Chiisana1. juni 2011, jaargang 11. nr. 1

Transcriptie

1 Chiisana1 juni 2011, jaargang 11. nr. 1

2 Inhoud Bonsai evenementen 4 Programma Zuid-Hollandse accenten bij Noelanders Trophy Bijzondere bomen in de natuur -3 Vietnam 8 Te Koop 11 (Her)ken de pottenbakker 2 12 Simultaan Demo s van Piet, Edwin en Alex 15 The story of Ryan Neil Toewijding en vastberadenheid 18 Interne tentoonstelling Bonsai van het Westen Een bijzonder museum in Zwitserland 24 Algemene gegevens 26

3 4 Bonsai evenementen 2011 Programma Wanneer Wat en wie Waar juni 11 Ausstellung der Bonsai-Junkies Berlin- Marzahn, Korean Gärten der Welt, Duitsland Ausstellung_2011.html juni 11 Noordelijke Bonsai Show 2011 Hortus, Haren (Groningen) 2-3 juli 11 Der Bonsai AK Stuttgart/Ludwigsburg China Garten Stuttgart, Ausstellung Duitsland 3-4 sept. 11 BonsaiWorld 2011 K2 Leisure Centre Crawley, UK sept. 11 Bonsaï rêve & passion la filature Audincourt, France exposition sept. 11 3rd African Bonsai Convention Venue, Elangeni Hotel, Durban sept. 11 Congresso Italiano Nippon Bonsai Sakka Rivalta di Torrino, Italy Kyookai 25 sept. 11 Bonsai Traders Autumn Show Sheffield Don Valley Stadium, Sheffield, UK 30-2 okt. 11 European Bonsai Association Annual The House of Sports, Ratingen Convention and Exhibition Duitsland okt. 11 2nd International Bonsaï Exhibition Parc des Expositions in Saulieu, Burgundy, France 5-6 nov. 11 Bonsaiausstellung der Bonsaifreunde Bürgersaal der Stadt Ortenau Gaggenau, Duitsland nov. 11 Taikan Ten Kyoto Japan Kyoto, Japan 27 augustus Boskoop: Workshop met Bruno Wijman. Afgelopen verenigingsmiddag is er na overleg met de leden gekozen voor een workshop met een ochtend- en middagdeel. Er wordt gewerkt aan de naaldsnoei van naaldbomen bijv. Taxus, Picea of aanverwante boom. Er kan aan een eigen boom gewerkt worden, maar er bestaat ook de mogelijkheid om een boom van Bruno aan te schaffen. De eigen bijdrage voor deze workshop is 25,00. Er kunnen maximaal 10 leden deelnemen; er is al flink ingetekend. Op de verenigingsmiddag van 18 juni a.s. zal de intekenlijst weer op de secretariaatstafel liggen; hou er wel rekening mee VOL = VOL! 17 september Nieuwerkerk a/d IJssel: We hebben een werkmiddag werken aan je eigen bomen onder leiding van onze eigen mentoren. Deze middag houden we weer in de zeer gezellige ambiance van Bonsai Studio Deshima van Teunis Jan Klein. Het is een middag voor elk wat wils. Heel bijzonder is wel de inleiding die we krijgen van Teunis Jan. We hebben namelijk gekozen voor een onderwerp waar we niet dagelijks over horen, namelijk Verhalen met Bonsai en hoe wordt een boom een kunstwerk! Heel verrassend en vernieuwend! 8 oktober Boskoop: Deze verenigingsmiddag werken we aan eigen bomen met Piet Hoek en starten we met ons Plan tot verbetering van niveau en ledenbinding. LET OP!! Intekenlijsten liggen a.s. verenigingsmiddag op de secretariaatstafel. 19 november Boskoop: Vervolg werkmiddag aan eigen bomen volgens ons verbeteringsplan. 17 december Boskoop: Simultaandemonstratie o.l.v. Alex, Edwin en Huib. en vervolg werken aan eigen bomen zoals we de middagen in oktober en november zijn gestart. Speciale aankondiging: 26 november 2011 tentoonstelling van de Nederlandse Bonsai Vereniging bij Lodder Bonsai te Harmelen en de Nieuw Talenten Wedstrijd waar onze Rick aan deelneemt. Mocht u uw adres nog niet aan het secretariaat doorgegeven hebben, doet u dat dan s.v.p. alsnog. U blijft dan op de hoogte van de laatste nieuwtjes en eventuele wijzigingen door middel van mail nieuwsbrieven.

