen welke gegevens je uit de informatiebronnen nodig hebt. Je kunt beter conclusies formuleren, omdat de conclusies een duidelijk antwoord op de onderzoeksvraag moeten geven. Stap 2: opstellen van de deelvragen De onderzoeksvraag kun je later opdelen in deelvragen, waarmee je het onderzoek verdeelt in kleinere stappen. Je krijgt daarmee beter zicht op de haalbaarheid van de uit te voeren opdracht en je vergroot de kans dat je alle kanten van de onderzoeksvraag belicht. Het kan ook anders aangepakt worden door zoveel mogelijk woorden op te schrijven die specifiek te maken hebben met het onderwerp. Deze dienen dan als 'kapstok' (begrippenlijst). Stap 3: opstellen van het plan van aanpak Een plan van aanpak is een lijst van chronologisch opgestelde activiteiten, waarbij per activiteit ongeveer is aangegeven hoelang deze duurt en wanneer deze plaatsvindt. Gebruik hiervoor het overzicht in bijlage 1. Zo'n plan van aanpak is nodig om goed te kunnen plannen, zodat je op tijd klaar bent en niet te veel of te weinig uren aan je profielwerkstuk besteedt. Handleiding profielwerkstuk schooljaar

7 Het gaat om de volgende activiteiten: Informatiebronnen raadplegen, bijv.: - Waar ga je materiaal zoeken? (mediatheek, musea, bedrijven, database oud-leerlingen etc.) - Welk materiaal wil je gebruiken? Onderzoek uitvoeren, bijv.: - Ga je veldwerk of proeven doen? Informatie ordenen en verwerken Schriftelijk verslag/mondelinge presentatie etc. maken Stap 4: raadplegen van de informatiebronnen en/of uitvoeren van het onderzoek. Aanbeveling: Naast het bijhouden van een logboek kan je een zogenaamd bronnen- en materialenboek maken. Hierin verzamel en orden je systematisch je gegevens. Neem zoveel mogelijk gegevens op in het boek (of de map), want onbelangrijke details kunnen in een later stadium wel belangrijk blijken te zijn. In het bronnen- en materialenboek neem je het materiaal op dat je nodig hebt om de opdracht te maken, zoals kladblaadjes met aantekeningen, krantenknipsels, tussentijdse resultaten van je onderzoek en een overzicht van geraadpleegde boeken en websites. Orden de gegevens in het boek vanaf het begin zoveel mogelijk. Afhankelijk van het onderwerp of je eigen voorkeur kan dit chronologisch, naar activiteit, naar deelonderwerp of naar deelvraag. Stap 5: maken van schriftelijk verslag/mondelinge presentatie etc. Iedere presentatievorm moet voldoen aan een aantal eisen. Zie hiervoor bijlage 2. BEOORDELING Het profielwerkstuk wordt beoordeeld met een cijfer. Dit cijfer vormt een onderdeel van het combinatiecijfer. Er wordt gelet op 2 aspecten: Het proces Het schriftelijk verslag/mondelinge presentatie etc. zelf Bij de beoordeling van het proces wordt gelet op de manier waarop het eindresultaat bereikt is. Belangrijk is de manier waarop het overleg met de begeleider heeft plaatsgevonden. Welke initiatieven nam de examenkandidaat en hoe presenteerde hij de volgende deelproducten: Het plan van aanpak Het logboek (mogelijk) Het bronnen- en materialenboek Bij de beoordeling van het schriftelijk verslag zelf maakt de begeleider gebruik van het beoordelingsmodel in bijlage 3. Handleiding profielwerkstuk schooljaar

