COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS - BESLUIT

Transcriptie

1 COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS - BESLUIT OPSCHRIFT Vergadering van 12 februari 2013 nummer: 2013_BW_00100 Onderwerp Handhavingnota vormend Beknopte samenvatting Vaststellen van de Handhavingnota met als doel versterking van de handhaving en het verbeteren van de leefomgeving. Bevoegd: Marjan van Kampen HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS AANHEF Bijgevoegde bijlage(n): Nota persbericht MOTIVERING Volgende feiten gaan aan de beslissing vooraf: De handhavingnota beschrijft hoe we de komende jaren professioneel handhaven in Teylingen. Hierin staan de verschillende onderdelen beschreven met inachtneming van de geldende wet- en regelgeving en de criteria die de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) aan handhavingbeleid stelt. Deze wetgeving is gecombineerd met de bestuurlijke prioriteiten. Deze zijn per taakveld inzichtelijk gemaakt en worden vertaald opgenomen in jaarlijkse uitvoeringsprogramma s. Deze beslissing wordt genomen om volgende redenen: 1.- Per 1 januari 2013 is de Drank- en Horecawet (DHW) van kracht die inzet van de gemeente verplicht. We gaan er vanuit dat er structureel 0.75 fte nodig is om taken van de DHW uit te voeren. Als dit uit de bestaande formatie moet is dit een afname van 0.75 fte voor de reguliere BOA-taken. Het p 1 van 63

2 alternatief is 0.75 fte te compenseren door extra formatie, maar dat past niet in het beleid van een slankere organisatie. 2 De Wabo schrijft voor dat de gemeente handhavingbeleid moet hebben. Sinds 2010 is de Wabo van kracht. Deze bepaalt dat er meer taken en verantwoordelijkheden op het bordje van de gemeente komen te liggen. Voor de handhaving vraagt dit om een slimmere en integrale aanpak. In de huidige handhavingnota is de Wabo niet opgenomen. 3 artikel 7.1 van het omgevingsrecht bepaalt dat het college het handhavingbeleid vaststelt en bekend maakt aan de raad. Beslist het volgende: BESLISSING punt 1: 1.- akkoord te gaan met vermindering van 0.75 fte voor reguliere BOA-taken ten behoeve van de Drank- en Horecawet. punt 2: 2.- de handhavingnota vast te stellen. punt 3: 3.- de handhavingnota bekend te maken aan de Raad BIJKOMENDE INFO BIJ HET BESLUIT Gemeentewerken Handhaving Openbare Orde en Veiligheid Financile consequenties: Geen, mits de reguliere BOA-taken niet gecompenseerd worden. Mochten deze wel met 0,75 fte gecompenseerd worden kost dit ,- per jaar, waarvoor we geen bijdrage krijgen van het Rijk. BIJLAGEN DIE INTEGRAAL DEEL UITMAKEN VAN HET BESLUIT p 2 van 63

3 Nota p 3 van 63

4 Handhavingnota doc Handhavingnota Maart 2013 p 4 van 63

5 Inhoudsopgave Samenvatting 3 Leeswijzer Inleiding Noodzaak opstellen beleid Vaststelling en bevoegdheid Doelstelling van het beleid Beleidkaders Uitgangspunten voor toezicht en handhaving Klantgedreven Vertrouwen en verantwoordelijkheid Integraal Wijkgericht Communicatie en participatie Capaciteit Capaciteit Drank- en Horecawet Risicogericht Risicoanalyse Uitvoering risicoanalyse Negatieve effecten Kans op overtreding bij niet-naleving Prioritering Jaarlijks uitvoeringsprogramma Prioritering APV/Bijzondere wetten Prioritering bouwen/ruimtelijke ordening Prioritering brandveiligheid Prioritering Wet Milieubeheer/Waterwet/Flora- en Faunawet en de Natuurbeschermingswet Prioritering Drank- en Horecawet Prioriteiten bouwtoezicht Beleidsdoelstellingen en meetbaarheid Naleefdoelstellingen Naleefdoelstellingen Bouwtoezicht Naleefdoelstellingen Brandveiligheid Naleefdoelstellingen Toezicht en handhaving openbaar gebied Naleefdoelstelling toezicht en handhaving Drank- en Horecawet Kwaliteitsdoelstellingen Landelijk uitgangspunt the Big Eight Meetbaarheid en evaluatie Strategieën Naleefstrategie Naleefstrategie: preventiestrategie Naleefstrategie: handhavingstrategie Toezichtstrategie Integraal toezicht Sanctiestrategie Gedoogstrategie Bestuursrechtelijk optreden Effectief handhaven Bestuursrechtelijke instrumenten Strafrechtelijk optreden: bestuurlijke strafbeschikking Gedogen Optreden tegen eigen of andere overheid: zelf het goede voorbeeld geven 18 2 p 5 van 63

6 7.0 Registratie en evaluatie Registratie Evaluatie 18 Bijlage 1 Toetsingprotocol bouwtoezicht 20 Bijlage 2 Bestuurlijke prioriteiten voor het taakveld APV/Bijzondere wetten 21 Bijlage 3 Bestuurlijke prioriteiten voor het taakveld Bouwen / Ruimtelijke ordening 22 Bijlage 4 Bestuurlijke prioriteiten voor het taakveld Wet Milieubeheer, Waterwet, Flora- en Faunawet en de Natuurbeschermingswet 23 Bijlage 5 Overzicht overtredingen Bestuurlijke boete 24 Bijlage 6 Uitleg keuze voor de bestuurlijke strafbeschikking 25 3 p 6 van 63