4 6 door Fred Kluit /Peter van Alphen Zuid-Hollandse accenten bij Noelanders Trophy 2011 Honderden belangstellenden uit omliggende landen trokken in het weekend van 22 en 23 januari naar het Belgische Zolder, op een spreekwoordelijke steenworp gelegen van Eindhoven. In het congresgebouw Centrum voor Duurzaam Bouwen werd één van de jaarlijkse Europese hoogtepunten op bonsai-gebied georganiseerd: de Noelanders Trophy, editie XII. Polen, Fransen, Italianen, Engelsen, Hollanders, Zuid-Hollanders en oh ja, ook Belgen trokken naar de (door omstandigheden genoodzaakte maar naar later bleek zeer geschikte) nieuwe locatie. Zij genoten er één of twee dagen van de prachtige tentoonstelling, die naamgever Marc Noelanders wederom had gerealiseerd. Net als de elf voorafgaande jaren. Dankzij bijdragen van bonsaïsten uit heel Europa vielen er voor bezoekers in totaal zo n honderd topbomen te bewonderen, uiteraard allen inclusief de nodige en soms zeer bijzondere accenten. Enkele opstellingen kwamen bezoekers van onze vereniging (ja ze waren er ook dit jaar weer te vinden!) bekend voor. Het waren de bijdragen van Alex Straver, Edwin Koppers en Teunis Jan Klein. Met andere woorden; óp en vóór de tafels waren Zuidhollandse accenten te vinden. Oh ja, de winnaar was Luis Balino met een zeer fraaie Pinus Mugo; maar eigenlijk was iedere opstelling én bezoeker een winnaar natuurlijk. Hobbyisten die even wilden bijkomen van al die boeiende creaties, konden terecht bij de workshops. Klinkende namen zorgden voor boeiende uren op de bühne. Niet alleen om hun werk, maar ook om wat ze vertelden. Ook één van de begeleiders bleek Boskoopse roots te hebben; Piet Hoek. Hij volgde de werkzaamheden van de Zwitserse demonstrator Serge Clémence en gaf het publiek er uitleg bij. Letterlijk een verhaal apart was Serge s Amerikaanse collega Ryan Neil, die tijdens zijn demonstratie zeer interessante discussies voerde met zijn begeleider Walter Pall (zelf demonstrator bij de 2010 editie) en met name het massaal toegestroomde publiek. Gezien zijn zeer inspirerende verhaal op de bühne kwam bij ons de vraag naar boven hoe hij toch aan al die kennis en kunde komt en op welke wijze hij bonsai (be-)leeft. Naar enige bezinking van de hoeveelheid informatie tijdens zijn presentatie zijn we op zoek gegaan naar het verhaal van Ryan van vóór de Noelanders Trophy, en dat blijkt er één te zijn van een dusdanige passie en vastberadenheid dat wij die graag middels een apart artikeltje in deze Chiisana wilde delen met onze hobby bonsaïsten van de vereniging. Niet als norm, wel om aan te geven waar liefde en aandacht voor bonsai toe kan leiden Maar nog even terug naar de Noelanders Trophy. Natuurlijk was het inpandige café voor velen ook een welkome plek voor rustmomenten inclusief het genot van één van die overheerlijke Belgische bieren. Blijft er nog één Noelandersonderdeel ongenoemd: de totaalmarkt, beide dagen opgesteld aan weerszijden van de tentoonstelling. Handelaren boden er alle denkbare hoofd- en bijzaken aan op het gebied van gereedschap, potten, grondmengsels, mestsoorten, yamadori, prébonsais, tentoonstellingtafels, suiseki, accentbeelden en -planten, boeken, kalenders en noem maar op. Er waren er maar weinig die de verleiding tot aankopen konden weerstaan en dat is héééél begrijpelijk in zo n inspirerende omgeving. Nog nooit de Noelanders-Trophy bezocht? Zet dan alvast een reminder in je agenda voor het derde weekend van 2012, om precies te zijn op 14 en 15 januari! 7

