Referentieniveaus Rekenen in de praktijk. Herfst, 2012 Bert Claessens (HAN) Anneke Noteboom (SLO)
|
|
- Jozef Aerts
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Referentieniveaus Rekenen in de praktijk Herfst, 2012 Bert Claessens (HAN) Anneke Noteboom (SLO)
2 Waar kwam u op af... Referentieniveaus moesten ertoe bijdragen dat de kwaliteit en opbrengsten van het onderwijs in taal en rekenen zouden verhogen en er een doorlopende leerlijn door het hele onderwijs zou ontstaan. Wat zien we daarvan op dit moment, herfst 2012 binnen het rekenonderwijs in de basisschool en de overgang naar het voortgezet onderwijs van terug? Is de missie geslaagd? En zo nee, is er kans van slagen?
3 Waar kwam u op af... In deze workshop bekijken en bespreken we hoe de referentieniveaus 1F en 1S zijn geconcretiseerd en zijn opgenomen in rekenmethodes en de dagelijkse praktijk. Is er al sprake van implementatie in de praktijk en zo ja, is het waar dat opbrengsten verhogen? Of gaat het rekenniveau van kinderen juist omlaag? Is er inderdaad al sprake van een doorgaande lijn van po naar vo en hoe ziet die er dan uit? We bespreken de huidige stand van zaken, knelpunten en mogelijkheden en vragen hierbij een actieve inbreng van de aanwezigen.
4 Wat zijn uw vragen? Wanneer bent u tevreden met deze workshop?
5 Inhoud Is de missie geslaagd, wat weet u? Terug naar 1F en 1S voor rekenen Concretisering van 1F en 1S Referentieniveaus in rekenmethodes Kwaliteit van de opbrengsten in PO (omhoog)? Niveau 1F en 1S in PO? Wat kunnen we doen in PO? Doorgaande lijn naar VO: Stand van zaken Kans van slagen?
6 Is deze missie (al) geslaagd? Kwaliteit van rekenonderwijs verhoogd? Zijn de opbrengsten verhoogd? Is er een doorlopende lijn van PO naar VO (of in alle leerjaren) ontstaan? Wat weet u? Wat denkt u? Wat merkt u?
7 JuQ
8 Kerndoelen rekenen-wiskunde 2006 Wiskundig inzicht en handelen 23. De leerlingen leren wiskundetaal gebruiken. 24. De leerlingen leren praktische en formele reken-wiskundige problemen op te lossen en redeneringen helder weer te geven. 25. De leerlingen leren aanpakken bij het oplossen van reken-wiskundeproblemen te onderbouwen en leren oplossingen te beoordelen. Getallen en bewerkingen 26. De leerlingen leren structuur en samenhang van aantallen, gehele getallen, kommagetallen, breuken, procenten en verhoudingen op hoofdlijnen te doorzien en er in praktische situaties mee te rekenen. 27. De leerlingen leren de basisbewerkingen met gehele getallen in elk geval tot 100 snel uit het hoofd uitvoeren, waarbij optellen en aftrekken tot 20 en de tafels van buiten gekend zijn. 28. De leerlingen leren schattend tellen en rekenen. 29. De leerlingen leren handig optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen. 30. De leerlingen leren schriftelijk optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen volgens meer of minder verkorte standaardprocedures. 31 De leerlingen leren de rekenmachine met inzicht te gebruiken. Meten en meetkunde 32. De leerlingen leren eenvoudige meetkundige problemen op te lossen. 33. De leerlingen leren meten en leren te rekenen met eenheden en maten, zoals bij tijd, geld, lengte, omtrek, oppervlakte, inhoud, gewicht, snelheid en temperatuur.
9 Een kerndoel nader bekeken... Kerndoel 26 De leerlingen leren structuur en samenhang van aantallen, gehele getallen, kommagetallen, breuken, procenten en verhoudingen op hoofdlijnen te doorzien en er in praktische situaties mee te rekenen.
10 Kerndoel 26 De leerlingen leren structuur en samenhang van aantallen, gehele getallen, kommagetallen, breuken, procenten en verhoudingen op hoofdlijnen te doorzien en er in praktische situaties mee te rekenen. Alles telt, groep 7a
11 Kerndoel 26 De leerlingen leren structuur en samenhang van aantallen, gehele getallen, kommagetallen, breuken, procenten en verhoudingen op hoofdlijnen te doorzien en er in praktische situaties mee te rekenen.
12 Kerndoel 26 De leerlingen leren structuur en samenhang van aantallen, gehele getallen, kommagetallen, breuken, procenten en verhoudingen op hoofdlijnen te doorzien en er in praktische situaties mee te rekenen. Alles telt, groep 8a
13 12 jaar 1F po so 1S po (rekenen) so (rekenen) po en so (taal) mbo niveau 1,2,3 vmbo bb, kb, gl, gt 2S 16 jaar 2F 1F Fundamenteel-niveau - Einde basisonderwijs, 12 jarige leeftijd - Voor leerlingen die in hun vervolgonderwijs doorgaans naar KB- en BB-richtingen van het VMBO gaan - Grens ongeveer bij p25-leerling (tussen C en D-niveau) - Keuzes op basis van: - wat kunnen ze (nu)? - wat zouden ze moeten kunnen, gezien... - Geen toelatingseis 1S Streefniveau - Einde basisonderwijs, 12 jarige leeftijd - voor leerlingen die in hun vervolgonderwijs doorgaans minimaal naar 18 de jaar theoretische leerweg of gemengde 3F leerweg in het VMBO gaan en naar HAVO of VWO havo, - vwo Grens (rekenen) ongeveer bij p50-leerling (tussen B- en C-niveau) - mbo, Keuzes niveau op 4 basis van: - wat kunnen 3S ze (nu)? 4F - wat zouden ze moeten kunnen, gezien... - Geen toelatingseis vwo (taal) 4S 2F Fundamenteel-niveau - Einde VMBO-KB en BB, 16-jarige leeftijd - Wat je als burger moet kunnen in de maatschappij hbo, wo
14 Kerndoelen en referentieniveaus Kerndoelen Beschrijven aanbod Verantwoordelijkheid bij de school om dit aanbod zodanig aan te bieden dat de kinderen voldoende kans krijgen dit te leren. Voor alle vakgebieden in po Alleen gericht op één sector (primair onderwijs) Beschrijven het wat, niet het hoe Referentieniveaus Beschrijven beheersingsniveau: wat moeten welke leerlingen op welk moment begrijpen, kennen en kunnen Erkennen differentiatie naar (eind)niveau Beschrijven het wat, niet het hoe Doorlopende beschrijving van po naar vo en hbo/wo
15 Wat staat er in het referentiekader rekenen? Vier domeinen: Getallen Verhoudingen Meten en Meetkunde Verbanden Getrapte indeling: A. Notatie, taal, betekenis B. Met elkaar in verband brengen C. Gebruiken Drie soorten weten Paraat hebben Functioneel gebruiken Weten waarom
16 12 jaar 1 - fundament 1 - streef A Notatie, taal en betekenis Paraat hebben Paraat hebben 34 Uitspraak, schrijfwijze en betekenis van getallen, symbolen en relaties Wiskundetaal gebruiken 5 is gelijk aan (evenveel als) 2 en 3 de relaties groter/kleiner dan 0,45 is vijfenveertig honderdsten breuknotatie met horizontale streep, teller, noemer, breukstreep breuknotatie herkennen ook als ¾ 1F en ook: - Moeilijkere getallen - Complexere situaties - Abstracter/formeler Functioneel gebruiken Functioneel gebruiken uitspraak en schrijfwijze van gehele getallen, breuken, decimale getallen Getal benamingen zoals driekwart, anderhalf, miljoen gemengd getal relatie tussen breuk en decimaal getal Weten waarom Weten waarom orde van grootte van getallen beredeneren verschil tussen cijfer en getal belang van het getal 0 12 jaar 1 - fundament 1 - streef
17 12 jaar 1 - fundament 1 - streef B Met elkaar in verband brengen Getallen en getalrelaties Structuur en samenhang Paraat hebben tienstructuur getallenrij getallenlijn met gehele getallen en eenvoudige decimale getallen Functioneel gebruiken Paraat hebben getallenlijn, ook met decimale getallen en breuken Functioneel gebruiken 1F en ook: - Moeilijkere getallen - Complexere situaties - Abstracter/formeler vertalen van eenvoudige situatie naar berekening afronden van gehele getallen op ronde getallen globaal beredeneren van uitkomsten splitsen en samenstellen van getallen op basis van het tientallig stelsel Weten waarom vertalen van complexe situatie naar berekening decimaal getal afronden op geheel getal afronden binnen gegeven situatie: 77,6 dozen berekend dus 78 dozen kopen Weten waarom structuur van het tientallig stelsel opbouw decimale positiestelsel redeneren over breuken, bijvoorbeeld: is er een kleinste breuk?
