VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD

Transcriptie

1 STUK 521 ( ) Nr.1 VLAAMSE GEMEENSCHAPSCOMMISSIE DE RAAD ZITTING NOVEMBER 2013 INTERPELLATIE en VRAAG Commissie voor Algemene Zaken, Financiën, Begroting en Media van maandag 4 november 2013 Hebben aan de werkzaamheden deelgenomen: Vaste leden: de heer Jean-Luc Vanraes, voorzitter, de heer Fouad Ahidar, mevrouw Annemie Maes Plaatsvervanger : mevrouw Greet Van Linter Ander lid : de heer Paul De Ridder Verontschuldigd : mevrouw Els Ampe, de heer Jef Van Damme 1255

2 - 2 - INHOUD Interpellatie (R.v.O., art. 62) - Interpellatie van mevrouw Greet Van Linter tot de heer Guy Vanhengel, collegevoorzitter bevoegd voor Onderwijs, Vorming en Begroting, over het akkoord van de 4 voorzitters van de Franstalige partijen over de manier waarop bepaalde bevoegdheden na de zesde staatshervorming in Wallonië en Brussel zullen worden uitgeoefend Vraag (R.v.O., art. 59) - Vraag van de heer Paul De Ridder aan de heer Bruno De Lille, collegelid bevoegd voor Cultuur, Jeugd, Sport en Ambtenarenzaken, over het voorstel van ACV om een hoofddoekenverbod in te voeren voor alle ambtenaren in Brussel

3 - 3 - Interpellatie van mevrouw Greet Van Linter tot de heer Guy Vanhengel, collegevoorzitter bevoegd voor Onderwijs, Vorming en Begroting, over het akkoord van de 4 voorzitters van de Franstalige partijen over de manier waarop bepaalde bevoegdheden na de zesde staatshervorming in Wallonië en Brussel zullen worden uitgeoefend. Interpellant Greet Van Linter brengt in herinnering dat de voorzitters van de 4 Franstalige partijen die de 6 de staatshervorming hebben onderhandeld, een akkoord sloten op 19 september 2013 over de manier waarop de overgedragen bevoegdheden zullen worden uitgeoefend in Wallonië en Brussel. De bedoeling is zo veel als mogelijk in Wallonië en Brussel hetzelfde beleid uit te stippelen rond de kinderbijslag en het ouderen- en gehandicaptenbeleid. Paul Magnette (PS), Charles Michel (MR), Emily Hoyos (Ecolo) en Benoît Lutgen (cdh) kwamen een sokkel van gemeenschappelijke principes overeen, die ze in een bijzonder decreet willen gieten. Er komt een verbindingsstructuur tussen Wallonië en Brussel, waardoor overleg tussen beide entiteiten verplicht wordt. Mochten er toch hinderpalen blijven bestaan, dan is een verschillend beleid niet uitgesloten. Naast het mechanisme voorziet de tekst in een vereenvoudigingspact. Dat moet het voor de burger mogelijk maken dezelfde administratieve gesprekspartner te behouden, ongeacht de stappen die hij onderneemt. In Brussel zullen de nieuwe bevoegdheden naar de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie gaan, terwijl die in Wallonië bij het Gewest terechtkomen. Bedoeling is dat nieuwe organen van openbaar nut het levenslicht zien. In een reactie waarschuwde VGC-collegelid Brigitte Grouwels dat er een 'probleem' is als de samenwerking beperkt blijft tot Wallonië en Brussel. Brussel moet evengoed samenwerken met Vlaanderen, zei Grouwels. Brussel is meer dan Wallo-Brux. Volgens Grouwels kunnen de Franstalige Brusselaars geen akkoorden sluiten met Wallonië of de Franse Gemeenschap zonder eerst een akkoord te hebben met de Vlaamse Brusselaars. Ook VGC-collegevoorzitter Guy Vanhengel stelde niet zinnens te zijn om zomaar mee te stappen in die Franstalige logica. Ze zouden beter met ons praten dan onder elkaar. Als we bijvoorbeeld over kinderbijslag praten, moeten toch de Vlamingen en Franstaligen akkoord gaan. En het is toch normaal dat wij dan kijken naar wat Vlaanderen doet. In een interview in La Libre Belgique van 16 oktober jl. stelt Brussels minister-president Rudi Vervoort voor om de GGC te laten absorberen door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Zijn voorstel heeft meer gevolgen dan op het eerste gezicht lijkt: in de GGC geldt een dubbele meerderheid. Vlamingen hebben daar dus de facto een vetorecht, wat ze niet hebben in het Brussels Parlement. De GGC is nu al ondermeer bevoegd voor ouderenzorg en gezondheidszorg, en krijgt er volgend jaar de belangrijke bevoegdheid over kinderbijslag bij. Hij borduurt daarmee verder op het recente akkoord onder Franstalige politici van Brussel en Wallonië. De Vlaams-Brusselse partijen waren helemaal niet opgezet met dat intra-franstalig overleg, zonder dat de Nederlandstalige partijen daarbij betrokken waren. In La Libre zegt Vervoort de reactie van de Vlamingen te begrijpen. Hij geeft toe dat er te weinig overleg is gebeurd met de Brusselse Vlamingen. Merkwaardig en belangrijk is dat Open Vld ook die lijn van argumentatie bewandelt. Collegevoorzitter Guy Vanhengel pleit onomwonden voor de integratie van de GGC in het Gewest. De liberalen willen op die manier een zeer belangrijke vereenvoudiging in de Brusselse bestuursstructuren doorvoeren. Als reactie op de denkpiste van Vervoort waarschuwt politicoloog Bart Maddens voor de evolutie van Brussel naar een supergewest. Maddens denkt dat de eventuele afschaffing van de GGC de voorbode kan zijn voor de overheveling van nog meer bevoegdheden naar het

