NADENKEN OVER NALATEN

Transcriptie

1 NADENKEN OVER NALATEN Met uw testament veilig bij de notaris bent u er nog niet. Uw persoonlijke omstandigheden maar ook die van uw erfgenamen kunnen veranderen. Een regelmatige toetsing van uw testament is daarom aan te raden, want u wilt natuurlijk wel dat uw nalatenschap in goede orde bij de juiste personen terechtkomt. En er is vaak meer mogelijk dan u denkt. een aantal voorbeelden. Benoeming executeur-testamentair Huisarts Dre Kooien heeft zes kinderen. Hofstede hecht zeer aan warme familiebanden en het doet hem dan ook deugd dat al zijn kinderen het zo goed met elkaar kunnen vinden. Maar als hij komt te overlijden, zorgt de nalatenschap al snel voor grote onenigheid binnen de familie. De kinderen kunnen het niet met elkaar eens worden over de verdeling. De ruzies lopen zo hoog op dat er een definitieve breuk ontstaat tussen de twee dochters en hun vier oudere broers. Kooien had dit kunnen voorkomen als hij in zijn testament een executeur had benoemd die de nalatenschap verdeelt. Deze executeur is bij voorkeur uiteraard niet een van de kinderen. Erven en echtscheiding Als de vader van Jack Wijers zonder testament komt te overlijden, zijn Jack en zijn moeder Catherine de wettelijke erfgenamen. Catherine verkrijgt als weduwe alle bezittingen en schulden van de nalatenschap. Jack krijgt een vordering op zijn moeder. Drie jaar later gaan Jack Wijers en zijn vrouw Maya scheiden. Omdat zij in gemeenschap van goederen zijn getrouwd, valt de vordering op Jacks moeder in het gemeenschappelijk vermogen waar hij en zijn aanstaande exechtgenote Maya bij de scheiding ieder voor de helft recht op hebben. Dat Jack nog niets daadwerkelijk heeft verkregen, doet hier niet aan af; zijn ex gaat er met de helft van het fortuin vandoor. Dit had kunnen worden voorkomen als Jacks vader een testament met een uitsluitingsclausule had laten opmaken. Onbedoelde fiscale consequenties Dierenarts Anton van Dijk is op het moment van zijn overlijden getrouwd met Rosa. Hun studerende zoon Rick is dan 19. Van Dijk had een vruchtgebruiktestament opgesteld, waarin is vastgelegd dat Rosa het vruchtgebruik van hun woning krijgt. Dit betekent dat zij levenslang in de woning mag blijven wonen. Rosa kan de woning zelfs bewaren met een hypotheek, verhuren of verkopen. Zoon Rick verkrijgt op zijn beurt de (blote) eigendom van de woning. Zijn eigendom is echter beperkt door het vruchtgebruik van zijn moeder. Met andere woorden: Rick kan niet eerder vrij beschikken over de woning dan na het overlijden van moeder Rosa. De eigendom van Rick wordt door de fiscus gezien als een vermogensbestanddeel en dus belast in box 3 van de inkomstenbelasting (per jaar 1,2 % van de waarde). Deze box gaat uit van een rendement van 4 procent op het vermogen. Komt het veronderstelde box 3-rendement uit boven de bijverdiengrens van de Wet studiefinanciering ( ,-), dan zal Rick géén studiefinanciering meer ontvangen. Als van Dijk een ander testament had opgesteld, bijvoorbeeld een testament dat de wettelijke verdeling nastreeft, had dit probleem zich niet voorgedaan. Nalaten na echtscheiding Verpleegkundige Tanja Evers is gescheiden. Een van de redenen om uit elkaar te gaan was de verkwistende aard van haar echtgenoot Eelco. Tanja en Eelco hebben samen één kind, Tijn. Tanja benoemt Tijn tot haar enige erfgenaam. Ze gaat er vanuit dat haar vermogen niet bij haar ex Eelco terecht kan komen. Maar als zij overlijdt, krijgt Eelco het bewind over het vermogen van zoon Tijn, zolang deze meerderjarig is. Dit betekent dat Eelco over het vermogen van Tijn mag beschikken. Voert hij slecht bewind, dan is de schade daarvan op Eelco te verhalen. Uiteraard 1 Nadenken over nalaten

