Heksenpad. Heksenpad Breukelen groep 3 en 4
|
|
- Petra Lemmens
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Heksenpad
2 Heksenpad Inleiding Met het heksenpad laat u uw leerlingen op speelse wijze kennismaken met zaden en vruchten. Ze leren dat er zaden en vruchten zijn in allerlei soorten en vormen. Het verhaal achter het pad gaat over Iris de Heks die zaden en vruchten gebruikt om dieren beter te maken. De leerlingen leren dat veel dieren zaden en vruchten eten en ook dat ze vaak erg gezond zijn als bron van vitamines en andere voedingsstoffen. Materialenlijst 4 tassen met daarin: 5 potjes 1 mesje Doelen De les sluit aan bij kerndoel 40 (nieuwe kerndoelen basisonderwijs) De leerlingen leren in de eigen omgeving veel voorkomende planten en dieren onderscheiden en benoemen en leren hoe ze functioneren in hun leefomgeving. Specifieke lesdoelen zijn: De leerlingen maken kennis met de eigenschappen en kenmerken van vruchten en zaden De leerlingen weten dat veel dieren vruchten en zaden eten. De leerlingen weten dat bepaalde vruchten en zaden goed werken voor de gezondheid van dieren. 2
3 Lesoverzicht Lesmoment Les 1 Introductie Les 2 Buitenactiviteit Les 3 Verwerking Duur 30 minuten Activiteit Lees de brief voor Bespreek de inhoud 1 uur Doe de opdrachten 1 uur Lees de bedankbrief van Iris voor. Voorbereiding Kopieer de brief uit de bijlage 3, maak een mooie heksenenvelop met adres. Zorg voor extra begeleiding.(brief in bijlage 1) Kopieer de bedankbrief van Iris (bijlage 4) Materiaal in de leskist De brief van Iris de heks Opdrachtkaarten Per groepje een linnen tas met: 5 potjes, 1 mesje. Bedankbrief van Iris Materiaal van de school Mooie heksenenvelop met adres van de klas. Per groepje een plastic tas voor materiaal herfsttafel Meegenomen herfstmateriaal Les 4 Evaluatie 30 minuten Maak een herfsttafel De leerlingen maken Een werkblad als toets Zorg voor een tafel waar de kinderen een herfsttafel van kunnen maken. Kopieer het toetsblad (bijlage 5) 3
4 Les 1: Introductie In de klas komt een brief binnen zonder afzender (zie bijlage 2). Op de envelop staat het adres geschreven in vreemde hanenpoten. Bespreek met de leerlingen, wie zo n brief geschreven kan hebben. Laat daarna een van de leerlingen de brief openen. Lees de brief voor. In het kort staat er in dat: Iris de Heks tegen een boom gevlogen is. Haar vraag aan de kinderen is: Willen jullie helpen een toverdrank te maken, lekkernijen en cadeautjes te maken voor de zieke dieren. Bespreek wie er zieke dieren in de natuur helpt. Bedenk: alle antwoorden zijn goed. Laat kinderen hun antwoorden argumenteren, en geef andere leerlingen de gelegenheid om op de antwoorden in te gaan. Mogelijke vragen vindt u hieronder: Wie helpt zieke dieren in de natuur? Gaan zieke dieren dood of worden ze ook wel eens beter? Helpt de dierenarts ook wilde dieren? Zijn er meer heksen die de dieren helpen? Helpen kinderen zieke dieren? Wie heeft daar ervaringen mee? Welke zieke dieren zou je nooit willen helpen? Welke wel? Afspraken voor het buitenwerk: De heks steekt nooit bladeren, besjes, vruchten en zaden in haar mond. Een aantal vruchten en zaden zijn giftig. De heks laat wel sporen achter, maar nooit afval. De kinderen ook niet! Neem niet alles mee: alleen wat nodig is Als je iets leent uit de natuur, doe het zo dat het niet te zien is. Zorg b.v. dat de plant waar je bessen van meeneemt heel blijft. Blijf samen bij de ouder en de andere kinderen. Les 2: Buitenles Locatie: Gemeentetuin Breukelen De kinderen worden ontvangen bij een bankje midden in het gras voor het gemeentehuis. Het lopen van de excursie De begeleiders krijgen een tas mee met de benodigde spullen. Ze gaan met de leerlingen rondlopen in de tuin. Elk groepje begint bij een ander opdrachtbordje. Voor elke opdracht is ongeveer 5 minuten de tijd. Spullen worden verzameld in de potjes die in de linnen tas zitten en in een plastic tas. Afsluiting Alle groepjes verzamelen zich op de plek van de heksenketel. De heks ontvangt de leerlingen rond de ketel. Als alle groepjes er zijn, maakt de heks samen met de kinderen de toverdrank. Les 3: Verwerking in de klas In bijlage 3 vindt u de bedankbrief van Iris de Heks. Lees deze bedankbrief in de klas voor. Bespreek met de leerlingen welke zaden en vruchten ook alweer gezond zijn voor de verschillende dieren. Deel het werkblad (bijlage 4) uit. Op het werkblad doen de leerlingen een puzzel, waarbij ze lijntjes zetten tussen verschillende dieren en de zaden en vruchten die ze lekker vinden. 4
5 Bijlage 1 Beste meneer of mevrouw, Hartelijk dank voor uw opgave om de leerlingen te begeleiden. Zonder u kon dit heksenpad niet doorgaan. Nog enkele belangrijke zaken: In de tuin voor het gemeentehuis van Breukelen staan de opdrachten van het heksenpad. De kinderen hoeven de opdrachten niet zelf te lezen, maar het mag wel. Laat de kinderen zelf de opdracht uitvoeren. Moedig de kinderen aan en maak gebruik van hun ideeën. Laat elke opdracht niet langer dan 5 minuten duren. Het totale pad duurt maximaal 60 minuten. Niet alle opdrachten hoeven uitgevoerd te worden. Voor vragen kunt u altijd bij de NME begeleidster terecht. Hierbij zijn de opdrachten toegevoegd. Leest u deze van tevoren goed door zodat u niet voor verrassingen komt te staan. Veel plezier!
