Handleiding Hoe maak je een film?

Transcriptie

1 Handleiding Hoe maak je een film? STAP 1: Zorg zelf voor voldoende kennis... 2 STAP 2: Een verhaal voor je film STAP 3: Hoe ga je nu alles opnemen... 7 STAP 4: Aan de slag met montage... 8 STAP 5: Plan van aanpakken... 9 BRONVERMELDING...14

2 STAP 1: Zorg zelf voor voldoende kennis Over het maken van een film: - Surf naar Dit kun je op voorhand doornemen om de filmbegrippen op een leuke, speelse manier onder de knie te krijgen. Je kunt het uiteraard ook samen met de kinderen doornemen. Figuur 1 - Klik onderaan op deel 1: begin bij SHOTS & SCÈNES, de introductie mag je gerust overslaan. De rest van de uitleg over DECOUPAGE en het VERHAAL volgt elkaar gewoon op bij deel 1. SHOT: Je drukt op de camera op record en daarna op stop. Alles wat je hebt opgenomen is een shot. SCÈNE: Meerdere shots samen vormen een scène. Een scène speelt zich af op eenzelfde locatie of plaats. DECOUPAGE: Je knipt de tekst of wat je gaat filmen in stukjes. Een lange tekst of fragment wordt zo in kleine stukjes verdeeld (dit zijn de shots). Elk shot kun je dan gemakkelijk gaan filmen. Zo vorm je een scène. - Verschillende soorten shots en hun functie: TOTAAL SHOT MEDIUM SHOT CLOSE UP Figuur 2 Geeft een overzicht waar de scène zich afspeelt. Geschikt voor tekst en dialoog. Brengt emoties of een detail in beeld.

3 - Welke shots kun je nu bij elkaar plaatsen bij het maken van een film? Tijdens het maken de film ga je best aan de slag met meerdere camera s, ipads of andere mogelijke toestellen om een film op te nemen. De ene camera kan het totaalbeeld filmen, een andere camera kan zorgen voor medium shots, nog extra camera s kunnen zorgen voor close-ups. Heb je maar één camera dan neem je best de scène een aantal keer op vanuit verschillende standpunten. Let op als je meerdere camera s gebruikt dat de verschillende camera s elkaar niet filmen. Pas op voor springers in het beeld. Als er iets fout loopt tijdens het opnemen. Zet dan achteraf bij het monteren niet zomaar de beelden van waar je stopte en waar je terug begon achter elkaar. Anders krijg je een wel heel gek effect (dit noemen we een springer). Als je dan naar de film kijkt merk je dat er iets niet klopt. Dan ziet de kijker duidelijk waar je geknipt hebt in het beeld. Hierbij zie je ook een goed voorbeeld bij het deelt SHOTS en VERHAAL uit het filmpje. Een ander voorbeeld met heel wat springers vind je op deze link: Hoe los je dit dan best op, zodat de kijker van de film dit niet merkt? Plaats een beeld uit een andere positie of van een andere grootte (totaal/medium/close) tussen de twee beelden die je aan elkaar wilt hangen. Dan lijkt het alsof de film gewoon verder loopt, maar eigenlijk is dit niet het geval. VB Een voorbeeld Tijdens een gesprek vergeet iemand z n tekst. Zetten we de camera dan op stop en gaan we gewoon verder met het vervolg, dan zullen we dit merken als we naar de film kijken. OPLOSSING: Het REACTIESHOT, we plaatsen tussen de twee goede stukken een korte close-up van één van de twee personen. Kijken we dan naar de film, dan lijkt het alsof er niets aan de hand is. Figuur 3