2 voor zover er iets bij hem valt te verhalen. Daarnaast krijgt Eelco het ouderlijk vruchtgenot. Het rendement op het vermogen kan daardoor volledig door Eelco worden opgemaakt, zonder dat hij hiervoor verantwoording hoeft af te leggen. Eventuele schade door het verspillen van het rendement kan niet worden verhaald. Tanja kan het voorgaande voorkomen door in haar testament het ouderlijk vruchtgenot van Eelco uit te sluiten en een bewindvoerder te benoemen. Maar daarmee heeft ze nog niet alles afgedekt. Komt Tijn na haar te overlijden, zonder dat hij een echtgenote of eigen kinderen heeft, dan gaat zijn nalatenschap, dus inclusief hetgeen hij van Tanja heeft geërfd, naar de overblijvende ouder en dat is Eelco. Ongeacht of Tijn op dat moment meer- of minderjarig is. Het advies aan Tanja zal zijn in haar testament een tweetrapsmaking op te nemen. Dus tweetrapsmaking benoemt een reserve-erfgenaam die in de plaats komt van het kind, aan wie wordt nagelaten. De reserve-erfgenaam treedt alleen in diens plaats in het geval dat het kind zelf komt te overlijden en op dat moment geen partner of eigen kinderen achterlaat. Nalatenschapsplanning Wat is nu de les uit bovenstaande vier voorbeelden? Dat vroegtijdig nadenken over uw nalatenschap niet alleen fiscale voordelen voor uw nabestaanden oplevert, maar ook dat het dan bij de juiste personen terechtkomt. U moet alleen wel de spelregels kennen. en dat zijn er geen hoop. Een regelmatige herziening van uw testament is geen overbodige luxe. Staat u op het punt uw relatie te verbreken? Denk aan uw testament. Maar ook als u een nieuwe relatie aangaat, moet u afwegingen maken: wilt u uw stiefkinderen gelijkstellen aan uw eigen kinderen; en wat betekent het inroepen van wilsrechten door de kinderen. De notaris kan u er meer over vertellen. Deze professional is op de hoogte van allerhande zaken die spelen bij het afwikkelen van opgevallen nalatenschappen. Bijvoorbeeld: kunt u uw onterfde zus bij de verdeling van de nalatenschap van uw vader meer dan haar legitieme portie toedelen zonder dat dit fiscale gevolgen heeft? Bent u naast successiebelasting ook overdrachtsbelasting of schenkingsrecht verschuldigd? Is een legataris naast de erfgenamen aansprakelijk voor de schulden van de nalatenschap? Een nalatenschapsplanning kan antwoord geven op al uw vragen. -notariaat Op de Laak Kijk voor meer informatie op onze website: 2 Nadenken over nalaten

3 Belangrijke gegevens voor nabestaanden of de executeur 1. Een arts dient een verklaring van overlijden op te stellen, nodig voor de aangifte bij de burgerlijke stand. 2. Probeer na te gaan of er een testament of codicil is. Met name het donorcodicil is belangrijk in deze fase. 3. Van het overlijden moet aangifte worden gedaan bij de afdeling Bevolking van het gemeentehuis in de plaats van overlijden. De uittreksels uit het overlijdensregister zijn daar aan te vragen. Meestal zal dit echter door de uitvaartverzorger worden gedaan. Deze uittreksels zijn nodig voor onder meer het verkrijgen van een verklaring van erfrecht, het aanvragen van pensioen inzake de ANW (weduw(e)pensioen), het verkrijgen van verzekeringsgeld etc. 4. Indien de rekeningen bij bank of giro geblokkeerd zijn en er onvoldoende contant geld beschikbaar is om allerlei kosten te kunnen dekken, kan bij de notaris een verklaring van erfrecht worden aangevraagd. Dit is een verklaring van de notaris waarin staat wie de erfgenamen zijn en wie gerechtigd is of zijn om over de erfenis te beschikken. Men moet dan meenemen: bewijs van overlijden, uw trouwboekje, eventuele akte van huwelijksvoorwaarden, testament en de namen en adressen van alle kinderen. Geef alle (vermoedelijke) erfgenamen de gelegenheid om mee naar de (kandidaat-)notaris te gaan. 5. Tenaamstelling van spaarbankboekjes, giro- en/of bankrekening c.q. beleggingsrekening die op naam van de overledene of op beider naam staan, dient te worden gewijzigd. Bij opheffing van een bovenvermelde rekening moet een uittreksel uit het overlijdensregister of een verklaring van erfrecht worden overlegd. 