7 Samenvatting Het doel van de Handhavingnota is het verbeteren van de leefomgeving. Dit wordt bereikt door de handhaving te versterken en de beschikbare middelen zo efficiënt mogelijk in te zetten. Omdat we niet alles kunnen handhaven en ons doel op een zo goed mogelijke manier willen bereiken zijn er keuzes gemaakt. Dit houdt in dat we naast het afhandelen van klachten, meldingen en handhavingverzoeken voor de komende jaren prioriteit geven aan; het tegengaan van vervuiling van de leefomgeving; het tegengaan van verloedering van het buitengebied; constructieve veiligheid; brandveiligheid met name vluchtwegen en aanwezigheid van blusmiddelen; het tegengaan van bodemverontreiniging; illegale lozingen in oppervlaktewater. Daarnaast is de gemeente sinds 1 januari 2013 ook verantwoordelijk voor toezicht en handhaving van de Drank- en Horecawet. Voor het uitvoeren van deze taken beschikt de gemeente niet over extra formatie. Wij schatten op dit moment in dat 0.75 fte nodig is voor de uitvoering van deze taken. Deze 0.75 fte heeft nu al direct gevolgen voor minder BOA-taken. Door de Drank- en Horecawet is nu minder tijd beschikbaar voor controles op parkeren, hondenpoep, zwerfvuil, enz. Over hoe we de taken gaan uitvoeren zijn ook keuzes gemaakt. Zo gaan we goed naleefgedrag belonen. Een bedrijf dat zich structureel aan de regels houdt krijgt minder controle en verdient daarmee minder toezichtlast. Ook gaan we wijkgericht werken, toezichthouders en overige medewerkers in de buitenruimte zijn werkzaam in dezelfde wijk. Zij vervullen daarmee een orenen ogenfunctie. Dit leidt tot snelle afhandeling van ongewenste situaties en leidt daardoor tot een afname van meldingen en klachten. Zij communiceren ook, bijvoorbeeld na het constateren van een overtreding, met burgers over de regels van bijvoorbeeld ons honden- of afvalbeleid. Onze uitvoering van het beleid vertaalt zich in jaarlijkse uitvoeringsprogramma s. Hierin staat welke taken of projecten de gemeente dat jaar uitvoert. Daar waar mogelijk worden burgers door middel van participatie betrokken. Denk hierbij aan een adviserende- of uitvoerende rol met betrekking tot projecten uit de uitvoeringsprogramma s. Wij vertrouwen op de eigen verantwoordelijkheid van onze burgers en bedrijven. Door goed over het belang van de regels te communiceren vertrouwen wij erop dat zij de regels naleven. Wat niet wegneemt dat als het vertrouwen beschaamd wordt, gepraat wordt met de overtreder en indien nodig handhavend opgetreden wordt. Zacht aan de voorkant is hard aan de achterkant! Om te concluderen of de doelstelling gerealiseerd is, worden de werkzaamheden en de uitkomsten gemonitord. Deze resultaten worden jaarlijks geëvalueerd en dienen mede als input voor het uitvoeringsprogramma voor het volgende jaar. 4 p 7 van 63

8 Leeswijzer De Handhavingnota heeft als doel het creëren van transparantie voor de uitvoering van de handhaving en het zo effectief mogelijk inzetten van de handhavingmiddelen. De noodzaak en de doelstellingen van handhaving zijn beschreven in hoofdstuk 1. In het tweede hoofdstuk wordt omschreven wat de termen toezicht en handhaving inhouden. Daarnaast benoemen we de uitgangspunten voor het handhavingsbeleid. In het derde hoofdstuk wordt uitgelegd hoe de risico s binnen de gemeente inzichtelijk zijn gemaakt en hoe deze zijn vertaald naar prioriteiten. Deze prioriteiten hebben betrekking op bouwtoezicht- en handhavingtaken. In hoofdstuk vier wordt ingegaan op de naleefdoelstellingen per taakveld en welke kwaliteitsverbetering Teylingen wil bereiken met toezicht en handhaven. Ook vindt u hier hoe de uitvoering van deze doelstellingen gemonitord en geëvalueerd wordt. Door de uitvoering van de doelstellingen en de naleefstrategieën te evalueren en zo nodig bij te stellen wordt de praktische uitvoering van deze handhavingnota gewaarborgd. De uitwerking van de hierboven genoemde naleefstrategieën staan in hoofdstuk vijf. In hoofdstuk zes is beschreven over welke handhavinginstrumenten de gemeente beschikt en hoe deze zo effectief mogelijk worden ingezet in een bestuurlijk handhavingtraject. De Handhavingnota beslaat een periode van 4 jaar. In hoofdstuk zeven wordt aangeven hoe de uitvoering en het realiseren van gestelde doelstellingen gedurende deze jaren worden gewaarborgd. 5 p 8 van 63

9 1.0 Inleiding Voor u ligt de nieuwe Handhavingnota van de gemeente Teylingen. Hierin is het handhavingbeleid op het gebied van de fysieke leefomgeving vastgelegd. Hieronder vallen de toezicht- en handhavingtaken die voortvloeien uit de wet- en regelgeving op het gebied van bouwen, ruimtelijke ordening, milieu, brandveiligheid, Algemene plaatselijke verordening (Apv), Drank- en horecawet, Flora en faunawet en de Waterwet. In deze nota is beschreven hoe wij de taken op het gebied van toezicht en handhaving de komende vier jaar uitvoeren. Tevens wordt inzicht geboden in de middelen die wij inzetten om naleving van de regels te bereiken en te bevorderen. Het handhavingbeleid wordt ieder jaar verwerkt in een uitvoeringsprogramma. 1.1 Noodzaak opstellen beleid Sinds 2007 zijn alle gemeenten verplicht om een handhavingbeleidsplan vast te stellen met een daaruit voortvloeiend jaarlijks uitvoeringsprogramma. Gebeurt dit niet dan kan de VROM-inspectie hierop ingrijpen. Daarnaast zijn er verschillende wijzigingen geweest in de wet- en regelgeving welke invloed hebben op handhaving. Een van de grootste wijzigingen is de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) welke sinds oktober 2010 van kracht is. Qua handhaving vraagt deze wet om een slimme en integrale aanpak, want door het intreden van de Wabo heeft de gemeente er een flink aantal taken bij gekregen. Maar ook onze eigen visie op handhaven is in de loop van de tijd gewijzigd; niet alleen repressief optreden en handhaven maar ook bemiddelen en belonen (in de vorm van minder toezichtmomenten) daar waar dat kan. Het kunnen inspelen op ontwikkelingen en wensen zijn de voornaamste redenen dat het handhavingbeleid een periode beslaat van vier jaar. 1.2 Vaststelling en bevoegdheid De Handhavingnota is door het college in maart 2013 vastgesteld en bekend gemaakt aan de raad. Het uitvoeringsprogramma 2013 wordt in april 2013 voorgelegd aan het college ter vaststelling. De uitvoeringsprogramma s 2014, 2015 en 2016 worden jaarlijks in januari aan het college voorgelegd ter vaststelling. De uitvoering van deze programma s worden geëvalueerd. De uitkomst van deze evaluatie maakt het college bekend aan de raad. 6 p 9 van 63

