Toelichting op programma en projecten Meer Maashorst binnen het grondgebied van Landerd September 2014

Transcriptie

1 Toelichting op programma en projecten Meer Maashorst binnen het grondgebied van Landerd September 2014 Aanleiding Meer Maashorst De provincie Noord-Brabant heeft in 2012 een landschaps-investeringsprogramma Landschappen van Allure (LvA) vastgesteld. De provincie heeft ca 56 miljoen beschikbaar voor drie Brabantse landschappen, te weten: Het Groene Woud, De Brabantse Wal en De Maashorst. Partijen uit deze drie gebieden konden in 2 tenders projecten indienen die aan een aantal voorwaarden moesten doen. De projecten moesten sowieso aansluiten bij het eerder opgestelde Bidbook LvA en ook aansluiten op de gebiedsvisie van de genoemde landschappen (in het geval van De Maashorst is dat het MaashorstManifest). De minimale projectgrootte moest 2 miljoen zijn en het te vragen subsidiebedrag was maximaal de helft van de totale projectkosten. Criteria waarop alle ingediende projecten werden beoordeeld zijn ruimtelijke en landschappelijke kwaliteit (belangrijkste criterium), nieuwe allianties, verdienmodellen en participatie. In de 1 e tender (april 2013) zijn vanuit De Maashorst 2 projecten ingediend: Landerij VanTosse (gemeente Oss) en Dreven en Driften, dorpskernen verbonden (gemeente Landerd). Het project Landerij VanTosse is gehonoreerd met een bijdrage van 1,6 miljoen. Het Landerdse project is in de 1 e tender buiten de boot gevallen. In de 2 e tender (januari 2014) is vanuit De Maashorst één (groot) gezamenlijk project ingediend met als titel Meer Maashorst, gezond landschap. Hierdoor is er een inhoudelijk sterk en samenhangend project ontstaan en vond er binnen De Maashorst ook geen concurrentie plaats. In dit project zijn de Maashorstprojecten uit het Bidbook LvA geheel of gedeeltelijk samengevoegd tot 1 totale gebiedsuitwerking. Het project is tot stand gekomen door samenwerking van de 4 Maashorstgemeenten (Uden, Bernheze, Oss en Landerd) en 17 particuliere partijen (ondernemers en organisaties). De aanvraag is ingediend door de Stichting Maashorst in Uitvoering (MiU) die de penvoerder is en ook eindverantwoordelijk is voor de uitvoering. Dit gebeurt onder de naam programma Meer Maashorst, bestaande uit de afzonderlijke projecten uit de subsidieaanvraag, die elk hun eigen bijdrage hebben aan het realiseren van de doelstellingen van het programma Meer Maashorst. Het programma Meer Maashorst project moet voor 1 oktober 2017 zijn uitgevoerd conform het ingediende voorstel. Dit programma is in de 2 e tender gehonoreerd met een bijdrage van 15,6 miljoen. De totale investeringen van alle onderdelen tezamen bedragen 31,7 miljoen. Omschrijving programma Meer Maashorst Het programma Meer Maashorst, gezond landschap heeft als doel om De Maashorst te verdubbelen, zowel kwantitatief als kwalitatief, en bestaat uit een groot aantal afzonderlijke projecten. Kwantitatief in de zin dat we De Maashorst qua grootte en beleving willen verdubbelen door het kleinschalig agrarische landschap tussen het natuurgebied en de dorpen en steden expliciet onderdeel van De Maashorst te maken. Dit door het realiseren van nieuwe natuur, landschappelijke versterking en nieuwe initiatieven vanuit bedrijven en burgers. Kwalitatief in de zin dat het landschap een extra betekenis krijgt, namelijk op het gebied van gezondheid. Gezond landschap De Maashorst zorgt voor een betere gezondheid van alle bewoners en bezoekers. Zowel preventief als curatief.