5 De meeste bonsai zijn ficussen of andere tropische 8 en subtropische bomen. Het is heel gebruikelijk dat 9 er bij de entree van een belangrijk gebouw of hotel twee bonsai staan, spiegelbeeldig gevormd, zoals je hiernaast kunt zien. We zijn ook bij een echte Vietnamese Bonsaimeester geweest. Hij had een Bonsai staan waar ze daar al $6000 voor hadden geboden (linksonder). De styling is een mix van Chinees en Japans. Het Chinese is dat je niet altijd een stijl herkent en Japans is de mooie koepels en vaak toch wel een driehoeksvorm, zoals je achter mij en de meester en hier rechts kunt zien. Ook de Chinese landschapsstijl is erg populair (hieronder). Bijzondere bomen in de natuur -3 Bonsai in Vietnam Vorig jaar zijn wij met het hele gezin naar Vietnam geweest en hebben daar vier weken rondgetrokken. Jullie krijgen geen reisverslag van wat wij hebben meegemaakt, maar wel een verslag van wat wij daar hebben gezien aan bonsai. Een volgende keer zal ik verslag doen van de vele mooie bomen die wij daar overal in de natuur en in het straatbeeld zagen. Maar nu eerst Bonsai. Bonsai zie je in Vietnam echt overal; bij tempels, in tuinen, parken, hotelingangen, op markten, maar ook bij iemand op zijn scooter op weg naar een goede verkoopplaats. En geen kleintjes, maar wel tot bijna een meter hoog, of een kluit van zeker 25 kg, maar meestal zonder pot in een net of plastic zak. In Vietnam zie je niet de soorten die wij hebben, op een enkele Juniperus of Pinus als uitzondering na, maar dan altijd van een zeer schriel niveau. tekst en foto s Alex Straver Buiten de Bonsai wist ik ook nog wat accent miniaturen van alledaagse Vietnamese straatbeelden te scoren. Sommige van deze straatbeelden hebben wij ook in het echt mogen ervaren, zoals de fietstaxi.

6 Ik wil hierbij mijn artikel afsluiten maar niet zonder de volgende bijzondere foto s: Vietnam is een land dat veel ellende heeft meegemaakt en zich weer uit dat diepe dal na de oorlog heeft weten te ontwikkelen als een prachtig vakantieland met heel veel cultuur, historie en devotie. Daarom hiernaast een foto van een kerkdienst met vijf verschillende geloven: Boeddhisme, Taoïsme, Hindoeïsme, Christen en Moslim. Een plaatje uit het dagelijks leven hoe men vis vangt, één van de belangrijkste inkomsten van een Vietnamees gezin, naast het telen van rijst en groenten, koffie, thee en fruit. Alles wat je in Vietnam eet en drinkt is vers, behalve natuurlijk de dingen die de Westerlingen hebben binnengebracht zoals o.a. Coca Cola en Heineken bier. En even dacht ik nog, is dat Pim, maar nee, toch niet. Je herkent wel zijn styling in deze Ik hoop dat jullie weer veel leesplezier hebben aan deze Chiisana. Tot een volgende keer maar weer. Alex Noemde ik eerder al dat er veel Bonsai zijn te vinden bij tempels, daar zien jullie hier enige voorbeelden van. 1. Een beetje Japans en een beetje Chinees 2. Wat is hier de stijl? Literati, cascade, wind gestriemd, of toch verkeerd in de pot? Maar toch erg mooi en spannend 3. Devoties en Bonsaikunst, in een meer losse styling volgens de Chinese regels (of geen echte regels) 4. Een soort cascade, maar ook deze heeft zijn karakter die vragen bij je oproept en dat is voor mij al genoeg om er een foto van te maken. 3. Te Koop Onze muurkas, tevens geschikt als koude kas in de winter. breedte 1.90 m, hoogte 1.85 m Prijs 100,- Interesse? Carla en Teus t of e baarsraap@hetnet.nl

7 12 (Her)ken de pottenbakker -2 door Peter van Alphen 13 Zonder pot geen bonsai. De keuze van de juiste pot is dus een belangrijke overweging bij het totaalbeeld dat we willen creëren. Naast de fabrieks- en traditionele potten uit Azië is er vandaag de dag ook een steeds ruimer aanbod van handgemaakte potten uit Europa. In de vorige Chiisana hebben we al kennisgemaakt met een aantal pottenbakkers uit Groot Brittannië. Gezien de leuke reacties hierop ook in deze uitgave weer aandacht voor een aantal van deze kunstenaars, wie zijn ze en wat voor soort potten maken ze? Deze keer komen ze uit België: - René Lecocq - Gilbert van der Elst - Dirk Vanspeybroeck (Dit item is geïnspireerd op het boek Bonsai Potters van Daan Giphart en Lèvon Arzooyan; het boek is ook opgenomen in de bibliotheek van onze vereniging) René Lecocq Achtergrond: Deze meester keramist raakte als operator de Sidmar staalfabriek gefascineerd voor creaties gevormd door vuur. In de jaren negentig begon hij zijn voorliefde voor bonsai te combineren met het maken van eigen keramiek en potten. Dankzij de hulp van bevriende keramisten wist René gaandeweg z n vakmanschap te ontwikkelen en eigen stijl te creëren met behulp van eigen ovens gestookt met gas, hout of elektriciteit. Als eerste worden de potten doorgaans in de gasgestookte oven zo n tien uur verhit tot ca. 950ºC, vervolgens wordt er zelfgemaakte glazuur aangebracht en worden de potten veertig uur verhit in de houten oven waarbij de tempratuur kan oplopen tot zo n 1300 ºC. Tijdens dit proces ontstaan zeer eigenzinnige en prachtige creaties. Leuk weetje; in de prachtige donkerrode geglazuurde potten is bijvoorbeeld ossenbloed verwerkt. Het basismateriaal is lokale klei uit België, Duitsland en Frankrijk vermengd volgens een eigen formule met toevoeging van chamotte (gebrande klei) voor benodigde sterkte en gewenste structuur. Gilbert van der Elst Achtergrond: Gilbert is van kinds af aan al gefascineerd door klei en keramiek, maar ook de passie voor bonsai zat er al vroeg in. Dat is waarschijnlijk, net zoals bij veel andere pottenbakkers, de reden geweest om eigen bonsaipotten te gaan maken. Door in 1999 avondlessen te nemen bij een zeer ervaren pottenbakker en de opvatting veel oefening baart kunst werden de eerste fijne kneepjes van het vak, uitgaande van een aantal oude Japanse technieken, snel onder de knie gekregen. Iedere pottenbakker heeft zo z n eigen geheimen, vooral op het gebied toegepaste kleisoorten, glazuren en oxides. Ook bij Gilbert is dat niet anders. Gezien het groeiende aanbod heeft Gilbert besloten zich te specialiseren in potten voor shohin en accentplanten. Iedere bonsaipot is uniek en geen massa product. Aanbod: Een greep uit het aanbod Nadere informatie: Aanbod: Een greep uit het aanbod (zie volgende pagina) Nadere informatie: lecocq.rene@telenet.be / studio te Steneke Oost-Vlaanderen / Verkoopstand bij o.a. Noelanders Trophy en Lodder