10 1.3 Doelstellingen van het beleid Wet- en regelgeving zijn essentieel om gedragingen van burgers en bedrijven positief te beïnvloeden. Deze regels zijn alleen effectief als ze ook worden nageleefd. Als de naleving van weten regelgeving geen vanzelfsprekende zaak is, is handhaving een belangrijk middel om naleving te bevorderen. De gemeente is verplicht erop toe te zien dat de regels worden nageleefd. Wij hebben een discretionaire bevoegdheid, wat inhoud dat wij keuzes kunnen maken hoe wij de wet- en regelgeving handhaven. Juist vanwege deze bevoegdheid is het belangrijk dat de gemeente keuzes maakt hoe zij invulling geeft aan haar handhaving. Bijvoorbeeld door het stellen van prioriteiten. Het op een transparante vastleggen van deze keuzes voor de onderstaande taakvelden bevordert de rechtszekerheid en rechtsgelijkheid voor de burgers. Taakvelden: APV/Bijzondere wetten Bouwen en Ruimtelijke Ordening Brandveiligheid Wet Milieubeheer, Flora- en Faunawet, Waterwet en Natuurbeschermingswet Drank- en Horecawet Bovendien zorgt beleid voor duidelijkheid in de verdeling van verantwoordelijkheden binnen de organisatie. Daarnaast geeft het plan een grondslag om te komen tot een effectieve en efficiënte inzet van middelen. 1.4 Beleidkaders De handhavingnota heeft betrekking op het naleefgedrag van de volgende (beleid)kaders en wetgeving: Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) Bouwbesluit 2012 omgevingsrecht (Bor) Wet ruimtelijke ordening (Wro) Wet Milieubeheer Flora- en Faunawet Waterwet Natuurbeschermingswet Drank- en Horecawet Algemene plaatselijke verordening (APV) Overige bijzonder wetten Evaluatie handhavingbeleid 2011 Contourenplan samenwerking BL & GW Een belangrijk kader voor dit plan wordt gevormd door de kwaliteitseisen uit het omgevingsrecht. Daarnaast wordt er ook rekening gehouden met de evaluatie handhaving Uit deze evaluatie blijkt dat er aan de ene kant nieuwe taken bij komen, maar aan de andere kant door: het overdragen van taken op korte termijn; automatisering op langere termijn; een nieuwe manier van werken; winst kan worden geboekt waardoor de formatie, van de bouw- en woningtoezichtinspecteurs, naar verwachting op termijn toereikend is. De uitvoering van de nieuwe manier van werken, zoals omschreven in het contourenplan samenwerking BL&GW, is opgenomen in de persoonlijke jaarplannen en gericht op vooraf afgesproken resultaten met de betreffende medewerker. 7 p 10 van 63

11 2.0 Uitgangspunten voor toezicht en handhaving Om een juiste beeldvorming te krijgen over de onderstaande uitgangspunten, is het belangrijk om te weten wat er onder toezicht en handhaving wordt verstaan. Toezicht: In het kader van dit plan onderscheiden we twee soorten toezicht: Bouwtoezicht: Het door controle bewerkstelligen dat gebouwd wordt volgens de regels van het Bouwbesluit en de omgevingsvergunning(en). De intensiteit van deze vorm van toezicht is opgenomen in de bouwtoezichtmatrix van deze nota (zie bijlage 1). Regulier toezicht: Het door middel van (geplande) controles ervoor zorgen dat iets gebeurt volgens de regels die zijn opgenomen in bijvoorbeeld de plaatselijke verordeningen en bestemmingsplannen. De intensiteit van deze vorm van toezicht is afgestemd op de vastgestelde handhavingprioriteiten en de daarvoor beschikbare capaciteit. Bouwtoezicht is minder goed in te plannen dan regulier toezicht omdat het van te voren niet geheel duidelijk is wanneer de omgevingsvergunning wordt uitgevoerd. Ook is niet te voorspellen welke overtredingen in het bouwproces gaan plaatsvinden en hoeveel handhaving dit met zich mee brengt. Beide vormen van toezicht kunnen leiden tot handhavend optreden. Handhaving: Door middel van toezicht een overtreding. Vervolgens het toepassen van (of dreigen met) bestuursrechtelijke of strafrechtelijke middelen, met als doel de overtreding te beëindigen en te bereiken dat de algemeen geldende rechtsregels en geldende voorschriften worden nageleefd. 2.1 Klantgedreven Een van de uitgangspunten voor toezicht is dat de uitvoering hiervan de burger en het bedrijfsleven zo min mogelijk belast. Dit kan bijvoorbeeld door meerdere toezichtmomenten op elkaar af te stemmen. Bijvoorbeeld door de bouwkundige eindschouw af te stemmen met de controle op de brandveiligheid door de brandweer. 2.2 Vertrouwen en verantwoordelijkheid Vertrouwen geven en eigen verantwoordelijkheid van de burger is ook een uitgangspunt voor toezicht houden. Handhaving is in onze visie niet alleen repressief optreden. Ook de kant van preventie, het voorkomen van overtredingen, het beïnvloeden van gedrag en het neerleggen van de verantwoordelijkheid waar die hoort, gaat de komende jaren meer aandacht krijgen. Beïnvloeding van gedrag wordt onder andere bereikt door als gemeente zelf het goede voorbeeld te geven en waar mogelijk is naleefgedrag te belonen, bijvoorbeeld met een verminderde toezichtfrequentie. Bedrijven en burgers hebben een eigen verantwoordelijkheid en een eigen belang om conform de wettelijke voorschriften te handelen. Het bouwtoezicht is mede gebaseerd op het eigen verantwoordelijkheidsgevoel van burgers en bedrijven die de gemeente Teylingen hen toevertrouwt. Een voorbeeld: winkeliers hebben een eigenbelang om de toegankelijkheid voor mindervalide mensen te waarborgen. De gemeente vertrouwt erop dat dit gebeurt en controleert hier minder op. Dit geeft ruimte om extra controles uit te voeren op zaken met een hogere prioriteit. 2.3 Integraal Integraal handhaven betekent dat de verschillende toezichthouders gezamenlijk het toezicht uitvoeren en elkaar ondersteunen in het handhavingtraject. De omgevingsvergunning bepaalt dat een groot aantal vergunningen (en daarmee ook een groot aantal vakdisciplines) wordt samengebracht in één vergunning. In de meeste gevallen heeft alleen de gemeente de bevoegdheid om op deze vergunning te handhaven. De kwaliteit van het toezicht en de handhaving 8 p 11 van 63

12 binnen alle vakdisciplines moet zo goed en efficiënt mogelijk worden uitgevoerd. Daarom is het belangrijk dat onze externe partners, zoals de toezichthouders van de brandweer en van de omgevingsdienst, worden betrokken bij controles en handhavingacties. Zij bezitten namelijk de specifieke kennis binnen hun vakdiscipline. Er wordt alleen integraal gehandhaafd als de overtreding of de omgevingsvergunning daar aanleiding toe geeft. 2.4 Wijkgericht De aanpak is wijkgericht. Door Teylingen in twee wijken op te delen heeft elke wijk zijn eigen Boa s en bouw- en woningtoezicht inspecteurs. Dit levert meerdere voordelen op. Zo raken zij meer bekend met de risico s en problematiek binnen hun wijk. Ander voordeel is dat burgers en bedrijven dezelfde en herkenbare aanspreekpunten hebben. Naast de toezichthouders zijn ook buitendienst medewerkers aanspreekpunt. Ook zij werken wijkgericht en vervullen daarmee een extra oog- en oorfunctie voor de toezichthouders. Daarnaast zijn zij belast met de volgende toezichttaken en zaken die hieraan gerelateerd zijn: eigenaren aanspreken op loslopende honden eigenaren aanspreken op het niet opruimen van hondenpoep aanspreken op foutparkeren melden van landjepik aan de toezichthouders melden van illegale reclame-uitingen aan de toezichthouders melden van aanvang bouwwerkzaamheden aan de toezichthouders De voordelen van het wijkgericht zijn het sneller en efficiënter afhandelen van meldingen, klachten en vragen. Daardoor neemt het aantal klachten en de daarmee gepaarde handhaving af. 2.5 Communicatie en participatie Naast de geldende wet- en regelgeving is ook de mate waarin de omgeving en andere bewoners zich ergeren aan de situatie een belangrijke basis voor het inzetten van handhaving. De kennis en ervaring uit de buurt speelt zo ook een rol bij de mate waarin de gemeente handhavend optreedt. Bij voorkeur wordt de aanpak afgestemd op de lokale situatie. Waar bewoners een rol kunnen spelen worden zij betrokken bij de handhaving. Per situatie wordt beoordeeld wat de beste mix is van communicatie en participatie. Dit wordt in de uitvoeringsprogramma s nader uitgewerkt. 2.6 Capaciteit De uitvoering van het beleid wordt onder andere bepaald door de beschikbare capaciteit. Het is namelijk niet mogelijk binnen de beschikbare capaciteit alle toezicht- en handhavingtaken uit te voeren. Daarom zijn er keuzes gemaakt over hoeveel- en waarvoor beschikbare capaciteit wordt ingezet. en hoe dit zich verhoudt ten opzichte van de diverse taakvelden Capaciteit Drank- en Horecawet 9 p 12 van 63

