Snoeien. Goede werkmethoden in de landbouw: preventie van musculo-skeletale aandoeningen via een samenwerking van sociale partners.
|
|
- Greta Maes
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Snoeien Goede werkmethoden in de landbouw: preventie van musculo-skeletale aandoeningen via een samenwerking van sociale partners.
2 Inhoud Inleiding 3 1. Snoeien van grote bomen 4 2. Snoeien van lage bomen of planten 6 3. Keuze van het gereedschap 9 4. Algemeen advies voor het snoeien 13 Algemene informatie 14 Projectcoördinator: Veerle Hermans Projectpartners: Roeland Motmans, David O Neill, Danuta Roman, Peter Lundqvist, Stefan Pinzke, Tomasz Tokarski, Agnès Luycx. 2
3 Inleiding Snoeien komt voor in veel landbouwtoepassingen en dit om 2 belangrijke redenen. Ten eerste, om scheuten en takken in de vereiste richting te leiden en ten tweede, om ongewenst gebladerte en takken te verwijderen. De eerste handeling dient met een hoge graad van precisie te worden uitgevoerd, terwijl de tweede op een minder gedetailleerde manier kan gedaan worden. Er kunnen veel werktuigen gebruikt worden voor het snoeien, gaande van eenvoudige handsnoeischaren tot geavanceerd op de tractor-gemonteerd materiaal. Snoeiers verkiezen vaak manuele snoeischaren omwille van het betere handcomfort, de vrijheid van beweging en omwille van veiligheidsredenen. Toch worden er hoge krachteisen gesteld aan de voorarmspieren hetgeen repetitive strain injuries (RSI) van de hand/pols kan veroorzaken. Naast hand/arm problemen, komt vaak lage rugpijn voor, die veroorzaakt kan worden door het reiken in de hoogte en/of in de verte. In deze brochure wordt de nadruk gelegd om handgereedschap omwille van de risico s op musculo-skeletale aandoeningen. Om de fysieke inspanning te verminderen, worden ook aangedreven en op de tractor gemonteerde gereedschappen bekeken. In de volgende voorbeelden worden enkele goede werkmethoden om het risico op musculo-skeletale aandoeningen te verminderen voorgesteld: - Snoeien van hoge bomen - Snoeien van lage bomen en planten Vervolgens wordt er een overzicht gegeven van de principes voor het selecteren van het juiste snoeigereedschap. Er worden ook een aantal aanbevelingen gegeven over het toepassen van de juiste werktechnieken. Deze brochure bevat niet alleen goede methoden voor preventie van MSA tijdens het snoeien, maar is ook het resultaat van heel wat bezoeken en vergaderingen met landbouwers en commerciële telers. Er is geen verwantschap met commerciële organisaties of producten bij het voorstellen van deze goede methoden. We willen alle landbouwers en telers bedanken die aan deze studie hebben meegewerkt en hopen dat alle andere landbouwers van deze methoden zullen leren bij de preventie van musculoskeletale aandoeningen. 3
4 1. Snoeien van grote bomen Bij het snoeien neemt de snoeier verschillende houdingen aan. Het snoeien van hoge bomen, van op de grond of op een ladder, wordt gekenmerkt door: werken met geheven armen, boven schouderhoogte, overstrekte nek en/of buigen/ draaien van de rug. Oplossingen Ladder Net als bij het oogsten, zorgt een kleine lichte ladder voor een goede werkhouding, als ze op de juiste manier gebruikt wordt. De veiligheidsregels moeten nageleefd worden als men een ladder gebruikt om te ver reiken en acrobatische houdingen te vermijden: - zorg ervoor dat de twee voeten steeds op de ladder staan, - stap op en af de ladder met het gezicht voorwaarts, - probeer zoveel mogelijk de ladder met tenminste één hand vast te houden, - werk zo dicht mogelijk tegen het lichaam, niet overmatig buigen naar rechts of links. 4
5 Als men evenwel grotere of hogere bewegingen moet maken, kan het beter zijn om speciaal ontworpen gereedschap met een lange steel te gebruiken en niet op een ladder te gaan staan. Op die manier kan men te ver of te hoog reiken vermijden (zie ook lange stelen in volgend hoofdstuk). Een ladder kan gebruikt worden om een tijdje een zithouding aan te nemen en zodoende een langdurige statische houding en te hoog geheven armen te vermijden. Bovengrondse werkplatformen Deze voorbeelden tonen een geschikte en veilige manier om snoeiers naar de vereiste werkhoogte te brengen. 5
6 2. Snoeien van lage bomen of planten Het snoeien van bomen of planten op een lager niveau veroorzaakt veel slechte rughoudingen: extreme buiging van de rug, vaak gecombineerd met een draaiing. Neem bijvoorbeeld het snoeiwerk op een wijngaard. Waarschijnlijk is de wintersnoei de meest ongunstige taak van de wijnboer. Dit impliceert het knippen van de lange, droge wijnstok om nieuwe groei toe te laten en het knippen rond de nieuwe scheuten om de groei in een bepaalde richting te stimuleren. Omwille van de nauwkeurigheid moet dit manueel gebeuren, gezien de snoeier moet beslissen hoe hij/zij de planten willen laten ontwikkelen en groeien. Hoewel er al een aantal gereedschappen ontwikkeld werden om het snoeien gemakkelijker te maken (zie hieronder), zal men de rug meestal tot op zeker hoogte buigen. Oplossingen Planten op polshoogte Planten op polshoogte zorgt ervoor dat de arbeider een rechtere houding kan aannemen. In dit voorbeeld, is de houding bij het snoeien relatief gemakkelijk. Als gereedschap worden eenvoudige snoeischaren, scharen en messen met een scherp lemmet gebruikt (zie verder). 6