8 14 foto s Manon Jamin Simultaan demo s van Piet, Edwin en Alex 15 Dirk Vanspeybroeck Achtergrond: Deze pottenbakker heeft een gedegen opleiding achter de rug; een vijf jaar durende training van Noël Verhelst startende in 1995 en een vervolgstudie bij Colpaert Keramiek in Gent. Omdat Dirk van strakke lijnen houdt worden de meeste potten gefabriceerd op een pottenbakkersschijf, daarnaast maakt hij ook weldegelijk handgemaakte potten. Als uitgangsmateriaal wordt 10kg voorverpakte klei gebruikt, doorgaans zwarte, rode en vuurklei en altijd met stukjes wat voor een vorstvrij resultaat zorgt. In een gasgestookte oven ontstaan door eigen glazuren en oxiden prachtige kleuren. De potten worden gesigneerd met z n voornaam gevolgd door het jaar waarin de pot is gefabriceerd. Aanbod: Een greep uit het aanbod Nadere informatie: dirkvanspeybroeck@hotmail.com Margriet de Jong-Vehling Edwin Koppers Dit was mijn eerste simultaan van de vereniging Zuid-Holland. In drie groepjes werden we onderverdeeld en wij troffen als mentor Edwin Koppers. Het was erg leerzaam want we bespraken hoe we de boom (in dit geval een Juniperus) zouden stileren en ik merkte dat het gebruik van gereedschap ook bij iedereen anders is. Edwin besprak eerst de voorkant, daarna de takzetting en daarna maakte hij een tekening. Na een volgende bespreking weer een andere tekening en zo ontstond er een idee. Toen duidelijk werd wat het moest gaan worden waren de takken door Edwin zo gesnoeid. Met z n tweeën hebben we de jin gemaakt en met drie paar handen bedraad. Erg veel voor zo n boom maar wel leuk. Het eindresultaat was veelbelovend en anderen zeiden dit ook. Hij werd niet voor niets uitgeroepen als boom voor de XL loterij. Na veel spanning won Alex de boom. Van harte gegund en we hopen hem in de toekomst nog eens te aanschouwen.