13 Op 1 januari 2013 is de nieuwe Drank en Horecawet (DHW) van kracht geworden. Gevolg hiervan is dat toezicht en handhaving hierop een verantwoordelijkheid is van de gemeente. Omdat er momenteel beleid ontwikkeld wordt, is het nog niet geheel duidelijk waar straks de prioriteiten liggen qua toezicht en handhaving. Voor 2013 schatten we in dat er in ieder geval 0.75 fte nodig is voor opleiding, overleggen en diverse controles. 2.7 Risicogericht Omdat de capaciteit onvoldoende is om alle handhavingtaken uit te voeren, is het noodzakelijk prioriteiten te stellen. Door de beschikbare capaciteit zo goed en efficiënt mogelijk in te zetten, worden onveilige situaties en de meest ergerlijke problemen aangepakt. Om hierin de juiste keuzes te maken is er gebruik gemaakt van een risicoanalyse. Deze analyse is uitgevoerd volgens het risicoanalysemodel dat door de rijksoverheid is ontwikkeld. Dit model definieert het risico (R) als het gemiddelde van de negatieve effecten (NE) die zich bij niet-naleving van de regelgeving kunnen voordoen, vermenigvuldigt met de kans (K) op overtreding als niet wordt gehandhaafd. 3.0 Risicoanalyse en prioritering 3.1 Uitvoering risicoanalyse: Voor de volgende taakvelden is een risicoanalyse uitgevoerd. 1. Apv/bijzondere wetten 2. Bouwen/Ruimtelijke ordening 3. Brandveiligheid 4. Wet Milieubeheer, Flora- en Faunawet, Waterwet en de Natuurbeschermingswet Voor de taakvelden waarvoor een risicoanalyse is uitgevoerd, is een inventarisatie gemaakt van de toezicht- en handhavingtaken waarvoor het risico bepaald dient te worden. Vervolgens is per taakveld door de cluster Handhaving een risicomatrix ingevuld. Aan de hand van de uitkomsten van de scores is een gemiddelde score per handhavingtaak berekend. 3.2 Negatieve effecten (NE) De volgende negatieve effecten kunnen worden onderscheiden: 1) Veiligheid: in hoeverre leidt de overtreding tot aantasting van de fysieke veiligheid en leidt de overtreding tot veiligheidsrisico s voor de omgeving of derden? Het gaat hier om zaken als brandgevaar, explosiegevaar of instortingsgevaar. 2) Leefbaarheid: in hoeverre leidt de overtreding tot aantasting van de leefomgeving, leefbaarheid maar ook uiterlijk aanzien en privacy? 3) Financieel-economisch: in hoeverre leidt de overtreding tot financieel-economische schade? 4) Natuur: in hoeverre leidt de overtreding tot aantasting van de natuur? Aspecten als bodemverontreiniging, aantasting flora en fauna en zwerfafval. 5) Volksgezondheid: in hoeverre heeft de overtreding gevolgen voor de volksgezondheid op lange termijn? Denk hierbij aan vochtigheid, onvoldoende licht of lucht, en gebruik van- of blootstelling aan schadelijke stoffen. 6) Imago: Hoe groot is de politiek bestuurlijke afbreuk als gevolg van de begane overtreding? 10 p 13 van 63

14 Per handhavingtaak is getalsmatig een inschatting gemaakt van de ernst van de mogelijke negatieve effecten op een schaal van 0 tot 5. Een 5 staat voor een groot negatief effect en een 0 voor geen negatief effect. Niet elk negatief effect weegt echter even zwaar. Daarom is aan de negatieve effecten een weegfactor toegekend. De negatieve effecten veiligheid, leefbaarheid en gezondheid wegen twee keer zo zwaar als de andere negatieve effecten. 3.3 Kans op overtreding bij niet-naleving De kans is bepaald door in te schatten wat de verwachte kans op overtreding is van de na te leven regels. Daarbij is uitgegaan van de situatie dat niet wordt gehandhaafd. Bij het schatten van de kans op overtreding is gekeken naar de motieven van de burgers en bedrijven om regels na te leven of juist te overtreden. Zijn de overtreders onwetend wat betreft de regels? Of overtreden zij de regels omdat zij calculerend te werk gaan en concluderen dat een boete lager is dan het financiële voordeel dat zij hebben door het overtreden van de regels. Bovendien spelen aspecten als inschatting van verwachte reputatieschade, normbesef en de gevoelde pakkans een rol. Ook bij het bepalen van de kans is per handhavingtaak een score van 0 tot 5 toegekend. 3.4 Prioritering Uit de gewogen score van de negatieve effecten (NE) maal de gewogen score voor de kans (K), komt een cijfer voor het risico (R) dat aan een handhavingtaak is verbonden. Er is een uitkomst van 0 tot 25 mogelijk. De prioritering is gebaseerd op de totaalscore. Er is een onderscheid gemaakt naar zogeheten prioriteitsblokken, te weten hoog, middel en laag. Dit is hieronder in een tabel weergegeven Prioriteit Hoog Intensiteit van toezicht Het toezicht op naleving van de regels vindt proactief plaats op basis van een vaste controlefrequentie. Verder wordt actief gezocht naar overtredingen door het houden van toezicht. Gemiddeld Het toezicht vindt minder intensief en voornamelijk steekproefsgewijs plaats, dan wel door gebiedsgericht toezicht en controles. Laag Er is sprake van passief toezicht. In beginsel wordt alleen naar aanleiding van meldingen of handhavingverzoeken toegezien op naleving van de regels. 11 p 14 van 63

