JAARVERSLAG 2007 BELEID INZAKE MARKTTOEZICHT

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2007 BELEID INZAKE MARKTTOEZICHT

2

3 JAARVERSLAG 2007 Beleid inzake markttoezicht

4 2 Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Vooruitgangstraat 50 B BRUSSEL Ondernemingsnr.: tel Vanuit het buitenland: tel Verantwoordelijke uitgever: Marc Van Hende Directeur-generaal Algemene Directie Controle en Bemiddeling Simon Bolivarlaan 30 B-1210 BRUSSEL Wettelijk depot: D/2008/2295/20 S /

5 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. INHOUDSTAFEL LIJST VAN AFKORTINGEN... 7 Voorwoord Inleiding DE MISSIE VAN DE FOD ECONOMIE DE ALGEMENE DIRECTIES ORGANIGRAM ZORGEN VOOR CONTROLE EN OPTIMAAL TOEZICHT VAN DE MARKT Een transversale benadering op het niveau van de FOD Zorgen voor een efficiënt geïntegreerd toezicht en doelmatige controle Allerlei praktijken inzake economische fraude efficiënt bestrijden DE ALGEMENE DIRECTIE CONTROLE EN BEMIDDELING BINNEN DE FOD ECONOMIE De Algemene Directie Controle en Bemiddeling VAN ECONOMISCHE INSPECTIE NAAR AD CONTROLE EN BEMIDDELING OPDRACHT EN DOELSTELLINGEN VAN DE ADCB De opdracht van de ADCB De strategische doelstellingen van de ADCB DE ADCB: DE INSTANTIE BELAST MET HET TOEZICHT OP DE NALEVING VAN DE ECONOMISCHE WETGEVING DE ADCB: ACTIEF BIJ ALTERNATIEVE GESCHILLENOPLOSSING IN ECONOMISCHE AANGELEGENHEDEN DE ADCB: EEN STRUCTUUR TEN DIENSTE VAN DE ECONOMISCHE ACTOREN...30 Regionale diensten BEGROTINGS- EN PERSONEELSMIDDELEN VOOR HET JAAR

6 4 3. Activiteiten 2007 van de AD Controle en Bemiddeling BEMIDDELING: ALTERNATIEVE GESCHILLENOPLOSSING Antwoorden op individuele klachten en verzoeken om informatie Coördinatie van het 2 de algemeen onderzoek inzake garantie Sectorale bemiddeling Ontwikkeling van nieuwe instrumenten ter aanmoediging van alternatieve geschillenregeling BESCHERMING EN VEILIGHEID VAN DE CONSUMENTEN De bescherming van de consument De gezondheid en de fysieke veiligheid van de consument VOOR EERLIJKE EN LOYALE CONCURRENTIE Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) en Ondernemingsloketten Toegang tot het beroep Activiteiten uitgeoefend door vreemdelingen Ambulante handel Dienstverlenende intellectuele beroepen Wekelijkse rustdag - openings- en sluitingsuren Sluikwerk met ambachtelijk karakter Stedenbouw en handelsvestigingen De sperperiode DE ADCB EN DE STRIJD TEGEN CONSUMENTENBEDROG Bedrog via telefoon SPAM Nigeriaanse brieven Piramideverkoop...91

7 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België Valse loterijen Verkoop van tafelaccessoires - porselein van Limoges, kristallen voorwerpen, bestekken, textielartikelen Beroepengidsen INTELLECTUELE RECHTEN Auteursrechten en naburige rechten Bestrijding van de Namaak en de piraterij van rechten van intellectuele eigendom CONTROLES BETREFFENDE EU-MARKTORDENING EN VOEDINGSMIDDELEN Coördinatie van de economische fraudebestrijding Controles op de economische reglementering betreffende de voedingssector Controles van de EU-marktordeningen Gespecialiseerde productonderzoeken in het kader van de EU-steun DE ADCB EN DE ECONOMISCHE ONTWIKKELING Verordening (eeg) 4045/89, EOGFL (ELGF) -subsidies Nijverheidscompensaties Vliegtuigbouw Europees Ruimteagentschap Bijstand aan het OLAF, conform verordening (Euratom, EG) 2185/ DE ADCB INTERNATIONAAL Multilaterale samenwerking in de Europese Unie Bilaterale samenwerking Samenwerking binnen het International Consumer Protection and Enforcement Network (ICPEN)

