Zo had Fokker ook gered kunnen worden. Uitgever Maarten van den Biggelaar: met Twents geld online

Transcriptie

1 M a g a z i n e v o o r o n d e r n e m e n d T w e n t e Twentevisie Jaargang 15 Nummer 2 Februari 2003 Uitgever Maarten van den Biggelaar: met Twents geld online Gelink - geniaal in geld: voortdurend ethisch balanceren Bestuurlijke onkunde nekt Ster van Twente: vrij spel voor projectontwikkelaars Tientallen banen weg bij Kamer van Koophandel Holec Holland moet werk uitbesteden Zo had Fokker ook gered kunnen worden Twentevisie Jaargang 15 Nummer 2 Februari 2003 Philip Stibbe redt kennis en kapitaal:

2 2 Inhoud 4 Maarten van den Biggelaar: bevlogen uitgever haat saaiheid 6 Geldverstrekker Gelink geeft 2,5 miljoen euro uit aan reclame 9 Holec Holland moet werk uitbesteden 12 Dankzij Wärtsilä-miljoenen: vliegende start voor DTS 16 Struisvogelpolitiek in Haaksbergen: vrij spel voor projectontwikkelaars 23 Banenverlies bij KvK s als gevolg automatisering handelsregister Fun online Maarten van den Biggelaar, uitgever van onder meer Quote, ziet toch weer een grote toekomst weggelegd voor 4 internet. Nieuwe bedrijvendokter Geld van Gelink Directeuren Hazewinkel en Wattebled van Gelink vertellen eindelijk hun verhaal Karen Kolkert overrompelt mannen met schoonheid en ondernemerschap 32 Stalen zenuwen vereist bij handel in aandelen Philip Stibbe, held van Zwolle. Als toeleverancier van Wärtsilä zorgde hij ervoor dat er weer een toekomst mogelijk is op de plaats van de vroegere 12 machinefabriek. 36 Foto-impressie Memphis 40 Bram Tankink wil meer dan knechten Colofon Twentevisie is een onafhankelijk economisch magazine dat maandelijks (m.u.v. juli/augustus) verschijnt voor ondernemers in Twente. In dit blad zijn onder meer verhalen opgenomen van interviews die hebben plaatsgehad in het economische radioprogramma Memphis dat elke eerste zaterdag van de maand wordt uitgezonden via Radio Oost. De opnames vinden op dinsdag daaraan voorafgaand plaats in de TOS-ruimte van het Arke Stadion in Enschede. Daarnaast fungeert Twentevisie als officieel mededelingenorgaan voor deelnemers van de Industriële Kring Twente. Uitgever MediaSales Nederland bv., Anninksweg 50, Hengelo, Postbus 702, 7550 AS Hengelo, Telefoon , Fax , twentevisie@mediasales.nl, Website: Directie Martin Wermer Blad managers Anno Oude Engberink, Marion Kosterink Redactie Jan Medendorp (hoofdredacteur) Mario van Santen, Martin Steenbeeke, Eddy van der Ley, Eric Brinkhorst (fotografie), Jaap Baart (fotografie columns) Redactie IKT Niko Wind, Saskia Rikhof-Slot, John Somhorst

3 Holec wil Europees Harrry Hofmans, de nieuwe directeur van Holec Holland, wil Europees. De nieuwe moeder Eaton biedt alle kansen voor technologische innovatie en toename van de export naar Europa en het 54 Midden-Oosten. Rubrieken 11 Juridisch Gezien 15 Financieel Accent 19 Notarieel Advies 20 Nieuws en Feiten 27 Personeel en Organisatie 28 Onroerend Goed 35 Online Strategie 45 IKTelgids 53 IKTvisie op Scope / IKT-nieuws 64 Twente Agenda 54 Holec wordt Europees bedrijf 56 Anne van der Meiden wil Twents boegbeeld 58 Het vakantiebedrijf TUI 61 Grolsch wint Indistributie Trofee 62 Airport Twente lijkt gered (fotografie) Secretariaat IKT Hengelosestraat 585, Postbus 5501, 7500 GM Enschede, Telefoon , Fax secretariaat@ikt.nl, Website: Advertentie-exploitatie MediaSales Nederland bv., Jeroen Achterberg, Lidy Busscher, Aleid Kluivers, Telefoon , Fax , verkoop@mediasales.nl Advertentiemateriaal aan MediaSales Nederland bv., Postbus 702, 7550 AS Hengelo Privéabonnementen Kosten: 35 per jaar (10 nummers). Opgave: uitsluitend per fax of secretariaat@mediasales.nl Basis lay-out & vormgeving TerZake. reclameadvies, Hengelo Lithografie Laserline, Hengelo Druk Roelofs, Enschede Coverfoto Eric Brinkhorst, Beckum Oplage De oplage bedraagt ongeveer exemplaren en wordt verspreid onder IKTdeelnemers, bedrijven met meer dan 5 werknemers, en zogenoemde decision makers. Artikelen uit deze uitgave mogen niet zonder toestemming van de uitgever worden overgenomen. Aan de inhoud van dit blad kunnen geen rechten worden ontleend. MediaSales Nederland bv Onderwijs Ja sorry, ik heb D66 gestemd. Ik heb vooral strategisch gestemd, want ik hoopte op een VVD-CDA-D66-kabinet. En D66 is de enige partij die echt miljarden wil uittrekken voor onderwijs. Nederland ligt inmiddels (Europees gezien) als het om investeringen in het onderwijs gaat, mijlen ver achter bij andere landen. Zelfs in de goede jaren werd op de scholen waar ik bij betrokken ben, geklaagd over tekorten. Maar goed, D66 verloor en wil (terecht) niet meeregeren. De kwaliteit van een beschaving is af te meten aan het onderwijs, de zorg, het sociale stelsel en zaken als openbaar vervoer. Het bedrijfsleven heeft echt miljarden gekregen van de overheid in het afgelopen decennium. Maar het bedrijfsleven is absoluut niet toegerust om het beschavingsniveau zakelijk te leiden. Jan Marijnissen heeft natuurlijk niet helemaal ongelijk als hij rept over de uitverkoop van de samenleving. Het bedrijfsleven loste bijvoorbeeld het mobiliteitsprobleem op door iedereen een lease-auto te geven. In deze uitgave van Twentevisie staat achterin (IKT-deel) een interview met de nieuwe Holec-topman. Elders in dit periodiek wordt zijn betoog ondersteund door de vakbond en ondernemingsraad. Er is in de afgelopen jaren niet marktconform gewerkt: zelfs de vakbonden pleiten voor uitbesteden van werk aan lagelonenlanden én investeren in kennis. De honderden mensen bij Holec Holland die in de komende jaren hun baan zullen zien verdwijnen, moeten geholpen worden met scholing, om hen weerbaarder te maken op de arbeidsmarkt. Scholing, onderwijs. Het blijven kernwoorden in goede en slechte tijden. Er moet snel een nieuwe kabinet komen (dat roept zo n beetje iedereen). Het zou kiezersbedrog zijn als CDA en PvdA elkaar blijven wantrouwen. Een nieuw kabinet moet de LPF-scherven ruimen en het beleidloze Paars II-tijdperk, toen alleen geld werd weggeven om maar geen beleid te hoeven maken, doen vergeten. De beste mensen zouden op onderwijs moeten komen, op verkeer en waterstaat en volksgezondheid. En als de staatsschuld dan (een klein beetje) oploopt, dan moet dat maar. Want wat de PvdA onder Den Uyl deed in de jaren zeventig (potverteren ten gunste van Jan Modaal) hebben de liberalen in de jaren negentig dunnetjes overgedaan voor het bedrijfsleven. Gelink Adviesgroep (in dit blad aan net woord) heeft de ideeën voor het opeten van het eigen geld niet van een vreemde. 3 Commentaar Columns op internet: Twentevisie. 01/2003