6 Bijlage 2: Mogelijke opdrachten Eikels Mark Muis heeft kiespijn. De tanden zijn te lang geworden. Hij heeft te weinig geknaagd en te veel gesnoept van zachte vruchten. Harde noten moet hij kraken had de dokter gezegd. Zoek harde noten met een schil. Hij lust er wel vijf per dag. Hoeveel zal hij er dan in een week nodig hebben? Doe dit in een ander potje. Magisch water Het water dat voor je is, heet de Zoete Zee. Hier haalt de heks het water voor de toverdrank, zodat ze kan koken. Bedenk een plan, zodat je zonder dat je in het water valt een leeg potje met water vult. Heilige aarde Neem wat van de heilige aarde ook mee. Wat? Heilige aarde. Ja, net als het water magisch is, is de aarde heilig. Alleen de aarde bij de eik. Waarom? Dat zal ik je vertellen. Kijk een goed naar deze oude boom. Zie je er wat in? Precies. Het is de boom waar je zo veel in kunt zien. Vandaar: heilig! Schep wat aarde in een leeg potje en neem het mee. Linde De bladeren van de linde lijken op hartjes. De boom houdt van veel dieren, maar vooral van bijen. De bijen halen nectar uit de bloemetjes. Hiervan maken zij lekkere honing. Nu zijn de bloemetjes veranderd in kleine bolletjes, die de heks als versiering op haar mantel wil borduren. Stop een trosje van deze bolletjes in een potje. Toverspreuk bedenken Als je straks een toverdrank gaat maken, moet je een spreuk hebben. Als je deze uitspreekt, krijgen de vruchten en zaden, het magische water en de heilige grond extra krachten. Abracadabracadeter, de zieke dieren worden weer beter is één van de toverspreuken. Verzin er zelf eentje bij. Hulst Deze hulst is niet zomaar een plant. Ik zal je vertellen wat hier gebeurd is: Hier leefde vroeger oude rijke man. Hij had nooit iets over voor een ander. De heksen uit die tijd hebben de man uitgelegd dat de man ook best iets kon geven aan de armen. Maar dat deed de gierige man niet. Daarna toverden de heksen de man om in een struik: deze struik! En nog steeds geeft deze struik zijn bessen niet graag weg! Probeer een besje te plukken en stop hem in een potje. Indiaanse boon Deze boom lijkt op een sperziebonenboom, maar het zijn geen echte sperziebonen. Deze lust alleen de heks. Voor kinderen zijn deze bonen giftig! Maak een sperzieboon open en kijk of er ook kleine boontjes in zitten. Weet je toevallig welke bonen langer zijn? De sperziebonen of de indiaanse bonen? Kastanje De Vlaamse Gaai heeft de kastanjes die hij voor de winter wilde bewaren, zo goed verstopt dat hij ze niet meer terug kan vinden. Kunnen jullie hem helpen om weer een nieuwe voorraad te maken? Stop allemaal vier kastanjes in de tas. Berk Dit is een heel treurige berk. Zijn takken hangen allemaal naar beneden. Toch hangen er feestelijke trosjes zaad aan de takken. Als je ze pakt, vallen ze als confetti uit elkaar. Probeer het maar eens! Stop ook een paar zaadjes in een potje voor de toverdrank, dan kan de heks de boom zelf misschien ook weer vrolijk toveren.
7 Beuk Uit deze boom vallen allemaal stekelige bolletjes. Het zijn net hele kleine egeltjes. Als ze open klappen zitten er nootjes in. Deze nootjes vindt de eekhoorn heel erg lekker! Hij heeft een grote voorraad nodig om in de winter geen honger te krijgen. Kunnen jullie hem helpen? Stop zes nootjes in een potje. Gouden regen Deze boom bloeit in het voorjaar met zulke grote gele bloemtrossen dat het net is of het goud regent. Nu hangen er trosjes met zaden in de boom. De zwarte zaadjes zijn voor ons heel erg giftig! De heks wil ze graag in haar toverdrank hebben om de dieren te beschermen tegen kwade bosgeesten.
8 Bijlage 3 [opmaak in heksenhandschrift] Beste kinderen Vannacht was het slecht weer; veel wind en regen. Ik vloog op mijn snelle bezem door de wijk en langs jullie school. Plotseling stak Vincent Vleermuis over. Ik moest uitwijken en knalde met een rotvaart tegen een boom. Mijn bezem brak door midden! (Kunnen jullie nog zien welke boom het was?) OEPS! Nou vergeet ik mezelf helemaal aan jullie voor te stellen. Ik ben Iris de Heks. Schrik niet; ik ben een lieve heks. De wijk waar jullie wonen is mijn huis en de dieren zijn mijn vriendjes. Elke week maak ik toverdrank in mijn heksenketel om de zieke dieren beter te maken. Voor deze toverdrank heb ik van alles uit de wijk nodig. Ook geef ik de dieren lekkernijen. Soms geef ik ook cadeautjes. Nu mijn bezem stuk is en ik een blauw oog heb, kan ik zelf de toverdrank en medicijnen niet meer maken. Wat moet ik nou doen? Vannacht komen de dieren al naar in de buurt van De Kievit om uit de ketel te drinken. Kunnen jullie mij helpen? Ik geef jullie het geheime heksenrecept van de toverdrank mee. Ook vertel ik jullie wat over cadeautjes en lekkernijen voor de dieren. Heel veel dank, ook namens de dieren, Iris de Heks
9
10 Bijlage 4: Beste kinderen, Hier Iris de Heks weer. En hoe is het verder gegaan?? Nou, best goed! Miesje Merel vliegt weer ouderwets. En de kater, daar past Miesje een volgende keer wel beter op. De tanden van Mark Muis zijn korter geworden. En de kiespijn is over! Van af nu knaagt hij de noten stuk. De jonge vogels van Gerda Groenling vliegen als grote vogels. En Gerda snoept zelf weer van de rozenbottels. Beste kinderen, bedankt voor alle hulp! O, ja. Mijn bezemsteel is weer gemaakt, dus vliegen kan weer. Het is nu net middennacht. Ajuuuuuhuhuhuh! Iris de Heks