9 Carla Raaphorst 20 Aan het begin van de middag werd ik samen met Jan K., Tinus, Annelies, Ed en Jan B. ingedeeld bij boom nr. 2. Daar hoorde Alex Straver als demonstrator bij. Na een korte discussie welke boom we zouden gaan vormen, kozen we gezamenlijk voor een rechtopgaande Taxus. Dat is wel even wennen, allerlei verschillende meningen en een boom die voortdurend ronddraait in een groep die rondom de boom zit. Al gauw had ik in de gaten, dat meedenken maar beperkt mogelijk is bij een zeer volle boom met zoveel mensen. Thuis hebben Teus en ik ook nog een Taxus, die nog gevormd moet worden en ik besloot zoveel mogelijk op te pikken om er mijn voordeel mee te doen voor onze eigen boom. Het leek me slim om achter Alex te gaan zitten en te volgen welke keuzes hij maakte en waarom. Geduldig legde hij tussendoor van alles uit; Hans van Dalen Ik had me niet aangemeld voor deze middag, maar was toch ingedeeld in een groep. Ik bleek in de groep van Piet Hoek te zitten en was benieuwd aan welke tafel ik zou gaan werken. Er stond een tafel met een Pinus, één met een Taxus en een Juniperus en één met een Juniperus. Ik kwam terecht bij de tafel met de Pinus. Daar was ik niet blij mee. Wat een halleluja boom was dat! Dat heb ik Piet ook verteld, waarop hij antwoordde: Met een simpele boom, leer je niets en valt er niets te discussieren. Dat hebben we geweten, want zodra we over de mogelijkheden gingen praten, bleek al snel dat we allemaal een andere mening hadden. Piet wilde graag zo veel mogelijk van de boom intact houden, wat discussie op gang bracht. Er werd driftig aan diverse takken gebogen en gezocht naar de juiste stand van de Piet Hoek Alex Straver - Taxus houdt niet van teveel vocht, dus zorg voor goed drainerende grond - Je kunt een groot deel van het jaar aan een Taxus werken. De zomer is het minst geschikt, omdat de sapstroom dan zeer levendig is. - Bij Taxus en Juniperus kun je de schors onder een tak weghalen voor een Shari, omdat de sapstroom zich makkelijk verplaatst. - Dikke takken die niet passen in het concept kun je beter weghalen en vervolgens werken met dunne takken, omdat Taxus snel groeit en dus ook snel verdikt. - Bij een rechte hoofdstam, moeten de kleinere takken niet te grillig gevormd worden tijdens het bedraden. Van onze boom hielden we ook een forse stam over met relatief weinig, dunne takken. Veel dood hout werd gecreëerd, wat in de toekomst nog verder uitgefreesd zal worden. Voor mij was het een verrassing wat er uiteindelijk voor boom gevormd werd, maar Alex wist dit al. Met Hotsumi- achtige ingrepen kwam hij tot dit resultaat, rustig doorwerkend ondanks alle meningen om hem heen. Onze groep had ondertussen de nodige humor, naast persoonlijke gesprekken tussendoor. We hebben geprobeerd om verwarring te zaaien in de andere 2 groepen, maar ik weet niet of dat gelukt is. Al met al heb ik me prima vermaakt en heb zeker wat geleerd over de Taxus en hoe je met dergelijk materiaal kunt werken. Bedankt Alex, voor je kundige adviezen en vormgeving en petje af dat je rustig bleef in het drukke geheel. boom. De discussie was niet van de lucht zonder tot een eensluidende oplossing te komen. Iedereen bleef star bij zijn standpunt. Een padstelling dus en daar maak je geen boom mee. Op een gegeven moment hakte Piet de knoop door en vertelde ons dat we hem op zijn manier gingen vormen. Daar waren wel enkele opmerkingen van ons in verwerkt, gelukkig. We begonnen met vier personen te werken aan de boom, twee plukten de naalden en twee maakten een jin. Daarna begon het bedraden. Denk nu niet dat tijdens het werken alles geruisloos ging. Nee hoor, de discussie ging door wat betreft het model van de boom. Dat resulteerde regelmatig in iets bijstellen of veranderen en zo kreeg de boom een vorm waar we toch achter konden staan. Na een aantal uren werk was er na een moeilijke bevalling toch een boom geboren die op de wat langere termijn best het aanzien waard kan worden. Dat houdt in dat de naalden ieder jaar op de goede manier geplukt en de kaarsjes goed gebroken moeten worden zodat knopvorming gaat onstaan op de takjes dichter naar de stam toe en de nu wat langere takjes in de goede verhoudingen ingekort kunnen worden. Ik zeg dit omdat ik reeds ervaring heb met zo n boom, die is gemaakt op een demo in 2002 waar vier seniorleden elk een boom maakten. Ik heb er daar bij opbod één van gekocht en een aantal jaren aan gewerkt en het is een hele leuke boom geworden. Al met al heb ik het reuze naar mijn zin gehad en wat mij betreft is dit voor herhaling vatbaar en kunnen dan de mensen ingepast worden die deze middag helaas niet aan bod kwamen maar wel een duidelijke mening hadden over hoe en wat.