7 Een kar in de wijngaard Lange stelen Het buigen van de rug wordt (meestal) vermeden wanneer men zit. Deze kar kan alleen gebruikt worden wanneer de ondergrond het toelaat (niet te zacht, niet te oneffen, ). Door een lange steel te gebruiken kunnen de snoeiers verdere afstanden bereiken en toch een normale houding aannemen. De twee handen worden gebruikt hetgeen de kracht vergroot en de spanning over beide armen en handen verdeelt. Groeisystemen Vooral in wijngaarden, zijn er verschillende manieren om de wijnstokken te vormen (ook trellissysteem genoemd). De gekozen methode op een wijngaard lijkt een combinatie van persoonlijke voorkeur en van wat als het meest geschikt beschouwd wordt voor de soort. Maar vanuit ergonomisch standpunt speelt het soort trellissysteem een belangrijke rol. Een optimaal systeem wordt zo ontworpen dat de scheuten langs leidraden groeien die zich op een hoogte, aangepast aan de gestalte van de gemiddelde wijngaardbewerker bevinden. Niettemin, moet men ook aandacht schenken aan de noden van de rijpende druiven (temperatuur, ventilatie, ). 7
8 Machinaal snoeien Als het systematisch snoeien van stammen en takken niet vereist is omdat er geen precisie nodig is, kan het beter zijn om een aangedreven handgereedschap te gebruiken dat manueel gehanteerd wordt. Het is gebruikelijk dat zulke apparaten uitgerust worden met een lange steel om de reikafstand van de snoeier te vergroten. Maar dergelijk gereedschap is zwaarder en moeilijker te hanteren. Het helpt meestal als het gewicht van het gereedschap deels kan gedragen worden door riemen rond de taille en de schouders. Het snoeien kan ook met een heggenschaar, gemonteerd op een tractor, gedaan worden. Als alternatief, vindt men ook speciaal daarvoor gemaakte automatische bladverwijderaars in wijngaarden en olijfboomgaarden. 8
9 3. Keuze van het gereedschap Zowel bij het snoeien van hoge als lage bomen, komt een ongunstige houding van de handen en polsen voor. Het gebruik van niet-ergonomisch ontwikkeld gereedschap kan de spanning op de gewrichten verergeren en lokale druk op de handen veroorzaken. Vroeger werd een mes gebruikt voor het snoeien in bijv. de wijngaard. De gevaren zijn duidelijk, vermits er geen vast oppervlak is waar de wijnstok, de scheut of de steel tegen kan geplaatst worden. Hierdoor kwamen er toen veel snijwonden voor. Oplossingen Bij de keuze van het gereedschap is het belangrijkste principe om een onnatuurlijke polspositie te vermijden. Kies daarom gereedschap waarbij in het ontwerp hiermee rekening is gehouden. Met volgende zaken moet ook rekening gehouden worden: - de grootte van het lemmet, - veerspanning (voor snoeischaren), - links- of rechtshandig (indien beschikbaar). 9
10 Draaiende handvaten Het snoeien van appelbomen met een snoeischaar waarvan één van de handvaten aan de buitenkant kan draaien wanneer de arbeider de handvaten dichtknijpt. Dit vermindert de spanning op vingers en hand. Lange handvaten Het gebruik van een snoeier of snoeischaar met lange handvaten. Door deze lange handvaten vermijdt men knielen of hurken, maar het is niet noodzakelijk een garantie voor een goede rughouding. 10
11 Manuele snoeischaar met omgekeerde greep Deze snoeischaar heeft een greep met een omgekeerde kromming (rechts) om de lokale druk te verminderen. De blootstelling aan schokken blijft evenwel ongewenst hoog. Manuele snoeischaar met hoekig lemmet Dit zorgt voor een betere polshouding op lagere hoogtes. De pols kan een meer natuurlijke houding aannemen door de hoek van het handvat. 11
12 Snoeizagen met hoekig handvat Snoeizagen met een kort handvat werken het snelst en voelen het meest stabiel en nauwkeurig aan. Wanneer het handvat onder een hoek staat, kan men meer kracht uitoefenen. Er is evenwel minder vrijheid van beweging. Pneumatisch of elektrisch gereedschap Meerdael Meerdael Het gebruik van snoeischaren, takkenscharen of zagen, kan toch nog een zekere kracht met zeer veel herhaling vereisen. Daarom worden aangedreven snoeischaren aanbevolen. De foto van een wijngaard toont een elektrische snoeischaar die wordt aangedreven door een batterij in een rugzak. 12
13 4. Algemeen advies voor het snoeien Snoeien gaat vaak gepaard met repetitieve handelingen, moeilijke werkhoudingen en bewegingen, zware en statische spierbelastingen. Het is belangrijk om zich op dit fysiek zwaar belastende werk voor te bereiden en musculo-skeletale aandoeningen te voorkomen. Dit kan door fysiek fit en goed getraind te zijn en door de correcte werkmethodes te kennen. Leer de correcte werkmethodes toe te passen zodat ze een gewoonte worden. - Hou je lichaam in goede conditie door regelmatige fysieke activiteit. - Gebruik niet meer spierkracht dan vereist voor de taak. - Warm je spieren op en stretch voor en na de werkshift. - Wissel de taken af met collega s en neem, indien mogelijk, regelmatig korte pauzes. - Werk dicht bij je lichaam, gebruik beide handen of wissel af en vermijd het strekken van je gewrichten in een extreme stand. - Gebruik gereedschap op de juiste manier: zorg voor verschillende soorten gereedschap en gebruik het juiste gereedschap voor de juiste job. - Zorg voor ondersteuning, bijv. op de ladder of tegen een boom. Kniptangen moeten goed gesmeerd worden en lemmeten moeten vaak geslepen worden (let op voor het snijden aan het lemmet). 13