4 Houd bij het plaatsen van zo n tussenstukjes ook wel het geluid in de gaten. Zodat er geen vreemde geluiden te horen zijn. De beste manier om al deze middeltjes en trucjes beter de begrijpen en onder de knie te krijgen, is dit eens uittesten. Neem een aantal testbeelden op, binnen de klas of ergens langs de straat. Film een kort gesprek tussen twee personen in twee keer op, dan heb je al twee stukjes. Neem dan een close-up van een van de twee personen. Dit tussenstukje plaats je dan via de montage tussen de twee andere beelden met de dialoog. Het hoeft uiteraard niet altijd een close-up te zijn dat je gebruikt als tussenstukje om twee beelden makkelijker aan elkaar te zetten. Een andere mogelijkheid is het gebruik van een CUTAWAY. Dit is een andere, handige manier om springers weg te werken. Hoe werkt nu zo n cutaway? Eigenlijk op dezelfde manier als het vorige voorbeeld. Daar plaatsten we een beeld van dezelfde actie als tussenbeeld. We gebruikten een close-up van wat we al zagen. Van één van de twee personen die in beeld waren, werd een close-up genomen. Bij een cutaway plaatsen we een tussenstukje die eigenlijk niets met de actie te maken heeft. We gaan AWAY (weg) van de scène. Vandaar de naam. VB Een voorbeeld Hier zie je een goed voorbeeld van een cutaway. We zien als eerste shot en als laatste het jongetje met de verrekijker. Het beeld dat ertussen wordt geplaatst is geen close-up van de jongen. Wel een beeld dat totaal anders is dan waar de actie zich afspeelt, met andere woorden weg van de actie. Toch klopt het wat we zien. Met dit voorbeeld zien we onmiddellijk nog een ander trucje in de filmwereld. De POINT OF VIEW. BEELD 1: Je kijkt ergens naar BEELD 2: Je ziet waar je naar kijkt. Hierbij hoef je dus niet met de camera te bewegen en bespaar je tijd in je film. Normaal film je waar je naar kijkt, binnen hetzelfde shot draai je met de camera om te tonen waarnaar je kijkt. Figuur 4 Met de point of view film je dit in twee delen. Eerst film je waar je naar kijkt. Je zet de camera stop en je filmt waarnaar je keek. Je hoeft dit niet zelf toe te passen tijdens de film maar je kan het wel eens uitproberen of uitleggen aan de kinderen om de beeldtaal beter te begrijpen.

5 Nog een ander trucje om een vlotte overgang te maken: Zoals net aangehaald plaats je dus best geen twee dezelfde beelden na elkaar. Variëren van het ene type shot naar het andere werkt altijd. Bijvoorbeeld van medium naar close en terug. Je kan echter wel twee dezelfde types na elkaar plaatsen. Alleen bij een totaal shot is dit niet aangewezen. Met een totaalshot geef je namelijk de locatie weer waar alles zich afspeelt (meestal enkel aan het begin of einde van een scène). Een close-up gevolgd door een close-up. Dit kan uiteraard wel. Zorg alleen dat je niet dezelfde close-up neemt. Je kan perfect een close tonen van een gezicht (bv. om een emotie te tonen) gevolgd door een close beeld van een hand (bv. wat iemand in z n hand heeft). Deze twee beelden passen perfect na elkaar. Ook medium shots mogen na elkaar. Binnen eenzelfde scène (dus op dezelfde plaats) kun je ook twee medium shots na elkaar opnemen/monteren. Let hier op de 30 regel. Figuur 5 Hoe zit die regel nu in elkaar? Het is vastgelegd dat de kijker van de film geen enkele hinder ondervindt van een cameraovergang als de camera 30 verplaatst wordt. In bovenstaand voorbeeld filmen we eerste de man met de paraplu met de zwarte camera. Het volgende shot kunnen we dus perfect opnemen als we de camera 30 naar links of naar rechts verschuiven (de camera-positie links of rechts van de zwarte camera). Een handig trucje om ook twee medium shots na elkaar in de film te gebruiken. Test dit gerust maar eens uit met een aantal testopnames.

