Voorbeeld NEN Preview. Oppervlak monolitisch afgewerkte betonvloeren. Uitvoering en kwaliteitsbeoordeling. Inhoud. Nederlandse. blz.

Transcriptie

1 Nederlandse Oppervlak monolitisch afgewerkte betonvloeren. Uitvoering en kwaliteitsbeoordeling NEN 2743 Surface of directly finished concrete floors. Execution and quality assessment 1e druk, juli 1995 UDC 692.5:666.97/.98 Inhoud blz. Dit document mag slechts op een stand-alone PC worden geinstalleerd. Gebruik op een netwerk is alleen. toestaan als een aanvullende licentieovereenkomst voor netwerkgebruik met NEN is afgesloten. This document may only be used on a stand-alone PC. Use in a network is only permitted when a supplementary license agreement for us in a network with NEN has been concluded. Inleiding 3 1 Onderwerp en toepassingsgebied 5 2 Normatieve verwijzingen 5 3 Termen en definities 5 4 Classificatie 5 5 Materialen Beton Strooimateriaal 6 6 Oppervlak monolitisch afgewerkte betonvloer Slijtvastheid Vlakheid en evenwijdigheid Ruwheid 7 7 Uitvoering Omgevingsomstandigheden Afwerking van de vloer Nabehandeling Bescherming Belasten door verkeer 9 8 Keuring en controle materialen Beton Strooimateriaal Water Dampremmende materialen Curing compound Isolatiemateriaal 10 9 Keuring en controle vloeroppervlak Slijtvastheid Vlakheid Onvolkomenheden Putjes door zachte en lichte bestanddelen Scheurvorming Staalvezels Glansverschillen en kleurnuances 13 Bijlage A (normatief) Geschiktheidsonderzoek curing compound 15 Bijlage B (normatief) Formulier voor de registratie van de vlakheidsmeting 16 Bijlage C (informatief) Bepaling textuurdiepte 18 Bijlage D (informatief) Relatie tussen classificatie van de monolitisch afgewerkte betonvloer en de verkeersbelasting Nederlands Normalisatie-instituut Kalfjeslaan 2, Postbus 5059, 2600 GB Delft, Telefoon (015) , Fax (015)

2 Blz. 3 Deze norm is een nadere uitwerking van de destijds door het Bedrijfschap Stucadoors, terrazzowerkers en steengaasstellers STS gehanteerde Normatieve regels voor monolitisch afgewerkte vloeren. Deze regels waren vooral gericht op het afwerken als activiteit en de daarbij te gebruiken materialen. Zij hadden als doel waarborgen te bieden voor de kwaliteit van de afgewerkte vloer. Vertaling van deze benadering naar een norm met prestatie-eisen vraagt om geschikte methoden om het eindprodukt te controleren, op een voor de praktijk goed hanteerbare en economisch verantwoorde wijze. Niet voor alle eigenschappen is dat even goed realiseerbaar gebleken. Bewust is daarom gekozen voor een combinatie van Inleiding echte uitvoeringsregels enerzijds en eisen aan de gerede vloer anderzijds. De combinatie kan worden geacht de noodzakelijke waarborgen te bieden voor vloeren met eigenschappen die optimaal zijn afgestemd op het beoogde gebruik. De norm is opgesteld door normcommissie /CURvoorschriftencommissie 30 Monolitisch afgewerkte betonvloeren. Publikaties waarnaar informatief is verwezen: CUR-aanbeveling 21 Betonreparatie met cementgebonden polymeergemodificeerde mortels CUR-aanbeveling 27 Betonreparatie met kunstharsgebonden mortels.