14 Algemene informatie Deze brochure maakt deel uit van het project Goede methoden in de landbouw: participatie van sociale partners bij de preventie van musculo-skeletale aandoeningen, gefinancierd door de Europese Commissie, DG Werkgelegenheid, sociale zaken en gelijke kansen, uitnodiging tot het indienen van voorstellen VP/2008/001. De Commissie is niet verantwoordelijk indien de informatie uit deze brochure gebruikt wordt door derden. Het eigendomsrecht van deze oefening, inclusief de industriële en intellectuele rechten en de verslagen en andere documenten die hieruit resulteerden, behoort tot de begunstigde (IDEWE vzw). Het doel van dit project is om de Europese overeenkomst tussen de sociale partners van GEOPA-COPA en EFFAT uit te voeren door het ontwikkelen van een preventiebeleid en goede methoden ter vermindering van musculo-skeletale aandoeningen in de landbouw en om de resultaten te verspreiden. Voor de volgende taken worden goede werkmethoden voorgesteld: - Melken van koeien - Rijden met een tractor - Bewerken van grondgewassen - Snoeien - Sorteren en verpakken - Fruit oogsten Voor meer informatie over dit project: 14
15 Financiering door: European Commission - DG Employment, Social Affairs and Equal Opportunities Projectcoördinator: IDEWE vzw - Externe Dienst voor Preventie en Bescherming op het Werk Projectpartners: Loughborough University - Department of Ergonomics (Human Sciences) Central Institute for Labour Protection - National Research Institute Swedish University of Agricultural Sciences - Department of Work Science, Business Economics and Environmental Psychology GEOPA - COPA Ondersteuning door: EFFAT 15
16 Voor meer informatie kan u steeds terecht bij uw regionaal secretariaat. IDEWE-IBEVE Antwerpen Tel Fax antwerpen@idewe.be IDEWE-IBEVE Brussel Tel Fax brussel@idewe.be IDEWE-IBEVE Gent Tel Fax gent@idewe.be IDEWE-IBEVE Hasselt Tel Fax hasselt@idewe.be IDEWE-IBEVE Leuven Tel Fax leuven@idewe.be IDEWE-IBEVE Mechelen Tel Fax mechelen@idewe.be IDEWE-IBEVE Namur Tel Fax namur@idewe.be IDEWE-IBEVE Turnhout Tel Fax turnhout@idewe.be IDEWE-IBEVE Roeselare Tel Fax roeselare@idewe.be IDEWE - Niets uit deze uitgave mag, in enige vorm of op enige wijze, verveelvoudigd of openbaar gemaakt worden zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Verantwoordelijke uitgever: dr. Simon Bulterys, IDEWE, Interleuvenlaan 58, 3001 Leuven / Wettelijk depot: D/2010/11.422/21.
Fruit oogsten. Goede werkmethoden in de landbouw: preventie van musculo-skeletale aandoeningen via een samenwerking van sociale partners.
Fruit oogsten Goede werkmethoden in de landbouw: preventie van musculo-skeletale aandoeningen via een samenwerking van sociale partners. Inhoud Inleiding 3 1. Plukken van fruit 4 2. Transport van fruit
Nadere informatieRijden met een tractor. Goede werkmethoden in de landbouw: preventie van musculo-skeletale aandoeningen via een samenwerking van sociale partners.
Rijden met een tractor Goede werkmethoden in de landbouw: preventie van musculo-skeletale aandoeningen via een samenwerking van sociale partners. 2 Inhoud Inleiding 4 1. Trillingen 6 2. Langdurig zitten
Nadere informatieBewerken van grondgewassen
Bewerken van grondgewassen Goede werkmethoden in de landbouw: preventie van musculo-skeletale aandoeningen via een samenwerking van sociale partners. Inhoud Inleiding 3 1. Cultiveren 4 2. Planten 6 3.
Nadere informatieSorteren en verpakken. Goede werkmethoden in de landbouw: preventie van musculo-skeletale aandoeningen via een samenwerking van sociale partners.
Sorteren en verpakken Goede werkmethoden in de landbouw: preventie van musculo-skeletale aandoeningen via een samenwerking van sociale partners. Inhoud Inleiding 3 1. Sorteren en controleren 4 2. Wassen
Nadere informatieOverbelastingsletsels. Informatie en tips voor werknemers
WN Overbelastingsletsels Informatie en tips voor werknemers Overbelastingsletsels 1 23 Meerdere oorzaken, vaak werkgebonden Risicofactoren Klachten en letsels 4 5 Preventie: beter voorkomen dan genezen
Nadere informatieBrochure voor de werkgever
Brochure voor de werkgever WG Inhoud Inleiding...3 1. Evaluatie...4 2. Individueel advies... 5 3. Doorverwijzing... 6 4. Groepsrapport... 6 5. Praktisch...7 2 Computers zijn niet meer weg te denken uit
Nadere informatieMelken van koeien. Goede werkmethoden in de landbouw: preventie van musculo-skeletale aandoeningen via een samenwerking van sociale partners.
Melken van koeien Goede werkmethoden in de landbouw: preventie van musculo-skeletale aandoeningen via een samenwerking van sociale partners. Inhoud Inleiding 3 1. Goede algemene werkmethoden 6 1.1. Handmatig
Nadere informatieVerminder locomotorische klachten en optimaliseer het welzijn van uw werknemer met LocoMotion Solution Flow
Verminder locomotorische klachten en optimaliseer het welzijn van uw werknemer met LocoMotion Solution Flow De uitdaging Ziekteverzuim door fysieke klachten Fysieke klachten* 1-7 dagen33% 19% 10% 1 maand
Nadere informatieHou je rug en nek gezond! Oefeningen om rug-, buik-, en nekspieren in goede conditie te houden
WN Hou je rug en nek gezond! Oefeningen om rug-, buik-, en nekspieren in goede conditie te houden Oefeningen voor rug-, buik- en beenspieren Tillen, dragen, duwen en trekken van lasten is belastend voor
Nadere informatieLeer eens joggen. Gezond bewegen heeft alleen maar voordelen.