18 12 jaar 1 - fundament 1 - streef C Gebruiken (vervolg) Memoriseren, automatiseren Hoofdrekenen (noteren van tussenresultaten toegestaan) Hoofdbewerkingen (+, -,, :) op papier uitvoeren met gehele getallen en decimale getallen Bewerkingen met breuken (+, -,, :) op papier uitvoeren Berekeningen uitvoeren om problemen op te lossen Rekenmachine op een verstandige manier inzetten Paraat hebben (vervolg) vermenigvuldigen van een getal met één cijfer met een getal met twee of drie cijfers: = 5 uur werken voor 5,75 per uur vermenigvuldigen van een getal van twee cijfers met een getal van twee cijfers: = getallen met maximaal drie cijfers delen door een getal met maximaal 2 cijfers, al dan niet met een rest: 132 : 16 = Paraat hebben (vervolg) 1F en ook: - Moeilijkere getallen - Complexere situaties - Abstracter/formeler delen met rest of (afgerond) decimaal getal: 122 : 5 =
19 Uit de eindtoets 2011 Esmee telt met gelijke stappen terug. Welk getal moet op de plaats van het vraagteken staan? A 875 C 9875 B 9750 D ,5 miljoen is 1 miljoen en A 5000 C B D Welke van de onderstaande breuken is niet gelijk aan 36 12? A B C D
20 Uit de eindtoets 2011 Sem koopt 2,98 kg boerenkool bij de groenteboer. Hij moet 7,45 betalen. Wat is de prijs per kilo ongeveer? Hoeveel mensen woonden in totaal in Antwerpen in 2006? A 0,40 C 3,75 B 2,50 D 22,22 A C B D A 9999 C B D 91809
21 Interpreteren van de doelen en niveaus Bekijk de opgaven uit de rekenmethodes. En neem de beschrijving van de referentieniveaus. Welke opgaven vallen volgens jou onder 1F? Welke opgaven vallen onder 1S? Welke argumenten gebruik je?
22 Welk niveau? r/scholing/onlinetraining/
23 Nadere concretisering Toelichting op de referentieniveaus 1S en 1F Voorbeelden uit de rekenmethodes
24 Stelling: Hanteren van fundamentele doelen en streefdoelen leidt tot verlaging van de leerprestaties!
25 Vorm een Tweetal Degene die de minste jaren onderwijservaring heeft, is het eens met de stelling. De ander is oneens. Voer de discussie en draag argumenten aan! Hanteren van fundamentele doelen en streefdoelen leidt tot verlaging van de leerprestaties!
26 Rekenmethodes en Referentieniveaus Doelen - Minimumdoelen, - Basisdoelen - Fundamentele doelen en Streefdoelen Differentiatie - naar oplossingswijze - naar handelingsniveau - inhoudelijke differentiatie - naar instructietijd - naar tempo
27 Voorbeeld: Principe kennen van het verzamelen en weergeven van gegevens op verschillende manieren: in tabellen, beeld-, staaf-, cirkel-, en lijngrafieken en weten waarom dit zo handig geordend kan worden
28 Uit Wereld in getallen 7b, blok 3 Minimum niveau
29 Uit Wereld in getallen 8a, blok 4 Toets, Minimum niveau
30 Uit Wereld in getallen 8a, blok 4 Toets, Basisniveau
31 Uit Pluspunt 7, blok 10 * en ** niveau
32 Uit Pluspunt, groep 7, blok 5 Handleiding instructieles
33 Rekenrijk: F-schriften: Fundamenteel niveau Vanaf groep 5 Uitsluitend basisstrategieën Eigen schrift om in te schrijven met opgaven op fundamenteel niveau Getallen aangepast Meer herhaling van de basisvaardigheden Leerlingen doen zoveel mogelijk met de instructie mee (uitzondering instructie variastrategieën en moeilijke onderwerpen)
34 Alles telt
35 Kwaliteit van de opbrengsten Waar kunnen we dan naar kijken: - Onderzoek van inspectie - Cito eindtoets en PPON en LOVS, JPON - Eigen onderzoekje -...
36 Onderzoek van de inspectie
37 Onderzoek van de inspectie
38 Conclusies Onderzoek van de inspectie De Cito Eindtoetsscore van de scholen die deelnemen aan de rekenverbetertrajecten stijgt significant van 534,1 in schooljaar 2008/2009 naar 534,7 in schooljaar 2010/2011. De toetsscore van de rekenzwakke scholen die deelnemen aan de rekenverbetertrajecten stijgt in schooljaar 2010/2011 significant ten opzichte van schooljaar 2008/2009. Het lukt de rekensterke scholen niet om hun niveau vast te houden. Deze resultaten komen ook naar voren bij de Cito Eindtoetsscores van scholen die niet deelnemen aan de verbetertrajecten: ook hier verbeteren de rekenzwakke scholen zich en hebben rekensterke scholen moeite hun niveau vast te houden.
39 Samenvatting van de belangrijkste resultaten JPON Rekenen 2010
40 Samenvatting van de belangrijkste resultaten JPON Rekenen 2010 In jaargroep 8 vinden we dat er zowel bij alle drie onderdelen van taal als bij alle drie onderdelen van Rekenen-Wiskunde een voortuitgang ten opzichte van 2008 en 2009 is. De verschillen zijn alle significant en positief. Uitgedrukt in effectgrootten zijn de verschillen per onderdeel nauwelijks betekenisvol in statistische zin. Over de hele linie bezien is er echter duidelijk een positieve trend te signaleren bij alle onderdelen tussen 2009 en Bij Rekenen-Wiskunde in jaargroep 4 is er bij twee van de vier vaardigheden wel een significant effect gevonden: in 2010 waren de prestaties significant beter bij Getallen en getalsrelaties en bij Optellen en aftrekken. Ook hier zijn de effectgroottes echter zeer beperkt.