8 Samenwerking binnen de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) Statistieken DE ADCB EN HET INTERNET Handel en reclame op het internet Vaste telefonie Mobiele telefonie Spam E-Cops: een uniek loket voor internet- en spamgerelateerde klachten Wetgevingen waarvan het toezicht aan de AD Controle en Bemiddeling is toevertrouwd...128

9 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. LIJST VAN AFKORTINGEN AD ADCB ADKV ADR AVV B to C B2B CBFA CRID EU FAQ FAVV FOD Economie FOD FUNDP ICCF ICHEC ICPEN IEC IPC KB KBO ODR OESO OLAF pj pv pvw Algemene Directie Algemene Directie Controle en Bemiddeling van de Federale Overheidsdienst Economie Algemene Directie Kwaliteit en Veiligheid van de Federale Overheidsdienst Economie Alternative Dispute Resolution (alternatieve geschillenoplossing) Algemene verkoopvoorwaarden Business to Consumer Business to business Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen Centre de Recherches Informatique et Droit (van het FUNDP) Europese Unie Frequently Asked Questions Federaal Agentschap voor de Voedselveiligheid Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Federale Overheidsdienst Facultés universitaires Notre-Dame-de-la-Paix (Namur) Interdepartementale Commissie voor de Coördinatie van de Fraudebestrijding Institut catholique des hautes Etudes commerciales International Consumer Protection and Enforcement Network ( Interministeriële Economische Commissie Intergouvernementele Preventiecel Koninklijk besluit Kruispuntbank van Ondernemingen On-line Dispute Resolution Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling Office de Lutte anti-fraude / Europees Bureau voor Fraudebestrijding pro justitia proces-verbaal proces-verbaal van waarschuwing 7

10 8

11 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. Voorwoord Het is mij een eer en een genoegen u opnieuw, en ditmaal voor 2007, een omstandig verslag aan te bieden over alle activiteiten van de Algemene Directie Controle en Bemiddeling (ADCB) van de Federale Overheidsdienst Economie. Ten aanzien van de vele belangstellenden en onze stakeholders wordt op deze manier eens per jaar op een transparante wijze inzicht verschaft in onze werking en opdracht welke erop is gericht een optimale werking van de markt van goederen en diensten te verzekeren. 9 In totaal heeft de ADCB in het afgelopen jaar controles uitgevoerd welke aanleiding hebben gegeven tot processen-verbaal van waarschuwing en processen-verbaal. Er werden 22 algemene onderzoeken uitgevoerd waarvan de voornaamste betrekking hadden op tweedehandswagens (o.a. kilometerfraude), de car-pass, de wettelijke garantie (in het kader van de evaluatie van de wetgeving), de ambulante handel (nieuwe wetgeving), de contactadvertenties, de publiciteit voor consumentenkrediet, prijsaanduiding bij de apothekers, de vliegtuigtickets, de streepjescode in grootwarenhuizen, doe het zelf zaken, electrohandel, tuincentra Laten we ook niet vergeten dat onze administratie werd overstelpt met klachten t.a.v. de elektriciteits- en gassector. Wij kregen in 2007 niet minder dan klachten te behandelen wat een verdubbeling is ten opzichte van 2006 (2.810) toen het aantal klachten reeds op een hoog niveau lag. Dit is meer dan 35% van alle klachten geregistreerd door het Frontoffice.