4 Quote-eigenaar Van den Biggelaar De kranten 4 Het is de goden verzoeken. Vraag een van de succesvolste uitgevers van Nederland om een waardeoordeel over dit blad en het antwoord klapt als een boemerang in je nek. Hmm, ziet er een beetje amateuristisch uit, geeft Maarten van den Biggelaar (47) zijn ongezouten mening. Ik houd niet van veel wit, dus ik vind dat er niet zoveel vaart in zit. De fotografie is een beetje saai, en dat glossy papier vind ik ook niet al te best. Dat zou ik ook veranderen. Van den Biggelaar heeft enig recht van spreken. Hij is de man die in 1986 in Nederland Quote op de markt bracht. Het roddelblad onder de businessmagazines geldt als één van de succesnummers binnen zijn gelijknamige uitgeverij, Quote Media. Het verschijnt in een oplage van ruim stuks en ontbreekt in bijna geen enkele directiekamer. Van den Biggelaar deed het idee voor Quote op toen hij midden jaren tachtig (rechten) studeerde in Amerika. Daar had je Fortune, Forbes, Manhattan Inc. Spannend gemaakte businessbladen. In Nederland had je alleen bladen als Fem, Managementteam. Als die een ondernemer fotografeerden zag je hem altijd keurig achter zijn bureau zitten met in de ene hand een telefoon en in de andere hand een pen. Allemaal heel serieus en statig. Dat moet spannender en vrolijker, dacht ik bij mijzelf. De Quote-500 (de rijkste mensen van Nederland) is inmiddels een begrip in Nederland. Maarten van den Biggelaar, een handelaar in informatie, wil van Quote Media de eerste echte multimediale uitgeverij van Nederland maken. Twentevisie. 02/2003 Hij is even geniaal als grillig. Eigenaar Maarten van den Biggelaar van Quote Media heeft aan creatieve inzichten geen gebrek. Florerende (luxe) bladen als Quote, Elle en Santé zijn het levende bewijs dat hij een neusje heeft voor gaten in de markt. Hij is allergisch voor saaiheid; zijn wereld moet fun zijn, spannend. Hij was ooit de initiatiefnemer van Planet Internet. En dankzij de participatie (20% van de aandelen voor bijna 7 miljoen euro) van de Rijssense investeringsmaatschappij Reggeborgh richt hij zich nu weer helemaal op de virtuele wereld. De Big (voor vrienden) neemt met de miljoenen van Reggeborgh aan de lopende band kleine internetbedrijven over zoals Vinden.nl van Jan- Willem Tusveld (ook uit Rijssen). Over twee jaar komt de helft van onze omzet uit internet. (door Martin Steenbeeke en Jan Medendorp) Cash-cows In het jongste nummer van Quote worden aantrekkelijke vrouwen uit de zakenwereld geportretteerd, zoals Karen Kolkert uit Goor (die ook dit blad opfleurt) waarbij hun visie op zakendoen minder aandacht krijgt dan het merk auto waarin ze rijden en het geurtje dat ze gebruiken. Directe inhoudelijke invloed zegt hij niet te hebben. Als ik het saai vind worden, zeg ik er wat van. Wel heeft hij dagelijks contact met hoofdredacteur Jort Kelder. Deze kreeg onlangs fijntjes te verstaan dat vier rectificaties in één nummer, zoals in de jongste Quote, een beetje teveel van het goede is. Het is de keerzijde van het succes, aldus Van den Biggelaar. Als het heel goed gaat met een blad worden mensen op een gegeven

5 gaat dankzij Reggeborgh-miljoenen helemaal voor internet doen iets ontzettend fout moment onbewust arrogant. Dat mag niet. Dat betekent dat er gewoon weer strenge eisen moeten worden gesteld aan hoor en wederhoor. Geen strak pak Het was eigenlijk niet de bedoeling dat Van den Biggelaar uitgever zou worden. Hij volgde na een korte carrière in de Amsterdamse horeca (waar hij de uitgaanskrant Bladeren acht nummers lang uitgaf) in Amerika een opleiding tot advocaat. Een psychologische test zorgde voor een ommezwaai. De psycholoog zei dat moet u maar niet doen, meneer Van den Biggelaar, gaan werken tussen al die mensen in een pak en een keurslijf. Dus ben ik wat anders gaan doen. Als uitgever is hij meer op zijn plaats. De man die zichzelf een creatief directeur noemt, heeft een Pietje Bel-imago, branieachtig, even grillig als geniaal. Gewend om op gevoel de belangrijkste beslissingen te nemen. Radioavonturen Eerder dit jaar verkocht hij muziekzender The Box (waarin hij voor een kwart participeerde) aan een Duits mediabedrijf. De enige zender in Nederland die winst maakte. Het is niet alles goud wat er blinkt bij Van den Biggelaar. Bij voormalige medewerkers van Veronica Nieuwsradio stijgt de bloeddruk nog steeds als ze zijn naam horen. Midden jaren negentig was Van den Biggelaar mede-initiatiefnemer van de nieuwszender die een concurrent moest worden van Radio 1. Het nieuwsstation op de middengolf ging na niet al te lange tijd failliet, volgens critici vooral omdat Van den Biggelaar zijn rekening weigerde te betalen. Van den Biggelkaar wijst naar de toenmalige Veronica-voorzitter Joop van der Reijden die volgens hem fabeltjes vertelt over de samenwerking. Ik heb geen enkel schuldgevoel, zegt Van den Biggelaar daarover. Het was wel een goed radiostation maar er luisterde gewoon geen hond. Er werkten zestig journalisten, er reden zestig autootjes met reclame door het land maar we hadden een jaaromzet van gulden. Ik had verwacht dat als je een goed product zou maken er wel mensen zouden luisteren. Dat gebeurde niet omdat Veronica Nieuwsradio op de middengolf uitzond. Desondanks doet Van den Biggelaar opnieuw een gooi naar een radiofrequentie. Hij wil er twee; één voor muziek en één voor nieuws. Maar dan wel op de FM. Als het heel goed gaat met een blad worden mensen op een gegeven moment onbewust arrogant Het Parool Ook heeft Van den Biggelaar vorig jaar serieus geprobeerd Het Parool over te nemen. De poging mislukte omdat uitgever PCM het zieltogende blad aan een Belgische uitgever verkocht. Jammer, stelt Van den Biggelaar, het was een uitgelezen kans om aan de Nederlandse krantenuitgevers te laten zien hoe je een krant winstgevend maakt. Het Parool is een mooie krant, stoer maar wel een beetje saai. Bijna alle Nederlandse kranten worden volgens Van den Biggelaar geplaagd door saaiheid. Hij vindt het dan ook niet verwonderlijk dat abonnees weglopen, en dat de dagbladen moeten bezuinigen. De kranten doen iets ontzettend fout. Ze moeten kijken naar bijvoorbeeld de New York Times, of de Washington Post, die hebben veel lifestyle toegevoegd aan hun kranten. Er zit bijvoorbeeld informatie in over mode en restaurants, net zoals wij dat doen in onze bladen. De acht tijdschriften en zes gidsen op het gebied van eten en steden zijn nog steeds de cahs-cows van Quote Media dat vorig jaar met 200 werknemers een omzet had van 35 miljoen euro. Multimedia Van den Biggelaar is ervan overtuigd dat er voor bladen als Quote, Elle en Santé altijd een markt zal zijn, ondanks het feit dat mensen aantoonbaar minder lezen, er minder geadverteerd wordt ( daar hebben wij nog niet zo n last van ) en dat de mediaconsumptie verschuift naar audiovisuele media en internet. Digitale media nemen hand over hand toe. Binnenkort start in Amerika musicnet.com. Dat is de officiële Napster van de platenmaatschappijen. Voor tien dollar per maand kun je zoveel muziek downloaden als je wilt. Dan zou ik niet meer investeren in een detailhandelwinkel. Van den Biggelaar is druk doende Quote Media om te vormen tot een multimediale uitgeverij. Het gaat om de combinatie tijdschriften en internet. Quote Media is gestart met Quotenet, niet alleen een internettoegangsverschaffer, maar ook een webportal waar je bijvoorbeeld reizen kunt boeken, huizen kunt huren of speuren naar een baantje (Quotejobs). In de visie van Van den Biggelaar kan er veel via het web. Je eigen boek laten drukken bijvoorbeeld. De opmaak en inhoud bepaal je zelf, via het internet. Het drukken, in welke oplage dan ook, gebeurt via de digitale uitgever Gopher, sinds 2001 behorend tot de stal van Quote Media. Voor de content kunnen de bestaande bladen/redacties van de tijdschriften mede zorg dragen. Zie hier de kruisbestuiving die Van den Biggelaar voor ogen staat. Niet voor niets heeft hij zichzelf wel eens een handelaar in informatie genoemd. Internetwinst Cruciaal, noemt Van den Biggelaar Quotenet voor zijn bedrijf. Het moet de eerste website worden van Nederland waarmee geld verdiend wordt via consumenten. Dat geld moet verdiend worden via abonnementen op Quotenet en provisie op diensten die verhandeld worden. Quotenet telt nu 4500 abonnees en er komen er volgens Van den Biggelaar 100 per dag bij. We hebben er miljoenen in geïnvesteerd. Dat geld kwam van Reggeborgh waar de toenmalige directeur Henry Holterman de visie van Van den Biggelaar helemaal deelde en grif meedeed. Holterman sprak al met Van den Biggelaar voor de beursgang van World Online waardoor Reggeborgh (een beleggingsmaatschappij van de familie Wessels) het toch al niet kleine vermogen met honderden miljoenen verder opvijzelde. Volgens Van den Biggelaar kan Reggeborgh in 2003 voor het eerst de revenuen van de investering verwachten. 5 Twentevisie. 02/2003