15 Hoewel de risicoanalyse met cijfers werkt, is het belangrijk te beseffen dat de uitkomst subjectief is. Het is het gevolg van een keuze door professionals. Bij de prioritering is niet klakkeloos op deze uitkomsten afgegaan. Er is nagegaan wat bestuurlijk belangrijk is. Een handhavingstaak die uitgedrukt is in een laag cijfer, en daarmee een laag risico kent, kan vanuit bestuurlijk oogpunt toch belangrijk zijn. Hierdoor krijgt het in de uitvoering alsnog een hoge prioriteit. De definitieve prioritering vindt u in bijlage Jaarlijks uitvoeringsprogramma Jaarlijks wordt naar aanleiding van de Handhavingnota en de vastgestelde prioriteiten een uitvoeringsprogramma opgesteld. Deze komen tot stand door evaluatie van het voorgaande jaar, bestuurlijke wensen en huidige ontwikkelingen op het gebied van toezicht en handhaving. In volgende paragrafen wordt per taakveld beschreven hoe aan de prioriteiten gehoor wordt gegeven. 3.6 Prioritering APV/Bijzondere wetten De prioriteiten voor dit taakveld worden jaarlijks door de afdeling Gemeentewerken in het uitvoeringsprogramma aangeleverd. 3.7 Prioritering bouwen/ruimtelijke ordening De prioriteiten voor dit taakveld worden jaarlijks door de afdeling Gemeentewerken in het uitvoeringsprogramma aangeleverd. 3.8 Prioritering brandveiligheid Voor dit taakveld adviseert Brandweer Hollands Midden de gemeente over het jaarlijkse uitvoeringsprogramma. Hierbij neemt de brandweer de vastgestelde prioriteiten in acht. 3.9 Prioritering Milieu,Waterwet, Flora- en Faunawet en de Natuurbeschermingswet Voor dit taakveld adviseert de Omgevingsdienst West-Holland de gemeente over het jaarlijkse uitvoeringprogramma. Hierbij neemt de omgevingsdienst de vastgestelde prioriteiten in acht Prioritering Drank- en Horecawet Voor 1 januari 2014 wordt door de raad een verordening op grond van de DHW vastgesteld. Op grond van deze verordening worden de werkzaamheden voor het jaarlijkse uitvoeringsprogramma s aangeleverd Prioriteiten Bouwtoezicht De prioriteiten voor dit taakveld worden jaarlijks door de afdeling Gemeentewerken in het uitvoeringsprogramma aangeleverd. 4.0 Beleidsdoelstellingen en meetbaarheid Met handhaving willen we niet alleen het naleven van de geldende wet- en regelgeving bewerkstellingen maar we willen ook kwaliteitsverbeteringen realiseren. Daarom is er, naast de naleefdoelstelling, binnen ieder taakveld ook een kwaliteitsdoelstelling geformuleerd. 4.1 Naleefdoelstellingen Met naleefdoelstelling wordt bedoeld: een beter naleefgedrag door burgers en bedrijven. Burgers en bedrijven moeten zich aan de wet houden. De wet stelt regels. Handhaving is inherent aan het stellen van regels. De regels zijn immers gesteld met het doel dat eenieder ze naleeft. De overheid heeft op grond van artikel 21 van de Grondwet ook een zorgplicht om te handhaven. Handhaven heeft onder andere als doel: het creëren en in stand houden van veiligheid, leefbaarheid, gezondheid, welzijn, rechtsgelijkheid en goede sociale verhoudingen. Handhaving is ook noodzakelijk om de geloofwaardigheid van de wet- en regelgeving in stand te houden en te versterken. Wanneer de gemeente wet en regelgeving niet handhaaft, gaat dit ten koste van de kwaliteit van de fysieke leefomgeving, omdat het naleefgedrag niet wordt bevorderd Naleefdoelstellingen Bouwtoezicht: In 2013 wordt gemeten hoe groot het percentage is van het aantal gecontroleerde vergunninghouder/bouwers (bedrijven) die de regels voor constructieve veiligheid goed, gemiddeld 12 p 15 van 63

16 of slecht naleven. In 2014 wordt dan bepaald bij welke bedrijven de controle intensiteit verhoogd dan wel verlaagd kan worden Naleefdoelstellingen Brandveiligheid: 2013 wordt het jaar waarin wordt gemeten hoe groot het percentage is van het aantal gecontroleerde bedrijven dat regels naleeft met betrekking tot brandveilig gebruik. In 2014 wordt dan beoordeeld met welk percentage dit verbeterd moet worden Naleefdoelstelling Toezicht en handhaving openbaar gebied: 2013 wordt het jaar waarin wordt gemeten hoe groot het percentage is van het aantal gecontroleerde hondenbezitters die de regels met betrekking tot hondenuitlaat regels naleeft. In 2014 wordt dan beoordeeld met welk percentage dit verbeterd moet worden Naleefdoelstelling toezicht en handhaving Drank- en Horecawet 2013 wordt het jaar waarin wordt gemeten hoe groot het percentage is van het aantal gecontroleerde verkooppunten, die de regels met betrekking tot alcoholverkoop aan personen onder de 16 of 18 jaar naleeft. In 2014 wordt dan beoordeeld met welk percentage dit verbeterd moet worden. 4.2 Kwaliteitsdoelstellingen Met deze doelstellingen wilt de gemeente aangegeven hoe zij bij de uitvoering van haar handhavingtaken haar kwaliteit van de leefomgeving wil bereiken. Dit zijn interne doelstellingen die de gemeente aan zichzelf stelt. Algemene interne doelstellingen: In de beleidsperiode wordt 90% van de controles uit het uitvoeringsprogramma uitgevoerd. Voor een handhavingproject van start gaat wordt er voldoende gedaan aan het zogeheten preventieve handhaven. Dit doet de gemeente onder meer door het kenbaar maken van handhavingacties. Dit kan bijvoorbeeld op de gemeentelijke website en in de huis aan huisbladen. Specifieke interne doelstellingen voor controleurs openbaar gebied: Iedere medewerker dient in het kader van professionalisering en wettelijke eisen bijgeschoold te worden. Een toename van efficiency waardoor onder meer klachten sneller en adequater kunnen worden opgelost. Dit kan gerealiseerd worden door slim en efficiënt samen te werken met andere afdelingen (oren- en ogenfunctie) wordt het jaar waar in beeld gebracht hoeveel klachten met betrekking op handhaving in het openbaar gebied binnenkomen en binnen welke termijn worden afgehandeld. In 2014 wordt dan beoordeeld met welk percentage dit verbeterd moet worden. 4.3 Landelijk uitgangspunt the Big Eight In het kader van de komst van de Wabo is de gemeente verplicht haar handhavingbeleid te toetsen. Hiervoor heeft het ministerie van VROM de Big Eight ontwikkeld. In dit plan biedt de Big Eight de uitgangspunten om te de effecten van het handhavingsbeleid te toetsen. 13 p 16 van 63