12 Tevens wens ik hierna enkele belangrijke realisaties of dossiers aan te halen van structurele of inhoudelijke aard in 2007 die een positieve weerslag en impact hebben op de rol van de ADCB. Inzake alternatieve geschillenoplossing (ADR) nam het directiecomité van de Federale Overheidsdienst enkele belangrijke beslissingen welke concrete resultaten beogen op korte en middellange termijn (goedkeuring van 9 voorstellen van het project in de TO BE fase). Via een koninklijk besluit werd de ADCB opnieuw volledig bevoegd inzake de etikettering van voedingswaren en werd er hiervoor een protocol afgesloten met het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) waardoor zowel inzake klachten als algemene onderzoeken zal worden samengewerkt. 10 De vraag van de ADCB om haar mogelijkheden inzake opsporing van overtredingen op de witwaswetgeving (betalingen in cash van euro of meer) uit te breiden en af te stemmen op haar methodes werd ingewilligd via bepalingen in de programmawet van mei Eén van de belangrijkste punten is de invoering van een totaal nieuwe wetgeving in mei 2007 inzake de bescherming van de intellectuele eigendom waardoor alle inbreuken inzake namaak en piraterij kunnen worden opgespoord. Naast de Douane en de Federale Politie werd via deze wet ook de ADCB erkend als bevoegde controleoverheid. Hiertoe werd een cel opgericht van 14 controleagenten die in 2007 werden aangeworven en opgeleid. De wet trad in voege op 1 oktober Het is dus nog te vroeg om reeds resultaten voor te leggen alhoewel de taskforce veelbelovend en op dynamische wijze van start ging. Op het vlak van de internationale samenwerking is in 2007 de verordening 2006/2004 EG volledig in voege getreden inzake (verplichte) samenwerking en bijstand van de diverse administraties belast met consumentenbescherming. De nodige wetgevende aanpassingen om de verordening toepasbaar te maken, werden vervat in een specifieke wet van 11 mei Op multilateraal vlak heeft de ADCB zijn medewerking verleend aan de internetsweeps georganiseerd door het International Consumer Protection Enforcement Netwerk (ICPEN) en de Europese Commissie en de Fraud Prevention Month (ICPEN). De campagne uitgevoerd door de ADCB samen met het Europees Centrum voor de Consument en die betrekking had op de Jongeren en het Internet werd als beste Belgische campagne geselecteerd in het kader van een Europese wedstrijd (Best Consumer Campaign) georganiseerd door de Europese Commissie.

13 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. Op bilateraal vlak werd in de lente van 2007 een samenwerkingsakkoord afgesloten met het Groothertogdom Luxemburg en tenslotte werd onder impuls van de ADCB een nieuwe Beneluxcommissie Consumentenbescherming opgericht. Ik wens u veel leesplezier Marc Van Hende Directeur-generaal 11

14 12

15 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. 1. Inleiding 1.1. DE MISSIE VAN DE FOD ECONOMIE In een Belgische en internationale context die volop verandert, bestaat de missie van de FOD Economie in het: 13 bevorderen van het concurrentievermogen van de federale economische unie, waarborgen van een competitieve en evenwichtige goederen- en dienstenmarkt, garanderen van de duurzaamheid van de ontwikkeling op deze markt. Om dit alles te bereiken, dient de FOD de markt doeltreffend te omkaderen, met bijzondere aandacht voor goede relaties tussen alle economische actoren, een perfecte kennis van de economische structuren, relevante statistieken en grondige analyses van de beschikbare economische gegevens. Onze FOD helpt op die manier de voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België.

16 1.2. DE ALGEMENE DIRECTIES Om zijn taak te vervullen, steunt de FOD Economie op de hiernavolgende Algemene Directies: Mededinging: waarborgt een effectieve mededinging op de goederen- en dienstenmarkt. Energie: waakt over de constante energievoorziening in België. Regulering en Organisatie van de Markt: werkt een wettelijk en reglementair kader uit voor een optimale werking van de goederen- en dienstenmarkt in het belang van alle actoren. Economisch Potentieel: ontwikkelt een diepgaande kennis van de Belgische economie en haar economische operatoren en verdedigt hun belangen op Europees en internationaal vlak. 14 KMO-beleid: stimuleert het ondernemerschap door de ontwikkeling van een aangepast reglementair kader voor kmo s en zelfstandigen en analyseert hun specifieke sociaal-economische situatie. Kwaliteit en Veiligheid: versterkt het vertrouwen in producten, diensten en installaties, door controle, certificatie en normalisatie, hand in hand met innovatie. Controle en Bemiddeling: houdt toezicht op de naleving van de economische wetgeving en is de facilitator voor alternatieve geschillenoplossingen. Statistiek en Economische Informatie: verzamelt, verwerkt en verspreidt pertinente, betrouwbare en geduide statistieken en eco nomische informatie. Telecommunicatie en Informatiemaatschappij: ontwikkelt de specifieke reglementering van de telecommunicatiesector en bevordert de informatie-economie.

