COLOFON INHOUD. 1) Inleiding p. 3. Dit verslagboek kwam tot stand n.a.v. het groepsleidingscongres ) De drie prioriteiten P.

Transcriptie

1 Verslagboek 1

2 COLOFON INHOUD Dit verslagboek kwam tot stand n.a.v. het groepsleidingscongres ) Inleiding p. 3 2) De drie prioriteiten P. 4 3) Het proces P. 5 4) Onderzoek en bevindingen P. 6 5) 30 april: De congresdag P. 19 6) Speeches P. 21 7) Alle 9 actiedomeinen P. 25 8) De stemming + uitslag P. 27 9) Bijlagen P Verslagen gespreksgroepen - Fotoreportage Verantwoordelijk Uitgever SCOUTS en GIDSEN VLAANDEREN vzw Christophe Lambrechts Lange Kievitstraat Antwerpen april info@scoutsengidsenvlaanderen.be 2

3 1. Inleiding In je handen heb je het verslagboek van het groepsleidingscongres Door het vuur. Dit is een stevig werkstuk over het onderwerp van het congres engagement en verantwoordelijkheid. Dit verslagboek wil weergeven wat er gedurende de afgelopen maanden allemaal aan inhoud verzameld is en wat er allemaal op het congres besproken is. Zo heeft Scouts en Gidsen Vlaanderen al het nodige materiaal om in de komende maanden en jaren een boost te geven aan engagement en verantwoordelijkheid en alles wat er mee samen hangt. Je vindt in dit verslagboek dus zowel de bevindingen van de onderzoeken als de letterlijke verslagen van de debatgroepjes op de congresdag als het resultaat van de stemmingen. Maar verwacht je nog niet aan een verwerking, interpretaties of actieplannen, die moeten nog opgesteld worden op basis van dit verslagboek. Van de gelegenheid willen we ook nog eens gebruik maken om iedereen te bedanken die heeft meegewerkt aan het welslagen van het congres. Groepsleiding zelf natuurlijk om er hun tijd en energie in te steken. DC s die een cruciale rol hebben gespeeld bij het doen van methodieken in groepen maar die ook op de dag zelf de handen uit de mouwen hebben gestoken. Maar natuurlijk ook iedereen die de dag zelf heeft voorbereid en tot een succes heeft gemaakt en ook de mensen die de verslagen hebben uitgetypt en verwerkt tot dit verslagboek. Gebruik dit verslagboek, lees het door en neem het geregeld terug vast het staat boordevol boeiend materiaal! 3

4 2. De drie prioriteiten Actiedomein 9: Verwachtingen jins en givers (181 stemmen, 20%) Doel: verantwoordelijkheid en leiderschap bij givers en jins sterker stimuleren als voorbereiding op leiding zijn Concrete voorbeelden: vorming voor givers, meer vorming (verplicht?) voor jins, ondersteuning van jinstages, duidelijkheid creëren wat leiding is, Actiedomein 8: Imago (122 stemmen, 13%) Doel: Imago versterken als Scouts & Gidsen Fierheid verhogen Concrete voorbeelden : Zichtbaarheid verhogen Massa-evenementen Actiedomein 7: Motivatie (118 stemmen, 13%) Doel: meer uit elk individu halen door in te spelen op persoonlijke motivatoren Concrete voorbeelden: juiste persoon op juiste plaats, belonen/schouderklopje, leidingscharter, flexibel engagement bespreekbaar maken, sfeer scheppen, vorming/achtergronden motivatie, vorming aanpassen op maat van elk moment in je carrière Hierboven vind je de drie actiedomeinen die de hoogste prioriteit hebben gekregen. In totaal hebben we negen actiedomeinen gedefinieerd en we zullen met alle negen rekening houden als we binnenkort deze actiedomeinen gaan omzetten in acties. De negen actiedomeinen vind je terug op pagina

5 3. Het proces Oktober 2009: de verbondscommissie stelt de werkmethode op en doet een eerste brainstorm. De beheerscommissie doet nog aanvullende voorstellen. December 2009: de verbondsraad lijnt de eerste voorstellen af, er blijven er zo 5 over. Maart 2010: de verbondscommissie kiest het onderwerp van het groepsleidingscongres en verfijnt het. Mei 2010: de verbondsraad start de stuurgroep groepsleidingscongres op. Samenstelling stuurgroep: 2 groepsleiding, 2 DC s, 1 GC, 1 GV, de 2 commissaressen groepsleiding, 1 AVC Structuren, het verbondsbureau. Afhankelijk van de agenda kunnen er nog andere leden uitgenodigd worden. Juni 2010: de stuurgroep komt voor de eerste maal samen. September - oktober 2010: opstellen van de bevraging en de groepsmethodiek + opstellen communicatieplan + vastleggen locatie November 2010: eerste communicatie naar alle groepsleiding + opstart methodiek in groepen + programma van de dag zelf opstellen + logistiek December 2010: online bevraging bij leiding, oudleiding en structuurmensen naar hun engagement + zoeken medewerkers December 2010, januari, februari 2011: groepsmethodiek rond verantwoordelijkheid vindt plaats. Februari 2011: verwerking van de resultaten van de individuele bevraging en de groepsmethodiek tot 17 vaststellingen + verfijnen programma van de congresdag. Maart 2011: de 17 vaststellingen worden aan de groepen bezorgd + uitnodiging en inschrijving voor groepsleiding. 30 april 2011: congresdag. Mei 2011: laatste vergadering stuurgroep + opstellen verslagboek 14 mei 2011: goedkeuren verslagboek groepsleidingscongres door verbondsraad. Nadien: communicatie van de resultaten + besluiten omzetten naar acties 5

6 4. Onderzoek en bevindingen In de aanloop naar het groepsleidingscongres 2011 voerden we twee onderzoeken bij onze groepen om zo een inzicht te krijgen in het onderwerp van het congres engagement en verantwoordelijkheid. E n g a g e m e n t Engagement is een eerder persoonlijk verhaal: het gaat effectief over je persoonlijke inzet. Dit hebben we bevraagd door middel van een online enquête in december Deze enquête werd mede uitgevoerd door onderzoekers van de VUB. Er is ruim aan deelgenomen door leiding, groepsleiding, oud-leiding en anderen zodat we rustig kunnen zeggen dat het resultaat daarvan representatief is. Een aantal bevindingen daaromtrent vind je terug in hoofdstuk 4.1. V e r a n t w o o r d e l i j k h e i d Verantwoordelijkheid hebben we vooral gezien als een collectief gegeven van de groep. Wat verwachten mensen van een scouts- of gidsengroep? Deze methodiek mikte op de groep en is dan ook als methodiek uitgevoerd op zeer veel groepsraden. Van meer dan een derde van de groepen kregen we ook de resultaten, wat dus ook een meer dan relevant resultaat opleverde. Een aantal cijfers en bevindingen daaromtrent vind je terug in hoofdstuk V a s t s t e l l i n g e n Met de resultaten van de persoonlijke enquête rond engagement en de groepsmethodiek over verantwoordelijkheid werden diverse bevindingen gemaakt. Al die bevindingen clusterden we tot 17 vaststellingen. Het zijn deze 17 die op het congres aan bod zullen komen. De 17 vaststelling vind je in hoofdstuk 4.3 6