11 Bijlage 5 De dieren zijn hun eten kwijt. Trek een lijntje tussen het dier en zijn eten.
12 Woordzoeker S Y H F E A K P M R F M H I I A T P T B I R M E R E L F S T D E I O E W A L N O O T V V K K C V L M H O H E D C H U D Y U I H R W H I O S L B I A H O Q E T O V E R S P R E U K K R O H E N P W E S S Y N V E I K E L X H F F U I O A R L O G C M Zoek de volgende woorden: eekhoorn, appel, walnoot, merel, toverspreuk, heks, muis, eikel,
Materiaal Groen. Deel 3: Groen groeit
Materiaal Groen Deel 3: Groen groeit Colofon Deel 3: Groen groeit Onderdeel van het materiaal Groen, met de thema s: Seizoenen (dl. 1), Groen in de stad (dl. 2), Groen groeit (dl. 3), Thuis tuinieren (dl.
Nadere informatieDieren in de winter 3
Dieren in de winter 3 inhoud blz. 1. Winter 3 2. De egel 4 3. De vleermuis 5 4. De eekhoorn 6 5. De merel 7 6. De ree 8 7. De pad 9 8. Het lieveheersbeestje 10 9. Filmpjes 11 Bronnen en foto s 12 Colofon
Nadere informatieVoorbereiding post 3. Er was eens Groep 1-2-3
Voorbereiding post 3 Er was eens Groep 1-2-3 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de Powerpointserie als voorbereiding op post 3: Er was eens..., voor groep 1, 2 en 3. Inhoud: Algemeen Verhaal Spel
Nadere informatieVoorbereiding post 1. Met de dieren mee Groep 5-6-7-8
Voorbereiding post 1 Met de dieren mee Groep 5-6-7-8 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 1: Met de dieren mee, voor groep 5, 6, 7 en 8. Inhoud: Algemeen Bord Spel
Nadere informatieDe grond waarop wij wonen
GROEP 3/4 De grond waarop wij wonen Doel: Planten horen bij de grond waarop wij wonen Dit onderdeel gaat over het onderzoekend verkennen van de planten in de omgeving van de kinderen van de onderbouw.
Nadere informatieEen zadenwandeling over het Dreuzelpad door Natuurtuin t Loo voor kinderen van groep 1-4 onder begeleiding van een volwassene.
2 Een zadenwandeling over het Dreuzelpad door Natuurtuin t Loo voor kinderen van groep 1-4 onder begeleiding van een volwassene. De vetgedrukte tekst kan door de begeleider voorgelezen worden, of in eigen
Nadere informatieDe lesactiviteit Het Beste Bos Ede is een samenwerking van Het Groene Wiel en IVN Ede.
1 Colofon De lesactiviteit Het Beste Bos Ede is een samenwerking van Het Groene Wiel en IVN Ede. Deze handleiding hoort bij de leskist Het Beste Bos Ede. Dit is een, in samenwerking met IVN Ede, aangepaste
Nadere informatieLesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel
Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 4 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel
Nadere informatieDe eekhoorn. œ œ œ œ œ. Ó Œ œ œ. œ œ œ œ. œ j. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ Œ. œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ. œ J. - hoorn, de eek - hoorn eet.
oktober 2010 tekst: Joke de Klerck muziek: Ton Kerkhof De eekhoorn Refrein Intro Ó Œ œ œ J œ œ œ œ eek stapelen: œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ œ Œ Al - hoorn, de eek - hoorn eet zich vol en rond. œ œ œ œ
Nadere informatieNaam:...
Naam:... Wil je meer over paddestoelen weten? Vul de woorden in op de goede plaats. Kies uit: hoed herfst eetbaar steel giftig grotten In de... vind je in het bos veel paddestoelen. Ze groeien op dode
Nadere informatieinh oud 1. Dieren in de winter 2. De egel 3. De vleermuis 4. De eekhoorn 5. De merel 6. De ree 7. De pad 8. Het lieveheersbeestje 9.
Dieren in de winter inhoud 1. Dieren in de winter 3 2. De egel 4 3. De vleermuis 5 4. De eekhoorn 6 5. De merel 7 6. De ree 8 7. De pad 9 8. Het lieveheersbeestje 10 9. De koe 11 10. Filmpjes 12 Pluskaarten
Nadere informatieKrak de eekhoorn, mag naar het verjaardagsfeestje van zijn vriendinnetje Friedel.
