Stichting agrofuture. jaarverslag 2015

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Stichting agrofuture. jaarverslag 2015"

Transcriptie

1 Stichting agrofuture jaarverslag 2015

2 Colofon De Stichting agrofuture is opgericht op 21 mei De leden zijn: - G. Duisterwinkel, akkerbouwer te Vierhuizen, voorzitter; - Mw. M. Lamain, onafhankelijk landbouwkundige te Wehe Den Hoorn, secretaris; - D. Gesink, akkerbouwer te Mensingeweer, penningmeester; - A. Claassen, akkerbouwer te Vierhuizen, lid; - P. van Maldegem, akkerbouwer te Vierhuizen, lid; - L. Noordam, akkerbouwer te Uithuizen, lid. De Stichting agrofuture stelt zich ten doel om een bijdrage te leveren aan de duurzaamheid en de rendabiliteit van de landbouw in het algemeen en aan het behoud en de doorontwikkeling van de expertise over precisielandbouw in Noord-Nederland in het bijzonder. Dit gebeurt door zelf of samen met derden praktisch onderzoek uit te voeren en door toepast en/of wetenschappelijk onderzoek door derde partijen aan te moedigen. In 2015 is het werk van agrofuture mede mogelijk gemaakt door: - de Stichting Risicofonds voor de Graanhandel; - het Niscoo Projectenfonds; - de Rabobank Noordenveld West Groningen; - de voormalige Stichtingen voor Precisielandbouw Spinof en Het Hogeland. Website: info@agrofuture.nl of volg ons op Facebook: Jaarverslag

3 Inhoud 1 Inleiding De relatie tussen sensorwaarnemingen en fysieke gewaswaarnemingen Nauwkeurigheid van hardware, software en scanresultaten Relatie tussen sensorwaarnemingen en gewaswaarnemingen Overige experimenten Variabel planten EM38 bodemscan Opnames met de drone Communicatie en PR Evaluatie Plannen voor 2016 en verder BIJLAGE: proefschema 2015 Jaarverslag

4 1 Inleiding Direct na de oprichting in 2014 is de Stichting agrofuture van start gegaan met een onderzoek naar de relatie tussen sensorwaarnemingen en fysieke gewaswaarnemingen. De resultaten hiervan zijn vastgelegd in het Jaarverslag Dit eigen onderzoek is in 2015 voortgezet. Behalve de (actieve) Yara N-sensor van Duisterwinkel en de OptRx-sensoren van Claassen, Gesink, Van Maldegem en Noordam, is hiervoor voor het eerst een drone gebruikt. De fysieke gewaswaarnemingen zijn evenals in 2014 uitgevoerd door het onderzoekslaboratorium TTW uit Oude Tonge. Daarnaast maakten alle deelnemers van agrofuture in 2015 gebruik van de (individuele) teeltbegeleiding van pootaardappelen door TTW (o.a. bemestingsadvies, kwaliteitsbepaling). Ze namen tevens deel aan het landelijke IJkakker-project (aardappelen en graan). Een globaal overzicht van de diverse metingen die in 2015 op de betreffende pootaardappelpercelen zijn gedaan, is opgenomen in bijlage 1. Verder deed Claassen ook in 2015 weer mee aan Making Sense, de door TTW begeleide voortzetting van het in 2014 afgesloten landelijke onderzoek Slim boeren met sensoren. Al dit onderzoek heeft een enorme hoeveelheid data opgeleverd; zodanig veel dat in dit verslag slechts enkele hoofdlijnen kunnen worden besproken. Het eigen onderzoek van agrofuture is daarbij als uitgangspunt genomen. Gegevens uit het onderzoek van derden zijn hier en daar gebruikt om de eigen waarnemingen aan te vullen. 2 De relatie tussen sensorwaarnemingen en fysieke gewaswaarnemingen 2.1 Nauwkeurigheid van hardware, software en scanresultaten In 2015 is met dezelfde apparatuur gewerkt als in Claassen: OptRx Claassen heeft zijn gewassen gescand met 3 sets van 2 OptRx-sensoren die op een spuitboom van 45 m. breedte zijn gemonteerd. De output van de zes sensoren wordt weergegeven als één gemiddelde waarde van de NDRE. De waardes in de afzonderlijke bandbreedtes (RE, NIR, Red) worden niet vastgelegd. In de praktijk betekent dit een aanzienlijk dataverlies. In de afbeelding hiernaast bedraagt de afstand tussen de gescande banen 45 meter. De monsterplek van TTW is als een groene stip weergegeven. Duisterwinkel: Yara-N ALS De output van is Yara-N sensor is de BI -index, waarvan de formule niet bekend is. De Yara scant een strook aan weerszijden van de trekker en maakt daar (althans in de configuratie waar Duisterwinkel mee heeft gewerkt) één gemiddelde waarde van. Qua scanpatroon levert dit een vergelijkbare afbeelding op, met ook hier 45 meter tussen de banen. Jaarverslag

5 In het kader van IJkakker is op dit perceel een N-trappenproef aangelegd. Er is geprobeerd om dat zo te doen, dat de veldjes met de Yara konden worden gescand. De verschillen in de bemestingsniveaus zijn inderdaad goed op de scans te zien. Ligging van de N-proefveldjes en Yara-scans van 20 juni, 30 juni, 7 juli en 1 augustus Gesink: OptRx De data van beide sensoren zijn door het systeem tot één gemiddelde waarde verwerkt. De afstand tussen de banen is 45 meter. Alleen de NDRE is vastgelegd. Op dit perceel is dezelfde IJkakker N-trappenproef aangelegd als bij Duisterwinkel. Op onderstaande afbeelding is het scanresultaat van de OptRx vergeleken met dat van de Yara. Van twee dagen is ook een met het vliegtuig (Vigilance) gemaakte biomassascan beschikbaar. Bij de OptRx en de Yara-scan staat rood voor een lage N-opname of weinig biomassa en groen voor een hoge N-opname of veel biomassa. Hoewel het om verschillende indexen gaat, zijn er wel bepaalde overeenkomsten te zien. Zo lijken op alle scans de veldjes met 0 en 30 kg N relatief veel rood, oranje en geel te vertonen en neigt het 60 kg N-veldje op de meeste scans naar groen. Op de Vigilance-afbeeldingen staat een donkere kleur voor meer biomassa. Ook hier scoort het 60 kg-veldje het hoogst. Jaarverslag

6 Ligging van de N-proefveldjes bij Gesink, met op de bovenste rij de NDRE van de OptRx en op de middelste rij de GBI van de Yara-N sensor, gemeten op 25 juni en op 2, 10, 17 en 24 juli Op de onderste rij biomassa-opnames van Vigilance (vliegtuigscans) op 10 en 17 juli. Er zijn ook satellietopnames van het perceel verzameld, namelijk van 6, 11 en 30 juni en van 9 augustus. Hieronder staat links de satellietopname (NDVI) van 30 juni en rechts de OptRx-scan (NDRE) van 2 juli 2015; linksonder de opbrengstkaart. Jaarverslag

7 Van Maldegem: OptRx Van Maldegem is de enige deelnemer die in 2015 de data met behulp van de Geoscout heeft vastgelegd. Daarbij is gebruik gemaakt van een set van twee OptRx-sensoren, waarvan de data per afzonderlijke sensor zijn gelogd. In de afbeelding hiernaast is de afstand tussen de rijbanen ongeveer 33 meter en de afstand tussen de sensoren aan weerskanten van de trekker ongeveer 10 meter. De pijltjes geven de rijrichting weer. Met deze configuratie was het ook mogelijk om de ruwe data van de afzonderlijke bandbreedtes (RE, NIR, Red) te verzamelen. Hoewel de sensoren aan het begin van het seizoen waren geijkt, werden er, evenals in 2014, onderlinge afwijkingen tussen de beide sensoren geconstateerd. Hieronder staan de NDRE en de NDVI van 25 juni 2015 afgebeeld, met daaronder de afzonderlijke bandbreedtes RE, NIR en R. Het verschil tussen de linker- en de rechtersensor is hierop goed te zien. Boven van links naar rechts NDRE en NDVI, onder van links naar rechts RE, NIR en R op 25 juni 2015 Naar aanleiding hiervan zijn de gemeten waardes per scandatum opgezocht en in een tabel gezet. Hieruit blijkt dat met name de meting in het zichtbare licht (R3 = red) in de loop van het seizoen af en toe grote afwijkingen vertoonde. In mindere mate gold dit voor de meting in nabij infrarood (NIR). Jaarverslag