7 4.1 E nquête rond e n g agement E e n a a n t a l b e v i n d i n g e n b i j d e r e s u l t a t e n v a n d e e n q u ê t e o v e r e n g a g e m e n t. BEVINDING: Iedereen heeft zijn of haar eigen set van specifieke redenen om vrijwilliger te zijn bij Scouts & Gidsen Vlaanderen. Voor ieder wat wils dus. We vroegen aan ongeveer 2000 actieve medewerkers wat hun persoonlijke drijfveren zijn om vrijwilliger te zijn bij Scouts & Gidsen Vlaanderen. We vonden dat er verschillende redenen aan de basis liggen, en we kunnen niet echt stellen dat er één of twee dominante redenen zijn voor alle vrijwilligers. Het blijkt dat iedereen zo zijn of haar eigen redenen heeft die sterk kunnen verschillen van persoon tot persoon. Gegroepeerd situeren die redenen zich voor vrijwilligers binnen Scouts & Gidsen Vlaanderen in 7 grote domeinen. Samengevat: We zijn vrijwilliger bij Scouts & Gidsen Vlaanderen omdat (1) omdat we dan iets goed kunnen doen; we dragen iets bij aan de maatschappij; we kunnen onze leden iets bijbrengen, we zetten ons in voor projecten die een meerwaarde bieden in de maatschappij. We kunnen ons vinden in de waarden, visie en missie waar Scouts & Gidsen Vlaanderen voor staat. (2) omdat we samen tijd kunnen doorbrengen en dingen verwezenlijken met goeie vrienden en vriendinnen, die gelijk gestemd zijn over zinnige vrijetijdsbestedingen, maar ook over meer dan dat. (3) omdat Scouting een deel van onze identiteit is: we kunnen er over praten met vrienden buiten de scouts, collega s, medestudenten en/of familie. (4) omdat we op deze manier beter onze omgeving en de maatschappij leren te begrijpen; Het geeft ons een breder perspectief over wat er rondom ons gaande is. (5) omdat we er praktische dingen kunnen leren zoals samenwerken, vergaderen, omgaan met mensen, die we later nog gaan kunnen gebruiken en/of die onze carrièremogelijkheden kunnen verbeteren. (6) omdat het ons een goed gevoel geeft op het ogenblik dat we actief zijn in scoutsverband. (7) omdat we er onze problemen van tijd tot tijd eens kunnen vergeten en ons in scoutsverband niet te veel zorgen moeten maken. Iedereen heeft dus zijn of haar eigen combinatie van redenen die sterker of minder sterk aanwezig zijn. We zien wel algemene trends. Er is bijvoorbeeld een verschil voor de geslachten. Vrouwen vinden dingen leren en begrijpen (4) en (5), samen met een goed gevoel (6) en het feit dat scouts een deel van je eigen identiteit is (3), belangrijker dan dat mannen dat vinden. Ook groepsleiding ten opzicht van leiding heeft een andere focus in hun redenen om aan vrijwilligerswerk te doen bij Scouts & Gidsen Vlaanderen (zie volgende bevinding Groepsleiding heeft een motief ). Stuctuurmedewerkers (district, gouw, verbond) in vergelijking met leiding en groepsleiding vinden het aspect van iets goed doen (~Waarden van Scouts en gidsen Vlaanderen) (1) en 7

8 de mogelijkheid om hun omgeving beter te begrijpen (4) dan weer beduidend belangrijker. Leiding en groepsleiding is dan weer meer gedreven door het samen met vrienden zijn (2). Belangrijk is ook dat we zien dat afhankelijk van verschillende motieven die mensen hebben, vrijwilligers ook bepaalde taken liever verkiezen (zie bevindingen onderaan op pagina 8 en bovenaan 9) BEVINDING: Groepsleiding heeft een motief: Mensen die kiezen om groepsleiding te staan hebben daar zo hun eigen redenen voor. Ze zien graten in de missie, visie en waarden van Scouts & Gidsen Vlaanderen en willen dus hieraan meewerken, ze willen iets leren als vrijwilliger, en vinden het belangrijk dat buitenstaanders weten dat zij in de scouts zitten. We vroegen aan ongeveer een 2000 actieve medewerkers wat hun belangrijkste reden zijn om vrijwilliger te zijn bij Scouts en Gidsen Vlaanderen. We zien dat deze redenen verschillend zijn wanneer we de motivatie van groepsleiding vergelijken met die van hun leiding. Voor groepsleiding zijn gemiddeld gezien de onderliggende visie en waarden van Scouts en Gidsen Vlaanderen een belangrijke drijfveer in vergelijking met leiding om betrokken te zijn als vrijwilliger. Verder stellen ze ook sterker de voorwaarde dan leiding dat er iets concreet te leren valt zolang ze actief betrokken zijn. Het is voor hen ook belangrijker dan voor leiding dat de buitenwereld (vrienden buiten de scouts, familie, ouders) hen als vrijwilliger bij de scouts kent. Groepsleiding zijn omdat dat goed staat op de CV is geen (niet meer dan bij leiding) uitgesproken motief bij groepsleiding. BEVINDING: Het takenpakket binnen scouting is een beetje van alles. Groepsleiding verkiest het totaalpakket van al deze taken doorgaans iets liever dan dat leiding dat gemiddeld doet, maar administratie en de groep vertegenwoordigen naar buiten toe is vooral waar ze zich in uitleven. We hebben eens gekeken naar welke taken mensen wel graag en welke taken mensen niet graag doen van het totaal pakket dat leiding en/of groepsleiding inhoudt. Zo hebben we gekeken naar: (1) Alles dat te maken heeft met leden animeren en entertainen: creatieve spelletjes bedenken, leden opvangen op dode momenten, minder populaire leden bij de groep betrekken, enz. (2) zaken rond verantwoordelijk optreden als individu en/of als groep. Dit houdt in: er zelf voor zorgen dat alles binnen de lijnen gebeurt maar ook dat anderen daar op gewezen worden als dat nodig is, dat tak- en groepsraden goed verlopen en dergelijke meer. (3) Administratieve zaken: de financiën doen van tak- of groepskas, verzekeringspapieren en medische fiches opvolgen, ledenadministratie, enz. 8

