Functieprofiel DSMH versie

Transcriptie

1 Functieprofiel DSMH versie

2 Inleiding en kader De functie van Deskundige Steriele Medische Hulpmiddelen (verder DSMH) bij zorginstellingen ontleent haar oorspronkelijke bestaansrecht aan het Besluit Gesteriliseerde Medische Hulpmiddelen in Ziekenhuizen (1983), waarin is bepaald dat het steriliseren van medische hulpmiddelen dient te geschieden onder verantwoordelijkheid van een ter zake deskundig persoon. In de loop der jaren is het taakgebied uitgebreid naar disposable medische hulpmiddelen en waar van oudsher in de functie de kerntaak lag bij het toezicht houden op de processen van de CSA, is deze steeds meer verschoven naar een functie waarin patiëntveiligheid en risicomanagement centraal staan. Conform de Kwaliteitswet Zorginstellingen (1995) dienen zorginstellingen verantwoorde zorg te bieden en de kwaliteit van de zorg systematisch te bewaken, beheersen en verbeteren. Binnen de instelling is de Raad van Bestuur eindverantwoordelijk voor het leveren van deze zorg en delegeert de taken die daarmee samenhangen op het gebied van steriele medische hulpmiddelen (SMH) naar de DSMH. Ook beroepsgroepen en beroepsbeoefenaren zijn verantwoordelijk voor het leveren van kwalitatief goede zorg. De Vereniging van DSMH (VDSMH) bevordert de activiteiten van de DSMH. Een onderdeel hiervan is het vaststellen van een functieprofiel dat noodzakelijk is voor de afspraken die de DSMH maakt met de Raad van Bestuur of de Directie van de zorginstelling. Doel van het functieprofiel is om de DSMH een leidraad te geven om als functionaris op de diverse aspecten (zoals patiëntveiligheid, kwaliteit, risicomanagement) op het gebied van SMH in de zorginstelling te kunnen functioneren. De DSMH wordt door het accreditatiesysteem van de VDSMH gestimuleerd om de competenties en vaardigheden op peil te houden. Naast het primaire taakgebied rondom SMH is een tendens dat de DSMH ook steeds vaker als deskundige wordt aangesteld voor het taakgebied reiniging en desinfectie van flexibele endoscopen. Net als voor SMH is de DSMH als deskundige voor flexibele endoscopen naast verantwoordelijke voor de kwaliteit van de reiniging en desinfectie ook betrokken bij verwerving, beheer en borging van alle apparatuur en hulpmiddelen behorend bij flexibele endoscopen. Hoewel in dit functieprofiel alleen over steriele medische hulpmiddelen en alle daarbij horende processen gesproken wordt, kan daar waar steriele medische hulpmiddelen staat ook flexibele endoscopen gelezen worden. Een DSMH is een functionaris die voldoet aan dit functieprofiel. Een DSMH kan ook verantwoordelijk zijn voor flexibele endoscopen. Echter andersom geldt niet; een functionaris die alleen verantwoordelijk is voor flexibele endoscopen en niet voor het steriliseren of de steriliteit van medische hulpmiddelen is geen DSMH. Waar verderop in dit document gesproken wordt over steriliseren en steriliteit als eindtermen, zijn hierin ook bedoeld alle voorafgaande stappen in het proces van oa. reiniging, desinfectie, controle, verpakken etc. om tot een eindproduct te komen. Functieprofiel DSMH versie

3 Doel van de functie De DSMH ontwikkelt, implementeert en evalueert het beleid t.a.v de productieprocessen van steriele medische hulpmiddelen, hergebruik (reusables) en de kwaliteit van het beheer (verwerving, opslag en distributie) van zowel disposable als reusable SMH en toebehoren binnen de organisatie. Functionaris houdt toezicht op en is verantwoordelijk voor de naleving van wet- en regelgeving op dit gebied De DSMH geeft de organisatie hierover gevraagd en ongevraagd advies. Functieprofiel DSMH versie