6 Gelink Adviesgroep gaf vorig jaar Geniaal of 6 Verkoopdirecteur Frederique Wattebled en financieel directeur Charles Hazewinkel van Gelink Adviesgroep: We zijn blij met de waarschuwing van de AFM, we weten nu tenminste wat wel en niet mag. Twentevisie. 02/2003 Het gebeurt niet zo vaak dat de AFM, de Autoriteit Financiële Markten, in het openbaar een berisping uitdeelt. Gelink Adviesgroep in Enschede had eind vorig jaar de twijfelachtige eer om aan de schandpaal genageld te worden. Het bedrijf had in een advertentie voor een hypotheek onvoldoende duidelijk gemaakt wat de (beleggings)risico s waren. Het was al de tweede keer in korte tijd dat de AFM (de opvolger van de Stichting Toezicht Effectenverkeer) Gelink op het jasje spuwde. Gelink, geniaal in geld? Of gemeen? (door Martin Steenbeeke en Jan Medendorp) Het is koorddansen, erkent financieel directeur Charles Hazewinkel van Gelink Adviesgroep. In de strijd om de gunst van de mensen die financieel een beetje krap bij kas zitten, wordt in advertenties gebalanceerd tussen aantrekkingskracht van de advertentie en de compleetheid van het verhaal. Wat de Autoriteit Financiële Markten betreft is Gelink van het koord gevallen omdat Gelink in advertenties waarin een meerwaarde-hypotheek werd aangeprezen niet duidelijk gemaakt had dat er bij deze hypotheekconstructie met geleend geld wordt belegd. En daar houden ze niet zo van bij AFM sinds de affaire Legio Lease. Het stond wel in de advertentie, verweert verkoopdirecteur Frederique Wattebled zich. Alleen in een kleiner lettertype, elders op de pagina in een andere kleur. We zijn een keurig bedrijf, maar in de marketing moet je over de lijntjes lopen. We zijn blij met de waarschuwing van de AFM, we weten nu tenminste wat wel en niet mag. Provisie Bij Gelink zijn in de afgelopen jaren in totaal enkele tientallen klachten binnengekomen van klanten die zich bekocht voelden. Omdat de beurs zich in een neerwaartse spiraal heeft gestort, is de waarde van de beleggingen gedaald, en moesten veel mensen, die via de overwaarde van hun huis gokten op een daling van de maandelijkse lasten, uiteindelijk zelfs bijbetalen. Hazewinkel: Twee jaar geleden was je toch een sukkel als je niet wat met aandelen deed? Met een aantal klanten die als gevolg van foutieve voorlichting in de problemen zijn gekomen is een schikking getroffen. Dat betekent niet dat de klanten er helemaal niet bij inschieten, maar dat Gelink zich coulant opstelt bij het vinden van oplossingen. Wattebled: We zeggen niet Oh, wat zielig, hier heb je wat, maar proberen bijvoorbeeld wat te doen met de overwaarde van het huis en korting op de afsluitprovisie. Uitgangspunt is dat

7 2,5 miljoen euro uit aan reclame gemeen? klanten niet in de financiële problemen moeten komen. Voor wat betreft die provisies heeft de Consumentbond ooit uitgerekend dat die fors zijn. We zijn een commercieel bedrijf, bovendien is het omzet, geen winst, verdedigt Hazewinkel zich. Publiciteit In april 2001 kreeg Gelink een boete opgelegd van de AFM van gulden wegens misleidende reclame voor een advertentie waarin consumptief krediet werd aangeprezen. U bent geen first offender maar hardleers, concludeerde de advocaat van de AFM in december vorig jaar toen het kort geding diende (aangespannen door Gelink) om te voorkomen (tevergeefs) dat de AFM een berisping uitdeelde. Het was opmerkelijk dat het bedrijf in alle openheid de confrontatie zocht, want tot dusver hulde het bedrijf zich voornamelijk in stilzwijgen. Contacten met journalisten werden als een noodzakelijk kwaad gezien. Directeur Gelink wilde ruim een jaar geleden de redactie van dit blad niet te woord staan. Hij beklaagde zich achteraf wel over de zijns inziens negatieve teneur van het artikel, dat ook zonder zijn medewerking tot stand kwam. Adverteren De verandering van strategie hangt samen met de wisseling van de wacht in de top van het bedrijf. De dagelijkse leiding is sinds twee jaar in handen van Hazewinkel en Wattebled, beiden sinds respectievelijk 2001 en 2000 verbonden aan het bedrijf. Oprichter en aandeelhouder Gerrit Gelink is slechts op de achtergrond aanwezig, maar nog wel samen met zijn vrouw in het bezit van alle aandelen. Gelink begon in 1984 met zijn bedrijf. Lijfrentes, hypotheken, consumptief krediet: met het aanbieden van allerlei financiële producten slaagt het bedrijf erin landelijk een voet tussen de deur te krijgen. Concurrent Dirk Scheringa, de eigenaar van DSB-Bank en Frisia, heeft zelfs enkele malen een bod gedaan op het bedrijf. Inmiddels werken er 160 mensen bij Gelink dat naast het hoofdkantoor in Enschede ook verkoopkantoren in Hoofddorp en Breda heeft. Tachtig procent van de omzet komt voor rekening van de hypotheekproducten. De overige twintig procent is consumptief krediet, de bekende persoonlijke leningen. Cijfers over omzet en winst geeft Gelink niet. Wel is bekend dat groei vooral tot stand is gekomen door veel te adverteren, op radio en televisie en in de Telegraaf en de Kampioen (van de ANWB). Volgens de Media en Reclamebank BBC heeft het bedrijf in 2002 voor in totaal 2,5 miljoen euro (landelijk) geadverteerd, nog los van de productie Wij adverteren, concurrenten bellen onder het eten, dat is veel irritanter van de radio- en tv-spotjes. Wij adverteren, concurrenten bellen onder het eten, dat is veel irritanter. Als gevolg van de advertenties bellen klanten ons. Het bedrijf laat tegenwoordig elke advertentie vooraf toetsen door een jurist om te voorkomen dat er nogmaals een uitglijder wordt gemaakt. Voor de eerste advertentie is inmiddels schuld bekend. De ziekte van de vaste marketingman en de onduidelijkheid van de regels zijn volgens Gelink de oorzaak voor de faux pas. Maar de berisping voor de tweede advertentie blijft Gelink onterecht vinden. De AFM moet vooraf, en niet achteraf, waarschuwend optreden, vindt Hazewinkel. Hij heeft de minister gevraagd om in te grijpen bij de AFM. Consumentenbond Toch blijft Gelink de schijn tegen zich houden. Waarom heeft bijvoorbeeld de consumentbond in juli /augustus 2001 negatief geoordeeld over de hypotheekconstructies van Gelink? Het negatieve artikel van de consumentenbond was geschreven door een freelance journalist die daarnaast ook een concurrent van Gelink is, betoogt Wattebled. We zijn met onze marketingadviseur naar de Consumentbond geweest, hebben een aantal zaken voorgelegd. Ze staan inmiddels niet meer honderd procent achter dit artikel. Woordvoerder Cecile Nijkamp van de Consumentenbond is verbaasd. Er is wel schriftelijk contact geweest. En het artikel is gewoon door onze redactie gemaakt. Er komt binnenkort overigens opnieuw een artikel over kredietverstrekkers. Het geld dat Gelink leent aan consumenten wordt geleend bij onder meer de ING en Fortis. Maar de Rabobank wil niet met Gelink in zee. Die gaat met geen enkele tussenpersoon in zee, zo zeggen Hazewinkel en Wattebled. Directeur Grotenhuis van Rabobank Enschede laat weten dat hij inderdaad met niet één intermediair samenwerkt. Maar andere Rabobanken doen dat wel, die werken bijvoorbeeld samen met Van Bruggen Adviesgroep. Hazewinkel en Wattebled willen af van het idee dat de circa klanten de zogenaamde Wehkamp-klanten zijn, mensen die bijna nergens anders meer terecht kunnen. Dat is niet waar, we hebben klanten van hoog tot laag. Ook wij toetsen bij het BKR. We zijn soms goedkoper dan banken, maar niet altijd. Onze toegevoegde waarde is vooral onze service. Hazewinkel Charles Hazewinkel was tot 1 mei 2001 in dienst bij accountantskantoor De Jong & Laan. Als huisaccountant van Gelink kende hij het bedrijf goed, reden voor Gelink om Hazewinkel (broer van de bekende CEO Hazewinkel van Volker Wessels Stevin) te vragen de overstap naar zijn bedrijf te maken. Eigenlijk kwam het aanbod te vroeg, zegt Hazewinkel (52) want hij had gepland om pas op zijn 55-ste iets in het bedrijfsleven te doen. Dit omdat hij naar eigen zeggen meer bedrijfseconoom dan accountant is. Bovendien voert hij in zijn nieuwe baan niet alleen regeltjes uit, maar kan hij via de brancheorganisatie ook zijn mening geven over bijvoorbeeld belastingwetgeving. Maar het blijft vreemd dat een vennoot van een accountantskantoor in zee gaat met een bedrijf dat winst maakt door voortdurend te balanceren tussen wat wel en wat niet moreel-ethisch verantwoord is. 7 Twentevisie. 02/2003