9 (4) Onderhoud, klusjes en technieken: handen uit de mouwen steken voor reparaties aan het lokaal, terrein onderhouden en/of materiaal herstellen. (5) De groep vertegenwoordigen naar buiten toe: opkomen voor de groep op districtsactiviteiten, aanwezig zijn op jeugdraad, de groep in een goed daglicht zetten op evenementen, etc. (6) Geldacties: opzetten van fuiven, extra activiteiten, eetfestijnen en zo voort. Voor ieder van deze soorten taken geeft groepsleiding doorgaans aan dat dit meer hun ding is dan dat leiding dat doet (behalve voor geldacties ). Groepsleiding zijn is dus blijkbaar niet voor mensen die graag bezig zijn met zeer specifieke dingen, maar het zijn vrijwilligers die zich weten uit te leven in alle taken die er zijn. BEVINDING: We hebben elk onze zeer uiteenlopende redenen om vrijwilliger te zijn bij Scouts & Gidsen Vlaanderen, en daarom dat we sommige dingen liever (maar ook minder liever) doen. Afhankelijk van de reden die we hebben om vrijwilliger te zijn bij Scouts & Gidsen Vlaanderen blijkt dat we ons ook liever toeleggen op andere zaken. Zo blijkt dat leiding en groepsleiding die actief zijn omdat ze dan met vrienden samen kunnen zijn en samen dingen kunnen verwezenlijken eerder verkiezen om creatieve activiteiten op te zetten voor leden, leden animeren op dode momenten, minder populaire leden opvangen, enz. Ze zullen ook sneller geneigd zijn om andere leiding op hun verantwoordelijkheden te wijzen. Ze zorgen ervoor dat tak- en groepsraden goed verlopen en dat alles op een verantwoordelijke manier gebeurd. Verder houden ze zich ook liever bezig met technieken, onderhoud en klusjes aan het lokaal. Anderzijds zien we bijvoorbeeld dat hoe sterker iemand iets goed doen en/of het belang van de missie, visie en waarden van Scouts & Gidsen Vlaanderen als persoonlijke reden aangeeft om vrijwilligerswerk te doen, des te meer dat die persoon zich inzet voor het totaalpakket aan taken dat Scouts & Gidsen Vlaanderen inhoudt. Daarenboven vinden we bijvoorbeeld ook dat hoe meer iemand gedreven is om praktische ervaring op te doen die relevant kan zijn in de latere professionele carrière, des te meer dat zo iemand verkiest om de groep te vertegenwoordigen op districtsactiviteiten, jeugdraden en dergelijke meer. BEVINDING: Groepen hebben hun eigen tradities: Zo zijn sommige groepen meer gericht naar de centrale werking van Scouts & Gidsen Vlaanderen dan anderen, en leveren dan ook vaker mensen aan voor structuurfuncties (district, gouw, verbond). Het aantal jaar dat leiding en groepsleiding verwachten nog actief te zijn, verschilt ook sterk van groep tot groep. De groep waarin iemand actief is als leiding of als groepsleiding heeft een invloed op hoe iemand staat ten opzichte van Scouts & Gidsen Vlaanderen (als gehele organisatie) en of die eventueel nog een extra functie wil 9

10 opnemen als structuurmedewerker (district, gouw en/of verbond). Dit geeft aan dat bepaalde groepen dichter staan bij de centrale werking, terwijl andere groepen meer naar zichzelf gericht zijn. Daarnaast zijn er ook verschillen wat betreft aantal jaar dat iemand verwacht nog in de eigen groep actief te blijven. Er zijn dus een aantal groepen waar dit gemiddeld aantal jaar duidelijk lager ligt dan het algemene gemiddelde, terwijl bij andere groepen ligt dit dan weer duidelijk hoger. BEVINDING: Omdat we elk onze eigen motieven hebben, denken we ook anders over ons engagement ten opzichte van onze groep en ten opzichte van Scouts & Gidsen Vlaanderen. Iets goed doen doen we met Scouts en Gidsen Vlaanderen in het algemeen, vrienden maken doen we binnen onze eigen groep. Hoe belangrijker leiding of groepsleiding als persoonlijke reden heeft om vrijwilligerswerk te doen bij Scouts & Gidsen Vlaanderen omdat hij/zij dan iets goed kan doen voor zijn/jaar omgeving en de maatschappij, des te sterker dat iemand zich betrokken voelt bij Scouts & Gidsen Vlaanderen in het algemeen (de totale organisatie). Eveneens leidt dit persoonlijk motief ook tot een grotere bereidheid om later een functie als structuurmedewerker op te nemen (district, gouw en/of verbond). Anderzijds, hoe meer belang dat leiding en/of groepsleiding hecht aan met vrienden samen zijn, des te groter de betrokkenheid naar de eigen groep toe. Eveneens is de bereidheid ook groter om binnen de eigen groep nog een extra functie op te nemen als bijvoorbeeld materiaalmeester of secretaris. BEVINDING: Hoe beter iemand zich gewaardeerd, begrepen en ondersteund voelt in de groep, hoe groter het engagement voor de groep en hoe langer iemand nog actief wil blijven (uiteraard). Zelf meewerken aan een goeie groepsdynamiek gaat hand in hand met een sterk engagement voor eigen groep en voor Scouts & Gidsen Vlaanderen in het algemeen. Leiding en groepsleiding die aangeven dat er een goeie groepssfeer is en dat andere medeleiding ook echt actief meewerken en investeren om voor elkaar een meerwaarde te zijn, geven ook aan zich sterker betrokken te voelen tot de groep. Ze zijn tevens bereid langer actief te blijven als vrijwilliger binnen hun groep en binnen Scouts & Gidsen Vlaanderen. Zo een sfeer blijkt (gelukkig) besmettelijk, want zelf ook actiever meewerken en investeren in de interne groepsdynamiek gaat gepaard met een groter engagement binnen eigen groep maar naar Scouts & Gidsen Vlaanderen in het algemeen. 10

11 BEVINDING: Herfstontmoeting en vorming, daar leren we echt waar Scouts & Gidsen Vlaanderen voor staat. Er is een duidelijk positieve relaties tussen het feit of leiding en groepsleiding wel reeds naar HO ging (en/of vorming volgde) en hun betrokkenheid tot Scouts & Gidsen Vlaanderen (als organisatie in het algemeen). Dit is natuurlijk Kip-of-Ei: Is het omdat ze naar HO en vorming gaan dat ze zich sterker betrokken voelen bij Scouts & Gidsen Vlaanderen, of is het omdat ze zich sterker betrokken voelen tot Scouts & Gidsen Vlaanderen dat ze naar HO en vorming komen? Misschien en waarschijnlijk wel beide, en is het een wisselwerking. Wat wel duidelijk is dat dit van groep tot groep verschilt. Sommige groepen zijn meer gericht naar HO en vorming (en dus ook naar Scouts & Gidsen Vlaanderen) en anderen niet. BEVINDING: Reden nummer 1 om te stoppen is: te weinig tijd. We vroegen ongeveer een 1000 medewerkers (leiding, groepsleiding, districts-, gouw- en/of verbondsmedewerkers) die in 2009 of 2010 stopten, wat voor hen de voornaamste redenen waren om te stoppen. Hieruit kwam in het algemeen zeer duidelijk naar boven dat te weinig tijd, vroeg of laat de bovenhand krijgt waardoor we uiteindelijk beslissen om er punt achter te zetten. Toch blijken er nog tal van andere reden te zijn waarom medewerkers stoppen, en blijken er ook grote verschillen te bestaan tussen medewerkers onderling. Andere belangrijke redenen zijn (zeer verschillend van persoon tot persoon, en/of van groep tot groep): (1) Medewerkers zetten er een punt achter omdat ze net een top jaar achter de rug hebben, en vermoeden dat het volgend jaar niet veel beter meer zal worden. (2) Medewerkers vinden over zichzelf dat ze te oud worden om nog langer in leiding te staan. (3) Medewerkers zijn niet meer tevreden over hun eigen motivatie, en denken dat het dan maar beter is om te stoppen. (4) Medewerkers ondervinden te veel interne strubbelingen binnen de groep: we vonden dat hier (uiteraard) een groot groepseffect optrad. Als mensen aangaven dat dit voor hen een belangrijke reden was om te stoppen, dan was dit doorgaans ook bij andere gestopte medewerkers van die groep een belangrijke reden. Een minderheid, toch overtuigd, stopte omdat: (1) Er weinig nieuwe zaken te leren waren en nog weinig nieuwe uitdagingen opdoken (2) Ze niet in het jaar dat zou volgen niet in de tak (en bij de medeleiding) die zij wilden, zouden kunnen staan. (3) Ze vonden dat ze te weinig ondersteuning van bovenhand kregen (dit is dan eerder sommige leiding over groepsleiding, dan groepsleiding over structuurmedewerkers). (4) Ze niet (meer) akkoord waren met de waarden en de aanpak van Scouts & Gidsen Vlaanderen. 11