41 Eigen (bescheiden) rekenonderzoek eind groep 8 (2012) Onderzoeksvraag: In hoeverre beheersen leerlingen eind groep 8 referentieniveau 1F voor rekenen? Deelvragen: - Welke verschillen zien we in relatie tot het type onderwijs waar ze na de zomervakantie naar toe gaan? - Wat kunnen we zeggen over de moeilijkheid van de opgaven (alleen p-waarden/percentages)
42 Hoeveel procent van de leerlingen eind groep 8 maakt deze 1F toets goed? En op welk uitstroomniveau?
43 Hoeveel procent van de kinderen eind groep 8 maakt de opgave goed?
44 Hoeveel procent van de kinderen eind groep 8 maakt de opgave goed?
45 Hoeveel procent van de kinderen eind groep 8 maakt de opgave goed?
46 Wat is uw inschatting? N=775 Beheersing totaal (20 opgaven) Goed ( 80%) Matig (51-79%) Onvoldoende ( 50%) Totaal vmbo-onbekend 100% (20) pro 100% (29) vmbo-bb? 100% (69) vmbo-bb/kb 100% (18) vmbo-kb? 100% (112) vmbo-kb/tl 100% (9) vmbo-tl/mavo? 100% (161) vmbo-tl/havo 100% (56) havo? 100% (113) havo/vwo 100% (99) vwo (ath/gym)? 100% (89) totaal PO 100% (775)
47 Beheersing (80%) op het totaal niveau 1F N=775 Beheersing totaal (20 opgaven) Goed ( 80%) Matig (51-79%) Onvoldoende ( 50%) Totaal vmbo-onbekend 100% (20) pro 100% (29) vmbo-bb 12% (8) 100% (69) vmbo-bb/kb 100% (18) vmbo-kb 45% (50) 100% (112) vmbo-kb/tl 100% (9) vmbo-tl/mavo 63% (101) 100% (161) vmbo-tl/havo 100% (56) havo 83% (94) 100% (113) havo/vwo 100% (99) vwo (ath/gym) 93% (83) 100% (89) totaal PO 100% (775)
48 Beheersing (80%) op het totaal niveau 1F N=775 Beheersing totaal (20 opgaven) Goed ( 80%) Matig (51-79%) Onvoldoende ( 50%) Totaal vmbo-onbekend 5% (1) 5% (1) 90% (18) 100% (20) pro 3% (1) 3% (1) 93% (27) 100% (29) vmbo-bb 12% (8) 41% (28) 48% (33) 100% (69) vmbo-bb/kb 22% (4) 28% (5) 50% (9) 100% (18) vmbo-kb 45% (50) 30% (34) 25% (28) 100% (112) vmbo-kb/tl 44% (4) 33% (3) 22% (2) 100% (9) vmbo-tl/mavo 63% (101) 30% (49) 7% (11) 100% (161) vmbo-tl/havo 70% (39) 20% (11) 11% (6) 100% (56) havo 83% (94) 15% (17) 2% (2) 100% (113) havo/vwo 89% (88) 10% (10) 1% (1) 100% (99) vwo (ath/gym) 93% (83) 6% (5) 1% (1) 100% (89) totaal PO 61% (473) 21% (164) 18% (138) 100% (775)
49 Beheersing (80%) op deel A en deel B gescheiden N=775 beheersing deel A (12 opg) beheersing deel B (8 opg) Goed ( 80%) Matig (51-79%) Onv ( 50%) Goed ( 80%) Matig (51-79%) Onv ( 50%) vmbo-onbekend 5% 95% 20% 15% 65% pro 3% 97% 7% 14% 79% vmbo-bb 10% 23% 67% 25% 43% 32% vmbo-bb/kb 28% 11% 61% 17% 33% 50% vmbo-kb 40% 29% 31% 40% 44% 16% vmbo-kb/tl 56% 44% 56% 44% vmbo-tl/mavo 50% 30% 20% 59% 32% 9% vmbo-tl/havo 57% 32% 11% 64% 36% havo 77% 17% 6% 71% 28% 1% havo/vwo 82% 15% 3% 88% 11% 1% vwo (ath/gym) 80% 18% 2% 89% 10% 1% totaal PO 54% 21% 25% 58% 28% 13%
50 Percentage goed per opgave (N=775) 95% Percentage goed per opgave (N=775) 90% 85% 80% 75% 70% 65% 60% 55% 50%
51 Beheersing (75%) op Totaal (20 opgaven) N=775 75% of meer goed 50-74% goed 25-49% goed 0-24% goed vmbo-onbekend 5% 10% 60% 25% pro 3% 7% 41% 48% vmbo-bb 20% 39% 29% 12% vmbo-bb/kb 22% 33% 33% 11% vmbo-kb 55% 28% 15% 2% vmbo-kb/tl 56% 22% 22% vmbo-tl/mavo 73% 22% 5% vmbo-tl/havo 77% 14% 9% havo 89% 9% 2% havo/vwo 95% 5% vwo (ath/gym) 97% 2% 1% Totaal 68% 17% 11% 4%
52 Conclusies uit rekenonderzoek 1F einde PO 1F wordt wel beheerst door meer dan 80% van de havo en vwo leerlingen (maar ze moeten ook 1S beheersen) 1F wordt niet beheerst door de vmbo-t leerlingen, terwijl zij 1S zouden moeten beheersen 1F wordt door slechts weinig kinderen uit vmbo-bb en kb beheerst, terwijl zij dit eigenlijk zouden moeten beheersen. Wat betekent dit voor het onderwijs in de (bovenbouw van) de basisschool en onderbouw van het voortgezet onderwijs?
53 kleutergroepen Na(ar) de Cito-Eindtoets havo-vwo vmbo t groep 3 tot en met 8 vmbo kb vmbo bb pro
54 Wat kunnen we doen in het basisonderwijs? Van kerndoelen naar referentieniveaus is een hele grote omslag Verplichte rekentoetsen in PO en VO zullen ook tot een omslag leiden Convergente differentiatie in de onder- en middenbouw, divergente differentiatie in de bovenbouw kenen/toetsen/toetspo/
55 Voor leerlingen voor wie 1F maximaal haalbaar is
56 Van 1F naar 2F
57 Dilemma s voor diverse betrokkenen Hoe kun je 1F en 1S interpreteren Hoe zie je het niveau van 1F en 1S terug in de rekenmethode en toetsen? Wanneer is een leerlijn naar 1F een optie, acceptabel, beter? En voor wie dan? Dilemma: is het een probleem bij de leerling of bij het onderwijs? Hoe kun je waarborgen dat het onderwijs alles heeft gedaan? Hoe kunnen scholen zich goed verantwoorden?
58 Verantwoord naar het hoogst haalbare niveau Ontwikkeling van de rekenvaardigheid van de leerling Kwaliteit van het (reken)onderwijs (en verantwoord schoolbeleid) Ontwikkelperspectief richting VO Checklist 'Verantwoord kiezen voor fundamenteel rekenniveau 1F'
59 Doorgaande lijn van PO naar VO Van kloof naar drempel naar doorgaande lijn Voorschoolse educatie Vroegschoolse educatie groep 1 en 2 Groep 3 t/m 8 Voortgezet onderwijs Onderbouw Voorschoolse educatie Vroegschoolse educatie groep 1 en 2 Groep 3 t/m 8 Voortgezet onderwijs Onderbouw
60 Stand van zaken Geen toelatingseis, dus verschillen zijn er nog Wel een zelfde taal in termen van de inhoud van de referentieniveaus Aanzet op veel scholen tot een warme overdracht Aanzet op VO scholen voor het geven van rekenen of aandacht voor rekenen Toename van rekenboeken voor VO Aanzet tot afstemming van VO op PO en van PO op VO: een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid in plaats van wijzen met de vinger.
61 Kans van slagen Medeverantwoordelijkheid en ondersteuning vanuit het management Voldoende facilitering (tijd voor leraren, docenten, leerlingen; middelen en materialen) Mede eigenaarschap bij leraren en docenten Zorgen voor goede deskundigheid bij leraren en docenten op het gebied van rekenen en didactiek Afstemming en warme contacten en warme overdracht Schoolbeleid Opbrengstgericht werken
62 Inhoud Is de missie geslaagd, wat weet u? Terug naar 1F en 1S voor rekenen Concretisering van 1F en 1S Referentieniveaus in rekenmethodes Kwaliteit van de opbrengsten in PO (omhoog)? Niveau 1F en 1S in PO? Wat kunnen we doen in PO? Doorgaande lijn naar PO: Stand van zaken Kans van slagen?
