13 JULI provinsje fryslân provincie fryslân

Transcriptie

1 provinsje fryslân provincie fryslân rj postbus hm leeuwarden tweebaksmarkt 52 telefoon: (058) telefax: (058) Provinciale Staten van de Provincie Fryslan Postbus HM LEEUWARDEN provincie@fryslan.fl Leeuwarden, 13juli 2016 Verzonden, 13 JULI 2016 Ons kenmerk : Afdeling : Stêd en Plattelân Behandeld door : N.G. Kistemaker 1(058) of n.kistemakerfryslan.frl Uw kenmerk Bijlage(n) : 1. Moties en toezeggingen naar aanleiding van interpellatiedebat REC dd. 24 februari 2016; 2. Memo toelichting effecten schoorsteenverhoging; 3. Memo vervolg continue dioxinebemonstering; 4. Rapport ODRA; Emissieonderzoek dioxinen en furanen bij Omrin Reststoffen Energie Centrale te Harlingen tijdens het opstarten van de afvalverbrandingslijn, d.d. 21 t/m 26 april 2016; 5. Memo toelichting reststoffenrecirculatie; 6. Brief ILT. Onderwerp : Informeren stand van zaken verbetervoorstellen REC Geachte Statenleden, Inleiding In oktober 2015 is een verhoogde uitstoot van dioxine bij de REC geweest. Dit is veroorzaakt door een storing. Op 24 februari ji. is daarover een interpellatiedebat gevoerd, waarbij een aantal moties is aangenomen en toezeggingen zijn gedaan. Samengevat gaat het om het volgende: 1. Voortzetting continue dioxinemetingen; 2. Onderzoek mogelijke verbeteringen in de vergunning en installatie; 3. Initiatief nemen verhogen schoorsteen; In bijlage 1 zijn de moties en toezeggingen volledig weergegeven. Op 4 april ji. hebben wij u in een brief op de hoogte gesteld van de stand van zaken. Daarbij hebben wij u geïnformeerd over de stappen die toen waren gezet en de stappen die nog zouden worden gezet. Tussentijds hebben wij u op de hoogte gehouden van relevante ont wikkelingen. -1/12- Onskenmerk:

2 provinsje fryslân provincie fryslân In deze brief willen wij u informeren over de stand van zaken op dit moment. Om een volledig beeld van het geheel aan (nog te nemen) stappen te schetsen, betreft dit deels een overlap met zaken waarover u eerder bent geïnformeerd. Overleggroep Naar aanleiding van een verhoogde dioxine-emissie in oktober 2015 bij de REC Harlingen is begin 2016 een Overleggroep van start gegaan, die bestaat uit vertegenwoordigers van de provincie Fryslân, de gemeente Harlingen, de FUMO, uit individuele leden van de begelei dingsgroep (de heren Arkenbout, Polhuis en Vollenbroek), Omrin (vanaf Fase-2) en vanaf april 2016 onder voorzitterschap van de heer Haenen van de GGD. Bij de aanpak van de Overleggroep zijn verschillende fases te onderscheiden. Fase-1 In eerste instantie heeft de Overlegg roep zich gericht op de analyse van de oorzaken van de verhoogde dioxine-uitstoot (Fase-1). Fase-1 is afgerond met een gezamenlijke analyse die vervolgens naar buiten is gebracht. Wij hebben u daarover eerder uitgebreid geïnformeerd. Fase-2 Vervolgens is deze Overleggroep aan de slag gegaan om te komen tot een pakket van maat regelen om de installatie verder te verbeteren en nog veiliger te maken, om de kans op en mogelijke effecten van storingen te beperken (Fase-2). De Overleggroep is voor deze fase uitgebreid met Omrin/REC en waar nodig zijn externe adviseurs geraadpleegd. In deze fase is uitwerking gegeven aan de bevindingen uit Fase-1, maatregelen die ge vraagd zijn bij de last onder dwangsom (Ongewone voorvallen, art 17 Wet milieubeheer) en de moties die door de gemeenteraad en Provinciale Staten zijn aangenomen. De Overleggroep heeft bij de uitwerking in Fase-2 een onderscheid gemaakt tussen maatregelen die tijdens de onderhoudsstop in april 2016 konden worden uitgevoerd (Fase 2A) en maatregelen waarvoor nader onderzoek nodig is (Fase-2B). Fase-2A Fase-2A is voor de onderhoudsstop afgerond en een aantal verbeteringen zijn in de onder houdsstop gerealiseerd. De belangrijkste verbeteringen in deze fase zijn: 1. De inbouw van een alarmering voor het zeker stellen van de actief kooldosering, zodra de installatie in bedrijf wordt gesteld en afval wordt verbrand. Het effect hiervan is dat wordt voorkomen dat dioxine en zware metalen in het milieu terecht komen. Deze maat regel is uitgevoerd en in werking. 2. Het aanpassen van de besturing voor de ID-fan en het dubbel uitvoeren van de frequen tie-regelaar (vermogensregelaar) van de ld-fan, waardoor altijd reservecapaciteit be schikbaar is in het geval van een technische storing met de ID-fan. De aanpassing van besturing van de ID-fan is uitgevoerd in april Het dubbel uitvoeren van de frequen tieregelaar verkleint de kans dat vuur ongecontroleerd kan smeulen op het verbran dingsrooster. Het effect van deze maatregel is dat wordt voorkomen dat onnodig dioxi nes kunnen ontstaan. Deze maatregel is in ontwerp genomen en staat voor de eerstvol gende onderhoudsstop in 2017 gepland (rond april / mei). -2/12 - Ons kenmerk:

3 - 3/12 provinsje fryslân provincie fryslân b 3. Het uitbreiden van de stofmeting in de schoorsteen waarbij het meetbereik wordt verhoogd naar 200 mg/nm3 (moet minimaal 150 mginm3 kunnen aantonen). Het effect van deze maatregel is dat eventuele hogere stofemissies bij storingen betrouwbaar gemeten kunnen worden. Deze maatregel is in maart 2016 uitgevoerd en in werking. 4. Een aanpassing van het automatische spoelprogramma voor het ontsteken van de op stookbranders, waardoor de spoellucht altijd door het doekenfilter wordt geleid en het eventueel aanwezige stof in de installatie wordt afgevangen. Het effect hiervan is dat in het geval zich onverhoopt nog dioxinen gebonden hebben aan stof, dit door het doekenfilter wordt afgevangen waardoor het niet via de schoorsteen in het milieu komt. Deze aanpassing is na de onderhoudsstop van april 2016 getest en succesvol gebleken. Deze stap is dan ook in het nieuwe opstookprogramma opgenomen. Opmerking: de hier omschreven maatregel heeft betrekking op het afvangen van stof voor het doekenfilter. Deze test is succesvol verlopen. Het stof dat in april 2016 vrijkwam bij het opstarten, betrof stof dat zich achter het doekenfilter in de installatie had opge hoopt. Daar zijn inmiddels ook maatregelen voor getroffen (zie verder onder 4 a). Verdere aanpassingen bij het op- en afstoken zijn meegenomen in Fase-2B (onder 4a en 4b). Fase-2B De Overleggroep is vervolgens meerdere keren bij elkaar geweest om in Fase-2B de moge lijkheden voor volgende verbeteringen te onderzoeken. In eerste instantie is geïnventari seerd welke (potentiële) verbetermogelijkheden er bij de REC zijn. Daarbij is enerzijds geke ken naar (technische) maatregelen, die effect hebben op en/of inzicht geven in emissies, immissies, storingen en effecten bij storingen. Anderzijds is gekeken naar aspecten zoals communicatie en vergunningverlening, toezicht en handhaving. De volgende (hoofd)onderwerpen zijn daarbij naar voren gekomen: 1. Verhogen schoorsteen; a. Effecten op de immissie van verzurende stoffen; b. Verkenning in hoeverre verhoging haalbaar is; 2. Vervolg continue dioxinebemonstering; 3. Metingen immissie zoutzuur directe omgeving; 4. Onderzoeken verbetermogelijkheden; a. Schoonmaken installatie; b. (Deels) buiten gebruik stellen van de opstartleiding / bypass over het doekenfilter; c. Reststoffenrecirculatie; d. Polynoom; berekening temperatuur; e. Bemonstering digestaat; 5. Communicatie; 6. Vergunningverlening, toezicht en handhaving. a. Onderzoek ILT; b. Rapportage Omrin op basis van milieuvergunningvoorschrift 4.2.5; c. MER-evaluatie. d.aanpassen vergunning en toezichtplan. 7. Luchtkwaliteitsonderzoek. - Ons kenmerk:

4 provinsje frys1n provincie fryslân b De stand van zaken bij deze onderwerpen wordt in het navolgende toegelicht. Overigens wordt opgemerkt dat het luchtkwaliteitsonderzoek een al lopend traject betreft, dat wordt begeleid door de Begeleidingsgroep. t 1 Ad 1. Verhogen schoorsteen De Overleggroep heeft onderzoek gedaan naar de mogelijkheid van het verhogen van de schoorsteen van 44 m naar 70 m. Deze schoorsteenhoogte is gebaseerd op het MER, waar in een schoorsteenhoogte van 70 m als één van de drie alternatieven is doorgerekend én het feit dat de schoorsteen in de huidige situatie (waaronder de fundering) ook zonder verdere aanpassingen tot deze hoogte kan worden gerealiseerd. Deze verhoging zou daardoor in principe relatief snel kunnen plaatsvinden. De Overleggroep stelt om deze redenen voor de schoorsteen zo snel mogelijk tot 70 m te verhogen. De wens om de schoorsteen snel te ver hogen wordt verder versterkt doordat de resultaten van de verhoging dan ook kunnen wor den meegenomen in het luchtkwaliteitsonderzoek dat in het najaar van 2016 zal worden ge start. Dan zal ook blijken of met een verhoging tot 70 m de ervaren hinder is weggenomen c.q. tot een aanvaardbaar niveau is teruggebracht. De Overleggroep realiseert zich dat het voorgaande mogelijk te positief is geschetst, maar spreekt de hoop uit dat de besluitvorming over het verhogen snel zal plaatsvinden, procedu res snel kunnen worden doorlopen en vervolgens de fysieke verhoging spoedig zal zijn ge realiseerd. Bij het vergelijken van beide schoorsteenhoogten is enerzijds gekeken naar de effecten die dit met zich meebrengt voor de immissie van verzurende stoffen. Anderzijds hebben er ge sprekken met (belangen)organisaties en andere betrokkenen plaatsgevonden naar de haal baarheid van de geschetste verhoging. 1 a. Effecten op de immissie van verzurende stoffen Door de Overlegg roep is onderzocht welke effecten het verhogen van de schoorsteen heeft op de immissie van verzurende stoffen (Hol, S02, NOx en HF). Deze berekening is gedaan voor de situatie waarbij een storing optreedt in combinatie met de meest slechte weersom standigheden. In die zeldzame situatie kunnen de hoogste concentraties worden verwacht. Deze concentraties zijn getoetst aan gezondheidskundige voorlichtingswaarden (VRW). Bij overschrijding hiervan zijn lichte gezondheidsklachten te verwachten. De Fumo heeft hiervoor, in samenwerking met adviesbureau Witteveen+Bos, een memo opgesteld en verspreidingsberekeningen bij de verschillende schoorsteenhoogten uitgevoerd (zie verder bijlage 2 A tot en met 2 F). Voor de goede orde: deze berekeningen zijn uitgevoerd voor een storing waarbij de ge emitteerde lucht niet via het doekenfilter werd geleid. Nu het doekenfilter ook tijdens storin gen zal worden gebruikt, zal de situatie in de praktijk beter zijn dan in het bij het onderzoek geschetste beeld bij beide schoorsteenhoogten. Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat onder normale bedrijfsomstandigheden wordt voldaan aan de emissie-eisen (HCI zit voor het jaargemiddelde tegen de grens van de ver gunde waarde aan). Bij de huidige schoorsteenhoogte van 44 m wordt bij een storing, waarbij alle rookgasonder delen uitvallen in combinatie met de meest ongunstige weersomstandigheden, voor HCI de voorlichtingswaarde (VRW HCI; 2,7 mg/m3) niet overschreden. Bij een storing, waarbij alle -4/12- Onskenmerk:

5 provinsje fryslân provincie fryslân b onderdelen uitvallen en waarbij alle zuren vrijkomen (HCI, NOx, 802, HF), in combinatie met de meest ongunstige weersomstandigheden, wordt de VRW-waarde voor HCI (2,7 mg/m3) evenmin overschreden. Wel worden in dat geval (indien de berekende concentraties van alle vrijkomende zuren wor -I t den gesommeerd) de ten opzichte van HCI strengere VRW-waarden voor NOx (1 mg/m3) en S02 (lmgim3) enkele uren per jaar overschreden in de nabije omgeving van de REC en aan de kant van de Waddenzee. Op de potentieel overschreden plaatsen bevinden zich op dit moment - geen bedrijven. Incidenteel zouden zich daar in principe wel mensen kunnen bevinden, bijvoorbeeld een droogvallend schip onder de kust. Op bijgevoegde plot (bijlage 2 C) is aangegeven om welke plaatsen het (potentieel) gaat. Deze situatie zal zich qua meteorologische omstandigheden gedurende maximaal 10 uur per jaar voordoen, wanneer er in die uren ook sprake zal zijn van een storing. Statistisch gezien is deze kans uiterst klein. Bij een schoorsteenhoogte van 70 m is de kans dat er overschrijdingen van de VRW plaats vinden nog verder afgenomen (verwaarloosbaar of nihil). De verspreidingsberekeningen bij beide schoorsteenhoogten zijn in excel uitgewerkt. De visuele weergave hiervan is in bijlagen 2 D en E opgenomen evenals een overzicht waarin de percentages toe- of afname zijn weergegeven (bijlage 2 F). Uit deze weergaven kan wor den afgeleid dat de situatie aan de normen voldoet bij 44 m en nog ruimer voldoet bij een schoorsteen hoogte van 70 m. Op basis van opmerkingen uit de omgeving wordt opgemerkt, dat er bij de huidige schoor steenhoogte én onder bepaalde omstandigheden in de (directe) omgeving van de REC soms hinder wordt ervaren ( zure, prikkelende lucht ). Bij een schoorsteenhoogte van 70 m zal dit niet meer (of in het uiterste geval: zeer sporadisch) voorkomen. Samengevat kan op basis van het bovenstaande worden geconcludeerd dat een verhoging van de schoorsteen tot een verbetering van de immissie van verzurende stoffen bij zowel normaal bedrijf als tijdens storingen zal leiden. Overigens is dat niet verrassend, aangezien een hogere schoorsteen in principe altijd tot een verbetering van de immissies leidt. Daarnaast hebben meerdere omwonenden en belangenorganisaties nadrukkelijk de wens geuit de schoorsteen te verhogen. Dit mede, omdat er verschillende interpretaties leven bij wat de zogenaamde virtuele schoorsteen(hoogte) precies inhoudt en daardoor de virtuele schoorsteen als zodanig verschillend wordt ervaren. Dit maatschappelijk geluid versterkt de wens om de mogelijkheden voor een verhoging te onderzoeken c.q. een schoorsteen hoogte van 70 m te bevorderen en hiermee verbetering van de situatie te realiseren. cl ) 1 b. Verkenning in hoeverre verhoging haalbaar is Op 20 en 27 juni heeft gedeputeerde Schrier gesprekken gevoerd met de Waddenvereni ging, Omrin, de groep Sarolea en de Begeleidingsgroep. Afvaloven Nee heeft een gesprek nog in beraad. Doel van de gesprekken is een verkenning naar de mogelijkheden om de schoorsteen te verhogen, vanuit een technisch, maatschappelijk en wettelijk oogpunt. De huidige schoorsteen voldoet aan de verleende vergunning, in dat opzicht is er geen aan leiding de schoorsteen te verhogen. Desondanks is de veronderstelling dat een hogere pijp bijdraagt aan de maatschappelijke rust in Harlingen en omgeving. De tot op heden gevoerde gesprekken (vier) laten zien dat deze veronderstelling breed ge deeld wordt. Er is (nog) geen partij die zich tegen een verhoging van de schoorsteen heeft -5/12- Onskenmerk:

6 provinsje fryslân provincie fryslân b uitgesproken. Wel acht de groep Sarolea het noodzakelijk dat een gedegen onderzoek plaatsvindt naar kustlijnfumigatie en de invloed van de windturbines in de nabijheid van de REC. Zij zijn van mening dat je alleen dan kunt bepalen hoe groot het effect is van een verhoging van de pijp. t 1 De bevindingen uit de gesprekken met de maatschappelijk betrokken organisaties zullen worden voorgelegd aan de gemeenteraad van Harlingen, zodat daar nog eens gesproken kan worden over de schoorsteenverhoging. Daarnaast zal nog een gesprek met het ministe rie van l&m plaatsvinden in het kader van het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (BARRO). Ad 2. Vervolg continue dioxinebemonsteringen Sinds augustus 2015 vindt in de pijp van de REC voor een periode van één jaar een conti nue dioxinebemonstering plaats. Zowel Provinciale Staten als de gemeenteraad van Harlin gen hebben aangedrongen op voortzetting van deze continue bemonstering. De Begelei dingsgroep heeft een advies uitgebracht waarin ook zij voortzetting aanbeveelt. Een voorbe reidingsgroep bestaande uit een vertegenwoordiger van de provincie, FUMO, gemeente, Omrin en de GGD heeft een evaluatie uitgevoerd of en hoe de continue bemonstering kan worden voortgezet en haar bevindingen aan de Overleggroep voorgelegd. De Overleggroep heeft gekozen voor voortzetting van de continue dioxinebemonstering voor in eerste instantie één jaar. Belangrijke doelstelling hierbij is het meten van het effect van de doorgevoerde en door te voeren maatregelen bij de REC. Dit levert een bijdrage aan het gewenste vertrouwensherstel naar de burgers voor wat betreft de luchtkwaliteit in Harlingen. Aan de voortzetting stelt ze een aantal randvoorwaarden, zoals het nadrukkelijk gezamenlijk blijven optrekken en het duidelijk maken van de juridische (on)mogelijkheden. Afgelopen jaar is Vrij breed een beeld gevormd, dat de provincie zou kunnen handhaven bij een geconsta teerde verhoogde waarde. Daarom heeft de FUMO de handhavingsmogelijkheden uitge werkt. De kernboodschap is dat als er een verhoogde waarde wordt gemeten, dit niet bete kent dat de provincie handhavend kan optreden. De meetresultaten zelf, hebben geen juridi sche status, omdat de methode (nog) niet geaccrediteerd is. De resultaten kunnen wel aan leiding geven om nader onderzoek bij de REC te doen. Tijdens dit onderzoek kunnen andere zaken aan het licht komen, waarop de provincie wel kan handhaven. Officiële besluitvorming door het college van Gedeputeerde Staten en het college van bur gemeester en wethouders vindt na het zomerreces plaats. Vooreerst is ingestemd met een voortzetting van drie maanden, zodat de continue dioxinebemonstering na 1 augustus voort gezet wordt. Voor uitgebreide informatie verwijzen wij u naar de bijgevoegde memo (bijlage 3), resultaat voorbereidingsgroep Vervolg continue dioxinebemonstering, die door de Overleggroep is geaccordeerd, met de daarbij behorende memo van de FUMO, Normenkader en handha vingsm ogel ij kheden. Ad 3. Metingen immissie zoutzuur directe omgeving In de onderzoeksopzet van het Luchtkwaliteitsonderzoek (LKO) was een zoutzuuronderzoek opgenomen. Omdat het LKO vertraging opliep als gevolg van een noodzakelijke Europese aanbestedingsprocedure, is het onderdeel van de zoutzuurmetingen naar voren gehaald omdat hierover zorgen zijn. De GGD Fryslân heeft dit opgepakt. Zij werkt aan een plan van aanpak, dat met alle betrokken partijen besproken gaat worden. Uiterlijk 1 oktober 2016 start de uitvoering van het onderzoek. -6 / 12 - Ons kenmerk:

7 provinsje fryslân provincie fryslân b Ad 4. Onderzoeken verbetermogelijkheden Tl a. Schoonmaken installatie voor het opstoken; b. (Deels) buiten gebruik stellen van de opstartleiding / bypass over het doekenfilter; c. Reststoffenrecirculatie;, d. Polynoom; berekening temperatuur; e. Bemonstering digestaat. In opdracht van de provincie heeft de Omgevingsdienst Regio Arnhem (ODRA) eind april een onderzoek bij de REC uitgevoerd naar de emissie van dioxinen en furanen tijdens het opstarten van de afvalverbrandingslijn. De bevindingen van de ODRA zijn betrokken bij het onderzoek naar de verbetermogelijkheden onder 4 a en 4 b. Het rapport van de ODRA is als bijlage 4 opgenomen. 4 a. Schoonmaken installatie Gebleken is dat zich stof ophoopt wanneer de installatie de REC in bedrijf is. Deze ophoping van stof vindt ook plaats in het installatiegedeelte na het doekenfilter. Het gedeelte voor het doekenfilter werd na een stop van de afvalverbranding al schoon gezogen door een gespe cialiseerd bedrijf. Nu is gebleken dat ook stof ophoopt achter het doekenfilter zullen voorzie ningen (aanbrengen mangaten) worden getroffen om ook dit onderdeel van de installatie na een stop te reinigen. 4 b. Opstartleiding 1 bypass Bij op- en afstook werd de opstartleiding / bypass gebruikt. Dit is een omleiding om het doe kenfilter. Ook voor enkele storingssituaties is deze omleiding aanwezig. Het gebruik hiervan is vergund, maar gebleken is dat hier technische aanpassingen mogelijk zijn die leiden tot verbetering van de emissies. Het gebruik van de opstartleiding / bypass (verder: opstartleiding) is inmiddels veranderd. Voor het spoelen, op- en afstoken en bij storingen wordt de opstartleiding niet langer ge bruikt. Alleen in geval van dreigende oververhitting van het doekenfilter (temperatuur boven de 210 C) wordt de opstartielding gebruikt. In de praktijk heeft deze situatie zich echter nog nooit voorgedaan bij de REC en de kans hierop is te verwaarlozen. Technisch bekeken is er geen belemmering om de opstartleiding geheel buiten gebruik te stellen. Op dit moment maakt de opstartleiding echter onderdeel uit van de bepalingen vanuit de verzekering en vanuit brandpreventie. Met de betrokken partijen wordt onderzocht of dit nog langer nodig is. Wanneer (een van) beiden niet instemmen of wanneer instemming ge paard gaat met onevenredige aanvullende maatregelen zal de opstartleiding alleen voor bo ven de 210 OC als omleiding / bypass worden aangehouden. Verwacht wordt dat hierover voor het eind van dit jaar duidelijkheid zal zijn. Op dit moment is / wordt het systeem zo ingesteld dat de klep van de opstartielding pas open gaat boven de 210 C. Uit het systeem is terug te lezen wanneer de klep geopend is ge weest. -7/12- Onskenmerk:

8 - 8/12 Ons provinsje fryslân provincie frys1ân Door het buiten gebruik stellen van de opstartleiding en deze alleen nog als noodvoorziening / bypass aan te houden en in combinatie met het schoonmaken van de installatie na het doekenfilter tijdens de geplande onderhoudstops én met in eerdere fases vastgestelde maatregelen, is de kans op verhoogde stofemissie aanzienlijk afgenomen. En daarmee ook kans 1 t op emissie van dioxines, aangezien deze in hoofdzaak stofgebonden zijn. 4 c. Reststoffenrecirculatie Reststoffenrecirculatie is een werkwijze waarbij reststoffen van het rookgasreinigingsproces opnieuw worden toegepast c.q. recirculatie van reststoffen plaatsvind. Het hoofddoel van de reststoffenrecirculatie is een robuustere bedrijfsvoering van de rook gasreiniging met minder kans op piekbelastingen. De emissies zullen er niet of nauwelijks door afnemen (en niet toenemen). Voor een uitgebreidere toelichting wordt verwezen naar bijlage 5. De ervaringen met deze methode (b)lijken in de praktijk wisselend te zijn. Of reststoffenrecir culatie bij de REC goed toepasbaar is en of de voordelen (zoals afname van het gebruik van hulpstoffen als bijvoorbeeld bicarbonaat) van deze aanpassing opwegen tegen mogelijke nadelen (zoals een hoger energieverbruik) zal in de tweede helft van 2016 door Omrin wor den onderzocht. Daarbij zal ook de expertise van de heer Wandschneider worden betrokken. 4 d. Polynoom; berekening temperatuur De wijze waarop de verbrandingstemperatuur wordt berekend, welke (temperatuur)gegevens daar wel of niet voor zijn vereist en wel of niet beschikbaar zijn gesteld, heeft al langere tijd de aandacht. Ook binnen de Overleggroep is daar uitvoerig over gesproken. Daarnaast maakt de temperatuurmeting deel uit van een zaak die op dit moment bij de rechtbank loopt. Naar verwachting zal de rechtbank in de loop van dit jaar uitspraak doen. Inmiddels heeft Omrin aangegeven bereid te zijn een verificatiemeting van de polynoom te laten uitvoeren. Dit zullen zij laten doen nadat de rechter uitspraak heeft gedaan. 4 e. Bemonstering digestaat De Begeleidingsgroep heeft geadviseerd om monsters te nemen van het digestaat en (als dat aangeboden wordt) rioolslib en dat te laten analyseren op het chloorgehalte. Daarnaast acht de Begeleidingsgroep het raadzaam dergelijke monsternemingen periodiek en onaan gekondigd uit te (doen) voeren. De Overleggroep heeft dit advies gedeeltelijk overgenomen en laat het digestaat éénmalig bemonsteren en analyseren op het chloorgehalte en het gehalte aan gehalogeneerde orga nische verbindingen, uitgedrukt in chloor. De bemonstering van het digestaat heeft inmiddels plaatsgevonden. De resultaten van de analyse worden op korte termijn verwacht en zullen aan de Begeleidingsgroep beschikbaar worden gesteld. Ad 5. Communicatie Het communicatieprotocol tussen Omrin, gemeente Harlingen en de provincie Fryslân heeft als doel proactief, transparant en snel informatie te verschaffen over de REC aan inwoners - kenmerk:

9 - 9/12 provinsje fryslân provincie fryslân b van Harlingen en omstreken, omliggende bedrijven, betrokken instanties en overige belang hebbenden. Het gaat hierbij om alle zaken die afwijken van de reguliere bedrijfsvoering en de bepalingen in de vergunningen, zoals incidenten en ongewone voorvallen waarbij sprake is of kan zijn van invloeden op de omgeving, mens en milieu. Daarnaast heeft het protocol als doel om te zorgen dat alle drie partijen elkaar goed en tijdig informeren waardoor alle drie de partijen snel hun verantwoordelijkheden en taken op kunnen pakken. De voorvallen van oktober vorig jaar waren aanleiding het communicatieprotocol aan te scherpen. In de herziene versie worden onduidelijkheden in afspraken weggenomen en is de terminologie in overeenstemming gebracht met die in de vergunning. Na de zomer 2016 volgt nog een onderzoek onder de Harlinger bevolking of het communicatieprotocol in deze vorm volledig aansluit aan haar wensen of dat er nog nadere bepalingen in opgenomen moeten worden.. Naast berichtgeving op haar website ( terstond ) zal Omrin het aantal opstart- en afstookpro cedures en hierbij behorende informatie meenemen in haar jaarverslag en in het rapport dat zij periodiek moet opstellen op basis van voorschrift Ad 6. Vergunningverlening, toezicht en handhaving In de WABO-vergunning van de REC is bepaald welke activiteiten zijn toegestaan en onder welke voorwaarden deze activiteiten mogen worden uitgevoerd. Hier op wordt door de FU MC, namens de provincie als bevoegd gezag, toezicht uitgevoerd. Waar nodig wordt hand havend opgetreden. Het ministerie heeft daarbij vanuit interbestuurlijk toezicht een rol. Vergunningen worden voor onbepaalde tijd afgegeven, maar er zijn in de praktijk meerdere redenen waarom vergunningen kunnen / moeten worden aangepast. Hierbij kan worden ge dacht aan veranderende wet- en regelgeving, nieuwe of uitbreiding van activiteiten en een andere werkwijze. Bij de REC het laatste onder andere ook naar aanleiding en voor het bor gen van verbeteracties. Naast verplichtingen bij de dagelijkse uitvoering van de activiteiten vloeien er ook vaak periodieke verplichtingen uit een vergunning voort voor de vergunninghouder. Ook kan een vergunde situatie een verplichting voor het bevoegd gezag met zich meebrengen. 6 a. Onderzoek ILT De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) van het ministerie van Infrastructuur en Milieu heeft onderzoek uitgevoerd naar de wijze waarop de provincie Fryslân haar taken op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving bij de REC heeft uitgevoerd. Dit naar aanleiding van vragen van Kamerlid mevrouw Van Tongeren van Groen Links. Die vra gen gingen over het oogluikend toestaan van een zogenoemde bypass bij de REC. De in spectie heeft gekeken of de provincie heeft gehandeld volgens de omgevingsvergunning van de REC, de landelijke regelgeving en het Friese toezicht- en handhavingbeleid. Volgens de ILT heeft de provincie een uitgebreide procedure gevolgd bij de totstandkoming van de omgevingsvergunning van de REC. Daarin heeft ook de Afdeling bestuursrecht van de Raad van State een rol gespeeld. Onafhankelijke deskundigen hebben ten tijde van dat vergunningsproces geoordeeld dat de REC gebouwd is volgens de best beschikbare tech niek. - Ons kenmerk:

10 - 10 provinsje fryslân provincie frys1ân b De ILT stelt ook vast dat de toezichthouders en handhavers van de FUMO werken volgens het provinciaal beleid voor toezicht en handhaving. De lasten onder dwangsom naar aanlei ding van de storing op 1 en 2 oktober 2015 zijn, zo stelt het ILT, daarvoor bewijs. De brief van staatssecretaris Dijksma van 23 juni ji. is in bijlage 6 opgenomen. II 6 b. Rapportage Omrin op basis van milieuvergunningvoorschrift Voorschrift van de Omgevingsvergunning van 5 oktober 2010 geeft aan: Vergunninghouder dient één maal per vierjaar onderzoek te doen naar maatregelen om de aangevraagde daggemiddelde emissiewaarden ten aanzien van de compo nenten HF, S02, HC NOx, stof; kwik en dioxinen en furanen verder te reduceren. I1 Op 23juni 2016 heeft Omrin de vierjaarlijkse rapportage Onderzoek rookgasreiniging REC Harlingen ingediend. Het rapport beschrijft het onderzoek naar de mogelijkheden tot verdere reductie van de daggemiddelde emissiewaarden van de componenten: HF, S02, HCI, NOx, kwik (Hg) en dioxi nen/furanen. Daarnaast wordt in de verschillende hoofstukken de performance van de rook gasreiniging (RGR) gegeven, de rookgasreinigingstechnieken per compartiment gegeven en wordt een beschrijving gegeven van de technische storingen in de periode 2012 tot en met Tenslotte wordt ingegaan op de al doorgevoerde en de nog te nemen maatregelen ter voor koming van storingen c.q. het verminderen van de milieueffecten en worden de conclusies en vervolgacties weergegeven. De beoordeling van de rapportage zal direct na de vakantieperiode worden afgerond. De in door Omrin genoemde vervolgacties zijn door de Overleggroep meegewogen en meegenomen. 6 c. MER-evaluatie De Fumo heeft vier bedrijven gevraagd offerte uit te brengen voor het uitvoeren van een Mi lieueffectrapportage (MER) - evaluatie van de REC Harlingen. Deze offerteverzoeken zijn op 19 mei ji. aan de betreffende bedrijven toegestuurd. In het offerte verzoek is gevraagd naar: 1. het uitvoeren van een MER-evaluatie zoals beschreven is in de considerans van de beschikking van de REC inclusief de in hoofdstuk 8 van de MER genoemde onzeker heden; 2. een aantal specifieke punten zo mogelijk passend binnen de reikwijdte van een MER evaluatie, mee te nemen. Deze specifieke punten zijn: de aanvoer van afval, is de in stallatie gebouwd zoals in de MER is beschreven, zijn de spoelemissies, start stopemissies en storingsemissies veranderd t.o.v. de uitgangspunten in de MER en in hoeverre kan in de MER evaluatie iets gezegd worden over de werking van de op startleiding/bypass. 3. een voorstel te doen in relatie tot inspraakmogelijkheden, de wijze van aanpak en de bijbehorende kosten. Bij het selecteren van de partijen aan wie een verzoek om offerte is gestuurd is gekeken naar ervaring met MER/MER evaluaties op het gebied van omgevingsvergunningen en of / 12 Ons kenmerk:

11 provinsje fryslân provincie fryslân b een bureau voldoende body heeft. Voorafgaand aan de offertes zijn informerende gesprek ken gevoerd met de kandidaten. Voor de zomervakantie zal gunning van de opdracht aan een van de bureaus plaatsvinden -[ 1 De planning is om eind 2016 de MER evaluatie op te leveren. 6 d. Aanpassen vergunning en toezichtplan Het ligt in de verwachting dat de vergunning en mogelijk ook het toezichtplan worden aange past naar aanleiding van veranderingen die worden aangebracht. Een later stadium zal uitwijzen of aanpassingen daadwerkelijk gewenst of noodzakelijk zijn. ad 7. Luchtkwaliteitsonderzoek Naast bovenstaande onderwerpen, heeft het LKO voortgang geboekt. Tijdens dit onderzoek wordt de luchtkwaliteit op leefniveau gemeten. Om tot een gedragen onderzoeksopzet te komen, is een Begeleidingsgroep in het leven geroepen, waarin verschillende belangenpar tijen deelnemen die de bevolking vertegenwoordigen. De BG heeft geïnventariseerd welke onderzoeksvragen er leven en welke relevante onderzoeksrichtingen daar antwoord op kun nen geven. Dit heeft geresulteerd in een onderzoeksvoorstel van het RIVM dat door zowel het college van GS als van B&W is overgenomen.. Vanwege de geraamde kosten is een Europese aanbestedingsprocedure gestart. De GGD Amsterdam heeft zich als enige partij ingeschreven. Zij komen voor gunning in aanmerking. Dit heeft geleid tot een positief gunningsbesluit. Binnenkort kan een overeenkomst worden ondertekend, waarmee het onderzoek definitief aan de GGD Amsterdam wordt gegund. Ui terlijk 1 december 2016 start de uitvoering van het onderzoek. Relatie afgeronde en lopende verbeteracties met moties en toezeggingen. Met betrekking tot de aangenomen moties en toezeggingen merken wij het volgende op. Voor het voortzetten van de continue dioxinebemonsteringen is een afgerond voorstel opge nomen. Aandachtspunt hierbij is nog dat de hiervoor benodigde financiën nog beschikbaar moeten komen. Wij zullen dit meenemen bij de tweede Berap. Voor de goede orde merken wij op dat de continue dioxinebemonsteringen in het afgelopen jaar en ook in de komende periode zullen worden verricht in opdracht van de overheden. Bij het inventariseren en uitwerken van (potentiële) verbeteracties zijn de in de motie aange dragen voorstellen allen meegenomen. In verschillende procedures, onder andere bij de Raad van State, is de REC als BBT (Best Beschikbare Techniek) aangemerkt. Na afronding van dit traject verwachten wij dat de REC met in achtneming van de huidige installatie ruimschoots BBT zal zijn. Gedeputeerde Staten heeft het initiatief genomen te bewerkstelligen dat de schoorsteen om hoog gaat. Wij verwachten in de tweede helft van dit jaar meer duidelijkheid te kunnen geven over de voortgang. Tot slot. Wij vertrouwen erop dat wij u voldoende hebben geïnformeerd. Zoals u hebt kunnen lezen zijn er de nodige verbeteracties uitgevoerd dan wel in gang gezet. Voor een belangrijk deel gaat het om verbeteracties die verder gaan dan op basis van wet- en regelgeving kan wor -11 /12- Ons kenmerk:

12 provinsje fryslân provincie fryslân b den verlangd c.q. die verder gaan dan op basis van de ook door ILT als adequaat beoor deelde -vergunning kan worden verlangd. De Overleggroep gaat er vanuit dat met de uitkomsten van het tot nu toe gelopen integrale proces een belangrijke bijdrage wordt geleverd aan het winnen van vertrouwen en wegne 1 -l men van ongerustheid bij de Friese bevolking en die van de gemeente Harlingen in het bij zonder. Wij zullen u op de hoogte blijven houden van de stand van zaken bij de verdere uitvoering van de verbeteracties alsmede ook van evaluatie van genomen maatregelen. Gedeputeerde Staten van Fryslân, J.A. Jorritsma, voorzitter Voor deze, de loco-voorzifter A.J. secretaris - 12/12 Ons kenmerk:

13 Bijlage 1. Moties en toezeggingen naar aanleiding van interpellatieddebat REC dd. 24 februari 2016 Nr. Motie/toezegging Korte inhoud 1199 Motie Verzoeken het college van Gedeputeerde Staten: Motie Verzoeken het college: Motie Verzoeken het college: - er bij Omrin op aan te dringen dat de continue bemonstering en de analyse van deze monsters, zoals die voor een beperkte peri ode is afgesproken met de begeleidingscommissie, de komende jaren voortgezet wordt, zolang er geen alternatief voor handen is die dezelfde gegevens oplevert; - als Omrin hierbij in gebreke blijft zelf alles in het werk te stellen om dit te realiseren. met het oog op een actualisatie van de vergunning een onder zoek te laten uitvoeren naar de Best Beschikbare Techniek (BBT) voor de REC waar minimaal in is opgenomen: 1. Het zodanig inrichten van de oven dat het in de lucht brengen van (deels) niet gereinigde (rook)gassen en/of dioxines onmoge lijk maakt; 2. Het minimaliseren van de kans op storingen (met name voor stof en zoutzuur); 3. Het doen van onderzoek volgens voorschrift van de ver gunning en daarin ook de emissies tijdens storingen van kwik en dioxines opnemen; 4. Het evalueren van de MER volgens Wm artikel 7.39 (het bepa len van de daadwerkelijke effecten op het milieu en het toetsen van de prognoses uit de MER); 5. Het ijken van de omrekenmethode ter bepaling van de ver brandingstemperatuur, een en ander conform het advies van de Stichting Advisering Bestuu rsrechtspraak, de StAB. En verzoeken het college de uitkomsten van het onderzoek en de nodige aanpassingen in de vergunning en installatie in de eerste helft van 2016 ter kennisname voor te leggen aan Provin ciale Staten. - Het initiatief te nemen om te bewerkstelligen dat de schoor steen omhoog gaat; - De resultaten hiervan voor de zomer terug te koppelen Toezegging It kolleezje wol him wol ynsette foar it heger meitsjen fan de skoarstien, mar kin dat net ôftwinge Toezegging It kolleezje wol itjaan fan in advys oer it al of net trochgean mei kontinu-bemeunstering dellizze by de begeliedingsgroep en sil dêr dan ek nei harkje.

14 FUIVLb Fryske Utfieringstsjinst Miljeu en Omjouwing MEMO Van Durk Spoeistra Aan : Nico Kistemaker, Remko Tieleman, Johan Vollenbroek, Jörn Wandschneider, Seerp Bosch Datum 23 mei 2016 Betreft Verbeteracties REC Referentie : DS Vraagstelling Zijn er problemen met emissies van HCI, NOx, HF en S02 Uit de emissiegegevens blijkt dat dat tijdens normaalbednjf voldaan kan worden aan de emissie-eisen voor de genoemde stoffen, waarbij HCI jaargemiddeld gezien tegen de grens van de vergunde waarde zit maar wel voldoet. Voor storingssituaties, geeft de heer Vollenbroek in Bijlage 4 van de Nota van 15 december 2015, met betrekking tot de noodzaak tot schoorsteenverhoging, aan dat de voorlichtingswaarde (VRW) waarde van 2.7mglm 3voorzoutzuurkan worden overschreden bij storingen. Deze waarde geeft de luchtconcentratie van een stof die met grote waarschijnlijkheid door de blootgestelde bevolking als hinderlijk wordt waargenomen of waarboven lichte gezondheidsklachten mogelijk zijn. Dat zou het geval zijn bij stabiele weerscondities, in combinatie met storing van de bicarbonaatdosering. Ook wordt in hetzelfde rapport aangegeven dat de zure stoffen zoutzuur (HCI), waterstoffluoride (HF), zwaveldioxide (S0 en stikstofoxide (NOn) elkaar versterken en dat het daarom gewenst is de interventiewaarde van 2.7 mg/m te hanteren voor de immissie van zure stoffen. 2) 3 Bevindingen Fumo storingsemissie HCI Om te verifiëren of de VRW-waarde van 2.7 mg mg/m3 voor zoutzuur wordt overschreden in de omgeving in gevallen zoals hierboven genoemd, heeft de FUMO Witteveen + BOS gevraagd het hierboven gestelde te beoordelen (zie bijgevoegde memo HCL problematiek REC Harlingen). Uit deze beoordeling blijkt dat ook in omstandigheden, waarbij de bicarbonaatdosering uitvalt, in combinatie met de meest ongunstige stabiele weersomstandigheden de genoemde zoutzuurnorm niet wordt overschreden. Bevindingen FUMO storingsemissies HCL, NOx, HF en S02 In het geval bij een storing alle onderdelen uitvallen, zou de gezamenlijke zure emissie 1500 mg/m kunnen bedragen. Voor deze situatie is een berekening gemaakt (zie bijgevoegd rekengrid van 99,9- percentielwaarden, Üurgemiddelde concentraties in ug/m Dat zijn de 10 uren per jaar met de hoogst berekende concentraties in de omgeving, vanwege de meest ongunstige weersomstandigheden. Uit de berekening blijkt dat ook in die situatie voldaan wordt aan de VRW waarde van 2.7 mglm 3) Wel laat de berekening zien dat de strengere VRW waarden voor NOx en S02 van 1 mg/m overschreden kan worden pal oost van de schoorsteen vlakbij het gebouw en vlak achter het gebouw, vanwege de gebouwinvloed. Hier bevindt zich geen bedrijf. Er wordt ook een overschrijding berekend 3