12 Moet leiding hun eigen zin krijgen als ze in een bepaalde tak willen staan, bij bepaalde medeleiding, zelfs als ze anders stoppen? BEVINDING: Zolang alles goed gaat in de groep en we voldoende ondersteuning krijgen blijven we graag actief, maar eens we werken (en/of stoppen met studeren), wordt scouts minder evident. Gestopte medewerkers met een (voltijdse) job, en die vaak dus niet (meer) studeren, stopten doorgaans eerder omdat ze zichzelf te oud vonden en/of omdat er nog weinig nieuwe dingen te leren waren. Mensen die (nog) niet werken, en vaak wel nog studeren, stopten eerder: (1) omdat ze problemen hadden met sommige medeleiding, (2) omdat ze vonden dat ze te weinig ondersteuning van bovenhad kregen, of (3) omdat ze zich in een andere organisatie wouden engageren. We zien ook een verschil in aantal jaar dat iemand blijft. Mensen die nog studeren (en dus doorgaans nog niet werken) hebben minder lang in leiding gestaan. In het algemeen kunnen we dus stellen dat we vroeg of laat tijd willen vrijmaken voor andere zaken. Dit gaat dan vaak gepaard met stoppen met studeren en beginnen met werken voor veel mensen (externe factoren ligt niet echt aan Scouting en interne werking). Maar als er ondertussen problemen optreden in de groep of medewerkers blijken ontevreden over ondersteuning, dan zijn het eerder deze interne factoren die er voor zorgen dat mensen er een punt achter zetten. 12

13 4.2 Groepsmethodiek verantwoordelijkheid E e n a a n t a l b e v i n d i n g e n b i j d e r e s u l t a t e n v a n d e m e t h o d i e k r o n d v e r a n t w o o r d e l i j k h e i d i n d e g r o e p e n. D e m e t h o d i e k i n d e g r o e p e n p o l s t e v o o r a l n a a r : 1. wie 2. heeft er welke verwachting van je scouts- of gidsengroep, 3. vind je het makkelijk of moeilijk om tegemoet te komen aan die verwachtingen? 4. en vind je het terechte verwachtingen? E e n c i j f e r m a t i g e a n a l y s e v a n d e g e g e v e n s l e v e r t v o l g e n d e r e s u l t a t e n : 1. Wie heeft er welke verwachtingen en hoe terecht vinden groepen dat: Andere jeugdbewegingen: zoals bijvoorbeeld de Chiro met wie je het terrein deelt of de andere jeugdbewegingen met wie je in de jeugdraad zit. Zij hebben vooral terechte maar moeilijk in te losse verwachtingen: goed nabuurschap, afspraken over het gemeenschappelijk gebruik van het lokaal, afspraken over de werving van leden, Buren en de buurt: de mensen die vlakbij wonen, zowel bij je lokaal als bij je kamp- of weekendterrein. Zij hebben vooral terechte verwachtingen, gelijkmatig verdeeld over makkelijk en moeilijk te realiseren. Blijkbaar weten de meeste groepen wel dat ze goeie afspraken met hun buren moeten maken en dat ze goed met hen moeten communiceren, maar toch loopt dat geregeld mis. Soms verwachten buren ook wel gewoon dat kinderen stil zijn, ook tijdens gewone spelen, en daarmee zijn de groepen het niet eens. Gemeente/stad/jeugddienst: je hebt met hen te maken omwille van je subsidies, het gebruiken van infrastructuur, het ontlenen van materiaal, het gebruik van je lokaal, vergunningen voor evenementen, Zij hebben vooral terechte verwachtingen, gelijkmatig verdeeld over makkelijk en moeilijk te realiseren. Ze staan duidelijk dicht bij de groepen en groepen zien er ook het nut van in om er goed mee om te gaan. Het wordt wel minder evident als een gemeente of stad iets organiseert en verwacht dat groepen komen meedoen of komen helpen terwijl groepen daar eigenlijk niet zelf voor gekozen hebben. Jeugdraad: je maakt er zelf deel van uit en samen met de andere leden wordt er vaak van alles georganiseerd of afgesproken. Zij hebben vooral terechte verwachtingen, gelijkmatig verdeeld over makkelijk en moeilijk te realiseren. De redenen zijn gelijkaardig als bij de gemeente/stad/jeugddienst. Leiding: je leidingsploeg, je medeleiding. We merken dat medeleiding bijna enkel terechte verwachtingen heeft en dat meer dan de helft makkelijk in te lossen is. Die verwachtingen naar elkaar toe zijn zeer divers, maar het gaat toch vooral om stevige inzet voor de groep. Dit vindt men globaal ook als een zeer terecht iets. Lid: degenen voor wie we het allemaal doen. 13