8 datum VI1 = NDRE VI2 = NDVI R1 = RE R2 = NIR R3 = RED gemiddelden sensor gemiddelden sensor afwijking in % gemiddelden sensor gemiddelden sensor afwijking in % gemiddelden sensor gemiddelden sensor afwijking in % gemiddelden sensor gemiddelden sensor afwijking in % gemiddelden sensor gemiddelden sensor afwijking in % gemiddelden sensor gemiddelden sensor afwijking in % VI1 staat voor de NDRE=(NIR-RE)/(NIR+RE) en VI2 voor de NDVI=(NIR-Red)/(NIR+Red). De beide indices worden door het systeem berekend en zijn door de meetverschillen beïnvloed. Deze conclusie is aanleiding om de metingen bij andere OptRx-gebruikers met enige reserve te bekijken. Noordam: OptRx De OptRx-sensoren zijn hier gebruikt in combinatie met een Integra-scherm. De output van de Integra is een berekende vegetatie-index: naar keuze de NDRE of de NDVI. De ruwe data (RE, NIR, Red) is tijdens het rijden wel zichtbaar, maar kan niet worden opgeslagen. De Integra slaat de berekende vegetatie-index per sensor op. Op basis daarvan lijkt de afwijking tussen de beide sensoren bij Noordam minder groot te zijn dan bij Van Maldegem, of zelfs geheel afwezig. Dit is echter alleen visueel te beoordelen, zie bijvoorbeeld de afbeelding hiernaast. Het is met het gebruikte softwarepakket (SMS) niet mogelijk om de data van de twee sensoren als afzonderlijke kolommen in een Excel-bestand weer te geven en de eventuele verschillen te berekenen. Rasverschillen en verschillen in de ondergrond en/of voorvrucht zijn in de scanresultaten zichtbaar: links de rassenmap, in het midden een scan van 29 juni en aan de rechterkant een scan van 24 juli. Jaarverslag

9 2.2 Relatie tussen sensorwaarnemingen en gewaswaarnemingen Net als in 2014 is in 2015 gebruik gemaakt van perceelsbegeleiding door TTW, adviseurs voor teelt en verwerking uit Oude Tonge. Gedurende het groeiseizoen is elk perceel gemiddeld één keer per twee weken bezocht. Daarbij is het gewas visueel beoordeeld en zijn, steeds op hetzelfde perceelsgedeelte, gewasmonsters genomen. Om te kijken of de monsterplek representatief was voor de rest van het perceel, is de NDRE op de monsterplek vergeleken met de gemiddelde NDRE van het perceel. Uit onderstaande grafieken blijkt dat de waardes steeds dicht bij elkaar lagen. Claassen Duisterwinkel Gesink Van Maldegem Noordam Maar de vraag waar het eigenlijk om gaat, is natuurlijk of de gemeten variaties in de NDRE op hetzelfde moment ook terug te vinden zijn in de karakteristieken van het gewas. Jaarverslag

10 Op het perceel van Claassen zou dat het geval geweest kunnen zijn tussen 16 en 30 juli, toen de visuele gewasbeoordeling van TTW overging van normaal in matig. In de grafiek van de NDRE is inderdaad een dalende trend te zien. Bij Duisterwinkel heeft TTW twee omslagpunten genoteerd: tussen 4 juni en 17 juni van normaal naar matig en tussen 30 juni en 16 juli van normaal naar sterk. Van de eerste periode zijn geen scans beschikbaar; in de tweede periode lijkt de grafiek zich eerder in tegengestelde richting te bewegen, van een hoge waarde naar een lagere. Aangezien niet bekend is welke vegetatie-index door de Yara is gemeten, zijn hier verder geen conclusies aan te verbinden. Bij Gesink verandert de beoordeling door TTW tussen 24 juni en 8 juli van normaal in matig. In de grafiek van de NDRE is te zien dat de curve daar inderdaad een omslagpunt bereikt. De eerste scan van het perceel van Van Maldegem is gemaakt op 18 juni. Het rapport van TTW meldt een overgang van matig op 17 juni naar normaal op 30 juni; de grafiek vertoont daar een stijgende lijn. Op 24 juni was de groeiwaarneming bij Noordam normaal en op 8 juli sterk, maar er zijn in deze periode geen scans van het perceelsgedeelte met de monsterplek gemaakt. Tussen 21 juli en 5 augustus veranderde de visuele waardering van sterk naar normaal. De grafiek heeft daar een licht dalende trend. Samengevat: de visuele gewaswaarnemingen en de scanresultaten lijken elkaar niet tegen te spreken. Gezien de in het seizoen geconstateerde afwijkingen tussen de sensoren, het dataverlies door middelingen, de meestal relatief geringe oppervlakte die per perceel is gescand en onbekendheid met de eigenschappen van de diverse vegetatie-indexen in relatie tot het gewas pootaardappelen, is het helaas nog steeds niet mogelijk om conclusies te trekken met veel meer diepgang. 3 Overige experimenten 3.1 Variabel planten Op enkele percelen is door TTW een proef met variabel planten begeleid. Bij Van Maldegem lag deze op hetzelfde perceel waar de scans zijn gemaakt. De gedachte achter variabel planten is dat de knolzetting op zwaardere gronden vaak wat achterblijft bij die op de lichtere grond. Door op zware grond iets nauwer te planten wordt het knolaantal daar gunstig beïnvloed. Samengevat waren de conclusies in 2015 voor drie percelen: 5-15% meer knollen in de maat hogere pootgoedkosten egaler eindproduct interessant bij >10% slib 3.2 EM38 bodemscan Bij Van Maldegem is voor het seizoen een bodemonderzoek gedaan met de EM38 scanner. Een hoge EM-waarde staat voor een hoge elektromagnetische geleiding. Hoewel de interpretatie hiervan voor kleigronden nog verder ontwikkeld moet worden, gaat een hoge waarde vaak samen met een relatief Jaarverslag

11 hoog vochtgehalte of een hoog aandeel mineralen/kleideeltjes. Op de afbeelding hieronder staan naast elkaar: de EM38-scan van 0 tot 0,5 m. diep, de EM38-scan van 0 tot 3 m. diep, een zwaartekaart van de ondergrond (ruilverkaveling Zwintocht, 1957) en de graanopbrengstkaart uit Opnames met de drone Begin 2015 heeft agrofuture een eenvoudige, gebruikte Phantom quadcopter (drone) aangeschaft, inclusief een rgb-camera (rgb = rood, groen, blauw; d.w.z. een gewone daglichtcamera ). Hiermee is in het groeiseizoen druk geëxperimenteerd. Sinds de zomer van 2015 is agrofuture in staat om vooraf geprogrammeerde vluchten uit te voeren. Tijdens zo n vlucht maakt de camera voortdurend foto s, die na afloop met speciale software aan elkaar kunnen worden gezet. Hierdoor ontstaat één grote, zeer gedetailleerde luchtfoto van het perceel (1 pixel is ongeveer 4x4 cm). De drone-techniek wordt steeds beter. Tot nu toe kan ongeveer 10 ha per keer worden gescand, maar bij de nieuwste drones loopt dit op tot ongeveer 50 hectare. Dat is voor de meeste bedrijven een goed werkbare oppervlakte. Als in de toekomst de prijs nog wat verder daalt, komt de drone-techniek binnen bereik van een grote groep (volgens een eigen schatting ca. 30% van de landbouwers). agrofuture zal de drone-techniek vanaf 2016 betrekken in haar onderzoek. Het verwerken van de beelden tot gewasindexen (NDRE, NDVI e.d.) is tot nu toe met de eigen PC gebeurd. Dit is een omslachtig karwei gebleken, dat zeer veel rekenkracht en tijd van de computer vraagt. Op dit moment komen er clouddiensten beschikbaar die deze verwerking voor hun rekening nemen. Komend seizoen gaat agrofuture een verkennend onderzoek doen naar de praktijkwaarde van deze verwerkingssites. 4 Communicatie en PR Dat agrofuture inmiddels enige naamsbekendheid begint te krijgen, blijkt onder meer uit het groeiende aantal verzoeken om inleidingen te houden, interviews te geven en mee te denken over deel te nemen aan nieuw onderzoek. Voorbeelden hiervan zijn: artikelen in Nieuwe Oogst en Boerderij; bijdragen aan bijeenkomsten van Kuil Banden (2x), Niscoo, IJkakker en de NVTL (Nederlandse Vereniging Techniek in de Landbouw); proefopnames met de Ebee-drone via Agrifirm. Jaarverslag