6. De werkgever betaalt nog enkele maanden salaris uit. Denk in dit verband aan eventuele geblokkeerde bank- en girorekeningen waarvan dan geen geld kan worden opgenomen. De werkgever kan in dat geval het geld op een andere rekening laten storten. 7. Richt een aanvraag ter verkrijging van ANW aan het districtskantoor van de Sociale Verzekeringsbank, waaronder uw woonplaats ressorteert. Aanvraagformulieren zijn over het algemeen verkrijgbaar via de uitvaartverzorger. 8. Zend een bericht aan bedrijfspensioenfondsen, Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds of verzekeringsmaatschappijen in verband met de uitkering van het pensioen etc. De uitkering geschiedt meestal drie maanden achteraf. Vergeet niet het bank- of gironummer te vermelden, waarop de u toekomende bedragen dienen te worden gestort. 9. Indien de overledene bij vorige werkgevers een pensioenverzekering had en deze premievrij is gemaakt, ook deze uitkering(en) aanvragen. 10. Alle maatschappijen waarbij verzekeringen zijn afgesloten, dienen van het overlijden in kennis te worden gesteld. Hierbij vermelden het polisnummer, alsmede namen en adressen van de nabestaanden. Ga na of er nog lopende verzekeringen zijn die premievrij zijn en/of die premievrij worden bij overlijden. Raadpleeg zo nodig een verzekeringsadviseur in deze. Voor polissen die van kracht blijven - bijv. Llandverzekering op huis en/of inboedel - moet naamswijziging plaatsvinden. 3 Nadenken over nalaten

4 11. Indien men een hypotheek heeft op het huis, verdient het aanbeveling de hypotheekakte te controleren of daarin een clausule is opgenomen waarin bepaald is of de hypotheek boetevrij kan worden afgelost met de uitkering van eventuele levensverzekering. 12. Bewaar alle rekeningen van de kosten in verband met overlijden gemaakt; deze kosten zijn voor een deel fiscaal aftrekbaar. 13. Zeg eventueel abonnementen op van tijdschriften, periodieken of vakliteratuur. Trek zonodig machtigingen tot automatische overschrijvingen bank en/of giro in. 14. Licht ziektekostenverzekeringsmaatschappij in, daar de polis(sen) gewijzigd dien(en)t te worden. 15. Vraag advies aan een belastingsconsulent betreffende aftrekposten bijzondere lasten eenoudergezin. 16. Indien persoonlijke leningen zijn afgesloten of aankopen zijn gedaan op afbetalingsvoorwaarden, ga dan na of het resterende bedrag in verband met het overlijden van de partner is kwijtgescholden. 17. Indien u niet voor een verplichte aanslag in aanmerking komt, vraag bij de Belastingdienst, waaronder uw woonplaats valt, een aangiftebiljet T aan, indien teruggave van loonheffing wordt verwacht. Eventuele terugzending - niet verplicht - van het ingevulde T-biljet moet in beginsel gebeuren binnen twee jaar na afloop van het kalenderjaar. 18. Eventuele aanvraag indienen voor gezinshulp bij instelling gezinszorg of instelling voor maatschappelijk werk. 19. Indien u nog niet over een testament beschikt, laat dit dan nu maken en regel de voogdij van uw minderjarige kinderen (de verzorging van uw kinderen na uw overlijden). 