4 - 4 - Brussels Hoofdstedelijk Gewest. In De Standaard zegt Maddens: Als Vervoort zijn slag thuishaalt, volgen daarna waarschijnlijk nog bevoegdheden richting hoofdstad, die eigenlijk tot Vlaanderen of de Franse Gemeenschap behoren. En daarmee vermindert mettertijd de invloed van Vlaanderen. Wat is het standpunt van het College over het voornoemde akkoord tussen Wallonië en Brussel? Was het College op voorhand geïnformeerd over dat akkoord? Vindt het College het voornoemde akkoord de juiste werkwijze om de 6 de staatshervorming in Brussel uit te voeren? Getuigt dit van een wederzijds respect en gelijkwaardig partnerschap tussen Nederlandstaligen en Franstaligen in Brussel? Heeft de VGC reeds met de Vlaamse Gemeenschap overleg gepleegd om zo veel als mogelijk in Vlaanderen en Brussel hetzelfde beleid uit te stippelen rond de kinderbijslag en het ouderen- en gehandicaptenbeleid? Is het theoretisch mogelijk dat de Brusselse Vlaming voor bepaalde gemeenschapsbevoegdheden (zoals kinderbijslag, bejaardenhulp, geboortepremies, adoptiepremies, ) anders wordt behandeld dan de inwoners van Vlaanderen? Zo ja, is dat wel wenselijk? Heeft het VGC-College zich al voorbereid op de 6 de staatshervorming? Zo ja, op welke wijze? Zo neen, waarom niet en zal het dat ten spoedigste wel doen? Werd er al een methodologie afgesproken? Was er al overleg met de Franstaligen over de wijze waarop bepaalde bevoegdheden na de 6 de staatshervorming in Brussel zullen worden uitgeoefend? In het plenum van 18 oktober 2013, bij de bespreking van de beleidsverklaring, zei collegevoorzitter Guy Vanhengel: We hebben volgende week een overlegmoment afgesproken met het College om de violen gelijk te stemmen, want verder overleg met de Franstaligen is zeker nodig. Is er dan in het College geen overeenstemming over de kwestie? Wat is het resultaat van dat overleg? Wat zal de strategie zijn van het overleg met de Franstaligen? Op welke wijze gaat het College zich organiseren om de belangen van de VGC en van de instellingen die zich bezighouden met de uitvoering van het Vlaamse beleid te verdedigen? Collegelid Guy Vanhengel antwoordt dat de 6 de staatshervorming, waarover in 2011 een breed gedragen politiek akkoord werd gesloten over bevoegdheidsoverdrachten, in werking treedt op 1 juli De nieuwe wijze van financiering, conform de artikelen 65bis en 65ter van de bijzondere financieringswet, is evenwel reeds in voege. Op 23 september 2013 stelde de Vlaamse minister-president het groenboek met betrekking tot de 6 de staatshervorming, voor aan het Vlaams Parlement. Dit groenboek is eerder een reflectie- en consultatiedocument. Het bevat geen volledig uitgewerkte beleidsvoorstellen of standpunten. De gevolgen van de uitvoering van de 6 de staatshervorming voor de VGC kunnen niet uit dit groenboek worden afgeleid. Het institutioneel akkoord van 2011 voorziet in een aantal aanpassingen die voor heel wat bestuursniveaus gevolgen zullen hebben. Zo voorziet het institutioneel akkoord van 2011 onder meer dat:

5 - 5 - het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de mogelijkheid zal hebben om op dezelfde manier als de Gemeenschappen op te treden voor de financiering en subsidiëring van de gemeentelijke sportinfrastructuur. Hierdoor kan het Gewest rechtstreeks verantwoordelijkheid opnemen inzake sportinfrastructuur en is de omweg via de gemeenten niet meer nodig. Het zou ook een dispuut dat hangend is bij het Grondwettelijk Hof beslechten. Procedures die ter zake nu worden ingeleid zijn eerder misplaatst, wetende dat de aanpassing in de startblokken staat en wetende dat de indieners van de klachten hun verantwoordelijkheid in Brussel decennia lang niet opnamen. de beroepsopleiding als gemeenschapsbevoegdheid wordt behouden, maar voorziet in de wettelijke mogelijkheid voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om programma s voor beroepsopleidingen op te zetten in het kader van het werkgelegenheidsbeleid, waarbij rekening wordt gehouden met het specifieke karakter van Brussel. Dat is nieuw. Er wordt een verruiming van het beroepsaanbod mogelijk gemaakt. de Gemeenschappen subsidies voor toeristische infrastructuur kunnen blijven toekennen op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, en dat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de andere betrokken deelstaten ter zake samenwerkingsakkoorden zullen sluiten. de bevoegdheid voor de biculturele aangelegenheden van gewestelijk belang (bv. Zinneke Parade) wordt overgeheveld naar het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, met uitzondering van de federale culturele instellingen. Dit gebeurde al via de imago - subsidies, maar het institutioneel correcter op deze wijze. Voor de implementatie van deze en andere delen van het institutioneel akkoord, zijn politieke werkgroepen aan de slag. De impact op de VGC van de nieuwe wijze van financiering, die wel al in voege is, is duidelijk. Het nieuwe artikel 65ter van de bijzondere financieringswet verhoogt het basisbedrag van de bijzondere dotatie aan de VGC en de Cocof vanaf 2012 tot en met 2015, en dit jaarlijks met 10 miljoen euro. Hiermee draagt de federale overheid bij aan dringende uitdagingen in verband met de demografische groei die behoren tot de bevoegdheden van de VGC en de Cocof. Deze uitdagingen situeren zich op het vlak van onderwijs en kinderopvang. De bijkomende bedragen worden cumulatief toegevoegd aan de bedragen die berekend zijn op basis van artikel 65bis van de bijzondere financieringswet voor de jaren 2012, 2013, 2014 en 2015 en evolueren volgens de bij datzelfde artikel voorziene mechanismen, vanaf het jaar dat volgt op de toevoeging ervan aan het basisbedrag. De dotatie wordt verdeeld tussen de VGC en de Cocof volgens de 20/80-verdeelsleutel. Hierdoor wordt voor 2014 een bijkomende financiering van 6 miljoen euro in de begroting 2014 van de VGC opgenomen. Over de gevolgen voor de VGC en de relatie tot de GGC voor de bevoegdheden inzake gezondheidszorg en hulp aan personen, kan de collegevoorzitter het volgende melden. Het institutioneel akkoord van 2011 voorziet een rol voor de GGC in Brussel in zoverre de bevoegdheden, voor wat personen betreft, verplichtingen of rechten op een tegemoetkoming of toelage inhouden, of in de mate dat het om bicommunautaire instellingen gaat. In het voorjaar van 2013 vond een overleg plaats tussen de Vlaamse overheid, de VGC en het werkveld over de impact van de 6 de staatshervorming op de Brusselse sectoren Welzijn, Gezondheid en Gezin. Bij gebrek aan wetteksten die duidelijkheid verschaffen over de

