Antwoorden 200% Economie voor het vmbo. Hoofdstuk 2: Alles draait om geld

Transcriptie

1 Antwoorden 200% Economie voor het vmbo Hoofdstuk 2: Alles draait om geld KIJK a - in een auto is brand ontstaan - een auto heeft een botsing gehad - er is een boom op een auto gevallen - er is een bal door de ruit van een huis gegaan - er is brand ontstaan in een huis - er is een vliegtuig neergestort - een boot is omgeslagen - een persoon is gewond geraakt b Er gaat wel vaker een bal door een ruit en een auto botst wel vaker tegen iets aan. c Er stort bijna nooit een vliegtuig neer. Ook slaat er bijna nooit een boot om. d Een brand in huis kost veel geld. Ook kost het veel geld als er een traumahelikopter of ambulance je moet komen helpen. Schade aan de auto kan ook veel geld kosten. e Bij verkeersongelukken ontstaat er vaak schade door anderen. Ook de jongen die een bal door de ruit van het huis schiet veroorzaakt schade. Deze schade moet betaald worden door diegene die de schade veroorzaakt heeft. f De ongelukken waren misschien te voorkomen geweest, als de veroorzakers beter opgelet hadden. g Als er bomen omwaaien, ontstaat er vaak schade zonder dat mensen fouten maken. Ook kan er brand ontstaan zonder de fout van mensen. h - Uitgeverij ThiemeMeulenhoff

2 2.1 De wereld van het geld ZOEK OP 1 GIRAAL OF CHARTAAL 2 WAAR WORDT HET VOOR GEBRUIKT? 3 PAPRIKA S 1. Ed krijgt elke zaterdag 48 loon. Dit is indirecte ruil. Het soort inkomen is hier geld. 2. Ed krijgt daarnaast een doos met paprika s. Dit is directe ruil. Het soort inkomen is inkomen in natura. 4 BANKREKENEN Uitgeverij ThiemeMeulenhoff

3 5 GEPAST BETALEN DENK 6 VOOR- EN NADELEN VAN PINNEN a 1. Met een pinpas heb je altijd genoeg geld bij je. 2. Je hebt geen contant geld meer nodig. b 1. Als klanten met een pinpas betalen, hebben de winkeliers geen wisselgeld meer nodig. 2. Als klanten met een pinpas betalen, komt er maar weinig geld in de kassa. Dat maakt het voor criminelen minder interessant om bijvoorbeeld een overval te plegen. c Bijvoorbeeld: Ja, het nadeel van een pinpas is dat je minder goed ziet wat en hoeveel je uitgeeft. Nee, er zitten geen nadelen aan het betalen met een pinpas. 7 VOOR- EN NADELEN VAN DIRECTE RUIL a Voordeel: het is soms makkelijk om direct te ruilen. Nadeel: het nadeel van inkomen in natura is dat het moeilijk is de waarde ervan vast te stellen. Daarnaast kunnen goederen bij directe ruil bederfelijk zijn. b Voordeel: je kunt zelf kiezen waaraan je je inkomen uitgeeft, dit is bij inkomen in natura niet mogelijk. Uitgeverij ThiemeMeulenhoff

4 Nadeel: Je geld kan door inflatie minder waard worden. Je kunt met geld dan minder kopen dan dat je voorheen had kunnen doen. Inkomen in natura blijft altijd evenveel waard. 8 MOSES EN JIKKE Wat Moses zegt is goed. Giraal geld is geld wat op je bankrekening staat. Als je geld van je bankrekening haalt, daalt jouw hoeveelheid giraal geld dus. In plaats hiervoor krijg je wel munten en/of bankbiljetten. Je hoeveelheid chartaal geld stijgt. Wat Jikke zegt is goed. Als je betaalt in natura, betaal je met goederen of diensten. Deze goederen of diensten hebben dan de functie van ruilmiddel. ONTDEK 9 CHIPKAART OP SCHOOL a 1. Als iedereen met een chipkaart betaalt, is er geen contant geld meer op school. Er kan dan ook geen geld gestolen worden. 2. De school heeft geen wisselgeld meer nodig als iedereen met een chipkaart betaalt. b - DOE 10 KLEIN BEDRAG, PINNEN MAG a Waarvoor dient geld bij kleine aankopen? Als ruilmiddel. b Als consumenten niet met een pinpas zouden kunnen betalen, zouden ze steeds geld op moeten nemen bij een geldautomaat. Omdat je dat niet elke dag wilt doen, neem je bij een geldautomaat vaak grotere hoeveelheden op. Consumenten hebben dan dus altijd grote hoeveelheden geld op zak. Dit maakt het voor criminelen interessant om de portemonnee of het geld van consumenten te stelen. Doordat je bijna overal kan pinnen, is het niet nodig om met grote hoeveelheden geld op zak te lopen. Dit maakt het voor criminelen ook minder interessant om je portemonnee te stelen. Betalen met een pinpas vergroot dus de veiligheid van een consument. 11 SPAREN: GOED VOOR JOU! a Een miljoen heeft zes nullen. b 12 PINBETALINGEN IN NEDERLANDSE WINKELS Het gemiddelde pinbedrag in 2009 was Het gemiddelde pinbedrag in 2010 was 69 miljard 1,588 miljard 74,7 miljard 1,756 miljard = 43,45 = 42,54 Het gemiddelde pinbedrag is tussen 2009 en 2010 met 42,54-43,45 43,45 *100%= -2,09% gedaald. Uitgeverij ThiemeMeulenhoff