17 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België ORGANIGRAM Algemene Directies Mededinging (E1) Energie (E2) Stafdiensten Regulering en Organisatie van de Markt (E3) Personeel en Organisatie (S1) Minister Voorzitter van het Directiecomité Economisch Potentieel (E4) KMO-beleid (E5) Budget en Beheerscontrole (S2) ICT (S3) 15 Kwaliteit en Veiligheid (E6) Operationele Communicatie (S4) Controle en Bemiddeling (E7) Statistiek en Economische informatie (E8) Telecommunicatie en Informatiemaatschappij (E9)

18 1.4. ZORGEN VOOR CONTROLE EN OPTIMAAL TOEZICHT VAN DE MARKT De FOD Economie controleert de goederen- en dienstenmarkt om ervoor te zorgen dat de economische reglementeringen nageleefd worden. Deze functie van economische politie ondersteunt het reglementaire beleid en maakt een permanente evaluatie mogelijk van de kwaliteit en de doelmatigheid van de wetgeving. Het beleid van de FOD Economie inzake markttoezicht omvat informatie aan de economische wereld, preventie en bestraffing Een transversale benadering op het niveau van de FOD In het kader van een transversale aanpak is er constant overleg tussen de controlediensten en de diensten die voor de reglementering instaan. Op die manier krijgen deze diensten permanent feed-back zodat ze een concrete en volledige kennis van de markt hebben en ze een reglementering kunnen uitwerken die optimaal, getrouw aan de werkelijkheid is en in de lijn van het beleid van de FOD Economie ligt. Daarnaast garandeert deze permanente dialoog een uniforme controle van de economische reglementering.

19 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België Zorgen voor een efficiënt geïntegreerd toezicht en doelmatige controle Het toezicht op de goederen- en dienstenmarkt is zeer ruim. Het omvat zowel het behoud van de mededinging, de bescherming van de rechten van consumenten en handelaars, de ontwikkeling en bevordering van de bepalingen inzake Alternative Dispute Resolution (ADR) wanneer dit instrument een toegevoegde waarde kan hebben, als de technische controles inzake normalisatie, de veiligheid van producten en diensten, de openbare veiligheid, de metrologie en de analyse van productbestanddelen. Gezien de diversiteit en de omvang van sommige sectoren zal de FOD Economie wanneer dit mogelijk en wenselijk is, zijn controleopdracht delegeren naar geaccrediteerde en gecertificeerde organen. De FOD Economie behoudt hierop echter wel een algemeen overzicht. Het markttoezicht wordt uitgeoefend op basis van gepaste en onderbouwde keuzes. Het wordt via wetenschappelijke methoden en via risicoanalyse in de praktijk gebracht. Bovendien evalueert de FOD Economie permanent de eigen controlemethodes. 17 Daarnaast is het van groot belang dat de nodige maatregelen genomen worden om bij overtredingen een aangepaste sanctie op te leggen. Met dat doel overlegt de FOD Economie permanent met de verantwoordelijke gerechtelijke instanties Allerlei praktijken inzake economische fraude efficiënt bestrijden De FOD Economie wil alle operatoren beschermen tegen de nadelige gevolgen van de economische fraude op uiteenlopende vlakken zoals de juiste toekenning van de Europese toelagen voortvloeiend uit communautaire steunregelingen, de economische compensatieprogramma s, de auteursrechten, de namaak en de piraterij. De FOD Economie is op federaal niveau belast met de coördinatie van deze problematiek.

20 1.5. DE ALGEMENE DIRECTIE CONTROLE EN BEMIDDELING BINNEN DE FOD ECONOMIE De ADCB is een van de 9 verticale algemene directies van de FOD Economie. Alvorens de opdracht van een organisatie te beschrijven is het belangrijk de visie van deze organisatie in overeenstemming te brengen met die van de entiteit waarvan zij deel uitmaakt, in dit geval de Federale Overheidsdienst Economie, KMO, Middenstand en Energie (hierna de FOD Economie). De FOD Economie steunt op de twaalf strategische prioriteiten, tot nu programma s genoemd, om zijn missie te realiseren. Deze prioriteiten zijn: officiële statistieken, prospectieve beleid, de goederenen dienstenmarkt, energie, informatiemaatschappij, kmo s, consumenten, mededinging, reglementering, markttoezicht, innovatie, extern concurrentievermogen. 18 Gegeven haar taak als marktcontrolerend orgaan en klantgerichte bemiddelingsinstantie vormt de Algemene Directie Controle en Bemiddeling (hierna ADCB) een onontbeerlijke schakel in het beleid van de FOD Economie, in het kader van het programma Markttoezicht. Wat de markt betreft, ziet de FOD Economie, via de ADCB, toe op de naleving van de regels die worden vastgesteld in het algemene belang en in het belang van de economische operatoren en van de consument, in overeenstemming met de wetgeving en de regelgeving die onder de bevoegdheid vallen van de FOD. De ADCB informeert, waarschuwt en treedt preventief en repressief op. Zij treedt ook op als bemiddelaar om de goede werking van de markt te bevorderen. Dankzij het toezicht op de markt en het onderzoek op het terrein kan zij niet alleen nuttige informatie verstrekken aan de FOD als regulerend orgaan, maar kan zij bovendien, indien nodig, specifieke gegevens verstrekken over het economische potentieel. Krachtens een regeringsbeslissing is zij sinds 1997 belast met de coördinatie van de strijd tegen economische fraude.