17 4.4 meetbaarheid en evaluatie Om inzicht te krijgen wat de effecten zijn van het handhavingsbeleid wordt het beleid gemonitord & geëvalueerd. Voor de evaluatie moeten gegevens (zoals het aantal sancties) worden geregistreerd. Deze monitoring en evaluatie is noodzakelijk om inzichtelijk te krijgen of de doelstellingen te realiseren zijn met de beschikbare formatie. Dit beleidsplan geeft richting voor de komende 4 jaar. In het uitvoeringsplan 2013 wordt de nulmeting uitgevoerd. In daarop volgende jaarlijkse uitvoeringsplannen moeten de gestelde doelen ten uitvoering worden gebracht. Met deze wettelijk verplichte jaarlijkse uitvoeringprogramma s wilt de gemeente zorgdragen voor een meetbare en transparante manier van bouwtoezicht houden en handhaven. 5.0 Strategieën 5.1 Naleefstrategie De naleefstrategie omvat alle activiteiten met als doel ervoor te zorgen dat regels worden nageleefd. Dit is tweeledig. Enerzijds wordt met deze strategie de naleving gestimuleerd, anderzijds is de strategie gericht op het terugbrengen van de risico s die kunnen voortvloeien uit het niet naleven van de voorschriften. De naleefstrategie onderscheiden wij in een tweetal strategieën, te weten een preventiestrategie en een handhavingtrategie. Laatst genoemde strategie wordt weer onderverdeeld in drie aparte strategieën, te weten een toezichtstrategie, een sanctiestrategie en een gedoogstrategie Naleefstrategie: preventiestrategie Ondernemers en burgers moeten weten wat de regels inhouden. Wanneer zij zich hiervan bewust zijn, vinden er minder overtredingen plaats en hoeft er minder repressief opgetreden te worden. Handhaving is het sluitstuk van beleid en normstelling. Handhaving controleert of de regelgeving wordt nageleefd. Dit betekent ook dat de regels die worden opgelegd handhaafbaar moeten zijn. De regels moeten dan ook gecontroleerd worden op de handhaafbaarheid ervan. Het team Handhaving toetst daarom vooraf of regels die door de gemeente worden vastgesteld voor maar één uitleg vatbaar, controleerbaar, handhaafbaar en actueel zijn. Dit is belangrijk en daarom wordt team Handhaving aan de voorkant betrokken bij ontwikkeling en toetsing van (concept)beleid- of (ontwerp)bestemmingsplannen. Zo kan team Handhaving, bijvoorbeeld tijdens de ontwikkeling van nieuwe bestemmingsplannen, aangeven hoe het actuele feitelijke 'gebruik' van een bestemming is. Daarna wordt bekeken of dit in overeenstemming is met de huidige en toekomstige bestemming. Hiermee voorkomt de gemeente dat burgers of bedrijven onterecht zich op het overgangsrecht beroepen. 14 p 17 van 63

18 Bekendheid regelgeving De regels dienen kenbaar te zijn. De regelgeving wordt gecommuniceerd via het internet of de huis aan huisbladen. Als een handhavingproject wordt gestart dan wordt hier aandacht voor gevraagd. Dit gebeurt via de website en/of het huis aan huisblad. De keuze van het soort communicatie dat wordt gehanteerd hangt grotendeels af van wat voor soort informatie het betreft, welke doelgroep het betreft en de eventuele publicatieplicht die uit de wet voortvloeit. Ook indien er geen publicatieplicht geldt, kan de gemeente met het oog op transparantie of preventie voor meerdere communicatiemiddelen kiezen Naleefstrategie: handhavingstrategie Toezichtstrategie Hier wordt besproken hoe de gemeente het toezicht uitoefent. Dit hangt in principe af van de prioriteit die aan een taak is toegekend. Hoge prioriteit: 100% controle. De gemeente houdt proactief toezicht op de na te leven regels. Dit doet zij op basis van een vast aantal controles. Voorts worden door middel van surveillances, computerapplicaties en dergelijke en waarnemingen ter plaatse actief gezocht naar overtredingen. Gemiddelde prioriteit: Het toezicht vindt steekproefsgewijs plaats, bij vergunningen zal ongeveer de helft van de vergunningen worden gecontroleerd. Uiteraard zal ook wanneer gebiedsgerichte controles en surveillances plaatsvinden, handhavend worden opgetreden bij overtredingen. Lage prioriteit: In beginsel wordt alleen naar aanleiding van meldingen of handhavingverzoeken toegezien op naleving van de regels. N.B. Het is niet zo dat eerst de activiteiten met een hoge prioriteit worden gehandhaafd, daarna met een gemiddelde prioriteit en als laatste die met een lage prioriteit. Wel is het dat zo per prioriteit met een verschillende intensiteit wordt gehandhaafd. Naar aanleiding van handhavingverzoeken wordt altijd handhavend opgetreden Integraal toezicht Controles worden zoveel mogelijk met elkaar gedaan. Dit komt de dienstverlening ten aanzien van onze inwoners en het bedrijfsleven ten goede. Dit wordt bereikt door goede communicatie en afspraken met de toezichthouders van de andere taakvelden, bijvoorbeeld de brandweer (taakveld Brandveiligheid) of de Omgevingsdienst (taakveld Wet Milieu beheer). Ook wordt er jaarlijks beoordeeld waar er, door projectmatig werken, integraal toezicht toegepast wordt. Deze projecten worden opgenomen in het jaarlijkse uitvoeringsplan. Ook wordt hiermee voldaan aan de eisen die vanuit de Wabo aan het toezicht worden gesteld. In de Wabo komt namelijk naar voren dat het bestuursorgaan zijn controles dient af te stemmen en te coördineren om te voorkomen dat gemeentelijke toezichthouders en andere toezichthouders (bijvoorbeeld waterschap, het rijk of provincie) dan wel partners (bijvoorbeeld brandweer en omgevingsdienst als adviseur) onwetend van elkaar bedrijven bezoeken Sanctiestrategie 15 p 18 van 63