10 18 18 Bij de impressie van de Noelanders Trophy 2011 elders in deze Chiisana is de naam van Ryan Neil al genoemd. Tijdens de zeer inspirerende simultaan demonstratie op de tweede dag ontstond al het idee om het verhaal achter deze jonge, maar bijzondere Amerikaan te delen met de bonsaivrienden uit Zuid-Holland. In Bonsai Focus # 101 (Mei/Juni 2011) is trouwens een verslag, met de toepasselijke titel Verhaal halen, van de demo met een witte Den die Ryan daags na de Noelanders Trophy gaf in de studio van Bonsai Focus. Begin 2010 is Ryan na een zeer intensive periode van zes jaar als toegewijde leerling en assistent van werelds meest beroemde bonsaimeester Mr. Masahiko Kimura weer teruggekeerd naar de VS. De tijd in Japan omschrijft door Peter van Alphen The Story of Ryan Neil Toewijding en vastberadenheid! hij zelf als uitdagend en vol mislukkingen en overwinningen, deze ervaringen hebben hem echter wel gevormd tot de bonsai professional van vandaag de dag. Een verhaal dat eigenlijk voor iedere bonsaïst geldt, toch...? Met z n terugkomst in de echte wereld wil Ryan de bonsaikunst in met name de VS meer aandacht geven, maar vooral ook de kennis en kunde op hoger plan brengen. Geboren en getogen in Colorado aan het westelijk deel van de Rocky Mountains raakt Ryan al tijdens z n jeugd geïnspireerd door de bijzondere bomen die door de ruige elementen werden gevormd. Na de eerste opwindende kennismakingsfase met bonsai worden allerlei kennisbronnen voor zelfstudie geraadpleegd. Hij kiest zelfs voor een studie Horticultuur aan Polytechnische Universiteit in California in de overtuiging om uiteindelijk, mogelijk na een aantal leerjaren in Japan, bonsai professioneel te kunnen bedrijven. Bij toeval komt hij op een dag in aanraking met een uitgave van Bonsai Today en is overdonderd door het hoofdartikel over Mr. Kimura die op eigen- en kunstzinnige wijze werkt aan een shinpaku cascade. In tegenstelling tot de klassieke Japanse bonsai kenmerkt het werk van Kimura door vitaliteit en groeikracht..het praat en beweegt en lijkt altijd een verhaal te vertellen (het thema dat trouwens vandaag de dag ook nog geldt voor z n werk). Dat dit met bonsai mogelijk was. Vol overgave stort hij zich naast z n studie op bonsai, alles en iedereen in de wijde omgeving wordt aangewend om de kennis en kunde verder te ontwikkelingen. Na enkele jaren komt het besef dat alleen 100% focus en toewijding onder toeziend oog van de allerbeste hem tot z n doel zullen leiden. Door een persoonlijke aanbeveling van de inmiddels bevriende Japanse Amerikaanse internationaal befaamde bonsaimeester Ben Oki komt Ryan tijdens een trip naar Japan voor het eerst in contact met de beoogde Kimura, die staat echter in het geheel niet open voor een buitenlandse student. Laat staan een eigenwijze Amerikaan. Vastbesloten stuurt hij direct na thuiskomst alsnog vol hoop in zijn beste steenkool Japans een brief, maar deze blijft een maand lang onbeantwoord. Om toch in beeld te blijven bij Kimura stuurt hij voor een periode van bijna twee jaar maandelijks brieven in steeds beter wordend Japans. Vlak voor het beëindigen van z n studie komt er plots een reactie van Kimura; door alle drukte was het niet eerder gelukt te reageren, iets dat Ryan in de daarop volgende jaren zelf ook zou gaan ervaren. Wat volgt is een zeer zware proefperiode van drie maanden bij Kimura die niet onder stoelen of banken steekt dat mislukking te verwachten is. Opnieuw slepen zijn vastbeslotenheid en wil te slagen hem er doorheen. De volgende zes (!) jaar is Ryan alleen maar bezig met het verzorgen en vormen van zowel eigen bonsai als die van relaties van Kimura. Hij maakt dagen van soms wel 14 uur heeft met geluk een dagje in de maand voor zichzelf. Behalve de bonsai waaraan hij werkt wordt Ryan zelf ook gevormd en ontwikkeld, een belangrijke les (ook voor ons hobby bonsaïsten) is om te leren hoe te denken en het hoofd te gebruiken bij het oplossen van problemen voordat we met de handen aan de slag gaan. Studie door observatie (van anderen) is een andere belangrijke les die ook wij ter harte kunnen nemen. Het belangrijkste en respectievelijk moeilijkste deel van z n studie omschrijft hij als: er is altijd meer dan één weg / er is altijd een betere weg. Inmiddels bevrijdt van Kimura wil Ryan in de toekomst een eigen studio & nursery met eigen leerlingen opbouwen. Vooralsnog wil hij bekendheid krijgen en zichzelf verder ontwikkelen door het geven van workshops en demonstraties zoals op de recente Noelanders Trophy. Zijn enthousiasme en vastberadenheid hebben op mij in ieder geval een motiverende werking gehad, ik ben al begonnen met schrijven. 19