21 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. 2. De Algemene Directie Controle en Bemiddeling 2.1. VAN ECONOMISCHE INSPECTIE NAAR AD CONTROLE EN BEMIDDELING 19 De institutionalisering van de marktcontrole startte vóór de Tweede Wereldoorlog. Bij koninklijk besluit van 16 december 1954 verandert de Dienst voor Inspectie en Economische Onderzoeken in de Economische Algemene Inspectie, die op haar beurt in 1995 de vorm aanneemt van het Bestuur Economische Inspectie (koninklijk besluit van 7 augustus 1995). Een diepgaande hervorming van de federale administratie ( Copernicus ) leidt er met name toe dat de bevoegdheden van de ministeries geherstructureerd worden en dat zij andere benamingen krijgen. Bij koninklijk besluit van 25 februari 2002 (Belgisch Staatsblad van 5 maart 2002) wordt de Federale Overheidsdienst Economie opgericht als opvolger van het Ministerie van Economische Zaken en Energie. Het grootste gedeelte van het vroegere Ministerie van Middenstand komt zo bij de FOD Economie. Niet lang daarna wordt bij het koninklijk besluit van 20 november 2003, dat in werking trad op 1 januari 2003, het Bestuur Economische Inspectie vervangen door de Algemene Directie Controle en Bemiddeling (ADCB). Deze hervorming voegt een nieuwe bevoegdheid toe. Maar bovenal leidt ze tot een nieuwe benadering in de verwerking van dossiers die worden toevertrouwd aan de ADCB, een benadering gebaseerd op het begrip alternatieve geschillenoplossing.

22 2.2. OPDRACHT EN DOELSTELLINGEN VAN DE ADCB De opdracht van de ADCB Concreet en in grote lijnen heeft de ADCB de volgende opdracht: de ADCB beschermt de rechten van de consument, van ondernemingen en handelaars; ze verstrekt informatie en treedt preventief en repressief op in het kader van de economische wetgeving en regelgeving, dienaangaande en dankzij overleg stimuleert zij en streeft zij een alternatieve geschillenoplossing na, zij coördineert de strijd tegen economische fraude, 20 zij verstrekt steun met betrekking tot de regulering en organisatie van de markt (begeleiding van de markt) en, indien mogelijk, voor de ontwikkeling van het economische potentieel, en waakt over de belangen van de doelgroepen, in het bijzonder de consumenten en de kmoís. Zoals hierboven beschreven is de ADCB een van de 9 verticale algemene directies van de FOD Economie. Zij haalt haar middelen uit de FOD Economie, maar in het kader van haar activiteiten en opdrachten treedt zij ook op bij materies die buiten het strikte bevoegdheidsgebied van de FOD Economie vallen. In de loop der jaren werd zij door de wetgever en de regering belast met het toezicht op de naleving van de economische wetgeving in de ruime zin van het woord. Zij controleert de toepassing van een vijftigtal wetten en ongeveer 300 uitvoeringsbesluiten. Hoewel haar ambtenaren geen officieren van gerechtelijke politie zijn, zijn haar bevoegdheden vastgelegd in een groot aantal wetten en uitvoeringsbesluiten. Strafrechtelijk gesproken werken de ambtenaren van de ADCB onder het toezicht van het parket, maar zij blijven wel onderworpen aan de hiërarchie van de FOD Economie. In dit opzicht kan de ADCB het best beschreven worden als economische politie en bijzondere inspectiedienst. Zij onderscheidt zich van de conventionele politie door haar expertise op het vlak van bijzondere wetgeving en door haar proactief optreden. Zij kan met andere woorden in het kader van haar functie als handhaver van de wetgeving, onderzoekingen uitvoeren, zelfs indien geen overtredingen van de wet begaan werden. Als bewaakster van de wet heeft zij een goede reputatie verworven.