20. Beschikt u over een auto en gebruikt u deze niet meer, deel dan het Centraal Bureau Motorrijtuigenbelasting schriftelijk mede dat uw partner is overleden (datum van overlijden vermelden). Verzoek terugstorting van te veel betaalde motorrijtuigenbelasting. Geef bij verkoop van de auto deel I, II en 111 van het kentekenbewijs aan de koper af, nàdat een verklaring van vrijwaring op het postkantoor verkrijgbaar - is ontvangen. Wordt de auto niet verkocht, doch naar de sloop geliacht, dient u deel I, 11 en 111 van het kentekenbewijs binnen twintig dagen op te zenden aan de Rijksdienst voor het Wegverkeer, Postbus ,9640 RA Veendam. Denk u eraan dat de belasting verschuldigd blijft zolang de auto niet op een andere eigenaar is overgegaan. 21. Ga na of het mogelijk is verlaging van bepaalde tarieven aan te vragen, bijv. reinigingsrechten, milieubelasting, indien na het overlijden een eenpersoonshuishouding wordt gevoerd. Deze regelingen verschillen van gemeente tot gemeente. Daar door het overlijden een deel van het inkomen vervalt, bestaat de mogelijkheid dat men op grond van dit lagere (gezins)inkomen in aanmerking komt voor subsidieregelingen, zoals huursubsidie, studievergoedingen. 22. In een later stadium zijn van belang de inspecties der belastingen, maar ook bijvoorbeeld bestanden met abonnementen en automatische betalingen. 23. Als alle aanslagen binnen zijn, moet de boedel definitief worden afgewikkeld. De erfgenamen geven elkaar en de executeur kwijting. 4 Nadenken over nalaten

5 Het is heel belangrijk zo snel mogelijk te overleggen wie de boedel gaat afwikkelen en hoe dat gebeurt. Er kunnen zaken zijn die direct aandacht nodig hebben, bijvoorbeeld effecten of registergoederen CB Budel Notariaat op de Laak Kijk voor meer informatie op onze website: De ouderdom komt met gebreken! Volmachtgeving om financiële en juridische ellende te voorkomen. De ouderdom komt met gebreken. Of we nu willen of niet. Dementie, het krijgen van een beroerte, of het op een andere manier hulpbehoevend worden, het zijn zaken waar we liever niet aan denken. Toch is het verstandig stil te staan bij de financiële en juridische gevolgen die dit kan hebben. U kunt nu al voorzorgsmaatregelen nemen die later een hoop ellende kunnen besparen. Uw partner als qevolmachtiqde Als uw partner dement wordt of om een andere reden wilsonbekwaam, bent u degene die de financiën moet regelen. U moet hiertoe wel bevoegd zijn. Die bevoegdheid krijgt u door, terwijl u beiden nog in goede gezondheid bent, een volmacht op te laten maken bij de notaris. In deze volmacht wijst u elkaar aan als gevolmachtigde. In de akte laat u nauwkeurig omschrijven voor welke bezittingen ( bijvoorbeeld: het huis of de effectenportefeuille) en handelingen de volmacht precies geldt. Mag de ander bijvoorbeeld ook het huis verkopen of niet? U geeft elkaar dus het recht om bepaalde zaken waar te namen. Het is ook mogelijk volmacht te geven aan uw kinderen of aan een derde. Nu of later? Een volmacht heeft meestal meteen gevolgen. Het ander kan direct na het verlenen van de volmacht namens u handelen. U kunt ook een volmacht 'klaar hebben liggen'. Nu bent u nog gezond; maar stel dat er iets onverwachts gebeurt? Het is mogelijk een volmacht pas te laten ingaan op het moment dat een arts verklaart dat u niet meer zelf uw belangen kunt behartigen. De volmacht wordt dan wel al bij de notaris getekend maar werkt pas na de verklaring van de arts. Kosten Het opmaken van een volmacht bij de notaris kost geld. U kunt zelf ook wat op papier zetten. Op internet kunt u hiervoor tegen een kleine vergoeding formulieren downloaden. Kijk hiervoor op en voer het zoekwoord 'volmacht' in. het voordeel van het vastleggen van een volmacht bij de notaris is dat u nooit