6 STAP 2: Een verhaal voor je film. Zonder verhaal is er geen film. Je verhaal bestaat uit een begin, een midden en een slot. Net zoals bij een boek. Je beschrijft het begin, je verhaal komt daartussen en je werkt toe naar het einde. Vragen die je kunnen helpen bij het bedenken van je verhaal: Wie? Wat? Waar? Wanneer? Waarom? Hoe? Tips voor het schrijven van een verhaal: 1. Bepaal het thema van je verhaal Het onderwerp van een kort verhaal kun je meestal in één woord samenvatten. Maar wat is de dieperliggende gedachte in je tekst? Zorg dat het thema van je verhaal helder is voor jezelf, ook terwijl je schrijft. 2. Zie dingen anders Laat je verhaal vertellen door de ogen van een uniek en onverwacht personage. Dit kan de kijker verrassen. Iets vanuit een ander standpunt bekijken opent nieuwe deuren. 3. Creëer conflict Voeg in ieder verhaal elementen toe die het hoofdpersonage tegenwerken. Oftewel: creëer conflict door het bedenken van obstakels, want je hoofdpersonage moet zijn doel niet al te gemakkelijk bereiken. Zodoende voorkom je dat jouw verhaal vastloopt. Een onverwachte twist kan goed zijn voor dialogen, de setting en de karakterisering in het verhaal. 4. Bedenk een sterke titel Een sterke titel verzin je niet zomaar. Nodig eens een vriend uit en vraag welke zinnen hem raken of opvallen. Wie weet komt hij zelf wel met een goed voorstel. Het is dus zinvol om proeflezers te hebben. Pas wel op met titels van maar één of twee woorden, die zeggen veelal te weinig om de lezer te interesseren. 5. Denk goed na over je personages Dit is een lijst die je voor elk karakter uit je verhaal kunt invullen. Het beste kun je dit doen voordat je begint met het schrijven van je verhaal. Probeer alles in te vullen, ook al ga je dit niet gebruiken in je verhaal. Hoe meer jij weet van je karakter, hoe beter je je kunt inleven in hem of haar. Deze lijst kan je er zeker bij helpen: Naam Leeftijd Geslacht Uiterlijk Kledingstijl Hobby's Baan Woning Wat vond het karakter vroeger leuk om te doen? Als het karakter het moeilijk heeft. Wat doet het dan? Het karakter wil... het allerliefste. Wat doet het eraan om dit te bereiken? Het karakter wil... het liefst ontwijken. Wat doet het eraan om dit te bereiken?

7 STAP 3: Hoe ga je nu alles opnemen Om te weten hoe je het best alles opneemt bekijk je met de kinderen de stukjes vanop de volgende link. Hierdoor leer jezelf en ook de kinderen hoe je best de beelden op de camera vastlegt. Bekijk deel 2 van het filmlab: Twee manieren om aan de slag te gaan: 1 Tijdens het oefenen van de scènes werk je met een aantal camera s. Duid zelf een camera aan die het totaalshot opneemt. Geef aan de andere camera s de opdracht om een bepaald persoon te volgen (close up). Zo werk je automatisch met verschillende soorten shots waarmee kan afgewisseld worden tijdens de montage. Hierbij kan achteraf nog alle kanten op voor het samenstellen van de film. 2 Film alles met één camera. Dan bepaal je best op voorhand welk shots genomen worden vanuit welk standpunt. Dan bepaal je al een groot deel van de eindmontage op voorhand. Maak dan een duidelijke lijst wanneer welk beeld wordt opgenomen en wanneer je overschakelt naar een volgend beeld, gefilmd uit een ander standpunt. Je maakt het best een schema van alle shots door ze kort uit te tekenen (misschien wel een idee voor de goede tekenaars in de klas). Figuur 6 Dit een voorbeeld van een STORYBOARD. Elke nieuwe tekening stelt een nieuw shot voor. Zo is het duidelijk welk beeld wanneer wordt opgenomen, dit kan dan tijdens de montage makkelijk gevolgd worden. Blijf hier ook goed nadenken over welke shots je na elkaar plaatst.

