Gratis Rechtshulp voor minima Uitkeringen, Arbeidsrecht en Strafrecht Willering Advocaten

Transcriptie

1 AOW-besluit: nog een lang werkzaam leven voor de boeg? Armoedemonitor: armoe even iets afgenomen 2, 3 Woningsplitsen jaagt huurders weg 7 Paul Scheffer over gedoogbeleid 10 Wouter Bos leegt zijn zakken 19 Sport: bokser Innocent doet aan goede doelen 21 Huurrecht Woonruimte Advocatuur Mr. Patrick Worp - Voor alle problemen over het huren van woonruimte - Gematigde vaste tarieven - Ook pro-deo zaken GRATIS HUURSPREEKUUR Gratis Rechtshulp voor minima Uitkeringen, Arbeidsrecht en Strafrecht Willering Advocaten Singel 190 Amsterdam - Heeft u problemen met uw uitkering? Walker & Wittensleger advocaten tel Zie advertentie pagina 18 mug magazine n o v e m b e r 2009 Actueel 1

2 Inhoud de maand MUG 5 Wat gaat als zwaar beroep gelden De ombudsman over privacy Rubriek: hoe kom je de maand door met weinig geld 8 Bezuinigingen bij AWBZ Uitzenbureau voor Interview met Andries de Jong van het Noodfonds 11 Stripprijs voor Berend Vonk Gratis bibliotheekboek Oeroeg 'Centen voor talenten' ook voor amateurs 2/3De Maand MUG 6 Achtergrond Bijlmerbewoners over veiligheid 12 Broedplaats OT301 Rubrieken: 3 Kafka 9 Werken met DWI 12 Ramsj 16 Jacques Peeters 17 Betoog van Chris Baggerman van de RMU 23 Klerenzooi / Koopwijzer foto voorpagina: Hugo de Wolf MUGWEBWINKEL Muziekliefhebbers slagen in de MUGwebwinkel. Ook deze maand aantrekkelijke aanbiedingen, o.a.: Coldplay: Viva la vida or death and all: 8,99 Duffy: Rockferry: 8,99 Bestel via reken af met ideal of betaal en haal je bestelling op bij Concerto in de Utrechtsestraat Tijdelijk 6 procent minder armen in de stad Het aantal Amsterdamse huishoudens dat op het minumum leeft, daalde in Zo blijkt uit de Amsterdamse Armoedemonitor. Jarenlang leefde maar liefst een op de vijf huishoudens van een minimuminkomen, tegen landelijk een op de tien. In 2008 was dat 'nog maar' een op de zes Amsterdamse huishoudens. De stad telde in 2008 in totaal huishoudens (op ruim inwoners), waarvan minimahuishoudens. Dat is ruim 6 procent minder dan in Belangrijkste oorzaak van de daling is een jarenlang gunstig economisch klimaat....maar de crisis gooit alweer roet in het eten,,de eerste helft van 2009 zijn de aantallen alweer gestegen, laat wethouder Freek Ossel van Werk en Inkomen via zijn woordvoerder Rudy Lion Sjin Tjoe weten. Woordvoerder Carmen Westra van DWI (Dienst Werk en Inkomen) bevestigt:,,er zit vertraging in het effect van de crisis. Mensen komen eerst bij het UWV (de WW-instantie) voordat ze bij ons aankloppen. Maar dat begint nu te lopen. Er stromen nu al meer mensen in en minder uit de bijstand. Daarbij moet worden meegewogen dat jongeren tot 27 jaar sowieso geen recht op bijstand hebben. Tegenover het relatief gunstige armoedecijfer voor 2008 staat dat meer jongeren in armoede leven. Hun aantal steeg in vijf jaar tijd met maar liefst 22 procent. Westra van DWI:,,Vooral jongeren hebben door de crisis steeds meer moeite met het vinden van werk.'' Naast werk verdrijft vooral verhuizen armoe Wisten in 2008 nogal wat Amsterdamse minima zich financieel te verbeteren, voor eenderde van de daling is een andere verklaring: in 2008 vertrokken meer minima uit de stad dan er bijkwamen. En dan worden studenten, een grote groep nieuwkomers, in de Armoedemonitor niet eens meegerekend. Ook minima die niet zelfstandig wonen, zoals ouderen in verzorgingshuizen, zijn niet in de armoedestatistieken opgenomen. Een verklaring voor het feit dat meer minima uit de stad vertrokken dan er bijkwamen, is de stedelijke vernieuwing. MUG begint de nieuwe maand met een overzicht van de vorige. Welke gebeurtenissen, wetswijzigingen of politieke ideetjes raakten uw portemonnee? Wie kwam voor uw belangen op? Waar werd u wijzer van? Wat hielp u aan werk of zorgde ervoor dat u het straks wat beter hebt? MUG maakt de balans op. Er wordt volop gesloopt en gerenoveerd in onder meer Nieuw-West, Zuidoost en Noord. Daarvoor komen minder goedkope huurwoningen terug. Ondanks daling blijkt armoede hardnekkiger De economische voorspoed heeft de situatie van langdurige minima en éénoudergezinnen niet verbeterd. Integendeel, het aantal minima dat drie jaar of langer krap zit is gestegen, van huishoudens in 2007 naar in Ruim een kwart van alle Amsterdamse jongeren woont in een arm éénoudergezin. Daarvan is het merendeel niet-westers allochtoon.,,wie jarenlang op het sociaal minimum leeft, heeft grote moeite daar weer uit te komen, constateert wethouder Ossel. Zo ligt het aandeel jongeren dat drie jaar of langer in armoede leeft op 86 procent; dat was in 2003 nog geen 64 procent. Voor dit jaar is de prognose nog slechter. Rudy Lion Sjin Tjoe:,,De eerste helft van 2009 zijn de aantallen alweer gestegen. Er is minder werk.'' Aantal mensen met schulden nam fors toe Het aantal minima met schulden groeit gestaag. In 2002 had 12 procent van de minima een schuld. Dit aandeel is verdubbeld tot 24 procent in Van alle huishoudtypen zitten éénoudergezinnen het vaakst in de schulden: maar liefst eenderde. Als gevolg ontstaan er in een aantal stadsdelen alweer wachtlijsten voor schuldhulp. Wethouder Freek Ossel belooft dat die wachtlijsten voor het eind van het jaar zijn verdwenen. Daarvoor zet hij extra geld en middelen in. Verder wil de PvdA-wethouder met zijn Actief Armoedebeleid dat meer mensen de weg naar armoedevoorzieningen weten te vinden. De gemeente wil de effectiviteit van schuldhulpverlening verbeteren en het bedrijfsleven meer bij armoedebestrijding betrekken....en lang niet alleen in de hoofdstad Ruim een op de tien Nederlandse huishoudens heeft problematische schulden. Volgens het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid hadden huishoudens een problematische schuld of verkeerden in de risicozône. Dat is een dikke 13 procent van alle huishoudens. Bij een problematische schuld lukt het niet om binnen drie jaar uit de schulden te komen. Bovendien is het bedrag dat maandelijks moet worden afgelost hoger dan wat overblijft na betaling van de vaste lasten. Oorzaken zijn: een terugval in inkomen of het slecht kunnen omgaan met geld. Huishoudens met schulden zijn vaker laag opgeleid, alleenstaand en werkloos. Het gaat relatief vaak om mannen. Slechts een kwart maakt gebruik van een schuldhulpverleningstraject. Bijzondere bijstand nodig? Moeite met het invullen van formulieren? Een computercursus nodig? Verlegen om een net pak voor een sollicitatiegesprek? Geïnteresseerd in een reintegratiebaan? MUG Magazine gaat vanaf januari elke maand vier pagina's vullen met handige adressen, tips en ervaringen. Alles over 'werk, inkomen en budget'. MUG kan dit doen dankzij hulp van de Delta Lloyd Foundation (een fonds dat werk maakt van de door wethouder Ossel gewenste coalitie tussen overheid en bedrijfsleven in de aanpak van armoede). Stuur ons uw tips. Of meld uw organisatie aan voor de sociale kaart (administratie@mugweb.nl). Alleen baby-boomers nog op hun 65e in de AOW De AOW-leeftijd gaat van 65 naar 67 jaar. Dat heeft het kabinet besloten nadat het SER-overleg tussen werkgevers en vakbonden (Sociaal Economische Raad) op 30 september vastliep. De AOWleeftijd wordt in twee stappen verhoogd. De eerste is in 2020, dan gaat de AOW-leeftijd naar 66 jaar. Vanaf 2025 begint de AOW bij 67 jaar. Wie op 1 januari aanstaande 55 jaar of ouder is, ontspringt de dans. Ook personen die langer dan veertig jaar zwaar werk hebben verricht kunnen op hun 65e met pensioen. Wie genoeg arbeidsverleden heeft opgebouwd (42 jaar, minstens drie dagen per week), kan er straks voor kiezen om op zijn 65e met pensioen te gaan maar levert wel 8 procent AOW in. Voorlopig is het een wetsvoorstel. De Raad van State moet nog advies geven en ook het parlement komt nog aan zet. Onduidelijk is nog wat als een zwaar beroep wordt aangemerkt. Het kabinet trekt er tien jaar voor uit om dat uit te zoeken....extra reden om over pensioen na te denken Nederlanders weten weinig over hun aanvullend pensioen. Dit concludeert de Vereniging van Bedrijfstakpensioenen (VB) uit een door Motivaction uitgevoerd onderzoek. 83 Procent van de werknemers heeft geen idee hoeveel premie er wordt afgedragen. Tweederde weet niet hoeveel daarvan opgaat aan uitvoeringskosten. Degenen die dat wel denken te weten schatten die kosten te hoog in. Gerard Riemen, directeur VB:,,Gevoed door het tumult rondom woekerpolissen en provisies, die volgens de berichten oplopen tot 90 procent, scheren mensen de hele financiële sector over één kam. Men heeft geen idee van de werkelijke uitvoeringskosten van pensioenen. Op elke honderd euro aan premie maken de fondsen gemiddeld zo'n 3,50 aan kosten. Overigens geldt voor pensioenen hetzelfde als voor de AOW. Alleen baby-boomers zijn nog zeker van een uitkering vanaf hun 65e. Ziektekostenpremie niet betaald? Opgepast! Wanbetalers van de ziektekostenpremies in de regio Den Haag worden sinds vorige maand aangepakt. Een voorproefje van wat premieweigeraars in het hele land te wachten staat. Het College voor Zorgverzekeringen (CVZ) gaat maandelijks honderd euro plus een boete van dertig euro op de salarissen of uitkeringen van wanbetalers inhouden. Het nieuwe regime was in juli aangekondigd en ging in oktober in. Voorlopig blijft de aanpak beperkt tot verzekerden van Azivo in de regio Den Haag. Het gaat om ruim vierduizend mensen met een betalingsachterstand van zes maanden of meer. Het rechtstreeks inhouden van de zorgpremie op het inkomen zal stapsgewijs worden uitgebreid naar andere regio s en verzekeraars. Landelijk zijn er zo n mensen die hun ziektekostenpremie niet kunnen of willen betalen. Zij zijn wel verzekerd. Daarnaast zijn er ruim onverzekerden: vooral dak- en thuislozen en migranten zonder verblijfsstatus. Ziektekostenpremie gaat naar zo'n 90,- Traditiegetrouw maakte verzekeraar DSW uit Schiedam als eerste zijn ziektekostenpremies voor 2010 bekend. Die zijn een indicatie voor de premies van andere verzekeraars. De basisverzekering wordt zo'n 4 procent duurder. Bij DSW 2 Actueel n o v e m b e r 2009 mug magazine