Leer eens joggen Gezond bewegen heeft alleen maar voordelen. Regelmatig gezond bewegen heeft niets dan voordelen. Het verbetert je gezondheid en je kan meer weerstand bieden aan allerlei ziektes. Iedereen
Nadere informatieSirk Sekuur in Company
WG Sirk Sekuur in Company Coachen naar veiligheidscultuur met focus op veilig gedrag coachen naar veiligheidscultuur Training Sirk Sekuur in Company Deze training bestaat uit twee sessies van een halve
Nadere informatieZuivelproductie bij kleine herkauwers
Zuivelproductie bij kleine herkauwers Goede praktijken in de landbouw: samenwerking van sociale partners in het voorkomen van spier- en skeletaandoeningen. Inhoud Inleiding... 3 1. Kleine herkauwers loslaten
Nadere informatieHANDMATIG SNOEIEN. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Boomteelt en Vaste plantenteelt
HANDMATIG SNOEIEN In de boomteelt wordt soms veel snoeiwerk verricht met snoeimessen en -scharen, heggenscharen, bosmaaiers of specifieke snoeiers als bijvoorbeeld de supercut. Arm, schouder en nek worden
Nadere informatieHANDMATIG SNOEIEN (LICHAMELIJKE BELASTING)
HANDMATIG SNOEIEN (LICHAMELIJKE BELASTING) In de fruitteelt wordt veel snoeiwerk verricht, zowel in de winter als ook in de zomer. Arm, schouder en nek worden daarbij intensief gebruikt. Uit de praktijk
Nadere informatieHoe zet ik een agressiepreventiebeleid op in mijn onderneming? Informatiebrochure voor werkgevers
WN Hoe zet ik een agressiepreventiebeleid op in mijn onderneming? Informatiebrochure voor werkgevers Bijna dagelijks berichten de media over agressie op de werkplek: leerkrachten worden bedreigd door hun
Nadere informatieToWorkSafe Sectorspecifiek, krachtig en visueel pakket voor een veilige start. Bijzonder geschikt als taal een barrière is.
ToWorkSafe Sectorspecifiek, krachtig en visueel pakket voor een veilige start. Bijzonder geschikt als taal een barrière is. De uitdaging Het aantal anderstalige werknemers in België is in stijgende lijn.
Nadere informatieUw werkgever is aangesloten bij Groep IDEWE. Wat betekent dit voor jou? Informatiebrochure voor werknemers
WN Uw werkgever is aangesloten bij Groep IDEWE. Wat betekent dit voor jou? Informatiebrochure voor werknemers Welkom bij Groep IDEWE! Wie zijn we? Als grootste externe dienst voor preventie en bescherming
Nadere informatieSta eens goed recht. Informatie en tips in verband met langdurig rechtstaan
WN Sta eens goed recht Informatie en tips in verband met langdurig rechtstaan Doe jij staand werk? Statisch staand werk = werk waarbij je langdurig op eenzelfde plaats blijft staan. Voorbeelden: inpakken,
Nadere informatieHoe omgaan met infectiebeleid? Hygiëne in de zorgsector
WG Hoe omgaan met infectiebeleid? Hygiëne in de zorgsector Inhoud 1. Draaiboek infectiebeleid in Vlaamse woonzorgcentra...2 2. Ondersteuning...4 3. Opleidingen...6 2 De online versie van het draaiboek,
Nadere informatieWerken in kassen of serres
Werken in kassen of serres Goede praktijken in de landbouw: samenwerking van sociale partners in het voorkomen van spier- en skeletaandoeningen. Inhoud Inleiding 3 1. Tomatenteelt 4 2. Andere groenten
Nadere informatieEnergiezorg. Een zorg voor de toekomst. Wettelijke en aanvullende dienstverlening voor Vlaanderen
Energiezorg. Een zorg voor de toekomst Wettelijke en aanvullende dienstverlening voor Vlaanderen Naar een rationeel energiebeleid De klimaatsverandering zet ons aan om maatregelen te nemen die de uitstoot
Nadere informatieVoorschotfacturen. Voorschotfacturen. Een voorschotfactuur bestaat uit. Jaarlijkse beheersbijdrage
Facturatie Groep IDEWE: een bondige uitleg voor uw KMO Als werkgever draagt u zorg voor het welzijn en de veiligheid van uw werknemers. Hiertoe dient u zich aan te sluiten bij een externe dienst. U heeft
Nadere informatieGa er eens goed voor zitten. Ergonomische tips rond beeldschermwerk
Ga er eens goed voor zitten Ergonomische tips rond beeldschermwerk Neem een juiste zithouding aan Bewaar de natuurlijke krommingen van je rug De natuurlijke krommingen van je rug zijn: een lichte holte
Nadere informatieWerken met machines Werkplaatstechnieken
Werken met machines Werkplaatstechnieken Goede praktijken in de landbouw: samenwerking van sociale partners in het voorkomen van spier- en skeletaandoeningen. Inhoud Inleiding 3 1. Gepast gereedschap 4
Nadere informatieWaarom bewegen? Hoog tijd om dit aan te pakken!
Gezond bewegen WN Een gezonde geest in een gezond lichaam. Het is een leuze die al lang bestaat maar meer dan ooit actueel is. We brengen immers het grootste deel van onze werktijd al zittend door of we
Nadere informatieIdeaal werken. Orde en netheid ten dienste van welzijn op het werk
WG Ideaal werken Orde en netheid ten dienste van welzijn op het werk Herkent u dit? Excuseer, meneer Vermeulen, ik zal even moeten opzoeken waar uw bestelling gebleven is. Oei, dat pakket voor mevrouw
Nadere informatieBouw en werking van de rug
Hou je rug gezond 60% tot 90% van de volwassenen krijgt ooit te maken met rugklachten. Nochtans kan je rugklachten voorkomen door rekening te houden met een aantal principes. In deze folder komen allerlei
Nadere informatieBewegingspromotie. Zet de positieve effecten van beweging in de kijker
Bewegingspromotie Zet de positieve effecten van beweging in de kijker Waarom is bewegen zo belangrijk? In deze brochure vindt u een kort overzicht van hoe u bewegingspromotie in uw onderneming tot stand
Nadere informatieHou je rug gezond. afdeling Preventie en Bescherming
Hou je rug gezond afdeling Preventie en Bescherming 60% tot 90% van de volwassenen krijgt ooit te maken met rugklachten. Nochtans kan je rugklachten voorkomen door rekening te houden met een aantal principes.