8 STAP 4: Aan de slag met montage Nu weet je al heel wat meer over hoe een film in elkaar zit. Nu moet je nog de werking van een montageprogramma onder de knie krijgen. Als je hier niks van kent vraagt het wel wat tijd om alles te leren kennen en te gebruiken. Een eenvoudige mogelijkheid is Windows Movie Maker. Op de volgende twee filmpjes ontdek je simpelweg hoe de belangrijkste functies van het programma werken en hoe je ze moet gebruiken. Je kan dit gerust proberen met zelf opgenomen beelden. Wat je zeker onder de knie moet hebben: - Het langer, korter maken van zelf opgenomen beelden. - Het wegwerken van springers. - Het ene beeld voor het andere plaatsen. Uiteraard leer je dit best ontdekken door dit zelf uit te proberen en te experimenteren met of zonder de kinderen. Wat je ook kan uitproberen (oefening op zowel opnemen als monteren): Soorten shots na elkaar monteren / cutaway / point of view / 30 regel. Extra uitbreiding: Muziek toevoegen: Teksten toevoegen: Figuur 7

9 STAP 5: Plan van aanpakken We gaan nu ook echt aan de slag en werken gedurende 5 weken aan de film. Iedere week spenderen we 2 keer een blok van 2 lesuren. Bij de aanvang is het ook al de bedoeling dat de acteurs hun rol al ingestudeerd hebben. Het is ook moeilijk om de hele organisatie alleen op je schouders te nemen. Je voorziet dus best tijdens de verwezenlijking van je film een extra begeleider. Niets houdt je natuurlijk tegen om het alleen te proberen. WEEK 1 DAG 1 Doorloop het hele scenario voor de eerste keer. De tekst mag nog gebruikt worden. Ga na wat nog geoefend moet worden? Waar kan bijgesleuteld worden? Wat loopt goed, wat loopt minder goed? Probeer ook de kinderen hiervoor in te schakelen, zodat ze zichzelf en elkaar kritisch gaan beoordelen. + MONTAGE Omdat je de eerste dag voornamelijk met de acteurs bezig bent en weinig tijd kunt stoppen in het uitleggen van camera en montage, bedenk je best een alternatief voor deze groep. Een mogelijkheid is om deze kinderen zelf het einde van het verhaal te laten herwerken of het totaal aan te passen. Dit vraagt een korte instructie. Deze groep doet mee in het doorlopen van het scenario. Deze kinderen gaan per scène op zoek naar een locatie en noteren ook alle voorwerpen/kledij die ze per scène per persoon moeten voorzien. Ze maken een lijst op van wat ze nodig hebben. Ze moeten dit later uiteraard niet allemaal zelf mee brengen, hier moeten ze op eigen initiatief ook de anderen van de klas bij betrekken. WEEK 1 DAG 2 Laat de kinderen (alleen of met een extra begeleider) verder oefenen op hun tekst zodat deze steeds natuurlijker gaan klinken. Kinderen zijn kritisch voor zichzelf en voor elkaar, geven elkaar tips, zeggen wat ze goed vonden, zeggen wat ze zelf anders zouden doen. Ze ondersteunen elkaar om tot een zo goed mogelijk eindproduct te streven.! Laat de kinderen ook al het nieuwe einde van het verhaal inoefenen (als de camera- en montagegroep het einde heeft aangepast.) Deze groep krijgt de uitleg hoe ze alles nu moeten gaan filmen. Ze leren de camera gebruiken en maken kennis met de verschillende soorten shots: totaal, medium en close. Ze beginnen met het oefenen op het maken van een cutaway, reactieshot, het toepassen van de 30 regel en de point of view.