3 redactioneel gaat de basisverzekering van 1053,- naar 1080,- euro, ofwel 90,- per maand. Van de grote verzekeraars Achmea, CZ, Menzis, Agis en VGZ hebben de eerste twee hun premies ook al bekend gemaakt. Achmea's basisverzekering wordt 4,50 per maand duurder, die van CZ 3,-. Op 1 december dienen alle verzekeraars hun premies bekend te hebben gemaakt. Verzekerden krijgen tot 1 februari de tijd om over te stappen. Gedwongen schoffelen is nog geen dwangarbeid De Centrale Raad van Beroep (CRvB) in Utrecht heeft geen uitspraak willen doen in het hoger beroep van Bennie Beck, bekend als de Arnhemse 'schoffelweigeraar'. Volgens de de hoogste Nederlandse rechtsinstantie in sociale zekerheidszaken was er in een gebrek aan procesbelang. Beck werd in het voorjaar van 2007 als deelnemer van een re-integratieproject van de gemeente Arnhem verplicht om werk te verrichten zoals schoffelen of tubes inpakken. De bijstandsgerechtigde weigerde en werd op zijn uitkering gekort. Tegen dit oordeel ging Beck in beroep bij de rechtbank van Arnhem. Deze deed in november 2008 uitspraak. Beck hoefde niet te schoffelen voor zijn uitkering, Arnhem had zijn uitkering niet mogen korten. Op een ander, meer principieel punt, ving hij bot. Volgens de rechtbank was er geen sprake van dwangarbeid. Beck en vakbond AbvaKabo FNV gingen tegen dit oordeel in hoger beroep bij de CRvB. Die nam de zaak in behandeling maar deed geen uitspraak omdat Beck al had gekregen wat hij wilde. Beck, die overigens alweer aan het werk is, en de bond nemen hier geen genoegen mee. Ze overwegen naar KAFKA Het aantal mensen met schulden neemt snel toe, mede dankzij de crisis en het feit dat menigeen niet met geld om kan gaan. Maar ook de overheid helpt mensen soms in de schulden. Neem de Belastingdienst. Een Amsterdammer met een onvolledige AOW en een pensioentje heeft een schuld bij de Belastingdienst. Die laat beslag leggen op het pensioen van de man. Zijn onvolledige AOW is echter onvoldoende om de vaste lasten van te betalen. Zo belandt hij nog dieper in de schulden. Eigen schuld dikke bult? Niet helemaal, de Belastingdienst blijkt er per ongeluk vanuit te zijn gegaan dat de man een volledige AOW-uitkering genoot. Scheelt zo'n 270 euro per maand. Foutje. De Belastingdienst wist van de onvolledige AOW maar de behandelende ambtenaar keek in de verkeerde dossiermap. De Ombudsman moest eraan te pas komen om de fout te herstellen. Een ander opmerkelijk verhaal: een alleenstaande vrouw in de bijstand doet een beroep op de bijzondere bijstand. Haar koelkast en tv moeten worden vervangen. Omdat het hartje zomer is en ze vanwege ziekte aan huis is gekluisterd, schiet een familielid de koelkast en de tv voor. Da's niet slim, oordeelt de sociale dienst (niet in Amsterdam) want dankzij het 'gulle' familielid is er geen noodzaak om een beroep op de bijzondere bijstand te doen. Foto:Ingrid de Groot Een ludieke omsingeling van De Nederlandsche Bank (DNB) aan het Amsterdamse Westeinde was zaterdag 26 september het antwoord van een groep activisten op de financiële crisis. Onder hen leden van de FNV, SP-Amsterdam, NCPN en communistische jongeren. De demonstranten bij DNB wisten nog niet dat kort daarna de bank van de West-Friese volksheld Dirk Scheringa zou omvallen. Ook die gebeurtenis leidde tot protest, van DSB-medewerkers en -sympathisanten, die Wouter Bos en DNB verweten 'hun' bank te hebben laten omvallen. Of de ondergang van DSB en AZ-baas Scheringa de protesterenden bij de Nederlandsche Bank op andere gedachten had gebracht, valt te betwijfelen. De actie was namelijk gericht tegen de graaicultuur, de schaamteloze zelfverrrijking door bankiers. De omsingelaars van DNB eisten behoud van banen in plaats van banken en zullen niet gerouwd hebben om het faillissement van DSB. Behalve als voetbal- en kunstmecenas vergaarde Scheringa roem als bedenker van slimme leenconstructies, die hem in staat stelden leuke dingen te doen maar menig argeloze lener de schulden injoeg. Met de val van DSB kwam een einde aan leenproducten als Becam, Frisia, Lenen.nl en Postkrediet. het Europese Hof voor de Rechten van de Mens te stappen. Welzijnswerk failliet: werkers voeren actie Medewerkers van welzijnsstichting IJsterk kondigden eind oktober acties voor november aan bij de stadsdeelkantoren van Westerpark en Centrum. Het welzijnswerk in beide stadsdelen staat op de tocht. IJsterk balanceert op de rand van faillissement. Vorige maand werd uitstel van betaling aangevraagd. Eind vorige week hadden de 250 medewerkers nog geen salaris ontvangen. Lida de Rijk is lid van de ondernemingsraad:,,mismanagement, fusiechaos, te veel personeel en daardoor te hoge kosten. Ook de exploitatie van de panden is nauwelijks meer op te brengen.'' Kort samengevat zijn dat de problemen. Ook elders in de stad verkeert het welzijnswerk (peuterspeelzalen, speeltuinen, buurtcentra, brede scholen, tussenschoolse opvang etc.) in vergelijkbare problemen. De Rijk:,,We krijgen subsidie van de stadsdelen maar die is niet toereikend om de jaarlijkse kostenstijgingen te dekken. Vooral in de exploitatie van panden komen we te kort.'' Met de stadsdelen wordt onderhandeld over een doorstart. Volgens De Rijk zijn ontslagen onafwendbaar. Of er op activiteiten wordt beknibbeld kan De Rijk nog niet zeggen.,,dat hangt van de reorganisatie af. Wel zijn we al met de taalcursussen gestopt.'' Ook de circa dertig I/D-ers zijn hun baan niet zeker, ook zij hebben geen salaris over oktober ontvangen. Welzijnsstichting Dynamo kondigde al eerder het ontslag aan van 35 I/D-ers, vanwege de extra korting in 2010 op de gemeentelijke loonsubsidie voor deze medewerkers. Het ging afgelopen maand over nu en straks. Nu, dat zijn bijna Amsterdamse huishoudens die van weinig moeten rondkomen. Nu, dat is de crisis die meer mensen in de schulden stort. Nu is toenemende werkloosheid. En straks? Straks mag iedereen tot zijn 67e doorwerken. Hoe moet dat met al die opgebrande zestigers, waar geen werkgever op zit te wachten? Het gaat niet alleen om de 'echt' zware beroepen maar ook om stressvolle banen in het onderwijs, de zorg of bij de politie. Je zult maar op je 62e werkloos worden. Nu gloort binnen drie jaar het staatspensioen. Straks heb je nog vijf jaar te gaan, desnoods in de bijstand. Weg spaargeld, weg eigen huis? En waarom? Economen becijferen dat verhoging van de AOW-leeftijd geen besparing oplevert. Integendeel, werknemers die straks meer en langer mét belastingaftrek voor hun pensioen zullen sparen gaan de staatskas miljarden kosten. Een nadeel is ook dat een eenvoudig systeem - iedereen op zijn 65e vrij - straks ongelooflijk ingewikkeld wordt én dus duur. Terug naar het nu. Wethouder Freek Ossel wil de armoede aanpakken. Dat is hard nodig, zo blijkt uit de jongste armoedecijfers. Sinds 2002 is Amsterdam alleen maar armer geworden; alleen vorig jaar waren er iets minder armen, mede dankzij het feit dat nogal wat minima de stad lijken te zijn ontvlucht. Vorig jaar, dat was vóór de crisis. Inmiddels is het weer dringen bij DWI en neemt het aantal mensen met schulden maandelijks toe. Verontrustend is ook het grote aantal jongeren, dat geen cent te makken heeft. Ossel belooft de armoede en de schuldenproblematiek stevig aan te pakken. Een mooier maar ook moeilijker moment kon hij zich niet wensen, aan de vooravond van het Europees Jaar van de Armoede, midden in een recessie en met verkiezingen in het vooruitzicht. Ossel is van de PvdA, de partij die veel te verliezen heeft en op wie menigeen zijn hoop nog heeft gevestigd. MUG zal de verrichtingen van de wethouder kritisch volgen. Dat er iets moet gebeuren, staat vast. Al is het maar om de huidige AOW voor alle baby-boomers op te kunnen brengen. Joop Lahaise mug magazine n o v e m b e r 2009 Actueel 3

4 van der Woude de Graaf Advocaten Juridische Problemen? U kunt bij ons kantoor terecht voor juridische problemen op het gebied van: arbeidsrecht, civiel recht, consumentenrecht, huurrecht, personen- en familierecht, sociale zekerheid, strafrecht en vreemdelingenrecht. Kostenloos Spreekuur Voor kennismaking en kort advies kunt u terecht op ons gratis spreekuur, donderdag tussen en uur. U kunt zich hiervoor op donderdag telefonisch aanmelden tussen en uur op voor een afspraak op diezelfde dag. Willemsparkweg GP Amsterdam T: F: E: info@woudegraaf.nl I: Ons kantoor is bereikbaar met tramlijnen 2, 3, 5 en 12 DE LEUKSTE BIJBAAN MET LEUK WERK IN DE BUURT Bezorgen bij u in de buurt Flexibele werktijden Zelfstandig werken Aantrekkelijke bijverdienste Word postbezorger! Meld u aan: of dhlpost ( ) DHL Global Mail zoekt bezorgers in: Geheel Amsterdam Wat is borderline? Laat je informeren bij het: Linnaeushof 4, 1098 KH Amsterdam NIEUW OP TE RICHTEN CLOSE HARMONY-KOOR ZOEKT ZANGERS/ZANGERESSEN (wel dirigent, geen auditie) Woensdagavonden v.a. 4 nov uur Laan van Kronenburg no.12 Amstelveen (gratis parkeren) 12 x 1,5 uur = 75 euro INFO: VOORN@MUGWEB.NL OF SPREEK IN: QUINY: DE BIJSTANDSBOND EN ADVOCAAT MARC VAN HOOF Inloopspreekuur Juridische en sociale begeleiding Iedere dinsdag en donderdag van uur We gaan mee naar spannende gesprekken Da Costakade 162, Amsterdam Telefoon: Even geen werk? Zin om weer naar school te gaan? MBO-Coach geeft advies en begeleiding Samen bepalen we wat haalbaar is. Misschien een proefles op een school, een oriënterende stage of direct aan de slag bij een opleiding van je keuze. mbocoach.nl regelt het. 1e gesprek is gratis. Kosten mogelijk UWV vergoed. Zie: mbocoach.nl of bel advertentie n o v e m b e r 2009 MUG magazine