5 2.2 Ik loop risico ZOEK OP 1 WAT BETEKENEN DE AFKORTINGEN? Zvw: Zorgverzekeringswet WAM: Wet aansprakelijkheidsverzekering motorrijtuigen AVP: Aansprakelijkheidsverzekering voor particulieren 2 VERZEKERING: PREMIE EN POLIS 3 ONZEKER VOORVAL Brand die ontstaat door blikseminslag Waterschade door een lekkage bij de bovenburen Door het slechte weer is het sportveld afgekeurd wel / geen onzeker voorval wel / geen onzeker voorval wel / geen onzeker voorval DENK 4 VERPLICHTE VERZEKERINGEN In sommige gevallen zoals bij een operatie of een auto-ongeluk is het bedrag van de schade zo hoog dat bijna niemand het kan betalen. Daarom heeft de overheid de verzekeringen voor ziektekosten en schade door voertuigen verplicht gesteld. 5 LEA EN MEREL a Wat Lea zegt is waar / niet waar. Wat Merel zegt is waar / niet waar. b c De verzekeringsmaatschappij keert geen geld uit als er sprake is van opzet bij het ontstaan van de schade, omdat het met opzet schade aanrichten strafbaar is. Uitgeverij ThiemeMeulenhoff

6 6 WAT KOST DE AVP? a De kosten voor de familie Westbroek per jaar zijn 52. Per week zijn de kosten dus 52 : 52= 1. b Per jaar zijn de kosten voor de familie Offerman 60. Dit komt neer op 60 : 12= 5 per maand. c De premie voor een verzekerd bedrag van is lager dan de premie voor een verzekerd bedrag van Dit komt omdat je bij een schade van bijvoorbeeld bij een verzekerd bedrag van je dit volledig vergoed krijgt terwijl bij een verzekerd bedrag van je nog zelf moet betalen. Bij een hoger verzekerd bedrag wordt dus meer vergoed, maar zijn de kosten ook hoger. d De premie voor samenwonenden is hoger dan de premie voor alleenwonenden. De AVP voor een gezin dekt namelijk een heel gezin, bestaande uit meer dan 1 persoon. De AVP voor een alleenwonende dekt alleen die persoon. ONTDEK 7 HOE ZIJN JULLIE THUIS VERZEKERD? - DOE 8 REISVERZEKERING Basisgegevens Aantal te verzekeren personen: 3 Waarvan kinderen jonger dan 5 jaar: 0 Dekkingsgebied: Europa / wereld Vertrekdatum: 2 augustus Terugkomstdatum: 16 augustus Aantal dagen: 15 Dekkingen Basispremie 1,45 Ongevallenpremie 0,10 Medischezorgpremie 0,25 Wintersport 1,00 Duikersport 1,00 + Premie 1,80 Totaal te betalen 3 personen x 15 dagen x 1,80 premie = 81 Uitgeverij ThiemeMeulenhoff