6 - 6 - concrete uitvoering van de principes van de 6 de staatshervorming en de precieze overdrachten van bevoegdheden en budgetten, werden tijdens dat overleg knelpunten in kaart gebracht en mogelijke pistes en scenario s besproken. Maar ook hier is het voorlopig niet mogelijk om in te schatten welke de gevolgen zullen zijn voor de VGC. Met betrekking tot de Franstalige Brusselse collega's, zegt de collegevoorzitter dat het duidelijk is dat zij voorstander zijn om een deel van de bevoegdheden over te hevelen naar ofwel de Cocof of/en de GGC. Een afstemming tussen Brussel en Wallonië enerzijds en Brussel en Vlaanderen anderzijds is volgens de collegevoorzitter in het grootste belang van de Brusselaars. De grootstedelijke behoeften vergen immers een aparte aanpak. Als wordt gekeken naar de sector van de Brusselse rusthuizen, zien we dat zij zich tot 3 overheden kunnen melden: de Vlaamse overheid (Vlaamse Gemeenschap), de bicommunautaire overheid (GGC) of de Franstalige overheid (Cocof). Dat er langs twee kanten afstemming moet gebeuren over de impact van de 6 de staatshervorming, daarover is de Brusselse Regering het eens. Of met andere woorden: wie in Brussel een beleidsmaatregel neemt, moet kijken naar de effecten langs beide kanten. Voor de Brusselaars moeten de Brusselse beleidsverantwoordelijken trachten om het beste van die 2 werelden met elkaar te combineren, en dat zo nauw mogelijk te laten aansluiten bij de Brusselse behoeften. Wat de integratie van de GGC in de Brusselse structuren betreft, geeft collegelid Guy Vanhengel zijn mening. Vlaanderen maakt ten aanzien van de bevolking geen onderscheid tussen de gewestelijke en de gemeenschapsgebonden materies: er is 1 Vlaamse Regering en 1 Vlaams Parlement, die zowel gewest- als gemeenschapsaangelegenheden aansturen. Dat geeft extern een duidelijk beeld. Intern verlopen stemmingen verschillend al naargelang het over gewest- of gemeenschapsaangelegenheden gaat. De 6 Vlaamse parlementsleden die in Brussel verkozen zijn, nemen niet aan dezelfde stemmingen deel als de Vlaamse parlementsleden die buiten Brussel verkozen zijn. Binnen 1 politieke entiteit kan men verschillende stemregelingen treffen. Dat is een institutionele specificiteit die intern wordt gehouden. De collegevoorzitter meent dat dergelijke benadering in Brussel wenselijk is omdat ze de werkbaarheid vergroot. De invoering ervan vergt geen institutionele wijzigingen. De dubbele meerderheid kan perfect overeind. Interpellant Greet Van Linter vindt dat de collegevoorzitter onvoldoende ingaat op de vragen die ze naar voor schoof. Hij legt uitvoerig uit wat de 6 de staatshervorming behelst, maar wat de gevolgen van deze staatshervorming zijn voor Brussel, blijft een open vraag. Het is toch belangrijk te weten of er een verschil zal zijn inzake kinderbijslag voor Vlamingen die in Brussel wonen en Vlamingen die buiten Brussel wonen. Daar komt geen duidelijkheid over. De interpellatie handelt over de strategie van de Franstaligen en het antwoord dat de Vlamingen daar op bieden. Daar gaat de collegevoorzitter nauwelijks op in. Het is duidelijk wat er dreigt te gebeuren. De Franstaligen hebben voor Brussel binnen wat ze willen via de 6 de staatshervorming: meer geld, meer gewestbevoegdheden en de overheveling van een aantal gemeenschapsbevoegdheden die eigenlijk tot de gemeenschappen behoren. Collegevoorzitter Guy Vanhengel wijst er op dat het over Brusselaars gaat, in plaats van over Franstaligen en Vlamingen, een terminologie die mevrouw Van Linter voortdurend gebruikt.