5 ombudsman Achter het nieuws rondkomen AOW-leeftijd: wat zijn eigenlijk zware beroepen? Gemeentelijk ombudsman Ulco van de Pol behandelt klachten van burgers. Hoe zou u het vinden als de buurman uw bankafschriften kon bekijken, of uw huisarts uw kwalen met uw baas zou bespreken? Door de koppeling van computerbestanden van verschillende instanties is er vaak meer over u bekend dan u denkt. Privacygevoelige informatie kan op onverwachte plekken opduiken. Het is dus belangrijk dat er zorgvuldig wordt omgegaan met persoonsgegevens. De wet Bescherming Persoonsgegevens, die in 2001 in werking is getreden, ziet daarop toe. Maar sinds kort blijkt die wet ook het tegenovergestelde te veroorzaken dan waar hij voor bedoeld is. Mensen kunnen de dupe worden van een al te strikte naleving van de wet. Zo ontvang ik signalen van mensen die ineens geen automatische kwijtschelding van gemeentebelastingen meer krijgen, terwijl hun inkomen ongewijzigd laag is gebleven. Uit navraag bij de Dienst Belastingen bleek dat ze niet konden nagaan waar het probleem lag en er ook niets aan konden doen, omdat ze geen toegang tot de gegevens hebben. De automatische- of meerjaren-kwijtschelding komt namelijk tot stand door een koppeling van computerbestanden die, in opdracht van de gemeente, wordt uitgevoerd door het Inlichtingenbureau van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Onder verwijzing naar de wet Bescherming Persoonsgegevens wordt het de belastingdienst nu onmogelijk gemaakt om andere bestanden in te zien. De reden van de stopzetting valt dan niet te achterhalen. De belastingdienst verwacht overigens dat het aantal afwijzingen zal afnemen omdat door een wetswijziging volgend jaar de vermogensgrens zal worden opgetrokken naar het maximaal toegestane bedrag dat de wet Werk en Bijstand hanteert. Ik zal deze kwestie inbrengen in het overleg met de Dienst Belastingen. In de tussentijd adviseer ik mensen van wie de automatische kwijtschelding plotseling is stopgezet om alsnog een kwijtscheldingsverzoek voor lokale heffingen in te dienen. m u g m aga zine Michiel Wetzer Wie moet straks echt doorwerken tot zijn 67e? Het kabinet heeft er tien jaar voor uitgetrokken om te bepalen wat zware beroepen zijn. Het gaat niet alleen om stratenmaker of bouwvakker. Dat de AOW-leeftijd wordt verhoogd, staat inmiddels wel vast. Maar voor wie is nog lang niet duidelijk. Het voorstel is om mensen die dertig jaar een zwaar beroep hebben uitgeoefend op de een of andere manier te ontzien. Bijvoorbeeld door werknemers lichter werk aan te bieden, of mensen in zware beroepen toch eerder met pensioen te laten gaan.,,want", zo stelt FNVvoorzitter Agnes Jongerius,,,je kunt er met een regeltje in de wet niet voor zorgen dat zware cementzakken op eigen pootjes de trap oplopen." Werkgevers en werknemers hoeven pas over tien jaar de knoop te hebben doorgehakt over welk beroep als zwaar wordt beoordeeld. Maar de wedloop is al begonnen. Werknemersbonden roepen om het hardst dat hún leden allemaal een zwaar beroep uitoefenen.,,de definitie is heel moeilijk te geven, vindt Marian Schaapman van FNV Beroepsziekten. 'Is een beroep zwaar als je het leuk vindt?' Hoge werkdruk vind je in alle sectoren Werkgevers en werknemers hebben nog tien jaar de tijd om te bepalen wie een zwaar beroep heeft. Maar wat vinden werkenden zelf? Ook een kantoorbaan kan behoorlijk zwaar zijn. Buschauffeur Hans (46):,,Natuurlijk heb ik een zwaar beroep, vooral geestelijk. Ik zit de hele dag in het verkeer! Bovendien werk ik met mensen. Dat kan leuk zijn, maar niet alle mensen zijn even vriendelijk. En dan al die onregelmatige diensten... Ook je vakantie kun je niet zomaar zelf indelen; je krijgt een jaar van tevoren te horen in welke periode je je vakantie kunt plannen. En dat valt niet altijd samen met de schoolvakanties. Zeker als je een gezin hebt, is het zwaar werk. Ik lees veel te vaak dat mijn collega s hun pensioen niet,,bij sommig werk is het evident dat het gaat om fysiek zwaar werk. Denk hierbij aan werken in de bouw of stratenmaker. Maar wij hebben ook veel zaken in behandeling die over burnouts gaan. Zware werkdruk vind je in alle sectoren. Dat kan te maken hebben met deadlines of targets die steeds gehaald moeten worden, maar ook met onderbezetting, bijvoorbeeld in het onderwijs. De discussie zal vooral gaan over sectoren waarin het niet zo voor de hand ligt om van een zwaar beroep te spreken. En over arbeidsomstandigheden. Want ook die kunnen ervoor zorgen dat werken als zwaar wordt beleefd. Mijn stelling is: zorg dat in eerste instantie de arbeidsomstandigheden goed zijn en ga pas daarna praten over verhoging van de AOWleeftijd. Klinisch arbeidsgeneeskundige Gert van der Laan van het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten pleit voor een systeem van anciënniteit.,,wie bijvoorbeeld vanaf het zestiende jaar heeft gewerkt, heeft lang aan de pot bijgedragen. Bovendien werken die mensen vaak in een zwaar beroep. Wat zwaar werk is, is moeilijk vast te stellen.,,je kunt kijken naar de uitstoot van werknemers als gevolg van beroepsziekten. Maar de registratie daarvan is een hachelijke zaak. Bedrijfsartsen zijn verplicht te registreren wanneer een werknemer een beroepsziekte heeft. Maar in de praktijk spelen er vaak andere belangen dus dat gebeurt niet altijd. halen. Buschauffeurs sterven vroeg en dat is allemaal aan stress gerelateerd. Dus ik vind dat wij absoluut bij de uitzonderingen horen. Het GVB neemt al maatregelen om ouderen iets te ontzien. Naarmate je langer hebt gewerkt, kun je je inschrijven op de ouwelullenstukjes : je wordt dan ingeroosterd in kortere diensten. Zelf ga ik sparen. Ik wil echt met mijn 65e jaar eruit want ik vind het verhogen van de AOW-leeftijd een slechte zaak. Je hebt nog net geen rollator nodig als je straks mag stoppen met werken. Managementassistent Melanie (30):,,Feitelijk doe ik het werk van mijn baas. En dat kan zeker als zwaar worden beschouwd. Het is mijn taak om continu de medewerkers tevreden te houden en dat levert veel stress op. Want niet iedereen is even redelijk in zijn eisen. Vorige week kregen we een nieuwe medewerker. Ik kreeg twee dagen om alles voor hem te regelen: mobiele en vaste telefoonlijn, lease-auto, visitekaartjes, computer met mailaccount, laptop... Het halen van dat soort deadlines zeker wanneer ze niet redelijk zijn zie ik als een uitdaging. Op het moment dat je een zwaar beroep uitoefent dat je hartstikke leuk vindt, is het dan nog een zwaar beroep? Vanuit die invalshoek wil ik wel doorwerken. Maar het blijft lastig. Wat als ik mijn baan verlies? Wie nu veertig jaar oud is, heeft al moeite met het vinden van werk. Schilder George (35):,,Langer doorwerken? Ha, dat doe ik al bijna elke dag! Ach, je bedoelt na mijn 65e? Mensen met een zwaar beroep worden toch uitgezonderd? Ik vind dat ik best een zwaar beroep heb. Ik werk veel buiten en op steigers. Maar vooral dagelijks met chemicaliën werken is op termijn belastend voor je lichaam. Wat een beroep zwaar maakt of niet is lastig vast te stellen. Je zult maar de hele dag op zo n kantoor achter een computer zitten... daar zou ik zelf heel gestresst van raken. Dus ik vind dat díe mensen zwaar werk doen. Eigenlijk vind ik dat we allemaal zouden moeten kunnen kiezen of we tot 67 jaar willen doorwerken of niet. Zelf zal ik altijd bezig blijven. Misschien niet altijd als schilder maar het zit niet in mijn aard om niets te doen. Lezers vertellen hoe zij met weinig geld de maand doorkomen. Margaritha van der Wiel (52) is goed opgeleid maar heeft toch weinig inkomen. Ze heeft de lerarenopleiding handenarbeid en tekenen gedaan, plus de kunstacademie en een mediaopleiding. Haar inkomen wordt gevormd door een klein baantje en een aanvullende uitkering. Margaritha woont samen met haar dochter Sanne (14).,,Op mijn zeventiende ben ik op kamers gaan wonen. In die tijd kwam ik veel bij mijn oma over de vloer. Van haar leerde ik koken en met geld omgaan. Oma had voor van alles een potje. Een apart potje voor eten, kleding, activiteiten en onvoorziene kosten. Dat systeem pas ik al jaren toe in mijn eigen huishouding. Sanne en ik komen al meer dan dertien jaar op dezelfde camping. We hebben een caravan. Sanne is daar opgegroeid, en heeft daar veel van haar vrienden. Ik kan het niet over mijn hart verkrijgen om dat op te zeggen. Het bedrag dat ik er jaarlijks voor moet ophoesten is zo groot, dat ik dat hier niet durf te noemen. Van alle potjes die ik heb, is dat het enige potje waar ik niet aan kom. Door de verschillende creatieve opleidingen die ik heb gevolgd, kan ik bijna alles in huis zelf doen. Wat je allemaal niet op straat kunt vinden! Van afvalhout heb ik zelf boeken- en kledingkasten gemaakt. De hoogslaper van mijn dochter is prachtig geworden. Sanne wil haar bed zelfs meenemen als ze op zichzelf gaat wonen, zo mooi vindt ze het. Maar ik draai mijn hand ook niet om voor elektra of het zelf stofferen van stoelen of een bank. Ik werk twee dagen per week, de rest wordt aangevuld tot bijstandsniveau. Ik heb een vast contract. Gezien mijn leeftijd durf ik niet meer van baan te switchen. Ik leef met mijn dochter van 20,- per week. Met een beetje handigheid lukt dat aardig. Zo heb ik recepten uit de SurinaamsIndische armoekeuken. Met één brood en nog een paar ingrediënten kan ik drie gerechten maken: gehaktbrood, broodtaart en snack-croutons. En geloof me, daar smullen we echt van. Lea Nortan november 2009 Ac t ueel 5

6 wijkaanpak Kort Zeeburg wil lezen bevorderen Met de campagne Het begint met lezen wil stadsdeel Zeeburg lezen en bibliotheekbezoek stimuleren om kinderen een grotere kans bieden op een succesvolle schoolcarrière. De Openbare Bibliotheek Amsterdam (OBA) gaat ouders voorlichten over het belang van lezen. Bovenbouwleerlingen van de basisschool worden met voorlees-workshops gestimuleerd hun jongere broertjes en zusjes voor te lezen. Kinderen van stadsdeel Zeeburg krijgen bovendien een bibliotheekabonnement aangeboden. Boom voor vrijwilliger Stadsdeel Geuzenveld-Slotermeer besteedt met de actie Boom van verdienste aandacht aan vrijwilligerswerk. Inwoners van het stadsdeel kunnen vóór 15 november vrijwilligers nomineren voor deze onderscheiding. Voor de uiteindelijke winnaar, die met kerst wordt bekend gemaakt, wordt een boom geplant langs het Laantje van verdienste aan de Sloterplas. Vrijwilligers kunnen worden genomineerd via de griffie van stadsdeel Geuzenveld-Slotermeer (telefoon: ) Historisch lage huurverhoging In 2010 wordt de huurverhoging waarschijnlijk 'historisch laag', verklaarde minister Eberhard van der Laan vorige maand in de Tweede Kamer. Hij wees erop dat er in 22 jaar niet zo weinig huurstijging is geweest als onder dit kabinet. Huurders hebben geen last van de crisis, de betaalbaarheid van het wonen blijft gewaarborgd. Er komt weer een stijging gelijk aan het inflatiepercentage. De verwachtingen daarover rechtvaardigen de hoop van een zeer lage huurverhoging. (Bron: ANP) Verwendag voor mantelzorgers Stadsdeel Oost-Watergraafsmeer organiseert op 10 november De dag van de mantelzorg. In Grand Café Arts & Food en in het Centrum voor Beeldende Kunst (beide aan het Oranje Vrijstaatplein) worden mantelzorgers die voor een langere periode zieken of mensen met een beperking verzorgen in het zonnetje gezet. De ochtend eindigt met een feestelijke lunch. Mantelzorgers kunnen zich aanmelden bij Heleen Dop (telefoon: of per mail: Teksten: Jos Verdonk, Marcel Schor, Martin Ottens en Lea Nortan Bijlmer knapt op maar onveiligheid blijft Veel Bijlmerbewoners of Gaasperdammers voelen zich echt onveilig op straat. Foto: Ingrid de Groot Elke dinsdag en vrijdag is in de Amsterdamse Bijlmermeer een markt naast winkelcentrum Kraaiennest. Vanuit de kramen worden vlees en vis, groente en fruit, kleding, stoffen en warme happen verkocht. Dat laatste komt goed uit op deze eerste koude herfstdag van oktober. Peter (75, gepensioneerd),,ik woon al dertig jaar in Zuidoost, al zeggen wij liever Gaasperdam want we worden liever niet gezien als Bijlmerbewoners. s Avonds ga ik niet zo veel meer naar buiten.'' Lachend:,,Niet omdat ik bang ben, maar omdat de tijd van uitgaan en 'comazuipen' achter me ligt. De metro wordt vanaf Diemen onveiliger, omdat er vanaf daar minder reizigers zijn en er dus minder gecontroleerd wordt. Mensen zitten gewoon in de metro te roken of plassen er zelfs in. Prince (42, schoonmaker),,ik kom uit Ghana en woon hier al acht jaar. s Avonds is het niet echt veilig. Wat ik mis in de Bijlmer is een plaats waar we samen kunnen komen om te bidden. Ik ben lid van de Pinkstergemeente. We gaan nu naar het buurthuis in Ganzenhoef, maar dat is veel te klein. Isa (26, studente psychologie),,de woningen hier zijn goed en er zijn veel activiteiten voor jongeren. Maar s avonds ga ik niet Kinderen in de Transvaalbuurt brengen aubade 'Oh, sapperdiosia...' Foto: John Melskens alleen over straat. Het is al een keer misgegaan. Toen ben ik op straat door een jongen aangevallen. Het klinkt misschien gek maar ik ben voorstander van een avondklok, zodat jongeren hier niet meer doelloos op straat rondhangen. Chanty (14, scholiere vmbo),,ik zou graag willen dat het hier veiliger wordt. Nu mag ik als het donker is niet meer alleen naar buiten. Vroeger waren hier meer activiteiten voor kinderen. Toen was er een springkussen op zaterdag. Die is er nu wel elke woensdag, maar dan zit ik op school. Fransie (13, scholier vmbo),,ik kom uit de Dominicaanse Republiek. Maar ik woon liever hier. Later wil ik dokter worden, om mensen te helpen. Geen politieagent, want dan vindt niemand je aardig. Een moeder (29), van twee kinderen,,de woningen zijn prima, maar er is hier geen enkele veiligheid. Ze zeggen altijd dat kinderen de toekomst zijn maar hier wordt weinig voor kinderen gedaan. Ik vind dat er extra toezicht moet komen, vooral bij de speeltuinen. Op elke straathoek staan hier junks en apothekers (drugshandelaren, red.) en overal liggen spuitjes. Er is wel politie maar die rijdt alleen maar langs. Maar het is niet alleen de schuld van de mensen hier. De wapens komen echt niet uit de Bijlmer, Oh, sapperdiosia, Tulpen uit Amsterdam, Aan de Amsterdamse grachten en Geef mij maar Amsterdam. Hard schallen Amsterdamse liedjes door de Christiaan de Wetstraat in de Transvaalbuurt. Brede basisschool De Kaap presenteerde donderdagavond 15 oktober de resultaten van een project over Amsterdam.,,We wilden kinderen op een leuke, speelse manier bewuster maken van hun omgeving, vertelt meester Jelle Verwer van groep zeven.,,dat hebben we gedaan met een vak als beeldende vorming, met muziek, De afgelopen maanden was de Bijlmer weer eens negatief in het nieuws. Dit jaar waren er maar liefst 22 schietincidenten, waarvan drie met dodelijke afloop. MUG ging naar de markt en vroeg bewoners en ondernemers of ze zich in de Bijlmer veilig voelen. maar van de grote meneren van buitenaf." Iemand die snel doorloopt,,wat ik van de Bijlmer vind? En dat vragen jullie mij als blanke? Mario (41, marktkoopman),,ik werk al 22 jaar op de markt. Qua wonen is het hier fantastisch. Oude woningen worden afgebroken en alles wordt vernieuwd. Er zijn heel veel voorzieningen voor jongeren: speeltuinen, tennisbanen, een basketbalveld en een atletiekbaan. Hierachter ligt voor tien miljoen euro aan sportfaciliteiten. Maar er is ook veel werkloosheid en je gaat rare dingen doen als je je verveelt. Ik vraag wel eens aan zo n gast hier: 'Je hebt drie kilo goud om je nek hangen, maar wat draag je bij aan de maatschappij?' Klinkt hard, maar zo zie ik het. Hennie (59, marktkoopvrouw),,ik woon sinds 1978 in Holendrecht en voel me hier ellendig.. Er is een aantal keer bij me ingebroken en vuilniszakken worden nog steeds gewoon vanaf de flats naar beneden gegooid. De Bijlmer is een soort vluchtplaats geworden. De mensen die hier belanden, zijn overal vandaan geplukt maar komen hier van de regen in de drup. De kern van het probleem is de opvoeding. Ouders sturen hun kinderen niet. Ze krijgen het verkeerde voorbeeld. maar de kinderen hebben ook foto s gemaakt van hun buurt. Met de onderbouw zijn we naar Museum Willet- Holthuysen geweest en met de bovenbouw naar het Amsterdams Historisch Museum. In de gangen van De Kaap is het een drukte van belang. In de school is een expositie ingericht met kunstwerken die door de leerlingen zijn gemaakt. Speelgoeddinosauriërs klauteren vrolijk langs de puien van felgekleurde miniatuurgrachtenpanden. Jasmine (9) heeft van klei een figuurtje geboetseerd. 6 achtergrond n o v e m b e r 2009 mug magazine