2 Bezoekers ervaren de helende kwaliteiten van de natuur; ondernemers en maatschappelijke organisaties spelen hier op in met nieuwe diensten en zorg - arrangementen. Deze nieuwe verdienmodellen dragen op hun beurt weer bij aan versterking van het landschap en de beleving daarvan. Hier hebben zowel het landschap, de gemeenschap als de ondernemers profijt van. De basis van het programma Meer Maashorst is het ruimtelijke Dreven en Driften concept dat door Landerd in de 1 e tender van LvA is ontwikkeld. Destijds vond de provinciale adviescommissie LvA dit een goed project/concept, alleen was het naar hun mening te lokaal uitgewerkt. In het programma Meer Maashorst is dit concept Maashorst-breed toegepast als verbinding van de Maashorst met alle omliggende kernen. De randzones van de kernen richting het natuurgebied worden in het project aangeduid als dynamische landschappen waar de beleving en verbinding van en met De Maashorst vorm krijgt en waar de (economische) activiteiten en spin-off plaats vindt. Om focus te houden in het programma en tevens aan te sluiten bij het Maashorst Manifest en de kernthema s van de regio Noordoost-Brabant (food-health-pharma) is als centraal thema van de gezamenlijke Maashorstaanvraag voor gezondheid gekozen. Dit thema zorgt voor de (extra) allure en is onderscheidend ten opzichte van de andere landschappen en LvA-projecten. Het programma Meer Maashorst heeft de volgende subdoelstellingen: Een schil van kleinschalig dynamisch landschap ontwikkelen rond het natuurgebied, waardoor de natuurkern stil blijft (en de bosschil luw). Dynamisch staat voor tal van nieuwe recreatieve en/of gezondheid gerelateerde initiatieven, die een bijdrage leveren aan de Maashorsteconomie; Cultuurhistorie en archeologie beleefbaar maken voor iedereen. Hiermee leggen we de ziel van De Maashorst bloot; Stad/dorp en land/natuur verbinden met het cultuurhistorisch waardevol patroon van dreven en driften als ruimtelijk drager; De Maashorst een eigen onderscheidende identiteit geven: Gezond Landschap; Een sterke Maashorst community creëren. Alle betrokkenen (lokale overheid, organisaties, ondernemers en burgers) ontwikkelen samen De Maashorst. Betrokkenheid en verantwoordelijkheid nu en in de toekomst. Deze doelstellingen sluiten aan bij het Maashorst Manifest en zijn in feite een uitwerking van de streefbeelden en thema s uit dit Manifest. Het programma bestaat grofweg uit drie onderdelen: 1) de dynamische landschappen (projecten ter versterking van de openbare ruimte rondom de diverse kernen die om De Maashorst heen liggen); 2) de deelprojecten van de betrokken particuliere partijen; 3) een aantal Maashorst-brede deelprojecten, te weten: nadere uitwerking Dreven en Driften concept participatieproject De Groene Loper Cultuurhistorie en archeologie (archeologie, cultuurhistorische POI s, NAR-route) Project Gezond Landschap (biowalking, recreatieve routes en bebording & meubilair, voedselrondjes, zorg op de boerderij) De vier gemeenten zijn trekker voor de projecten dynamische landschappen (openbare ruimte rondom de diverse kernen in relatie tot De Maashorst). Daarnaast

3 zijn er 17 particuliere partijen (ondernemers en organisaties) als partners en trekkers van projecten betrokken, te weten: 1) Kloosterhuis t Zicht BV 2) Herperduin Holding BV 3) Hofmans BV (camping De Maashorst) 4) ANBI Stichting Nieuwe Natuur (Natuurbegraafplaats Franse Baan) 5) Natuurbegraven Nederland (Natuurbegraafplaats Franse Baan) 6) Familie Jans (Landgoed Nabbegat) 7) Pompestichting (TBS-kliniek Zeeland) 8) Vitaliteitshuis Bernhoven 9) Stichting Ziekenhuis Bernhoven 10) Fitland / De Vrije Teugel 11) Hutten Catering 12) Villa d Arto 13) IBN Facilitair 14) Paul Rademaker (Tuin De Nistel) 15) Lips Groen Tuininspiratie 16) Buiten Gewoon Landgoed BV 17) Staatsbosbeheer Deze partners zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van hun eigen project(en), waarbij afstemming en samenwerking tussen alle partijen gedurende het hele proces essentieel is. De vet gedrukte partijen bevinden zich binnen het grondgebied van de gemeente Landerd. Projecten binnen het grondgebied van Landerd In het programma Meer Maashorst zijn 6 projecten opgenomen die zijn gesitueerd binnen het grondgebied van de gemeente Landerd. Eén van deze projecten bestaat uit 2 deelprojecten. Het betreft dus 4 ondernemersprojecten (privaat) en 3 projecten die de gemeente Landerd (publiek) zelf gaat uitvoeren. L1 Dynamisch Landschap Schaijk Publiek L2 Regionale entree Maashorst aan de Palmstraat L2a Poortontwikkeling en uitkijktoren Publiek L2b Camping (speelbos, parkeren, wandelroutes) Privaat L3 Nieuwe natuur middels natuurbegraven Privaat L4 Dynamisch Landschap Zeeland Publiek L5 Landgoed Nabbegat Privaat L6 Gezond landschap voor TBS-kliniek Privaat De aanduiding L geeft aan dat projecten betreft binnen het grondgebied van de gemeente Landerd. In de private projecten heeft de gemeente Landerd geen rol, naast haar reguliere publieke taak ten aanzien van vergunningverlening, bestemmingsplannen etc. De achtergrond en doelstelling van de projecten staat beschreven in de subsidieaanvraag Meer Maashorst! Een gezond lanschap. L1 Dynamisch landschap Schaijk In dit project wordt een nieuwe langzaamverkeerverbinding aangelegd tussen het centrum van Schaijk en de dreven aan de rand van het natuurgebied de Maashorst. Deze nieuwe fiets-/wandelroute krijgt een herkenbare en eenduidige inrichting, zodat de route zichtbaar is in zowel de verharding, de beplanting als het meubilair. De route loopt grotendeels over bestaande wegen (Schutsboomstraat, Hoevestraat, Nistelrooisebaan), met uitzondering van een missende schakel over particulier terrein.