8 Indien een leerling zijn profielwerkstuk te laat inlevert of een werkstuk met ernstige tekortkomingen inlevert, wordt dit aangemerkt als een onregelmatigheid. De examencommissie o.l.v. de rector neemt dan passende maatregelen. Leerlingen die een onvoldoende resultaat behalen mogen het pws m.b.v. een herkansing bijwerken. Als het cijfer lager dan een 4.0 is, ben je verplicht te herkansen!! PLANNING PROFIELWERKSTUK 16 december 2011 Het PWS-boekje wordt uitgedeeld 22 december 2011 Kick-off PWS havo 4 23 december 2011 Kick-off PWS vwo 5 17 februari 2012 Toewijzing PWS-titels Voor 7 september 2012 toelichting onderwerp. voor 26 oktober 2012 voor 7 december e overleg met de docent - begeleider 2e overleg met de begeleider bespreken van onderzoeksvraag, deelvragen en plan van aanpak 3e overleg met de begeleider werkoverleg over vorderingen 21 december 2012 voor 12.00u Inleveren PWS bij de afdelingsleider 18 januari e beoordeling 8 februari 2012 Inlevering PWS 2e termijn (de herkansing) 1 maart 2013 Definitieve beoordeling Tot Slot Wij hopen dat het maken van het profielwerkstuk een waardevolle ervaring voor je wordt waar je ook later nog veel aan zult hebben. Wees verstandig en benut de tijd die je krijgt om er iets moois van te maken zo goed mogelijk. Kortom: ga ervoor!! Handleiding profielwerkstuk schooljaar

9 BIJLAGE 1 Model van het tijdschema ACTIVITEIT Informatiebronnen raadplegen SLU PERIODE JUNI SEPTEMBER OKTOBER Onderzoek uitvoeren Informatie ordenen en verwerken Schriftelijk verslag / mondeling presentatie Handleiding profielwerkstuk schooljaar

10 BIJLAGE 2 Eisen schriftelijk verslag Verplichte onderdelen: Titelblad Hierop moet vermeld worden: De titel van het werkstuk De naam en de klas van de leerling Het vak De naam van de begeleider Inhoudsopgave Inleiding Hier wordt beschreven: Waarom de leerling het onderwerp gekozen heeft De onderzoeksvraag en de deelvragen Hoe de leerling het onderzoek heeft aangepakt Kerndeel van het verslag Dit vormt het belangrijkste onderdeel van het werkstuk. De hoofdstukken moeten samen een uitgebreid en genuanceerd antwoord geven op de onderzoeksvraag en de deelvragen. Conclusie Herhaalt de onderzoeksvraag uit de inleiding en vat de voorgaande hoofdstukken samen Geeft antwoord op de onderzoeksvraag en de deelvragen Literatuuropgave Volgens de regels van de titelbeschrijving: schrijver, titel, plaats, jaartal, druk Ook Internetpagina s Bijlage(n) (eventueel) De bijlagen bevatten zaken (tabellen, grafieken, stukken tekst uit bronnen e.d.) die de tekst van het werkstuk onleesbaar zouden maken als ze worden opgenomen in de hoofdstukken. De bijlagen moeten voorzien zijn van een bronvermelding. Begrippenlijst (eventueel) Deze wordt alfabetisch opgesteld en bevat een omschrijving van wat het begrip inhoudt. Tijdschema en logboek. Bronnen- en materialenboek (eventueel) Handleiding profielwerkstuk schooljaar

11 Vormgeving: Papierformaat en bladspiegel: A4-formaat Kantlijnen 2,54 cm Regelafstand 1 en lettergrootte Times New Roman 12 of Arial 11 Nieuwe bladzijde: Ieder hoofdstuk begint op een nieuwe bladzijde; paragrafen niet. Inleiding, conclusie, literatuuropgave, bijlagen en begrippenlijst worden opgevat als hoofdstukken Alinea's Nummering: alle bladzijden van het profielwerkstuk, behalve het titelblad, worden doorlopend genummerd. Spelling en formulering: deze moeten foutloos zijn Omvang: Eisen voor de omvang zijn moeilijk te geven. Richtlijn: minimaal 10 en maximaal 15 bladzijden tekst, van inleiding tot en met conclusie. Lay-out: Het profielwerkstuk moet op de PC worden gemaakt Inleveren: Het profielwerkstuk moet ook op diskette ingeleverd worden Een mondelinge presentatie/ audio- of videopresentatie/foto- of computerpresentatie Bij deze vorm van presenteren is de opbouw erg belangrijk, bestaande uit: Opening Inleiding Kern Slot Het is erg handig te werken met een spreekschema, waarin ook de praktische handelingen staan die verricht moeten worden. Verder moet de leerling rekening houden met de samenstelling van het publiek, het doel van de presentatie, de tijdsduur, de plaats en de inrichting en de hulpmiddelen. Handleiding profielwerkstuk schooljaar