3 Blz. 4 (blanco)

4 Blz. 5 1 Onderwerp en toepassingsgebied Deze norm geeft termen, definities, classificaties, randvoorwaarden, eisen en regels voor het afwerken en de kwaliteitsbeoordeling van monolitisch afgewerkte betonvloeren. De norm is bedoeld te worden toegepast op monolitisch afgewerkte betonvloeren in gebouwen en op monolitisch afgewerkte betonvloeren blootgesteld aan het buitenklimaat. 2 Normatieve verwijzingen De volgende normen bevatten bepalingen die, doordat ernaar wordt verwezen, tevens bepalingen van deze norm zijn. Op het ogenblik van publikatie van de onderhavige norm waren de vermelde drukken van kracht. Alle normen kunnen echter worden herzien; partijen die overeenkomsten sluiten op basis van deze norm wordt daarom aanbevolen na te gaan of het mogelijk is, de meest recente druk van de onderstaande normen toe te passen. NEN 2560:1980 Controlezeven. Draadzeven en plaatzeven met ronde en vierkante gaten NEN 2874:1982 Beproeving van steenachtige materialen. Slijttoestel volgens Amsler en bepaling van de slijtweerstand NEN 2875:1988 Beproeving van steenachtige materialen. Zandblaastoestel en bepaling van het massaverlies NEN 2892:1994 Vlakheid en evenwijdigheid van bouwdeeloppervlakken. Berekeningsmethode voor maximaal toelaatbare maatafwijkingen, meting en toetsing NEN 3532:1993 Hulpstoffen voor mortel en beton. Definities, eisen en keuring NEN 3550:1995 Cement. Definities, eisen en keuringscriteria NEN 3682:1990 Maattoleranties in de bouw. Algemene regels en aanwijzingen NEN 5905:1988 Toeslagmaterialen voor beton. Zand en grind NEN 5950:1986 Voorschriften Beton. Technologie (VBT 1986). Eisen, vervaardiging en keuring NEN 5995:1988 Beton en mortel. Aanmaakwater voor beton- en mortelspecie NEN 6722:1989 Voorschriften Beton. Uitvoering (VBU 1988). 3 Termen en definities 3.1 monolitisch afgewerkte betonvloer: Betonvloer die aansluitend op het storten en verdichten een oppervlakbewerking ondergaat waardoor een dicht en in het algemeen glad oppervlak ontstaat dat na verharden rechtstreeks aan verkeer kan worden blootgesteld. 3.2 vlakheid: Richting en grootte van de afstand tussen een punt van het gerealiseerde oppervlak (vlakheidspunt) loodrecht op het vlak gevormd door drie niet op een lijn liggende punten van het gerealiseerde oppervlak (basispunten). 3.3 evenwijdigheid: Richting en grootte van de afstand tussen twee punten van het gerealiseerde oppervlak loodrecht op het oppervlak dat bij het uitvoeren wordt nagestreefd. 3.4 normaal toeslagmateriaal: Toeslagmateriaal bestaande uit korrels met een Mohshardheid van 6 of slijtvast toeslagmateriaal: Toeslagmateriaal bestaande uit korrels met een Mohshardheid van ten minste strooimateriaal: Mengsel van toeslagmateriaal, cement en eventueel kleurstoffen. 3.7 strooilaag: Laag van de monolitisch afgewerkte betonvloer die ontstaat door het instrooien en inschuren van strooimateriaal in het nog niet verharde betonoppervlak. 3.8 nabehandeling: Geheel van werkzaamheden die direct na het afwerken moeten worden uitgevoerd om uitdrogen van de vloer te voorkomen. 3.9 bescherming: Geheel van werkzaamheden die moeten worden uitgevoerd om het ontstaan van schade aan betonspecie en jong beton te voorkomen, in het bijzonder aan het oppervlak korrelgroep: Verzameling van korrels die grotendeels blijft liggen tussen twee nader gespecificeerde zeven. 4 Classificatie Tabel 1 geeft de classificatie van monolitisch afgewerkte betonvloeren op basis van de soort en hoeveelheid toeslagmateriaal in het strooimateriaal, die ten minste moet worden ingestrooid in de vloer. Tabel 1: Klasse M MN MM MS.25 MS.50 Classificatie van monolitisch afgewerkte betonvloeren Minimale hoeveelheid toeslagmateriaal in het strooimateriaal (in kg per m 2 vloeroppervlak) De monolitisch afgewerkte betonvloer van de klasse M heeft geen strooilaag. De vloer van klasse MN heeft een strooilaag met normaal toeslagmateriaal. De vloer van de klasse MM heeft een strooilaag met toeslagmateriaal uit de groep metaal. Vloeren van de klasse MS.25 en MS.50 hebben een strooilaag met strooimateriaal met ten minste een hoeveelheid slijtvast toeslagmateriaal volgens het gestelde in 5.2. Voor de indeling van het toeslagmateriaal zie tabel 2. EN 1. Afhankelijk van het soort belasting en de frequentie daarvan, kan het aanbeveling verdienen de hoeveelheid toeslagmateriaal te verhogen. Dit moet nader tussen partijen worden overeengekomen. 