14 Ze hebben bijna enkel terechte verwachtingen en drie kwart is makkelijk in te lossen. Dit gaat over het welzijn of welbevinden van de leden en over het aanbieden van goede activiteiten. Goede activiteiten worden vooral omschreven als: creatief en voorbereid. Ouders: elk van je leden heeft er minstens twee en ze vertrouwen je hun kroost toe. Dit blijkt uit de methodiek de belangrijkste groep van mensen met verwachtingen te zijn, het overgrote deel terechte verwachtingen, meer dan de helft ook nog eens makkelijk in te lossen. Ouders hebben daarbij min of meer dezelfde verwachtingen als de leden: een veilige omgeving voor hun kinderen waar ze goede activiteiten krijgen voorgeschoteld. Enkel de communicatie met ouders blijkt wel geregeld mis te lopen alhoewel dit eigenlijk als niet eens zo moeilijk wordt gezien. Oudercomité: ze ondersteunen je maar hebben vaak ook wel een mening over hoe zaken zouden moeten lopen. Ze hebben vooral terechte maar toch eerder moeilijk in te lossen verwachtingen. Pijnpunten zijn vooral de verwachtingen rond onderhoud van het lokaal en materiaal. Oud-leiding / stam: je voorgangers als leiding, vaak nog met een groot hart voor de groep. Bijna enkel terechte verwachtingen, bijna de helft makkelijk in te lossen. Dit gaat er vooral om dat oudleiding een beetje betrokken wil blijven, wat communicatie wil blijven krijgen. Parochie: vaak degenen die je een lokaal ter beschikking stellen. Meer dan een derde onterechte verwachtingen, meer dan driekwart moeilijk in te lossen verwachtingen. De meeste groepen voelen zich duidelijk niet erg betrokken op de parochie maar zijn er van afhankelijk voor hun lokaal. Vooral de verwachting van de parochie dat groepen meedoen of meehelpen bij activiteiten wordt als niet terecht of lastig gezien. District / gouw / verbond: je link met de rest van Scouts en Gidsen Vlaanderen. Vaak ook worden er activiteiten en vergaderingen georganiseerd op die niveaus. Bijna allemaal terechte verwachtingen maar meer dan de helft is moeilijk in te lossen. Ook hier blijkt dat groepen niet altijd staan te springen om mee te doen of mee te helpen bij activiteiten. Vzw: ze ondersteunen je, vooral bij het beheer van je lokaal, vaak valt de vzw ook wel samen met het oudercomité of een deel van de oudleiding. Vooral terechte verwachtingen, gelijkmatig verdeeld tussen makkelijk en moeilijk in te lossen. Hier springen de verwachtingen rond orde en netheid er sterk uit, wat terecht wordt bevonden maar waar toch velen mee worstelen. 2. De top drie van de meest voorkomende groepen die verwachtingen hebben: De ouders, de leden en medeleiding. De ouders steken er met kop en schouders bovenuit en het is dus duidelijk dat groepen hen als een heel belangrijke stakeholder/belanghebbende zien. 3. De top drie van de meest evidente verwachtingen zijn dezelfde groepen: Medeleiding, ouders en leden. Hierbij valt het vooral op dat het vooral de verwachtingen zijn van de leden die als het meest evident worden gezien. 14

15 4. De top drie van de eerder moeilijke maar terechte verwachtingen: Deze top drie wordt gevormd door de andere jeugdbewegingen, district/gouw/verbond en het oudercomité. Duidelijk externen die toch nog tamelijk dicht bij de groepen staan. En waaraan de groepen dus ook zelf belang hechten. 5. De top drie van de eerder moeilijk te realiseren verwachtingen die ook als onterecht worden beschouwd: Deze top drie wordt gevormd door de parochie, de jeugdraad en de gemeente/stad/jeugddienst. De parochie steekt er daarbij met kop en schouders bovenuit. Het gaat hier duidelijk over externen die toch al iets verder van de groep staan en die vaak medewerking of deelname aan hun eigen activiteiten verwachten. 15

16 4.3 Clustering tot 17 vaststellingen V e l e b e v i n d i n g e n g e c l u s t e r d t o t 1 7 v a s t ste l l i n g e n. Uit de resultaten van de persoonlijke enquête rond engagement en de groepsmethodiek over verantwoordelijkheid werden de eerder beschreven bevindingen gehaald (hoofdstuk 2 en 3). Al die bevindingen clusterden we tot 17 vaststellingen en komen op het congres aan bod. Vaststellingen 1 tot 9 zijn gebaseerd op de bevindingen die we met de resultaten van de methodiek in de groepen (verantwoordelijkheid) maakten. De andere vaststellingen zijn gebaseerd op de bevindingen uit de enquête (engagement). 1) Iedereen verwacht medewerking van onze scouts- of gidsengroep, maar wij zijn liefst gewoon met onze eigen groep bezig. Groepen geven aan dat er flink wat externe partners zijn die graag hebben dat de groep meedoet aan hun activiteiten of er ook aan meehelpt. Afhankelijk van wie die partners zijn, vinden groepen dit een last of (toch een beetje) een lust. Activiteiten van de parochie zijn het minst populair om aan deel te nemen of aan mee te helpen, maar ook goeie doelen en de gemeente of de jeugddienst zijn niet bijster populair. Over activiteiten van een jeugdraad is men al iets positiever. Meewerken of meedoen aan een activiteit van het district/de gouw/het verbond wordt wel als een meer terechte verwachting gezien maar vindt men daarom nog niet altijd evident. 2) Scouting als handige of goedkope babysit. Een deel van de ouders (zeker niet iedereen) ziet scouting als een babysit-dienst of een vorm van buitenschoolse opvang. Daarbij moet deze opvang zo comfortabel mogelijk geregeld worden voor de ouders en worden kinderen vaak al een stuk te vroeg afgezet of te laat opgehaald. Daarbij komt ook nog de verwachting dat kinderen zich niet vuil maken. Groepen die aangeven dat ze zo een aantal ouders hebben, vinden dit zonder uitzondering geen terechte verwachting van ouders. 3) Beter een goeie buur dan een verre vriend. Scouts- en gidsengroepen merken dat ze niet altijd een ideale relatie hebben met hun buren. Groepen zien wel in dat ze zelf iets kunnen en moeten doen aan lawaaihinder/overlast en de netheid van lokaal en terrein, ze geven aan dat dit niet noodzakelijk een grote inspanning is, maar dat het toch moeilijk is zich daar aan te houden. Ook geven groepen aan dat betere communicatie veel kan oplossen maar dat ze daar niet zo sterk in zijn. Aan de andere kant vinden groepen wel dat ook buren een stuk verdraagzaamheid moeten tonen en dat lawaai van spelende kinderen of van een activiteit geen overlast is. 4) Opgeruimd staat netjes? Of zijn we allemaal sloddervossen? Het lijkt niet eenvoudig te zijn voor leiding om het lokaal, het materiaalhok en het terrein proper en net te houden. De meeste groepen geven aan dat dit op zich niet moeilijk zou mogen zijn en dat het terecht is dat dit verwacht wordt door ouders, buren, materiaalmeesters, vzw's of oudercomités. Toch is het lastig zich er aan te houden. 16