8

9 Wat gaan de Amerikanen doen? Werk uitbesteden moet keer op geattendeerd hebben. De laatste keer was op 11 september 2002, die datum vergeet je niet. Toen zijn hem de ogen misschien geopend, een paar dagen later werd Hofmans benoemd. Nee, wij zien Mike Galley niet graag terugkeren. Hij heeft Holec Holland bijna naar de ondergang gevoerd. Ja echt waar, met het huidige beleid had het bedrijf geen jaar meer bestaan. Het roer moet om. Er zal werk moeten worden uitbesteed aan lagelonenlanden. Hofmans heeft nu aangekondigd dat er 90 banen geschrapt worden. Wij zijn er van overtuigd dat in de komende vier, vijf jaar een veelvoud van dat aantal zal verdwijnen. Dat kan niet anders. Luttenberg: Van die laatste opmerking distantieer ik mij als OR-voorzitter. 9 Links Harry Luttenberg (OR-voorzitter Holec Holland) en rechts Toon Verdijsseldonk (FNV-Bondgenoten) in gesprek met Twentevisies Jan Medendorp. Er zal werk moeten worden uitbesteed. Het Amerikaanse bedrijf Eaton Cuther Hammer is per 1 februari officieel eigenaar van Holec Holland geworden. Er zijn op die datum direct integratieteams uit de Verenigde Staten ingevlogen. Want Holec Holland staat wel degelijk op de rand van de afgrond, erkennen FNV-bestuurder Toon Verdijsseldonk en voorzitter Harry Luttenberg van de ondernemingsraad. Maar wat gaan de Amerikanen doen, wie krijgt de macht? Harry Hofmans of zijn divisiedirecteur Mike Galley. De werknemersvertegenwoordigers duimen voor de eerste. Het artikel in het novembernummer van Twentevisie over Holec Holland waarin de ondergang bijkans werd aangekondigd, sloeg in als een bom bij het bedrijf. Ik zal heel eerlijk zijn: het verhaal over de heel moeilijke situatie klopt van voor naar achteren. Maar het aangekondigde ontslag voor 150 man was op niets gebaseerd, daarover waren de mensen heel boos. Jij schreef dat die aankondiging op 15 november zou gebeuren. Ik moet je zeggen dat op die vrijdag inderdaad een bijeenkomst was georganiseerd - die later werd afgelast - waar de strategische plannen zouden worden gepresenteerd. Daar zou ook over werkgelegenheid worden gesproken, maar het aantal van 150 arbeidsplaatsen is nooit genoemd, zegt Harry Luttenberg, voorzitter van de Ondernemingsraad. (door Jan Medendorp) Omturnen Op het moment van het gesprek (derde week januari) is het oorverdovend stil bij Holec Holland. Verdijsseldonk: Het is een prachtig bedrijf met fantastische producten. Die niemand koopt. Want het is veel te duur, met weinig marge. Andere bedrijven hebben al veel eerder aanpassingen doorgevoerd. Holec Holland gedraagt zich als een wereldspeler, maar dat is het niet. Het bedrijf moet echt heel nodig omgeturnd worden. Wij denken dat Harry Hofmans dat kan met hulp van de nieuwe Amerikaanse eigenaren. Maar de vraag is wat er gaat gebeuren. Hofmans is aangesteld nog voordat er sprake was van overname door Eaton. Mike Galley is in de periode daarvoor de baas geweest, hij heeft achterwege gelaten om het beleid om te gooien, hoewel we hem daar keer op Met het huidige beleid had het bedrijf geen jaar meer bestaan Scholing De overname van Eaton wordt door Verdijsseldonk en Luttenberg als een godsgeschenk gezien, redding op het laatste moment. Er moet werk uitbesteed worden, de kostenstructuur moet drastisch omlaag en ook de huisvesting is te duur en te groot. Holec-in-One op Westermaat in Hengelo biedt ruimte aan 1800 mensen, dat zijn er nu nog 1000 en binnen een paar jaar zullen dat er dus nog veel minder zijn. Verdijsseldonk: Andere werkzaamheden kunnen natuurlijk ook naar Hengelo worden overgebracht. Het belangrijkste is dat de rust bewaard wordt binnen Holec Holland. We hopen dat de Amerikanen samen met Hofmans plannen zullen maken. En de werknemers moeten bijen omgeschoold worden zodat ze, als hun baan in de komende jaren komt te vervallen, weerbaarder zijn op de arbeidsmarkt. Nu nog hebben we tijd om de sanering op een professionele manier te organiseren. Het wachten is dus op de Amerikanen. Twentevisie. 02/2003

10

11 Ook op Platform zakelijke dienstverlening. VOOR VRIJBLIJVEND PERSOONLIJK ADVIES. Ontslag statutair directeur! Het aannemen en ontslaan van een statutair directeur is een eenvoudige zaak maar, als het bij het ontslag fout gaat, kan dat veel geld gaan kosten. Niet iedere directeur is een statutair directeur. Veel directeuren zijn gewone werknemers en de bekende regels van het arbeidsrecht zijn dan van toepassing. Statutair directeur Bij een statutair directeur is dat anders. Een statutair directeur, de naam zegt het al, wordt op grond van de statuten van een vennootschap benoemd door de algemene vergadering van aandeelhouders. De statutair directeur, die ik hierna simpel directeur zal noemen, heeft in principe twee verhoudingen met de vennootschap. Aan de ene kant een arbeidsrechtelijke en aan de andere kant een vennootschapsrechtelijke. Deze lopen in de praktijk vaak door elkaar. Op de directeur zijn (in principe) de normale regels van het arbeidsrecht van toepassing. Hij heeft recht op salaris, vakantietoeslag, eventueel pensioen en alle andere rechten en voorzieningen die doorgaans voor de andere werknemers in het bedrijf gelden. Het grote verschil met zijn gewone collega s is, dat de directeur ook onder het vennootschapsrecht valt. Dit betekent dat er bijzondere voorwaarden bij een ontslag gelden. Vennootschapsrechtelijke verhouding De directeur kan te allen tijde worden ontslagen door de aandeelhoudersvergadering (AVA). De AVA moet de directeur wel in de gelegenheid stellen om zich uit te spreken over het te nemen besluit. Veel vennoten vinden dit een vreemde zaak. Waarom zou je een directeur de gelegenheid geven om zich uit te spreken over zijn eigen ontslag? Als de AVA niet meer met de directeur door één deur kan, dan moeten partijen toch zonder veel moeite afscheid van elkaar kunnen nemen. Vreemd of niet, het is een harde eis. Toch worden bij het ontslag vaak fouten gemaakt. De eerste fout die vaak gemaakt wordt is dat de aandeelhouder bij de directeur binnenstapt en het ontslag direct wil bespreken. Dit kan niet, want de directeur moet een redelijke termijn worden gegeven om zich voor te bereiden op zo n gesprek. Deze termijn is bijna altijd in de statuten opgenomen. Tijdens de vergadering moet de directeur aan de aandeelhouders kunnen vertellen wat hij van het voorgenomen ontslag vindt. De aandeelhouders zullen bij hun uiteindelijke beslissing rekening moeten houden met de argumenten van de directeur. Het mag dus geen voorgekookte beslissing zijn. Wordt de directeur te laat opgeroepen, niet gehoord, of is de beslissing al voor het gesprek genomen, dan kan de directeur de nietigheid van het ontslag inroepen. Het gevolg is dan dat de directeur nog steeds volgens de vennootschappelijke regels benoemd is. Advies ondernemingsraad Daarnaast geldt dat de ondernemingsraad in de gelegenheid moet worden gesteld advies uit te brengen over het voorgenomen besluit tot ontslag van een directeur. Het advies moet worden gevraagd op het moment dat dit nog van invloed kan zijn. Het kan dus niet zo zijn dat de aandeelhoudersvergadering al is gehouden en de directeur ontslagen is voordat het advies is uitgebracht. In de praktijk wordt de ondernemingsraad om advies gevraagd in de periode gelegen tussen de uitnodiging voor de AVA en de vergadering zelf. Het niet inwinnen van advies van de ondernemingsraad heeft, in tegenstelling tot het niet-horen van de bestuurder, geen invloed op de rechtsgeldigheid van het ontslag. Het ontslag als werknemer Na het ontslag van de directeur als directeur moet hij nog als werknemer ontslagen worden. De AVA moet hierover een apart besluit nemen. De gewone regels van het arbeidsrecht zijn van toepassing. Dit betekent dat een opzegtermijn in acht moet worden genomen. Ook kan de directeur niet tijdens ziekte ontslagen worden. Bij een gewone werknemer speelt hierbij de datum waarop een ontslagvergunning is aangevraagd een rol. Bij een ontslag van een directeur, is de datum waarop de uitnodiging voor de (bijzondere) AVA is verstuurd van belang. Wordt de directeur na verzending ziek, dan kan toch ontslag volgen. Bij een geschil over het ontslag is vervolgens niet de kantonrechter maar de rechtbank bevoegd. Tot zover niets bijzonders, maar het venijn zit hem hier niet in de staart maar in het begin. Vertoont het vennootschapsrechtelijk ontslag mankementen en wordt dat vernietigd, dan wordt het arbeidsrechtelijke ontslag meegesleurd. De directeur blijft dan ook als werknemer in dienst en heeft recht op salaris, vakantiegeld en dergelijke. Een fout in de eerste fase kan nog verdere gevolgen hebben. Als het bedrijf vervolgens naar de rechter gaat om de arbeidsovereenkomst met de directeur te laten ontbinden, dan kan de rechter een vergoeding toekennen. Ook dit zal u niet onbekend voorkomen. De rechter kan echter bij de bepaling van de hoogte van de vergoeding rekening houden met het vennootschapsrechtelijk traject. Het te laat oproepen van directeur of het niet horen van de ondernemingsraad kan verhogend werken. Aandeelhouders hebben de neiging om impulsief te reageren bij problemen met een directeur. Laat u niet verleiden tot een overhaast ontslag. Dit kan veel ellende voorkomen. mevrouw mr. G.H.H. Kerkhof Jacobs Kranenburg advocaten Almelo 11 Column juridisch gezien Twentevisie. 02/2003