19 Het uitgangspunt van de gemeente is het nemen van herstelmaatregelen (bestuursrechtelijk optreden) en niet het bestraffen van de burger en/of het bedrijf. Bestuursrechtelijk optreden verdient derhalve de voorkeur boven strafrechtelijk (punitief) optreden. Hiertegenover staan wel een paar uitzonderingen, namelijk het optreden tegen bepaalde overlastfeiten uit de APV en parkeerovertredingen. Bij deze feiten is herstel van de legale situatie niet mogelijk en wordt gekozen voor een bestraffend handhavingmiddel, zoals een bestuurlijke strafbeschikking of procesverbaal Gedoogstrategie Onder gedogen wordt verstaan: het door het bestuur afzien van het gebruik van ter beschikking staande handhavingmiddelen bij constatering van een overtreding van regels, alsmede het door het bestuur op verzoek vooraf verklaren dat tegen een overtreding die nog zal plaatsvinden - al dan niet vooruitlopend op vergunningverlening - niet zal worden opgetreden. Uitgangspunt bij het opstellen van wetten en regels is dat deze regels worden nageleefd. Omdat in het kader van het opstellen van deze regels en de handhaving daarvan niet alle situaties op voorhand kunnen worden voorzien, kan het in sommige situaties voorkomen dat niet tot handhaving wordt overgegaan. Gedogen is slechts aanvaardbaar: in uitzonderingssituaties mits ook beperkt in omvang en met een einddatum/tijd. Ook moet gedogen: expliciet en na zorgvuldige kenbare belangenafweging plaatsvinden en aan controle onderworpen zijn. Gedogen kan zich voordoen in de volgende situaties: waarin concreet uitzicht bestaat op legalisering; handhaving van de strijdige situatie is onevenredig in verhouding met het daarmee te dienen belang; het achterliggende belang is duidelijk beter gediend met gedogen na een belangenafweging. Gedogen kan zich bijvoorbeeld voordoen in de volgende situaties: een overgangssituatie een experiment, vooruitlopend op een vergunning, een overweging van doelmatigheid, een overgangssituatie (bijv. wetswijziging) en/of overmacht- noodsituaties. Van een overmachtsituatie is bijvoorbeeld sprake bij werkzaamheden die direct voortvloeien uit calamiteiten. Vooruitlopend op legalisatie zal dan tijdelijk moeten worden gedoogd. Situaties waarin handhavend optreden onevenredig is, betreffen bijvoorbeeld situaties die wel in strijd zijn met wet- en regelgeving, maar die feitelijk geen inbreuk maken op enig publiek belang. Het gaat per definitie over ondergeschikte overtredingen. Deze overtredingen zullen wel worden geïnventariseerd, waarbij het uitgangspunt is dat er naar wordt gestreefd de gemeentelijke regelgeving zo aan te passen dat dergelijke situaties niet meer als overtreding behoeven te worden aangemerkt. Dit zal echter nooit in alle gevallen mogelijk zijn. Richtlijnen voor gedogen: Een gedoogsituatie wordt schriftelijk vastgelegd in een gedoogbeschikking, voorzien van heldere voorwaarden en een duidelijke termijnstelling Voordat een gedoogbesluit wordt genomen, worden belanghebbenden in de gelegenheid gesteld een zienswijze te geven. 16 p 19 van 63

20 Bekendmaking van het gedoogbesluit wordt aan de overtreder bekend gemaakt. Aan degenen die een zienswijze hebben ingediend, wordt een mededeling van het gedoogbesluit gedaan. Er moeten bijzondere omstandigheden aangevoerd zijn, die afwijking van de regel rechtvaardigen. Het gedogen van een overtreding mag in principe niet tot precedentwerking leiden. Het besluit om een overtreding te gedogen wordt in de tijd beperkt. In het besluit wordt altijd de reikwijdte van het gedogen beschreven, zodat duidelijk is waarop het besluit betrekking heeft. Indien mogelijk wordt in het besluit aangegeven wanneer en onder welke omstandigheden het besluit zal worden ingetrokken en eventueel alsnog handhaving volgt. 6.0 Bestuursrechtelijk optreden 6.1 Effectief handhaven In principe treedt de gemeente bij constatering van een overtreding volgens een vast protocol handhavend op. Dit protocol kent twee stappen. 1)Allereerst wordt onderzocht of de geconstateerde overtreding gelegaliseerd kan worden (legalisatie-onderzoek). Wanneer dit niet mogelijk is, wordt een vooraanschrijving (conceptbesluit) verstuurd met daarin de geconstateerde overtreding(en), het voornemen tot handhaven en een (voorgenomen) termijn waarbinnen de overtreding ongedaan gemaakt moet worden. Tot slot bevat de vooraanschrijving een zienswijze-termijn waarbinnen de geadresseerde(n) een zienswijze kan/kunnen geven over het voornemen tot handhaven. 2) Indien binnen de zienswijze-termijn geen reactie is ontvangen dan wel een zienswijze ontvangen die geen redenen bevat om af te zien van handhaving, en is de overtreding (na afloop van de zienswijze-termijn) nog niet ongedaan gemaakt, dan volgt binnen 15 dagen na afloop van de zienswijze-termijn een formele aanschrijving met daarin de aankondiging van dwangmiddelen. Wanneer bij een volgende controle blijkt dat de controle nog altijd voortduurt, dan wordt aan de aangekondigde dwangmiddelen gevolg gegeven. In een aantal situaties kan van dit protocol worden afgeweken: Indien de inspecteur tijdens het (bouw-/sloop- etc) toezicht tijdens de realisatiefase (wanneer het gebouw wordt gebouwd) een overtreding constateert, wordt eerst getracht de overtreding binnen korte tijd en in overleg op te lossen. Als dit niet tot het gewenste resultaat leidt, dan wordt het (reguliere) handhavingtraject ingezet. In spoedeisende situaties, waarbij direct optreden zeer gewenst dan wel noodzaak is, worden, voor zover de wet dit toelaat, gelijk bestuursrechtelijke maatregelen genomen zonder eerst een vooraanschrijving te versturen. Indien sprake is van herhaling en reeds eerder op dezelfde situatie en grond is opgetreden, wordt, voor zover de wet dit toelaat, direct handhavend opgetreden. 6.2 Bestuurlijke instrumenten Voor de bestuursrechtelijke aanpak van overtredingen heeft de gemeente de volgende handhavinginstrumenten ter beschikking: 1) het intrekken van de vergunning; 2) het opleggen van een last onder dwangsom; 3) het opleggen van een last onder bestuursdwang. Intrekken vergunning De gemeente kan een eerder verleende vergunning of ontheffing intrekken als bestuurlijke sanctie op onrechtmatig gedrag van de houder van de beschikking. Intrekking is slechts mogelijk op grond van de gronden die in de verschillende wet- en regelgeving zijn opgenomen. Bijvoorbeeld het verstrekken van onjuiste of onvolledige gegevens of het niet nakomen van de aan de vergunning of ontheffing verboden voorschriften en beperkingen. Omdat intrekking niet altijd leidt tot herstel van de legale situatie, zijn in veel gevallen aanvullende handhavingmaatregelen nodig in de vorm van 17 p 20 van 63