7 - 7 - Interpellant Greet Van Linter is de mening toegedaan dat de Franstaligen via ministerpresident Rudi Vervoort nu al een schot voor de boeg geven voor de volgende staatshervorming, namelijk de afschaffing van de GGC en de overheveling van die bevoegdheden naar het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, zodat dit inderdaad een supergewest wordt. Hoe reageren de Vlamingen daar op? Hoe organiseert het College zich? Werd er effectief overlegd? Deze staatshervorming opent de poort naar de overheveling van Vlamingen naar Waals beleid en daar tegenover staat weinig verzet. Collegevoorzitter Guy Vanhengel benadrukt dat de partijen vorm geven aan de 6 de staatshervorming. In Brussel wordt daar langs Vlaamse kant aan gewerkt door sp.a, Groen, CD&V en Open Vld, meer bepaald door minister Pascal Smet en de 3 leden van het VGC-College. De vertegenwoordigers van deze Vlaamse partijen zullen uiteraard gesprekken hebben met de vertegenwoordigers van de Franstalige partijen. Zij zullen de belangen van de gebruikers van de Nederlandstalige voorzieningen in de hoofdstad verdedigen en vrijwaren. Dit is een proces dat zich stapsgewijs voltrekt, naargelang er elementen aangereikt worden inzake bevoegdheden die zullen worden overgedragen. De uitspraken van de 4 partijvoorzitters overigens allemaal Walen stemden de Brusselse Franstaligen tot nadenken. Na die uitspraken werd een overleg georganiseerd om na te gaan hoe aan het Brusselse gedeelte vorm kon worden gegeven. Men moet zich realiseren dat het huidige model asymmetrisch is. Franse Gemeenschap, Cocof en Waals Gewest kunnen onderling met bevoegdheden en middelen schuiven voor zover het hen aanbelangt. Dit is niet nieuw en bovendien ingebouwd. Langs Vlaamse kant is er het kerntakendebat VGC-Vlaanderen (Vlaams Gewest en Vlaamse Gemeenschap). Het lijkt een 1 op 1 relatie, maar is eigenlijk een 1 op 1 1- relatie, net zoals aan Franstalige kant. Wat de kinderbijslag betreft, is het simpel. Het is een aangelegenheid die toekomt aan de GGC, waar de beslissingen met een bijzondere meerderheid worden genomen : unanimiteit in het College en een meerderheid in elke taalgroep in het Parlement. Collega Brigitte Grouwels heeft gelijk als ze zegt dat in de GGC geen beslissingen kunnen vallen zonder overleg met de Vlaamse Brusselaars. Interpellant Greet Van Linter wijst er op dat er al verklaringen van Franstaligen zijn die beweren daar een mouw te zullen aan passen. Collegevoorzitter Guy Vanhengel repliceert dat het systeem enkel kan gewijzigd worden als de Bijzonder Wet wordt aangepast en dat ziet hij niet zitten omdat dergelijke verandering een nog stringentere meerderheid vergt. Vraag van de heer Paul De Ridder aan de heer Bruno De Lille, collegelid bevoegd voor Cultuur, Jeugd, Sport en Ambtenarenzaken, over het voorstel van ACV om een hoofddoekenverbod in te voeren voor alle ambtenaren in Brussel Op 19 september 2013 stelde de Brusselse afdeling van het ACV voor om een hoofddoekenverbod in te voeren voor alle ambtenaren in het Brussels hoofdstedelijk gewest, stelt vraagsteller Paul De Ridder. Volgens gewestelijk secretaris Rudy De Coster van het ACV in Brussel pleit het ACV vooral voor duidelijkheid en consequentie. Het neutraliteitsprincipe geldt op dit moment al bij de

8 - 8 - Brusselse Huisvestingsmaatschappij, de haven van Brussel en Actiris. Daar geldt voor mensen met een loketfunctie het verbod hun religieuze voorkeur te uiten. Collegelid Bruno De Lille vindt dit voorstel een ware schande. Op Brusselsnieuws lezen we: Ik vind het ook schandalig dat het ACV, dat toch moet opkomen voor de zwaksten, nu per se zo n maatregel wil. Ook het minderhedenforum is tegen een hoofddoekenverbod. De organisatie ziet dergelijke maatregel zelfs als een vorm van discriminatie. Hoe staat collegelid Bruno De Lille tegenover het neutraliteitsprincipe dat al wordt gehanteerd bij de Brusselse Huisvestingsmaatschappij, de haven van Brussel en Actiris? Is hij niet van oordeel dat de overheid zich zo neutraal mogelijk moet opstellen ten opzichte van de burger? Zal hij weigeren een wijziging van het arbeidsreglement te ondertekenen? Wat vindt hij van het huidige verbod op religieuze symbolen dat in het Brussels Nederlandstalig onderwijs geldt? Het antwoord van collegelid Bruno De Lille is kort. De mondelinge vraag peilt naar het standpunt van collegelid Bruno De Lille inzake het hoofddoekendebat en focust niet op een onderwerp dat de Commissie voor Algemene Zaken, Financiën, Begroting en Media van de Vlaamse Gemeenschapscommissie aanbelangt. In het Brussels Parlement wordt een gelijkaardige inhoudelijke vraag gesteld en het collegelid nodigt de vraagsteller uit het antwoord na te lezen dat hij verschafte in de Gewestelijke Commissie Financiën. Collegelid Bruno De Lille is er absoluut van overtuigd dat een overheid zich zo neutraal mogelijk moet opstellen ten opzichte van de burger. Hij verstaat hieronder dat de overheid en haar personeel in alles neutraal en zonder discriminatie moeten handelen. Neutraliteit is voor hem een kwestie van handelen, geen vestimentaire aangelegenheid. Ten slotte zegt hij dat hij als collegelid voor ambtenarenzaken geen bevoegdheid heeft over het verbod op religieuze symbolen in het onderwijs.