3D-printen 21. Optimaal gebruik maken van internet

Transcriptie

1 3D-printen 21 Optimaal gebruik maken van internet

2 LEESWIJZER Ben je zelfstandig ondernemer en overweeg je zakelijk actiever te worden op internet? Dan is deze informatie voor jou. Verdeeld over een aantal thema s krijg je informatie en opdrachten die je helpen om van start te gaan met allerlei vormen van online ondernemen. Lees de concrete en praktische informatie, de praktijkervaringen van collega-ondernemers, doe de opdrachten en kies wat bij je past. De thema s zijn los van elkaar te lezen, maar vormen uiteindelijk één compleet webboek. Zowel de losse thema s als het webboek zijn in.pdf-formaat. Je kunt het op je computer lezen en de opdrachten in.pdf maken. De ingevulde opdrachten kun je uitprinten (de informatie wordt bij de gratis versie van het.pdfleesprogramma niet opgeslagen!). Maar als je het prettiger vindt, kun je het webboek of de geselecteerde thema s ook meteen uitprinten en de opdrachten met pen en papier uitwerken. Dit zijn de thema s: 1 Online ondernemen 2 Een slimmere nieuwsbrief maken 3 Een betere website 4 Online gevonden worden 5 Online adverteren 6 Het gebruik maken van jouw locatie 7 Een webwinkel starten 8 Online betalingen 9 Online nieuwe klanten vinden 10 Zakelijk twitteren 11 Facebook 12 LinkedIn 13 Online veiligheid 14 Het gebruik van een smartphone 15 Werken op afstand 16 Open source 17 De cloud 18 Online privacy 19 Digivaardig personeel 20 Digitaal informatie delen 21 3D-printen Het webboek en de themahoofdstukken zijn onderdeel van de cursus slimmerondernemen1minuut.nl Het is tevens mogelijk om individuele ondersteuning te krijgen, je kunt hiervoor contact opnemen met: Syntens Innovatieadvies Iedere werkdag bereikbaar van 8.00 tot Ook via en chat bereikbaar of MKB Servicedesk gratis voor leden MKB- Nederland, er wordt gevraagd je lidnummer E 0,0,45 c/pm voor vragen van niet-leden Ook bereikbaar via het contactformulier

3 3D PRINTEN NauT EIgENaaR van EEN cadeauwinkel, wil zijn klanten IETs unieks bieden gepersonaliseerde cadeautjes DaaR zit volgens hem DE ToEkomsT Dus kocht hij EEN 3D PRINTER EN zette DEzE IN zijn ETalagE klanten kunnen PlasTIc sleutelhangers NaaR hun EIgEN ontwerp bij hem laten PRINTEN DaNkzIj DEzE INNovaTIEvE machine TREkT NauT NIEuwE klanten H21_3D-PRINTEN.indd :52 Driedimensionaal printen, ook wel 3D-printen genoemd, is een innovatief fabricageproces waarbij een product direct vanuit een digitaal ontwerp wordt opgebouwd. De eerste generatie 3D-printers fabriceerde producten door laagje voor laagje hetzelfde materiaal op elkaar te stapelen. Nu zijn er echter technologieën waarbij meerdere materiaalsoorten door elkaar gebruikt kunnen worden en men niet meer beperkt wordt door de opbouw uit lagen. 3D-printen wordt ook wel de derde industriële revolutie genoemd. Het stelt ons in staat om thuis of op professionele wijze unieke producten te produceren tegen een betaalbare prijs. De eerste industriële revolutie had betrekking op de overgang van een handmatig naar een (stoom) machinegedreven productiesysteem, het gevolg was dat er meer geproduceerd kon worden met minder mensen. Met name in de textielindustrie gingen de stuksprijzen omlaag en werd kleding betaalbaarder voor meer mensen. De tweede industriële revolutie hing samen met het verder technologisch ontwikkelen van machines en de opkomst van elektriciteit en telecommunicatie (telegraaf, telefoon, etc.). Binnen het productiesysteem nam arbeidsdeling toe, werknemers maakten steeds minder een product, maar voegden een stukje aan het eindproduct toe door middel van productielijnen. Er ontstond massaproductie. En er kwam geleidelijk aan een steeds grotere afstand tussen de productielocatie en de eindgebruiker, welke opgevangen werd door een logistiek netwerk. Op dit moment gaan ontwikkelingen heel snel en zijn de cycli om tot productontwikkeling, productie en go-to-market te komen zo kort, dat het oprichten van productielijnen voor een specifiek product buitengewoon veel economische risico s met zich meebrengt. Ook wenst de eindgebruiker steeds vaker dat er ingegaan wordt op zijn of haar specifieke wensen (we zullen dit hierna personalisatie noemen). Oplossingen die hierbij gezocht worden zijn bijvoorbeeld dat concurrerende merken in de autoindustrie steeds vaker gebruikmaken van eenzelfde fabriek of assemblagelijn. Ook wordt de productie steeds vaker uit verschillende componenten opgebouwd. Een bekend voorbeeld is de IKEA-keuken waar standaardelementen gemixt en gematcht kunnen worden tot telkens een uniek gepersonaliseerd 21-1

4 eindresultaat. Al deze hybride vormen van personalisatie hangen samen met het betaalbaar houden van het eindresultaat. Met de komst van 3D-printen zijn we nu echter in staat om daadwerkelijk enkelvoudige unieke producten te maken tegen een betaalbare prijs Wat kunnen we allemaal printen? Het aantal materialen dat geprint kan worden neemt snel toe. De meest gebruikte methode bestaat uit een techniek die vergelijkbaar is met de inktjetprinter, waarbij een fijn poeder zoals gips, maar ook plantaardige stoffen, bioplastic, polyurethaan (o.a. kunstmatig alternatief voor leer), polyester, epoxy, etc. aan elkaar hechtende laagjes print. Andere methoden maken gebruik van vloeibare basismaterialen die al dan niet door toepassing van ondersteunende technieken als uv-licht laag voor laag aan elkaar hechten. Ook metaal kan toegepast worden bij 3D-printen maar dat is op dit moment nog een moeilijk en kostbaar proces, daarom zie je bij metalen en andere lastig te verwerken materialen vaker dat de mal voor deze materialen geprint wordt Van wie is dit? De scheiding tussen de rollen van ontwerper, producent, distributeur en eindgebruiker is al geruime tijd aan het vervagen. Denk bijvoorbeeld aan een platform als YouTube waar veruit de meeste video s gemaakt worden door consumenten. Maar deze filmpjes kunnen ongelofelijk populair worden en professioneel materiaal voorbijstreven. De vraag is van wie zijn die filmpjes en wie verdient eraan? In eerste instantie werd er vanuit de professionele hoek met angst en beven gekeken toen YouTube in rap tempo de doe-het-zelver in staat stelde om zijn/haar materiaal te verspreiden. Inmiddels kunnen we concluderen dat er nog nooit zoveel video s gemaakt zijn door zowel professionals als amateurs. De populariteit van beeldmateriaal nam over de volle breedte toe. Gelijksoortige vragen zullen in de toekomst beantwoord moeten gaan worden in samenhang met 3D-printen. Ook zullen alle bedrijven in de waardeketen hun rol serieus onder de loep moeten gaan nemen. Steeds vaker zal er in plaats van een fysiek product een digitaal bestand verkocht gaan worden waarmee je een bepaald product op locatie kunt produceren met je 3D-printer. Maar ook in toenemende mate zullen niet-traditionele partijen de rol van ontwerper en distributeur overnemen, bijvoorbeeld de consument die toch al steeds vaker de gemengde rol van consument en producent op zich neemt en daardoor ook wel prosument genoemd wordt. Als we verdere vergelijkingen trekken met digitale media zoals muziek, e-books, e-magazines, games en video, die voorheen verkocht werden als fysiek product (cd, boek, tijdschrift, bordspel of dvd) maar nu verkocht worden als digitaal bestand of als abonnement, kunnen we voorspellen dat er de komende jaren nog heel wat vraagstukken beantwoord moeten worden rondom de vraag: van wie is dit en hoe kun je hieraan verdienen? Juridisch gezien zijn we nog lang niet voorbereid op deze vraagstukken, en tegelijkertijd zal de ontwikkeling van de mogelijkheden van 3D-printen onverminderd doorgaan. Ons hele consumentenbestel is met name 21-2

5 gericht op de verkoop van diensten en fysieke producten. Waarschijnlijk zal wederom gekeken moeten worden naar hoe we de afgelopen jaren met digitale media zijn omgegaan. En hoewel er ook in digitale media nog behoorlijk wat zaken juridisch onduidelijk zijn, hebben we daar tenminste enige houvast voor een toekomstscenario. Zo kun je je afvragen: of je een product dat je gekocht hebt mag scannen en kopiëren voor bijvoorbeeld thuisgebruik; of je reserveonderdelen mag printen; hoe we in de toekomst omgaan met aansprakelijkheidsvraagstukken; hoe we omgaan met intellectueel en industrieel eigendom, merkenrecht en patenten? Ook gaat de gehele waardeketen op de schop als een consument geen eindproducten meer koopt maar slechts digitale bestanden om vervolgens zelf thuis te produceren. In de digitale media betekende dit bijvoorbeeld voor de muziekindustrie, dat nieuwkomers en partijen van buitenaf de markt tegenwoordig domineren. Niet in de laatste plaats omdat de traditionele grote spelers niet tijdig konden of wilden veranderen van strategie. Zo is nu niet een van de grote platenlabels of uitgeverijen toonaangevend in de muziekindustrie, maar veroverde itunes van computerproducent Apple de rol van grootste distributie- en verkoopkanaal. TIP! Leer van de geschiedenis Leer van de veranderingen die de afgelopen jaren hebben plaatsgevonden in de media en entertainmentindustrie. Bedrijven die succesvol zijn gebleven in deze industrie hebben de volgende kenmerken: Ze staan open voor verandering. Ze gaan op zoek naar kansen. Het zijn specialisten. Ze zoeken naar unieke toegevoegde waarde die alleen de professional in huis heeft. Ze denken in indirecte verdienmodellen en verdienen dus niet meer aan het product zelf maar aan bijvoorbeeld het geven van advies, kennis, kunde, gemak, etc. De inkomsten worden steeds vaker gegenereerd door middel van abonnementen, advertentie-inkomsten, het verzamelen van gegevens, etc DOEN! en en bedreigingen van 3D-printen Hoewel we nog lang niet in staat zijn om met 3D-technologie alles en met name alle materialen te verwerken tot een product zijn dit een aantal belangrijke toekomstige kansen/bedreigingen voor jouw bedrijf. 21-3

6 Welke van de volgende kansen/bedreigingen van 3D zouden een rol kunnen spelen binnen jouw bedrijf? Omschrijf de mogelijke impact voor je bedrijf: Unieke betaalbare producten Met 3D-printen kunnen enkele stuks geproduceerd worden tegen een relatief laag bedrag. Omdat de printer niet specifiek bedoeld is voor één eindproduct, maar geschikt is voor elk eindproduct dat met hetzelfde materiaal gemaakt kan worden, vormt dat een aanzienlijke besparing op het aantal benodigde machines. Waar men bijvoorbeeld een metaalproduct moet lassen, draaien, snijden of frezen, zouden nu diverse eindproducten of mallen voor eindproducten opgebouwd kunnen worden door een 3D-printer. Snel prototypes ontwikkelen Door middel van 3D-printen kunnen digitale ontwerpen in een eerder stadium, maar ook vaker betaalbare prototypes maken. Ook is hierdoor meer ruimte voor trial-and-error, ofwel ruimte om zaken uit te proberen. Ook biedt het betere visualisatiemogelijkheden, een ontwerper kan bijvoorbeeld het eindresultaat beter overbrengen naar derden dan bij gebruik van een beeldscherm. Denk aan het printen van modellen van huizen voor de consumentenmarkt of discussies voeren over planologische veranderingen met buurtbewoners, het voorleggen van meubelontwerpen aan een testpanel, etc. Ontsluiten creativiteit Wat je bedenkt kan geprint worden. Dit vereist niet noodzakelijkerwijs veel technische kennis. Waar nu iedereen aan de slag gaat met doe-het-zelfoplossingen voor het maken van video s, fotoboeken en T-shirts, zal dit ook beslist een enorme vlucht nemen met 3D. Iedereen wordt producent De kosten van 3D-printers worden steeds lager en daarmee worden de printers steeds toegankelijker voor consumenten. Op dit moment zijn er al 3D-printers verkrijgbaar voor een paar honderd euro. De prijs zal naar verwachting de komende jaren snel dalen. Beter voorraadbeheer Voorraden kunnen beperkt blijven omdat de productie nauwkeuriger afgestemd kan worden op de vraag. Minder down-time. Fabrieken kunnen in plaats van allerlei reserve onderdelen op voorraad houden of down-time omdat men wacht op de levering van een reserveonderdeel ook kiezen voor de aanschaf van een 3D-printer en de on-site productie van reserveonderdelen. Milieutechnisch gezien leidt dit tot minder overproductie. Ketenverkorting Door het productieproces dichter bij de eindgebruiker te brengen ontstaat er ketenverkorting. Voorstelbaar is dat de consument in de toekomst niet meer betaalt voor een product maar voor een ontwerp. Na dit ontwerp te hebben gedownload zal de consument zelf het product thuis kunnen printen. Dit leidt tot minder transportbewegingen, maar ook een vermindering van het aantal ketenschakels. 21-4

7 Colofon Dit is een uitgave van het programma Digivaardig & Digiveilig, een publiek-privaat initiatief, waarmee overheid en bedrijfsleven gezamenlijk investeren in het versterken van digitale vaardigheden en een veiligere digitale omgeving. Dit is noodzakelijk om de drijvende kracht van ICT voor economie en samenleving ten volle te benutten. Digivaardig & Digiveilig wordt ondersteund door het ministerie van Economische Zaken, de Europese Commissie en diverse bedrijven (KPN, UPC, NVB, IBM, SIDN en Ziggo, CA-ICT) en wordt uitgevoerd door ECP Platform voor de Informatiesamenleving ( Auteur Sandra Brandenburg CapStock vormgeving Het Redactiepakhuis De inhoud valt onder een Creative Commons-licentie BY-NC-ND 3.0 Dit betekent dat de gebruiker het werk mag kopiëren, verspreiden en doorgeven, zonder hiervoor vooraf toestemming te vragen. Meer informatie over wat wel en niet is toegestaan vind je op deze website: Mogelijk gemaakt door: 21-5