15 Witteveen Bos MEMO onderwerp 1-ICI problematiek REC Harlingen Projectcocle LW Datum 12 februari 2016 Referentie Auteur(s) Bijlage(n) Ir. A.M. Schakel Aan Kopie FUMO (dhr. D. Spoeistra) Witteveen+Bos 1 INLEIDING In het overleg van Begeleidingsgroep (BG) van de REC Harlingen zijn stukken ingebracht met betrekking tot de noodzaak tot schoorsteenverhoging. Op verzoek van de FUMO is door Witteveen+Bos een korte beoordeling gemaakt van het gestelde in de bijlage 4 van de Nota van 15 december ZOUTZUUR 2.1 Interventiewaarde In de bijlage 4 wordt gesteld dat de SPA een acute interventiewaarde van 2,7 mg/m hanteert, c.q. dat RiVM dit als een interventiewaarde voorstelt. De door de GGD gehanteerde interventiewaarde is de VRW waarde van 5 mg/m Onduidelijk is wat in bijlage 4 beoogd wordt met de toevoeging acuut en de verwijzing naar de EPA, en wat er mis zou zijn met de keuze van de GGD In bijlage 4 wordt geen duidelijke referentie genoemd. Bij onze beoordeling is bij de SPA geen aanwijzing gevonden dat de genoemde 2,7 mg/m een afwijkende acute interventiewaarde zou zijn, anders dan de gebruikelijke VRW. Wel wordt door de EPA verwezen naar de AIHA ERPG De ERPG-1 definitie is analoog aan die van de VRW die in Nederland ook wordt gehanteerd. De meest recente (2013) ERPG-1 waarde voor HCI is 3 ppm (= 4,5 mg/m en geen 2,7 mg/m 3), Ook bij het RIVM is geen bevestiging van het gestelde in bijlage 4 gevonden. De RIVM heeft bij de aanpassing van de interventiewaarden in 2015 de waarde van HCI weliswaar aangepast van 5,0 naar 2,7 mg/m3, maar nog steeds zijnde de VRW. Bij het RIVM en in de literatuur is geen aanwijzing gevonden dat - zoals beweerd in de bijlage 4 - de waarde van 2,7 mgfm een acute interventiewaarde of anderszins acute grenswaarde zou zijn, anders dan de VRW. De waarde die de GGD hanteerde in 2015 is correct conform de 3 Bijlage 4: Nota van 15 december 2015 De voorlichtingsrichtwaarde IVRW) geeft de luchtconcentratie ven een stof die niet grote waarschijnlijkheid door de blootgestelde bevolking als hinderlijk wordt waargenomen of waarboven lichte gezondheidseffecteri mogelijk zijn. American lndustrial Hygiene Assaciation s emergency response planning guidelines. ERPG 1 is the maximum irborne concentration below which t is believed nearly all individuals could be exposed up to one hour without experiencing other than mild transient adverse health effects or perceiving a clearly defined objectianable odor. Witteveen..Bos Raadgevende ingenieurs BV. Van TwickeIstraat 2 P7stbus AE Oesenter 1.31 (0) I(vK

16 3 FLUORWATERSTOF Voor fluorwaterstof (HF) geldt dat de emissie veel minder is dan van HCL (er zit veel minder F dan Cl in afval). De actuele VRW van HF is 083 mg/m (was 0,5 mg/m en uit het voorgaande is evident dat HF nooit in de buurt van de interventiewaarde kan komen, en evenmin in geval van additie met overige zure componenten. 3 3) 4 CONLUSIES De door de GGD in het verleden voor zoutzuur (HCI) gehanteerde VRW-waarde van 5 mg/m is een correcte interventiewaarde. Recent is deze waarde door het RIVM aangepast aan 2,7 mg/m Bij de EPA is alleen een verwijzing gevonden naar de ERPG-1 (2013) die 3 ppm (= 4,5 mg/m bedraagt als maximale 1-uur waarde met niet anders dan lichte, voorbijgaande nadelige gevolgen voor de gezondheid. 3) 3. 3 Uit berekeningen van Arcadis en Witteveen+Bos volgt dat verhoogde emissies van HCI niet tot immissieproblemen kunnen leiden, zoals wordt beweerd in bijlage 4. Geconcludeerd wordt dat de stelling in bijlage 4 dat de VRW, eventueel de AGW en mogelijk zelfs de LBW van zoutzuur overschreden wordt, niet juist is. De maximale concentratie (uurpiek) in een jaar is lager dan de VRW en de kans dat dat optreedt is bovendien vrijwel nihil. 3 3 WIUedeenBos 1 LW21712

17 / / / :::: / / /1 / / /, // / / / / / 1 / 1 // / / / / / 1 f1 1 DZ 4 tij /

18 S *0 2083*0! 11*0* l ) *0 f ) t 5574Q ) *0 15* ) * t 11.7, )4% S , IS! , ! 224, $ ?) S S 131 S 111, l S 100,7 III, S , , *11 211, , ? S $ , ) l , ,5 3)8, III 87, ,4 142 t * ,4 524,7 304, , , ,5 44,5 11? * z 3735, 2.705* $ fl $ 31,2 45,4 135, * ,0 2,1.0 44% ,3 401,5 1? III) ) ,1 420 S 405,2 SOLI 7* ,0 13, , % V 280.,..l4,5 j A , 245, , l , , SlA , ) , :-fr %! , ,5 177) , ) , , , , , , $30 107, , , , * ) , ) , ) , ,4, ) )2 210, ,2 224, ) $ ,3 0174* !l S , ,2 335,2 11(1 2) , , ,351 1) ,