12 'D.T.S. is meer dan een doekje voor het bloeden' Componentenfabriek Wärtsilä 12 Twentevisie. 02/2003 Van gebeten hond tot bewierookt werkgever. Wärtsilä in Zwolle kan erover meepraten. De Finse producent van dieselmotoren voor schepen en energiecentrales riep eind 2001 de toorn van vakbonden en politiek over zich af door de sluiting van de Zwolse fabriek aan te kondigen. Na veel protest en politieke druk houdt Wärtsila een serviceafdeling open, en werkt het mee aan de verzelfstandiging van de componentenfabriek. Deze componentenfabriek maakt onder een nieuwe naam, DTS, en met een nieuwe eigenaar, Philip Stibbe, een vliegende start. Met dank aan de Wärtsilä-miljoenen. (door Martin Steenbeeke) Bloedlink was DTS-eigenaar Philip Stibbe begin december 2002, tijdens de ondertekening van het contract tussen Wärtsilä en DTS. In het bijzijn van Wärtsilä-topman Svent Bertlin, oud-stork-directeur Hans van den Boogaard en de vertegenwoordigers van de vakbonden en de ondernemingsraad, haalde een verslaggever van de Zwolse Courant hem het bloed onder de nagels vandaan. Waarom was hij eigenlijk uitgenodigd, nieuws was er volgens hem niet te melden, aldus de verslaggever, die demonstratief zijn winterjas had aangehouden. Enkele dagen later was Stibbe zijn ergernis nog niet te boven. Het zijn wel zeventig arbeidsplaatsen hoor, klinkt het geïrriteerd. Hij wijst erop dat door de inspanningen van overheid, vakbonden en bedrijfsleven om gezamenlijk nieuwe werkgelegenheid aan te trekken er inmiddels 800 mensen in de door Wärtsilä verlaten gebouwen werken. Dat zijn er zelfs meer dan eind 2001, toen Wärtsilä aankondigde de fabriek in Zwolle te sluiten en leeg achter te laten. Uit oogpunt van efficiency, veroorzaakt door het ineenstorten van markt voor dieselmotoren, moest één van de Europese productielocaties dicht. Het werd Zwolle, omdat het makkelijk was de productie te verplaatsen naar het Italiaanse Triest dan andersom. Boze tongen beweren nog altijd dat Italiaanse staatssteun doorslaggevend is geweest bij deze beslissing. Kapitaal en kennis Vakbonden en politiek stonden bij de aankondiging van de sluiting op de achterste benen. Niet alleen dreigden er 700 arbeidsplaatsen verloren te gaan, er was ook nog eens sprake van een enorme vernietiging van kapitaal en kennis. Nog geen vijf jaar geleden had Wärtsilä met financiële steun van de overheid de fabriek in Zwolle gemoderniseerd. En voor de productie van twee types scheepsmotoren werd een beroep gedaan op ontwikkelingskredieten van Economische Zaken. Na veel politieke druk en een staking van het personeel ging Wärtsilä akkoord met het openhouden van de serviceafdeling en het verzelfstandigen van de componentenfabriek. Die componentenfabriek gaat dus verder onder de naam DTS Zwolle BV, wat staat voor Diesel Technology Solutions. DTS is onderdeel

13 op eigen benen verder van het scheepvaart- en powercluster van de holding Stibbe Management, een houdstermaatschappij van een aantal industriële toeleveringsbedrijven. De aandelen van DTS zijn voor honderd procent in handen van Stibbe Management. Wärtsilä heeft bewust niet geparticipeerd omdat DTS ook concurrenten van Wärtsilä als een potentiële klant ziet. Stibbe kende Wärtsilä omdat een van zijn andere ondernemingen, Bloksma, al dertig jaar leverancier is van Wärtsilä, voorheen Stork Werkspoor. Hypermodern DTS is voor Zwolle meer dan een doekje voor het bloeden, zegt Stibbe. Met gepaste trots geeft hij een rondleiding door de hypermoderne componentenfabriek, waar Wärtsilä al met al zo n 25 miljoen euro in heeft geïnvesteerd. Even verderop in het grote fabriekscomplex nabij het Zwolse station wordt de laatste hand gelegd aan de allerlaatste dieselmotoren die in Zwolle worden geproduceerd. Eind februari moet de productie totaal overgeheveld zijn naar Triëst. Tot het laatste moment zijn Wärtsilä-werknemers in de componentenfabriek bezig geweest met preventief onderhoud van de machines om alles piekfijn achter te laten. Met het machinepark kunnen cilinderkoppen, drijfstangen en motorblokken worden gemaakt. Tot op de éénhonderdste millimeter nauwkeurig worden bewerkingen uitgevoerd. Bepaald geen doorsnee-productie, benadrukt Stibbe. Er blijft ontzettende veel know-how voor Nederland behouden. Stibbe had het geluk dat het economisch wat minder gaat en dat de ervaren mensen van Wärtsilä maar wat graag in Zwolle wilden blijven werken. Van de 325 werknemers voor wie ontslag is aangevraagd is het merendeel nog op zoek naar een nieuwe werkgever. Het aantal van zeventig behouden arbeidsplaatsen bij DTS mag dan niet direct indrukwekkend zijn, zeker als je daarin meeneemt dat er vijftien opleidingsplaatsen voor de interne bedrijfsschool bij zitten, het gaat om wat er achter zit, benadrukt Stibbe. Juiste spel Dat het uiteindelijk toch gelukt is om een deel van de werkgelegenheid in Nederland te behouden (ook de serviceafdeling in Schiedam blijft open) schrijft Stibbe toe de belangen van de diverse partijen. De overheid wilde wat terugzien in ruil voor verleende ontwikkelingskredieten, de vakbonden wilden zich sociaal profileren, Wärtsilä wilde zich een goede ondernemer tonen en Stibbe wilde wel een eigen componentenfabriek. Het juiste spel is gespeeld, stelt Stibbe. Als dit destijds ook met Fokker zo was gedaan, dan had Fokker nog bestaan. Maar ik denk dat daar de echte wil en overtuiging er niet waren om er iets van te maken. Ook Wärtsilä heeft volgens Stibbe enthousiast meegewerkt. Mogelijk dat de Zwolse constructie (verzelfstandiging van een bedrijfsonderdeel) door het Finse concern ook wordt toegepast bij andere vestigingen in Europa. Wärtsilä heeft alles over zich heen gekregen, maar uiteindelijk de zaak zeer netjes afgewikkeld. Wat heet. Wärtsilä heeft voor de mensen die hun baan verliezen een sociaal plan opgesteld dat door de vakbonden als goudomrand wordt bestempeld, heeft meegewerkt aan het verzelfstandigen van DTS en ook voor deze 70 werknemers geld achtergelaten mocht het fout gaan. Het geld is ondergebracht in een stichting, die beheerd wordt door de vakbonden en Stibbe. Als halverwege 2005 blijkt dat het geld niet nodig is geweest, mag DTS over het geld beschikken. Rolls Royce Wärtsilä staat daarnaast garant voor een afname van producten van minimaal drie jaar. Ook Rolls Royce en Caterpillar hebben zich al als klant van DTS gemeld. In 2003 zal 70 procent van de omzet nog van Wärtsilä komen en de overige 30 procent van de markt. Eind 2005 wil Stibbe dat dit precies andersom is. Het werken voor meerdere klanten, in plaats van één vaste afnemer, betekent een omschakeling voor de personeelsleden. Zij worden geacht zich flexibeler, scherper op te stellen. Stibbe heeft hun dat stuk voor stuk in een persoonlijk gesprek meegedeeld. Het aardige is dat de meeste mensen er zelf om vroegen. Ze willen zich graag scherper profileren. Over de kwaliteit van de personeelsleden is Stibbe erg te spreken. De mensen zijn hartstikke goed. Het enige is dat ze een jaar lang door alle onrust meer met zichzelf bezig waren dan met het bedrijf. Dat moet anders. Stibbe heeft ervaringen met de transformatie van een interne machinefabriek Een jaar geleden was het hier een doffe ellende: stakingen, boze politici, vakbonden; als je nu om je heen kijkt, mogen we niet ontevreden zijn 13 naar een bedrijf dat voor meerdere klanten werkt. Hij deed het in de jaren tachtig bij De Rollepaal, dat onder de vleugels van moederbedrijf Wavin vandaan kroop. De Rollepaal was zijn eerste klus waar hij zijn eigen ideeën over hoe een bedrijf geleid moest worden in de praktijk kon brengen. Tot dat moment was hij als interimmanager namens een organisatie-adviesbureau vooral actief met saneren en reorganiseren. In 1998 trad Stibbe in dienst bij de Wolters Schaberg investeringsgroep, waar hij als groepsdirecteur verantwoordelijk was voor de kunststofactiviteiten. In 1990 begon hij met Stibbe Management. Ik had geleerd te reorganiseren en te managen. Het was tijd om voor mezelf te beginnen. Koekjesfabrikant Patria was een van zijn eerste klanten. Daar heb ik eerst de directeur ontslagen. Hij wist niet eens de weg naar zijn eigen magazijn te vinden. Onbegrijpelijk. Bij Wärtsilä zal dit niet gebeuren, ook al omdat Stibbe zelf de eerste maanden nadrukkelijk in Zwolle aanwezig zal zijn. Een jaar geleden was het hier een doffe ellende. Stakingen, boze politici, vakbonden. Alles en iedereen was boos. Maar als je nu om je heen kijkt, mogen we niet ontevreden zijn. Twentevisie. 02/2003