23 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België De strategische doelstellingen van de ADCB Een doeltreffende toepassing van de wetgeving en een klantgerichte actie Opdat de regelgeving op de markt nageleefd zou worden, dient een doeltreffende actie ondernomen te worden. Een in 2001 door het Rekenhof uitgevoerde externe audit over de werking van het vroegere Bestuur Economische Inspectie toonde dat het toezicht uitoefende op de naleving van 376 regelgevingen of delen van regelgevingen, voor in totaal 286 economische sectoren. De ADCB ontvangt jaarlijks ongeveer klachten en vragen om informatie van consumenten, ondernemingen en hun organisaties. De ADCB, de nieuwe benaming van het Bestuur Economische Inspectie, beschikt over maximum 190 controleurs die deze taak en andere nieuwe opdrachten ter harte nemen. Er is bijgevolg nood aan aanvullende middelen en een wetenschappelijk beter gestructureerd markttoezicht opdat de ADCB haar prioriteiten beter zou kunnen vaststellen, en aan een methodologie die erop gericht is zo zuinig mogelijk om te gaan met de ingezette middelen. 21 Niettemin moet in de eerste plaats werk gemaakt worden van een besparing van middelen en van een alternatieve manier voor het uitvoeren van taken. Concreet kan men zich afvragen of de ADCB een antwoord dient te formuleren op elke klacht of aanvraag voor ADR. Dat lijkt niet realistisch. De ADCB moet niet alles willen doen. In haar functie van toezichthouder op de markt moet zij streven naar een ideale combinatie van voorlichting, preventie, regelhandhaving en alternatieve geschillenoplossing. Deze uitdaging betekent in de eerste plaats dat de interventiecultuur moet veranderen en dat meer aandacht besteed moet worden aan voorlichting, preventie en verzoening dan aan repressie. Voor elk van deze instrumenten dient naar optimale doeltreffendheid gestreefd te worden, zonder echter de centrale positie van de klant uit het oog te verliezen. Inzake voorlichting en preventie, moet de ADCB in de eerste plaats communiceren met de marktdeelnemers. Daartoe is het belangrijk een doeltreffend communicatie- en overlegbeleid op te zetten.

24 Voor algemene onderzoeken, heeft de ADCB een methodologie uitgewerkt die haar als bijzondere inspectiedienst meer autonomie verleent tegenover haar opdrachtgevers. Deze werkmethode moet haar ook in staat stellen beter haar prioriteiten vast te stellen en zich hier aan te houden in zoverre de beschikbare middelen dit toelaten. Op het vlak van regelhandhaving en repressie dienen in de eerste plaats de praktijken in vraag gesteld te worden die de markt ernstig ontregelen of die de transparantie van de markt ondermijnen, en moeten bovendien de praktijken aangepakt worden die beschreven worden als consumentenbedrog. Voor het repressieve luik is het absoluut noodzakelijk dat de werking en de followup ten aanzien van het parket verbeterd worden. Wat de opvatting van de toepassing van de wetgeving betreft, dient een systeem opgezet te worden om initieel te bepalen welk instrument gebruikt zal worden voor de afhandeling van vragen en klachten. 22 In de feedback op de toepassing van de wetgeving, met inbegrip van de ADR, moet aandacht besteed worden aan het belang van rapportering en resultaatmededeling en aan een verzorgde archivering van gegevens, meer bepaald in het kader van de activiteiten van de strategische dimensie marktomkadering Een belangrijke rol spelen in het kader van internationale samenwerking De voorloper van de ADCB, het Bestuur Economische Inspectie, speelde reeds een proactieve rol op het vlak van internationale samenwerking. In het verlengde van deze benadering moet de ADCB, als verantwoordelijke overheidsdienst, tegemoetkomen aan de toenemende vraag naar internationale samenwerking op het vlak van markttoezicht. In tegenstelling tot tal van andere gelijkaardige diensten die werkzaam zijn binnen de Europese Unie, beschikt de ADCB over grote troeven. De wetgeving heeft haar nuttige instrumenten gegeven om op de Belgische markt een optimale bescherming te organiseren; op het vlak van elektronische handel heeft zij zelf een instrument gecreëerd: de cel Internetbewaking. Nu zij ook bevoegdheden gekregen heeft voor ADR, kan zij ook daar initiatieven nemen.