10 MONTAGE De kinderen maken kennis met het programma dat we gaan gebruiken. Laat de kinderen beelden invoegen, langer en korter maken. Geef hier ook een korte uitleg over hoe beelden aan elkaar worden gezet. Camera en montage moeten goed samenwerken. De beelden van de cameraploeg rond cutaway en een reactieshot kun je onmiddellijk door de montage laten verwerken. Deze groep gaat vandaag praktisch denken! Hoe geraken we op de locaties? Zijn de locaties vlot bereikbaar? Hoe gaan we er naartoe? Geraakt al het materiaal op de locatie? Wie brengt wat mee en wanneer? Deze puzzel zou tegen het einde van de dag af moeten zijn! Bespreek met de kinderen of de locaties wel haalbaar zijn. Alles op en rond de school filmen is een zekerheid. Buiten de schoolmuren is een extra uitdaging. WEEK 2 DAG 1 Oefen nog maar eens alle stukken. Deze keer met de camera erbij. Voor de acteurs verandert er niet zoveel. Oefenen op het filmen van de verschillende stukken terwijl de acteurs aan het spelen zijn. Cameramannen geven kleine opmerkingen aan de acteurs om iets opnieuw te spelen omdat het niet goed gefilmd werd. Extra aandacht op het filmen van de tussenstukjes (cutaway/reactieshot om het de montage te vergemakkelijken). Overleg wie filmt wat bij welke scene. Om het proces makkelijker te laten verlopen laat je ook best een leerling die niet in de scène meespeelt bij de start van elke scène met een bordje op de set staan. De camera s filmen dan het bordje. Zodat je achteraf makkelijker kan zien over welke scène het gaat. MONTAGE Verder oefenen op het monteren van verschillende filmpjes. Vooral de verschillende functies van het programma verder leren verkennen. Nagaan of alles geregeld is voor de opnames. Wat hebben ze al klaar? Wat nog niet? Hebben we alle attributen al liggen. Als er nog locaties moeten bezocht worden moeten ze dat vandaag doen (met een extra begeleider).

11 WEEK 2 DAG 2 Hier kan je bijsturen wat nog niet goed gaat. Alle vorige stappen moet goed lopen vooraleer je verder kunt. Zijn niet alle scènes af, dan kun je verder gaan met het opnemen van de scènes. WEEK 3 DAG 1 Nu begint het filmen echt. De acteurs spelen de eerste scènes van de film. Als er een scène goed is opgenomen, begin dan met de volgende. Opnemen van de eerste scènes in de klas. Posities bepalen is belangrijk. Cameramannen moeten op heel wat letten. Kijken of er niemand in beeld is die er niet moet opstaan, zorgen dat er een voldoende variatie is aan shots (als er met één camera gefilmd wordt). Bij meerdere camera s moet het duidelijk zijn wie wat filmt bij elke scène. Een leerling coördineert alles, zodat acteurs en cameramannen vlot kunnen samenwerken. Na het opnemen van een scene bekijk en bespreek dan samen met de kinderen wat ze gefilmd hebben. MONTAGE Verder oefenen op het monteren van verschillende filmpjes. Leren kennen van het programma en montagetrucjes. Op het einde van deze dag moeten ze de basishandelingen (stukjes korter/langer maken, vlotte overgangen tussen beelden) onder de knie hebben. Je kan hen hiervoor ook de oefenbeelden van de cameramensen uit week 2 geven. Attributen mogen ze al meebrengen naar de klas. We gaan vandaag kijken op de locaties om een planning op te stellen wanneer we er gaan filmen en we gaan na of we de andere klassen niet storen als we gaan filmen. (met extra begeleider) WEEK 3 DAG 2 Verder doen met de oefenopnames. Ben je daarmee klaar dan kun je al eens op de locatie gaan oefenen en nagaan wat er nog ontbreekt op de locatie. Acteurs die op een bepaald stuk weinig te doen hebben, helpen mee regisseren en kijken of alles vlot verloopt. Deze kinderen filmen de verschillende scènes. Ofwel de oefenscènes in de klas, ofwel op de filmlocatie.