21 een last onder bestuursdwang of een last onder dwangsom. Overigens is het intrekken van een vergunning een van de zwaardere en meest vergaande bestuursrechtelijke sancties. Wanneer van deze bevoegdheid gebruik wordt gemaakt, wordt van geval tot geval beoordeeld. Uitgangspunt is dat eerst wordt bekeken of de illegale situatie met andere bestuursrechtelijke middelen kan worden opgelost. Last onder dwangsom Bij het opleggen van een last onder dwangsom geeft de gemeente de overtreder een last om een overtreding binnen de zogenaamde begunstigingstermijn ongedaan te maken. Wanneer de overtreder de illegale situatie niet binnen de gestelde termijn opheft, verbeurt hij een dwangsom aan de gemeente. De dwangsom kan vastgesteld worden op een bedrag ineens, per tijdseenheid waarin de last niet is uitgevoerd of per overtreding van de last. De dwangsom mag geen punitief (bestraffend) karakter hebben. Het is immers een herstelsanctie. De hoogte van de dwangsom dient in redelijke verhouding te staan tot de zwaarte van het geschonden belang en het beoogde voordeel van de overtreding. Wanneer de dwangsom volledig is verbeurd kan opnieuw een bestuursrechtelijke sanctie, zoals een (nieuwe) last onder dwangsom, opgelegd worden. In het laatste geval mag een hogere dwangsom worden opgelegd. Last onder bestuursdwang Bij het opleggen van een last onder bestuursdwang maakt de gemeente, indien de overtreding niet binnen de gestelde termijn is opgeheven, de overtreding ongedaan op kosten van de overtreder. Last onder dwangsom heeft de voorkeur De gemeente heeft de bevoegdheid om als alternatief in plaats van voor een last onder bestuursdwang te kiezen voor een last onder dwangsom. De gemeente Teylingen geeft in beginsel de voorkeur voor het opleggen van een last onder dwangsom boven het toepassen van bestuursdwang. Voordelen last onder dwangsom boven toepassen bestuursdwang Het opleggen van een last onder dwangsom legt de verantwoordelijkheid van de uitvoering van die taken bij de overtreder en de gemeente hoeft slechts te toetsen of na het verstrijken van de termijn de overtreding ongedaan is gemaakt. Toepassing van bestuursdwang leidt in de regel tot hogere bestuurslasten en het is niet altijd zeker of de kosten op de overtreder daadwerkelijk kunnen worden verhaald. Bij herhaalde overtredingen is een dwangsom effectiever aangezien de last na de verwijdering of het ongedaan maken van de overtreding blijft bestaan. Wanneer de overtreding opnieuw plaatsvindt, wordt de dwangsom alsnog verbeurd. Bij vernietiging van het besluit kan het besluit eenvoudig(er) worden teruggedraaid. Last onder bestuursdwang in plaats van een last onder dwangsom Gevallen waarbij gekozen wordt voor een last bestuursdwang in plaats van het opleggen van een last onder dwangsom. Indien het eerdere opleggen van een last onder dwangsom (of een aantal na elkaar) geen gewenst effect heeft gehad. Wanneer de overtreder niet te achterhalen is. Indien het voortduren van de overtreding ernstige of spoedeisende risico s met zich mee brengt dat de overtreding zo spoedig mogelijk moet worden beëindigd (spoedeisende bestuursdwang). Bij het laatstgenoemde punt valt onder meer te denken aan: Het stilleggen van illegale bouw/sloop bij illegale of onvoorziene veiligheids- of gezondheidssituaties tijdens vergunde bouw- of sloopwerkzaamheden. Brandgevaarlijke situaties die acuut levensbedreigend kunnen zijn. Bedreiging van de openbare orde. Spoedeisende bestuursdwang kan meteen mondeling worden aangezegd en naderhand, binnen enkele dagen, op schrift worden gesteld en bekend worden gemaakt. 6.3 Strafrechtelijk optreden: bestuurlijke strafbeschikking De bestuurlijke strafbeschikking (hierna: BSB) is een (vrij nieuw) handhavinginstrument waarvan de gemeente gebruik maakt. Hiermee verschaft zij zich een grotere regie bij de aanpak van overtredingen in het openbaar gebied, de zogenaamde kleine ergernissen. In de bijlage is een 18 p 21 van 63

22 lijst toegevoegd welke overtredingen dit betreft. Naast de bestuurlijke strafbeschikking kan de gemeente ook kiezen voor de bestuurlijke boete. Hieronder staan de verschillen van deze twee handhavinginstrumenten. 1. De bestuurlijke boete; De bestuurlijke boete voor overlast in de openbare ruimte is een bestuurlijk handhavinginstrument dat geheel in gemeentelijke handen ligt en afwijkt van de straffen die de politie kan opleggen. Oplegging, inning, bezwaar en beroep worden door de gemeente uitgevoerd. Inherent hieraan komen ook de kosten voor uitvoering, inning en rechtsbescherming geheel ten laste voor rekening van de gemeente. Daar tegenover staat dat de opbrengsten van de bestuurlijke boete ook geheel voor de gemeente zijn. 2. De bestuurlijke strafbeschikking; De (bestuurlijke) strafbeschikking is een strafrechtelijk handhavinginstrument, dat zowel door de politie als door gemeenten toegepast mag worden. De gemeente verzorgt de oplegging van de bestuurlijke strafbeschikking. De inning en verzetszaken worden respectievelijk door het CJIB en door het Openbaar Ministerie uitgevoerd. De opbrengsten komen deels ten bate van de gemeente. De gemeente ontvangt per bij het CJIB aangeleverde strafbeschikking een vergoeding. Omdat Teylingen de overlast in de openbare ruimte effectiever wilt aanpakken en de handhaving meer in eigen hand wil nemen, is in 2010 besloten voor de implementatie van de bestuurlijke strafbeschikking. In bijlage 7 vindt u de toelichting op dit besluit. De gemeente heeft zelf de keuze over de manier waarop zij de BSB toepast, inhoudende welke overlastfeiten prioriteit krijgen om tegen op te treden, waardoor zij minder afhankelijk is van de vervolgingsbereidheid van het Openbaar Ministerie. Maar wanneer de overtreder verzet instelt, zet het Openbaar Ministerie de vervolging in principe door. Het OM kan echter wel besluiten om op grond van juridisch-technische redenen een zaak te seponeren. 6.4 Gedogen Uitgangspunt bij het opstellen van wetten en regels is dat deze regels worden nageleefd. Omdat in het kader van het opstellen van deze regels en de handhaving daarvan niet alle situaties op voorhand kunnen worden voorzien, kan het in sommige situaties voorkomen dat niet tot handhaving wordt overgegaan. Alleen in uitzonderingsgevallen kan gedogen aanvaardbaar of geboden zijn. Bij het al dan niet gedogen wordt aangesloten bij de criteria die in het landelijk beleidskader gedogen zijn geformuleerd en de zorgvuldigheidseisen zoals deze zijn vastgelegd in de Awb. In hoofdstuk 5 van dit beleidsplan zijn de richtlijnen voor gedogen reeds uitgewerkt. 6.5 Optreden tegen eigen of andere overheid: zelf het goede voorbeeld geven De gemeente ziet erop toe dat de regels worden nageleefd. Ook de gemeente zelf dient zich aan regels te houden. Omdat met grote mate van zekerheid aangenomen wordt dat eigen gemeentelijke afdelingen direct de illegale situatie beëindigen worden zij eerst op de hoogte gesteld van deze overtreding om die ongedaan te maken. Indien dit niet tot het gewenste resultaat leidt wordt er handhavend opgetreden. Indien overtredingen door andere overheden zijn begaan, wordt hiertegen gehandhaafd net als tegen ieder ander. 7.0 Registratie en evaluatie 7.1 Registratie Om na te gaan of de beleidsdoelstellingen en geplande werkzaamheden in de genoemde termijn ook gerealiseerd worden is het van belang dat de resultaten van de uitgevoerde controles en dergelijke ook systematisch worden gerangschikt en inzichtelijk worden gemaakt. Hiervoor worden registratiesystemen als instrument gebruikt. De controleurs openbaar gebied gebruiken hiervoor Squit-XO en Mohis. Met deze systemen worden de meldingen en de afhandeling hiervan per taakveld geregistreerd. 7.2 Indicatoren Om na te gaan of de genoemde doelstellingen worden bereikt, zijn de onderstaande indicatoren geformuleerd: 19 p 22 van 63