7 Huurders vaak slachtoffer bij splitsing woningen Het splitsen van een pand kan voor huurders nadelige gevolgen hebben. Voor particuliere huiseigenaren is het daarentegen lucratief. Sinds 2002 kunnen panden worden gesplitst in afzonderlijke appartementen, die na verbouwing per stuk verkocht of verhuurd mogen worden. Mevrouw Meijer in haar verbouwde woning, compleet met design-keuken. Foto: Ingrid de Groot Splitsen mag alleen als een pand in goede bouwkundige staat verkeert. Zo probeert de gemeente huiseigenaren te dwingen achterstallig onderhoud aan te pakken. Splitsen levert een huiseigenaar bij verkoop meestal veel geld op. Sommige huizenbezitters willen de zittende huurders daarom zo snel mogelijk weg hebben. Als huurders niet weg willen, kunnen zij onder druk worden gezet. Over het algemeen staan huurders echter sterk omdat een huurcontract bij splitsing gewoon geldig blijft. Fred van der Vlist van het Wijksteunpunt Wonen in Oud-West heeft dagelijks te maken met de gevolgen van het splitsingsbeleid.,,particuliere verhuurders denken vaak alleen op de korte termijn. Zij kopen een pand en willen zo snel mogelijk splitsen om de appartementen daarna voor een flink bedrag te verkopen. Zij hebben dus geen enkele band met de huurders. Advocaat Garretsen, die regelmatig huurders verdedigt in dit soort zaken, is het daarmee eens.,,huiseigenaren hebben haast vanwege de investeringen die zij doen. Liever nu winst dan later. Mevrouw Meijer (72) uit de Bellamystraat in Oud-West kreeg te maken met een nieuwe huisbaas die wilde gaan splitsen. Eerst moest het achterstallig onderhoud worden aangepakt. Huurders zijn verplicht daar aan mee te werken. Al bijna een halve eeuw heeft Meijer woonvergunningen voor de tweede en derde verdieping van het pand. Meijer:,,Op een vrijdag kreeg ik van huisbaas Belle Amie te horen dat de verbouwing op de derde etage de maandag daarop zou beginnen. Ik had amper de tijd mijn spullen in te pakken. Advocaat Van der Meulen, raadsman van Belle Amie, ontkent dit:,,mijn cliënt heeft mevrouw Meijer lang van tevoren geïnformeerd over de op hande zijnde werkzaamheden. Meijer is toen in haar woning op de tweede verdieping getrokken.,,belle Amie heeft een deel van mijn inboedel vervolgens maandenlang op het balkon gezet. Veel van mijn meubels zijn daardoor beschadigd. Volgens advocaat Van der Meulen was de inboedel deugdelijk opgeslagen. Meijer zegt dat dit niet de enige schade is die zij door de renovatie heeft opgelopen.,,de verbouwing zou dertien weken duren, dit werd uiteindelijk elf maanden. Al die tijd waren boven mijn hoofd bouwvakkers aan het werk. Op een gegeven moment kreeg ik lekkage, waardoor ik nog meer schade heb opgelopen. Van der Meulen:,,Deze schade is geheel door mijn client verholpen en de vertraging is niet uitsluitend aan Belle Amie te wijten. Van der Vlist van het Wijksteunpunt Wonen:,,Ik sluit niet uit dat Belle Amie hoopt dat de bewoner het door alle spanningen niet meer trekt en de woning opgeeft. Van der Meulen:,,Het is nooit de bedoeling van mijn cliënt geweest om Meijer weg te pesten. Verhuurder en huurder moeten voor de renovatie een werkovereenkomst tekenen, waarin precies staat wat aan de woning aangepast of verbeterd zal worden. Vanaf de start van de verbouwing bij Meijer op de derde verdieping bleek dat de huiseigenaar niet alleen achterstallig onderhoud deed. Meijer:,,Belle Amie heeft de renovatie totaal niet volgens afspraak uitgevoerd. Mijn mond viel open toen ik zag dat de etagewoning was omgetoverd in een sjiek appartement met onder andere een luxe bad, design-keukenblok en centrale verwarming. Volgens Van der Meulen waren deze zaken vooraf bekend en had Meijer hier wel degelijk van op de hoogte kunnen zijn. In 2008 kreeg het Meldpunt Ongewenst Verhuurgedrag 541 klachten, een record. Ramón Donicie van het Meldpunt:,,Het verhaal van Meijer is typerend voor de problemen rond splitsing. Huiseigenaren gebruiken allerlei trucs om de regels te omzeilen. Huurders hebben rechten opgebouwd, die kan de verhuurder niet van ze afnemen. Voor huurders in problemen, die een advocaat nodig hebben, is het Emil Blauw-fonds opgericht. Van der Meulen verklaart dat Belle Amie de lopende huurcontracten wel respecteert. Volgens Van der Vlist van het Wijksteunpunt en advocaat Garretsen, Meijers raadsman, werkt de huidige huurwetgeving niet afdoende. Van der Vlist:,,De huidige huurwetgeving is eigenlijk niet ingesteld op huiseigenaren die hun huurders liever kwijt dan rijk zijn. Garretsen is daarover glashelder:,,huurders moeten meer huurbescherming krijgen. Meer overheidstoezicht is nodig. Op dit moment is sprake van onaanvaardbaar verhuurgedrag. Advocaat Van der Meulen van Belle Amie zegt dat inmiddels alle problemen tussen Meijer en zijn cliënt zijn opgelost. Garretsen:,,Het klopt dat er nu een schaderegeling is. aan de stad,,ik heb een kunstwerk gemaakt, vertelt ze enthousiast.,,kijk! Uit die gaten komen glijbanen met snoep en cadeautjes. Ik wil later kunstenares worden. Of advocaat. Kunstadvocaat! lacht ze. Touafik (9) staat naast haar.,,ik heb een dolfijn gemaakt. Ik hou van dolfijnen. Ze zijn lief en bijten niet.,,ik heb aan de kinderen in mijn klas gevraagd hoe Amsterdam er in 2035 uit zal zien, vervolgt Verwer.,,Je krijgt dan hele verrassende reacties. Kinderen willen dat het dan netter is in Amsterdam en dat de mensen aardiger en liever voor elkaar zijn, maar ze verwachten ook dat mensen dan met vliegende auto s naar hun werk gaan. Dat is de kinderlijke fantasie. Liesbeth Vos heeft het kunstproject begeleid.,,voor elk van de groepen één tot en met acht heb ik een kunstenaar geselecteerd. Ik heb vooral mensen geselecteerd die veel hebben gereisd en de achtergrond van de kinderen hier goed kennen. Langzaam stroomt de school weer leeg. Juf Noortje heeft haar gitaar weer gepakt. Nog één keer brengen de kinderen een aubade aan hun stad. (advertentie) mug magazine n o v e m b e r 2009 achtergrond 7

8 Levensstandaard dreigt lager te worden voor hulpbehoevenden. Foto: Michel Hobbij Begeleidingszorg AWBZ wordt onder druk gezet Hans en Jaap Boerop (65+) gaan fluitend naar hun werk. Foto: Ingrid de Groot Oudstanding houdt AOW-er aan het werk Martin Brandwagt Dit jaar verliezen tienduizenden Nederlanders de begeleidingszorg die ze via de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten ontvangen. Verschraling van het dagelijks bestaan dreigt. Door alle commotie omtrent de aanstaande bezuinigingen zou je bijna vergeten dat er eerder dit jaar al een aanzienlijke ombuiging in de AWBZ heeft plaats gevonden. Door het schrappen van de AWBZ-begeleiding voor lichte gevallen zullen naar verwachting tienduizenden mensen hun steuntje in de rug bij het dagelijkse functioneren verliezen. Om te bepalen of ze nog in aanmerking komen voor begeleidingszorg, zouden dit jaar alle klanten opnieuw gecontroleerd worden door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). Het gevolg van deze herindicatie kan zijn dat men minder uren begeleiding krijgt of deze zelfs helemaal verliest. Volgens een uitgelekte rapportage van het CIZ zouden personen hebben afgezien van een nieuwe indicering personen verloren in de eerste helft van 2009 hun begeleiding, omdat zij beoordeeld werden als lichte gevallen. Daarmee is de bezuinigingsdoelstelling van de regering (800 miljoen op een totale AWBZ-begroting van 24 miljard) gehaald. Dat is een schrale troost. Zonder begeleiding dreigt het leven voor een grote groep hulpbehoevenden erg schraal te worden. Boodschappen doen, naar een bibliotheek gaan, onderwijs volgen; het zijn handelingen die voor gezonde mensen vanzelfsprekend zijn, maar die voor iemand met een beperking een grote inspanning eisen. Een paar uur begeleiding per week kan net genoeg zijn om het leven dragelijk te maken. Geen AWBZ-begeleiding meer, maar wat dan wel? Sociale netwerken, zo hoopt staatssecretaris Jet Bussemaker van Welzijn.,,Ik wil niet dat mensen onnodig afhankelijk worden of gestigmatiseerd worden. Dat gevaar loop je door teveel voorzieningen aan te bieden in de AWBZ. Eigenlijk heel simpel: moet die eenzame man nu eens in de week individueel bezocht worden door een professional of moet je ervoor zorgen dat hij aanschuift bij de gezamenlijke maaltijd in de buurt, waar hij met de buurtgenoten in contact komt. Ik kies voor de sociale oplossing. Om de veranderingen in de begeleidingszorg niet te abrupt door te voeren, geldt 2009 als een overgangsjaar. Mensen waarvoor de indicatie dit jaar afloopt, krijgen een periode van een kwart tot een half jaar om een alternatief te zoeken. Bij vrienden of kennissen bijvoorbeeld of bij een van de voorzieningen die vallen onder de gemeentelijke regeling WMO. Vanaf 1 januari 2010 wordt alleen nog AWBZ-begeleiding gegeven aan personen met een matige of ernstige aandoening. Medewerker René Poland van het steunpunt Geestelijke Gezondheidszorg te Amsterdam vindt het opmerkelijk dat de staatssecretaris spreekt van stigmatisering.,,het feit dat je zorg nodig hebt, betekent niet dat je een tweederangs burger bent. Ook het optimisme van de staatssecretaris over buurtinitiatieven deelt hij niet.,,we krijgen op ons spreekuur nu al mensen die hun begeleiding kwijt zijn. In 2010 zullen nog veel meer mensen in de knel komen. Ik denk dan aan jongeren met ADHD. Die kunnen nu net met een beetje begeleiding onderwijs volgen. Of ouderen die hulp krijgen bij de administratie. Verdwijnt dat, dan vrees ik dat zelfstandig wonen voor die mensen niet meer mogelijk is. Familie en vrienden moeten dat opvangen, zegt de regering. Die mikt op de eigen netwerken, maar vaak zijn die al overbelast. Jos Verdonk De verhoging van de AOW-leeftijd zorgt voor onrust. Maar er zijn senioren die de discussie geheel langs zich heen laten gaan, omdat ze liever blijven werken, 'zolang het leuk blijft'. Het is even zoeken. De Amsterdamse vestiging van uitzendbureau Oudstanding is gevestigd op een bedrijventerrein in Sloterdijk, naast het hoofdkantoor van de FNV aan de Naritaweg. Terwijl de discussie over de AOW bij de buren hoog oplaait, is deze afkorting bij Oudstanding bijna een onwelvoegelijk drieletterwoord. Leeftijd is een papieren getal staat te lezen op een wand van het hoofdkantoor van Oudstanding. Sinds 1998 is dit uitzendbureau gespecialiseerd in oudere werknemers.,,op dit moment zijn er ongeveer 1200 mensen via ons aan de slag, vertelt directeur Patricia Heerkens.,,Driekwart daarvan is ouder dan 65. Onze oudste werkneemster is een Chinese dame van 82, die vroeger als oogarts werkte. Ze werkt nu parttime bij een oogkliniek. Ze opereert niet meer zelf maar beoordeelt de statussen van patiënten. Enkele kilometers verderop is het distributiecentrum van Brocacef gevestigd, een groothandel in medicijnen die bestellingen levert aan apotheken. Hier werken de broers Boerop, Jaap (77) en Hans (72). Jaap werkt al vanaf zijn twaalfde en Hans vanaf zijn veertiende, maar ze kunnen er nog steeds niet genoeg van krijgen. Beide heren zijn zelfstandig ondernemer geweest: Hans reisde voor zijn groothandel in sieraden over de hele wereld en Jaap zat in de herenmode.,,ik heb mijn zaak in 2000 verkocht en je mag gerust weten waarom, vertelt Hans Boerop.,,Het was de tweede keer dat ik een pistool tegen mijn slaap gedrukt kreeg. Toen heb ik tegen mijn vrouw gezegd: nu is het genoeg! Hans Boerop zat een jaar lang thuis, maar dat beviel hem slecht. Via internet kwam hij in contact met Oudstanding. Hij stuurde zijn cv op en kon direct aan de slag. Zijn broer Jaap volgde snel zijn voorbeeld. De beide broers controleren bij Brocacef bestellingen en werken jongere collega's in. Er zijn weken dat ze bijna veertig uur op hun werkbriefjes kunnen bijschrijven.,,onze uitzendkrachten willen om verschillende redenen blijven werken, zegt Heerkens.,,Ze zijn op zoek naar een zinvolle bezigheid, willen wat extra geld, hun kennis en ervaring delen met jongere mensen, of ze doen het voor de sociale contacten. Mensen uit deze generatie beschikken vaak nog over een ouderwetse arbeidsethos. Voor werkgevers die 65-plussers in dienst nemen zijn er voordelen. Voor deze groep vervallen de sociale premies en zijn de loonkosten laag. Een werkgever die een 65-plusser op uitzendbasis in dienst neemt, bespaart zo n 20 procent aan loonkosten. Er is wel een groot verschil tussen de huidige praktijk en straks, als iedereen verplicht tot zijn 67e moet doorwerken. Hans Boerop:,,Ik ga elke dag nog fluitend naar mijn werk.ik doe alles, zolang het maar leuk is. Als ik er geen plezier meer in heb, ga ik weg. Ik ga hier niet voor mijn narigheid naar toe. En zolang ik geen makke heb, ziekte bedoel ik dus, ga ik gewoon door.,,de motor moet blijven draaien", filosofeert broer Jaap.,,Als je een auto een half jaar stilzet, doet ie het ook niet meer. Uitzendbureaus voor 65-plussers: achtergrond n o v e m b e r 2009 mug magazine