4 FUNCTIEOMSCHRIJVING Plaats in de organisatie - De Raad van Bestuur is eindverantwoordelijk conform de uitvoering van het Besluit Gesteriliseerde Medische Hulpmiddelen in ziekenhuizen en de Kwaliteitswet Zorginstellingen voor het leveren van veilige zorg. - De Raad van Bestuur belast de DSMH met de uitvoering van de vigerende wet- en regelgeving 1, stelt hiervoor mensen en middelen beschikbaar en biedt de mogelijkheid tot deskundigheidsbevordering. - De DSMH legt verantwoording af aan de Raad van Bestuur. - De DSMH geeft gevraagd en ongevraagd advies. - De Raad van Bestuur faciliteert de DSMH. - De DSMH heeft een onafhankelijke positie en wordt in staat gesteld om onafhankelijk te functioneren. - De DSMH is als staffunctionaris door de Raad van Bestuur aangesteld, waarbij een combinatie met een lijnfunctie als hoofd/ manager van een afdeling vermeden moet worden, om geen belangenverstrengeling te krijgen binnen afdelingen en functies waar de DSMH tevens een toezichthoudende, beleidsadviserende en controlerende taak heeft. Opleiding en kennis - De DSMH heeft een aantoonbaar werk- en denkniveau op minimaal HBO + -niveau. - De DSMH beschikt over medisch-technische kennis en inzicht. Verantwoordelijkheden - is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de productieprocessen van steriele medische hulpmiddelen voor hergebruik (reusables) en voor de kwaliteit van het beheer (verwerving, opslag en distributie) van zowel disposable als reusable steriele medische hulpmiddelen binnen de zorginstelling; - geeft bindende voorschriften en adviezen aangaande het bereiken en handhaven van steriliteit van medische hulpmiddelen; - is inzake de steriele medische hulpmiddelen gehouden aan wet- en regelgeving en de stand van wetenschappelijke en technische kennis (w.o. Normen en Richtlijnen van de Normcommissie Steriliseren en Steriliteit ); - is verantwoordelijk voor het opzetten en (laten) uitvoeren van een klachten- en recall procedure; - draagt de verantwoordelijkheid indien reiniging, desinfectie en/of sterilisatie voor derden wordt verricht (loonsterilisatie); - draagt de verantwoordelijkheid indien reiniging en desinfectie en/of sterilisatie door derden wordt verricht; - Is verantwoordelijk voor het op peil houden van de eigen vakkennis; - Ziet er op toe dat medewerkers in de instelling daar waar nodig over voldoende kennis (blijven) beschikken. Bevoegdheden - Het werkterrein van de DSMH beslaat alle activiteiten in de organisatie waarbij te steriliseren of gesteriliseerde medische hulpmiddelen worden beheerd, verwerkt en opgeslagen. De DSMH heeft toegang tot alle locaties waar dit gebeurt. - De DSMH geeft gevraagd en ongevraagd advies over steriliteits- en kwaliteitsaspecten van steriele medische hulpmiddelen. - Adviezen, voorschriften en procedures met betrekking tot het omgaan en beheer van de steriele medische hulpmiddelen, gegeven c.q. opgesteld door de DSMH, hebben een bindend karakter. 1 Zoals o.a. nationale en internationale wetgeving, NEN-EN--ISO normen, professionele standaarden en richtlijnen Functieprofiel DSMH versie

5 - De DSMH heeft binnen de organisatie een beslissende stem inzake steriliteitsaspecten bij aanschaf, verwerking,, transport en opslag van steriele medische hulpmiddelen en bijbehorende randapparatuur. - De DSMH heeft, indien noodzakelijk, namens de Raad van Bestuur contact met de regionale en landelijke inspecties, die als aandachtsgebied steriele medische hulpmiddelen c.q. medische technologie hebben. - De DSMH is bevoegd tot het onderzoeken en testen van nieuwe ontwikkelingen, hulpmiddelen en apparatuur op het gebied van steriliseren en steriliteit. Taken (voor uitwerking zie bijlage A) - adviseert en rapporteert, gevraagd en ongevraagd, aan de Raad van Bestuur en het management, - bepaalt het beleid ten aanzien van steriele medische hulpmiddelen, - vertaalt landelijk en/of strategisch beleid naar organisatiebeleid (op de aspecten van verwerving, opslag, distributie en opwerken van een medisch hulpmiddel tot een steriel eindproduct) - coördineert klachten- en recall procedures, - draagt zorg voor (de inrichting van) een adequaat kwaliteitssysteem betreffende SMH, - controleert en houdt toezicht op naleving van wet- en regelgeving betreffende SMH - heeft een taak bij onderricht, instructie, begeleiding en voorlichting ten aanzien van het omgaan met SMH Ontwikkelen van individuele kennis en kunde - draagt zorg voor deskundigheid op zijn vakgebied en houdt de ontwikkelingen, zoals technische, wetenschappelijke en maatschappelijke ontwikkelingen, wetgeving en normering bij, - draagt bij aan de professionalisering en profilering van het beroep DSMH, - is lid van de Vereniging van Deskundigen Steriele Medische Hulpmiddelen, - neemt deel aan regionale, landelijke en internationale commissies, scholingsactiviteiten, overlegvormen en symposia. - is opgenomen in het accreditatieregister van de VDSMH en zorgt voor periodieke herregistratie Functieprofiel DSMH versie