25 De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België. Precies met betrekking tot de ADR op internationaal vlak heeft de EU een netwerk opgezet, het EB-net, dat contactpunten heeft in elke lidstaat. In het kader van dit net heeft elke lidstaat moeten meedelen welke van zijn instanties tegemoetkomen aan de aanbeveling van de Commissie op het vlak van ADR (alternative dispute resolution ñ alternatieve geschillenoplossing). Als contactpunt voor ons land werd het Europees centrum voor de consument (waarvan de kantoren zich thans bij Test-Aankoop bevinden) aangewezen. Voor zover contacten met de ADCB plaatsvonden, werden de verhoudingen met het ECC opgeklaard door het afsluiten van een samenwerkingsprotocol. Naast het verder uitbouwen van de samenwerking binnen de EU, ICPEN en de OESO is het aangewezen om de bilaterale samenwerking voornamelijk met de buurlanden te consolideren of te versterken De uitwerking van alternatieve geschillenoplossing - ADR Uitgaande van de op het terrein verworven ervaring, werd besloten om het niet meer te hebben over bemiddeling, want deze term is te beperkt, maar wel over ADR, Alternatieve Geschillenoplossing. 23 Een werkgroep binnen de ADCB heeft zich destijds over al deze vragen gebogen, waardoor wij tot een eerste benadering konden komen, een benadering die nu verder uitgediept wordt in een project binnen de FOD. De diverse pistes om de FOD op dit vlak beter te profileren worden hieronder verder afgebakend. De benadering die wij thans voorstaan houdt rekening met de bestaande ADRsystemen enerzijds en de beschikbare middelen anderzijds. Wij kiezen dus voor een geleidelijke benadering waarvan de basis als volgt beschreven kan worden: de ADR-functie van de ADCB kadert in de regelgeving die onder de bevoegdheid valt van de ADCB. Als instrument maakt zij deel uit van de algemene taak van de ADCB inzake markttoezicht; de ADR is dus logischerwijs niet beperkt tot de B to C -relatie; het kan niet zo zijn dat de taak van de ADCB erin bestaat elk individueel verzoek te behandelen; de ADCB moet echter zeer ver gaan in de adviezen die zij uitbrengt en vooral in de follow-up en de evaluatie van de verschillende systemen. Zij heeft dienaangaande een algemene begeleidende en coördinerende functie.

26 We stellen namelijk vast dat het huidige ADR-landschap zeer gediversifieerd is, dat het uiteenlopende procedures omvat en dat het niet altijd even doeltreffend is. In voorkomend geval kan de ADCB in het kader van haar algemene werking vaststellen waar er lacunes bestaan en waar haar actie vatbaar is voor verbetering. Zij kan daartoe de nodige initiatieven nemen, voornamelijk in overleg met de Algemene Directie Regulering & Organisatie van de Markt; de ADR-functie is niet beperkt maar heeft betrekking op alle vormen van geschillenoplossing, waarbij de marktoperatoren overleg plegen om hun problemen op te lossen, buiten de rechtbank maar wel met inachtneming van de bestaande wetgeving. 24 De ADR speelt zich aldus af op twee niveaus, enerzijds op het macro- en het mesoniveau, anderzijds op microniveau. Het microniveau werd hiervoor reeds besproken. Op macro- en mesoniveau kan de ADCB, dankzij haar taak van markttoezicht en overleg, vaststellen welke problemen en wrijvingen er zijn en welke moeilijkheden er voortvloeien uit de toepassing van de economische wetgeving. Hiertoe dient zij een overlegplatform of -netwerk tussen de desbetreffende marktspelers te creëren, om aldus op neutrale wijze problemen met de toepassing van de wetgeving op te lossen. Dankzij haar uitgebreid netwerk van gedecentraliseerde diensten in heel het land (de gewestelijke directies) kan zij zelf, doordat ze dicht bij de burgers en de ondernemingen staat bepaalde dingen vaststellen en melden aan het nationale platform of netwerk. Indien de ADCB echter, na controle en overleg, vaststelt dat de wetgeving moeilijk toepasbaar is of dat zij, in het algemeen economische belang, aangepast zou moeten worden, dan stelt zij een verslag op voor overleg. Wij zijn ervan overtuigd dat de bemiddeling en het overleg op het niveau van de sectoren, de wetgeving of de grote ondernemingen het aantal individuele klachten en/of verzoeken om bemiddeling zal doen afnemen.