Van tak naar tak......met Friedel en Krak Natuurbelevingspad voor kleuters Krak de eekhoorn neemt de kleuters mee naar het verjaardagsfeestje van zijn vriendinnetje Friedel. Onderweg voeren de kinderen
Nadere informatieDoe- pad Watertorenweg. Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6
Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 5-6 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij
Nadere informatieinhoud Herfst 1. Het weer 2. Overal blad 3. Zaden 4. Paddenstoelen 5. De eekhoorn 6. De egel 7. Insecten 8. Vogels op reis 9. Filmpje Pluskaarten
Herfst inhoud Herfst 3 1. Het weer 4 2. Overal blad 5 3. Zaden 6 4. Paddenstoelen 7 5. De eekhoorn 8 6. De egel 9 7. Insecten 10 8. Vogels op reis 11 9. Filmpje 12 Pluskaarten 13 Bronnen en foto s 15 Colofon
Nadere informatieVoorbereiding post 1. Met de dieren mee Groep 1-2-3-4
Voorbereiding post 1 Met de dieren mee Groep 1-2-3-4 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 1: Met de dieren mee, voor groep 1, 2, 3 en 4. Inhoud: Algemeen Bord Spel
Nadere informatie1. Geheimen. 2. Zwammen
1. Geheimen 'Geen plant en geen dier' Een paddestoel is zeker geen dier, maar een plant is het ook niet. Ze hebben geen groene bladeren om zonlicht op te vangen. Bovendien groeien paddestoelen in het donker.
Nadere informatieVolg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :...
Rode opdracht: bomen Pak de boomzoeker 1, 2 en 3 uit de werkmap Volg de aanwijzingen en ontdek met de cijfercode wat de naam van de boom is. Onze boom heet :... Kijk goed naar deze boom om te zien of het
Nadere informatiePlattegrond. Een zadenwandeling door de tuin voor kinderen van groep 1,2,3 en 4
19 Plattegrond Aan dit boekje werkten mee Lia, Paula, Afke en Henriëtte.Bron: documentatiemateriaal IVN afd. Valkenswaard en afd. Bergeijk- Eersel Een zadenwandeling door de tuin voor kinderen van groep
Nadere informatieLente. Lente. Zomer. Herfst. Winter
Lente Winter Lente Zomer Herfst De zon schijnt, de lucht is blauw, de vogeltjes fluiten en het wordt een mooie dag! Beer Juf zingt: La, la, la, ik ben vandaag zo vrolijk, zo vrolijk, zo vrolijk. Zo vrolijk
Nadere informatieDoe- pad Watertorenweg
Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 3-4 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij
Nadere informatieHet konijnenpad van Lars en Lineke. docentenhandleiding
Het konijnenpad van Lars en Lineke docentenhandleiding Inhoudsopgave Omschrijving het konijnenpad van Lars en Lineke blz. 2 Lessuggesties bij het konijnenpad van Lars en Lineke blz. 4 Handleiding voor
Nadere informatieEen zadenwandeling door de tuin voor kinderen van groep 4,5 en 6.
Een tocht over zaden op reis door de natuurtuin t Loo over het dreuzelpad. Geschikt voor kinderen van groep 4,5 en 6. 2 Lees deze bladzijde goed, want dan weet je precies wat je moet doen! Dit boekje gaat
Nadere informatieEen zadenwandeling door de tuin voor kinderen van groep 4,5 en 6.
15 Plattegrond Dreuzelpad: Dit boekje is gemaakt door de educatiewerkgroep van de Natuurtuin t Loo. Maart 2004 Paula Heesterbeek, Afke Schoo Een zadenwandeling door de tuin voor kinderen van groep 4,5
Nadere informatieH1 en 1+ Eekhoorn-herfsttocht. Suggesties voor inleiding en afsluiting:
H1 en 1+ Eekhoorn-herfsttocht Suggesties voor inleiding en afsluiting: Heeft iemand wel eens een eekhoorn gezien? Heb je ook gezien wat hij deed? Kun je hem nadoen? In de herfst gaan eekhoorns voedsel
Nadere informatie,:,- ::s (\') ., - n. -==-. (\) ==} (\) (\) (ih. (\) (h. b,. (\)
ë' - ::s r,:,- -+ o -+ (\') 0 lo., o_ 0 - n. ==} -==-. < (ih o= (h b,. =g ) Tuinwandeling voor groep 1 / 2 van het primair onderwijs HET LIEVEHEERSBEESTJESPAD Tuin: Landzigt Tijdsduur: cira 1 uur Eigen
Nadere informatieinhoud 1. Bloemen 2. Planten 3. Wat is een bloem? 4. Binnen in de bloem 5. De bloem krijgt bezoek 6. Van stamper naar vrucht
Bloemen inhoud. Bloemen 2. Planten 4. Wat is een bloem? 5 4. Binnen in de bloem 6 5. De bloem krijgt bezoek 7 6. Van stamper naar vrucht 8 7. De bloem wordt een vrucht 9 8. Meer hulp 0 9. Kun je me ruiken
Nadere informatieDoe- pad Watertorenweg
Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 7-8 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Mileu, in opdracht van de Gemeente Harderwijk. Wij
Nadere informatieWelkom bij de spannendeschemerspeurtocht
Welkom bij de spannendeschemerspeurtocht! Op de volgende blaadjes staan aanwijzingen en foto s. Volg de aanwijzingen en kijk of je de foto s herkent. Ook worden er vragen gesteld. Omcirkel het antwoord
Nadere informatiedan stonden we hier nu niet zo verloren in het land
Goh, wat is de wereld groot, of zijn wij zo klein? En waar zou de brievenbus zijn? Want ik wil zo graag mijn brief posten voor de poes, is de brievenbus soms achter de roze bloem? Waarom heeft ze die er
Nadere informatiein elk seizoen anders uitzien uit de seizoenen geknutselde seizoenshoek
Seizoenen GROEP 3-4 31 80 minuten 1, 51, 54 en 55 De leerling: in elk seizoen anders uitzien uit de seizoenen geknutselde seizoenshoek seizoenen (bijlage) (verschillende kleuren) gekleurd papier bruine
Nadere informatieAuditieve oefeningen thema het bos
Auditieve oefeningen thema het bos Boek van de week: 1; In het bos 2; 3; 4; Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende vragen: Wat staat er op de voorkant Hoe zou het boek heten Waarom denk je dat?