17 5) Ouders, kan je daar ook mee praten? Een groot deel van de groepen geeft aan dat ouders verwachten dat er goed naar hen wordt gecommuniceerd en dat ze bij voorkeur ook betrokken worden bij bepaalde activiteiten. Eveneens een groot deel van de groepen geeft aan dat ze dit een terechte verwachting vinden van die ouders. Veel groepen merken op dat dit eigenlijk niet zo moeilijk zou mogen zijn. En toch blijken veel groepen het er lastig mee te hebben. Eenvoudig op te lossen of een zwaar werkpunt? 6) Leiding verwacht van elkaar: veel inzet en engagement. Leiding wil kunnen rekenen op elkaar. Daarbij verwacht met van iedereen veel inzet en engagement. Vaak verwacht men zelfs van iedereen evenveel inzet en engagement. Maar niet iedereen blijkt evenveel engagement op te kunnen of willen brengen. Mag je dit eigenlijk wel van elkaar verwachten? Accepteer je een minder groot engagement? Is dit ter sprake te brengen in je groep? Waarom ligt dit bij zoveel leiding zo gevoelig? Is het dan zo erg dat het altijd dezelfden zijn die de het meeste doen? 7) Een goede sfeer in de groep is een basisvoorwaarde. Een goede sfeer wordt door leiding, groepsleiding en leden aangegeven als essentieel om aan scouting te doen. Het sociale aspect is met andere woorden een belangrijke voorwaarde om mensen geëngageerd te houden. Hoe behoud je die? Hoe werk je er aan? Want bij een slechte groepssfeer haken mensen snel af. 8) Elk kind heeft het recht zich goed te kunnen voelen in je groep. Je goed in je vel voelen draait om veel zaken: vrienden hebben, een aangename sfeer, niet gepest worden, aandacht voor de diversiteit van eenieder. We vinden het absoluut terecht dat elk kind zonder uitzondering dit mag verwachten in zijn of haar groep. Maar we vinden het niet altijd makkelijk om dit aan elk kind te kunnen bieden. Zo blijkt onder andere pestgedrag geen eenvoudig aan te pakken probleem. 9) Leden en ouders willen goede activiteiten. Leiding trouwens ook, maar ze missen creativiteit. Dat iedereen (leiding, leden en ouders) goede activiteiten willen lijkt vanzelfsprekend en we vinden dat ook terecht. Maar hoe definiëren we een goede activiteit? Zo'n activiteit is voorbereid, er is gedacht aan de veiligheid en het zich goed voelen van elk lid, er zit afwisseling in en ze is ineen gestoken met de nodige vindingrijkheid of creativiteit. Vooral die vindingrijkheid of creativiteit worden aangegeven als niet zo makkelijk te realiseren verwachten, die wel terecht zijn. Dus hoe pak je dat aan? 10) Leiding geven vraagt een (te) groot deel van de vrije tijd. Reden nummer 1 om te stoppen is: te weinig tijd. Gestopte leiding geeft aan dat ze na verloop meer tijd willen vrijmaken voor familie, andere hobby s, vrienden buiten de scouts, enz. Dat gaat gepaard met starten met werken en/of stoppen met studeren. Als mensen vroeger afhaken, is dat door een slechte sfeer in de groep of omdat ze vinden dat ze te weinig ondersteuning krijgen. 11) Meer Herfstontmoeting... maar voor iedereen. Herfstontmoeting en vorming, daar leren we echt waar Scouts & Gidsen Vlaanderen voor staat. Mensen die naar Herfstontmoeting en vormingen komen, voelen zich beduidend meer betrokken bij Scouts & Gidsen Vlaanderen. Of is het omgekeerd? 17

18 12) Scouts & Gidsen Vlaanderen - Hot or Not: sommige groepen staan er dichtbij andere zijn meer op zichzelf gericht? In sommige groepen is er een groot gevoel van betrokkenheid binnen Scouts & Gidsen Vlaanderen, terwijl andere groepen duidelijk meer op zichzelf staan. Hieraan gekoppeld houdt dit ook in mensen uit de structuren (district, gouw, verbond) ook eerder uit bepaalde groepen komen, en andere groepen nauwelijks vertegenwoordigd zijn. 13) Iedereen zoekt zeer verschillende uitdagingen in scouting. Hoe gaan we hiermee om? De redenen waarom mensen in leiding staan, zijn zeer uiteenlopend. Terwijl de ene het doet om 'goed te doen', doet de andere het om vrienden te maken. Anderen leggen de focus op dingen leren, of zelfs omdat het goed op de CV staat. Voor anderen is het een manier om aan de buitenwereld te tonen wat voor iemand je bent en waar je voor staat. Kortom, een mengelmoesje van alles. Daarbij komt dat er na verloop nog weinig nieuwe dingen te leren zijn en dat er nog weinig nieuwe uitdagingen zijn. Moeten we meer rekening houden met groeien in uitdagingen binnen de scouts? Waar is die oude waarde van betrachting in de scouts? 14) Generatie kloof: 3 jaar verschil en soms al zo een groot verschil in mentaliteit... Voor actieve leiding blijkt duidelijk dat wanneer de sfeer goed zit in de groep, het engagement in de groep ook beduidend hoger ligt. Een belangrijke reden om te stoppen, aangegeven door leiding die in de loop van de voorbije 2 jaar Scouts & Gidsen Vlaanderen verliet, was een slechte sfeer. In zo een geval gaan er vaak hele 'generaties' (mensen uit dezelfde leeftijdsgroep) in één keer weg, omdat de er een te groot verschil gevoeld wordt in mentaliteit tussen 'jonge' en 'oude leiding'. 15) Is groepsleiding eerder een opoffering of een voorrecht? Groepsleiding geeft aan (dat er van hen verwacht wordt om) allround scouts te zijn, meer dan voor andere leiding. Leden animeren, administratie, de groep vertegenwoordigen, mensen op verantwoordelijkheden wijzen. Het engagement hiervoor nodig is duidelijk hoger dan voor leiding die geen groepsleiding is. Is groepsleiding eerder een opoffering of een voorrecht? 16) Scouting is alles of niets, of moet er iets tussenin mogelijk zijn? Leiding geven is vaak alles of niets? Een groot deel van alle gestopte leiding geeft aan dat scouts teveel van hun tijd vraagt. Is een tussenvorm mogelijk? Bijvoorbeeld een half jaar komen als je op Erasmus gaat, of slecht één keer om de 2 weken aan een vergadering deelnemen als je in het weekend moet werken. 17) Heeft groepsleiding genoeg ervaring op 21? Van groepsleiding wordt verwacht al wat meer ervaring te hebben. Daarom is er een minimumleeftijd van 21 jaar. Anderzijds merken we dat groepsleiding gemiddeld niet veel ouder is dan de minimumleeftijd. Moet er een rol zijn voor oudere, gestopte vorige groepsleiding om nog een formele rol te kunnen spelen, als mentor? Of heeft groepsleiding op de leeftijd van 21 genoeg bagage om een groep te leiden? 18