bewijsproblemen zult krijgen omdat de notaris uw handtekeningen heeft gecheckt. Verwarrinq Als iemand een ander een volmacht heeft verleend, betekent dat niet hij of zij (volmachtgever) niet meer handelingsbevoegd is. Dat kan soms tot vervelende situaties leiden, bijvoorbeeld als de dementerende partner in een warrige bui zijn effectenportefeuille tegen een veel te lage koers verkoopt. In verwarring gedane zaken zijn meestal niet terug te draaien. Een volmacht wiiziqen of onqedaan maken U kunt een volmacht ongedaan maken of wijzigen. Als u uw partner bijvoorbeeld aangewezen in de volmacht en u nu gescheiden bent, is het handig de volmacht ongedaan te maken. Heeft u 5 Nadenken over nalaten

6 de volmacht onherroepelijk gemaakt, dan kunt u de volmacht niet wijzigen of ongedaan maken. als dit zo is staat dit in de akte. Het is dan ook niet aan te raden dit te doen. Voor het wijzigen of ongedaan maken van de volmacht maakt u een afspraak bij de notaris. U kunt de gevolmachtigde ook een aangetekende brief sturen waarin u de volmacht ongeldig verklaart. Stel: mijn partner en ik worden allebei dement. Wat qebeurt er dan? U kunt bij de notaris vast laten leggen wie in dat geval de bewindvoerder wordt. De rechter gaat in dat geval van uw voorkeur uit. Een bewindvoerder is iemand onder wiens bewind bepaalde zaken van u komen te staan. Het gaat bijvoorbeeld om uw huis of uw vermogen. De bewindvoerder wordt geen eigenaar, hij beheerst uw spullen. Wilt u bijvoorbeeld het huis verkopen, dan moet de bewindvoerder daarvoor eerst toestemming geven. Vertrouwen. Het geven van een volmacht of het aanwijzen van een bewindvoerder vraagt veel vertrouwen. U wijst hiervoor niet de eerste de beste aan. En hat kan in sommige gevallen voorkomen dat er misbruik van uw vertrouwen wordt gemaakt. Te laat voor de notaris. Heeft u geen volmacht verleend en komt u in de situatie dat u uw eigen belangen niet meer kunt behartigen, dan moet uw partner bij het kantongerecht het bewind over uw vermogen aanvragen. Er wordt dan een bewindvoerder benoemd die uw belangen behartigt en het vermogen beheerst. Deze bewindvoerder moet jaarlijks aan de kantonrechter rekening en verantwoording afleggen over het gevoerde beheer. Heeft u geen bewindvoerder aangesteld en worden u en uw partner beiden dement, dan zullen uw kinderen naar de kantonrechter stappen. Zij kunnen u niet mee naar de notaris nemen. Deze mag namelijk niet meer meewerken aan het opmaken van een volmacht of het aanwijzen van een bewindvoerder als u dementerend bent of om een andere reden wilsonbekwaam. Ook het intrekken of wijzigen van een volmacht is dan niet meer mogelijk. Meer informatie? Voor meer informatie kunt u contact opnemen met: Notariaat op de Laak Telefoonnummer notaris@opdelaak.knb.nl Website: 6 Nadenken over nalaten

7 Regelhulp regelt hulp en zorg voor u Regelhulp in Cranendonck De Gemeente Cranendonck doet mee aan Regelhulp. Dat betekent dat u als inwoner van Cranendonck op www. regelhulp.nl actuele informatie vindt over Wmo voorzieningen en andere mogelijkheden binnen de gemeente op het gebied van zorg en welzijn. Regelhulp laat zien welke oplossing wellicht bij uw situatie past. Heeft u vragen of wilt u liever persoonlijk iemand spreken? Dan kunt u ook terecht bij het Wmo-Ioket (Liac) van de gemeente Cranendonck. Het Wmo-Ioket vindt u in Budel op de Graafschap Hornelaan 2a. Liac Budel is elke werkdag geopend van tot uur. Het Wmo-Ioket in Maarheeze is op het adres Smits van Oyenlaan 1 a. Liac Maarheeze is elke werkdag geljpelnd van tot uur. U kunt ons iedere werkdag van 9.00 tot uur telefonisch bereiken via telefoonnummer Nadenken over nalaten