2. In bijlage A zijn richtlijnen gegeven voor de keuze van de vloerklasse in relatie tot de aard van het verkeer. 5 Materialen 5.1 Beton Het beton van de monolitisch afgewerkte betonvloer moet voldoen aan NEN De sterkteklasse moet ten minste B 25 zijn. Het bindmiddelgehalte moet ten minste 320 kg/m 3 bedragen. Consistentiegebieden 3 en 4 mogen uitsluitend worden bereikt door het toevoegen van een plastificerende hulp

5 Blz. 6 stof aan een specie die zonder plastificerende hulpstof zou vallen in consistentiegebied 1 of 2. Hulpstoffen moeten voldoen aan NEN De grootste korrelafmeting van het toeslagmateriaal mag ten hoogste 31,5 mm bedragen. Een eventuele verontreiniging van het toeslagmateriaal met zachte, met de hand te verpulveren en lichte bestanddelen, mag niet leiden tot meer onvolkomenheden in het vloeroppervlak dan de hoeveelheid aangegeven in tabel 10. In het bijzonder wordt hierbij gedacht aan kooldeeltjes, houtdeeltjes en kleigebonden produkten die kunnen leiden tot onvolkomenheden in het oppervlak. 5.2 Strooimateriaal Strooimateriaal moet bestaan uit een mengsel van cement, toeslagmateriaal en eventueel kleurstoffen. Het toeslagmateriaal voor de klassen MS.25 en MS.50 moet ten minste 25 % (V/V) respectievelijk 50 % (V/V) slijtvast toeslagmateriaal uit de groep S bevatten (zie 5.2.1). Het resterende percentage moet bestaan uit normaal toeslagmateriaal uit de groep N. De massaverhouding cement-toeslagmateriaal van het strooimateriaal moet ten minste 1 : 1,25 en mag ten hoogste 1 : 2,5 zijn. De massaverhouding is afhankelijk van het cementgehalte van de betonvloer en de korrelgrootte van het toeslagmateriaal in het strooimateriaal Toeslagmateriaal Toeslagmaterialen voor strooimateriaal moeten worden ingedeeld in de groep N, M of S afhankelijk van de Mohshardheid, volgens tabel 2. De gewenste korrelopbouw van het toeslagmateriaal moet worden overeengekomen door het aangeven van de korrelgroep. De onder- en bovengrens van elke korrelgroep moet overeenkomen met één van de de volgende zeven volgens NEN 2560: C4, 2 mm, 1 mm, 500 m, 250 m of 125 m. De cumulatieve zeefrest op de zeef behorende bij de bovengrens van de korrelgroep mag ten hoogte 5 % (V/V) bedragen. De cumulatieve zeefrest op de zeef behorende bij de ondergrens van de korrelgroep, moet ten minste 95 % (V/V) bedragen. Een korrelgroep 0,25 2 betekent bijvoorbeeld dat ten minste 90 % van het materiaal moet blijven liggen op de zeef 250 m en ten hoogste 5 % op de zeef 2 mm. Het toeslagmateriaal moet voldoen aan de eisen die in NEN 5905 voor verontreinigingen zijn gesteld. Tabel 2 geeft de indeling op basis van de Mohshardheid voor enkele veel voorkomende toeslagmaterialen die worden gebruikt in strooimateriaal. Het toeslagmateriaal van een strooimateriaal kan zijn opgebouwd uit toeslagmateriaal behorende tot verschillende groepen volgens tabel 2. De materialen uit de groep N met een Mohshardheid van 6 of 7 behoren tot de normale toeslagmaterialen. De materialen uit de groep M met een Mohshardheid groter dan of gelijk aan 5 behoren tot de metalen. De materialen uit de groep S met een Mohshardheid gelijk aan of groter dan 8 behoren tot de slijtvaste toeslagmaterialen. Tabel 2: De in tabel 2 genoemde soorten toeslagmateriaal zijn voorbeelden van geschikte materialen. Ook ander toeslagmateriaal kan worden toegepast, mits wordt voldaan aan de eis voor de Mohshardheid en overige eisen uit deze norm. De