Nadere informatieLesbrief Vlinderkids 1
Vlinderkids 1 Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: Werkvorm: Leerstofgebied: ± 30 minuten Tweetallen Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie Doel van de opdracht: Het kennismaken met een aantal vlindersoorten
Nadere informatieOpdrachten thema. Veluwe
en thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: spechten Groepje 2: muizen Groepje 3: vossen Groepje 4: eekhoorns Groepje 5: egels Kleine beestjes + voedselketens
Nadere informatiePluim de Eekhoorn. Maak kennis. met Pluim de Eekhoorn.
Pluim de Eekhoorn Maak kennis met Pluim de Eekhoorn. Pluim heeft pluizige oortjes en natuurlijk een grote sierlijke pluimstaart! De speelse eekhoorn focust zich op het verzamelen van haar wintervoorraad:
Nadere informatieHet is herfst in de poppenkast. door Nellie de Kok
Het is herfst in de poppenkast door Nellie de Kok 1 Het is herfst in de poppenkast door Nellie de Kok Samenvatting Jan en Katrijn gaan naar het bos om spullen te zoeken voor de herfsttafel. Als Jan in
Nadere informatieMaak een feestmaaltijd voor de dieren in het bos. Voor kinderen van 4 tot 8 jaar
Maak een feestmaaltijd voor de dieren in het bos. Voor kinderen van 4 tot 8 jaar Benodigde materialen Knuffels of plaatjes van: een vos een konijn een eekhoorn een egel 4 etensborden 4 (linnen) tasjes
Nadere informatieWinterboek. Met filmpjes, werkblad en puzzels. Groep 3/4. uitgave januari 2013
Winterboek uitgave januari 2013 Met filmpjes, werkblad en puzzels Groep 3/4 inhoud blz. Winter 3 1. Slaap 4 2. Glad 5 3. Geheime plekjes 6 4. Dikke jas 7 5. Dikke vacht 8 6. Vogels voeren 9 7. Broeden
Nadere informatielesdoelen - De kinderen ontdekken:
lesbrief moestuintjes - lesvoorbereiding Bij zoekt bloem De kinderen ontleden een bloem en maken bloembommen voor de bijen. benodigdheden tijdens de les - Vijf á zes bloemen waarbij stamper en meeldraden
Nadere informatieRaar, maar waar! deel 1. groep 3 en 4
Raar, maar waar! deel 1 Natuur groep 3 en 4 Inhoud 1 Raar, maar waar! 3 2 Een vreemd ei 4 3 Spring er maar uit 5 4 Verstopt 6 5 Slim 7 6 Vlieg er niet in 8 7 Een kever met een luchtje 9 8 Een zware hap
Nadere informatieBezoek aan de Stadsboerderij
Bezoek aan de Stadsboerderij Begeleide activiteit voor groep 1-2 op één van de Stadsboerderijen van Den Haag. Haagse scholen kunnen deze les aanvragen via www.milieueducatiedenhaag.nl Er kan gekozen worden
Nadere informatieDe paashaas schildert eieren
april 2015 vanaf 4 jaar De paashaas schildert eieren tekst: Marian van Gog muziek: Ton Kerkhof De paashaas schildert eieren 1 In rood en groen en geel. Wat maakt hij er weer veel. Refrein: Paashaas, paashaas.
Nadere informatieLesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel
Lesbrief Bodemdiertjes favoriete voedsel Doelgroep: Groep 6 t/m 8 Leerstofgebied: Wereldoriëntatie Werkvorm: Groepjes Duur: ± 30 minuten Doel van de opdracht: Leerlingen leren wat het favoriete voedsel
Nadere informatieinhoud De oude eik 1. In het park 2. De delen van de eik 3. Herfst 4. Dieren helpen de eik. 5. Winter 6. Lente 7. Rupsen 8.
De oude eik inhoud De oude eik 3 1. In het park 4 2. De delen van de eik 5 3. Herfst 6 4. Dieren helpen de eik. 7 5. Winter 8 6. Lente 9 7. Rupsen 10 8. De galwesp 11 9. De boomklever 12 10. Filmjes 13
Nadere informatieNatuur, Buiten Activiteit:
Natuur, Buiten Activiteit: Doelgroep: middenbouw (groep 4, 5 en 6) Doel van de activiteit: - De kinderen worden bewust van de herfst en zijn veranderingen. - De kinderen leren over de onderdelen van bladeren
Nadere informatieEen meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij?
Een meneer heeft veel ballonnen. Hij roept: Kinderen, kom erbij! Mijn ballonnen die zijn gratis. Wie wil een ballon van mij? Wat een mooie luchtballonnen! Geel, oranje, groen en blauw. Kies maar uit Daan,
Nadere informatieHerfst in de kleuterklas
Herfst in de kleuterklas Versjes, woordenschat, voelspelletje Tekst en idee Rian Visser In de herfst kun je in het bos van alles vinden. Welke dingen ken je? Walnoot Eikels Hazelnoten Herfstbladeren Beukennootjes
Nadere informatieWaarom zijn er ongelukkige mensen?
Eerste Communieproject 8 Waarom zijn er ongelukkige mensen? De mensen doen niet wat God wil Je hebt gezien wat geluk is. Als mensen van jou houden, word je gelukkig. Niet iedereen is gelukkig. Als andere
Nadere informatieVerjaardagsfeestje. Materiaal: Het nodige materiaal wordt uitgeleend aan de balie van het bosinfocentrum.