Nadere informatieTips voor het omgaan met artrose van de hand
Tips voor het omgaan met artrose van de hand 10 praktische tips om een eerste stap te zetten naar beter omgaan met beschadigde gewrichten Tips bij artrose Inleiding Artrose is een aandoening van de gewrichten
Nadere informatieWaarom bewegen? Hoog tijd om dit aan te pakken!
Gezond bewegen Een gezonde geest in een gezond lichaam. Het is een leuze die al lang bestaat maar meer dan ooit actueel is. We brengen immers het grootste deel van onze werktijd al zittend door of we voeren
Nadere informatieRSI. Lijdt U reeds aan of bestaat er een risico op musculoskeletale. Repetitive Strain Injuries? Ga bij uzelf na of U: Inspanning. Houding.
Ga bij uzelf na of U: al problemen of klachten heeft gehad in de nek, de schouders, de ellebogen of de polsen ten gevolge van de arbeidsomstandigheden. moet werken in oncomfortabele houdingen: torsies,
Nadere informatiePATIËNTENINFO. Nekbrochure. Rugschool. Fysische geneeskunde - Ergotherapie
PATIËNTENINFO Nekbrochure Rugschool Fysische geneeskunde - Ergotherapie Beste patiënt Welkom op de dienst fysische geneeskunde van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen. In deze brochure vindt u enkele
Nadere informatieStalwerk. Goede praktijken in de landbouw: samenwerking van sociale partners in het voorkomen van spier- en skeletaandoeningen.
Stalwerk Goede praktijken in de landbouw: samenwerking van sociale partners in het voorkomen van spier- en skeletaandoeningen. Inhoud Inleiding... 3 1. Gereedschappen met lange stelen... 4 2. Vloermateriaal
Nadere informatieSirk Sekuur in Company
WG Sirk Sekuur in Company Coachen naar veiligheidscultuur met focus op veilig gedrag coachen naar veiligheidscultuur Werk aan veilig gedrag in uw onderneming! Is uw infrastructuur voldoende veilig? Beschikt
Nadere informatieArbocatalogus pkgv-industrie Fysieke belasting
Arbocatalogus pkgv-industrie Fysieke belasting Bijlage 1 Quick Scan formulieren voor risico-inventarisatie (stap 1 t/m 3) Stap 1 Prioritering van afdelingen Beantwoord de onderstaande vragen en benoem
Nadere informatiePREVENTIEBELEID ERGONOMIE
PreNNE 07-03-2013 PREVENTIEBELEID ERGONOMIE Roeland Motmans, Eur Erg Preventieadviseur Ergonomie IDEWE Preventiebeleid ergonomie Instructie Risico-analyse Ontwerp - Aankoop www.ergonomiesite.be 1 Actoren
Nadere informatieArbocatalogus Fysieke belasting
Arbocatalogus Fysieke belasting Inhoudsopgave 2. 3 2.1. Fysieke belasting 3 2.2. Gezondheidsklachten door fysieke belasting algemeen 3 2.3. Tillen en dragen 4 2.4. Duwen, trekken en knijpen 4 2.5. Ongunstige
Nadere informatieKantoorapparaten: opgelet voor mogelijk schadelijke stoffen. Kopieermachines, laserprinters, faxtoestellen,...
Kantoorapparaten: opgelet voor mogelijk schadelijke stoffen. Kopieermachines, laserprinters, faxtoestellen,... Kantoorapparaten: opgelet voor mogelijk schadelijke stoffen. Wat is toner? 3 Welke gezondheidseffecten
Nadere informatieBeeldschermwerk en werken in de e-gemeente
Beeldschermwerk en werken in de e-gemeente Gezond werken aan het beeldscherm (voor medewerkers) Brochure voor medewerkers over het voorkomen van gezondheidsklachten door beeldschermwerk Inhoudsopgave Gezond
Nadere informatieHou je rug gezond. afdeling Preventie en Bescherming
Hou je rug gezond afdeling Preventie en Bescherming 60% tot 90% van de volwassenen krijgt ooit te maken met rugklachten. Nochtans kan je rugklachten voorkomen door rekening te houden met Hou je rug gezond
Nadere informatieBOEKJE. Alles wat medewerkers van ondersteunende diensten in de VVT moeten weten om klachten aan rug, nek en schouders te voorkomen
DOE BOEKJE Alles wat medewerkers van ondersteunende diensten in de VVT moeten weten om klachten aan rug, nek en schouders te voorkomen Armheffing Het werken met de handen boven schouderhoogte noemen we
Nadere informatieHAGELNETTEN SLUITEN EN OPROLLEN
HAGELNETTEN SLUITEN EN OPROLLEN Bij de jaarlijkse werkzaamheden aan de hagelnetten wordt het lichaam een korte tijd intensief gebruikt. Het werk is eenzijdig en repeterend van aard en staat regelmatig
Nadere informatieMANUEEL BEHANDELEN VAN LASTEN
MANUEEL BEHANDELEN VAN LASTEN - Identificatiefiche van risicofactoren bij manuele behandeling April 2008 Algemene Directie Humanisering van de Arbeid Gebruiksaanwijzing De Identificatiefiche van risicofactoren
Nadere informatieHogeschool van Amsterdam. Beeldschermwerk? Voorkom RSI!
Hogeschool van Amsterdam Beeldschermwerk? Voorkom RSI! RSI, dat krijg ik toch niet, dat krijgen anderen... Iedereen die dagelijks langer dan 2 uur ononderbroken op de computer werkt loopt het risico om
Nadere informatieTrain your Core Stability with energy lab
Aandachtspunten bij stabiliteitstraining Om effectief de houdingsspieren in de romp te trainen wordt wordt er op krachtuithouding gewerkt. Dit betekent dat er nooit met zware gewichten en korte herhalingen
Nadere informatieOefeningen ter Verbetering van je Lichaamshouding
Oefeningen ter Verbetering van je Lichaamshouding Verkeerde lichaamshoudingen veroorzaken klachten. Eén van de meest voorkomende verkeerde houdingen, wordt veroorzaakt door een naar vorend hangend hoofd,
Nadere informatieKantel-/draaimechanisme Met de ingebouwde voet kun je de monitor kantelen en/of draaien voor de meest comfortabele kijkhoek.