9 werken met dwi De Dienst Werk en Inkomen (dwi) verstrekt uitkeringen én helpt mensen aan werk, opleiding of dagbesteding. mug noteert elke maand hun ervaringen. Deze maand: ex-asielzoeker Alireza Moftaghari (31) werkt via een detacheringsbureau als beveiliger. Andries de Jong: 'We moeten eerder signaleren dat het mis gaat.' Foto: Ingrid de Groot Fonds Bijzondere Noden helpt,,van een uitkering kun je niets opzij leggen Martin Brandwagt Andries de Jong is voorzitter van het Fonds Bijzondere Noden. Mensen die in een acute noodsitiatie zitten kunnen er een beroep op doen. Uitsluitend via een hulporganisatie en alleen als er geen andere uitweg meer is. De grote held van Andries de Jong is de filosoof Baruch Spinoza.,,Wat Spinoza ons fundamenteel leert is: de stad is er voor de vrijheid van zijn burgers. Midden in de 17e eeuw, toen macht in deze stad zo slecht verdeeld was, heeft hij de motivatie gegeven voor het Noodfonds dat we nu kennen: niemand wordt aan zijn lot overgelaten. Voormalig journalist de Jong is al twintig jaar werkzaam in de sociale sector van de hoofdstad. Als 'social marketeer' kent hij het netwerk van hulpverlening en armoedebestrijding als zijn broekzak.,,deze stad heeft negentig organisaties voor mensen met een beperking. Mensen die ziek, gehandicapt of oud zijn. We hebben het over Amsterdammers. En daarnaast zijn er mantelzorgers, waarvan een zevende deel hartstikke overbelast is. Om maar meteen met de deur in huis te vallen: wie kunnen bij het Noodfonds een aanvraag indienen?,,mensen die in een urgente financiële noodsituatie zitten. Dat kan om van alles en nog wat gaan: leefgeld, een begrafenis, kleren, chronisch zieken waarvan de wasmachine kapot gaat. Aanvragen moeten altijd via een hulporganisatie gedaan worden. We heb- ben een overeenkomst gesloten met vijftig organisaties in de stad, voor bijvoorbeeld jeugdzorg, daklozenopvang of maatschappelijk werk. Daar moeten de mensen eerst heen. We geven nooit op individuele aanvraag. Is er nog een andere belangrijke voorwaarde?,,er mag geen andere voorliggende voorziening zijn. Als er ergens nog een ander potje is, dan gaat dat voor. De hulporganisaties hebben professionele mensen in dienst, die kunnen dat dus bekijken. De schuldvraag wordt nooit gesteld. Wij vragen niet hoe iemand in het water is gevallen. We halen hem er eerst uit. Merken jullie dat het aantal aanvragen stijgt door de recessie?,,het stijgt wel, maar nog niet spectaculair. Voor 2009 verwachten we vijftien procent meer aanvragen. Dat kan komen doordat we de mensen sneller bereiken of door de algemene economische situatie. Maar of het nu goed of slecht gaat met de economie, problemen zijn er altijd. Vijf tot acht procent van de mensen met een laag inkomen kampt met een probleem waar niet direct een oplossing voor is. Kan ik ook bij jullie terecht als ik onoplosbare schulden heb?,,nee, wij nemen geen schulden over. De Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen geldt als een voorliggende voorziening, dus daar moet men eerst naar toe. Wij zijn er uitsluitend voor mensen in een acute noodsituatie. Ik kan wel wat regelen als iemand een identiteitsbewijs nodig heeft en dat niet kan betalen. Binnen 24 uur, als het moet. Hoe voorkom je dat je een bijdrage uit het Noodfonds nodig hebt?,,niet. Een calamiteit kan altijd optreden. Als je in een uitkeringssituatie zit, dan zijn je reservemogelijkheden zeer beperkt. Van een uitkering nog iets opzij leggen, knappe jongen die dat voor elkaar krijgt." Al die gemeentelijke armoedepotjes, toeslagen, plus een uitkering, dat moet toch voldoende zijn?,,nee, natuurlijk niet. Die mensen leven van maand tot maand, van dag tot dag. Om al die potjes te bereiken, daar moet je voor gestudeerd hebben. Ik vraag me vaak af: wat wil ik bereiken? Helemaal geen aanvragen voor het Noodfonds zal niet lukken, die nood is permanent. Wat ik wil is dat er tot op straatniveau, op buurtniveau, een klantadviseur is, die actief naar de mensen toegaat. Zoals de 'Er-op-af-methode' bijvoorbeeld: een onafhankelijke dienstverlener die de mensen persoonlijk aanspreekt. Waar gaat het mis in de huidige hulpverlening, volgens jou?,,wat ik mis is buurtgeoriënteerd beleid. Dienstverlening betekent voor mij drie dingen: 1. iemand uit het water halen 2. hem leren zwemmen en 3. bekijken welke krachten je in de buurt kunt mobiliseren, zodat hij niet weer van de wal valt. We hebben veel in te halen. De vorige Bijstandswet heeft een hele negatieve uitwerking gehad. Ik vind het een perverse daad van de sociale diensten dat ze het welzijnswerk eruit gooiden en nog uitsluitend een uitkeringsfabriek werden. Ik zie een langzame kentering. Met de Wet Werk en Bijstand is het punt van persoonlijke ontwikkeling via werk erin gekomen. Dat is een kleine, maar essentiële verbetering. Is er iets waarvan jij zegt: als je dit verandert, dan kun je de situatie voor heel veel mensen verbeteren?,,als jij het ei van Colombus weet, stuur me dan maar een rekening. Individuele calamiteiten zijn moeilijk te voorspellen, maar we weten dat ze er zijn. Bij wie de jackpot van die calamiteit valt, dat weet je nooit. Ik weet wel: we moeten veel eerder signaleren dat het mis gaat, zowel de hulpverlener als de mensen zelf. Het is prima om geholpen te worden. Ik ben zelf mijn hele leven geholpen, daarom gaat het zo goed met me.,,je wilt niet weten hoe blij ik ben. Ik begin elke dag vrolijk met een kopje koffie voordat ik naar mijn werk ga. De mensen die ik dan op straat tegenkom, zeggen Goeiemorgen meneer tegen me. Heerlijk vind ik dat! Dat is wel anders geweest. In 2000 vluchtte ik uit Iran naar Nederland. Een tijdje terug kreeg ik, na acht jaar illegaal in Nederland te hebben gewoond, eindelijk een verblijfsvergunning. Dat betekent dat ik aan het werk mag en dus ging ik naar DWI. In Iran heb ik een opleiding tot elektromonteur gevolgd, maar mijn papieren kan ik hier niet gebruiken. DWI verwees me naar Implacement BV: een detacheringsbureau dat veel met ex-asielzoekers werkt. Inmiddels werk ik alweer anderhalf jaar voor het bureau. In het begin moest ik dingen doen die ik niet leuk vond. Papiertjes op straat prikken bijvoorbeeld afschuwelijk! Ik was dan wel al acht jaar illegaal in Nederland, maar ik heb nog nooit zwartgereden met de tram. En nu moest ik opeens tussen de criminelen ongeschoold werk doen. Maar bij DWI vonden ze dat ik maar aan de slag moest, dat het goed was voor mijn sociale leven en dat ik zo toch nieuwe dingen zou leren. DWI en ik zijn uiteindelijk met ruzie uit elkaar gegaan. Maar tussen Implacement BV en mij is alles weer bijgelegd; er zijn goede gesprekken gevoerd. En ze hebben me een leerwerk-traject in de beveiliging aangeboden. Ik mocht eerst een paar maanden aan het werk snuffelen. Bovendien wilden ze zien hoe gemotiveerd ik was. Ik was nooit laat of ziek. Dus toen mocht ik aan de opleiding beginnen. Binnen acht maanden haalde ik vijf certificaten. Hoewel ik erg blij met mijn werk ben, is het nog niet helemaal wat ik wil. Graag zou ik nog verder willen leren en door willen groeien. Eerst wil ik al mijn papieren voor de beveiliging halen ik ben nog niet helemaal klaar met mijn praktijk - en daarna ga ik bij de politie solliciteren. Ik ben een succesvol kickbokser en misschien kan ik daar wel sportleraar worden. Van DWI hoor ik niets meer. Het is prima zo. In eerste instantie wilde ik ook helemaal niet naar DWI maar dat moest in verband met die pardonregeling. Ik schaamde me er ook een beetje en had het gevoel dat ik er niet thuishoorde. Er kwamen veel ouderen of mensen in een rolstoel. Maar ik ben gezond en ik kan gewoon werken. De medewerkers van DWI hebben ook maar hun taak uit te voeren. Maar inmiddels kan ík op mijn eigen benen staan." Michiel Wetzer mug magazine n o v e m b e r 2009 achtergrond 9