63 Gras gaat niet harder groeien als we er aan trekken. Laten we zorgen voor een goede voedingsbodem en een passend klimaat... Zodat de kinderen optimaal kunnen leren binnen hun mogelijkheden. En de leraar optimaal kan werken!
64
65 Ondersteuning bij het wat en hoe: Doorlopende leerlijnen
66 Ondersteuning bij het wat en hoe: Doorlopende leerlijnen
67 Ondersteuning bij het wat en hoe: Kennisbank Rekenen
68
69
70 Meer informatie en websites, pagina 1 Op deze site vindt u allerlei informatie rond de Doorlopende Leerlijnen voor Taal en Rekenen en welke activiteiten hiervoor plaatsvinden. U kunt hier ook de rapporten 'Over de drempels met taal en rekenen', 'Over de drempels met taal' en 'Over de drempels met rekenen' gratis downloaden. Via deze links vindt u allerlei publicaties rond de referentieniveaus van de verschillende instellingen. Op de site van het Cito vindt u de rapporten van de Periodieke Peilings Onderzoeken van het onderwijs (PPON) voor taal en rekenen. U kunt ze gratis downloaden. Op deze site zijn de rapporten 'Basisvaardigheden rekenen-wiskunde in het basisonderwijs' en 'Basisvaardigheden taal in het basisonderwijs' gratis te downloaden Hier vindt u allerlei informatie over verbetertrajecten, taal- en rekenpilots, ervaringen van scholen; dit is een site van de PO-raad en Platform Kwaliteit! U kunt zich hier ook opgeven voor aanvraag van een rekenpilot. U vindt hier meer over de referentieniveaus taal en de koppeling aan de tussendoelen. Het Fisme is het expertisecentrum voor rekenen en wiskunde. U vindt hier verschillende activiteiten en publicaties rond de referentieniveaus en doorlopende leerlijnen. zie ook Voor leraren po (incl. so) en vo heldere, visuele beschrijvingen van leerlijnen voor het leren rekenen.
71 Meer informatie en websites, pagina 2 Het APS heeft verschillende publicaties rond de referentieniveaus ontwikkeld, voor zowel PO als VO. Zie bijvoorbeeld de posters van 1F/2F/3F voor rekenen. Hier vindt u informatie over de aansluiting van PO naar VO en de rol van de referentieniveaus daarbij. CPS steekt met name in op de doorlopende leerlijnen. Deze site biedt een uitwerking van de kerndoelen voor het basisonderwijs over de verschillende leerjaren, met inhouden, activiteiten voor leraar en leerling en doorkijkjes uit de praktijk en Op deze sites vindt u allerlei informatie rond rekenen en wiskunde in PO en VO, zoals doelen, inhouden, leerstoflijnen in rekenmethodes, lessuggesties en verwijzingen. Hier kunt u de Fundamentele doelen Rekenen-Wiskunde gratis downloaden; ook staan hier enkele routeboekjes voor drie rekendomein in de methode Pluspunt (experiment) voor leerlingen die werken naar niveau 1F. Hier vindt u bij alle concretiseringen van de referentieniveaus van 1F algemene voorbeelden en voorbeelden uit de rekenmethodes. Hier vindt u leerlijnbeschrijvingen voor de overgang van PO naar VO-VMBO en leerlingmaterialen met handreikingen (experimentele versie) die gratis te downloaden zijn.
Rekenen van groep 8 naar de brugklas. Herfst, 2012 Bert Claessens (HAN)
Rekenen van groep 8 naar de brugklas Herfst, 2012 Bert Claessens (HAN) Inhoud Wat vertellen leerkrachten en leraren ons? Wat vertellen de resultaten van leerlingen ons? Wat vertellen de leerlingen ons?
Nadere informatieReferentieniveaus Rekenen Kansen met perspectief, ook voor zwakkere rekenaars
Referentieniveaus Rekenen Kansen met perspectief, ook voor zwakkere rekenaars Anneke Noteboom (SLO) Gea Spaans (PO-Raad) Tijn Bloemendaal (HCO) Steunpuntpo@poraad.nl Inhoud Wensen en verwachtingen Aanleiding
Nadere informatieTot het onderwijs in het vo horen naast de eerder genoemde getalsoorten ook nog machten, wortels en bijzondere getallen als π.
De operationalisering voor Getallen Uit: Over de drempels met rekenen, Consolideren, onderhouden, gebruiken en verdiepen (zie voor het hele hoofdstuk en rapport: www.taalenrekenen.nl) Getallen 7.. Inleiding
Nadere informatieToetsen en evalueren in het rekenonderwijs op de basisschool? Miniconferentie,26 maart 2013 Wilmad Kuiper Anneke Noteboom
Toetsen en evalueren in het rekenonderwijs op de basisschool? Miniconferentie,26 maart 2013 Wilmad Kuiper Anneke Noteboom Inhoud Toetsen en evalueren Rekenonderwijs anno 2013 Evaluatiemiddelen binnen rekenonderwijs
Nadere informatieAlles telt tweede editie. Kerndoelanalyse SLO
Alles telt tweede editie Kerndoelanalyse SLO Maart 2012 2012 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Alle rechten voorbehouden. Mits de bron wordt vermeld is het toegestaan om zonder
Nadere informatieHet Grote Rekenboek. Kerndoelanalyse SLO
Het Grote Rekenboek Kerndoelanalyse SLO Mei 2014 Verantwoording 2014 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Mits de bron wordt vermeld, is het toegestaan zonder voorafgaande toestemming
Nadere informatieWis en reken. Kerndoelanalyse SLO
Wis en reken Kerndoelanalyse SLO April 2011 Verantwoording 2011 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Alle rechten voorbehouden. Mits de bron wordt vermeld is het toegestaan om
Nadere informatieRekenwonders. Kerndoelanalyse SLO
Rekenwonders Kerndoelanalyse SLO November 2014 Verantwoording 2014 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Mits de bron wordt vermeld, is het toegestaan zonder voorafgaande toestemming
Nadere informatieBijlage Wiskunde vmbo
Bijlage Wiskunde vmbo IJking Referentiekader Rekenen versus Examenprogramma's Victor Schmidt April 2010 Verantwoording 2010 Stichting leerplanontwikkeling (SLO), Enschede Alle rechten voorbehouden. Mits
Nadere informatieMaatwerk rekenen. Kerndoelanalyse SLO
Maatwerk rekenen Kerndoelanalyse SLO November 2011 2011 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Alle rechten voorbehouden. Mits de bron wordt vermeld is het toegestaan om zonder
Nadere informatieARTIKEL. Anneke Notenboom
KENNISMAKEN MET DE REFERENTIENIVEAUS voor Rekenen ARTIKEL Rekenbeleid Anneke Notenboom Kennismaken met de Referentieniveaus voor Rekenen In 2008 zijn in opdracht van OCW referentieniveaus voor taal en
Nadere informatieReferentieniveaus uitgelegd. 1S - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1S rekenen. 1F - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1F rekenen
Referentieniveaus uitgelegd De beschrijvingen zijn gebaseerd op het Referentiekader taal en rekenen'. In 'Referentieniveaus uitgelegd' zijn de niveaus voor de verschillende sectoren goed zichtbaar. Door
Nadere informatieDomeinbeschrijving rekenen
Domeinbeschrijving rekenen Discussiestuk ten dienste van de Expertgroep Doorlopende Leerlijnen Rekenen en Taal auteur: Jan van de Craats 11 december 2007 Inleiding Dit document bevat een beschrijving van
Nadere informatieReferentieniveaus rekenen en de overgang van po naar vo. Probleemloos de brug over 16 november 2011 Monica Wijers
Referentieniveaus rekenen en de overgang van po naar vo Probleemloos de brug over 16 november 2011 Monica Wijers Tafelweb Trek lijntjes tussen sommen die bij elkaar horen en leg uit wat ze met elkaar
Nadere informatiefilmpje bewindslieden (http://www.taalenrekenen.nl/)
SLO oktober 2009 filmpje bewindslieden (http://www.taalenrekenen.nl/) Achtergrond Nederland heeft een goed onderwijssysteem. Maar, er is maatschappelijke zorg over de kwaliteit van het reken- en taalonderwijs.