14

15 Ook op Platform zakelijke dienstverlening. VOOR VRIJBLIJVEND PERSOONLIJK ADVIES. 2003: fiscaal nog interessant? We hebben een in vele opzichten roerig jaar achter de rug. Ook de economische vooruitzichten voor dit jaar stemmen nog niet direct tot vreugde. De fiscale praktijk ontkomt eveneens niet aan de nodige negatieve effecten. Het uitkleden van de werknemersspaarregelingen, het laten vervallen van zaken als de ongetoetste lijfrenteaftrek en de feestdagenregeling alsmede de gedeeltelijke afschaffing van enkele afdrachtverminderingen in de loonbelasting zijn daarvan slechts enkele voorbeelden. Daarnaast is fors gesneden in vele andere regelingen die de fiscale pijn bij ondernemers nog enigszins dragelijk maakten. Desondanks zien wij voor u als ondernemer nog geen reden tot pessimisme. In nauwe samenwerking met uw belastingadviseur kunt u alsnog doelgericht beslissingen nemen en daarbij gebruik maken van hetgeen de fiscaliteit u (nog steeds) te bieden heeft. Hierna nemen we enkele zaken nader op de korrel. Werknemersspaarregelingen Het spaarloon is uiteindelijk een volledige afgang bespaard gebleven. Deze regeling blijft (althans in 2003) gehandhaafd. Wèl is het maximale spaarbedrag verlaagd tot 613 per jaar. Het verdient aanbeveling om de desbetreffende spaarcontracten met banken c.q. werknemers na te lopen en daar waar nodig wijzigingen aan te brengen, zodat de regeling in overeenstemming is met de wettelijke regels per 1 januari Het vervallen van de premiespaarregeling heeft meer voeten in de aarde. Omdat deze regeling arbeidsrechtelijk deel uitmaakt van de arbeidsvoorwaarden van uw bedrijf, kunt u deze regeling niet zomaar schrappen. U zult op een andere wijze deze arbeidsvoorwaarde moeten zien in te vullen, bijvoorbeeld door de voordien onbelaste premie als regulier brutoloon uit te betalen. Er zijn echter fiscaal vriendelijker methoden om de premie uit te betalen, bijvoorbeeld in de vorm van een extra storting in de werknemers(pre)pensioenregeling. Overleg in voorkomende gevallen met uw belastingadviseur. Auto- en fietsregelingen Ten aanzien van de auto van de zaak is een kleine versoepeling aangebracht ten opzichte van de oorspronkelijk voor 2003 voorziene regeling. Deze versoepeling betreft het als privé aan te merken deel van de door de werknemer gereden woon-werkkilometers. Door deze versoepeling is het voor de werknemer met een auto van de zaak iets gemakkelijker geworden om voor een lagere bijtelling in de inkomstenbelasting in aanmerking te komen. Eenvoudiger wordt het echter niet. Een sluitende kilometeradministratie waaruit het aantal gereden privé-kilometers blijkt, blijft vereist. Voor de sportievelingen blijft er eveneens reden tot enig optimisme. Hoewel de zogenaamde fietsaftrek in de inkomstenbelasting is komen te vervallen, blijft het mogelijk om (onder voorwaarden) aan werknemers belastingvrij een fiets te verstrekken. Lijfrente Per 1 januari 2003 is de zogenaamde ongetoetste lijfrenteaftrek niet meer toegestaan (vaste aftrek van 1.069,- per belastingplichtige). Aftrek voor lijfrente blijft in 2003 wel mogelijk, mits wordt aangetoond dat er een pensioentekort is. Daartoe is het noodzakelijk jaarlijks een berekening te maken waaruit dit eventuele pensioentekort blijkt. Tevens blijkt uit deze berekening tot welk bedrag u de betaalde premie mag aftrekken van uw inkomen. Wel ingewikkelder, niet makkelijker. Investeringsregelingen Hoewel met ingang van 2003 een aantal fiscale investeringsfaciliteiten is vervallen c.q. ingeperkt, blijft de wet ook hier mogelijkheden voor de ondernemer bieden. De volgende regelingen zijn te onderscheiden: Willekeurige afschrijvingen op milieuinvesteringen (Vamil) Kleinschaligheidsinvesteringsaftrek Energie-investeringsaftrek (EIA) Milieu-investeringsaftrek (MIA) Filminvesteringsaftrek (FIA) Het verdient overigens aanbeveling om voorafgaand aan de daadwerkelijke besluitvorming tot investeren informatie in te winnen bij uw leveranciers en/of onafhankelijke adviseur(s). Denkt u daarbij bijvoorbeeld aan de in acht te nemen meldingstermijnen. De zelfstandige ondernemer De winst uit onderneming genietende ondernemer kan ook in 2003 weer een beroep doen op een aantal specifiek voor hem geldende aftrekposten in de inkomstenbelasting. Onder voorwaarden komt de ondernemer in aanmerking voor de zelfstandigenaftrek, de speur- en ontwikkelingsaftrek (S&O), de meewerkaftrek en eventuele dotatie aan de fiscale oudedagsreserve (FOR). Daarnaast kan de ondernemer in aanmerking komen voor eerdergenoemde investeringsregelingen. Loonbelastingfaciliteiten Tot slot richten we ons vizier nog even kort op de mogelijkheden voor afdrachtverminderingen in de loonbelasting. Te onderscheiden zijn onder andere: afdrachtvermindering lage lonen; deze regeling wordt overigens gefaseerd afgeschaft; afdrachtvermindering speur- en ontwikkelingswerk (S&O); afdrachtvermindering betaald ouderschapsverlof; deze regeling blijft bestaan totdat de zogenaamde levensloopregeling wordt ingevoerd; afdrachtvermindering onderwijs; Een aantal van deze regelingen kan naast elkaar worden toegepast. Conclusie In tijden van economische neergang is het een logische stap voor een regering om de hand op de knip te houden. Het demissionaire kabinet heeft door een flink aantal regelingen de bezem gehaald en andere flink ingeperkt. Of dit voor het bedrijfsleven uiteindelijk een positief effect zal hebben, moet worden afgewacht. Op het moment dat dit artikel wordt gepubliceerd zijn de verkiezingen achter de rug en zal men in Den Haag druk doende zijn om een nieuwe regering te vormen. De nieuwe coalitie zal moeten trachten het negatieve sentiment om te zetten in een positieve kijk op de toekomst. Vanuit fiscaal perspectief blijft er vooralsnog reden tot optimisme. De overeind gebleven fiscale faciliteiten geven daartoe nog voldoende aanleiding. R.J.M. Oude Alink FB De auteur is als belastingadviseur verbonden aan Ten Kate & Huizinga te Oldenzaal 15 Column financieel accent Twentevisie. 02/2003

16 Verantwoordelijke politieke partijen PvdA, CDA, Haaksbergen in klem van bergen (GGH) in de gemeenteraad; hij wordt fractievoorzitter en tussen 1998 en 2002 is hij als wethouder verantwoordelijk voor ruimtelijke ordening en grondbeleid. Haaksbergen heeft zich regionaal altijd geprofileerd, we zijn te klein om stad te zijn en te groot om bij de dorpen ingedeeld te worden. Het probleem van laken en servet zal de basis blijken van het tweeslachtige (naïeve) beleid. Haaksbergen heeft zowel sociaal als economisch een goed voorzieningenniveau. We hebben een gemêleerd winkelbestand, goede recreatie- en sportvoorzieningen en goede onderwijsinstellingen. Om die voorzieningen te behouden, weet het gemeentebestuur dat het inwoners en bedrijven moet vasthouden. In die spagaat wordt de politiek door de bedrijven aan alle kanten uitgespeeld. Wim Roetenberg op het omstreden bedrijventerrein Stepelo. Twentevisie. 02/2003 Amateurisme of naïviteit? Slimme projectontwikkelaars hebben de gemeente Haaksbergen de afgelopen jaren flink in de luren gelegd. Wellicht capabele bestuurders en vaardige ambtenaren bleken geen partij voor geharde zakenlieden. Wim Roetenberg was tussen 1998 en 2002 als wethouder verantwoordelijk voor het grondbeleid en de ruimtelijke ordening. Voordat we de woonwijk Hassinkbrink en het bedrijventerrein Stepelo ontwikkelden eind jaren tachtig, hadden wij eigenlijk nauwelijks met projectontwikkelaars te maken gehad. Het was wel even schrikken toen wij de heren aan de onderhandelingstafel kregen. Het blijkt uit onderzoek van Twentevisie vooral bestuurlijke onkunde. Het allerergste? De raadsleden van de grote partijen lopen aan de leiband van het college en weigeren willens en wetens hun controletaak uit te voeren! (door Marc Visch) Het is uit een soort idealisme dat de gemeente Haaksbergen vijftien jaar geleden plannen voor een nieuwe woonwijk en een bedrijventerrein ontwikkelt. Werd in de jaren zeventig een wijk uit de grond gestampt met hoofdzakelijk rijtjeswoningen, het decennium daarna brengt hoofdzakelijk twee-onder-een-kapwoningen in de wijk het Wolverink. En in de afgelopen jaren is de er vooral een grote vraag naar vrije kavels om het droomhuis te kunnen realiseren, economisch ging het voortvarend, ook bedrijven wilden graag uitbreiden. Wim Roetenberg komt in die periode namens de plaatselijke partij Gemeenschappelijke Groepering Haaks- Rug tegen de muur Als ontwikkeling van de woonwijk Hassinkbrink en het bedrijventerrein Stepelo daadwerkelijk van start gaan, maakt de gemeente kennis met het fenomeen projectontwikkelaar. Dat was voor de gemeente wel even slikken, want wij hadden op dat moment totaal geen ervaring met projectontwikkelaars, aldus Roetenberg. In eerste instantie proberen de projectontwikkelaars een poot aan de grond te krijgen in de Hassinkbrink. Als dat niet lukt, gooien zij het over een andere boeg. Op de plek waar de gemeente het bedrijventerrein Stepelo wil aanleggen, worden boeren uitgekocht door de projectontwikkelaars. Vooral MEGA Projecten uit Zenderen slaat een goede slag. Het bedrijf heeft grond verworven die de gemeente hard nodig heeft en wil dat wel ruilen. In de ruil zit bovendien dat MEGA recht krijgt op kavels in de Hassinkbrink II. In januari 2001 verzucht toenmalig wethouder Roetenberg in de regionale krant: het gaat om vier kavels. Dit hadden we liever niet gedaan, maar we vinden dat het in de huidige situatie aanvaardbaar is met Mega juist deze grondtransactie aan te gaan. Roetenberg zegt nu dat de boosheid van toen redelijk oprecht was. "We stonden met de rug tegen de muur. De afweging was: of je komt er uit en je levert kavels in óf je komt er niet uit en je hebt te weinig grond om bedrijven voor Haaksbergen te behouden." MEGA Projecten Wat toen niet werd gemeld was dat MEGA Projecten het jaar daarvoor een nog veel lucratievere ruil had gemaakt. Dat had de projectontwikkelaar maar liefst 18 kavels in de Hassinkbrink II opgeleverd. Maar ook andere projectontwikkelaars doen goede zaken. Pal naast het grote bord waar de gemeente nu trots op meldt dat het 500 woningen gaat bouwen, staat een bord van projectontwikkelaar Roosdom Tijhuis waar het woningen in de Hassinkbrink II aanbiedt. Gevolg is wel dat er weer minder