6 Bijlage A Uitwerking van de taken in deelactiviteiten. Advisering - Het informeren van de Raad van Bestuur, de medische staf, het management, afdelingshoofden en medewerkers over maatregelen, voortvloeiend uit kwaliteitsbeleid, patiëntveiligheid en risicomanagement ten aanzien van (het omgaan met) steriele medische hulpmiddelen. - Het gevraagd en ongevraagd adviseren en rapporteren over de omgang met SMH aan het moment van de toepassing. - Het deelnemen aan interdisciplinair overleg over aanschaf, verwerking, transport en opslag van steriele medische hulpmiddelen en bijbehorende (rand)apparatuur. - Geeft bindende adviezen aan de afdeling Inkoop ten aanzien van de kwaliteit van zowel disposable als reusable aan te schaffen steriele medische hulpmiddelen cq apparatuur nodig voor het proces van verwerken van medische hulpmiddelen tot een steriel eindproduct. Beleid ten aanzien van steriele medische hulpmiddelen De DSMH is verantwoordelijk voor het formuleren van specifieke eisen ten behoeve van de selectie van (disposable) SMH met betrekking tot kwaliteits-, reinigings- en steriliteitaspecten. Dit taakgebied is onder te verdelen in: 1. beleid ten aanzien van steriliseren (= productie: reiniging, desinfectie, verpakken en sterilisatie) van reusables 2. beleid ten aanzien van verwerving van disposables en logistieke beheersing van de goederenstroom van SMH. 1. Beleid ten aanzien van steriliseren. - bepaalt (namens de Raad van Bestuur) het sterilisatiebeleid (aan de hand van weten regelgeving zoals o.a. de richtlijnen steriliseren en steriliteit van de NEN normcommissie) in het ziekenhuis en stelt, in overleg met het hoofd van de CSA, de uitvoering van de reinigings-, desinfectie-, en sterilisatieprocessen vast, - ziet toe dat van alle toegepaste sterilisatiemethoden een dossier aangelegd is, - autoriseert de instructies en procedures, die opgesteld zijn door het hoofd CSA, met betrekking tot de werkwijze van de medewerkers op de CSA, zoals: - het transport naar en de ontvangst op de CSA van gebruikte reusable medische hulpmiddelen vanaf de gebruikersafdelingen, - de verwerking van deze hulpmiddelen ten aanzien van reiniging en desinfectie. - de keuze van de sterilisatieprocessen, - de opslag, vrijgifte en distributie naar de gebruikersafdelingen van de op de CSA gesteriliseerde medische hulpmiddelen. - ziet toe op het onderhoud en validatie van de apparatuur, die nodig is om een steriel product te verkrijgen en stelt de validatievoorschriften vast (aan de hand van vigerende wet- en regelgeving), - ziet toe op periodieke controles van de processen en apparatuur die moeten leiden tot steriliteit van het medisch hulpmiddel. 2. Beleid ten aanzien van verwerving van disposable steriele medische hulpmiddelen en logistieke beheersing van de goederenstroom van steriele medische hulpmiddelen. Functieprofiel DSMH versie