Afstand Monitor Stel de monitor direct voor je op. Strek je arm uit naar de monitor. Plaats de monitor ter hoogte van het punt waar je knokkels zich nu bevinden. Je moet de tekst op de monitor duidelijk
Nadere informatieGeweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk. Hoe gaan we ermee om?
Geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk Hoe gaan we ermee om? Problemen op het werk Je zult het ook al wel eens hebben meegemaakt: wrijvingen met een collega, een meningsverschil met
Nadere informatieDé VCA-specialist van Zuid-Nederland
Toolbox: Fysieke belasting Het doel van een toolboxmeeting is om de aandacht en motivatie voor veiligheid en gezondheid binnen het bedrijf te verbeteren. Wat verstaan we onder fysieke belasting? De door
Nadere informatieOOGSTEN VAN HARDFRUIT
OOGSTEN VAN HARDFRUIT Bij het oogsten van appels en peren wordt het lichaam intensief gebruikt. Het werk is eenzijdig en repeterend van aard en staat regelmatig onder druk omdat het belangrijk is om op
Nadere informatie2.10 Rugpreventie. bij kleuterleiding
2.10 Rugpreventie bij kleuterleiding Werkwinkel info : Doelgroep : PA, kleuterleiding Duurtijd : +/- 75 minuten Omschrijving : Rugklachten zijn een veelvoorkomende aandoening in het kleuteronderwijs Deze
Nadere informatieWerkplekinrichting (aangepast aan Arbowet 1 januari 2007)
Interne instructie Arbeidsinspectie Werkplekinrichting (aangepast aan Arbowet 1 januari 2007) INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 2. WETTELIJKE GRONDSLAG 3. INSPECTIE 3.1 Beoordeling van de werkplek 3.1.1 Zitwerkplek
Nadere informatieErgonomie in de Voedingsindustrie Optimalisatie mens-werk relatie Ergoscan
Ergonomie in de Voedingsindustrie Optimalisatie mens-werk relatie Ergoscan Marc De Greef Werkbaarheid: belastende arbeidsomstandigheden Algemene vaststelling: de werkbaarheidsgraad in de voedingsindustrie
Nadere informatieKleine snoeischaren. Op maat gemaakt voor elke hand
Kleine snoeischaren Op maat gemaakt voor elke hand 1 Altijd het juiste snijgereedschap: De diameter van de takken en twijgen bepalen welk gereedschap u nodig hebt. Bij WOLF-Garten vindt u het ideale gereedschap
Nadere informatieRekoefeningen voor de Gehandicapte schutter
Rekoefeningen voor de Gehandicapte schutter Rekken is een essentieel onderdeel van een evenwichtig trainingsprogramma. Het dagelijks uitvoeren van rekoefeningen kan de flexibiliteit en gezonde gewrichten
Nadere informatieOefeningen dynaband. beginpositie uitvoering opbouw Voorbeeld 1. armen voorwaarts. Goed opstrekken Voeten op heupbreedte
Oefeningen dynaband Lees eerst de disclaimer voordat u deze oefeningen begint. Indien u pijnklachten vraag dan eerst uw arts of therapeut om advies. Zorg er voor dat de spieren niet koud zijn, voordat
Nadere informatieADVIES NA RUGOPERATIE
ADVIES NA RUGOPERATIE TIPS IVM HEF-EN TILTECHNIEKEN - Patiëntinformatie - ANATOMIE VAN DE RUG De wervelkolom bestaat uit 7 halswervels, 12 borstwervels, 5 lendenwervels, een heiligbeen en een staartbeen.
Nadere informatieInfobrochure. Manueel hanteren van lasten
Infobrochure Manueel hanteren van lasten Inhoud Infobrochure Manueel hanteren van lasten 1. Anatomie en inzicht in het lichaam 1.1 1.2 Wervelkolom Tussenwervelschijf 2. Oorzaken en risico's van (over)belasting
Nadere informatieKNIELEND WERK. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Boomteelt en Vaste plantenteelt
KNIELEND WERK In de verschillende culturen komen werkzaamheden voor die laag bij de grond uitgevoerd moeten worden, bijvoorbeeld oculeren, op één zetten, pluizen vruchtbomen, kluiten maken, aanbinden,
Nadere informatieWat is het beste ergonomische toetsenbord?
Wat is het beste ergonomische toetsenbord? 2018 Wat is het beste ergonomische toetsenbord? Een whitepaper die duidelijk probeert te maken waar je op moet letten bij het keizen van een ergonmisch toetsenbord
Nadere informatieChecklist voor de preventie van slechte werkhoudingen
45 Checklist voor de preventie van slechte werkhoudingen Deel A: Inleiding Een goede werkhouding is een absolute voorwaarde om beroepsgerelateerde aandoeningen aan het bewegingsapparaat te voorkomen. Dit
Nadere informatieBASISREGELIJS BIJ DE KLASSIEKE DESKTOP. De basisregels zijn gebaseerd op het 5 W-model. Een goed preventieplan besteedt aandacht acht deze factoren.