11 Interne tentoonstelling De middag begon met het tentoonstellingsklaar maken van de ruimte in Boskoop, die dit keer helemaal vol stond met de prachtigste bomen van een ieder. tekst Manon Jamin, foto s Edwin Koppers Hierbij een impressie van de bomen die opgesteld stonden. Die middag werden de bomen uitgekozen die op het evenement Bonsai van het Westen zouden worden geshowd en de bomen die naar de NBS gaan in november bij Lodder. Deze bomen zijn nog niet officieel uitgekozen. Sjaak Vavier en Rick Vincenten hebben ons de middag laten genieten van hun kunsten door een struik zijn eerste styling te geven tot bonsai. Het was een zeer geslaagde middag met heel veel belangstelling en heel veel tentoongestelde bomen en we hopen dan ook dat het enthousiasme alleen maar groter wordt en iedereen weer volgend jaar een boom gaat neerzetten.

12 5 e Bonsai van het Westen tekst Manon Jamin foto s Manon Jamin en Hans Khoe Voor de 3e keer heeft vereniging Zuid-Holland weer een twaalftal bomen neergezet op de bonsai tentoonstelling in de Botanische Tuin van de TU Delft. Het evenement werd zaterdag om uur geopend door de wethouder van Cultuur van Delft. Daarna stroomde het publiek vrij rap binnen om de show te gaan bekijken. Naast de tentoonstelling was het aanbod van activiteiten uitgebreider. Er waren demo s taichi en shinkendo, er was stoelmassage, maar er was ook een demo ikebana, workshops origami en haiku en was er de mogelijkheid om sushi en saté te eten. Dit jaar was Deshima Bonsai Studio van Teunis Jan Klein ook uitgenodigd om naast de verenigingen te laten zien wat er zoal aan mooie bomen wordt gefabriceerd in zijn cursussen. In het thema van dit jaar, landschap had hij een prachtige opstelling van zo n 12 meter breed en 3 meter hoog gemaakt waarin zowel beginners als gevorderden hun kunsten mochten showen. Ook in deze opstelling waren vele bomen van Zuid-Holland te bewonderen. Naast de tentoonstelling was er op zaterdag een demo van Dominique Bosch die een grote Chamaecyparis zijn eerste styling gaf en op zondag een demo van Pieter van Uden over bosbeplanting, georganiseerd en ingeleid door Bonsai Focus Farrand Bloch. Ook de workshop voor gevorderden door Carlos van der Vaart op zondag was een groot succes en voor herhaling vatbaar. Vele van onze Zuid-Holland leden zijn ook dit jaar weer flink van de partij geweest en hebben dankzij hun hulp en inspanningen dit evenement weer tot een grootser en beter evenement gemaakt + Publieksprijs 1e prijzen dan de vorige jaren. Met zo n 800 bezoekers was dit een topjaar en heeft Zuid-Holland zich als vereniging weer van zijn beste kant kunnen laten zien aan het publiek. De prijswinnaars: 1e prijs naaldboom Pinus Parviflora van Edwin Koppers (ZH) 2e prijs naaldboom Chamaecyparis Obtusa van Johan van Wageningen (ZH) 3e prijs naaldboom Juniperus Chinensis van Dirk Eijzinga (Koya) 1e prijs loofboom Quercus Suber van Wim Klee (Rijnmond) 2e prijs loofboom Acer Buergerianum van Conny Schiffer/Iwan van Dijk (Deshima) 3e prijs loofboom Carpinus Betules van Paul van Vuuren (ZH) Beste display Deshima Bonsai Studio Publieksprijs Chamaecyparis Obtusa van Johan van Wageningen (ZH) 2e prijzen 3e prijzen