7 9 WAAR STAAT DE FIETS EN HOE DUUR IS HIJ? a Per 100 nieuwwaarde betekent dat bij de berekening van de premie de verzekering kijkt naar de nieuwwaarde en dat de premies in de tabel per 100 van de nieuwwaarde zijn. Als je bijvoorbeeld een fiets hebt met een nieuwwaarde van 300 en de premie per 100 nieuwwaarde 20 is, moet je 3 x 20 = 60 aan premie betalen. b Er zit 700 : 100= 7 keer 100 nieuwwaarde in de prijs van zijn fiets. c Jan Willem woont in regio 5. d We hebben bij b al berekend dat in Jan Willem zijn fiets 7 keer de 100 nieuwwaarde zit. Jan Willem moet dus 35 x 7 = 245 aan premie betalen. e Dirk Jan woont in regio 2. Daar is de premie 25 per 100 nieuwwaarde. In zijn fiets gaat ook 7 keer de 100 nieuwwaarde. Dirk Jan moet dus 25 x 7 = 175 aan premie betalen. Uitgeverij ThiemeMeulenhoff

8 2.3 Ik betaal verzekeringspremie ZOEK OP 1 RISICO EN VERZEKERD BEDRAG 2 WAT BETAALT DE VERZEKERAAR? De verzekeringsmaatschappij betaalt het schadebedrag min het eigen risico: VERZEKERINGSVOORWAARDEN Verzekeringsvoorwaarden zijn de regels die staan beschreven in de polis. DENK 4 VERZEKERD BEDRAG VERANDERT Door de jaren heen schaf je nieuwe spullen aan. Na een aantal jaren heb je dus meer spullen dan je vroeger had. De waarde van je bezittingen is na een aantal jaren dus groter dan het bedrag dat je vroeger hebt opgegeven. 5 EIGEN RISICO EN PREMIE Als je een eigen risico hebt, moet je bij schade een deel van deze schade zelf betalen. De verzekering hoeft bij schade dus minder uit te keren dan dat je geen eigen risico hebt. De premie van een verzekering met eigen risico is dus lager. 6 SCHADECLAIM De verzekering eist dat omdat ze op deze manier weten dat de zonnebril van Huub echt gestolen is. Als Huub geen procesverbaal hoeft te laten zien, kan hij ook tegen de verzekering zeggen dat zijn zonnebril is gestolen als hij hem (door eigen schuld) is kwijtgeraakt. 7 FIETSSLEUTELS De verzekering betaalt alleen als je fiets buiten je eigen schuld is gestolen en als je het niet had kunnen voorkomen. Als jij je sleutel in je fiets laat zitten en je fiets wordt dan gestolen, had je het stelen van je fiets kunnen voorkomen door je fiets op slot te zetten. De verzekering wil twee fietssleutels zien, omdat ze dan zeker weten dat je je fiets op slot hebt gezet en je dus niet had kunnen voorkomen dat hij gestolen werd. Uitgeverij ThiemeMeulenhoff

9 QUIZ 8 HOEVEEL RISICO NEEM JIJ? - DOE 9 CEES EN CHRISTINA a Cees en Christina hoeven geen premie voor hun kinderen te betalen. Kinderen tot 18 jaar betalen namelijk geen premie voor de zorgverzekering. b Premie: 81,40 x 2 personen = 162,80 per maand c Jaarpremie: 162,80 per maand x 12 = 1.953,60 per jaar 10 EVA EN EVERT a Premie: 73,69 x 2 personen = 147,38 per maand b Jaarpremie: 147,38 per maand x 12 = 1.768,56 per jaar Korting bij jaarlijkse vooruitbetaling: 2,5%. Dat is 44,21 korting per jaar. Eva en Evert moeten per jaar 1.768,56 44,21 = 1724,35 betalen. Uitgeverij ThiemeMeulenhoff

10 2.4 Reclame voor verzekeringen ZOEK OP 1 WAT BETEKENEN DE AFKORTINGEN? a SIRE: Stichting Ideële Reclame b Zvw: Zorgverzekeringswet c WAM: Wet aansprakelijkheidsverzekering motorrijtuigen 2 COMMERCIEEL EN IDEEEL Het doel van commerciële reclame is mensen verleiden tot het kopen van meer producten. Het doel van ideële reclame is het veranderen van gedrag van mensen, zodat er minder ellende in de wereld is. 3 MISLEIDENDE RECLAME De Wet Misleidende Reclame moet voorkomen dat reclames onjuist zijn of een verkeerde indruk geven. 4 NIEUWE FIETS Dit is merkreclame, informatieve reclame en directe reclame. 5 VERSCHILLENDE DOELGROEPEN DENK 6 MERKRECLAME a - b - 7 INFORMATIEVE RECLAME a - b - Uitgeverij ThiemeMeulenhoff