10 Paul Scheffer, succesvol auteur van Het multiculturele drama en Het land van aankomst. Foto: John Melskens Gedogen is het recht van de sterkste Paul Scheffer: 'Overheid moet principe van gelijke behandeling uitdragen' Toine Graus Geen scheidslijn meer tussen allochtoon en autochtoon: een nieuw 'wij' moet groeien in dit land, is de mening van hoogleraar en PvdA-lid Paul Scheffer. 'I edereen is onzeker, zegt Paul Scheffer in zijn riante werkkamer in de Amsterdamse wijk de Pijp.,,Niet alleen de mensen in de oude stadswijken maar ook de bestuurders in Den Haag. Dat is niet zo vreemd, want we hebben te maken met een ingrijpende verandering van de samenleving. De komst van grote aantallen migranten heeft naast veel kleurigheid, ook geleid tot vervreemding en onveiligheid. Dat zijn geen vooroordelen, maar reële problemen. Ook ik worstel daarmee. Ik moest kiezen tussen zwarte en witte scholen voor mijn dochter en ook in de Pijp hebben we te maken met overlast. We raken een vertrouwde wereld kwijt en mensen die daarover klagen worden al snel op hoge toon toegesproken, dan zeggen ze niks meer terug. Aan de andere kant zijn ook migranten hun sociale omgeving kwijtgeraakt. Ook zij zoeken naar houvast in een wereld die snel verandert. Die onzekerheid aan beide kanten moeten we erkennen, anders zet iedereen de hakken in het zand. Scheffer haalt president Obama aan: Eenvoudigweg hopen dat de wrok van blanke Amerikanen verdwijnt, of die wrok als misplaatst of zelfs als racistisch aanduiden, is een manier om de raciale kloof te verbreden.,,de VS hebben een lange immigratiegeschiedenis, vervolgt Scheffer.,,In een stad als New York zijn veel regels en zero tolerance is het motto. Ondenkbaar dat je daar een politieagent uitscheldt. Nederland is daarentegen een heel erg onduidelijk land. Regels worden laks toegepast en het gedoogbeleid heeft schipbreuk geleden. Een duidelijker samenleving dus, maar hoe pak je dat aan?,,het principe van gelijke behandeling geeft je een handvat, antwoordt Scheffer.,,Neem godsdienstvrijheid, moslims mogen hun religie beleven en moskeeën bouwen. Dat recht wordt door Wilders betwist. Hij zegt dat er genoeg moskeeën zijn en is op die manier niet trouw aan de grondrechten in dit land. Maar ook aan moslims moet telkens worden gevraagd of ze de godsdienstvrijheid van anderen respecteren, ook in eigen kring. In Slotervaart werden kinderen die niet aan de ramadan meededen onder druk gezet. Moslims moeten de vrijheid die ze hebben, willen gunnen aan anderen. Ook van hun kant is er veel wij/zij denken. De overheid moet het principe van gelijke behandeling uitdragen, want het is precies dat beginsel waarop migranten zich kunnen beroepen als ze zeggen: ik wil niet als tweederangsburger worden behandeld. Moslims die bij de overheid werken, moeten iedereen een hand willen geven. Dat zijn toch minimale vereisten. Maar dan moet je ook niet toestaan dat een ambtenaar uit streng christelijke hoek kan zeggen: ik sluit geen huwelijk tussen twee homo s. En dat staan we nu toe. De komst van honderdduizenden migranten is ook een uitdaging voor onze verzorgingsstaat. Veel te veel nieuwe Nederlanders leven van een uitkering. Mensen simpelweg een uitkering geven en verder niks doen, zoals we hebben gedaan met onze gastarbeiders, is asociaal. In de VS heeft president Clinton de regel ingevoerd dat nieuwkomers de eerste vijf jaar na aankomst geen aanspraak kunnen maken op een uitkering. Dat recht moeten ze verdienen. Maar dat geldt toch ook voor mensen die in Nederland zijn geboren, van school komen en nog nooit hebben gewerkt? Waarom zouden die meteen recht hebben op een uitkering? Het is goed dat we zeggen: onder de 27 ga je aan het werk of je volgt een opleiding. Gelijke behandeling slaat altijd terug op onszelf. Als wij nieuwkomers vragen de grondwet te leren, zullen wij die zelf ook moeten kennen. Als wij willen dat nieuwkomers geïntegreerde burgers worden, moeten we weten wat dat burgerschap inhoudt. Daar is nauwelijks over nagedacht. Hoe kunnen nieuwkomers dan inburgeren? Het dwingt tot zelfonderzoek. Burgerschap betekent dat je je verantwoordelijk voelt voor je buurt, voor je stad. En dat voel je alleen maar als je beseft dat generaties je voor zijn gegaan en generaties je zullen volgen. Je kunt het vergelijken met wonen in een oud huis. In Amsterdam wordt de publieke ruimte slecht onderhouden in vergelijking met andere Europese steden. Dat heeft te maken met toenemend gebrek aan burgerschap. Niemand voelt zich verantwoordelijk. Er zou een nieuw wij moeten groeien. Cohen wil de boel bij elkaar houden, ik zou zeggen: we moeten de boel bij elkaar bréngen. Dat doe je niet door van alles te tolereren maar juist door te confronteren. Het recht handhaven is juist een bescherming voor mensen in een kwetsbare positie. Gedogen is het recht van de sterkste. De scheidslijn loopt niet tussen wat allochtoon en autochtoon wordt genoemd. Beide groepen hebben last van Marokkaanse jongeren, die laat in de avond op straat hangen. Een nieuw wij kan, zeker. Dertig jaar geleden werden Surinamers als buitenstaanders gezien. Maar vandaag de dag kan ik me de stad niet meer zonder hen voorstellen. Nu worstelen we met Marokkaanse gezinnen. Wilders suggereert dat het mogelijk is terug te keren naar vroeger, naar het tijdperk van vóór de migratiegolf. Dat is een illusie, de migranten gaan niet meer weg. En wat moeten hun kinderen zeggen op de vraag: wanneer ga je naar huis? Ze kunnen toch alleen maar zeggen: daar ben ik al. Nederland is onomkeerbaar veranderd en het helpt uiteindelijk niemand om die realiteit te ontkennen. Paul Scheffer (55) is prominent lid van de PvdA en bijzonder hoogleraar Grootstedelijke Problematiek aan de Universiteit van Amsterdam. In 2000 publiceerde hij een artikel in de NRC: Het multiculturele drama, waarin hij korte metten maakte met het multiculturalisme. Het leidde tot een heftig debat, ook in de Tweede Kamer. Scheffer werkte zijn ideeën uit in een dik maar zeer leesbaar boek Het land van aankomst, dat in 2007 werd gepubliceerd. De 12 e druk is net verschenen, veertigduizend exemplaren zijn er verkocht. Het boek is in veel landen in vertaling uitgebracht. 10 achtergrond n o v e m b e r 2009 mug magazine

11 Beeldverhalen zijn en blijven populair. In het vaste hoekje van de krant, in stripblaadjes voor echte fans of als album. Het bekroonde werk van Berend J. Vonk is overal thuis. De uit duizenden herkenbare eigen tekenstijl van Vonk nu eindelijk in veelkleurenversie. Illustratie uit besproken boek Ex-medewerker MUG bekroond met stripprijs Peter van Lieshout Jarenlang ploeterde hij al fantaserend en tekenend voort. Bijvoorbeeld in de dompige krochten van de MUG-redactie. Als een Eenmans-Fanfare van de Altijddurende Strijd om de Bijstand stond hij maandelijks garant voor een bijtend ironische spotprent over de lotgevallen van uitkeringsgerechtigden. Op den duur, via omzwervingen in allerhande andere tijdschriften en kranten had dat resultaat: Berend J. Vonk ontving onlangs de hoog gewaardeerde Stripschapprijs, afdeling literaire beeldverhalen. En wel voor zijn kleurige, nergens keurige bundel 'Avonturen, avonturen'. Niet dat aan die bekroning ook een fraai geldbedrag verbonden is. Daar is de stripwereld klaarblijkelijk iets te armoedig voor. Het gaat dus om de eer. Zijn boek, uitgegeven door uitgeverij Catullus (van de makers van Fokke en Sukke), bevat een bonte verzameling korte, zeer korte en langere, meerdere bladzijden uitzinnige verhalen. Vertolkt door maar liefst 55 hoofdpersonen en 237 bijfiguren. Hoezo vol is vol? Berend J. Vonk, sinds jaar en dag wonend en werkend helemaal onderin het lange lontje land dat Limburg heet, bestookt de wereld met grimmig en gruizig verbeelde fantasieën, met bijbehorend virtuoos en spottend taalgebruik. Het roept herinneringen op aan zijn jarenlange carrière als 'Liefdesspelonk Vonk', zanger en gitarist van de roemruchte rockgroep 'De sufgerukte Wallies', die podia in binnen- en buitenland bestookte met een mengeling van chanson, punk, smartlap, country, blues en hoempapa. Gezongen in het Nederlands, Frans, Duits, Limburgs en Engels. De band is inmiddels opgedoekt maar, gepensioneerd of niet, nog wel te bekijken en te beluisteren via internet. Vonk werkt intussen stug door aan zijn scheppingen, hoewel om de schoorsteen te laten roken en zijn tamelijk omvangrijke gezin van een passend natje en droogje te voorzien, veel werk in opdracht moet worden verzet. Veel illustraties en politiek getinte cartoons en strips, bijvoorbeeld voor het dagblad Trouw. En in de woning in de Maasvallei valt nog heel wat klusen opknapwerk te doen. In 'Avonturen, avonturen' woedt de wereld voort, niet gebonden aan tijd of plaats. De verhalen variëren nogal van omvang en in lengte. Sommige stripjes tellen slechts drie of vier plaatjes op een rij, en delen met z'n zessen een hele bladzijde. Terwijl de verhalende strips meer ruimte eisen, tot soms negen pagina's aan toe. Fraai uitgevoerd, in harde kaft en veelkleurig geïllustreerd. Voor stripliefhebbende MUG-lezers die Vonk al negen jaar missen. 15,95 in de boekhandel. Oeroeg: onverslijtbaar verhaal Schrijfster Hella Haasse schreef haar klassieker in Peter van Lieshout Nederland leest weer. Alle leden van openbare bibliotheken en alle leerlingen van klas 4 havo/vwo krijgen tot 20 november een boek cadeau. De keus is gevallen op een prachtige, korte roman over een tot noodlot gedoemde vriendschap tussen twee culturen, ten tijde van de politionele acties in het nog net Nederlands Indië van vlak na WO II. 'Oeroeg' van Hella S. Haasse beleefde in zestig jaar zo'n vijftig herdrukken. Niet weg te denken dus. Een klassieker met uithoudingsvermogen, die blijft boeien en al die jaren een van de favorieten op de boekenlijstjes in het voortgezet onderwijs. En óók op die van de vmbo-scholen. Jammer, dat die bij de actie 'Nederland leest' buiten de boot zijn gevallen. Een gelukje is dat het lidmaatschap van de bieb voor iedereen onder de 18 nog steeds gratis is. Dus meesters en juffen, geef goede raad! 'Oeroeg' begon als boekenweekgeschenk, is verfilmd, werd opgevoerd als theaterstuk en wordt in vertaling wereldwijd gelezen; sinds kort ook in het Indonesisch. Helaas, in zo'n kleine oplage gedrukt, dat dit de meesten van de talloze inwoners van de Gordel van Smaragd geheel zal ontgaan. Vijfduizend exemplaren voor 235 miljoen inwoners! Nederland kan deze maand niet om Oeroeg heen. Zelfs bij het wachten op alweer een vertraagde bus of tram: de complete tekst van het, niet al te dikke, boek is op een affiche afgedrukt. Liever op naar de bieb. Wie geen bibliotheeklid is kan juist nu besluiten het te worden. Eindeloos lees-, luister- en kijkgenot voor minder dan een dubbeltje per dag. Stadspasbezitters mogen zelfs die jaarlijkse vijfentwintig euro in de zak houden. Voor hen is en blijft het lidmaatschap kostenloos. Wie het breder heeft, zou richting boekhandel kunnen stappen. Daar ligt een luxe, gebonden uitgave klaar van 'Oeroeg', compleet met leeslint en een essay van Abdelkader Benali. Tien euro, nog steeds een weggevertje van de bovenste boekenplank. Centen voor talenten De film Bijlmer van Talia Stone kreeg subsidie van Centen voor Talenten. Thea Golverdingen De gemeente Amsterdam stelt jaarlijks acht miljoen euro beschikbaar om projecten van zowel professionele-, semi-professionele- als amateurkunst te ondersteunen en te stimuleren. Het Amsterdams Fonds voor de Kunst (AFK) voert het subsidiebeleid van de gemeente uit. Beginnende artiesten en kunstenaars evenals amateurverenigingen weten vaak niet dat ook zij in aanmerking komen voor subsidie. Om hier meer bekendheid aan te geven heeft het AFK in september 2009 in samenwerking met de Dienst Maatschappelijk Ontwikkeling (DMO) van de gemeente Amsterdam de campagne 'Centen voor Talenten' gelanceerd. We willen natuurlijk zoveel mogelijk beginnende kunstenaars, artiesten en organisaties bereiken, zegt Meike Le Coultre, communicatiemanager bij het AFK. Daarom hebben we in september in een aantal stadsdelen informatieavonden gehouden over het AFK en het aanvragen van subsidie bij ons fonds. Om de drempel voor een subsidieverzoek te verlagen wordt sinds oktober 2007 één keer per maand een spreekuur gehouden. Hier kunnen kunstenaars en culturele organisaties die niet eerder financiële steun ontvingen terecht. Het spreekuur is vooral bedoeld voor individuele initiatieven en kleinschalige projecten. Om in aanmerking te komen voor subsidie moet aan een aantal eisen worden voldaan; ze staan op de website van het AFK. De hoogte van de subsidie is afhankelijk van het uit te voeren project. Alle aanvragen worden beoordeeld door onafhankelijke externe adviseurs. Kunstenaars en organisaties die al eerder subsidie ontvingen kunnen de aanvraag digitaal indienen. Deze procedure is dit jaar vereenvoudigd: In voorgaande jaren moesten aanvragen voor een bepaalde datum binnen zijn. Subsidieaanvragen kunnen nu het hele jaar door ingediend worden. Meer informatie: mug magazine n o v e m b e r 2009 kunst & cultuur 11