17 VVD en GGH steken kop in zand projectontwikkelaars vrije kavels zijn voor particulieren. Het is inmiddels zo dat de gemeente tot 2009 geen vrije kavels meer kan aanbieden. Directeur Welles van MEGA Projecten in Zenderen legt eerst telefonisch uitvoerig uit dat de informatie niet klopt, dat hij vooral geïnteresseerd is in woningbouw, maar daarnaast in alle grond die te koop is. Hij vindt dat hij helemaal niet te weinig heeft betaald voor de kavels, want hij heeft andere kavels ingeleverd, bovendien heeft hij zijn deel betaald aan de ontwikkeling (bouwrijp maken) van de grond. Als we hem dit verhaal faxen, reageert hij woedend: Ik praat nooit meer met journalisten, ik ben maar een kleine jongen, Roosdom Tijhuis heeft ongeveer de helft van de grond en ik krijg alles op mijn brood. betaling. Moet je eens nagaan wat het de gemeente kost aan rente die het misloopt over die 1,6 miljoen euro, voert Harry Belshof van D66 aan. Het verontrust de D66 er nog het meest dat Eurodis - nadat het een zo n gunstige deal met de gemeente heeft gesloten - de grond heeft overgedragen aan projectontwikkelaar Koopmans. De ambitie om de grote bedrijven te behouden voor Haaksbergen maakte de onderhandelingspositie van de gemeente zwakker. Dat MEGA juist een stukje weiland in bezit had dat onderdeel was van het grotere gedeelte waar Timmerfabriek Ter Huurne het oog op had laten vallen, maakte dat de gemeente wel moest kopen en dus in moest gaan op de eisen van MEGA. Met als gevolg dat er steeds minder vrije kavels in de Hassinkbrink II te vergeven waren. van onbegrip toen zij vorige maand tijdens een raadsvergadering vroeg om een onafhankelijk onderzoek naar de gang van zaken rond Stepelo en Hassinkbrink II. PvdA-fractievoorzitter Hennie Noordink stelde zelden met grotere desinteresse een zaak te hebben gevolgd. Zowel PvdA als VVD brachten naar voren dat er altijd wel iets boven zou komen als je ging zoe- De projectontwikkelaars hebben ons met de rug tegen de muur gezet 17 PvdA-fractievoorzitter Hennie Noordink stelde zelden met grotere desinteresse een zaak te hebben gevolgd Democratische onderbouwing Aan de andere kant werd er ook aan de gemeente getrokken. Grote werkgevers als TEHA en Eurodis dreigden met vertrek als zij niet voor een gunstige prijs grond zouden krijgen op het nieuwe bedrijventerrein Stepelo. TEHA kreeg als gevolg daarvan de grond een stuk goedkoper. Tijdens een persconferentie eind vorig jaar werd dit erkend door het gemeentebestuur. TEHA zou een trekkersrol hebben vervuld voor Stepelo. Oppositiepartijen Leefbaar Haaksbergen en D66 vroegen zich echter af of dat wel nodig was. Maar dat was niet alles wat de oppositie dwars zat. Wij misten de democratische onderbouwing, zegt fractievoorzitter Peter van Vlaanderen van Leefbaar Haaksbergen. Wij hebben in de gemeenteraad de grondprijzen vastgesteld, maar de raad heeft zich nooit uitgesproken over een verlaging voor TEHA. Het bedrijf Eurodis kreeg een uitgestelde Makelaars Een echt makkelijke positie had Wim Roetenberg niet. Sinds mensenheugenis was de post onder de hoede van het CDA geweest. Tijdens de onderhandelingen in 1998 kregen wij de portefeuille totaal onverwacht in de schoot geworpen. Het was voor mij vrij snel duidelijk dat al veel in gang was gezet en dat het bijsturen heel beperkt was. De GGH mocht overigens maar vier jaar de portefeuille beheren, want bij de onderhandelingen in 2002 claimde het CDA de post direct terug. Roetenberg, die nu ook nog wethouder is maar dan met een andere portefeuille, spreekt tegen dat de gemeente weliswaar goedbedoeld maar amateuristisch te werk is gegaan en door de gehaaide projectontwikkelaars en zakenlieden in de luren is gelegd. Dit had elke gemeente kunnen overkomen, zegt hij met de kennis van nu. Natuurlijk heb ik mij ook wel eens achter de oren gekrabd en afgevraagd hoe het verder moest. Je moet dan kunnen vertrouwen op je ambtelijk apparaat en waar nodig externe kennis in huis halen. Die externe deskundigen waren bijvoorbeeld makelaars die de lokale situatie goed kenden. Je moet continu op je hoede zijn en blijven leren. Bestuurlijke desinteresse De vraag is of de gemeente iets met die lessen in de praktijk kan en wil doen. Oppositiepartij D66 stuitte op een muur ken. We moeten ons niet op het verleden maar op de toekomst richten, aldus Leonie Rutte van de VVD. Tot nu toe zijn het dus de oppositiepartijen Leefbaar Haaksbergen en D66 die de zaken aan de orde stellen. De andere partijen in de gemeenteraad lijken nauwelijks geïnteresseerd. Toch hebben de projectontwikkelaars een flink vinger in de pap gekregen. Het eerder genoemde Roosdom Tijhuis heeft een voortrekkersrol in het Centrumplan. Juist om de gemeente te behoeden voor eerder gemaakte fouten heeft Belshof van D66 al eens voorgesteld een lokale rekenkamer in het leven te roepen. Een voorstel dat eveneens niet kon rekenen op steun van de overige fracties in de gemeenteraad. Het probleem is te wijten aan de schaal van Haaksbergen, te groot voor een dorp en te klein voor een stad en we wilden ook een goed voorzieningenniveau.