19 H- 79, bi2rvq 477) ,4 0(2 170 IS , ,1 47 4! , III 44.4 III III , ,0 03,7 10,0 73, ,1 13,1 51, ,4 472 II) ,4 71,4 11,7 00, III 77,, ,0 00,, , o77s , $4, ,3 * $ , , ,0 4 IS - 47, I 174 II) , ,7 *4.J. *4 33.7,- %.. 51, , ,7 14) , )3 35, I *13 77,7 75, , 424, (72 753, ) , ,1 57, III , S7I ,4 10, ,2 44,3 -* , , ) ,1 * , ,, 74,.- 077, ,0 9) , , (1 10,4 54,3 31, *4 44,1 - Ii $ * U , ,4 40,1 [ *4 IÇ * , ,3 * , , ) 30) IS) , , , , ) A * ,L.51,4, fl4 42,0 34,3 01,7 01,4 9) IS) Vol * ,j , ) ) 43, , 07, ,1 14,4 40,1 $44 12,1 07, , ) , t 57* , ,1 07* 03,4 62,4 12,4 42,1 54, *5.1 04, * F 4 57l (2 * * 72, ) ,0 os. 7R7 71, , ,1 94, S ,7 71$ ,0 74) ,2 79, , ,0 5537,

20 34% % 10% CjL S WO % 10%.21% 27% 54% -44% -43% 2% 32% 55% 32% 02% 59% -41% -47% -43%.44% 10%.40% %.47% -34% -31% 01% 32% 15% -44% % 51% 53% 53% % 11% 44% 41% -42% 42%.40% 3714% 44% 13% % 34% 30% 31%.40% 50% 52% 11% 34% 51% 51% 34% % 49% -41% -44% -45% % 73% 70% -4.5% -44% 30% 50%.43% -33%.53%.42% 02%.42% -21%.37% -54% 52%.40%.47% 43%.43% % 43%.42% 70% 73% 40% 31%.44% 53% 4.1% 34% 44% 43% % 50% 54% 41% -47% -44% % 75% -44% 04% 4.7% 4%.17% 04% 30% 43% 41% % -13%.44%.44% 11% 57% -44% -44% -44% -43% 5771*3 54% % -04% 92% 02% 92% 73% -54%.63% 11%.41% 51%.44%.44% -43% 40% -40%.47% - 43% 57 34% -47% 71% 43% 91% 15% 07% 37% 40% -13% 50% 43% 75.3% 04% -34%.45%.44% % 34% % 13% 33%.44% -43% 03% 14% 33% 09% 49% 40% 33% - 5O% % 30% 17%.45% 33% 31% % -40% -52% 50% 43%.32% 42% 91% 107% 340% % % -44% 52% 54% % 10% 5704% 71% 74% 01% -07%.47% 10* 91% % 340* 04% 03% 03% 74%.44% -43% 4.4% -41% 10% 34% % 4.4% -41% 70% 72% % 57% -33% 77% 77% 40% 93% 41%.13% 7% 71% 7-0% * -07% 34% 31% 04% -70% 44% 71% 74% 02% 54% 53% 55% 53% 17%.43% 34% 43% 10% 41% 57)041.41%.41% -44%.41% -42% 30% 30% - 7% 43% 44% 29% 39% 42% 40% %.77% % 53% 52% % -44%.43% -40%.44%.44% 34% 10% 50% 33%.42% 42% 41% 73% 73%.57% 53% 57% 32% -44% S1 30% 41%.41% 34% 52% 34% 57% 57% 50% 54% 54% 31% 54% 51% 34% 52% 50% 50%.47% 44% 44% 3714% 29% -44%.43%.41% 30% 13% 57% 57% 54% 53% 11% % 31% -44% 42% -41% -43% -44% -31% 33% 0704% 15%.44% -47% -44% -44% 74% 33% 55% 11% 34%.40%.47%.41% -43% -40% 30% 33% 30% 30% 13% 32% %.45% -44%.41%.49%.43%.44%.43%.41%.43* 31%.40%.40% 36% 31% 34% 23% 23% 31% % % 41% 13%.45% 43%.43%.43%.40%.41% % 04% 33% 11% % 31% 31% 30% 77% 50% 5714% 39%.37% 30%.40% 37%.42% 37% 37% 10% 20% 20% 23% 31% 20% % -37% 79% -27% 23%

21 Memo Aan: Overleggroep REC Harlingen fase 28 Van: Majel Kremer, namens de voorbereidingsgroep Vervolg continue dioxinebemonstering Datum: 24juni 2016 Betreft: Resultaat voorbereidingsgroep Vervolg continue dioxinebemonstering Bijlage: Memo FUMO, notitie toetsingskaders Aanleiding Sinds augustus 2015 vindt in de pijp van de REC een continue bemonstering van dioxine plaats, in eerste instantie voor één jaar. Door zowel de gemeenteraad van Harlingen als door provinciale staten van de Provincie Fryslân is een motie aangenomen waarin ze aandringen op de voortzetting van de continue bemonstering. De begeleidingsgroep heeft een advies uitgebracht waarin zij de aanbeveling doet de bemonstering de komende jaren voort te zetten. Een voorbereidingsgroep heeft onderzocht in hoeverre vervolg van de dioxinemeting noodzakelijk c.q. gewenst is en zo ja, onder welke randvoorwaarden. De maatschappelijke onrust staat hierbij voorop. Samenstelling en werkwijze De voorbereidingsgroep, die 2 keer bij elkaar is geweest, bestaat uit: Seerp Bosch, Nico Kistemaker, Dirk Jan Haasjes, Majel Kremer en Frans Haenen. Eerst is een inventarisatie gedaan hoe partijen tegenover het voorzetten van de continue bemonstering staan. Vervolgens is gekeken naar de randvoorwaarden en aandachtpunten waaronder dit plaats gaat vinden. Evaluatie Alle partijen staan positief tegenover voortzetting. Voor de gemeente en de provincie is stoppen geen optie. Het heeft een duidelijke bijdrage geleverd aan het opsporen van knelpunten, waardoor maatregelen zijn en worden getroffen. Vanuit de maatschappelijke onrust is voorzetting nodig ter onderbouwing van de situatie naar de burger. Daarbij is voortzetting gewenst om de effectiviteit van de maatregelen te kunnen bepalen. Bij voortzetting van de continue bemonstering is het stellen van een duidelijke doelstelling en het vaststellen van randvoorwaarden noodzakelijk. Belangrijk is om helderheid te hebben over wat de mogelijkheden en onmogelijkheden zijn als er een verhoging wordt gemeten. Daarvoor is het nodig de juridische en vergunningtechnische toetsingskaders goed te beschrijven. Doelstelling Voortzetting van de continue dioxinebemonstering is van belang voor het gewenste vertrouwensherstel naar de burger voor wat betreft de luchtkwaliteit in Harlingen en het