7 - stelt voorwaarden ten aanzien van kwaliteits- en steriliteitsaspecten bij de aanschaf, ontvangst, opslag en distributie van (disposable) steriele medische hulpmiddelen,oa middels het opstellen van een PvE. - geeft bindende adviezen aan de afdeling Inkoop ten aanzien van de kwaliteit van zowel disposable als reusable aan te schaffen steriele medische hulpmiddelen, - stelt procedures vast, waarin de werkmethoden en de werkwijze van de medewerkers met betrekking tot de logistieke beheersing van de goederenstroom beschreven zijn, - formuleert het beleid en ziet toe op de naleving van de eisen ten aanzien van ontvangst, opslag, vrijgifte en distributie van steriele medische hulpmiddelen op CSA, magazijn en gebruikersafdelingen. Klachten- en recallprocedures Het assortiment steriele medische hulpmiddelen dat in gebruik is moet blijvend voldoen aan vastgestelde specificaties. Hiertoe moeten geconstateerde afwijkingen binnen de organisatie worden gemeld m.b.v. een klachtenprocedure. Door middel van een recallprocedure moet bewerkstelligd worden dat afwijkende steriele medische hulpmiddelen uit alle centrale- en afdelingsvoorraden worden verwijderd, waardoor functionaliteit en veilige toepassing weer gegarandeerd kunnen worden. - ontwikkelt het beleid en de voorwaarden ten aanzien van het behandelen, voorkomen en registreren van klachten, - ontwikkelt het beleid en de voorwaarden ten aanzien van het terugroepen van steriele medische hulpmiddelen, - geeft opdracht tot, initieert en coördineert de uitvoering van recalls, of zorgt dat dit protocollair geregeld is, - rapporteert over de genomen maatregelen aan de Raad van Bestuur, - zorgt voor de verslaglegging van de recall voor alle betrokkenen, - evalueert en stelt de recall procedure (eventueel) bij. Kwaliteitszorg Kwaliteitszorg omvat de activiteiten die tot doel hebben de steriele medische hulpmiddelen op het gewenste kwaliteitsniveau te brengen en te handhaven. - handelt in het beroepsmatig functioneren conform vigerende wet-en regelgeving en normen, - ziet toe op de kwaliteit van de in de zorginstelling toe te passen steriele medische hulpmiddelen, - initieert, evalueert, controleert en verbetert het beleid ten aanzien van de kwaliteit van de steriele medische hulpmiddelen (audits), - draagt zorg voor het opzetten en onderhouden van een kwaliteitssysteem Steriele Medische Hulpmiddelen, waarmee de kwaliteit van steriele medische hulpmiddelen is geborgd, - autoriseert alle procedures en werkvoorschriften met betrekking tot steriele medische hulpmiddelen, - beoordeelt, fiatteert en controleert de eventueel door derden opgestelde instructies met betrekking tot steriele medische hulpmiddelen, - auditeert periodiek afdelingen en opslaglocaties, zowel centraal als tot op gebruikersniveau in de organisatie, in het kader van een sluitend kwaliteitssysteem mbt. logistiek en beheer van SMH, - stelt een beleidsplan, jaarplan en jaarverslag op en legt op die wijze verantwoording af over het uitgeoefende toezicht en de bevindingen - neemt deel aan interdisciplinaire overleggen over aanschaf, verwerking, transport en opslag van SMH. - ziet toe op (het handhaven van) het deskundigheidsniveau van de medewerkers CSA en logistiek. - Maakt risicoanalyses in situaties waarbij wordt afgeweken van de standaard werkwijzen, wet- en regelgeving en gebruikt dit bij de advisering Functieprofiel DSMH versie

8 Voorlichting en onderwijs Specifieke taken van de DSMH op dit gebied zijn: - het ondersteunen van medewerkers van CSA en magazijn bij de uitvoering van het kwaliteitsbeleid, het bevorderen van hun kennis en het nemen van maatregelen om het beroepsmatig handelen van deze medewerkers te verbeteren, - het geven van informatie en voorlichting aan alle gebruikers over onder andere wet- en regelgeving, de methoden om steriliteit te bereiken en te beheersen, de sterilisatietechnieken, (de werking van) de beschikbare apparatuur en over het bereiken, waarborgen en handhaven van de kwaliteit van steriele medische hulpmiddelen, - het verzorgen van scholing, bij- en nascholing op het gebied van steriele medische hulpmiddelen aan diverse (beroeps)opleidingen en aan beroepsgroepen, die direct of indirect betrokken zijn bij de vervaardiging, verwerking, beheren en toepassen van steriele medische hulpmiddelen, - levert een bijdrage aan scholing van DSMH in opleiding. Functieprofiel DSMH versie