12 BIJLAGE 3 Proces Logboek Contactmomenten met begeleider(s) Verwerken van adviezen van begeleider(s) Beoordeling schriftelijk verslag Max. 10 pnt. 2pnt. 5pnt. 3pnt. Inleiding Kader (p.w.s. of p.o. met betreffende vak(ken) Introductie (ev. afbakening) en/of verantwoording onderwerp Formulering van hoofd- en deelvragen inclusief een hypothese Beschrijving van de onderzoeksopzet en -uitvoering Taakverdeling per persoon (indien van toepassing) Max. 15 pnt. 1pnt. 3pnt. 7pnt. 2pnt. 2pnt. Kerndeel* Max. 40 pnt. Kwantiteit van het onderwerp/onderzoek (aantal pagina's) 5 pnt. Diepgang van het onderwerp/onderzoek 8 pnt. Gebruik voldoende verschillende bronnen (ev. incl. interviews/enquêtes) 7 pnt. Eigen verwerking of eigen formulering 10pnt. Juistheid van de informatie 7 pnt. Relevantie van het gebruik van grafieken, tabellen en andere illustraties 3 pnt. Conclusie Correcte samenvatting van de inhoud van het kerndeel Antwoord(en) op de hoofd- en deelvragen Conclusie verbinden aan de hypothese Lay-out Juist gebruik van bronnen(vermeldingen, teksten bij illustraties en ev. voetnoten) Verzorging van tekst, illustraties, paginanummers, ev. inhoudsopgave Correcte spelling TOTAAL Max. 25 pnt. 10pnt. 10pnt. 5 pnt. Max. 10 pnt. 4 pnt. 4 pnt. 2 pnt. Max. 100 pnt. *= indien in de PO of het PWS (meer) sprake is van een kwantitatief onderzoek kan gebruik worden gemaakt van onderstaand beoordelingsschema aangaande het kerndeel. Handleiding profielwerkstuk schooljaar

13 Kerndeel Kwantiteit van het onderwerp/onderzoek (aantal pagina's) Diepgang van het onderwerp/onderzoek Gebruik voldoende verschillende bronnen (ev. incl. interviews/enquêtes) Eigen verwerking of eigen formulering Juistheid van de informatie Relevantie van het gebruik van grafieken, tabellen en andere illustraties Max. 40 pnt. 5 pnt. 8 pnt. 5 pnt. 7 pnt. 7 pnt. 8 pnt. Wat is het verschil tussen kwantitatief en kwalitatief onderzoek? Kwantitatief onderzoek richt zich op het statistisch onderbouwen van resultaten. Dit ligt uiteraard voor de hand als het onderwerp cijfermatig is (bijvoorbeeld als het gaat om financiële onderzoeksvragen). Maar ook kwalitatieve onderwerpen, zoals de mening van mensen, kunnen in cijfers uitgedrukt worden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de schalen die vaak in vragenlijsten worden gebruikt, lopend van 1 (helemaal niet mee eens) tot 5 (helemaal mee eens). Voor het verwerken van dergelijke schalen is wel specifieke kennis nodig. Kwalitatief onderzoek is niet gericht op cijfermatige onderbouwing, maar op het beschrijven van bevindingen. Bij kwalitatief onderzoek wordt vaak gebruik gemaakt van interviews, literatuurstudie, observatie en dergelijke. Al naar gelang de onderzoeksvraag wordt gekozen voor kwantitatief of kwalitatief onderzoek, ook kan een combinatie van beide worden toegepast. Handleiding profielwerkstuk schooljaar

14 BIJLAGE 4 verslag Inhoud Kwaliteit stelling Goede inleiding Niveau van de argumenten Dekking van het onderwerp Logische opbouw Conclusie Taalgebruik Begrijpelijkheid Gebruik van vaktermen Spreken in hele zinnen Verstaanbaarheid Vlot taalgebruik / gebruik stopwoordjes Spreektempo Presentatie Overbrenging aan de klas Non-verbale communicatie Mate van oplezen Technische ondersteuning Gebruik media Beoordeling mondeling Max. 40 pnt. Max. 15 pnt. Max. 35 pnt. Max. 10 pnt. AANTAL PUNTEN Max. 100 pnt Handleiding profielwerkstuk schooljaar