19 5. 30 april 2011: de congresdag Het congres vindt plaats in Sint-Niklaas: in de stadszalen en CVO Janitor. 10u00: inleiding in plenum - Openingswoord door Dries Vander Elst, verbondsvoorzitter (zie hieronder) - Filmpje dat alle onderwerpen op een rij zet. - Korte inleiding door Annemie Claes en Tinne Daems, commissaresses groepsleiding - Verplaatsing naar de school waar de debatgroepjes en de werkwinkels doorgingen 11u00: 21 debatgroepjes bespreken het gros van de vaststellingen. Van de 17 vooraf gedefinieerde vaststellingen mocht elke groepsleider bij inschrijving voor het congres zelf aangeven welke hij of zij wilde bespreken (3 voorkeuren), op basis daarvan konden we volgende groepjes samenstellen: o Iedereen verwacht medewerking, maar wij zijn liefst gewoon met onze eigen groep bezig o Scouting als handige of goedkope babysit. o Opgeruimd staat netjes? Of zijn we allemaal sloddervossen? o Ouders, kan je daar ook mee praten? o 4 keer: Leiding verwacht van elkaar: veel inzet en engagement o 3 keer: Een goede sfeer in de groep is een basisvoorwaarde. o 2 keer: Leden en ouders willen goede activiteiten. Leiding trouwens ook, maar ze missen creativiteit. o 2 keer: Leiding geven vraagt een (te) groot deel van de vrije tijd. o Scouts & Gidsen Vlaanderen - Hot or Not: sommige groepen staan er dichtbij andere zijn meer op zichzelf gericht? o Iedereen zoekt zeer verschillende uitdagingen in scouting. Hoe gaan we hiermee om? o Generatie kloof: 3 jaar verschil en soms al zo een groot verschil in mentaliteit o Is groepsleiding eerder een opoffering of een voorrecht? o Scouting is alles of niets, of moet er iets tussenin mogelijk zijn? o Heeft groepsleiding genoeg ervaring op 21? 12u30: markt en lunch Ploegen, commissariaten, diensten, externen, toonden op de markt hun aanbod voor groepen. Iedereen kon aanschuiven voor een bakje frieten. 14u00: vormingsmoment Alle aanwezigen volgden een lezing, het panelgesprek of één van de 19 vormingsaanbodjes. (lezingen: trendwatching, jeugdbewegingsonderzoek; aanbodjes: Levensloop vrijwilliger, Motivatie + engagement in leidingsploeg, Netwerkspel, Wortelspel, Conflicthantering, Vrijwillige voeten: spel vrijwilligersbeleid, Vorming attractief aanbrengen in je groep, Speel op veilig-spel, Verzekeringen en aansprakelijkheid, Verzekeringen, Boeiende leidingsactiviteiten, Leidingsverdeling: juiste persoon op de juiste plaats, Co-creatie) Ondertussen werden de resultaten van de debatgroepjes van de voormiddag verwerkt 19

20 16u00: koffie, water en een kleine fuif Een ontspannend moment zodat iedereen ontspannen aan het laatste onderdeel kon beginnen. 16u45: afsluitend plenum - De resultaten van de debatgroepjes worden voorgesteld (zie verder) - De stemmingsprocedure wordt uitgelegd en iedereen mag zijn stem uitbrengen - Voorstelling van het nieuwe lied bij de belofte - Voorstelling van de nieuwe groepsraadmap met de inhoud ervan - Voorstelling van het hernieuwde Wortelspel (spel rond engagement van je leidingsploeg) - Prijsuitreiking aan de groep waarvan proportioneel het meeste aantal leiding deelnamen aan de enquête. De groep O3112G, Sint Johan uit Sint Niklaas krijgt een weekend in de blokhut (De Kluis) + gebruik van het touwenparcours, cadeau. - Uitslag van de stemming (zie hieronder) - Speech van Christophe Lambrechts, verbondscommissaris (zie verder) - Afsluitend woord van Dries Vander Elst, verbondsvoorzitter (zie verder) 18u00: huiswaarts Maar niet zomaar, iedere groep kreeg ook nog mee: - Groepsraadmap (de niet aanwezige groepen krijgen deze op Herfstontmoeting) - Wortelspel (spel rond engagement) (de niet aanwezige groepen krijgen deze op Herfstontmoeting) - 2 extra exemplaren van de nieuwe Speel op Veilig + enkele sleutelhangers veilig gedropt (de niet aanwezige groepen krijgen deze met de papieren groepswerkzending in mei) 20

21 6. Speeches 6.1 Openingsspeech v /d verbondsvoorzitter. Dries Vander Elst Beste groepsleiding, Welkom op het groepsleidingscongres 2011!!! Het groepsleidingscongres is jullie congres. Jullie geven vandaag richting aan onze beweging. In het verleden lag een groepsleidingscongres aan de basis van de Kijk op Scouting en onze basispijlers. Zes jaar geleden werd hier het fiat gegeven voor de naamsverandering. Drie jaar geleden hadden we het over kwaliteit en vorming. Met de aanbevelingen die toen werden gedaan, is ploeg vorming en de verbondscommissie aan de slag gegaan. Vandaag werken we rond Verantwoordelijkheid en het (veranderende) engagement van een leider. In de aanloop van het congres hebben we reeds een individuele enquête en een groepsbevraging gedaan. Om het geheugen even op te frissen, hebben we de besluiten even op een rij gezet, door middel van een filmpje De bevindingen die hieruit kwamen, zijn teruggekoppeld en hebben jullie kunnen bespreken op de groepsraad. Vandaag wordt de laatste stap gezet, het bespreken van de bevindingen, richtingen formuleren en prioriteiten stellen. Het groepsleidingscongres is meer dan alleen dit proces. Profiteer ervan om te praten met andere groepsleiding, met districts-, gouw- of verbondsmedewerkers. Ik stel jullie graag voor aan twee verbondsmedewerkers die er speciaal voor jullie zijn,: de twee commissaressen groepsleiding Tinne en Annemie!!! 21

22 6.2 Slotspeech van de verbondscommissaris C h r istophe Lambrechts Goedemiddag beste groepsleiding. Speelbeweging? Ik wil het met jullie hebben over een speelbeweging. Dat was namelijk een bedenking bij een vroeger nationaal jeugdbewegingonderzoek van de Vlaamse regering. Uit dat onderzoek bleek dat alle jeugdbewegingen steeds meer op elkaar gaan lijken. Dat we met z n allen steeds meer speelbewegingen worden. Ik geloof dat het méér is! Ik stel meteen de vraag aan jullie: Wie van jullie heeft door scouting anders naar de wereld leren kijken? Bij wie heeft scouting belangrijke invloed gehad op het leven? Ik ben er zeker van dat jullie allemaal een onuitwisbare indruk hebben achtergelaten bij één of meerdere van onze scouts en gidsen! Dat jullie hier zonet duidelijk standpunt hebben ingenomen en de prioriteiten voor de komende jaren hebben gerangschikt, is één van de bewijzen voor mij dat we niet zomaar een speelbeweging zijn. Meer nog: prioriteit nummer één voor jullie is inzetten op verwachtingen van givers en jins om hen zo aan te sporen tot leidinggeven, op de voet gevolgd door een vraag naar versterking van ons imago als scouts en gidsen en werk maken van persoonlijke motivatoren. Overtuigd roepen jullie hier: ons spel is niet luchtledig, onze vrije tijd is niet vrijblijvend. Onze grote pedagogische opdracht ontplooiing van kinderen en jongeren als individu, in groep en in de samenleving is voor scouts en gidsen onmogelijk zonder geëngageerde en verantwoordelijke jongeren. Samen op tocht gaan en de vriendschap die onderweg groeit. Je eigen potje koken en de zo je mannetje leren staan. Samen beslissen over een kampthema en dus een aardig mondje leren meepraten. Ravotten in een bos en zo leren winnen en verliezen, met vallen en opstaan. Héél dat avontuur, al dat spelen, daarmee biedt scouting aan kinderen en jongeren een uniek oefenterrein om te leren samenleven. Een laboratorium om te experimenteren met elkaar en met de wereld. We léren onze kinderen en jongeren dus iets bij. Of nog: Wij Voeden Op. En dat mag wat mij betreft niet vies klinken. Na thuis en de school, is het sociaal netwerk de belangrijkste invloedsfeer voor jongeren; en daar zijn we fier op! We zijn trots op onze impact op jongeren. We zijn trots op ons ideaal, waar we dromen van gelukkige mensen in een rechtvaardige wereld. We zijn fier op onze jongeren die bij Scouts en Gidsen Vlaanderen leren om samen op verkenning te gaan en samen durven tuimelen in het leven. En trots dat wij onze kinderen en jongeren opvoeden geheel op onze eigen originele manier, waar we geloven in onszelf en in elkaar. Maar concreet? Wat is dat, onze eigen originele manier? Voor mij is onze manier van opvoeden de juiste combinatie van willen, kunnen, kennen. En iets hebben. Kennen en kunnen spreken voor zich. Dat gaat over wat we allemaal geleerd hebben tijdens het spel van scouting. Wij trappen lol, wij blijven plakken, wij maken lawaai, wij lopen weg, wij trekken sporen: vér en dièp, wij hebben lief, wij zijn een vat vol mogelijkheden, wij doen het zelf, voor mekaar, met mekaar, wij kunnen sjorren, wij trekken onze plan, vrolijke vrolijke vrienden dat zijn wij. Ceci n est pas Chiro. Wij voelen rechtvaardigheid en geluk aan. Wij gaan ervoor. Wij blijven onderweg. Scouts en gidsen leren luisteren, delen, aanvaarden en waarderen. Door zich te leren inzetten voor de kwaliteit van de groep, leren scouts en gidsen ook hoe ze zich kunnen inzetten voor de kwaliteit van onze samenleving. Al deze voorbeelden kunnen we benoemen met vier van de vijf basispijlers. 22