12 Ramsj broedplaats Literatuur op straat De Oudemanhuispoort is een van de wonderbaarlijkste plekjes van Amsterdam. Vanaf het begin van de zeventiende eeuw was de Oudemanhuispoort een rusthuis voor oude mannen en vrouwen. Thans is het gebouwencomplex het domein van de studenten van de UvA. Het handigste van de Oudemanhuispoort is de geheime sluiproute tussen de Kloveniersburgwal en de Oudezijds Achterburgwal. Aan de Oudezijdskant van de Poort is de winkel van Lijfering & Ros gevestigd, een naam die zo had kunnen voorkomen in de boeken van Harry Potter. Als je door de Oudemanhuispoort slentert, verwacht je toch onwillekeurig Maarten, Henriëtte of Paultje uit J.J. Voskuils 'Bij nader inzien' tegen te komen. De literatuur ligt hier letterlijk op straat. Wouter is een van de boekhandelaren. Zijn zaak heet De gulden piek. De boeken die zijn uitgestald in het onoverdekte gedeelte van deze stadspoort kosten een euro; in het andere gedeelte kosten ze het dubbele. Zijn eenheidsprijzen zijn Wouters unique selling point.,,als mensen met de trein of het vliegtuig gaan, komen ze hier eerst even een boekje halen, vertelt hij. De buurman van Wouter is Frans (62). Hij staat al zo n tien jaar op deze plek.,,wat weinig mensen weten, is dat deze plek de oudste overdekte winkelgalerij van Nederland is, misschien wel van heel Europa. Zijn collega Dick van antiquariaat Max van Til vult hem aan.,,uit onderzoek is gebleken dat 85 procent van de Amsterdammers deze plek niet kent. En voor de Amsterdammers die het wel kennen, blijft het toch een soort doorgangspoort. Of ik hier nou condooms of lege flessen verkoop interesseert de meeste passanten geen lor. Als het aan Frans ligt, blijft de boekenmarkt in de Oudemanhuispoort voor altijd bestaan.,,ik ben nog van de generatie van de telefoon met draaischijf, iemand die een sigaretje aansteekt met een lucifer. Ik kan hier een beetje van leven en ga hier nog wel even mee door. Ik zit tegen mijn pensioen aan, maar moet er niet aan denken om de hele dag thuis te zitten. Jos Verdonk In restaurant De Peper zijn de maaltijden veganistisch. Foto: John Melskens Clubhuis van alternatieve scene In de serie Broedplaats gaan we elke maand op zoek naar een creatieve broedplaats bij u in de buurt. Deze maand: OT301 op de Overtoom Jo s Ve r d o n k / Thea Golverdingen Multimediaal en alternatief. Dat zijn de twee woorden waarmee OT301, gehuisvest in de voormalige Filmacademie, doorgaans wordt getypeerd. In 1999 werd dit pand gekraakt door de stichting Eerste Hulp Bij Kunst. Inmiddels valt OT301 onder de beschermende paraplu van Bureau Broedplaatsen. De alternatieve hangout is daarmee gesubsidieerd en gelegaliseerd. De toegangspoort van OT301 op de Overtoom leidt naar een kleine binnenplaats. De muren zijn bedekt met graffiti en er staan tientallen fietsen. Denk aan de buren valt in het Engels op een bordje te lezen. Engels is hier de voertaal, tot op de website aan toe. OT301 is vooral het domein van westerse allochtonen. Brianna komt uit New York en werkt in de bediening van De Peper, het restaurant van OT301.,,Ik ben hier terecht gekomen via een vriend. We kwamen hier gewoon iets eten en toen heb ik mij direct aangemeld als vrijwilliger. Het idee is om goedkope maaltijden te bereiden voor de gemeenschap. We hebben elke dag een andere dagschotel. De keuken is veganistisch. Iedereen werkt hier op vrijwillige basis en de gasten brengen zelf hun borden terug naar de bar. We hebben niet eens een vaatwasser. Ik ontmoet hier mensen uit de hele wereld en dat vind ik heel leuk. De dagelijks wisselende maaltijd kost 6,00. Na de koffie verkeerd, met sojamelk, zijn er elke avond activiteiten en in de weekeinden ook overdag. Sportieve bezigheden zoals de vrijwel wekelijkse pingpongbar en een workshop Health in movement, maar er is ook veel aandacht voor cultuur: filmavondjes, optredens van bands en exposities. Makiko Ito komt uit Japan en is artistiek leider van het dansgezelschap Wonderland. Ongeveer een keer per maand treedt ze op met haar dansers en muzikanten in OT301.,,Ik ben een professionele danser, vertelt ze,,,maar dit is mijn eigen project. Dit doe ik voor de gemeenschap. Onze voorstellingen zijn bedoeld voor kinderen tot vijf jaar. Het is elke keer anders. We improviseren veel. Kinderen mogen meedoen aan de voorstelling en doen dat ook heel enthousiast, zelfs de allerkleinsten. Martin Hansen komt uit Duitsland en is een van de initiatiefnemers van Artists With Attitude (ATA).,,In de zomer van 2008 hebben we hier een ruimte gecreëerd waar kunstenaars elkaar kunnen ontmoeten, vertelt Hansen.,,We hadden namelijk geen zin in weer een zoveelste galerie. Op dit moment staan er zo n 32 transparante kubussen van 50 vierkante centimeter in de ruimte.,,de bedoeling is dat onze kunstenaars zo n kubus elke twee weken vullen met wat wij fietsideeën noemen, dus met invallen die je krijgt als je door de stad fietst. Je kunt er tekeningen in kwijt of foto s, maar je kunt ook een filmpje in zo n kubus vertonen. Achter de soos van De Peper zijn twee studio s. De Poolse Monika Stepak en de Zwitserse Melissa Ellberger zijn samen onder meer verantwoordelijk voor de workshop Trapeze for absolute beginners. De trapezes voor de beginnende cursisten hangen op de eerste les van de cursus geruststellend laag.,,we willen dat de cursisten goed contact hebben met hun object, in dit geval de trapeze, vertelt Melissa.,,We hebben nu een groep die regelmatig komt. We willen graag dat dit een plek wordt waar jongeren zich thuisvoelen en elkaar kunnen ontmoeten, maar ook iets kunnen leren.,,we doen dit nu een paar jaar, vult Monika haar aan.,,ik geef ook shiatsu- en yogales. We werken veel met probleemjongeren en met vroegtijdige schoolverlaters. Bij onze methode betrekken we ook het gewone, dagelijkse leven. Mensen beelden dan iets uit wat ze zelf hebben meegemaakt. OT301 is een van de laatste bolwerken van de klassieke alternatieve scene in de stad. Op sommige dagen vormt de klandizie een vrij gesloten groep: een soort parochiehuis van de alternatieve scene. Meer info: MUGWEBWINKEL AANBIEDINGEN v.l.n.r. Duffy: Rockferry (cd) 8,99 Kings of Leon: Only by the night (cd) 9,99 Coldplay: Viva la vida or death and all (cd) 8, kunst & cultuur n o v e n b e r 2009 mug magazine

13 'Ik wachtte altijd tot mensen uit beeld waren voor ik een foto maakte. Nu wil ik ze erop hebben.' Foto's: Bruno van Moerkerken Bruno van Moerkerken: fotograaf van de Amsterdamse rafelrand,,ik heb nog nooit spijt gehad van een foto die ik gemaakt heb, wel van niet gemaakte foto s. Als ik ergens ben zonder camera vind ik er niks aan. To i n e Gr a u s Bruno van Moerkerken (1961) is een gedreven fotograaf. Meer dan 160 duizend foto s heeft hij in zijn zorgvuldig geordende archief. Zijn onderwerp is de stad, het altijd doorgaande proces van afbraak en opbouw. Als je doorvraagt, komt hij na enige aarzeling met het woord vergankelijkheid op de proppen. Hij vindt het zelf een beetje een raar woord maar het geeft de sfeer van zijn werk goed weer. Vorig jaar had hij een expositie in de Zuiderkerk met een fotoreportage van het Westerdokseiland. Dat was misschien wel het laatste grote rafelrandgebied van Amsterdam: het domein van krakers, kunstenaars en stadsnomaden. Nu is het de dichtstbevolkte nieuwbouwwijk van heel Nederland. Op één foto rijst het gebouw van de waterpolitie nog fraai op uit het water van Het IJ. Van Moerkerken,,,Dat hadden ze moeten laten staan. In elke nieuwbouwwijk is dat ene oude karakteristieke gebouw, dat is gespaard van de sloop, het trefpunt van de buurt. Er had daar aan Het IJ een prachtcafé annex buurtcentrum in kunnen worden ondergebracht. Nu is het een wijk zonder hart. Ik heb me met een paar anderen sterk gemaakt voor behoud." Van Moerkerken is onafhankelijk adviseur Urban Development maar dat heeft niet geholpen. Het waterpolitiegebouw is onlangs gesloopt,,,gewoon stom. Van Moerkerken kreeg het fotograferen met de paplepel ingegoten. Zijn vader was de fotograaf, schrijver en regisseur Emiel van Moerkerken, die met zijn film Volgend jaar in Holysloot ooit een gouden kalf heeft gewonnen. Zijn zoon vist nu het beeldje ergens vanachter de prullenbak vandaan.,,die film heeft in mijn jeugd een grote rol gespeeld. Mijn vader is er heel lang mee bezig geweest. Thuis was het altijd een thema. Ik heb hem opgejut, kom op, die film moet af. Samen hebben we de laatste shots gedraaid. Zijn eerste camera kreeg Bruno toen hij elf was. Vanaf het midden van de jaren zeventig begon hij zijn geliefde Amsterdam systematisch te fotograferen. Behalve het Westerdokseiland heeft hij zowat alle andere rafelranden van Amsterdam vastgelegd: de Nieuwmarktbuurt tijdens de sloop, de Oostelijke eilanden, de Jordaan, de oude scheepswerven, de Diemerzeedijk toen deze nog een gifbelt en tevens het mooiste wilde natuurgebied van Amsterdam was. Toen hij begon was Amsterdam nog behoorlijk rafelig, maar nu heeft Van Moerkerken een probleem; de rafelrand sterft uit. In de Bijlmer van net vóór de reconstructie kon hij zijn hart nog ophalen. De serie die hij daar heeft gemaakt is van een desolaatheid waarbij het voormalige Oostblok vergeleken een vrolijke boel was.,,ik hou van betonrot, verklaart hij laconiek. Amsterdam was zijn passie maar Amsterdam versjiekt. Van Moerkerken heeft een nieuw veld van onderzoek gevonden: de Derde Wereld. Hij heeft altijd veel gereisd. Als productiegeoloog in dienst van Shell heeft hij in landen als Gabon en Oman gewoond. Tegenwoordig maakt hij jaarlijks meerdere reizen naar Afrika of Azië, vaak vergezeld van zijn vrouw en twee kinderen. En natuurlijk zijn camera:,,reizen is voor mij fotograferen." Verwacht geen fraaie landschappen en gebouwen, Van Moerkerken heeft meer oog voor de achterkant van de façade. Vaak letterlijk. Van een hotel fotografeert hij de achterkant waar van alles gebeurt en waar de gewone toerist geen weet van heeft. In een restaurant gaat hij de keuken in en dat levert onthullende foto s op. Autowrakken en vuilnisbelten zijn ook geliefde onderwerpen. Door dat reizen sloop een nieuw onderwerp in zijn werk: mensen. Van Moerkerken:,,Die omslag vond een jaar of tien geleden plaats. Misschien door al die vrolijke Afrikaanse kinderen, die je overal volgen. Die komen bijna vanzelf op de foto. Thuis ben ik in mijn archief op zoek gegaan naar foto s met mensen. Die had ik nauwelijks. Ik wachtte altijd tot mensen uit beeld waren voor ik een foto maakte. Nu wil ik ze erop hebben. Sinds zes jaar maakt hij de foto s voor de cover van buurtkrant De Eilander, altijd met mensen erop.,,je ziet veranderingen in de mode, in de auto s, in interieurs van woningen. Ik ben heel erg historisch geïnteresseerd. Ook mijn eigen historie leg ik vast." Een ander historisch project is het fotograferen van in onbruik geraakte spoorwegen in de Ardennen. Hij speurt ze op met behulp van Google Earth en gaat de bossen in om ze te fotograferen. Heeft hij misschien heimwee naar vroeger? Van Moerkerken:,,Zeker. Ik zou zo teruggaan naar 1950 of zeg 1900 om in die tijd eens rond te kijken. Kijk voor meer foto's van Van Moerkerken op www. myphotoarchive.eu/ rafelrand mug magazine n o v e m b e r 2009 kunst & cultuur 13