15 BIJLAGE 5 Mogelijke onderwerpen HAVO Aardrijkskunde (havo) 1 Toerisme in Suriname: waarom is Suriname geen tropisch vakantieoord (voor Nederlanders)? 2 Territoriale identiteit in Europa; gaat de regionale identiteit boven de nationale identiteit in Europa? 3 Klimaatverandering: hoe terecht zijn de zorgen hierover? 4 Immigratie in Nederland: vloek of zegen? 5 Moeten Noord-Holland, Utrecht en Flevoland fuseren tot een provincie? 6 Het Verdrag van Schengen en illegale handel. 7 Aardoliewinning in Nederland. Wordt Nederland een oliestaat? 8 De toekomst van België: haalt België 2020? 9 De verdeling van Timor in een soeverein oostelijk en een Indonesisch westelijk deel. 10 De toekomst van het onbewoonde Waddeneiland Rottumeroog. 11 Zwaartepuntverschuiving van de Grote naar de Indische Oceaan; in hoeverre kan dit realiteit worden. 12 Politiek-geografisch rivalisme in het Noordpoolgebied. 13 Tiengemeten: van agrarisch eiland tot natuurgebied. 14 Wie heeft de macht in het anarchistische Somalië? 15 Samenwerking en nationale belangen in het stroomgebied van de Mekong. 16 In hoeverre houdt de Nederlandse overheid zich bezig met waterbeleid inzake klimaatverandering? Biologie (havo) - In principe wordt bij het profielwerkstuk alleen gewerkt. - Voor het vak biologie moet ten minste aan één van de volgende verplichtingen worden voldaan: a) Uitvoering van één of meer experimenten b) Bezoek aan museum, (onderwijs)-instelling of bedrijf (stage) c) Deelname aan een excursie - De resultaten hiervan moeten in het profielwerkstuk worden verwerkt. 1. Een zelfbedacht onderwerp Neem een onderwerp dat dicht bij jouw belevingswereld ligt. Na overleg met de docent. Denk aan contacten die jezelf kunt leggen (oudernetwerk, kennissen, etc.) 2. Ecologische voetafdruk De site over mondiale voetafdruk zegt: Iedere persoon gebruikt een gedeelte van de ruimte op aarde. Hoeveel ruimte hangt af van iemands consumptie. Met behulp van de Mondiale Voetafdruk, kortweg Voetafdruk, zijn we in staat om met een getal, uitgedrukt in hectares, aan te geven hoeveel oppervlakte aarde per persoon dat is. Het model is bedacht door Canadese wetenschappers. Het gaat niet alleen om de ruimte die nodig is om uw voedsel te verbouwen. Ook gebruik van papier en transport legt beslag op de beschikbare ruimte. Alles wat u eet, aantrekt en koopt wordt ergens geproduceerd en moet ook worden vervoerd. havo - titels profielwerkstuk schooljaar

16 Je kunt je voorstellen dat in de westerse wereld de mensen een te hoge voetafdruk hebben, dus teveel van de aarde gebruiken en de mensen in de derde wereldlanden daardoor te weinig hebben. Je gaat uitzoeken wat deze voetafdruk voor jou en het dagelijkse leven dat je leidt betekent, hoe dat zit bij mensen in de derde wereld en wat je allemaal kunt doen om deze voetafdruk te verlagen. 3. Zintuigen Experimenten en waarnemingen bij mensen/dieren. Onderzoek ( experimenten) bij bijzondere zintuigen bij dieren (zijlijnorgaan bij vissen, locatiebepaling bij vleermuizen, etc.). Eventueel een bezoek aan een dierentuin. 4. Welvaartziekten In het westen krijgen we steeds meer te maken met zogenaamde welvaartziekten, d.w.z. ziekten die voor een groot deel ontstaan door onze leefgewoontes, bv. roken, veel en vet eten, te weinig bewegen enz. Je kiest een ziekte uit en je gaat onderzoeken wat zo n ziekte inhoudt, waardoor de ziekte veroorzaakt wordt, voor welke deel het komt door de leefgewoontes of toch door aanleg, welke onderzoeken worden gedaan, welke oplossingen/medicatie er is, wat er veranderd moet worden aan de leefgewoontes om dit soort ziekten te voorkomen enz. 5. Meten is weten! In het lab van het Sint Franciscus Gasthuis doen we allerlei testen met diverse lichaamsvloeistoffen (bv bloed,urine) zodat de dokter een diagnose kan stellen. Het is medisch werk, waarbij automatisering een steeds grotere rol gaat spelen. Je kunt altijd een dag komen meekijken. Voor het pws kun je zelf een paar testen doen (ongeveer een ochtend). Wil je meer weten, kijk dan op medischlab.nl. 6. Een ecosysteem in Nederland Een gedetailleerde beschrijving van een ecosysteem in Nederland. Deelname aan een excursie of een bezoek aan de Boshoek in Schiedam. Eventueel het uitzetten van een plantenwandeling. 7. Eetstoornissen Ondanks dat we eten in overvloed hebben, zien we een toename van eetstoornissen, met name bij jonge mensen. Anorexia, boulimia, binge eating disorder zijn een paar voorbeelden daarvan, maar ook feeders en starvers. Vaak ligt er een psychologische oorzaak aan ten grondslag, los van de biologische en psychologische gevolgen van deze stoornissen. De tijd dat men dacht dat deze mensen maar gewoon wat moesten eten, ligt allang achter ons. Men weet nu dat dit hardnekkige stoornissen kunnen zijn, waar mensen hun hele leven mee blijven kampen. Toch weten veel ouders, leraren, vrienden niet genoeg van deze ziekten om op tijd in te grijpen en te helpen. Een voorlichtingscampagne maken, zou een goede invalshoek geven op dit onderwerp. Misschien is een combinatie met vak psychologie mogelijk. havo - titels profielwerkstuk schooljaar