Nadere informatieGetallen 1 is een computerprogramma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip).
Getallen 1 Getallen 1 is een computerprogramma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Doelgroep Rekenen en Wiskunde Getallen 1 Getallen 1 is geschikt voor groep 7 en 8 van de basisschool
Nadere informatieConcretisering referentieniveaus rekenen 1F/1S
Concretisering referentieniveaus rekenen 1F/1S Basisonderwijs SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Concretisering referentieniveaus rekenen 1F/1S Oktober 2011 Verantwoording 2011 SLO (nationaal
Nadere informatieVerhoudingen. de deel geheel relatie: 4 als 3 van de 4 delen van een geheel ( 4 taart);
De operationalisering voor Verhoudingen Uit: Over de drempels met rekenen, Consolideren, onderhouden, gebruiken en verdiepen (zie voor het hele hoofdstuk en rapport: www.taalenrekenen.nl) Verhoudingen
Nadere informatieDownload gratis de PowerPoint rekenen domein getallen:
Getallen Bron: Examenbladmbo.nl, SYLLABUS REKENEN 2F en 3F vo en mbo, Versie mei 2015 Download gratis de PowerPoint rekenen domein getallen: http://nielspicard.nl/download/powerpoint-rekenen-domein-getallen/
Nadere informatieHandleiding. Reken-wiskundemethode voor het primair onderwijs. Katern 1S en 1F
I Handleiding Reken-wiskundemethode voor het primair onderwijs Katern 1S en 1F Handleiding bij de katernen 1F en 1S 1 In 2010 hebben de referentieniveaus een wettelijk kader gekregen. Basisscholen moeten
Nadere informatieGetallen 1F Doelen Voorbeelden 2F Doelen Voorbeelden
A Notatie en betekenis - Uitspraak, schrijfwijze en betekenis van, symbolen en relaties - Wiskundetaal gebruiken - de relaties groter/kleiner dan - breuknotatie met horizontale streep - teller, noemer,
Nadere informatieRekentoetswijzer 2F. Eindversie
Rekentoetswijzer 2F Eindversie Voorwoord De rekentoetswijzer stelt docenten in staat zich een beeld te vormen van wat er in de rekentoetsen rekenen 2F voor het voortgezet onderwijs wel en niet gevraagd
Nadere informatieUit De Ophaalbrug, werkmateriaal bij de overstap basisonderwijs voortgezet onderwijs, sept. 2003
Uit De Ophaalbrug, werkmateriaal bij de overstap basisonderwijs voortgezet onderwijs, sept. 2003 REKENEN-WISKUNDE VERSLAG Samenstelling De BOVO-kwaliteitsgroep rekenen-wiskunde bestond uit: Sira Kamermans,
Nadere informatieGetallen 1 is een programma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip).
Getallen 1 Getallen 1 is een programma voor het aanleren van de basis rekenvaardigheden (getalbegrip). Doelgroep Rekenen en Wiskunde Getallen 1 Getallen 1 is geschikt voor groep 7 en 8 van de basisschool
Nadere informatieHoe is SmartRekenen opgebouwd?
Hoe is SmartRekenen opgebouwd? Onderstaand figuur toont de opbouw van SmartRekenen: SmartRekenen 1F Instaptoets IT 2A 2F Referentieniveau Deel 1 Deel 3F Deel 2 Hoofdstuk 1 Paragraaf Eindtoets 2 Theorie
Nadere informatieKennismaken met de Referentieniveaus voor Taal en Rekenen in het primair onderwijs Suggesties voor bespreking in het team
Kennismaken met de Referentieniveaus voor Taal en Rekenen in het primair onderwijs Suggesties voor bespreking in het team In 2008 zijn in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Nadere informatieToelichting bij de concretiseringen wiskunde in de vorm van tussendoelen voor 3 havo/vwo ctwo en SLO oktober 2010
Toelichting bij de concretiseringen wiskunde in de vorm van tussendoelen voor 3 havo/vwo ctwo en SLO oktober 2010 Achtergrond De globale kerndoelen voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs bieden
Nadere informatiePPON Rekenen-Wiskunde einde basisonderwijs
Periodieke Peiling van het Onderwijsniveau nummer 22 mei 2013 PPON Rekenen-Wiskunde einde basisonderwijs In 2011 is voor het vak Rekenen-Wiskunde een peilingsonderzoek uitgevoerd. We onderzochten het onderwijsaanbod
Nadere informatieLeerlijnen groep 8 Wereld in Getallen
Leerlijnen groep 8 Wereld in Getallen 1 2 3 4 REKENEN Boek 8a: Blok 1 - week 1 Oriëntatie - uitspreken en schrijven van getallen rond 1 miljoen - introductie miljard - helen uit een breuk halen 5/4 = -
Nadere informatie14 Vragen en antwoorden
- Kennismaken met de Referentieniveaus voor Taal en Rekenen in het primair onderwijs 14 Vragen en antwoorden In 2008 zijn in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap referentieniveaus
Nadere informatieReken zeker: leerlijn kommagetallen
Reken zeker: leerlijn kommagetallen De gebruikelijke didactische aanpak bij Reken Zeker is dat we eerst uitleg geven, vervolgens de leerlingen flink laten oefenen (automatiseren) en daarna het geleerde
Nadere informatieSamenvatting Balans van het reken-wiskundeonderwijs aan het einde van de basisschool 5
Primair onderwijs Periodieke Peiling van het Onderwijsniveau Samenvatting Balans van het reken-wiskundeonderwijs aan het einde van de basisschool 5 PPON-reeks nummer 51 Samenvatting In mei/juni 2011 is
Nadere informatieDe referentieniveaus en De wereld in getallen
De referentieniveaus en De wereld in getallen Vanaf augustus 2010 is de wet referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen van toepassing. Voor het basisonderwijs zijn daarmee de referentieniveaus 1F (fundamenteel)
Nadere informatieVerdiepingsmodule Getallen Tweede bijeenkomst maandag 8 april 2013 monica wijers en vincent jonker
Verdiepingsmodule Getallen Tweede bijeenkomst maandag 8 april 2013 monica wijers en vincent jonker Programma Breuken PPON Leerlijn Didactiek van bewerkingen Breuken en kommagetallen in het echt Kommagetallen
Nadere informatieWorkshop. Aanleiding van de projectaanvraag Uitgangspunten van de activiteiten Opbouw van de website Ervaringen uit de pilots Aan de slag!
Workshop Aanleiding van de projectaanvraag Uitgangspunten van de activiteiten Opbouw van de website Ervaringen uit de pilots Aan de slag! Aanleiding Passende Perspectieven Rekenen Niet alle leerlingen
Nadere informatieNOT 24 januari 2013 Taal en rekenen, de basis versterkt! Ria van de Vorle (SLO)
NOT 24 januari 2013 Taal en rekenen, de basis versterkt! Ria van de Vorle (SLO) Inhoud: taal en rekenen de basis versterkt! Wat vooraf ging Wat zijn referentieniveaus? Referentieniveaus taal Referentieniveaus
Nadere informatieReferentieniveaus en VVE: wat moet je ermee?