WAT IS HET PROBLEEM? Computers en multimedia-apparatuur zijn geïntegreerd in het dagelijks leven en worden alsmaar belangrijker, ook in het onderwijs. In deze sessie wordt het gebruik van ICT-materiaal
Nadere informatiePreventie van musculoskeletale aandoeningen voor de fruitplukker. Beroepsgebonden Musculoskeletale Aandoeningen
Beroepsgebonden Musculoskeletale Aandoeningen Preventie van musculoskeletale aandoeningen voor de fruitplukker FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg 1 FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID,
Nadere informatieRepeterende handelingen en werkhouding
Interne instructie Arbeidsinspectie Repeterende handelingen en werkhouding INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING 2. AANPAK 2.1 Wettelijke grondslag 2.2 Indicatie repeterende handelingen en werkhouding 2.3 Inspectie
Nadere informatieFysieke belasting(basis)
Fysieke belasting(basis) Fysieke belasting(basis) II UMC St Radboud Inhoudsopgave 1. Inleiding 1 2. Lichamelijke belasting 3 2.1 Functie-inhoud 3 2.2 De werkplekinrichting 3 2.3 Persoonsgebonden factoren
Nadere informatieCholesterol. Alles wat je ooit wilde weten
Cholesterol Alles wat je ooit wilde weten Waar komt cholesterol vandaan? Het overgrote deel van de cholesterol in ons lichaam maakt ons lichaam zélf aan. Eén derde nemen we op via onze voeding. Cholesterol
Nadere informatieManueel hanteren van lasten. Codex Boek VIII titel 3
Manueel hanteren van lasten Codex Boek VIII titel 3 W W W. Y O U R S A F E T Y I N G O O D H A N D S. B E Manueel hanteren van lasten: KB 12/08/1993 Risicoanalyse Organisatorische maatregelen Middelen
Nadere informatieHef- en tiltechnieken toegepast binnen dagelijkse activiteiten. Ergonomische principes
Hef- en tiltechnieken toegepast binnen dagelijkse activiteiten Ergonomische principes Tillen van voorwerpen Elk voorwerp dat getild moet worden is verschillend: Handvaten of geen handvaten Zwaar of licht
Nadere informatieNuttige tips na een rug- of nekoperatie
Nuttige tips na een rug- of nekoperatie Nuttige tips na een rug- of nekoperatie Inhoud 1. Na de operatie 4 2. Algemene adviezen 4 3. Zitten 4 4. Liggen 5 5. Tillen 6 6. Rechtstaan 6 7. Autorijden 6 8.
Nadere informatieBEELDSCHERMWERK. Wat is de gewenste situatie? Maatregelen. Sector Boomteelt en Vaste plantenteelt
BEELDSCHERMWERK Langdurig achter een beeldscherm werken, kan leiden tot gezondheidsklachten. Dit zijn klachten van nek, bovenrug, schouders, armen, polsen en handen. Onderzoek heeft uitgewezen dat vanaf
Nadere informatieTRAFALGAR Paddock cleaner handleiding
TRAFALGAR Paddock cleaner handleiding Lankhaar Techniek B.V. De korten Bruggert 5 4266 ER Eethen Telefoon: 0416-355770 Fax: 0416 355779 Email: info@lankhaartechniek.nl Website: www.lankhaartechniek.nl
Nadere informatieMOTOR- / ACCUKETTINGZAAG (LICHAMELIJKE BELASTING)
MOTOR- / ACCUKETTINGZAAG (LICHAMELIJKE BELASTING) DIT STUK IS VOOR DE HOVENIERS EN GROENVOORZIENING GETOETST DOOR INSPECTIE SZW. NOG NIET VOOR HET LOONWERK! Langdurig werken met een motor- / accukettingzaag
Nadere informatieInhoud. Inleiding. Wetgeving. Algemene Preventie. Situaties eigen aan IMEC. Ladders. Stellingen. Docent: Tony Devolder IMEC restricted
Werken op hoogte Inhoud Inleiding Wetgeving Algemene Preventie Situaties eigen aan IMEC Ladders Stellingen IMEC restricted 2009 2 Inleiding Ongevallen ten gevolge van het werken op hoogte: - teveel aan
Nadere informatieZorgpad stress en burn-out. Informatiebrochure voor werkgevers
WG Zorgpad stress en burn-out Informatiebrochure voor werkgevers Psychosociale aandoeningen: een ernstig gezondheidsprobleem Volgens het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid vormt stress
Nadere informatieKies voor veilig werken op hoogte! Keuzekaart
Kies voor veilig werken op hoogte! Keuzekaart Op de werkvloer Is er een hoogteverschil? 1 Zal er door het gebruik van een hulpmiddel een hoogteverschil zijn? 4 Is er geen hoogteverschil? 18 Er is een
Nadere informatieAlgemene instructies oefeningen
Algemene instructies oefeningen o Lees eerst de disclaimer voordat u deze oefeningen begint. o Indien u pijnklachten vraag dan eerst uw arts of therapeut om advies o Zorg er voor dat de spieren niet koud
Nadere informatieCambridge Health Plan Benelux BV
Wanneer doet u deze oefeningen? Doe deze minstens 3 keer per week en al vrij snel voelt u verandering in uw lichaam. Ook krijgt u meer zelfvertrouwen. Naast deze oefeningen zorgt een dagelijkse wandeling
Nadere informatieInformatiemateriaal ergonomie
H6 Informatiemateriaal HSEQ Blijf alert tijdens het werk. Bij twijfel: stel je vraag, begin niet of leg het werk stil! Sinds de eerste succesvolle boring op het Nederlands continentaal plat in 1970, is
Nadere informatieEPB-eisen voor uw (ver)bouwproject
WG EPB-eisen voor uw (ver)bouwproject De spelregels in Vlaanderen 1 Uw verplichtingen rond EnergiePrestatie en Binnenklimaat (EPB)? IBEVE wijst u de weg Wilt u bouwen of verbouwen? Laat u dan zeker bijstaan
Nadere informatieLETSEL AAN SCHOUDER EN/OF ARM BIJ KINDEREN, ONTSTAAN TIJDENS DE BEVALLING
LETSEL AAN SCHOUDER EN/OF ARM BIJ KINDEREN, ONTSTAAN TIJDENS DE BEVALLING 313 Inleiding Wanneer na de bevalling het vermoeden bestaat dat uw kind een letsel aan arm of schouder heeft opgelopen, wordt uw
Nadere informatieVoorstelling spel DE FLEXAMINATOR. tool ter preventie van musculoskeletale aandoeningen (MSA) bestemd voor het secundair onderwijs
Voorstelling spel DE FLEXAMINATOR tool ter preventie van musculoskeletale aandoeningen (MSA) bestemd voor het secundair onderwijs Musculoskeletale aandoeningen Wat? Spier- en skeletaandoeningen Aandoeningen
Nadere informatie7. Tillen en Dragen. Tillen en Dragen. Fysieke belasting. Het arbothemablad Tillen en Dragen is onderdeel van de Arbocatalogus Tuincentra.