11 WOORDWEB 8 RECLAME ONTDEK 9 IDEËLE RECLAME a Bijvoorbeeld: - Je bent een rund als je met vuurwerk stunt! - Tolerantie. Daar knapt heel Nederland van op. - Handen af van onze hulpverleners. - De maatschappij, dat ben jij. b - c - DOE 10 GROTE RAMPEN GEBEUREN OVERAL a = b Storm Aardbeving Overstroming Scheepsongelukken Vliegtuigongelukken Brand Overig *100%=0,56% *100%=74,79% *100%=3,63% *100%=0,39% *100%=0,27% *100%=0,26% *100%=20,09% Uitgeverij ThiemeMeulenhoff

12 c Noord-Amerika Zuid-Amerika Oceanië Europa Azië Internationale wateren Afrika d Soort ramp *100%= 0,05% *100%=74,38% *100%=0,02% *100%=18,61% *100%=5,91% *100%=0,17% *100%=0,87% Plaats Uitgeverij ThiemeMeulenhoff

13 Herhaling 1 VERPLICHTE VERZEKERINGEN 1. Zorgverzekering 2. Aansprakelijkheidsverzekering motorrijtuigen 2 VERZEKERINGSPREMIE 1. Het verzekerde bedrag 2. De hoogte van het eigen risico 3 EIGEN RISICO a De polis is het bewijs dat je een verzekering hebt afgesloten. b 4 DEBET OF CREDIT? Uitgeverij ThiemeMeulenhoff

14 5 LIEVER GEPAST BETALEN 6 DE VERSCHILLEN a Chartaal geld is geld dat je kunt aanraken: munten en bankbiljetten. Giraal geld is het geld dat op een bankrekening staat. b Commerciële reclame heeft als doel mensen meer producten te laten komen. Ideële reclame heeft als doel het gedrag van mensen te veranderen. c Een creditsaldo is een positief saldo op een bankrekening. Een debetsaldo is een negatief saldo op een bankrekening. d Merkreclame heeft als doel merken meer naamsbekendheid te geven. Informatieve reclames vertellen belangrijke kenmerken van een product. 7 GIRAAL GELD 1. Geld opnemen 2. Pinnen 3. Betalen via internet 4. Overschrijven 5. Acceptgiro 6. Machtiging Uitgeverij ThiemeMeulenhoff

15 Rekenen 1 HOEVEELHEID BEREKENEN 1% van 200 = 2 8% van 700 = 56 10% van 880 = 88 25% van 48 = 12 56% van 637,5 = % van 1620 = % van 4,12 = 4 99% van 98640,4 = HOE GA JE ONLINE BETALEN? a In 2012 heeft 100% - 29% = 71% van de mensen iets gekocht via internet. b 0,69 x = mensen hebben iets gekocht bij een Nederlandse webwinkel. c 0,18 x = 468 mensen hebben iets gekocht bij een buitenlandse webwinkel. d In totaal hebben 0,71 x = mensen iets gekocht op internet. e 3 GEMIDDELDEN Uitgeverij ThiemeMeulenhoff

16 4 HOEVEEL ROOD KUN JE STAAN? a b 5 ZIEKTEKOSTEN a Zij hoeven geen premie voor hun kind te betalen. Kinderen tot 18 jaar betalen geen premie voor de zorgverzekering. b Basispremie: 69,84 x 2 personen = 139,68 per maand c Jaarpremie: 139,68 per maand x 12 = 1.676,16 per jaar Korting bij jaarlijkse vooruitbetaling: 2,5%. Dat is 0,025 x 1676,16 = 41,90 korting per jaar. Ton en Margreet moeten per jaar ,16-41,90 = 1.634,26 betalen. Uitgeverij ThiemeMeulenhoff

17 Test jezelf 1 PUZZEL 1. Acceptgiro 2. Chartaal 3. Spaar 4. Overschrijving 5. Munten 6. Bankbiljetten 7. Machtiging 8. Giraal 9. Rekenmiddel 10. Ruilmiddel 11. ideal 2 DIRECT OF INDIRECT? Directe ruil betekent dat je goederen ruilt tegen goederen. 3 WAT IS WAAR? Giraal geld kan een debetsaldo hebben. 4 EIGEN RISICO Beide antwoorden zijn juist. 5 RECLAMEZUIL Dit is merkreclame. 6 OP REIS Dit merkreclame, informatieve reclame en directe reclame. 7 DE WERELD VAN HET GELD VERANDERT a De hoeveelheid giraal geld is sterk toegenomen. b c Uitgeverij ThiemeMeulenhoff