Referentieniveaus en VVE: wat moet je ermee? 20 november 2012 Els Loman en Aafke Bouwman 2 Inhoud workshop 1. Waarom Referentieniveaus? 2. Wat zijn Referentieniveaus? 3. Wat zijn de actuele ontwikkelingen?
Nadere informatieReken zeker: leerlijn kommagetallen
Reken zeker: leerlijn kommagetallen De gebruikelijke didactische aanpak bij Reken Zeker is dat we eerst uitleg geven, vervolgens de leerlingen flink laten oefenen (automatiseren) en daarna het geleerde
Nadere informatieGetallen 2. Doelgroep Rekenen en Wiskunde Getallen 2. Omschrijving Rekenen en Wiskunde Getallen 2
Getallen 2 Getallen 2 bestrijkt de uitbreiding van de basisvaardigheden van het rekenen, regels en vaardigheden die in het vmbo en de onderbouw van havo/vwo worden aangeleerd, geoefend en toegepast. Doelgroep
Nadere informatieDoelenlijst 5: GETALLEN onderdeel KOMMAGETALLEN
Doelenlijst 5: GETALLEN onderdeel KOMMAGETALLEN 45 Passende Perspectieven rekenen Doelenlijst 5: Getallen, onderdeel Kommagetallen Doel: Orde van grootte, uitspraak, schrijfwijze en betekenis van kommagetallen
Nadere informatieVervolgcursus Rekenen Eerste bijeenkomst dinsdag 20 maart 2012 vincent jonker
Vervolgcursus Rekenen Eerste bijeenkomst dinsdag 20 maart 2012 vincent jonker krant Wie doen er mee? Basiscursus Wilma Govers-Zwitserloot Hans Hendriks Heleen van der Linden Maria de Mulder Marcel Peeters
Nadere informatiePresentatie ernstige rekenproblemen & Dyscalculie 22 oktober 2014; Johanna Jager & Annelie van Harten
Presentatie ernstige rekenproblemen & Dyscalculie 22 oktober 2014; Johanna Jager & Annelie van Harten Programma Invoering van referentieniveaus en rekentoetsen in het onderwijs. Wat zijn ernstige rekenproblemen
Nadere informatieLESSTOF. Rekenen op maat 7
LESSTOF Rekenen op maat 7 2 Lesstof Rekenen op maat 7 INHOUD INLEIDING... 4 DOELGROEP... 4 STRUCTUUR... 5 INHOUD... 9 Lesstof Rekenen op maat 7 3 INLEIDING Muiswerkprogramma s zijn programma s voor het
Nadere informatieCursus rekendidactiek. Bijeenkomst 2 13 november 2012 monica wijers, vincent jonker Freudenthal Instituut
Cursus rekendidactiek Bijeenkomst 2 13 november 2012 monica wijers, vincent jonker Freudenthal Instituut starter http://www.youtube.com/watch?v=omyuncki7ou Rekenen uit de krant Rekenen uit je hoofd Welke
Nadere informatieInformatiebijeenkomsten Referentieniveaus Steunpunt PO
Referentiekader Informatiebijeenkomsten Referentieniveaus Steunpunt PO steunpuntpo@poraad.nl 030-3100940 Inhoud Aanleiding tot de referentieniveaus Wat zijn referentieniveaus? Voordelen referentieniveaus
Nadere informatieBIJGESTELDE VISIE REKENEN & WISKUNDE
BIJGESTELDE VISIE REKENEN & WISKUNDE Het project Curriculum.nu Doelstelling van het project Curriculum.nu is ontwikkeling van de curricula in negen leergebieden (uit: werkopdracht aan de ontwikkelteams):
Nadere informatieGetallen 2. Doelgroep Rekenen en Wiskunde Getallen 2
Getallen 2 Getallen 2 bestrijkt de uitbreiding van de basisvaardigheden van het rekenen, regels en vaardigheden die in het vmbo en de onderbouw van havo/vwo worden aangeleerd, geoefend en toegepast. Doelgroep
Nadere informatieBegin situatie Wiskunde/Rekenen. VMBO BB leerling
VMBO BB leerling Verbanden en Hoge -bewerkingen onder 100 -tafels t/m 10 (x:) -bewerkingen met eenvoudige grote en -makkelijk rekenen -vergelijken/ordenen op getallenlijn -makkelijke breuken omzetten -deel
Nadere informatieTussendoelen wiskunde onderbouw vo vmbo
Tussendoelen wiskunde onderbouw vo vmbo Domein A: Inzicht en handelen Subdomein A1: Vaktaal wiskunde 1. vmbo passende vaktaal voor wiskunde herkennen en gebruiken voor het ordenen van het eigen denken
Nadere informatieRekenen en wiskunde ( bb kb gl/tl )
Tussendoelen Rekenen en wiskunde Rekenen en wiskunde ( bb kb gl/tl ) vmbo = Basis Inzicht en handelen Vaktaal wiskunde Vaktaal wiskunde gebruiken voor het ordenen van het eigen denken en voor uitleg aan
Nadere informatieRekentoetswijzer 3F. Eindversie
Rekentoetswijzer 3F Eindversie Voorwoord De rekentoetswijzer stelt docenten in staat zich een beeld te vormen van wat er in de rekentoetsen rekenen 3F voor het voortgezet onderwijs wel en niet gevraagd
Nadere informatieRekenvaardigheden op de basisschool
Rekenvaardigheden op de basisschool Discussiestuk ten dienste van de Expertgroep Doorlopende Leerlijnen Rekenen en Taal auteur: Jan van de Craats 8 augustus 2007 Dit discussiestuk bevat in hoofdstuk 1
Nadere informatieRekenen bij Moderne Wiskunde
Moderne Wiskunde Rekenen: een volledig doorlopende leerlijn rekenen voor alle leerjaren en alle niveaus! Rekenen bij Moderne Wiskunde 1 Verplichte rekentoets Vanaf schooljaar 2013/2014 Voor alle leerlingen
Nadere informatieUitgave Ministerie van Onderwijs en Gezin L.G. Smith Boulevard 76 Oranjestad, Aruba
Dit kerndoelen werkdocument (2015) is een uitgave van het Ministerie van Onderwijs en Gezin voor het Arubaans Primair Onderwijs. Mits de bron(nen) wordt vermeld, is het toegestaan zonder voorafgaande toestemming
Nadere informatieCursus Rekenspecialist. Amarantis tweede bijeenkomst 8 mei 2012 Monica Wijers
Cursus Rekenspecialist Amarantis tweede bijeenkomst 8 mei 2012 Monica Wijers Een rekenspelletje vooraf Canadees vermenigvuldigen De krant krant krant krant Doelen Kennismaking met huidige rekendidactiek
Nadere informatieDomein A: Inzicht en handelen
Tussendoelen wiskunde onderbouw vo vmbo Preambule Domein A is een overkoepeld domein dat altijd in combinatie met de andere domeinen wordt toegepast (of getoetst). In domein A wordt benoemd: Vaktaal: het
Nadere informatie8000-4000=4000 900-600=300 90-90 =0 7-8= 1 tekort! 4000 + 300+0-1 = 4299
Rekenstrategieën Voor de basisbewerkingen optellen en aftrekken, vermenigvuldigen en delen en voor het rekenen met breuken en rekenen met decimale getallen, wordt een overzicht gegeven van rekenstrategieën
Nadere informatieVoor scholen die overstappen van Pluspunt 2 naar Pluspunt 3
Dat is duidelijk! Voor scholen die overstappen van Pluspunt 2 naar Pluspunt 3 Dit overstapdocument biedt per jaargroep (4 t/m 8) inzicht in de verschillen in de opbouw van de lesstof tussen de oude en
Nadere informatieTOETSEN EN TOETSPRESTATIES REKENEN
AANSLUITING PO-VO FEEDBACK / ONTWIKKELING TOETSEN EN TOETSPRESTATIES REKENEN De deelnemende scholen aan het PO-VO-netwerk in Doorn willen gericht toewerken naar een doorlopende leerlijn rekenen-wiskunde.