23 Ze zijn te belangrijk om niet elke keer opnieuw te verwoorden: het gaat over dienst, medebeheer, zelfwerkzaamheid en ploegwerk. En dan is er die vijfde basispijler. Engagement. Dat gaat over willen, naast kennen en kunnen. Over: de schouders eronder steken. Uit het onderzoek bij dit congres halen we verschillende redenen waarom vrijwilligers zich engageren voor de groep. Leiding kiest voor scouting omdat ze : a. in min of meerdere maten iets goed kunnen doen b. omdat ze er vrienden maken c. omdat ze aan hun carrière willen werken, enzovoort. Wat ook de motivatie mag zijn; scouting is een bewuste keuze. Het is kiezen om energie vrij te maken zodat anderen op je kunnen rekenen. Dat is welpen op je schouders tillen en hen een weidser uitzicht geven op het leven en de wereld dan ik, hier, nu. En een leider of leidster tenslotte hééft ook iets; fijngevoeligheid of zin voor humor of gezag of charme;. En daarbovenop heeft elke leider zin voor verantwoordelijkheid! Jullie gaven zelf aan dat ouders de belangrijkste groep is om mee rekening te houden. Jullie vinden hun vragen en verwachtingen zeer terecht, en meestal ook realistisch om in te lossen. Ouders vertrouwen het mooiste wat ze hebben toe in jullie handen, omdat ze júllie vertrouwen. Omdat ze weten dat jullie verantwoord zullen omgaan met hun kinderen. Hieronder verstaan zowel de ouders als jullie: het aanbieden van kwaliteitsvolle activiteiten en het meegeven van waarden en normen. Zo'n activiteit is voorbereid, er is gedacht aan de veiligheid en het zich goed voelen van elk lid. Er zit afwisseling in, ze is ineen gestoken met de nodige vindingrijkheid. En waarden en normen, is juist datgene waar we zo trots zijn! Waar we zelf door geïnspireerd zijn en wat we zelf zo graag meegeven aan onze kinderen jongeren. Het is NIET om het even; het is Verantwoordelijkheid. Even een belangrijke aanvulling: blijkt dat één van de meest aangehaalde redenen om te stoppen de sfeer in de groep is. Niet meer of niet minder. Daarom: investeer in de sfeer in jullie leidingsploeg! Maak plezier, geniet ervan! Geniet er ook zelf van! Tot slot. Ik stelde dat opvoeden kennis, vaardigheid, engagement en verantwoordelijkheid vraagt. In opvoeding schuilt het woord voeding; en ondervoeding is een onrecht. Dáárom vind ik scouting méér dan een speelbeweging. Daarom ben ik dus trots om de pedagogisch eindverantwoordelijke te zijn. Omdat jullie hier nog maar eens aangetoond hebben met als topprioriteit gaan voor input naar leden in onze oudste takken dat we een pedagogische doel voor ogen hebben, en dat we dat alleen maar kunnen waarmaken met geëngageerde en verantwoordelijke leiding en groepsleiding. Groepsleiding, ik zeg het graag: ik blijf jullie bewonderen voor het engagement en de verantwoordelijkheid die jullie week na week opnemen. Bedankt dus dat jullie dat vandaag nog eens haarscherp hebben bevestigd! Het is nu aan jullie: zet alles op het spel! En geniet! -- Christophe Lambrechts, VC Sint Niklaas, 30 april

24 6.3 Afsluitend woord v/d v e rbondsvoorzitter Dries Vander Elst Beste groepsleiding, De krijtlijnen voor de komende jaren zijn uitgetekend. Vandaag hebben jullie de eerste alinea s van een nieuw hoofdstuk voor onze beweging geschreven. Het is nu aan de verbondsraad om de adviezen, de prioriteiten, de input en de tips die jullie vandaag hebben gegeven, om te zetten in beleidsdaden. Hoe gaat dit concreet in zijn werking? Op de volgende verbondsraad, midden mei, zullen de aanbevelingen die hier vandaag zijn gesteld, worden goedgekeurd. Er zal ook al een eerste aanzet gegeven worden voor de verwezenlijking van de besluiten van dit groepsleidingscongres. Het verhaal gaat daarna verder op de verschillende vergaderingen van onze beweging: de verschillende commissies, de gouw- en districtsraad en de verbondsraad. Ook jullie zullen nog een rol spelen in dit hoofdstuk. Stap voor stap zullen jullie de resultaten zien bij jullie in de groep. Uiteraard staan onze leden hier centraal. Beetje bij beetje zullen wij samen verder schrijven aan een verhaal dat nooit zal eindigen. We hebben geschiedenis geschreven; we hebben toekomst geschreven. Beste groepsleiding, Merci voor jullie inzet vandaag, merci voor wat jullie inzet de afgelopen jaren en merci voor jullie inzet van morgen. Tot slot van dit groepsleidingscongres zou ik graag nog een aantal mensen willen bedanken die dit congres achter de schermen vorm hebben gegeven: - alle medewerkers die vandaag alles in goede banen hebben geleid - de leden van de stuurgroep die het afgelopen jaar inhoudelijke hebben gewerkt aan dit groepsleidingscongres - een speciale dank aan Marc die de praktische organisatie van dit congres op zich genomen heeft. Ik hoop jullie allen terug te zien, ergens onderweg, ergens in scouting 24