Doel van de activiteit Deze activiteit laat een kleine groep kinderen: buiten spelen de natuur ervaren op speelse wijze knutselen periode Verjaardagsfeestjes zijn mogelijk op woensdagnamiddag en in het
Nadere informatieHerfstwerkboekje van
Herfstwerkboekje van Herfst werkboekje groep 5 1 De bladeren aan de bomen worden bruin en rood en vallen naar beneden, het is weer herfst! September wordt herfstmaand genoemd, dit omdat op 22 september
Nadere informatieHet Beverpad. Handleiding voor ouders/begeleiders
Het Beverpad Handleiding voor ouders/begeleiders INLEIDING Enkele weken voor het bezoek aan de Biesbosch hebben de kinderen een brief gekregen van de familie Bever uit Duitsland. In de brief werd verteld
Nadere informatie1 In het begin. In het begin leefde alleen God. De Heere God is er altijd geweest. En Hij maakte de hemel en de aarde.
1 In het begin GENESIS 1:1-25 In het begin leefde alleen God. De Heere God is er altijd geweest. En Hij maakte de hemel en de aarde. De aarde is nat en donker. God wil van de aarde iets heel moois maken.
Nadere informatieLente Winter. Zomer. Herfst. Herfst
Lente Winter Herfst Zomer Herfst De beertjes komen in de klas waar Beer Juf al klaarzit. In de klas staat een grote tafel en alle beertjes vragen zich af waar die voor is. Dan komt Beertje Strik in de
Nadere informatieOntdek de eekhoorn. Ontdek de eekhoorn!
Rode Eekhoorn foto: Maaike Plomp Ontdek de eekhoorn! Ontdek de eekhoorn bestaat uit verschillende onderdelen. Deze zijn ook los van elkaar te gebruiken in de klas, de Buitenschoolse Opvang of elders. De
Nadere informatieVoorbereiding post 5. Iedere vogel zijn eigen plekje Groep 1-2-3
Voorbereiding post 5 Iedere vogel zijn eigen plekje Groep 1-2-3 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 5: Iedere vogel zijn eigen plekje, voor groep 1, 2 en 3. Inhoud:
Nadere informatieSuchmann. Natuur, hoofdstuk Lente en natuurverschijnselen
Suchmann Natuur, hoofdstuk Lente en natuurverschijnselen Wanneer: Dinsdagmiddag 6-13-20 & 27 april De kinderen worden in groepjes verdeeld van 3 of 4 kinderen. Ieder groepje krijgt een onderwerp toebedeeld
Nadere informatieJohan van Caeneghem. Het Schemerhuis
Johan van Caeneghem Het Schemerhuis 4 Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen De nieuwe weg Hé, kijk daar eens, zegt Jay. Wat is dat?, vraagt Johanna. Dat is een weg, zegt Jay. Dat kan niet, zegt Johanna.
Nadere informatieOnderzoek op de Boerderij 2010 Buitenopdrachten
Onderzoek op de Boerderij 2010 Buitenopdrachten paard sporen stap draf Paarden hebben hoefijzers. Pak eens een hoefijzer uit de emmer en bekijk hem goed. 1 Waar zijn de gaatjes voor? Waar zijn hoefijzers
Nadere informatieVoorbereiding post 5. Iedere vogel zijn eigen plekje Groep 4-5-6-7-8
Voorbereiding post 5 Iedere vogel zijn eigen plekje Groep 4-5-6-7-8 Welkom bij IVN Valkenswaard-Waalre Dit is de digitale voorbereiding op post 5: Iedere vogel zijn eigen plekje, voor groep 4 t/m 8. Inhoud:
Nadere informatieThemawandeling Herfst
Themawandeling Herfst Leerdoelen: De leerlingen tonen respect voor de natuur De leerlingen kunnen enkele typische herfstverschijnselen uit het bos verklaren De leerlingen kunnen op een aangepaste manier
Nadere informatieKasteelexpeditie. Kasteelexpeditie. Opdrachten in en rondom het Kasteel van Boxmeer
Opdrachten in en rondom het Kasteel van Boxmeer In groepjes verkennen jonge kinderen het Kasteel, liefst onder begeleiding van oudere kinderen of volwassenen (ouders). Maak van tevoren afspraken met Kasteelmuseum
Nadere informatieLente. groep 3, 4 en 5
Lente groep 3, 4 en 5 Inhoud Lente 3 1. Langer licht 4 2. Bollen 5 3. Wakker worden 6 4. Frisse blaadjes 7 5. Kikkerdril 8 6. Op reis 9 7. In de wei 10 8. Er op uit! 11 9. Filmpjes 12 Werkblad lente 14
Nadere informatieDoe- pad Watertorenweg
Doe- pad Watertorenweg Achtergrond informatie voor de begeleider. Groep 1-2 Colofon Deze lesbrief in opgesteld door De Hortus, Centrum voor Natuur en Milieu in opdracht van gemeente Harderwijk. Wij hebben
Nadere informatieGeachte ouders/verzorgers,
Geachte ouders/verzorgers, In onze groep zijn we bezig met het thema Herfst van Peuterplein. We praten, lezen, zingen en spelen over allerlei dingen die met herfst te maken hebben. De herfst brengt veel
Nadere informatieMEMORY WOORDEN 1.1. TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1
MEMORY WOORDEN 1.1 TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 1 ik jij hij zij wij jullie zij de baby het kind ja nee de naam TaalCompleet A1 Memory Woorden 1 2 MEMORY WOORDEN 1.2 TaalCompleet A1 Memory Woorden
Nadere informatieHandleiding Groente- en fruitles
Groep 3 / 4 / 5 / 6 / 7 / 8 Handleiding Groente- en fruitles Groente- en fruitles voor groep 3 t/m 8 In de Groente- en fruitles leren kinderen spelenderwijs dat groente en fruit eten belangrijk is om te
Nadere informatieRegenwormen Tijdstip: in september, oktober en november, na een regenbui.