12 Sinds begin 2016 is agrofuture betrokken bij het 5G-project van de Economic Board Groningen. Daarnaast is agrofuture door NOM/Greenlincs uitgenodigd om mee te denken over de verdere ontwikkeling van Smart Farming in Noord-Nederland (o.a. via POP3). 5 Evaluatie Het gaat goed met agrofuture. Het eigen onderzoek van 2014 en 2015 heeft weliswaar niet de praktisch toepasbare rekenregels voor sensoren opgeleverd waar naar gezocht werd, maar het heeft wel veel verhelderd. Uiteraard is dat niet de verdienste van agrofuture alleen. De beste inzichten zijn verkregen door samenwerking en kennisuitwisseling met inmiddels een indrukwekkend aantal andere partijen, afkomstig uit praktijk, onderwijs en wetenschap en agroketen. Enkele van deze inzichten zijn: metingen in de verschillende bandbreedtes, en daardoor ook de vegetatie-indexen die ermee berekend zijn, zijn merkgebonden. Een NDRE van merk A geeft andere waarden dan een NDRE van merk B. het feit dat de meetwaarden van de diverse merken verschillend zijn, is een complicerende factor bij het opstellen van rekenregels. Er moet daardoor feitelijk voor elk merk een rekenregel gemaakt worden. de CropScan van WUR-PPO, die vanwege zijn onhandigheid alleen voor wetenschappelijke doeleinden geschikt is, lijkt op dit ogenblik de beste referentie om de diverse merken en typen sensoren en de meetresultaten ervan te kunnen vergelijken. sensoren van hetzelfde merk en type kunnen onderlinge afwijkingen vertonen. IJking lost dit probleem niet op. Het probleem doet zich waarschijnlijk voor wanneer sensoren van verschillende batches (d.w.z. sensoren die niet in dezelfde serie zijn geproduceerd) samen worden gebruikt. Door kleine variaties in b.v. lenzen ontstaan verschillen in het meetresultaat. Dit verschijnsel is, naar het zich laat aanzien, bij meerdere merken aan de orde. de relatieve waardes die door de verschillende merken en typen sensoren worden weergegeven, d.w.z. stijgingen en dalingen in de trends, lijken in principe wel te kloppen. 6 Plannen voor 2016 en verder De eigen onderzoeksactiviteiten voor 2016 hebben als motto: eerst het plaatje goed, dan de rest. Dat wil zeggen dat agrofuture wil proberen om de ruis die hierboven is beschreven, zoveel mogelijk te omzeilen. Daarvoor gelden om te beginnen een aantal basisregels voor de sensoren: werk met schone, onbeschadigde sensoren; zorg voor een goede, regelmatige ijking; zorg voor een goede montage: de sensor moet op de juiste plaats ten opzichte van het gewas worden gemonteerd, maar ook op een zodanige manier dat er geen verstoringen van het beeld kunnen ontstaan door schaduwen of reflecties van (bijvoorbeeld) de spuitboom; werk, bij gebruik van meerdere sensoren tegelijk, met sensoren uit dezelfde batch (productieserie). Jaarverslag

13 Daarnaast gaat agrofuture in 2016 gewassen monitoren met behulp van een drone, de DJI S900 met Micasense camera. Dit is een multispectraal-camera, die meet in rood, groen, blauw, NIR en RE. De waardes die in de afzonderlijke bandbreedtes worden gemeten, kunnen afzonderlijk worden vastgelegd. Bij het gebruik van een drone kunnen gegevens per aardappelrug worden verzameld en spelen onderlinge verschillen tussen de sensoren geen rol meer. Dat neemt niet weg dat er nog diverse, deels nieuwe, vragen beantwoord zullen moeten worden, bijvoorbeeld over de manier waarop waarnemingen kunnen worden beïnvloed door bewolking en over de manier waarop de verwachte hoeveelheid data het beste verwerkt kan worden. In verband hiermee heeft agrofuture onder andere contact met de afdeling Computer Vision van NHL in Leeuwarden. Zoals hiervoor al werd aangegeven, wil agrofuture in 2016 een verkenning doen naar de toepasbaarheid van cloudservices voor dataverwerking. Het verzenden en verwerken van grote hoeveelheden data komt tevens aan de orde in het 5G-project van het Economic Board Groningen waar agrofuture bij betrokken is. Voor wat betreft de rekenregels speelt met name de vraag of het noodzakelijk is om voor elk merk en type sensor een eigen rekenregel te ontwikkelen, of dat het een optie zou kunnen zijn om gebruik te maken van het feit dat alle sensoren waarschijnlijk wel in staat zijn om stijgende en dalende trends te signaleren. De verschillen tussen de diverse sensormerken en types zijn hiervoor niet het enige argument: ook de aardappelrassen en variëteiten reageren niet allemaal hetzelfde. Er zijn vroege en late rassen, rassen die meer of minder tolerant zijn voor verschillen in bemestingsniveau, enzovoorts. Wat alle aardappelrassen met elkaar gemeen hebben, is een groeicyclus die globaal bestaat uit opkomst loofontwikkeling knolzetting bloei afrijping. Wellicht is het mogelijk om aan de hand van deze gewasstadia een op een vegetatie-index gebaseerde ijklijn te ontwikkelen, waarbij niet naar absolute waardes wordt gekeken, maar naar trends. Een bijbehorende vraag zou dan zijn welke metingen, c.q. vegetatie-indexen het eerst in aanmerking komen om de conditie van pootaardappelen te beoordelen. In het verleden is al veel onderzoek naar vegetatie-indexen gedaan. Dit heeft echter gedeeltelijk plaatsgevonden in andere gewassen, onder andere omstandigheden en met andere teeltdoelen; het was bijvoorbeeld gericht op kostenbesparing, het optimaliseren van de input-outputverhouding of het verhogen van de kilogramopbrengst. Bij pootaardappelen gaat het (steeds meer) om het telen van een egaal gewas dat een zo groot mogelijk aantal knollen voortbrengt. Het zou goed zijn als door middel van een literatuurstudie in kaart werd gebracht welke bestaande kennis over vegetatie-indexen daarbij bruikbaar is en welke kennis nog ontbreekt. In 2016 zal agrofuture het onderzoek met TTW naar de relatie tussen sensorwaarnemingen en fysieke gewaswaarnemingen voortzetten. Het IJkakker-project is in 2015 afgerond en krijgt mogelijk vanaf 2017 een vervolg. agrofuture wil proberen om in 2016 de proeven op de eigen bedrijven toch zoveel mogelijk (zelf) aan te leggen. Op dit ogenblik wordt nog gezocht naar financiering voor de analyses die door derde partijen moeten worden uitgevoerd. Jaarverslag

14 BIJLAGE: proefschema 2015 CLAASSEN Perceel Louwes naast boerderij, ras Spunta agrofuture standaard plantverbandbodemscan EM38 Mineralen: bodemvoorraad TTW-groeikrachtbepaling TTW-gewasmonitoring DUISTERWINKEL Perceel 8, ras Alliance agrofuture standaard plantverbandbodemscan EM38 Mineralen: bodemvoorraad TTW-groeikrachtbepaling TTW-gewasmonitoring IJkakker 0-veld Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan 5 x DLV vliegtuig 3 x proefrooien Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan 60 + advies Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan 30 + advies Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan 90 + advies Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan GESINK Perceel Abel Stok, ras Innovator agrofuture standaard plantverbandbodemscan EM38 Mineralen: bodemvoorraad TTW-groeikrachtbepaling TTW-gewasmonitoring IJkakker hoogste Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan 5 x DLV vliegtuigneo satelliet3 x proefrooien 2 x drone RGB-beeldopbrengst rooier gemiddeld Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan laagste Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan 0-veld Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan 5 x DLV vliegtuig 3 x proefrooien Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan 60 + advies Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan 30 + advies Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan 90 + advies Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan VAN MALDEGEM Perceel Stuw, ras Arnova agrofuture standaard plantverbandbodemscan EM38 Mineralen: bodemvoorraad TTW-groeikrachtbepaling TTW-gewasmonitoring variabel planten IJkakker 0-veld Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan 5 x DLV vliegtuig 3 x proefrooien opbrengst rooier Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan 60 + advies Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan 30 + advies Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan 90 + advies Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan NOORDAM perceel U5, ras Challenger agrofuture standaard plantverbandbodemscan EM38 Mineralen: bodemvoorraad TTW-groeikrachtbepaling TTW-gewasmonitoring IJkakker 0-veld Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan 5 x DLV vliegtuig 3 x proefrooien Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan 60 + advies Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan 30 + advies Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan 90 + advies Bemestingsnavigator = 2 x blad en 1 x grond 5 x DLV plantsap 6 x NCC bladsap (oud en nieuw blad) 4 x PPO Cropscan 5 x eigen sensor 5 x Rapid Scan

Stichting agrofuture. jaarverslag 2014

Stichting agrofuture. jaarverslag 2014 Stichting agrofuture jaarverslag 2014 Inhoud 1 Inleiding... 3 1. Proefopzet en partners 2014... 3 1.1 wensen en uitgangspunten... 3 1.2 vraagstelling 2014... 4 1.3 partners... 4 2 Theorie en praktijk...

Nadere informatie

Gebruik satelliet- en andere sensing beelden mbt precisiebemesting

Gebruik satelliet- en andere sensing beelden mbt precisiebemesting Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling (ELFPO) Gebruik satelliet- en andere sensing beelden mbt precisiebemesting IJkakker deelproject A3, variabele bemesting Herman Krebbers DLV Plant Doelen

Nadere informatie

Gezonde bodem, precisielandbouw & weerbaar gewas. onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten

Gezonde bodem, precisielandbouw & weerbaar gewas. onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten Gezonde bodem, precisielandbouw & weerbaar gewas onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten Doel van project Door middel van beperkte eerste ervaringen in een project waarin boomkwekers

Nadere informatie

Efficiënter telen met sensingtechniek. Herman Krebbers Mechanisatie en precisielandbouw

Efficiënter telen met sensingtechniek. Herman Krebbers Mechanisatie en precisielandbouw Efficiënter telen met sensingtechniek Herman Krebbers Mechanisatie en precisielandbouw Toepassingen sensingtechnieken Opsporen afwijkende zones: inspectie oorzaak Variabele pootafstand: gelijkmatige knollen

Nadere informatie

Gebruik satellliet- en andere sensing beelden mbt precisiebemesting

Gebruik satellliet- en andere sensing beelden mbt precisiebemesting Gebruik satellliet- en andere sensing beelden mbt precisiebemesting Herman Krebbers DLV Plant Praktijknetwerk Sparen met Precisie IJkakker Noord Nederland Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling

Nadere informatie

Smart Farming. Rendement door efficiency. Herman Krebbers Mechanisatie en precisielandbouw

Smart Farming. Rendement door efficiency. Herman Krebbers Mechanisatie en precisielandbouw Smart Farming Rendement door efficiency Herman Krebbers Mechanisatie en precisielandbouw Onderzoek Rabobank Kans! 2 Gebruik beschikbare data 3 Snelle ontwikkeling techniek Meest interessante toepassingen

Nadere informatie

Van den Borne aardappelen Precisielandbouw

Van den Borne aardappelen Precisielandbouw Van den Borne aardappelen Precisielandbouw Van den Borne Aardappelen Bedrijfssoort: Akkerbouw Locatie : Reusel, Noord-Brabant Gewassen: Aardappelen, suikerbieten en maïs Personeel: 3 vaste medewerkers

Nadere informatie

Stichting agrofuture jaarverslag 2016

Stichting agrofuture jaarverslag 2016 Stichting agrofuture jaarverslag 2016 Eerst het plaatje goed en dan de rest Colofon De Stichting agrofuture is opgericht op 21 mei 2014. De leden zijn: - G. Duisterwinkel, akkerbouwer te Vierhuizen, voorzitter;

Nadere informatie

PRECISIE LANDBOUW MET DRONES

PRECISIE LANDBOUW MET DRONES PRECISIE LANDBOUW MET DRONES Airinov: remote sensing voor precisieteelt en R&D Oorsprong Frankrijk IP op sensortechnologie en dataverwerking Sinds 2015 expansie Netwerk in heel Europa In 2016 vestiging

Nadere informatie

Precisielandbouw. Sander Smets Onderzoeker Akkerbouw PIBO-Campus

Precisielandbouw. Sander Smets Onderzoeker Akkerbouw PIBO-Campus Precisielandbouw Sander Smets Onderzoeker Akkerbouw PIBO-Campus Precisielandbouw? Precisielandbouw? Doelstelling: Heterogeniteit Uniformiteit Detectie heterogeniteit Heterogeniteit plaatsspecifiek wegwerken

Nadere informatie

landbouw en natuurlijke omgeving plantenteelt open teelten CSPE BB

landbouw en natuurlijke omgeving plantenteelt open teelten CSPE BB Examen VMBO-BB 2012 gedurende 250 minuten landbouw en natuurlijke omgeving plantenteelt open teelten CSPE BB Naam kandidaat Kandidaatnummer Bij dit examen horen een bijlage en digitale bestanden. Dit examen

Nadere informatie

Jolien Bode, Technisch onderzoeksmedewerker

Jolien Bode, Technisch onderzoeksmedewerker Jolien Bode, Technisch onderzoeksmedewerker Areaal aardappelen 2017 Proeven aangelegd in 2017 Rassenproef frietaardappelen 10 rassen in proef Variabel poten SMART Crops Groeicurve Fontane Bintje Bladmeststoffen

Nadere informatie

ILVO. Precisielandbouw

ILVO. Precisielandbouw Precisielandbouw Ruben Van De Vijver Studiedag PCA 31 januari 2017 Precisielandbouw Wat is precisielandbouw? Precisielandbouw 1.0 Precisielandbouw 2.0 Precisielandbouw 3.0 Uitdagingen Wat is precisielandbouw?

Nadere informatie

Ervaringen met precisie bemesting op grasland. Kees Lokhorst & Jouke Oenema. Bemesten op grasland volgens Robin Hood of King John

Ervaringen met precisie bemesting op grasland. Kees Lokhorst & Jouke Oenema. Bemesten op grasland volgens Robin Hood of King John Ervaringen met precisie bemesting op grasland Bemesten op grasland volgens Robin Hood of King John Kees Lokhorst & Jouke Oenema DISAC/Grass4Farming bijeenkomst 20 februari 2019 Progamma Wie zijn aan het

Nadere informatie

Verkenning sensorgestuurde dosering van loofdodingsmiddelen in pootaardappelen

Verkenning sensorgestuurde dosering van loofdodingsmiddelen in pootaardappelen Verkenning sensorgestuurde dosering van loofdodingsmiddelen in pootaardappelen Corné Kempenaar, Roel Groeneveld (WUR-PRI), Lasse Doornbos (Homburg Machinehandel), Albert Jan Oljjve (WUR-PPO) & Wyncko Tonckens

Nadere informatie

Rijenbehandeling in aardappel met Amistar

Rijenbehandeling in aardappel met Amistar Rijenbehandeling in aardappel met Amistar Resultaten seizoen 2018 Advies 2019 Praktijkonderzoek Al jaren is Amistar het vertrouwde en zelfs veruit het meest gebruikte middel in de rijenbehandeling tegen

Nadere informatie

Van Precisielandbouw naar Smart Farming! Klaar voor de praktijk? Event AgriFood april 2018 Marc Sneyders

Van Precisielandbouw naar Smart Farming! Klaar voor de praktijk? Event AgriFood april 2018 Marc Sneyders Van Precisielandbouw naar Smart Farming! Klaar voor de praktijk? Event AgriFood 4.0-26 april 2018 Marc Sneyders Nieuwe technologieën Page 2 Bayer ForwardFarming 2017 ongekende mogelijkheden!? Het juiste

Nadere informatie

Precisielandbouw: voet aan wal in Nederland

Precisielandbouw: voet aan wal in Nederland Precisielandbouw: voet aan wal in Nederland Herman Krebbers DLV Plant Nederlandse telers Koplopers in Productiviteit Hoge productie per hectare Goede kwaliteit producten Hoge productie per arbeidseenheid

Nadere informatie

Grasgroeivoorspelling en opbrengstmeting. Van veehouder naar data manager Idse Hoving, 9 november 2016

Grasgroeivoorspelling en opbrengstmeting. Van veehouder naar data manager Idse Hoving, 9 november 2016 Grasgroeivoorspelling en opbrengstmeting Van veehouder naar data manager Idse Hoving, 9 november 2016 Maaiproef Uitvoering binnen de PPS en 1. PPS Amazing Grazing (voorspellen grasgroei) 2. PPS Precisielandbouw

Nadere informatie

Drones in de boomkwekerij

Drones in de boomkwekerij Drones in de boomkwekerij Sensing, data, toepassingen 20 oktober 2016, Ton Baltissen Inhoud Van far naar near sensing Ervaringen uit projecten Bodemscans Gewasscans Verwerking data: Akkerweb Toepassingen

Nadere informatie

Onderzoek naar de gevoeligheid van aardappelrassen voor kringerigheid, op percelen met Trichodorus primitivus besmet met tabaksratelvirus.

Onderzoek naar de gevoeligheid van aardappelrassen voor kringerigheid, op percelen met Trichodorus primitivus besmet met tabaksratelvirus. Onderzoek naar de gevoeligheid van aardappelrassen voor kringerigheid, op percelen met Trichodorus primitivus besmet met tabaksratelvirus. E.G. Schepel HLB BV Februari 2007 Projectnummer: 2993 Dit project

Nadere informatie

landbouw en natuurlijke omgeving plantenteelt open teelten CSPE BB

landbouw en natuurlijke omgeving plantenteelt open teelten CSPE BB Examen VMBO-BB 2018 gedurende 240 minuten landbouw en natuurlijke omgeving plantenteelt open teelten CSPE BB Naam kandidaat Kandidaatnummer Bij dit examen horen een bijlage en digitale bestanden. Dit examen

Nadere informatie

Invloed van stikstofniveau en -deling op eiwitgehalte en opbrengst van zetmeelaardappelen.

Invloed van stikstofniveau en -deling op eiwitgehalte en opbrengst van zetmeelaardappelen. Invloed van stikstofniveau en -deling op eiwitgehalte en opbrengst van zetmeelaardappelen. Ing. K.H. Wijnholds Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Businessuni Akkerbouw, Groene Ruimte en Vollegrondsgroente

Nadere informatie

Pilootproject 2018 Inschatting droogteschade landbouwgewassen Stad Sint-Truiden Droneport

Pilootproject 2018 Inschatting droogteschade landbouwgewassen Stad Sint-Truiden Droneport Pilootproject 2018 Inschatting droogteschade landbouwgewassen Stad Sint-Truiden Droneport l/m² C Neerslag en temperatuur Sint-Truiden 2018 100 80 60 40 20 0 2018 Normaal Onweer 1/6: 66 l/m² Jan Feb Mar

Nadere informatie

Flying Sensor Rapport

Flying Sensor Rapport Flying Sensor Rapport Locatie: Swifterband Auteurs Peter Droogers, Walter Immerzeel, Philip Kraaijenbrink, Ronald Loeve Klant Aquademia Datum: november 2014 HiView FutureWater Costerweg 1V 6702 AA Wageningen

Nadere informatie

CIV Akkerbouw Module Precisielandbouw

CIV Akkerbouw Module Precisielandbouw CIV Akkerbouw Module Precisielandbouw Themadag 3 en 4 Gewas reflectiesensoren Theorie December 2014, David van der Schans en Johan Booij Leerdoelen gewasreflectie sensoren De deelnemer weet wat een reflectiesensor

Nadere informatie

landbouw en natuurlijke omgeving plantenteelt open teelten CSPE KB

landbouw en natuurlijke omgeving plantenteelt open teelten CSPE KB Examen VMBO-KB 2012 gedurende 200 minuten landbouw en natuurlijke omgeving plantenteelt open teelten CSPE KB Het examen landbouw en natuurlijke omgeving CSPE KB bestaat uit twee deelexamens waarvan dit

Nadere informatie

Precisielandbouw VAN DEN BORNE AARDAPPELEN

Precisielandbouw VAN DEN BORNE AARDAPPELEN Precisielandbouw Het bedrijf Akkerbouw Reusel, Noord-Brabant 4 vaste medewerkers 140 percelen van gemiddeld 3Ha groot Gemiddeld 6 hoekpunten per perceel Animatie Precisielandbouw Hoe oud is precisielandbouw?

Nadere informatie

Het Nederlands Lelie Rapport Met Micosat mycorrhizae, schimmel en bacteriën

Het Nederlands Lelie Rapport Met Micosat mycorrhizae, schimmel en bacteriën Het Nederlands Lelie Rapport 16 Met mycorrhizae, schimmel en bacteriën Inhoudsopgave Test met Resultaten Perceel 1 Perceel 2 Perceel 3 Perceel 4 Conclusie Kostencalculatie staat voor een schone bodem en

Nadere informatie

Najaar update - impact droogte op grasland en het herstel naderhand

Najaar update - impact droogte op grasland en het herstel naderhand Groenmonitor.nl nieuwsbericht Wageningen Environmental Research 26-Oktober-2018 Najaar update - impact droogte op grasland en het herstel naderhand Dat het droog is geweest in Nederland weten we. Dat gewassen

Nadere informatie

Fractioneren van de stikstofbemesting in aardappelen 6 jaar proeven

Fractioneren van de stikstofbemesting in aardappelen 6 jaar proeven Fractioneren van de stikstofbemesting in aardappelen 6 jaar proeven V. De Blauwer (Inagro), W. Odeurs (BDB), M. Goeminne (PCA) Samenvatting Het is moeilijk voor een teler om het nitraatresidu na de teelt

Nadere informatie

Bloemdetectie aardbeiplanten voor plaatsspecifiek spuiten tegen Botrytis

Bloemdetectie aardbeiplanten voor plaatsspecifiek spuiten tegen Botrytis Bloemdetectie aardbeiplanten voor plaatsspecifiek spuiten tegen Botrytis Ard Nieuwenhuizen Nota 662 Bloemdetectie aardbeiplanten voor plaatsspecifiek spuiten tegen Botrytis Ard Nieuwenhuizen Plant Research

Nadere informatie

TECHNISCH INTERREGIONALE WERKGROEP (TIW) VOOR DE SAMENSTELLING VAN DE NATIONALE RASSENCATALOGUS VOOR LANDBOUWGEWASSEN

TECHNISCH INTERREGIONALE WERKGROEP (TIW) VOOR DE SAMENSTELLING VAN DE NATIONALE RASSENCATALOGUS VOOR LANDBOUWGEWASSEN TECHNISCH INTERREGIONALE WERKGROEP (TIW) VOOR DE SAMENSTELLING VAN DE NATIONALE RASSENCATALOGUS VOOR LANDBOUWGEWASSEN CRITERIA CULTUUR- EN GEBRUIKSWAARDE VOOR HET ONDERZOEK VAN RASSEN MET HET OOG OP HUN

Nadere informatie

Mogelijkheden van fenolische verbindingen om de stikstofstatus van aardappelen te evalueren

Mogelijkheden van fenolische verbindingen om de stikstofstatus van aardappelen te evalueren 8.2 Mogelijkheden van fenolische verbindingen om de stikstofstatus van aardappelen te evalueren Feriel Ben Abdallah, Jean-Pierre Goffart (CRA-W, Gembloux) Samenvatting De strategieën voor beredeneerde

Nadere informatie

Grondbewerking voor Zetmeelaardappelen

Grondbewerking voor Zetmeelaardappelen Grondbewerking voor Zetmeelaardappelen Onderzoek in 2006 en 2007 in opdracht van: Verenigingen Voor Bedrijfsvoorlichting Communicatie in 2006 en 2007 in opdracht van: Provincie Groningen Onderzoek en communicatie

Nadere informatie

Meten is weten, dat geldt ook voor het vakgebied natuurkunde. Om te meten gebruik je hulpmiddelen, zoals timers, thermometers, linialen en sensoren.

Meten is weten, dat geldt ook voor het vakgebied natuurkunde. Om te meten gebruik je hulpmiddelen, zoals timers, thermometers, linialen en sensoren. 1 Meten en verwerken 1.1 Meten Meten is weten, dat geldt ook voor het vakgebied natuurkunde. Om te meten gebruik je hulpmiddelen, zoals timers, thermometers, linialen en sensoren. Grootheden/eenheden Een

Nadere informatie

Variabel poten. Demonstratieproject SMART Crops

Variabel poten. Demonstratieproject SMART Crops Variabel poten Demonstratieproject SMART Crops Wat is variabel poten? Precisielandbouw: aanpassen plantafstand in de rij i.f.v. opbrengstpotentieel Doel: Opbrengst voldoende potentieel Kwaliteit opbrengst

Nadere informatie

Invloed plantversterkers op opbrengst en gezondheid gewas in de teelt van pootaardappelen

Invloed plantversterkers op opbrengst en gezondheid gewas in de teelt van pootaardappelen Invloed plantversterkers op opbrengst en gezondheid gewas in de teelt van pootaardappelen KW 0112 Door: ing. H.W.G. Floot Inleiding In de teelt van biologische aardappelen gelden specifieke regels van

Nadere informatie

MECHANISATIE: BODEMVERDICHTING EN PRECISIELANDBOUW. Technische dagen 2019 Ronald Euben

MECHANISATIE: BODEMVERDICHTING EN PRECISIELANDBOUW. Technische dagen 2019 Ronald Euben MECHANISATIE: BODEMVERDICHTING EN PRECISIELANDBOUW Technische dagen 2019 Ronald Euben Bodemverdichting vermijden 2 Steeds intensievere teeltrotatie (wortelgewassen, groenten ) Machines worden groter en

Nadere informatie

Drones in de landbouw

Drones in de landbouw Hier wordt geïnvesteerd in uw toekomst. Dit project is mede mogelijk gemaakt met steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling van de Europese Unie. 2014 GreenPort NHN, All rights reserved Drones

Nadere informatie

Toepassingen van presicielandbouw in de praktijk: Gewassensoren en adviezen. Jan Ties Malda

Toepassingen van presicielandbouw in de praktijk: Gewassensoren en adviezen. Jan Ties Malda Toepassingen van presicielandbouw in de praktijk: Gewassensoren en adviezen Jan Ties Malda Indeling presentatie Korte impressie ALTIC ALTIC en precisielandbouw Gewasadviezen Bodemadviezen Toepasbaarheid

Nadere informatie

Opbrengstmeting op rooiers en combines. Succesvol data oogsten voor een hogere opbrengst

Opbrengstmeting op rooiers en combines. Succesvol data oogsten voor een hogere opbrengst Opbrengstmeting op rooiers en combines Succesvol data oogsten voor een hogere opbrengst Meten is weten Het eeuwenoude gezegde meten is weten kent iedereen. Door te meten kunt u controleren, vergelijken,

Nadere informatie

Groeicurve Bintje en Fontane 2014

Groeicurve Bintje en Fontane 2014 Groeicurve en 2014 V. De Blauwer (Inagro), D. Florins (FIWAP), H. Rasmont (CARAH) Samenvatting Net zoals de vorige jaren werd tijdens het groeiseizoen van 2014 de groei van opgevolgd op 29 praktijkpercelen.

Nadere informatie

Masterclass Fruitteelt

Masterclass Fruitteelt Masterclass Fruitteelt Voelen van de bodem 21 maart 2013, Henk van Reuler en Ton Baltissen Wat is een bodem? Buitenste deel van de aardkorst waar de plantenwortels zich in bevinden, 1 2 m Bodem bestaat

Nadere informatie

Inhoudsopgave Agrometius. Precisielandbouw in de tuinbouw Steven De Meyer - Agrometius PSKW - 16/9/2016

Inhoudsopgave Agrometius. Precisielandbouw in de tuinbouw Steven De Meyer - Agrometius PSKW - 16/9/2016 Precisielandbouw in de tuinbouw Steven De Meyer - Agrometius PSKW - 16/9/2016 Inhoudsopgave Voorstelling Inleiding precisielandbouw Veris Veristech Wat/welke kaarten? Veris dienst Welke adviezen/wat kan

Nadere informatie

Is spuiwater een volwaardig alternatief voor minerale meststoffen in de aardappelteelt?

Is spuiwater een volwaardig alternatief voor minerale meststoffen in de aardappelteelt? Is spuiwater een volwaardig alternatief voor minerale meststoffen in de aardappelteelt? J. Bonnast (BDB), W. Odeurs (BDB) Samenvatting Het optimaliseren van de teelttechniek is een uitdaging voor iedere

Nadere informatie

Evolutie van de Belgische voorraden

Evolutie van de Belgische voorraden Evolutie van de Belgische voorraden 2015-2016 V. De Blauwer (Inagro), D. Florins (FIWAP), P. Lebrun (FIWAP) Samenvatting Jaarlijks houden FIWAP, CARAH, PCA en Inagro een enquête om de evolutie van de aardappelvoorraden

Nadere informatie

Stichting Proefboerderijen Noordelijke Akkerbouw. Het effect van N-bemesting op de (energie)opbrengst van wintertarwe

Stichting Proefboerderijen Noordelijke Akkerbouw. Het effect van N-bemesting op de (energie)opbrengst van wintertarwe Stichting Proefboerderijen Noordelijke Akkerbouw Het effect van N-bemesting op de (energie)opbrengst van wintertarwe Het effect van N-bemesting op de (energie)opbrengst van wintertarwe Opdrachtgever: Auteur:

Nadere informatie

Precisie. Landbouw. groei door kennis

Precisie. Landbouw. groei door kennis Precisie Landbouw groei door kennis Kansen om uw teelt te optimaliseren Als teler gaat u voor het beste. De juiste keuze is de sleutel tot succes voor het waar maken van een goede financiële opbrengst.

Nadere informatie

Computer Vision: Hoe Leer ik een Computer Zien?

Computer Vision: Hoe Leer ik een Computer Zien? Computer Vision: Hoe Leer ik een Computer Zien? Michael H.F. Wilkinson Instituut voot Wiskunde en Informatica Rijksuniversiteit Groningen 27 April 2006 Overzicht 1 of 19 Wat is Computer Vision? Wat zijn

Nadere informatie

Effect van borium op de hardheid van uien. L. van den Brink

Effect van borium op de hardheid van uien. L. van den Brink Effect van borium op de hardheid van uien L. van den Brink Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen UR Business Unit Akkerbouw, Groene Ruimte en Vollegrondsgroenten PPO nr. 3250096600-01

Nadere informatie

Mogelijkheden om vroeg tijdig bladrandproblemen te signaleren met MIPS bij Hortensia

Mogelijkheden om vroeg tijdig bladrandproblemen te signaleren met MIPS bij Hortensia Mogelijkheden om vroeg tijdig bladrandproblemen te signaleren met MIPS bij Hortensia Filip van Noort, Henk Jalink Rapport GTB-1027 2010 Wageningen, Wageningen UR Glastuinbouw Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

Interactie Moddus en Actirob

Interactie Moddus en Actirob Interactie Moddus en Actirob Effect op zaadopbrengst Engels raaigras 2011 Expertisecentrum graszaad en graszoden Proefboerderij Rusthoeve en DLV Plant p/a Noordlangeweg 42 4486PR Colijnsplaat C Sam de

Nadere informatie

4/11/2017. Rendement uit Bodemspiegel en perceelsvergelijking. Herman Krebbers. Vanuit de lucht zie je meer. Direct snel overzicht perceel en zones

4/11/2017. Rendement uit Bodemspiegel en perceelsvergelijking. Herman Krebbers. Vanuit de lucht zie je meer. Direct snel overzicht perceel en zones Rendement uit Bodemspiegel en perceelsvergelijking Herman Krebbers Vanuit de lucht zie je meer Direct snel overzicht perceel en zones 1 Rendement uit data Bewustwording teler verbeter potentie perceel

Nadere informatie

Natuur inclusieve (precisie)landbouw High Tech meets Nature. Corné Kempenaar Abbenes, 26 januari 2018

Natuur inclusieve (precisie)landbouw High Tech meets Nature. Corné Kempenaar Abbenes, 26 januari 2018 Natuur inclusieve (precisie)landbouw High Tech meets Nature Corné Kempenaar Abbenes, 26 januari 2018 Inhoudsopgave Wat is precisielandbouw? Trends Natuur-inclusieve precielandbouw? NPPL Tot slot 2 Wat

Nadere informatie

C. Meijer BV Lady Anna. Willem in t Anker

C. Meijer BV Lady Anna. Willem in t Anker C. Meijer BV Lady Anna Willem in t Anker Historie CMK 2001-022-033 Doel: goed bewaarbaar frietras met goede verwerkingseigenschappen Oogst 2009 eerste pootgoed productie buiten kweekbedrijf Oogst 2014

Nadere informatie

Welkom bij Delphy. Bodemontwikkelingen op het Zeeuwse platteland: en de boer hij ploegde voort maar dan anders. Cor van Oers,

Welkom bij Delphy. Bodemontwikkelingen op het Zeeuwse platteland: en de boer hij ploegde voort maar dan anders. Cor van Oers, Welkom bij Delphy Bodemontwikkelingen op het Zeeuwse platteland: en de boer hij ploegde voort maar dan anders Cor van Oers, 20-4-2016 Inhoud Delphy Trends in akkerbouw Belang van de bodem Smart farming

Nadere informatie

Waarde netwerk Optimalisatie 2 e & 3 e N-gift in Tarwe en loofdoding in aardappels

Waarde netwerk Optimalisatie 2 e & 3 e N-gift in Tarwe en loofdoding in aardappels Waarde netwerk Optimalisatie 2 e & 3 e N-gift in Tarwe en loofdoding in aardappels Vanuit de praktijk samen vernieuwend en duurzaam implementeren van KRW maatregelen Opzet Waarde Netwerk 3 Waarde netwerken:

Nadere informatie

Van Precisielandbouw naar Smart Farming Technology,

Van Precisielandbouw naar Smart Farming Technology, Van Precisielandbouw naar Smart Farming Technology, Wat draagt Wageningen UR bij? Corné Kempenaar 1 oktober 2013 Inhoudsopgave Wat is precisielandbouw? Voorbeelden variabel doseren van middelen Nationale

Nadere informatie

Workshop High-tech meets Biodiversity

Workshop High-tech meets Biodiversity Workshop High-tech meets Biodiversity Actief ontwerpen Puzzel in het verbinden van high-tech en biodiversiteit DairyCampus: 25% meer biodiversiteit met gelijkblijvende melkproductie Programma 13:15 Welkom

Nadere informatie

Tips voor het uitvoeren van bemestingsproeven

Tips voor het uitvoeren van bemestingsproeven Commissie Bemesting Grasland en Voedergewassen Tips voor het uitvoeren van bemestingsproeven Inleiding De CBGV baseert haar adviezen bij voorkeur op zoveel mogelijk proefresultaten. Resultaten moeten daarbij

Nadere informatie

Stikstofbemestingsadviezen: zijn ze nog actueel en wat zou moeten veranderen?

Stikstofbemestingsadviezen: zijn ze nog actueel en wat zou moeten veranderen? Stikstofbemestingsadviezen: zijn ze nog actueel en wat zou moeten veranderen? Themamiddag Bemesting Akkerbouw, Putten 30 november 2017 Romke Postma, Willem van Geel (WUR) & Janjo de Haan (WUR) Aanleiding

Nadere informatie

landbouw en natuurlijke omgeving plantenteelt gesloten teelten CSPE KB

landbouw en natuurlijke omgeving plantenteelt gesloten teelten CSPE KB Examen VMBO-KB 2012 gedurende 200 minuten landbouw en natuurlijke omgeving plantenteelt gesloten teelten CSPE KB Het examen landbouw en natuurlijke omgeving CSPE KB bestaat uit twee deelexamens waarvan

Nadere informatie

Raseigenschappen biologische aardappelen. Vermeerdering Biologisch Uitgangsmateriaal (VBU) KW0826 Door: Douwe Werkman

Raseigenschappen biologische aardappelen. Vermeerdering Biologisch Uitgangsmateriaal (VBU) KW0826 Door: Douwe Werkman Raseigenschappen biologische aardappelen. Vermeerdering Biologisch Uitgangsmateriaal (VBU) KW0826 Door: Douwe Werkman Inleiding In opdracht van VBU (Vermeerdering Biologisch Uitgangsmateriaal) werd in

Nadere informatie

Boerenexperiment No 4 aanvulling

Boerenexperiment No 4 aanvulling Boerenexperiment No 4 aanvulling Aardappels op zware grond, aanvulling op rapport Aanvulling en Resultaten en ervaringen van de groenbemestervelden op zware klei, najaar 2012 Achtergrond De toepassing

Nadere informatie

Rasresistentie tegen Phytophthora infestans in het loof

Rasresistentie tegen Phytophthora infestans in het loof Rasresistentie tegen Phytophthora infestans in het loof - 2013 V. César (CRA-W) Samenvatting Om de aardappelziekte onder controle te houden zijn heel wat fungicidebehandelingen nodig. Het gebruik van rassen

Nadere informatie

Examen HAVO. wiskunde B (pilot) tijdvak 2 woensdag 20 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen HAVO. wiskunde B (pilot) tijdvak 2 woensdag 20 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Eamen HAV 0 tijdvak woensdag 0 juni 3.30-6.30 uur wiskunde B (pilot) Bij dit eamen hoort een uitwerkbijlage.. Dit eamen bestaat uit 0 vragen. Voor dit eamen zijn maimaal 8 punten te behalen. Voor elk vraagnummer

Nadere informatie

Õ ¾»¾±»µ Í «³ ͽ ± Í «³. Ê»» ï Ü»½»³¾» îðïð

Õ ¾»¾±»µ Í «³ ͽ ± Í «³. Ê»» ï Ü»½»³¾» îðïð Õ ¾»¾±»µ Í «³ ͽ ± Í «³ Ê»» ï Ü»½»³¾» îðïð Naktuinbouw kalibratieboek Spathiphyllum Schott Spathiphyllum Versie 1 Naktuinbouw, December 2010 Naktuinbouw 2010 Versie 1 pagina 2 van 52 Inleiding Voor u ligt

Nadere informatie

ALL SKY FOTO'S PROCEDURE

ALL SKY FOTO'S PROCEDURE ALL SKY FOTO'S Naast het meten van de zenitluminantie via foto s is het ook mogelijk om van elke locatie de hele hemel te meten. Dit gebeurt via een all sky foto, waarbij de gehele hemel in een locatie

Nadere informatie

Effectiviteit en toepasbaarheid van Pentakeep Super in een vollegrondsteelt aardbeien

Effectiviteit en toepasbaarheid van Pentakeep Super in een vollegrondsteelt aardbeien Effectiviteit en toepasbaarheid van Pentakeep Super in een vollegrondsteelt aardbeien Aardbeiendemodag 2014 DLV Plant Postbus 6207 5960 AE Horst Expeditiestraat 16 a 5961 PX Horst T 077 398 75 00 F 077

Nadere informatie

Hightech meets Nature. Natuurinclusief en precisielandbouw

Hightech meets Nature. Natuurinclusief en precisielandbouw Hightech meets Nature Natuurinclusief en precisielandbouw Joris Roskam, 26 januari 2018 Bayer Science for a better life Innovatie voor mensen, dieren en planten Mensen Dieren Planten Page 2 Bayer Crop

Nadere informatie

Precisielandbouw verhoogt de opbrengst

Precisielandbouw verhoogt de opbrengst Wat is precisie-landbouw? Precisielandbouw verhoogt de opbrengst Jan Kamp Definitie: Plaatsspecifieke handelingen in relatie tot omstandigheden en/of tijd. 3 variabelen: Plaats Omstandigheid Tijd Precisielandbouw

Nadere informatie

Noordelijke Precisielandbouwgroep. Project Van precisielandbouw naar beslissingsondersteunende techniek

Noordelijke Precisielandbouwgroep. Project Van precisielandbouw naar beslissingsondersteunende techniek Noordelijke Precisielandbouwgroep het samenwerkingsverband van Spinof, De Wadden en Het Hogeland de activiteiten van de Noordelijke Precisielandbouwgroep worden mede mogelijk gemaakt door bijdragen van

Nadere informatie

1/25/2018. Resultaten druppelirrigatie diverse gewassen. Inleiding. More crop per drop. Wie ben ik en wat is mijn rol

1/25/2018. Resultaten druppelirrigatie diverse gewassen. Inleiding. More crop per drop. Wie ben ik en wat is mijn rol Inleiding Resultaten druppelirrigatie diverse gewassen Sigrid Arends Wie ben ik Over het project Resultaten 2014-2017 Zetmeelaardappelen Consumptieaardappelen Soja Uien/Plantuien Pootaardappelen Samenvatting

Nadere informatie

Minder Chemie in de Praktijk Landbouw op Algoritmes

Minder Chemie in de Praktijk Landbouw op Algoritmes Minder Chemie in de Praktijk Landbouw op Algoritmes Landbouw zonder Chemie(?) 15-4-2019 Koen van Boheemen WUR Precisielandbouw Precisielandbouw is een bedrijfsmanagementvorm waarbij planten en dieren heel

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Remote Sensing

Samenvatting Aardrijkskunde Remote Sensing Samenvatting Aardrijkskunde Remote Sensing Samenvatting door een scholier 1861 woorden 28 juni 2005 6,9 111 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Combinatiebeeld: door beelden met echte kleuren samen te voegen

Nadere informatie

Introductie. Familiebedrijf in de NOP 4 e generatie boer Gewassen Oppervlakte Arbeid Studie. Plaats hier uw voettekst Pagina 2

Introductie. Familiebedrijf in de NOP 4 e generatie boer Gewassen Oppervlakte Arbeid Studie. Plaats hier uw voettekst Pagina 2 Introductie Familiebedrijf in de NOP 4 e generatie boer Gewassen Oppervlakte Arbeid Studie Plaats hier uw voettekst Pagina 2 Doelstelling Doelstelling De boerderij van onze ouders gezamenlijk voortzetten

Nadere informatie

INSTITUUT VOOR LANDBOUWTECHNIEK EN RATIONALISATIE. BULLETIN No. 34 BEPROEVING GRIMME REKORD TRE KKE RZ E E FRAD RO O I E R

INSTITUUT VOOR LANDBOUWTECHNIEK EN RATIONALISATIE. BULLETIN No. 34 BEPROEVING GRIMME REKORD TRE KKE RZ E E FRAD RO O I E R INSTITUUT VOOR LANDBOUWTECHNIEK EN RATIONALISATIE DR. S. L. MANSHOLTLAAN 12, WAGENINGEN BULLETIN No. 34 BEPROEVING GRIMME REKORD TRE KKE RZ E E FRAD RO O I E R Fabrikant: Landmaschinenfabrik Franz Grimme,

Nadere informatie

Nauwkeurige dieptemetingen

Nauwkeurige dieptemetingen Nauwkeurige dieptemetingen overwegingen & een methode drs. ir. Eric Weijters www.weijters.net Het inmeten van een wrakveld Een in onze Nederlandse wateren goed bruikbare methode om scheepswrakken in te