Het arbothemablad is onderdeel van de Arbocatalogus Tuincentra. Het is bedoeld voor werkgevers en medewerkers om te voldoen aan de verplichtingen uit de Arbo-wet. Het arbothemablad geeft oplossingen voor
Nadere informatieVoor- en nadelen van alternatieve invoermiddelen
Voor- en nadelen van alternatieve invoermiddelen Inleiding Dit document geeft een aantal suggesties voor andere invoermiddelen (muizen en toetsenborden) dan de standaard muis of het standaard toetsenbord.
Nadere informatieOrganisatie: Belgische Ergonomievereniging (www.besweb.be) Contact: Roeland Motmans, 0497/ ,
Belgian Ergonomics Society PERSBERICHT Onderwerp: Ergonomisch terug naar school Organisatie: Belgische Ergonomievereniging (www.besweb.be) Contact: Roeland Motmans, 0497/82.45.80, roeland.motmans@idewe.be
Nadere informatiePECTUS REVALIDATIE. De pectoralisspieren. De rugspieren
PECTUS REVALIDATIE Het doel van de pectus revalidatie (training borst- en rugspieren) is het versterken van de spieren van de borst en de rug en hiermee het verbeteren van je lichaamshouding. De volgende
Nadere informatieGHOBES: GLOBALE HOUDINGS EN BEWEGINGSCREENING
GHOBES: GLOBALE HOUDINGS EN BEWEGINGSCREENING Bedrijf: Opdrachtgever: Onderzoeker: Werkpost/ functie: Datum: Observatie van tot 1. Globale analyse RUG NEK SCHOUDERS ELLEBOOG/ POLS/ GLOBAAL 2. Extra checklisten
Nadere informatieAspecifieke klachten aan arm, nek en/of schouder 1
Aspecifieke klachten aan arm, nek en/of schouder 1 blijven? In de linkerkolom vindt u de verschillende onderwerpen die in deze folder behandeld worden. Door te klikken op deze items gaat u direct naar
Nadere informatieBelangrijke aanwijzingen voordat u met de oefeningen begint:
Belangrijke aanwijzingen voordat u met de oefeningen begint: Rek/Strek oefeningen mogen nooit pijn veroorzaken. Mocht u pijn krijgen stop dan onmiddellijk met de oefening. Het is belangrijk om de rek niet
Nadere informatieNuttige tips na een rug- of nekoperatie
Nuttige tips na een rug- of nekoperatie Beste patiënt In deze folder vindt u enkele nuttige tips voor een goed herstel in de eerste weken na een rug- of nekoperatie. Naargelang de aard van de ingreep wordt
Nadere informatieLage rugpijn. Voor meer informatie over onze organisatie kijkt u op: www.fydee.nl
Lage rugpijn Voor meer informatie over onze organisatie kijkt u op: www.fydee.nl Inleiding Lage rugpijn Rugklachten komen veel voor. 4 van de 5 mensen heeft weleens te maken met rugpijn. In veel gevallen
Nadere informatieVuist maken, binnekant en buitenkant arm bekloppen (losse polsen) Schedel bekloppen
Do In Staand, voeten 50cm uit elkaar. Stevig afstrijken binnenkant arm van schouder naar pols, gevolgd door buitenkant arm van pols naar schouder, zowel rechterarm als linkerarm Vuist maken, binnekant
Nadere informatiePERSINFORMATIE STIHL. Krachtig en ergonomisch Moeiteloos en nauwkeurig wijnranken snoeien met de accutakkenschaar STIHL ASA 65
Krachtig en ergonomisch Moeiteloos en nauwkeurig wijnranken snoeien met de accutakkenschaar STIHL ASA 65 Puurs, 02 februari 2017. In de professionele wijnbouw is het onderhoud van wijnstokken een tijdrovende
Nadere informatieErgonomie zitten en liggen. Ergotherapeuten: Sara Bernaerts, Lore Jacobien, Mieke Konings en Leen Verelst
Ergonomie zitten en liggen Ergotherapeuten: Sara Bernaerts, Lore Jacobien, Mieke Konings en Leen Verelst Zitten Zitten: Probleemstelling 1. Je houding tijdens het zitten. 2. De duur van het zitten. 1.
Nadere informatieInkopen. jouw gezondheid telt! HAIRDRESSER
HEALTHY Inkopen jouw gezondheid telt! HAIRDRESSER Inkopen Goed inkopen doe je met visie. Of het nu van gereedschap is of om een nieuwe productlijn gaat. Commercieel denken, de klant willen verwennen, gaat
Nadere informatieYour Assembly Workspace Partner
Onze tips voor betere ERGONOMIE IN DE WERKPLEK Your Assembly Workspace Partner Uw partner voor een ergonomische werkplaat Het belang van een ergonomische werkplek Ergonomie betekent eigenlijk het aanpassen
Nadere informatieLICHAMELIJKE BELASTING BIJ DE BOSMAAIER
LICHAMELIJKE BELASTING BIJ DE BOSMAAIER De bosmaaier wordt vooral gebruikt om te maaien op plaatsen die voor grote machines niet of moeilijk bereikbaar zijn. De maaier kan worden voorzien van diverse uitrustingsstukken.
Nadere informatie- 1 - Informatie over veilig werken met de PC
- 1 - Informatie over veilig werken met de PC Veilig werken met de computer Tegenwoordig heeft vrijwel iedereen die op kantoor werkt te maken met computers. Zit jij ook regelmatig achter een toetsenbord,
Nadere informatieChecklist voor het opsporen van RSI- en werkdrukrisico s
Checklist voor het opsporen van RSI- en werkdrukrisico s Door het beantwoorden van de vragen uit deze checklist krijgt u een indicatie of in uw werksituatie risico s zijn op gezondheidsproblemen door RSI
Nadere informatie