9 Competentieprofiel DSMH (bijlage bij functieprofiel) 1. Analytisch vermogen Hoofd- en bijzaken onderscheiden, een vraagstelling/ probleem in onderdelen uitsplitsen en logische verbanden leggen tussen verschillende deelaspecten analyseert problemen vanuit verschillende invalshoeken/ disciplines analyseert gemakkelijk complexe informatie ziet hoe verschillende aspecten met elkaar in verband staan doorziet consequenties van beslissingen signaleert afwijkingen weet vragend door te dringen to de kern van een probleem heeft een helikopterview 2. Medisch-technisch inzicht Heeft kennis van materialen en -eigenschappen die worden toegepast bij de productie en verpakking van medische hulpmiddelen. heeft kennis van materialen en eigenschappen die worden toegepast in medische hulpmiddelen (inclusief de verpakking). is in staat de technische documentatie van de leverancier te beoordelen op volledigheid en te interpreteren in relatie tot de beoogde toepassing van de materialen. heeft kennis van de technische en fysisch-chemische eigenschappen inzake reiniging, desinfectie en sterilisatie. is in staat tot het beoordelen van de technische documenten behorende bij CSA apparatuur in relatie tot de (beoogde) toepassing van die apparatuur. is in staat de mogelijke interactie tussen toegepaste materialen en het gekozen proces te beoordelen. Heeft inzicht in de samenhang en werking van componenten en medische apparatuur. Heeft kennis van de toepassingswijze van medische apparatuur en kan de gevolgen daarvan voor reiniging en desinfectie beoordelen. 3. Plannen / organiseren Op effectieve wijze doelen en prioriteiten bepalen en benodigde acties, tijd en middelen aangeven om gestelde doelen te kunnen bereiken stelt prioriteiten stelt concrete doelen komt met een plan van aanpak om een gesteld doel te bereiken werkt gestructureerd maakt effectief gebruik van aanwezige kennis en vaardigheden. 4. Organisatiesensitiviteit Zich bewust tonen van andere mensen in de organisatie en de invloed hierop. Zich bewust van krachtenspel in en de complexiteit van een ziekenhuisorganisatie leeft zich in in de standpunten en positie van anderen laat blijken de gevolgen van het eigen handelen voor de omgeving te zien toont begrip weet welke belangen er spelen heeft inzicht in de organisatie van de instelling en speelt hierop in beweegt zich gemakkelijk op de verschillende hiërarchische niveaus kan omgaan met de verschillende culturen binnen een organisatie voelt goed aan welke (machts)verhoudingen van belang zijn en stemt het eigen handelen daarop af. dient in hoge mate integer en betrouwbaar te zijn bij het omgaan met (publiciteitsgevoelige) informatie over fouten, ongevallen en besmettingsrisico s. Functieprofiel DSMH versie

10 5. Omgang met anderen Gemakkelijk omgaan met andere mensen, initiatieven nemen om relaties tot stand te brengen en te houden (initiatiefrijk en relationeel sterk). stapt op anderen buiten de eigen werkeenheid af, indien noodzakelijk voor een goede uitvoering van de eigen taak of in het algemeen belang onderhoudt informele relaties met anderen binnen en/of buiten de eigen werkeenheid legt gemakkelijk contacten in een onbekende sociale omgeving. weet anderen voor zijn standpunten te winnen heeft inzicht in de organisatie van de instelling, speelt hierop in en beweegt zich gemakkelijk op de verschillende hiërarchische niveaus voelt goed aan welke verhoudingen van belang zijn en stemt het eigen handelen daarop af. is in hoge mate integer en betrouwbaar 6. Overtuigingskracht Op basis van persoonlijk overwicht invloed uitoefenen op mensen en situaties. Ideeën duidelijk en stellig communiceren, gericht op acceptatie. Weerstanden overwinnen. Anderen weten te winnen voor een bepaald standpunt of instemming weten te krijgen. weet zijn standpunten gerespecteerd te krijgen communiceert helder op verschillende niveaus heeft doorzettingsvermogen kan weerstanden overwinnen is deskundig en wekt op basis daarvan vertrouwen 7. Communicatie/ uitdrukkingsvaardigheid kan luisteren, samenvatten, doorvragen is sterk in mondeling en schriftelijk communiceren is sterk in overdragen, opleiden en presenteren beheerst de Nederlandse taal goed beheerst de Engelse taal goed 8. Persoons-/ karaktereigenschappen is besluitvaardig is zich bewust van de voorbeeldfunctie is integer is accuraat is stressbestendig is vasthoudend is leergierig is analytisch en doortastend is betrokken en gemotiveerd kan zich snel zaken eigen maken en kan zich vlot oriënteren is bereid zich verder te ontwikkelen is in staat kennis te delen kan hoofd- en bijzaken onderscheiden Functieprofiel DSMH versie