14 agenda cultuur Za 1 nov t/m do 31 dec Gratis Wereldagenda 2010 Wegens groot succes in de herhaling: de Wereldagenda. Deze prachtige agenda geeft een overzicht van de belangrijkste feestdagen, festivals, markten, winkels en restaurants in de stad. Er is elke dag wat te beleven in Amsterdam: van Sail tot strandfeesten en van Kwakoe tot het Open Roots Festival. Met een handig agendagedeelte van twee pagina s per week en een Amsterdamse adressenlijst. Verder komen Amsterdammers aan het woord: van burgemeester Job Cohen tot stadsdichter Moustafa Stitou. Deze agenda is met de november- of decemberbon gratis af te halen bij álle Openbare Bibliotheken van Amsterdam. alle Openbare Bibliotheken info of prijs met november- of 12,95 decemberbon gratis Do 12 t/m zo 15 november The Importance of being Wild(e) De voorsteling, gemaakt door Jilisen en Jagdewesng, is een soort muzikale aanklucht tegen homofobie. Persoonlijk, humoristisch maar vooral wild! Jilisen en Jagdewesng maken Urban stories, moderne stadstriptieken over cultuur en subcultuur. Een remix van het beroemde stuk The Importance of being Earnest van Oscar Wilde, aangevuld met samples uit het leven van Wilde en de spelers zelf. Met hits uit de Britpopgeschiedenis van boybands als Oasis, Massive Attack en natuurlijk Culture Club. Melkweg, Lijnbaansgracht 234a info of aanvang do t/m za 20:30 zo 16:00 toegang 10 Stadspas 9 studenten 5 Do 19 t/m zo 29 november IDFA Documentaire Filmfestival De 22 e IDFA: het grootste documentaire filmfestival ter wereld. Tien dagen lang worden de nieuwste internationale documentaries vertoond in Pathé Tuschinski en Pathé de Munt. IDFA vertoont veel uiteenlopende films. Of het nu het levensverhaal is van een spion tijdens de Koude Oorlog of de zoektocht van ouders naar een genezing voor hun autistische kind, de documentaires hebben één ding gemeen : het zijn allemaal verhalen uit en over de werkelijkheid. Rembrandtplein info of aanvang zie programma toegang 8,50 met stadspas met novemberbon 6 gratis Di 3 t/m za 7 november Beste toneelstuk aller tijden Wachten op Godot is beroemd en berucht als het meest gespeelde moderne toneelstuk ter wereld. Het gegeven is simpel: twee mannen staan bij een kale boom te wachten op iemand die waarschijnlijk zal komen. De schrijver Samuel Beckett ( ) wordt wereldwijd erkend als een van de belangrijkste toneelschrijvers van de twintigste eeuw. Tevens was hij een van de grondleggers van het moderne toneel. Het stuk geeft een even lachwekkend als schrijnend beeld van het menselijke bestaan dat waarschijnlijk zinloos is, maar toch niet wordt opgegeven. Toneelgroep Oostpool is een vitaal en geëngageerd gezelschap van jonge toneelmakers. Frascati, Nes 63 info of aanvang 20:00 prijs 16 / 12,50 van Za 7 op Zo 8 november Museumnacht in Brakke Grond Zeven uur lang staan hier de deuren open voor afwisselend spektakel. Speel je eigen apocalyps met de uitzinnige Vlaamse theatergroep Abbatoir Fermé; laat je door de popfotograaf Guy Kokken vastleggen als David Bowie of Arctic Monkeys in het décor van hun klassieke albumhoezen; wandel met fotografe Charlotte Lybeer door haar expositie over Live Action Role Playing; volg de masterclass van de bekende Britse documentairemaker Ben Lewis; bezoek Club Voyeur met doorlopend animatiefilms en zelf filmpjes maken, de masterclass van vj-pionier Micha Klein, de dansavond met Drifter-tv en dj Raphael. Gratis openbaar vervoer op vertoon van de Museumnachtpas. de Brakke Grond, Nes 45 info of of tijd 19:00-02:00 toegang voorverkoop 17,50 dag zelf 20 2 Vrijdag 13 november Modern Times met live muziek De eerste helft van de 20ste eeuw is een schatkamer voor de filmliefhebber. Een van de topstukken uit die periode is Charlie Chaplins Modern Times. Zijn films moesten het nog zonder geluidsband stellen. Dit bood de kans om live muziek bij de beelden te maken. Het Orgelpark blaast deze traditie nieuw leven in. De muziek van specialist Jörg Abbing en zijn studenten tovert de concertzaal om tot een echte jaren 30 bioscoop. Orgelpark, Gerard Brandtstraat 26 info reserveren aanvang toegang 12,50 met stadspas met novemberbon 7,50 gratis Zondag 15 november Koffieconcert Carmen Eberz op viool en Oksana Polman op piano met werk van Russische componisten. locatie Oosterkerk, Kleine Wittenburgerstraat 1 info aanvang 12:00 toegang gratis Ma 16 t/m vr 20 november Krijg nou Titus! Theatergroep Siberia is de jeugd- en jongerentheatergroep van Rotterdam. Siberia maakt theatervoorstellingen voor alle leeftijden en op alle locaties. Het stuk Krijg nou Titus is gebaseerd op Titus Andronicus, het meest gewelddadige stuk van Shakespeare. Een stuk over hoe haat werkt, maar dan in de stijl van een heftige actiefilm. Met de gekte van de Joker uit Batman, de risico s van Jackass en de camp van Dolce&Gabbana. Dat levert heftig theater op: lekker gewelddadig, lekker wreed, lekker baldadig. Zoals een lekkere videogame, maar dan met minder levens. Voor jeugd van 12+. De Krakeling, Nieuwe Passeerdersstraat 1 info nl of aanvang 19:30 toegang 2 t/m 17 jaar 8 begeleiders 9 volwassenen 11 Donderdag 19 november Renata Rosa in Tropentheater In Renata Rosa s project Manto dos Sonhos combineert zij de meerstemmige zang van de Kariri-Xoco-indianen met haar muziek vol Afrikaanse en Europese invloeden. Vrolijk en dansbaar, maar soms ook diepmelancholiek. Renata speelt rabeca, viool, en wordt begeleid door haar ensemble, aangevuld met vijf Kariri-Xoco-vocalisten. Tropentheater, Kleine Zaal info of tijd 20:30 toegang 19 met kortingsbon 16 Zaterdag 28 november Open Podium Elke laatste zaterdag van de maand is er een Open Podium in de Openbare Bibliotheek Amsterdam. Voor iedereen die wil voorlezen uit eigen werk en voor iedereen die daar naar wil komen luisteren. Alle genres mogen aan bod komen: gedichten, columns, prozafragmenten, liefdesbrieven, dagboekbladen, als het maar eigen werk is. Een voordracht mag niet langer duren dan zeven minuten en voorlezers dienen zich van tevoren aan te melden: openpodium@oba.nl. Openbare Bibliotheek, Oosterdokseiland, Cultuurplein 2e etage info openpodium@oba.nl of aanvang 15:00 toegang gratis Zondag 29 november Niet-meer-zo-piep show Ga naar de Niet-meer-zo-piep show, een bonte zondagmiddagshow voor iedereen die lekker wil lachen. De teksten zijn van Eli Asser. Clous van Mechelen, Marjolein Meijers (van de Berini s), Saskia Huybrechtse en vele anderen. Zij verrassen met nieuwe sketches en liedjes. Op het programma staan stijldansen, live muziek, de (Over the) Topstars talentenjacht en interviews. de Meervaart, Meer en Vaart 300, Osdorp info reserveren aanvang 14:30 of 14:45 toegang 15 met novemberbon 5 14 kunst & cultuur n o v e n b e r 2009 mug magazine

15 agenda politiek Maandag 9 november Wie is de baas? Wibautdebat over wie in de wijk verantwoordelijk is voor wat. Weten bewoners wel waar ze moeten aankloppen als ze klachten hebben? Wat betekent sociaal ondernemen voor woningbouwcorporaties, en welke macht blijft de gemeente toebedeeld? Wethouder, woondirecteur en andere deskundigen kruisen degens. De Balie, Kleine Gartmanplantsoen 10 Aanvang 20:00 Toegang gratis Maandag 9 (en 16) november Dutch Manhattan Martine Gosseling over de Nederlandse oorsprong van New York, een week later Frans Blom over de verbeelding van New Netherlands en New York. Lloyd Hotel en Culturele Ambassade, Oostelijke Handelskade 34 Aanvang 20:00 Toegang gratis Zondag 22 november Sixties Salon In het kader van de seizoensaandacht voor de jaren zestig een middag over de inmiddels legendarische kunstenaars/krakersenclave Ruigoord. Met bijbehorende exposities. (Kom eerder, en bekijk op je gemak de tentoonstellingen.) Amsterdams Historisch Museum, Nieuwezijds Voorburgwal 357 Aanvang 15:00 Toegang 10 CJP ers en studenten 5 met Stadspas of Museumjaarkaart gratis Maandag 23 november De Staat van verheffing Wibautdebat tussen o.a. Eberhard van der Laan, Marco Pastors en Paul Scheffer. Wibauts grote ideaal was een beleid gericht op volksverheffing. Dragen rijk, gemeente, corporatie en burger nog steeds, of opnieuw, hun steentje bij? Een zoektocht tussen idealen en beleid. De Balie, Kleine Gartmanplantsoen 10 Aanvang 20:00 Toegang gratis Is ook te zien in de Openbare Bibliotheek (OBA) op het Oosterdokseiland, op de vijfde etage bij het Hobbyplein. Woensdag 25 november Dolende man en lattende vrouw? Het Centraal Bureau voor Statistiek doet eens per vijf jaar een grootscheeps onderzoek naar gezinsvorming. Diverse deskundigen buigen zich over 16,5 miljoen mensen, levenslopen en hoekstenen van de samenleving. De Balie, Kleine-Gartmanplantsoen 10 Aanvang 20:30 Toegang gratis Vrijdag 27 november Bart Tromplezing Prof. dr. Arie van der Zwan over het kapitalisme, de crisis en zijn gevolgen. De Rode Hoed, Keizersgracht 102 Reserveren of Aanvang 20:00 Toegang 10 / 9 Empty your pocket Wouter Bos Fotoproject MUG-fotograaf George Maas W outer Bos is vice-premier en minister van Financiën.,,Volgens mij is de foto gemaakt toen ik de ministerraad uitkwam. Ik liep van Algemene Zaken naar mijn eigen ministerie toen ik door de fotograaf werd aangesproken. Je ziet dat ik alleen maar een zakdoek in mijn zak heb. Dat is meestal het geval. Soms heb ik wat papiertjes of een paar sleutels in mijn zak maar zelden meer dan dat. Ik ben een beetje slordig. Als ik dingen in mijn broekzak zou bewaren, zou ik ze vaak kwijtraken. Dus heb ik er een gewoonte van gemaakt om weinig in mijn zakken te stoppen. Zo heb ik mijn geld, ook mijn muntgeld, niet los in mijn zak maar in mijn portemonnee. En die draag ik niet in mijn broek. Dat geldt ook voor mijn sleutels: die zitten in mijn tas. Wat betekent dat, een minister van Financiën met lege zakken?,,op het moment is dat het perfecte imago. Helaas is de situatie vandaag de dag zo, dat alle ministers met lege zakken lopen. Het beeld komt overeen met de werkelijkheid. Bovendien: stel nou dat ik volle zakken zou hebben. Dan zou er bij mijn andere collega s nog het idee kunnen ontstaan dat er bij mij van alles te halen valt. We hebben recentelijk de Miljoennennota gepresenteerd, met een tekort van veertig miljard euro. Dan zou het toch een beetje raar zijn als ik goedgevulde zakken zou hebben? De zakdoek dan maar. Doekje voor het bloeden?,,ha, nee hoor. Die zakdoek is alleen maar voor het vieze werk. En ik ben ook niet van de knoop in de zakdoek. Wat gaat u doen om uw zakken weer te vullen?,,er zijn in tijden van crisis twee mogelijkheden: je kunt bezuinigen of investeren; wij kiezen voor investeren. Het spijt me, maar ik kan er op dit moment echt niet meer van maken. Michiel Wtzer mug magazine n o v e m b e r 2009 kunst & cultuur 15

16 sociaal raadslieden jacques peeters Termijnoverschrijding door de overheid Op 1 oktober 2009 is de Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen in werking getreden. Het voorstel dateert van 14 december Tussen voorstel en inwerkingtreding ligt dus bijna 5 jaar. Kort samengevat regelt deze wet twee zaken. De overheid moet een dwangsom betalen indien zij niet binnen de voorgeschreven termijn een besluit neemt op een aanvraag. En de burger kan zich in het geval van termijnoverschrijding nu direct richten tot de rechter. De bezwaarfase mag worden overgeslagen. De regeling is tot stand gekomen vanuit de gedachte dat de overheid een betrouwbare partner moet zijn voor burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Het tijdig nemen van besluiten is daar een onderdeel van. De dwangsom is van toepassing in het geval van termijnoverschrijding. Een andere voorwaarde is dat de overheidsinstantie schriftelijk in gebreke wordt juridisch loket Juridisch Loket tel (10ct per minuut) Bezoekadres Vijzelgracht iedere werkdag 9:00-17:00 website: gesteld. De ingebrekestelling dient te worden verstuurd nadat de termijn is overschreden. