Mossen en korstmossen Oud en Nieuw Amelisweerd en Rhijnauwen

Transcriptie

1 Mossen en orstmossen Oud en Nieuw Amelisweerd en Rhijnauwen FORESTFUN ecologisch advies en onderzoe Ecologisch Adviesbureau Maes

2 COLOFON Auteur: Onderzoe: Foto s en aart: In opdracht van: Lay-out: Klaas van Dort - Forestfun Ecologisch Adviesbureau - Wageningen Klaas van Dort Leo Spier Ecologisch Adviesbureau Maes - Utrecht Afdeling Milieu & Duurzaamheid, Dienst Stadsontwieling, Gemeente Utrecht Polanen Grafisch Ontwerpbureau - Utrecht Utrecht, mei 2009 Foto aft: Nieuw Amelisweerd, locatie 1

3 Mossen en orstmossen Oud en Nieuw Amelisweerd en Rhijnauwen I INLEIDING In het voorjaar van 2009 is een globale inventarisatie van de mossen en orstmossen van de land goederen uitgevoerd. De aanleiding was het gebleen ennishiaat t.a.v. deze floragroep dat ge con stateerd was in een verennende literatuurstudie, uitgevoerd door het Ecologisch Advies bureau Maes. Rond 1970 zijn bij flora-inventarisaties oo de mossen betroen, waarbij bijzondere en lei bosspecifiee mossen genoteerd werden. Daarna zijn geregeld incidentele waarnemingen ge daan maar een actueel overzicht van de mosflora ontbra. Het onderzoe dat nu verricht is le vert een aantal hotspots voor de bryoflora op, waarmee bij het beheer reening gehouden an worden. Het onderzoe heeft een zeer globaal arater en betreft een specialistische verenning van een halve dag uitgevoerd door de bryologen Klaas van Dort en Leo Spier. 1

4 Mossen en orstmossen Oud en Nieuw Amelisweerd en Rhijnauwen RESULTATEN Locatie 1 (zie foto aft) De meeste bijzondere soorten omen voor op Nieuw Amelisweerd. In het perceel essenhahout ten westen van het landhuis is de terrestrische mosflora goed ontwield. Hier zijn uitgestrete matten aanwezig van Plooibladmos, in mozaïe met Haarspitsmos, Kleisnavelmos, Klei-veder mos, Struimos en Gerim peld boogsterre nmos. Op de essenstobben omt Recht palmpjesmos, een ensoort van de vrijwel tot oude essenstoven beperte Touwtjesmosgemeenschap (Anomodonto- Isothecietum) voor. Het is niet zeldzaam op de stobben en omt soms samen met het vrij zeldzame Spatelmos en Struimos voor. Locatie 2 Eenzelfde groep van bijzondere bosmossen is aanwezig onder bomen met snel verterend strooisel, zo als wilgen en essen, in een lein gemengd bosperceel van Oud Amelisweerd, vlabij de scheidingssloot op de grens met Nieuw Amelisweerd. Hier groeit oo het weinig opvallende Klein snavelmos, een typische soort van oude bossen op lei. Locatie 3 Oo enele gemengde percelen met ei en beu in het Trapeziumbos van Oud Amelsiweerd zijn bijzonder waardevol. Op boomvoeten groeien zowel Kni end als Recht palmpjesmos. Boven dien is hier een leine populatie aanwe zig van de Rode Lijstsoort Ge woon schrift mos (Graphis scripta). Deze epi fyt geldt als oud bos indicator en was nog niet van Amelisweerd beend. Locatie 4 Op twee oude beuen in het Achterbos van Nieuw Amelisweerd omt de ritische epifyt en Rode Lijstsoort Gewoon schriftmos oo voor. Locatie 3 Trapeziumbos Oud Amelisweerd met opgaande eien en beuen. 2

5 Mossen en orstmossen Oud en Nieuw Amelisweerd en Rhijnauwen Essenhahout van Numeri, op de stobben groeien essenhahout-specifiee mossen. Locatie 5 Op een omgevallen esdoorn in een gemengd bosperceel werd Isidieus vingermos (Physcia clementei) ontdet. Deze zeldzame epifyt staat nog steeds te boe als bedreigd maar breidt zich uit in Nederland. Locatie 6 Een derde zeldzame epifyt, Berijpte schotelorst (Lecanora subcarpinea), groeide op enele notenbomen in een weiland ten noorden van het landgoed. Het aantal atlasbloen waarin de Berijpte schotelorst is gevonden steeg de laatste decennia van 0 naar 77 Locatie 7 Op de buners in het bos bevinden zich fraaie populaties van Gerimpeld ronelbladmos, begeleid door Oranjesteeltje. De waarde van mossen op buners in bossen is afdoende belicht in het proefschrift van Greven (Greven, 1992). Locatie 8 In het essenhahout van Nume ri (Rhijnauwen) werd eveneens Recht palm pjesmos en Struimos op de oude essenstoven aangetroffen. Samenvattend: Bijzondere mossen en orstmossen werden aan getroffen op essenhahout, in oude bospercelen, op die bomen en op buners in het bos. Op dood hout en op laanbomen zijn geen bijzondere soorten aangetroffen. Aanbeveling: Genoemde oude bospercelen bevatten uiterst waardevolle bronpopulaties van ritische bossoorten. Van belang is dat deze groeiplaatsen bij beheerders beend zijn en behouden worden. 3

6 O Mossen en orstmossen Oud en Nieuw Amelisweerd en Rhijnauwen landgoederen-grens groeiplaats bijzonder mos/orstmos Locaties bijzondere mossen en orstmossen OVERZICHT VAN LOCATIES MET BIJZONDERE MOSSEN EN KORSTMOSSEN

7 Mossen en orstmossen Oud en Nieuw Amelisweerd en Rhijnauwen BIJLAGE 1 - Overzicht mossen zzz en RL Amblystegium serpens Gewoon pluisdraadmos Brachythecium populeum Penseeldiopmos Brachythecium rutabulum Gewoon diopmos Bryoerythrophyllum recurvirostre Oranjesteeltje Bryum capillare Gedraaid nimos Ceratodon purpureus Gewoon purpersteeltje Cirriphyllum piliferum Haarspitsmos Eurhynchium hians Klei-snavelmos Eurhynchium pumilum zz Klein snavelmos Eurhynchium striatum Geplooid snavelmos Fissidens bryoides Gezoomd vedermos Fissidens taxifolius Klei-vedermos Frullania dilatata Helmroestmos Grimmia pulvinata Gewoon muisjesmos Homalia trichomanoides z Spatelmos Homalothecium sericeum Gewoon zijdemos Hypnum cupressiforme Gesnaveld lauwtjesmos Isothecium alopecuroides zz Recht palmpjesmos Isothecium myosuroides Kniend palmpjesmos Kindbergia praelonga Fijn laddermos Lesea polycarpa Uiterwaardmos Lophocolea heterophylla Gedrongen antmos Metzgeria furcata Blee boomvorje Mnium hornum Gewoon sterrenmos Orthotrichum affine Gewone haarmuts Orthotrichum anomalum Gesteelde haarmuts Orthotrichum diaphanum Grijze haarmuts Orthotrichum lyellii Broedhaarmuts Orthotrichum striatum z Gladde haarmuts Plagiomnium undulatum Gerimpeld boogsterrenmos Rhynchostegium confertum Boomsnavelmos Schistidium crassipilum Muurachterlichtmos Syntrichia intermedia Vioolsterretje Syntrichia papillosa Kniersterretje Thamnobryum alopecurum zz Struimos Tortella tortuosa zz Gerimpeld ronelbladmos Tortula muralis Gewoon muursterretje Ulota bruchii Knotsroesmos Zygodon viridissimus Gewoon iepenmos 5

8 Mossen en orstmossen Oud en Nieuw Amelisweerd en Rhijnauwen BIJLAGE 2 - Overzicht orstmossen Amandinea punctata Vliegenstrontjesmos Anisomeridium polypori Schoorsteentje Arthonia radiata Amoebeorst Bacidia adastra noopjesorst Candelaria concolor Vals dooiermos Candelariella reflexa Poedergeelorst Candelariella vitellina Grove geelorst Chaenotheca ferruginea Roestbruin schorssteeltje Chaenotheca trichialis Grijs schorssteeltje Cladonia coniocraea Smal beermos Evernia prunastri Eienmos Flavoparmelia caperata Bosschildmos Gyalideopsis anastomosans Aspergeorst Graphis scripta zz BE Gewoon schriftmos Haematomma ochroleucum Witgerande stoforst Lecania cyrtella Boomglimschoteltje Lecania naegelii Rooglimschoteltje Lecanora chlarotera Witte schotelorst Lecanora expallens Bleegroene schotelorst Lecanora hageni Kleine schotelorst Lecanora subcarpinea zz GE Berijpte schotelorst Lecidella elaeochroma Gewoon purperschaaltje Lepraria incana Gewone poederorst Lepraria lobificans Gelobde poederorst Parmelia borreri Witstippelschildmos Parmelia elegantula Sierlij schildmos Parmelia exasperatula Lepelschildmos Parmelia glabratula Glanzend schildmos Parmelia perlata Groot schildmos Parmelia revoluta Gebogen schildmos Parmelia saxatilis Blauwgrijs steenschildmos Parmelia soredians Groen boomschildmos Parmelia subaurifera Verstop-schildmos Parmelia subrudecta Gestippeld schildmos Parmelia sulcata Gewoon schildmos Parmelia ulophylla Rijpschildmos Phaeophyscia orbicularis Rond schaduwmos Physcia adscendens Kapjesvingermos Physcia caesia Stoeprandvingermos Physcia clementei zz EB Isidieus vingermos Physcia tenella Hesenvingermos Physconia grisea Grauw rijpmos Porina aenea Schors-olievleje Ramalina farinacea Melig tamos Xanthoria candelaria Kroezig dooiermos Xanthoria parietina Groot dooiermos 6

9 Mossen en orstmossen Oud en Nieuw Amelisweerd en Rhijnauwen BIJLAGE 3 - Zeldzame mossen en orstmossen met coördinaten Mossen zzz en RL x y Homalia trichomanoides z 140, ,250 Spatelmos essenhahout Homalia trichomanoides z 139, ,317 Spatelmos buner Homalia trichomanoides z 138, ,709 Spatelmos essenhahout Eurhynchium pumilum zz 139, ,304 Klein snavelmos driehoeig bosperceel Isothecium alopecuroides zz 140, ,438 Recht palmpjesmos op die Beu in gemengd perceel Isothecium alopecuroides zz 140, ,254 Recht palmpjesmos Numerie Isothecium alopecuroides zz 138, ,709 Recht palmpjesmos essenhahout Thamnobryum alopecurum zz 139, ,304 Struimos driehoeig bosperceel Thamnobryum alopecurum zz 140, ,254 Struimos Numerie Thamnobryum alopecurum zz 141, ,383 Struimos Numerie Tortella tortuosa zz 139, ,317 Gerimpeld ronelbladmos buner Korstmossen Graphis scripta zz BE 140, ,438 Gewoon schriftmos op die Beu in gemengd perceel Graphis scripta zz BE 139, ,373 Gewoon schriftmos op 2 die beuen Physcia clementei zz EB 139, ,304 Isidieus vingermos op omgevallen esdoorn Lecanora subcarpinea zz GE 139, ,035 Berijpte schotelorst notenrij 7