17 8. Gedrag Onderzoek naar verschillende soorten van gedrag en de verbanden tussen gedrag en erfelijke of omgevingsfactoren. Je kunt hierbij ook vormen van afwijkend gedrag (bijvoorbeeld autisme), mogelijke oorzaken hiervan en behandelmethoden betrekken. Het maken van een ethogram en een protocol bij mensen of dieren (in de vrije natuur, thuis of in de dierentuin) is een verplicht onderdeel bij dit onderwerp. 9. Echoscopie Onderzoek naar de verschillende indicaties voor echoscopie en de interpretaties van de echo s. Werking van een echoscoop. Dit onderwerp bevat onderdelen van de vakken natuurkunde en biologie. Een bezoek aan een ziekenhuis. Een ouder van het oudernetwerk biedt begeleiding. 10. Enzymen Experimenten met enzymen in wasmiddelen of in de voedingsmiddelenindustrie. Werkbezoek aan Unilever. Ondersteuning vanuit het oudernetwerk. 11. Bacteriën Onderzoek naar ongewenste effecten van bacteriën, bijvoorbeeld bij voedselbederf, ziekten en vervuiling. 12. Een oudernetwerk-opdracht. Het oudernetwerk van Spieringshoek bestaat uit hoogopgeleide mensen, die werkzaam zijn in de bèta-sector. Je moet dan denken aan wetenschappelijk onderzoekers, medisch specialisten, architecten, echoscopisten etc. Via mw.th.kokx kan er contact gelegd worden met zo n ouder en een opzet voor een PWS gemaakt worden. Bedenk in overleg met een ouder een onderzoeksvraag ( bij voorbeeld: heeft de moderne architectuur van kantoorgebouwen/huizen invloed op het gedrag van mensen?) Je wordt extra begeleid door een ouder van het oudernetwerk. Duits (havo) Onbekende buren Voor dit profielwerkstuk doe je onderzoek en analyseer je de Nederlands-Duitse verhoudingen. Nederlanders noemen Duitsers die ze sympathiek vinden niet typisch Duits. Nederlanders hebben daarentegen bij Duitsers veel krediet. Hoe komt dat? Hoe is de historische ontwikkeling van de twee buurlanden en welke invloed heeft dit op taal, omgang en samenwerking? Waarom zijn Duitsers in discussie meer conflictgericht en hanteren Nederlanders het consensusmodel? Waarom rijdt en loopt in Nederland iedereen door het rode licht en blijft men in Duitsland wachten. Waarom is de in Nederland onbekende Kreislaufstörung een nationaal ziektefenomeen en waarom zijn Nederlanders vooral overspannen? Hebben Duitsers gevoel voor humor? Enz. enz. havo - titels profielwerkstuk schooljaar