KB2 Tijdsinvestering: 45 minuten Regenwormen Tijdstip: in september, oktober en november, na een regenbui. 1. Inleiding Een mol eet per jaar wel 50 kg wormen. Dat is veel, maar als je bedenkt dat in je
Nadere informatieUitwerking van de natuurexcursie in Merkelbeek. Britt Kramer en Tanja Lindelauf
Uitwerking van de natuurexcursie in Merkelbeek Britt Kramer en Tanja Lindelauf 1B Inleiding Omgeving Tijdens de excursie in Merkelbeek zijn wij gaan kijken in het oude kerkje van Merkelbeek. De meneer
Nadere informatieWie eet wie en wie eet wat?
Leerkracht Wie eet wie en wie eet wat? Maak een voedselweb Inhoud in het kort In deze les krijgen de leerlingen een beeld van de relaties tussen dieren en planten. Leerlingen maken een voedselweb van één
Nadere informatieSpeciaal voor peuters en kleuters paddenstoelenpad. Hippe heksen en. 3,50 inclusief heksenmuts. Dit boekje is van:...
Hippe heksen en Speciaal voor peuters en kleuters paddenstoelenpad 3,50 inclusief heksenmuts Dit boekje is van:... Vliegenzwam Kan jij dit heksenlied zingen? Op een grote paddenstoel, rood met witte stippen,
Nadere informatieVoorbereiding post 5. Kleuren om (van) te snoepen Groep 1-2
Voorbereiding post 5 Kleuren om (van) te snoepen Groep 1-2 Welkom bij IVN Valkenswaard Dit is de powerpointserie als voorbereiding op post 5: Kleuren om (van) te snoepen voor groep 1 en 2. Inhoud: Algemeen
Nadere informatieDe heks van het bos door Nellie de Kok. Samenvatting
De heks van het bos door Nellie de Kok Samenvatting De heks van het bos tovert iedereen om die ze in het bos tegen komt. Katrijn heeft de dokter gebeld als ze merkt dat Jan zijn stem is verloren. Natuurlijk
Nadere informatiePlanten voor de Prins Werkmap Eerste graad Basisonderwijs
Planten voor de Prins Werkmap Eerste graad Basisonderwijs Tekeningen: Jowan De Saedeleer Inleiding Wil jij Prins Baldewijn helpen om terug in zijn kasteel te gaan wonen? Dan moet je op zoek gaan naar nuttige
Nadere informatieLesbrief Vlinderkids. Doelgroep: Groep 5 t/m 8. Lesduur: ± 30 minuten. Leerstofgebied: Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie. Werkvorm: Tweetallen
Lesbrief Vlinderkids Doelgroep: Groep 5 t/m 8 Lesduur: ± 30 minuten Leerstofgebied: Wereldoriëntatie, Kunstzinnige oriëntatie Werkvorm: Tweetallen Doel van de opdracht: Het kennismaken met een aantal vlindersoorten
Nadere informatieIk laat je ontdekken hoe de mensen hier vroeger leefden. En je leert over de omgeving; over de grond, de bomen en de beestjes.
HALLO! IK BEN EDDY DE EGEL. VANDAAG NEEM IK JE MEE OP ONTDEKKING IN DE SPITKEET! WIJ EGELS SCHARRELEN AL HEEL LANG TUSSEN DE MENSEN. MEESTAL ZIE JE ONS NIET MAAR WIJ ZIEN VAN ALLES! Ik laat je ontdekken
Nadere informatieWat is hij nou onhandig! Eindelijk krijgt hij een lucifer aan.
Ogen in het bos Nick is bang. Maar hij weet niet goed waarom. Hij is nooit bang in het donker. Maar nu De takken kraken in de wind. Nick voelt dat er iets is. Een mens of een dier. Niet ver weg. Het kijkt
Nadere informatiePlanten voor de Prins Werkmap Tweede graad Basisonderwijs
Planten voor de Prins Werkmap Tweede graad Basisonderwijs Tekeningen: Jowan De Saedeleer Inleiding Wil jij Prins Baldewijn helpen om terug in zijn kasteel te gaan wonen? Dan moet je op zoek gaan naar nuttige
Nadere informatieALLES WAT JE WILT WETEN OVER BOMEN
ALLES WAT JE WILT WETEN OVER BOMEN Een boom is... Een boom is een plant, alleen noemen de onderdelen anders. Een boom is namelijk een vaste plant met een houten stam en een kruin. Delen van de boom Laat
Nadere informatie2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam.
Opdracht 1. Gebruik je ogen goed. In het bos kun je van alles ontdekken! Komen er onder de bomen verschillende soorten insecten en of bodemdiertjes voor? Het beste bos 1. Materiaal tas 1: zoekraam, 1 schepje,
Nadere informatieBIOBOER. Maar vandaag is het aardoliealarm. Kijk op je aardoliekaart of er voor jou een probleem is.
BIOBOER 1 Hoe het elk jaar gaat... Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5 vakjes vooruit! Maar vandaag is het aardoliealarm.
Nadere informatieLeskist THEMA-handleiding Afhaalrestaurant Fitfood Groep 5 en 6
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Afhaalrestaurant Fitfood Groep 5 en
Nadere informatieBoer zoekt hulp NME-les voor groep 3 en 4
Boer zoekt hulp NME-les voor groep 3 en 4 Handleiding leerkracht H Inleiding Vooraf: Op school hebben de leerlingen al nagedacht over hoe het zou zijn op de kinderboerderij. Wat zou een boer allemaal moeten
Nadere informatieIntroductieles. Vogels in de klas. groep 5/6. Handleiding leerkracht. Inhoud in het kort. Kerndoelen. Lesdoelen
Handleiding leerkracht Vogels in de klas Introductieles Inhoud in het kort Voor de groepen 5-6 bieden we, naast verbale activiteiten, een werkblad aan waarmee de leerlingen aan de slag gaan. In deze les
Nadere informatieWerkvormen: Basis 6.1 Kwaliteiten van een vriend Reflectie Subgroepen 30 min 6.2 Hyves-profiel Reflectie Subgroepen (digi) 20 min.