4 Daarnaast worden in het landschap tussen Schaijk en de Maashorst de oude driften hersteld of nieuw aangelegd. Door deze informele wandelpaden met begeleidende beplanting wordt, samen met de nieuwe langzaamverkeerverbinding, een nieuw landschappelijk raamwerk gecreëerd. Dit groene en kleinschalige patroon geeft structuur aan het gebied en biedt ruimte voor allerlei nieuwe (private) activiteiten gericht op recreatie en beleving van natuur en landschap. In het project De Groene Loper, eveneens uit het programma Meer Maashorst, worden burgers en ondernemers in het gebied gestimuleerd passende initiatieven te ontwikkelen die (al dan niet als economische drager) bijdragen aan o.a. deze landschappelijke en recreatieve ontwikkeling van het Dynamisch landschap Schaijk.

5 Dynamisch landschap Schaijk 2017 L4 Dynamisch landschap Zeeland Ook in dit project wordt een nieuwe langzaamverkeerverbinding aangelegd die het dorp gaat verbinden met de dreven van de Maashorst. De route start in het wijstgebied en loopt vervolgens via t Oventje en langs de TBS-kliniek naar de rotonde Udenseweg. Vervolgens over het Straatsven langs de Heische Tip en over het nieuwe fietspad vanaf de Weversweg tot aan de vijfsprong in het bosje ter hoogte van de Nabbegatseberg. De dreef Voskampweg wordt tot aan dit punt hersteld. Omdat deze route voor een groot gedeelte over onverharde wegen loopt wordt voor de vormgeving van de route gedacht aan een karrespoor begeleidt door vruchtdragende bomen. Op een tweetal plaatsen wordt de recreatieve verbinding van de nieuwe route met het centrum van het dorp versterkt.

6 Met het project De Groene Loper worden ook in het dynamisch landschap Zeeland burgers en ondernemers gestimuleerd tot het opzetten van passende initiatieven die bijdragen aan de landschappelijke en recreatieve ontwikkeling van het gebied. Het herstel van de driften draagt tevens bij aan het herstel van de oude, kleinschalige cultuurlandschappen ten zuiden van Zeeland, die door de nieuwe route aan elkaar worden geregen. Dynamisch landschap Zeeland 2017 Voor de dynamische landschappen Schaijk en Zeeland zijn VO s gemaakt, met bijbehorende ramingen. In 2015 worden de ontwerpen voor de beide dynamische landschappen verder uitgewerkt en vertaald in een bestek en vindt aanbesteding van de werkzaamheden plaats. De uitvoering van beide projecten staat gepland voor L2 Regionale poort naar de Maashorst, aan de Palmstraat Aan de noordzijde van De Maashorst wordt een nieuwe entree gerealiseerd, als centrale entree voor bezoekers vanuit de richtingen Paalgraven / A50, Oss, Schaijk, etc. Deze Poort naar de Maashorst bestaat uit 2 delen: een publiek deel door de gemeente Landerd met horeca, recreatieve voorzieningen en een uitkijktoren (L2a) en een privaat deel door de eigenaar van Camping de Maashorst met parkeren, een fraai bungalowpark, wandelpaden en een fitnesbos (L2b). L2a Regionale poort Maashorst Palmstraat: Poortontwikkeling en uitkijktoren Dit project voorziet in de ontwikkeling van de regionale recreatieve poort aan de Palmstraat als dé entree naar de Maashorst. Het knooppunt Paalgraven met op korte afstand de Palmstraat is voor bezoekers van buiten de meest logische en makkelijkste weg naar de Maashorst. De poort zorgt voor een passende opvang van