18 Duitse hervormingen voorbeeld voor Europa? Duitsland werd een aantal jaar geleden nog als zieke man van Europa beschouwd, maar nu wordt het land als de held van Europa beschouwd. Duitsland heeft grote hervormingen doorgevoerd. Het land staat er momenteel weer als sterkste voor. Voor dit profielwerkstuk doe je onderzoek naar de (economische) hervormingen van Duitsland en de invloed hiervan op Europa. Twintig jaar na de val van de Muur Toen de DDR ophield te bestaan kregen de inwoners van het voormalige Oost- Duitsland er veel vrijheden bij. Zo mochten ze stemmen en vrij naar het buitenland reizen. Maar er kwam ook veel werkloosheid. Tot op de dag van vandaag is de werkloosheid in het oosten van Duitsland veel hoger dan in het westen. Sommige mensen roepen zelfs dat de muur maar weer terug moet, zodat iedereen kan werken. Nu zal dat er wel nooit van komen, maar feit is wel dat er nu wel eens met een gevoel van heimwee aan de 'good old DDR' terug wordt gedacht. Dit wordt ostalgie genoemd. Iedereen was immers gelijk in de socialistische republiek. Deze DDRnostalgie uit zich op verschillende manieren. Zo kun je in souvenirwinkeltjes typische DDR-produkten kopen. Waarom verlangen mensen terug naar de tijd van het socialistische regime? En waar verlangen ze dan precies naar terug en waarnaar niet? En waar uit zich dit verlangen in? Allemaal vragen die interessant zijn voor een profielwerkstuk! Voor dit profielwerkstuk doe je onderzoek na de ontwikkelingen die na de val van de muur plaatsvonden. De Duitse Auto-industrie Duitsland is het geboorteland van de auto. Ook vonden hier belangrijke technische ontwikkelingen plaats. Nog altijd is Duitsland één van de belangrijkste autoproducerende landen ter wereld. Binnen de Duitse economie neemt de autoindustrie een prominente plaats in. Ook maatschappelijk gezien is deze sector van grote betekenis; hij vormt mede de Duitse identiteit. De Duitse auto-industrie is dus een uitermate geschikt thema om te onderzoeken, omdat vele relevante hedendaagse sociaal-economische en maatschappelijke kwesties hieraan gerelateerd zijn. De focus op Duitsland is bovendien interessant vanwege de historische rol van de Duitse autosector, het economische en maatschappelijke belang ervan en bijvoorbeeld de gevolgen van de Duitse hereniging (Oost-Duitsland als lagelonenland). Föderalismus in Deutschland - die Bundesländer Je bestudeert de historische ontwikkeling van het federalisme in Duitsland (denk hierbij o.a. aan de Weimarrepubliek). Waarom zijn de steden Bremen, Hamburg en Berlijn deelstaten? Je beschrijft de autonomie van de deelstaten: Wat kunnen zij zelf bepalen (schoolbeleid, politie). Wat zijn de voor- en nadelen om een land op de manier van het federalisme in te richten? Je kunt ook een vergelijking maken tussen een Nederlandse provincie en een Duitse deelstaat. De Berlijnse Muur: Hoe was het leven in Berlijn voordat de muur werd gebouwd en waarom werd hij überhaupt gebouwd? ( Leg dit goed uit! 1961 als belangrijk jaartal) havo - titels profielwerkstuk schooljaar