verschillende soorten toeslagmateriaal hebben ieder een eigen kleur. Indien eisen aan het uiterlijk van de monolitisch afgewerkte vloer worden gesteld, verdient het aanbeveling ook na te gaan welk toeslagmateriaal het best aansluit bij de wensen. Groepsindeling van toeslagmaterialen die worden gebruikt in strooimateriaal op basis van de Mohshardheid Groep Soort toeslagmateriaal Mohshardheid N graniet basalt kwarts (zand) kwartsiet porfier chroomslak koperslak titaanslak gebroken harde zandsteen 6 of 7 S M siliciumcarbide elektrokorund natuurkorund (amaril) ferrosilicium staalkorrels staalsplit Cement Het cement in strooimateriaal moet voldoen aan NEN Het gebruik van CEM I (portlandcement) of CEM II/V (portlandvliegascement) in strooimateriaal wordt aanbevolen. Bij het gebruik van CEM III (hoogovencement) moet extra aandacht worden geschonken aan de nabehandeling Kleurstoffen Het strooimateriaal mag kleurstoffen bevatten. De hoeveelheid kleurstof ten opzichte van het cement mag ten hoogste 3 % (m/m) bedragen. De toegepaste kleurstoffen mogen de eigenschappen van de strooilaag niet nadelig beïnvloeden. Het verdient aanbeveling dat betrokken partijen vooraf duidelijke afspraken maken over de gewenste kleur en de toelaatbare afwijkingen in kleur, bijvoorbeeld aan de hand van proefstukken of referentievlakken. 6 Oppervlak monolitisch afgewerkte betonvloer 6.1 Slijtvastheid Aan de slijtvastheid van de vloer worden in deze norm geen aparte eisen gesteld. De vloer wordt geacht voldoende slijtvast te zijn indien na de keuze van een vloerklasse op basis van het voorgenomen gebruik, de materialen, de uitvoering en de nabehandeling voldoen aan deze norm. Bij twijfel over de slijtvastheid kan hierover door het uitvoeren van de in 9.1 omschreven beproevingsmethode meer inzicht worden verkregen.

6 Blz Vlakheid en evenwijdigheid Tabel 3: Eisen aan de evenwijdigheid van een monolitisch afgewerkte betonvloer Klasse Beschrijving vlakheid Afstand tussen meetpunten Maximaal toelaatbaar hoogteverschil Toets laag Toets hoog L il A e A e l A e h I zeer vlak ,5 4,5 12, II vlak ,5 10 III matig vlak ,5 16 De vlakheidsklasse van de vloer moet vooraf worden overeengekomen. De evenwijdigheid van de monolitisch afgewerkte betonvloer in utiliteitsgebouwen, bepaald volgens 9.2.2, moet voor de verschillende vlakheidsklassen voldoen aan de eisen in tabel 3. De afstand tussen de meetpunten moet voor klasse I vooraf worden overeengekomen. Per meetveld moet het hoogteverschil tussen het laagste en hoogste meetpunt worden bepaald. Dit hoogteverschil wordt aangeduid met het veldhoogteverschil. Het gemiddeld veldhoogteverschil van alle meetvelden, moet voldoen aan de eisen in tabel 4. Aan de kromming en scheluwte van de monolitisch afgewerkte betonvloer worden in deze norm geen eisen gesteld. Tabel 4: Maximaal toelaatbaar gemiddeld veldhoogteverschil Vlakheidsklasse I I II III Maximaal toelaatbaar gemiddeld hoogteverschil 10 mm ( 5 m 5m) 12 mm (10 m 10 m) 17 mm 30 mm In NEN 2892 wordt het begrip vlakheid gebruikt in relatie tot kromming, scheluwte en ruwheid van de vloer. Als wordt gesproken over de vlakheid van een vloer, wordt veelal bedoeld het hoogteverschil tussen twee of meer meetpunten ten opzichte van een bouwdeeloppervlak dat bij het uitvoeren wordt nagestreefd. NEN 2892 spreekt in dit geval van evenwijdigheid met als bijzondere gevallen horizontaliteit en verticaliteit. De vereiste evenwijdigheid is onder meer afhankelijk van het gebruiksdoel. Zo kunnen strengere eisen noodzakelijk zijn voor het goed kunnen functioneren van transportmiddelen of het toepassen van gladde, min of meer glanzende vloerbedekkingen of afwerklagen. Bij voertuigen in smalle gangpaden (magazijnruimte) kunnen verder eisen aan de scheluwte en kromming van de vloer noodzakelijk zijn. Indien in de vloer goten, putten of dilatatievoegen voorkomen verdient het aanbeveling nadere eisen te stellen aan de toelaatbare afwijkingen van de vlakheid. Er wordt op gewezen dat voor het realiseren van een vloer volgens klasse I bijzondere of extra zorg moet worden besteed aan zowel de opbouw en detaillering van de monolitisch afgewerkte betonvloer, als aan het afwerken. 