Nadere informatienajaar 2010 Bijeenkomst steunpunt taalenrekenenvo Freudenthal Instituut
najaar 2010 Bijeenkomst steunpunt taalenrekenenvo Freudenthal Instituut Waarom? de aanleiding Wie gaat wat doen? wiskunde of schoolbreed Rol van de docent Wat ga je inzetten? materialen, ook ict Doelgroepen,
Nadere informatiePassende Perspectieven. Bij Rekenrijk 3 e editie
Passende Perspectieven Bij Rekenrijk 3 e editie 0 Dit document is de beschrijving van de Passende perspectieven Rekenen leerroutes van de SLO binnen de methode Rekenrijk 3 e editie. De uitwerking betreft
Nadere informatiehavo/vwo: vooral breuken en bèta, maar met ruimte voor meer en anders Vincent Jonker Freudenthal Instituut
havo/vwo: vooral breuken en bèta, maar met ruimte voor meer en anders Vincent Jonker Freudenthal Instituut 0 PROGRAMMA Programma 1. Even rekenen 2. Breuken in uw vak 3. Breuken, kunnen ze het nog? 4. Breuken
Nadere informatietoetsresultaten vmbo en mbo in de regio Den Haag oktober 2011
TAAL EN REKENEN VAN BELANG toetsresultaten vmbo en mbo in de regio Den Haag oktober 2011 INHOUD Inleiding... 5 Hoofdstuk 1 Resultaten VMBO in de regio Den Haag... 7 1.1 Totaal overzicht van de afgenomen
Nadere informatieNieuws in de klas Postbus 12040 1100 AA Amsterdam t: 020-4309190 f: 020-4309199 e: info@nieuwsindeklas.nl w: www.nieuwsindeklas.nl
Aansluiting Nieuwsservice bij curriculum Bijlage bij Handleiding Nieuwsservice Primair Onderwijs is een uitgave van Nieuws in de klas. Deze bijlage hoort bij de Handleiding Nieuwsservice Primair Onderwijs
Nadere informatieDossier opdracht 2. Analyse 1 - Didactiek
Dossier opdracht 2 Analyse 1 - Didactiek Naam: Thomas Sluyter Nummer: 1018808 Jaar / Klas: 1e jaar Docent Wiskunde, deeltijd Datum: 21 november, 2007 Samenvatting Uit onderzoek van CITO blijkt dat veel
Nadere informatieReferentiekaders. Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2. Station en de referentiekaders 6
Referentiekaders Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2 Station en de referentiekaders 6 1 Doorlopende leerlijnen Taal en Rekenen (Commissie Meijerink) Een beknopte samenvatting/ de belangrijkste
Nadere informatieKennis van de telrij De kinderen kunnen tellen en terugtellen tot 10 met sprongen van 1 en van 2.
Rekenrijk doelen groep 1 en 2 De kinderen kunnen tellen en terugtellen tot 10 met sprongen van 1 en van 2. Aantallen kunnen tellen De kinderen kunnen kleine aantallen tellen. De kinderen kunnen eenvoudige
Nadere informatieRekenen en wiskunde ( bb kb gl/tl )
Tussendoelen Rekenen en Rekenen en ( bb kb gl/tl ) vmbo = Basis Inzicht en handelen Vaktaal Vaktaal herkennen en voor het ordenen van herkennen en voor het ordenen van herkennen en voor het ordenen van
Nadere informatieREKENZWAK VMBO-MBO. Lonneke Boels - Christelijk Lyceum Delft Rekencoördinator, docent rekenen, technator RT-praktijk Alaka rekenen basisschool en pabo
REKENZWAK VMBO-MBO Lonneke Boels - Christelijk Lyceum Delft Rekencoördinator, docent rekenen, technator RT-praktijk Alaka rekenen basisschool en pabo Oorzaken rekenproblemen En wat kun je eraan doen? Oorzaak
Nadere informatieProduct Informatie Blad - Rekentoets
Product Informatie Blad - Rekentoets PIB240-2010-Rekentoets Context In opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft de commissie Meijerink onderzoek gedaan naar wat leerlingen
Nadere informatieLeerlijnenpakket STAP incl. WIG. Rekenen Rekenen. Datum: 08-05-2014. Schooltype BAO (Regulier) Herkomst Landelijk Periode DL -20 t/m 200
Leerlijnenpakket STAP incl. WIG Schooltype BAO (Regulier) Herkomst Landelijk Periode DL -20 t/m 200 Rekenen Rekenen 1.1 Getallen - Optellen en aftrekken tot 10 - Groep 3 BB/ KB GL + PRO 1.1.1 zegt de telrij
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Implementatie van de referentieniveaus taal en rekenen in het primair onderwijs, 12 vragen en antwoorden
KWALITEITSKAART Taal en rekenen (doorlopende leerlijnen) Implementatie van de referentieniveaus taal en rekenen in het primair onderwijs, 12 vragen en antwoorden PO In 2008 zijn in opdracht van het Ministerie
Nadere informatieOpbrengst Gericht Werken Effectief Rekenonderwijs S(B)O
Opbrengst Gericht Werken Effectief S(B)O Brenda van Rijn 17 november 2010 Automatiseren 1x1 1x2 1x3 1x4 1x5 1x6 1x7 1x8 1x9 1x10 2x1 2x2 2x3 2x4 2x5 2x6 2x7 2x8 2x9 2x10 3x1 3x2 3x3 3x4 3x5 3x6 3x7 3x8
Nadere informatieZwakke rekenaars sterk maken. Bijeenkomst monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut
Zwakke rekenaars sterk maken Bijeenkomst 1 26-01-2011 monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut Programma vandaag Inleiding en voorstellen Rekenen in mbo (kort) Wat is een zwakke rekenaar?