19 En hoe was het leven tijdens de muur? ( verschil leven in Oost- en West Berlijn, positie van West-Berlijn( verdeling in 4 machten van Berlijn)in voormalige BRD, vluchtpogingen,films, Mauermuseum( zie site: En hoe is het leven na de muur? (1989 als belangrijk jaartal, samengaan van de voormalige BRD en DDR(1990), DDR-nostalgie). Günther Wallraff Deze journalist is vooral bekend geworden door zijn boek Ik Ali uit Hierin deed hij verslag als undercoverreporter van het leven van een gastarbeider. In heel West- Europa zorgde dit boek voor opschudding. Vermomd als de Turk Ali Levent werkt hij bij McDonald s, de staalfabriek Thyssen en als proefkonijn voor een geneesmiddelenonderzoek. Het boek wat hier uit voortkwam, beschreef de uitbuiting, vernedering en discriminatie waarmee Duitse Turken werden geconfronteerd. Onlangs ging hij weer undercover als medewerker bij een broodfabriek die aan Lidl leverde. Ook leefde hij als een zwerver en werkte hij in een callcenter waar mensen opgelicht werden. Wallraff wil aandacht vragen voor de moeilijke omstandigheden waarin sommige medemensen leven en hoe andere daar misbruik van maken. Hij wordt geprezen en bekritiseerd. Hij wordt beschuldigd van het schenden van privacy of handelsgeheimen. Ook zijn er mensen, die zijn aanpak onsmakelijk vinden. Je kunt onderzoeken,hoe Wallraff te werk ging? Hoe heeft hij zijn undercoveracties aangepakt? Hoe werd op zijn acties in met name Duitsland gereageerd? Welke problemen legt hij in de Duitse samenleving bloot? Zijn er dingen door zijn acties veranderd? Wat vind je er zelf van? Hoe werkt undercover gaan in de praktijk? Het is natuurlijk erg spannend om zelf undercover te gaan! Probeer het uit, om met een hoofddoekje door de stad te lopen! Schrijf de reacties op! Undercover gaan kan ook gevaarlijk zijn, dus bespreek dit goed met jouw begeleidende docent! Is er Nederland ook een journalist, die undercover gaat en wat weet je over hem en welke mistoestanden heeft hij aan de kaak gesteld? Journalisten hebben een gedragscode; valt hun werk als undercoverjournalist wel te rijmen met deze gedragscode? Terrorisme in Duitsland in de jaren 70 Begin jaren zeventig werd een links extremistische groep in Duitsland actief onder de naam Baader- Meinhof Gruppe, later die Rote Armee Fraktion (RAF). De groep pleegde bankovervallen, bomaanslagen, was verantwoordelijk voor ontvoeringen van vooraanstaande Duitsers en een groot aantal moorden. De RAF veroorzaakte zo een enorme onrust in de Duitse maatschappij. De Duitse regering reageert hard: RAF-leden die gearresteerd worden, krijgen zware straffen opgelegd en moeten die straf in een speciaal voor de RAF gebouwde gevangenis uitzitten. Waaruit kwam deze groepering voort, wat wilde de RAF bereiken? De film Der Baader- Meinhof Komplex geeft een idee hoe men nu terug kijkt op die turbulente tijd. Nieuw terrorisme in Duitsland In het najaar van 2011 is een terreurgroep ontmaskerd die al zo n 10 jaar lang o.a. moorden en bomaanslagen pleegde, ondanks dat de geheime dienst de leden van die groep kende en volgde. Wat waren de motieven van deze terreurgroep, tegen wie waren hun daden gericht? Wat was de rol van de binnenlandse veiligheidsdienst, het openbaar ministerie en de politie? Wat zegt dit over de Duitse maatschappij en is het een probleem dat uitsluitend in Duitsland speelt? havo - titels profielwerkstuk schooljaar

20 Verzet in de Tweede Wereldoorlog in Duitsland De film Die Weiße Rose vertelt het verhaal van jonge studenten in München die zich verzetten tegen het nazibewind in de Tweede Wereldoorlog. Zij stonden niet alleen in hun verzet: tussen de velen die zich mede schuldig maakten, die meeliepen of wegkeken, waren er ook Duitsers die weigerden mee te doen en die probeerden mensen die vervolgd werden te helpen en verzet te bieden. Een andere kijk op een zwarte bladzijde uit de Duitse geschiedenis. Turken in Duitsland In Duitsland woont de grootste Turkse gemeenschap buiten Turkije. Waarom kwamen zij in de jaren zestig in zo grote getale naar Duitsland en hoe werden ze daar ontvangen. De Duitse schrijver Günter Wallraff onderzocht dat door als Turkse gastarbeider vermomd bij verschillende bedrijven te gaan werken. Zijn ervaringen beschrijft hij in zijn boek Ganz unten. Is de houding van de Duitsers sindsdien veranderd en verschillen zij van bijvoorbeeld ons Nederlanders als het gaat om Ausländerfeindlichkeit? Bier in Duitsland Duitsers drinken veel bier en eten daarbij worst, dat weet iedereen. Waarom kent Duitsland zo veel biersoorten? Waarom werd er in de Middeleeuwen zo veel bier gedronken en wat heeft het zogeheten Reinheitsgebot daarmee te maken? Economie (havo): LEVENSLOOP Linksaf en langer doorwerken? Rechtsaf en juist eerder met pensioen? Of rechtdoor en voor jezelf beginnen? Wat zijn de slimste keuzes? Verschillende generaties maken op de kruispunten in hun leven andere keuzes. Doe onderzoek naar de levensloop. Bijvoorbeeld: Hoe zit het met de babyindustrie? Hoe zit het met de bejaardenindustrie? Ieder onderwerp is mogelijk, mits het past binnen het thema levensloop. havo - titels profielwerkstuk schooljaar