Les 6: Gezocht: een vriend Lesoverzicht Lesdoelen: Kinderen weten wat ze belangrijk vinden in een vriendschap; Kinderen kunnen een aantal kenmerken en voorwaarden benoemen waar een vriendschap aan moet
Nadere informatieRivierenhof. Handleiding. Opgesteld door de domeinwachters. >> Ontdekkingstocht voor het 4, 5 en 6 leerjaar. Tjakkie de specht Ontdekt de Herfst
Rivierenhof Handleiding Opgesteld door de domeinwachters >> Ontdekkingstocht voor het 4, 5 en 6 leerjaar Tjakkie de specht Ontdekt de Herfst INLEIDING Het zelf -doe pakket bestaat uit een bewegwijzerde
Nadere informatieWerkblad Natuurlijk water in de Kwebben
Werkblad Natuurlijk water in de Kwebben Droppie in de Kwebben Hallo allemaal! Wat fijn dat jullie straks naar de Kwebben in Vught gaan! Mijn naam is Droppie en ik weet alles over water. Wist je dat water
Nadere informatieWriemelbeestjes. Als je een holletje gaat graven kom je kleine beestjes tegen. Kun jij kleine beestjes vinden als je in de bladhoop graaft?
Spits je lepeloren Ga zitten en doe je ogen dicht. Draai je lepeloren naar alle kanten. Wat kun je allemaal horen? Hoor je andere konijnen? Sluipt daar een vos door de struiken? Of is het de wind? Laat
Nadere informatieWerkblad bij de voorstelling de Mier
Werkblad bij de voorstelling de Mier Elke dag van de week staat er één dier uit de voorstelling centraal. Een klein fragment uit de voorstelling introduceert vervolgens het thema waarmee dit dier geassocieerd
Nadere informatieAardoliealarm in het bos
de graad > Landbouw > lesmateriaal > spelkaarten Aardoliealarm in het bos BIOBOER Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5
Nadere informatieHandleiding Leskist bomen groep 7
Handleiding Leskist bomen groep 7 Inhoud pagina Inleiding 3 1. Doelgroep 4 2. Doelstelling 4 3. Relatie met kerndoelen en natuurmethoden 4 3.1. Kerndoelen 4 3.2. Natuurmethoden 4 4. Het aanbieden van de
Nadere informatieuitga uitg v a e v 2013
Lente uitgave 2013 groep 3/4 inhoud blz. Lente 3 1. Langer licht 4 2. Bollen 5 3. Wakker worden 6 4. Frisse blaadjes 7 5. Kikkerdril 8 6. Op reis 9 7. In de wei 10 8. Er op uit! 11 9. Filmpjes 12 Werkblad
Nadere informatieDit is het lenteboekje van:
Dit is het lenteboekje van: Goed en snel! 15 + 9 =... 12 + 21 =... 18 + 20 =... 10 + 14 =... 15 + 30 =... 14 + 5 =... 18 + 29 =... 13 + 5 =... 10 + 28 =... 12 + 15 =... 15 + 30 =... 17 + 14 =... 10 +
Nadere informatieMolsla Paardenbloem. Achtergrondinformatie
Molsla Paardenbloem Achtergrondinformatie De paardenbloem is een zeer algemeen voorkomende plant. In gazons, graslanden, bermen en ruigten kun je hem vaak aantreffen. De paardenbloem behoort tot de familie
Nadere informatieOpdrachten thema. Veluwe
Opdrachten thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: edelherten Sporen zoeken (+ Gipsafdruk maken) Groepje 2: hindes Groepje 3: kalfjes Groepje 4: zwijnen
Nadere informatieLeskist THEMA-handleiding Opgeruimd houdt netjes Groep 3 en 4
BuitenWijs samen sterk in NME BuitenWijs brengt mensen actief met het buiten in aanraking, zodat zij wijs omgaan met hun eigen leefomgeving Leskist THEMA-handleiding Opgeruimd houdt netjes Groep 3 en 4
Nadere informatieJe school vogelvriendelijk! Voor vogel én mens
VOOR DE LEERKRACHT Je school vogelvriendelijk! Voor vogel én mens Spreeuw Vogelbescherming Nederland organiseert de Tuinvogeltelling voor Scholen. Leer de vogels rondom je school kennen, tel hoeveel er
Nadere informatieOp weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon
Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn
Nadere informatieDieren in de Winter. Inleiding: 2012 Minka Dumont www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com. www.eduboek.nl. Vaardigheden: Onderzoeksvaardigheden.
2012 Minka Dumont www.lesmateriaalvoorhoogbegaafden.com Dieren in de Winter www.eduboek.nl Vaardigheden: Benodigdheden: zie de Slotopdracht op blz 8 voor de benodigde ingrediënten Onderzoeksvaardigheden
Nadere informatieIk ben Stephanie. Ik ben Stephanie
Ik ben Stephanie Sperzieboon. Ik ben lang en dun. Zoek in de klas eens naar allerlei voorwerpen die lang en dun zijn en leg deze in het midden van de kring. Wat hebben we allemaal gevonden? Ik ben Stephanie
Nadere informatieLimburgs Landschap. natuurboekje van
Limburgs Landschap natuurboekje van herfst 2010 Hoi! Walnoten zijn voedzaam en gezond. Dat weten de mensen al duizenden jaren. In veel landen staan walnotenbomen. Ook in ons land. In tuinen, parken en
Nadere informatienatuurboekje van winter 2008
Kinderbijlage winter 30-10-2008 14:45 Pagina 1 Limburgs Landschap natuurboekje van winter 2008 Kinderbijlage winter 30-10-2008 14:45 Pagina 2 Hoi! Voor veel dieren is de winter te koud. Of ze vinden geen
Nadere informatie