7 de bezoekers met voldoende parkeerplaatsen, horeca (wellicht gecombineerd met een andere functie, zoals wellness) en informatie over de vele recreatieve routes in de omgeving. Dit alles in een aantrekkelijke groene omgeving. Een attractie vormt de uitkijktoren, die als architectonisch hoogstandje een landmark wordt voor het gebied en waar het verhaal uit de Maashorstbrede projecten (Dreven en driften, archeologie) verteld wordt. Over de boomtoppen heen kun je tot in het open hart van het natuurgebied kijken. Voor de ontwikkeling van de recreatieve poort wordt het transportbedrijf opgekocht, de bedrijfspanden gesloopt, de bestemming wordt aangepast en het perceel wordt met een aantal duidelijke kaders doorverkocht. Zo zijn de randvoorwaarden geschapen waarmee een (horeca)ondernemer aan de slag kan met de realisatie van de poort. De invulling en functies ter plekke worden bepaald in overleg met potentiele exploitanten, op dusdanige wijze dat een goed functionerende entree naar De Maashorst wordt gerealiseerd, die sterk bijdraagt aan het bezoek en de beleving van De Maashorst, op een gezonde, natuurlijke manier. In het project Dynamisch landschap Schaijk wordt de groene inrichting van de Palmstraat versterkt. L2a Regionale poort Maashorst Palmstraat: Poortontwikkeling en uitkijktoren Dit is een privaat project, dat wordt uitgevoerd door de eigenaar van Camping De Maashorst (dhr. Hofmans), op zijn eigen grond binnen en buiten de camping. De camping De Maashorst wordt omgezet naar een bungalowpark, genaamd Landgoed Maashorst, met behoud van dagrecreatie (water, strand, etc.). Aanvullend worden de dagrecreatieve voorzieningen versterkt met parkeervoorzienigen, wandelpaden en en het nieuwe sport- en fitnessbos aan de Palmstraat. Samen met de nieuw te realiseren recreatieve poort draagt dit projedt bij aan een goede uitstraling en een gezonde beleving van de Maashorst. De private investeringen in dit project zijn mede de cofinanciering voor de subsidiebijdrage die de gemeente krijgt. Momenteel werkt camping De Maashorst aan het voorontwerp bestemmingsplan voor de realisatie van het bungalowpark op deze lodatie, waar vervolgens de vermelde investeringen op volgen. L3 Nieuwe natuur middels natuurbegraven Dit is een privaat project, dat wordt uitgevoerd door 2 private partijen, waarmee het mogelijk wordt om begraven te worden in de natuur: Het omvat het omzetten van landbouwgrond naar openbaar toegankelijke natuur, het verwijderen van een agrarisch bedrijfsgebouw en het realiseren van de voorzieningen voor de natuurbegraafplaats. Op dit moment (september 2014) ligt het ontwerp bestemmingsplan ter inzage. Dit project is mede cofinancier voor de gemeentelijke projecten. L5 Landgoed Nabbegat Landgoed Nabbegat realiseert ruim 30 ha nieuwe natuur, onder andere door omzetting van agrarische grond. De natuurwaarde wordt verbeterd en aardkundige en cultuurhistorische waarden worden versterkt. In deze gezonde omgeving ontstaat onder andere ruimte voor een groep dementerende bejaarden. L6 Gezond Landschap voor TBS kliniek Dit is een privaat project, dat wordt uitgevoerd door de TBS-kliniek in Zeeland (Pompe kliniek). De groene omgeving rondom de TBS-kliniek wordt natuurlijker ingericht en de inpassing van de aanwezige gebouwen wordt verbeterd. Ook ontstaat een keten, waarbij de bewoners van de TBS-kliniek met houtbewerking producten zullen gaan maken.