13 24 Een bijzonder museum in Zwitserland 25 tekst en foto s Teus en Carla Raaphorst Via een vriend werden wij attent gemaakt op het bestaan van een boommuseum in Zwitserland. Tijdens onze vakantie hebben wij dit museum bezocht. Ons vakantieadres ligt op 1650 meter en daar was het koud die dag. Het Enea boommuseum ligt veel lager, aan de Zürichsee, in Rapperswil-Jona. De temperatuur is daar aangenamer. Enzo Enea heeft in 1993 een zaak met tuinbenodigdheden overgenomen van zijn vader. Hij heeft het geheel uitgebouwd tot een internationaal opererend bedrijf: als tuin- en landschapsarchitect legt hij complete tuinen aan bij o.a hotelketens in China, India en Amerika. Daarnaast verzamelt hij oude bomen, die hij redt als ze moeten wijken bij nieuwbouw of aan te leggen wegen. Een aantal van deze bomen hebben een plaats gevonden in zijn pas geopende boommuseum. Teus en ik konden het terrein amper vinden, omdat het op een industrieterrein ligt in een buitenwijk van Jona. Eenmaal binnen kwamen we op een prachtig terrein en waren verrast door de omvang en de stijlvolle vormgeving. In het museum staan ca. 50 bomen, allemaal verschillende soorten. De tuin is heel strak, maar qua indeling en kleurkeuze prachtig. De bomen, die hier hun tweede leven hebben gevonden, staan in een oase van rust en het geheel was gewoon mooi. Achter veel bomen staan grote granieten blokken wat een strakke indeling geeft. Het museum blijkt niet alleen bedacht om de oude bomen te bewonderen, maar ook om tuinideeën op te doen. Rondom het museum ligt een soort park met nog veel meer soorten bomen. Daarnaast zijn er enorme aardewerken potten en ornamenten te koop. Veel volwassen bomen staan in dat gedeelte in plastic potten, zulke grote bomen hebben wij nog nooit opgepot gezien! Bij het oppotten zijn bonsaitechnieken gebruikt. Het personeel heeft ook duidelijk kennis van bonsai en daarvan worden vooral het snoeien en het oppotten gebruikt. We spraken met de inkoper van het bedrijf en die had het houden van bonsai als hobby. De bomen in het museum zijn geen klassieke bonsai te noemen, de wortelvoet lijkt b.v minder belangrijk te zijn. Toch sprak uit het geheel een grote kennis over bomen en we waren aangenaam verrast door de tuin. Bij dit bedrijf kun je een complete tuin met volwassen bomen bestellen of laten aanleggen. Het zal niet goedkoop zijn gezien de dure Zwitserse wagens op de parkeerplaats! Wij hebben in dit museum een fijne dag gehad, de foto s spreken voor zich. Het is de moeite waard, te bezoeken als je tijdens de vakantie in de buurt bent. Teus en Carla Raaphorst

14 26 Bonsaivereniging Zuid-Holland Bijeenkomsten: Eénmaal per maand op zaterdag, behalve in de vakantiemaanden juli en augustus. - 8x per jaar in het Harmoniegebouw Concordia, P.A. van Neslaan 4, T in Boskoop en - 2x per jaar bij Bonsai Studio Deshima van Teunis Jan Klein 1e Tochtweg 41b, 2913 LN Nieuwerkerk aan den IJssel. Tijd uur. Op de bijeenkomsten wordt ervaring en kennis uitgewisseld. Werkvormen zoals workshop, demonstratie, boombespreking, excursie, veiling en een jaarlijkse interne tentoonstelling met de Gerrit Scholten Award wisselen elkaar af. Er is gelegenheid aan eigen bomen te werken, advies te vragen, boeken in te kijken en er is een winkel om de benodigdheden voor de hobby aan te schaffen. Elke maand wordt er een loterij gehouden. Contributie 2011: 40,- per kalenderjaar, Girorekening: , voor 2012 is het 45,- t.n.v. AFD ZH VAN DE NEDERL BONSAI VERENIGING te Alphen aan den Rijn. Nieuwe leden betalen tevens 10,- inschrijfgeld. Na betaling ontvangt men een pasje van het jaar/de jaren die betaald zijn. Wie na 1 juli lid wordt betaalt 25,- contributie voor Voor vragen over het lidmaatschap kunt u contact opnemen met Rennie de Jonge, T M , secretariaat@bonsaiverenigingzuid-holland.nl. CHIISANA is het ledenbulletin van Bonsaivereniging Zuid-Holland en betekent kleintje. De vereniging is aangesloten bij de Nederlandse Bonsai Vereniging, de NBV. Dit bulletin wordt samengesteld door en voor de leden en verschijnt minstens twee keer per jaar. Opmaak en redactie: Manon Jamin, info@m-jamin.speedlinq.nl. Kopij, tekst en/of foto s zijn altijd van harte welkom. De mening van de inzenders van artikelen kan verschillen met de opvattingen van de redactie. Bestuur: Hans van Beek, voorzitter T Harold Boekholt, penningmeester M E penningmeesterbvzh@gmail.com Rennie de Jonge, secretaris Huib Baden, lid T Alex Straver, lid T Manon Jamin, lid T Peter van Alphen, lid M T E info@bonsaiverenigingzuid-holland.nl M Vaste ondersteuners: Winkel en loterij Bibliotheek Webmaster Catering Grafisch ontwerp Yvonne van Beek Silvia van Wagtendonk en Yvonne van Beek Frank Snijdewint Concordia (Karin en René) Manon Jamin

15 28 Ontwerp Edwin Koppers en Manon Jamin, print: Dig-I-printing