12 MONTAGE Hier beginnen ze met monteren van de oefenopnames van de vorige dag. Voorzie best koptelefoons en zet de beelden op voorhand klaar, om weinig tijd te verliezen. Alle attributen moeten nu in de klas aanwezig zijn. Deze groep bereid zich voor zodat we volgende week vlot van de ene locatie naar de andere kunnen. WEEK 4 DAG 1 Opnemen op locatie. Het eerste deel van de film wordt opgenomen. Zeker de helft van de film moet je vandaag opnemen. Kun je meer doen, des te beter. Nemen met de acteurs de eerste scènes op, op locatie. MONTAGE Hier gaan we verder het monteren van de oefenopnames. Zorgen dat al het materiaal op de locaties geraakt. Beginnen al met voorbereiden van de eindvoorstelling. Waar moet overal aan gedacht worden? Wie uitnodigen? Waar? Wanneer? Hoeveel filmvoorstellingen? Deze groep kan hiervoor proberen om een echte cinemazaal te reserveren. WEEK 4 DAG 2 Spelen de laatste scènes van de film. Opnemen van de laatste scènes. MONTAGE Beginnen met de montage van de eerste echte scènes van de film. Dit zou even vlot moeten verlopen dan het monteren van de oefenscènes Eigenlijk is het net hetzelfde, alleen zijn het nu de beelden vanop locatie die we in de film te zien zullen krijgen. Bespreek goed op voorhand welke monteur welke scène monteert. Zorgen er opnieuw voor dat al het materiaal op de locaties geraakt. Doen verder met het opbouwen van alle benodigdheden voor de eindvoorstelling.

13 WEEK 5 DAG 1 Deze drie groepen werken verder naar de eindvoorstelling. Waar kan overal aan gedacht worden? Locatie voorstelling, tickets, extra versiering, promotie, reclame, drankjes, snoep/chips/popcorn, (alles waar de kinderen zelf aan denken) MONTAGE De druk ligt nu bij de monteurs om alles tijdig af te krijgen! Ze werken verder aan de scènes die ze al hebben en gaan verder met de volgende scènes. WEEK 5 DAG 2 Werken verder naar de eindvoorstelling. Alles klaar brengen. MONTAGE Werken alle scènes af. Het enige waar dan nog rekening mee moet gehouden worden is dat alle verschillende scènes die de kinderen gemonteerd hebben na elkaar terecht komen. Dit kan door de kinderen zelf gebeuren of kan door de leerkracht gedaan worden. Het beste wat je hiervoor kunt doen is elke scène afzonderlijk exporteren en die verschillende bestanden dan bij elkaar zetten en hiervan een nieuw bestand maken. Voorzie misschien ook een eindaftiteling met alle namen van de kinderen op. De film is nu normaal gezien af. Geniet samen met de kinderen van de eindvoorstelling!!

14 Geraadpleegde werken: * Hollywood in de klas (2014). Filmlab 2.0. Geraadpleegd op 02/03/2014, * Vandekerckhove J. (2009). Beeldtechnieken 1. Brussel: Rits. * Schrijven online (2014). Vijf schrijftips voor een succesvol kort verhaal. Geraadpleegd op 05/06/14, * Writingsuus (2014). Personages maken in een verhaal. Geraadpleegd op 05/06/14, * Eigen ervaringen opgedaan tijdens lessen op het RITS. Bronnen figuren: * Figuur 1: Hollywood in de klas (2014). Filmlab 2.0.[Online afbeelding]. Gedownload op 02/06/14 van * Figuur 2: Impuls (2014). Beelduitsnede. [Online afbeelding]. Gedownload op 02/06/14 van * Figuur 3: Lucy Eldridge (2011). Storyboard example. [Online afbeelding]. Gedownload op 02/06/14 van * Figuur 4: Mac tips and tricks (2014). Professional Editing Techniques. [Online afbeelding]. Gedownload op 02/06/14 van * Figuur 5: OddFork Shorts (2013). Continuity: The Myth of the 180-Degree Rule.. [Online afbeelding]. Gedownload op 02/06/14 van * Figuur 6: Joel (2012). Creating a Video Production Storyboard. [Online afbeelding]. Gedownload op 02/06/14 van * Figuur 7: Download Chip (2010). Windows Live Movie Maker 15 Beta Download. Gedownload op 02/06/14 van