Nadere informatieREKENTOETSWIJZER 2F 2015 REKENTOETS VO 2015
REKENTOETSWIJZER 2F 2015 REKENTOETS VO 2015 pagina 2 van 18 Inhoud Voorwoord 5 Vooraf 6 1 Inleiding 7 1.1 Wat is een rekentoetswijzer? 7 1.2 De rekentoets 2F 7 1.3 Uitgangspunten bij de constructie van
Nadere informatiebasiscursus rekenen derde bijeenkomst Woensdag 19 november 2014 vincent jonker, monica wijers
basiscursus rekenen derde bijeenkomst Woensdag 19 november 2014 vincent jonker, monica wijers Programma in vijf bijeenkomsten 1. Referentiekader rekenen domeinen, niveaus 2. Rekendidactiek, basisschool
Nadere informatieBijeenkomst Taalweb Referentieniveaus
Referentiekader Bijeenkomst Taalweb 14-11-11 Referentieniveaus Steunpunt PO steunpuntpo@poraad.nl 030-3100940 Referentieniveaus Domeinen taalvaardigheid Mondelinge taalvaardigheid gesprekken luisteren
Nadere informatieREKENTOETS VMBO BB/KB/TL-GL
rekentoets vmbo BB/KB/TL-GL vakinformatie staatsexamen 2020 REKENTOETS VMBO BB/KB/TL-GL VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020 Versie: 22 maart 2019 pagina 1 van 7 rekentoets vmbo BB/KB/TL-GL vakinformatie staatsexamen
Nadere informatieRekenen op maat 7. Doelgroepen Rekenen op maat 7. Doelgroepen Rekenen op maat 7
Rekenen op maat 7 Rekenen op maat 7 richt zich op de belangrijkste vaardigheden die nodig zijn voor het rekenwiskundeonderwijs. Er wordt nauw aangesloten bij de oefenstof van de verschillende blokken van
Nadere informatieLESSTOF. Rekenen op maat 7
LESSTOF Rekenen op maat 7 Inhoud INLEIDING... 3 DOELGROEP... 3 STRUCTUUR... 4 INHOUD... 6 Lesstof Rekenen op maat 7 2 INLEIDING Muiswerkprogramma s zijn programma s voor het onderwijs. De programma s zijn
Nadere informatiebasiscursus rekenen tweede bijeenkomst Woensdag 5 november 2013 vincent jonker
basiscursus rekenen tweede bijeenkomst Woensdag 5 november 2013 vincent jonker Hoe lang is de Costa Concordia? Brief OCW aan Tweede Kamer (5-11-2013) even een wat makkelijker foto Programma in vijf
Nadere informatieRekenonderwijs op SG Newton
Rekenonderwijs op SG Newton 1.0 Uitgangspunt en doel... 1 2.0 Rekenles en extra les rekenen in lessentabel... 1 3.0 De uitvoering... 1 4.0 Overlegstructuur... 1 5.0 Inhoud... 2 6.0 Leermiddelen... 2 7.0
Nadere informatieVervolgcursus Rekenen. bijeenkomst 3 12 januari 2012 vincent jonker, monica wijers Freudenthal Instituut
Vervolgcursus Rekenen bijeenkomst 3 12 januari 2012 vincent jonker, monica wijers Freudenthal Instituut Programma 12 januari 1. Pas op de plaats 2. Huiswerk 3. Breuken Didactiek Wat wel en wat niet? Hoe
Nadere informatieOpleiding docent rekenen MBO. 23 januari 2014 vijfde bijeenkomst Groep 3
Opleiding docent rekenen MBO 23 januari 2014 vijfde bijeenkomst Groep 3 Inhoud 1. Opening 2. Getallen hoofdrekenen en rm 3. Portfolio & onderzoek 4. Lunch 5. ERWD 6. Huiswerk en afsluiting domein getallen
Nadere informatieGetallen. Onderdeel 1: Optellen en aftrekken. Onderdeel 1 van Getallen sluit aan op de leerlijnen Rekenboog.zml bij de Kerndoelen 1 en 2
Doel document: De leerlijnen Rekenboog.ZML en Leerlijn Rekenen en Wiskunde VSO Arbeidsgericht, welke gekoppeld is aan de methodiek VOx, hanteren beide een eigen indeling. Rekenboog ZML gaat uit van de
Nadere informatieGroep 7, blok 1, week 1 Passende Perspectieven, leerroute 3
Groep 7, blok 1, week 1 Passende Perspectieven, leerroute 3 LES 1 LES 2 LES 3 LES 4 LES 5 (tot 1000 en boven 1000 getallen herkennen, benoemen en noteren) (tot 1000) (1/10) (1/2 en 1/5) (10 cm = 0,10 m,
Nadere informatiePassende perspectieven praktijkonderwijs
Passende perspectieven praktijkonderwijs Toelichting op overzicht leerroutes A-B-C rekenen SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Overzichten van leerroutes rekenen voor het praktijkonderwijs,
Nadere informatieOverstapdocument Pluspunt. Groep 4. Voor scholen die overstappen van de vorige versie naar de nieuwe versie
Overstapdocument Pluspunt Voor scholen die overstappen van de vorige versie naar de nieuwe versie Deze overstapdocumenten bieden per jaargroep (4 t/m 8) inzicht in de verschillen in de opbouw van de lesstof
Nadere informatieIndeling werkboeken in ster-niveaus
Dat is duidelijk! Indeling werkboeken in ster-niveaus Op welk ster-niveau laten we kinderen werken in groep 6,7 en 8? Inleiding Vanaf groep 6 heeft Pluspunt werkboeken op drie niveau s: 1-ster voor rekenzwakke
Nadere informatieOver de peilingen rekenen-wiskunde:
: 1. Wat vertellen de uitkomsten? 2. Wat kunnen de peilingsgegevens nog meer vertellen? Dr. Marian Hickendorff Sectie Methoden en Technieken Instituut Psychologie, Universiteit Leiden in samenwerking met
Nadere informatieProgramma: De rekendocent voor het MBO
Rekenen op Rekenen Didactische training tot rekendocent info@rekenenoprekenen.nl http://www.rekenenoprekenen.nl Programma: De rekendocent voor het MBO Doel: zelfstandig rekenonderwijs kunnen verzorgen
Nadere informatieDe Referentieniveaus Taal. BAVO Eemlanden 14 maart 2012
De Referentieniveaus Taal BAVO Eemlanden 14 maart 2012 2 Wat komt aan de orde? Aanleiding tot de referentieniveaus Wat zijn referentieniveaus? Status en ontwikkelingen rond de referentieniveaus Referentieniveaus
Nadere informatieDe basisvaardigheden rekenen de baas
De basisvaardigheden rekenen de baas Speels leren en onderhouden van de basisvaardigheden rekenen met verantwoordelijkheid bij de lerenden zelf SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling NRCD
Nadere informatieLeerlingen aan de peilstok van Plasterk
Leerlingen aan de peilstok van Plasterk Evaluatie op systeemniveau Kees van Putten Universiteit Leiden putten@fsw.leidenuniv.nl Panama 2009 Noordwijkerhout Commissie Dijsselbloem Eindrapport: Tijd voor
Nadere informatieCursus voor Rekenondersteuners rekenen de 3 e slag. Bijeenkomst 3 28 februari 2012 Ceciel Borghouts & Monica Wijers Freudenthal Instituut
Cursus voor Rekenondersteuners rekenen de 3 e slag Bijeenkomst 3 28 februari 2012 Ceciel Borghouts & Monica Wijers Freudenthal Instituut deel 0 EVEN DE KRANT 1. Huiswerk Programma 16 februari doen
Nadere informatieINSIGHT Rekentoets. Spoorboekje. Tijd voor rekenen!
INSIGHT Rekentoets Spoorboekje Tijd voor rekenen! Colofon Titel: Subtitel: Uitgave door: Adres: Insight Rekentoets Spoorboekje AMN b.v. Arnhem Oude Oeverstraat 120 6811 Arnhem Tel. 026-3557333 info@amn.nl
Nadere informatieOverig nieuws Hulp ouders bij rekenen deel 3.
Overig nieuws Hulp ouders bij rekenen deel 3. Het rekenonderwijs van tegenwoordig ziet er anders uit dan vroeger. Dat komt omdat er nieuwe inzichten zijn over hoe kinderen het beste leren. Vroeger lag
Nadere informatiePassende perspectieven met Maatwerk rekenen
Maatwerk rekenen Passende perspectieven MALMBERG Passende perspectieven met Maatwerk rekenen Jiska van Hall en Bronja Versteeg 2013/2014 Malmberg, s-hertogenbosch blz. 1 van 117 Maatwerk rekenen Passende
Nadere informatie1. Masterclass Opbrengstgericht werken en leerlingvolgsysteem. 2. Masterclass Fundamenten van het rekenen
MASTERCLASSES 2011 Voor adviseurs/ondersteuners gericht op Basisvaardigheden en Opbrengstgericht werken 2 Masterclassthema / workshopleiders / datum Voorwoord & doelgroep Overzicht masterclasses 1. Masterclass
Nadere informatieRekentoetswijzer 2F. Voortgezet onderwijs. SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling
Rekentoetswijzer 2F Voortgezet onderwijs SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Rekentoetswijzer 2F voortgezet onderwijs December 2011 Verantwoording 2011 SLO (nationaal expertisecentrum
Nadere informatie