6.3 Ruwheid Aan de ruwheid van de monolitisch afgewerkte vloer worden in deze norm geen nadere eisen gesteld. Als een ruw oppervlak wordt verlangd, moet de geëiste oppervlaktextuur van tevoren worden overeengekomen. Een monolitisch afgewerkte betonvloer is in principe glad en dicht afgewerkt. In bepaalde gevallen zoals bijvoorbeeld bij hellingbanen, kan een ruwer oppervlak gewenst zijn. Het is dan zinvol nadere eisen te stellen aan de oppervlaktextuur en deze eenduidig vast te leggen, bijvoorbeeld aan de hand van een op te zetten referentievlak. Voor de controle van de overeengekomen en geleverde oppervlaktextuur kan onder meer de textuurdiepte worden bepaald volgens bijlage C of de ruwheid worden gemeten volgens NEN 2892 en getoetst aan de overeengekomen ruwheid. 7 Uitvoering 7.1 Omgevingsomstandigheden Afhankelijk van de situatie binnen of buiten moet de monolitisch afgewerkte betonvloer worden beschermd tegen temperatuurseffecten, water en tocht. Binnen: ruimten waar de monolitisch afgewerkte betonvloer wordt aangebracht moeten vorstvrij, waterdicht en zoveel mogelijk tochtvrij worden gehouden. Buiten: als de eerste 72 uur na het storten van de vloer gedurende een gehele of gedeeltelijke periode weerfase 1 of hoger geldt, volgens van NEN 6722:1988, moeten beschermende maatregelen worden genomen om bevriezing te voorkomen. Uitvoering en materialen moeten voldoen aan De mogelijkheden om een vloer te beschermen tegen ongunstige omstandigheden zijn buiten geringer dan binnen, wat gevolgen kan hebben voor te bereiken eindresultaat. 7.2 Afwerking van de vloer Met het afwerken van de vloer mag niet eerder worden begonnen dan nadat het eventuele bleedingwater is verwijderd of verdampt. Het strooimateriaal mag pas worden opgebracht nadat het betonoppervlak is voorgeschuurd. Bij het afwerken van de monolitisch afgewerkte betonvloer met strooilaag wordt onderscheid gemaakt tussen het voorschuren van het oppervlak, het instrooien van het strooimateriaal, het inschuren van het strooimateriaal en het pleisteren. Bij vloeren zonder strooilaag bestaat het afwerken enkel uit het voorschuren en het pleisteren van het oppervlak.

7 Bestelformulier Stuur naar: NEN Standards Products & Services t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer WB Delft Ja, ik bestel NEN Standards Products & Services Postbus GB Delft Vlinderweg AX Delft T (015) F (015) ex. nl Oppervlak monolitisch afgewerkte betonvloeren - Uitvoering en kwaliteitsbeoordeling Wilt u deze norm in PDF-formaat? Deze bestelt u eenvoudig via Gratis nieuwsbrieven Wilt u op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen op het gebied van normen, normalisatie en regelgeving? Neem dan een gratis abonnement op een van onze nieuwsbrieven. Gegevens Bedrijf / Instelling T.a.v. O M O V Klantnummer NEN Uw ordernummer BTW nummer Postbus / Adres Postcode Plaats Telefoon Fax Factuuradres (indien dit afwijkt van bovenstaand adres) Postbus / Adres Postcode Plaats Datum Handtekening Retourneren Fax: (015) klantenservice@nen.nl Post: NEN Standards Products & Services, t.a.v. afdeling Klantenservice Antwoordnummer 10214, 2600 WB Delft (geen postzegel nodig). Voorwaarden De prijzen zijn geldig tot 31 december 2016, tenzij anders aangegeven. Alle prijzen zijn excl. btw, verzend- en handelingskosten en onder voorbehoud bij o.m. ISO- en IEC-normen. Bestelt u via de normshop een pdf, dan betaalt u geen handeling en verzendkosten. Meer informatie: telefoon (015) , dagelijks van 8.30 tot uur. Wijzigingen en typefouten in teksten en prijsinformatie voorbehouden. U kunt onze algemene voorwaarden terugvinden op: Normalisatie: de wereld op één lijn. preview