Nadere informatie

WONINGRAPPORT. Adres: Datum aanmaak rapport:

WONINGRAPPORT. Adres: Datum aanmaak rapport: WONINGRAPPORT Adres: Datum aanmaak rapport: juni 2009 Inhoudsopgave Bladzijde 1. Kadastrale informatie 1.1. Situatiekaart 1.2. Kadastraal bericht object 1.3. Uittreksel kadastrale kaart 2. Gegevens woning

Nadere informatie

Onderzoek biologische onkruidbestrijding in. suikerbieten R02

Onderzoek biologische onkruidbestrijding in. suikerbieten R02 Onderzoek biologische onkruidbestrijding in suikerbieten 2005 06R02 Onderzoek biologische onkruidbestrijding in suikerbieten 2005 P. Wilting Stichting IRS Postbus 32 4600 AA Bergen op Zoom Telefoon: 0164-27

Nadere informatie

Doel van het onderzoek

Doel van het onderzoek Doel van het onderzoek Compost is een veel gebruikte bodemverbeteraar in meerdere teelten. Diverse soorten zijn verkrijgbaar, waarbij aan sommige soorten middels extra doorgroeien met micro-organismen,

Nadere informatie

BEMESTING WINTERTARWE (Tekst uit LCG-Brochure Granen Oogst 2009)

BEMESTING WINTERTARWE (Tekst uit LCG-Brochure Granen Oogst 2009) - 1 - BEMESTING WINTERTARWE (Tekst uit ) Let wel: de proeven aangelegd door het LCG in 2009 werden uitgevoerd conform de bemestingsnormen die van kracht waren in 2009. Deze bemestingsnormen van 2009 zijn

Nadere informatie

GEBRUIKSAANWIJZING AANMELDEN EN PERCELEN INTEKENEN

GEBRUIKSAANWIJZING AANMELDEN EN PERCELEN INTEKENEN GEBRUIKSAANWIJZING AANMELDEN EN PERCELEN INTEKENEN A. Registreren Om percelen in te kunnen tekenen op www.mijnakker.nl registreert u zichzelf eerst. Registreren is gratis, u doet dit als volgt: 1. Ga naar

Nadere informatie

Grondwaterstandindicator freatisch grondwater Mei 2012

Grondwaterstandindicator freatisch grondwater Mei 2012 Grondwaterstandindicator freatisch grondwater Mei 2012 De grondwaterstandindicator geeft een beeld van de huidige stijghoogte van het grondwater ten opzichte van het verleden. De analyse van de stijghoogtegegevens

Nadere informatie

Natuurkunde practicum 1: Rekken, breken, buigen, barsten

Natuurkunde practicum 1: Rekken, breken, buigen, barsten Natuurkunde practicum 1: Rekken, breken, buigen, barsten Gemaakt door: Julia Hoffmann & Manou van Winden Uitvoeringsdatum: 05-10-2018 Inleverdatum: 31-10-2018 Docent: LOD Inhoud 1. Onderzoeksvraag Blz.

Nadere informatie

Sensoren In Suikerbieten (A1) Jurriaan Visser, projectleider Suiker Unie

Sensoren In Suikerbieten (A1) Jurriaan Visser, projectleider Suiker Unie Sensoren In Suikerbieten (A1) Jurriaan Visser, projectleider Suiker Unie Voorstellen: Jurriaan Visser, projectleider Suiker Unie Projectpartners: Projectdoel: Ontwikkelen van een dienst om het juiste beregeningsmoment

Nadere informatie

Plantweerbaarheid t.b.v. schimmelbestrijding Ondertitel: onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten

Plantweerbaarheid t.b.v. schimmelbestrijding Ondertitel: onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten Plantweerbaarheid t.b.v. schimmelbestrijding Ondertitel: onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten Startfoto deelproject; QMS weerpaal in stammentrekkersteelt bij gebroeders Michels

Nadere informatie

Sensormetingen luchtkwaliteit in Schiedam (juli -december2017)

Sensormetingen luchtkwaliteit in Schiedam (juli -december2017) Sensormetingen luchtkwaliteit in Schiedam (juli -december2017) analyse Henri de Ruiter, Ernie Weijers Februari 2018 Sinds juli 2017 meten burgers met behulp van goedkope sensoren de luchtkwaliteit in Schiedam.

Nadere informatie

Stoppen als huisarts: trends in aantallen en percentages

Stoppen als huisarts: trends in aantallen en percentages Dit rapport is een uitgave van het NIVEL. De gegevens mogen worden gebruikt met bronvermelding. Stoppen als huisarts: trends in aantallen en percentages Een analyse van de huisartsenregistratie over de

Nadere informatie

landbouw en natuurlijke omgeving plantenteelt open teelten CSPE KB

landbouw en natuurlijke omgeving plantenteelt open teelten CSPE KB Examen VMBO-KB 2018 gedurende 200 240 minuten landbouw en natuurlijke omgeving plantenteelt open teelten CSPE KB Het examen landbouw en natuurlijke omgeving CSPE KB bestaat uit twee deelexamens waarvan

Nadere informatie

Pootgoedvermeerdering zetmeelaardappelen

Pootgoedvermeerdering zetmeelaardappelen Pootgoedvermeerdering zetmeelaardappelen Project in opdracht van HPA Ing. K.H. Wijnholds en Ir. J.A. Booij Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen UR Business Unit Akkerbouw, Groene

Nadere informatie

Gewasgezondheid in relatie tot substraatsamenstelling (Input-output Fase IV)

Gewasgezondheid in relatie tot substraatsamenstelling (Input-output Fase IV) Gewasgezondheid in relatie tot substraatsamenstelling (Input-output Fase IV) Effect twee vulgewichten op opbrengst en kwaliteit Johan Baars, Anton Sonnenberg & Pieter de Visser & Chris Blok Dit project

Nadere informatie

Variabel aardappelen poten

Variabel aardappelen poten Variabel aardappelen poten Inleiding Eind 2017 is een operationele groep gestart waarbij het toepassen van variabel aardappelen poten van dichtbij werd bekeken (financiering door de Vlaamse Overheid).

Nadere informatie

Analyse van de voorwaarden van een curve

Analyse van de voorwaarden van een curve Analyse van de voorwaarden van een curve Thomas Hilger Gymnasium Maria Königin, Lennestadt Duitsland (Vertaling: L. Sialino) HP WP1 WP2 SP TP Niveau De opgave is geschikt voor scholieren van de bovenbouw

Nadere informatie

Verslag waarnemingen loofdoding. consumptieaardappelen. in Zeeland in 2006.

Verslag waarnemingen loofdoding. consumptieaardappelen. in Zeeland in 2006. Verslag waarnemingen loofdoding consumptieaardappelen in Zeeland in 2006. 1 Verslag waarnemingen loofdoding consumptie aardappelen in Zeeland in 2006. Dik Uenk en Corné kempenaar Plant Research International

Nadere informatie

DACOM - Waarnemingstabellen

DACOM - Waarnemingstabellen DACOM - Waarnemingstabellen Inhoudsopgave Introductie... 1 Waarnemingstabellen aardappel... 6 Waarnemingstabellen biet... 10 Waarnemingstabellen druif... 12 Waarnemingstabellen peen... 15 Waarnemingstabellen

Nadere informatie

Toepassing van Agro-Vital en Agriton bemestingsproducten in de teelt van zaaiuien.

Toepassing van Agro-Vital en Agriton bemestingsproducten in de teelt van zaaiuien. Toepassing van Agro-Vital en Agriton bemestingsproducten in de teelt van zaaiuien. In opdracht van: Agro-vital/Agriton Molenstraat 10-1, 8391 AJ Noordwolde Fr, The Netherlands Uitgebracht door: N.G. Boot

Nadere informatie

Loofdoding2 App. Instructie gebruik Loofdoding 2 App in Akkerweb Auteur Corné Kempenaar T E.

Loofdoding2 App. Instructie gebruik Loofdoding 2 App in Akkerweb Auteur Corné Kempenaar T E. ontwikkeld door Loofdoding2 App Versie 2.0 juli 2019 Instructie gebruik Loofdoding 2 App in Akkerweb Auteur Corné Kempenaar T. 0317 480498 E. corne.kempenaar@wur.nl 1 De Algemene informatie Met de Loofdoding2-App

Nadere informatie

Onderzoek naar bruikbare herbiciden in knolbegonia

Onderzoek naar bruikbare herbiciden in knolbegonia Onderzoek naar bruikbare herbiciden in knolbegonia Vervolgonderzoek in 2005 P.J. van Leeuwen, A.Th.J. Koster en J.P.T. Trompert Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector Bloembollen maart 2006 PPO

Nadere informatie