18

19 Ook op Platform zakelijke dienstverlening. VOOR VRIJBLIJVEND PERSOONLIJK ADVIES. Sprookjeshuwelijk? Het komt met een zekere regelmaat voor dat mensen in een romantische bui besluiten in het buitenland te trouwen. Locaties zoals Las Vegas of nog exotischer Bombay zijn hierbij geen uitzondering. Niet zelden rijzen bij thuiskomst enige prangende vragen met betrekking tot de geldigheid en de rechtsgevolgen van het buitenlandse huwelijk. In de meeste gevallen komt de notaris er aan te pas om de pas gehuwden voor te lichten met betrekking tot de geldigheid en de rechtsgevolgen van hun romantische actie. Maar ook bij de vele buitenlanders die momenteel in ons land wonen en in andere soms verre landen zijn gehuwd, komt de vraag van erkenning van hun huwelijk in Nederland wel eens aan de orde. In deze column worden enige aspecten hiervan besproken. Erkenning buitenlands huwelijk Wanneer kan worden gesproken van erkenning in Nederland van een in het buitenland gesloten huwelijk? Leidraad hierbij is de Wet Conflictenrecht Huwelijk (hierna: WCH ). Deze wet is in werking getreden op 1 januari 1990 en bepaalt dat een in het buitenland gesloten huwelijk voor erkenning in aanmerking komt als aan de vormvereisten en de verdere huwelijksvereisten is voldaan volgens het recht zoals dit geldt ter plaatse van de huwelijkssluiting. Met huwelijksvereisten die zijn voorgeschreven door de buitenlandse interne wet, zoals de leeftijd van de aanstaande echtgenoten of de familierelaties die tussen hen bestaan, moet zijn rekening gehouden. Maar ook met de regels van het internationaal privaatrecht die voor huwelijken tussen buitenlandse huwelijkskandidaten gelden in het land van de huwelijkssluiting. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de geloofsrichtingen, waartoe de huwelijkskandidaten behoren, voorzover die buitenlandse wet een onderscheid tussen deze richtingen maakt. Naast deze huwelijksvereisten moet volgens de WCH ook rekening worden gehouden met de formaliteiten waardoor het huwelijk tot stand komt en de personen die het huwelijk voltrekken. Kan een huwelijk gesloten door een kerkelijke autoriteit of een consulair ambtenaar worden erkend? Of moet er een ambtenaar van de burgerlijke stand aan te pas zijn gekomen? De wetgeving ter plaatse van het huwelijk moet dus uitkomst bieden ten aanzien van deze punten. Een goed voorbeeld betreft het huwelijk van twee Grieken louter voor een Grieks-orthodox geestelijke in Frankrijk. Hoewel voor Fransen zelf een huwelijk uitsluitend geldig is als het is gesloten door de ambtenaar van de burgerlijke stand, is het huwelijk van de twee Grieken in Frankrijk toch geldig, omdat hun nationale wet (de Griekse wet, die volgens Frans internationaal privaatrecht hierop van toepassing is) dit toestaat. Ook in de Nederlandse rechtspraktijk kom je buitenlandse mensen tegen, die ten overstaan van een andere persoon dan een ambtenaar van de burgerlijke stand zijn gehuwd. Dit hoeft volgens bovenstaande regels bepaald niet in te houden, dat een dergelijk huwelijk niet kan worden erkend. Door de werking van de WCH moeten aldus vele buitenlandse huwelijken worden erkend, behoudens een aantal (extreme) gevallen van openbare orde, die volgens de WCH moeten leiden tot niet-erkenning. Denk hierbij aan buitenlandse kinderhuwelijken beneden de 15-jarige leeftijd. Wel wordt erkend een polygaam huwelijk, tenzij een Nederlandse vrouw hierbij betrokken is. Uit de recente jurisprudentie is gebleken, dat zelfs een in het buitenland gesloten huwelijk, waarvan een van de partners dacht dat het ging om een romantische ceremonie en niet van plan was te trouwen, niet snel kan leiden tot ongeldigheid van het huwelijk. Het openbare orde artikel van de WCH helpt hier niet. De geldigheid van het huwelijk lijkt hier gebaseerd te zijn op de algemene leer dat (rechts)dwaling voor rekening van de echtgenoten blijft. Gevolgen van de erkenning De romantische buitenlandse ceremonie, die een huwelijkssluiting bleek te zijn, kan leiden tot de algehele gemeenschap van goederen. Dit kan een behoorlijke verrassing vormen voor het bruidspaar of een van hen. Is daar nog iets aan te doen? De notaris kan deze echtelieden adviseren alsnog huwelijkse voorwaarden te maken en daarna de algehele gemeenschap van goederen zodanig (ongelijk) te verdelen, overeenkomstig de verhouding zoals de goederen bij de huwelijkssluiting zijn ingebracht, waardoor de oorspronkelijke toestand zoveel mogelijk kan worden hersteld. Met toestemming van de rechtbank kan deze herstelactie bij notariële akte worden vastgelegd. De rechtbank kan wel als eis stellen, dat de echtgenoten zich hoofdelijk aansprakelijk stellen voor de gemeenschapsschulden. Dit speelt met name als de ene echtgenoot vooral veel schulden had ingebracht en de ander veel vermogen. Vooral voor de meer vermogende echtgenoot kan dit negatief uitpakken, als schuldeisers daadwerkelijk verhaal willen zoeken. Aan de reparatieactie met de ongelijke verdeling van de gemeenschap van goederen zijn in beginsel fiscale gevolgen voor schenkingsrecht en inkomstenbelasting verbonden. Echter de fiscus heeft in een tweetal besluiten vastgelegd, dat als binnen twee jaren na de huwelijkssluiting deze ongelijke verdeling van de huwelijksgemeenschap wordt uitgevoerd, dit wordt gezien als een fiscale reparatie, die niet tot heffing leidt, ook niet voor de overdrachtsbelasting. Tot besluit Al te lichtvaardig het huwelijksbootje instappen in het buitenland of in Nederland kan leiden tot ongewenste gevolgen. De notaris is nog in staat enige reparaties uit te voeren, mits beide echtgenoten bereid zijn mee te werken. Lukt dit niet, dan is de procedure van echtscheiding het laatste redmiddel. Mr R.A.C. Marres Notaris bij SuwijnLedeboer Notarissen Hengelo 19 Column notarieel advies Twentevisie. 02/2003

20 Dit pand aan de Beatrixstraat in Hengelo is onlangs verkocht en daarmee sloot DTZ Zadelhoff een grote transactie af. ziekenhuizen etcetera kiezen steeds vaker voor een geheel eigen en herkenbaar kleding-gezicht. De start van de onderneming heeft reeds aangetoond dat deze consultancy in een duidelijke marktbehoefte voorziet met name vanwege het gemak, de kwaliteitsgaranties of een stukje onbekendheid bij de opdrachtgevers. 20 Nieuws & feiten Twentevisie. 02/2003 DTZ Zadelhoff in Enschede heeft in januari jl. bekendgemaakt de grootste beleggingstransactie van de afgelopen jaren in Hengelo te hebben afgesloten. Het gaat om een beleggingsobject van ca m 2, gelegen aan de Prinses Beatrixstraat in Hengelo. De koopsom van het object is circa 30 miljoen en het object is verkocht aan een particuliere partij. Bij deze transactie trad DTZ Zadelhoff op namens de verkoper. AAMC/EPOC bemiddelde voor de koper van het object. Het pand aan de Prinses Beatrixstraat wordt gehuurd door UWV, de instantie die de uitvoering van de sociale verzekeringen voor werknemers en werkgevers verzorgt, w.o. de WW en de WAO. De directie van Enschede Airport Twente heeft een brief gezonden aan alle gemeenten in Twente en een deel van de Achterhoek met het verzoek om een eenmalige financiële bijdrage te leveren aan de doorstart van de, sinds april 2002, in surséance van betaling verkerende luchthaven. Door het ministerie van verkeer en waterstaat is een afkoopsom beschikbaar gesteld onder de voorwaarde dat ook de regio een financiële bijdrage zal leveren. De provincie Overijssel en de gemeente Enschede lijken bereid om ieder ongeveer een derde hiervan op tafel te leggen. De directie vraagt nu aan het regionale bedrijfsleven om gezamenlijk het resterende derde deel bijeen te brengen. Op dit moment wordt met een potentiële investeerder onderhandeld over de overname van de luchthaven. Een succesvolle afronding zou betekenen dat in april de surséance kan worden opgeheven en de luchthaven daarna als zelfstandige onderneming, zonder overheidssteun, kan gaan functioneren, waarmee deze belangrijke functie voor de regionale economie kan worden behouden. Op pagina 62 meer over de luchthaven. Johma Nederland BV in Losser, onderdeel van UNIQ FOODS LTD., heeft per 1 januari jl. haar bedrijfsnaam veranderd in Uniq Nederland. Uniq is een vooraanstaande speler in chilled convenience food in Europa met ruim 30 verschillende bedrijven in 14 landen. De merken en merknamen die door Johma in Nederland worden gevoerd (w.o. het Johmamerk) blijven onveranderd. 6 januari jl. startte de inschrijvingsperiode voor de Herman Wijffels Innovatieprijs Met een hoofdprijs van ,- ondersteunt de Rabobank ondernemers tot 36 jaar, die innovatieve producten, diensten of processen ontwikkelen of een verfrissende visie hebben op ondernemerschap. Daarbij gaat het om zowel bedrijfseconomische ondernemingskwaliteiten als vaardigheden in modern coöperatief denken en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het inschrijfformulier en de folder over de aanmelding- en selectieprocedure zijn bij de Rabobank op te vragen of te downloaden van Onder de naam Corporate Wear Consultancy (CWC) aan de Kretalaan 44 in Oldenzaal startte voormalig directeur EHCO-KLM Kleding drs. Wildenborg onlangs een geheel nieuwe consultancyactiviteit op gebied van corporate bedrijfskleding voor (middel-)grote ondernemingen. Industriële bedrijven zoals de levensmiddelenbranche, metaalbranche, transport- of energiesector, Schillebree Beheer in Markelo, die als holding de activiteiten van De Schillebree Groep onder zijn hoede heeft, heeft een nieuwe investeringsmaatschappij opgericht. Onder de naam Schillebree Industries gaat de maatschappij haar visie en bijbehorende strategie op de industriële markt uitvoeren waarbij de nadruk zal komen te liggen op overnames van industriële toeleveranciers, zoals vervaardigers en leveranciers van gereedschap, en gereedschapswerktuigen en ondernemingen werkzaam in de fijnmechanica. Het Centraal Bureau voor de Statistiek maakte in januari jl. bekend dat het aantal geregistreerde werklozen over geheel 2002 gemiddeld bedroeg hoger dan in In dat jaar daalde de werkloosheid nog. In het vierde kwartaal van 2002 waren gemiddeld mensen geregistreerd werkloos. Ook maakte het CBS bekend dat in het derde kwartaal van 2002 het volume van het bruto binnenlands product (BBP) 0,5 procent groter is dan in het derde kwartaal van Het resultaat is 0,2 procentpunt hoger dan bij de eerste raming in november. Op 20 januari jl. opende Best Western Star Hotel Hengelo zijn deuren aan de B.P. Hofstedestraat in Hengelo. Het hotel is gelegen in hartje stad direct tegenover het Centraal Station en naast het Rabotheater (schouwburg). Met haar Star Best Western Star Hotel aan de B.P. Hofstedestraat in Hengelo heeft onlangs de deuren geopend.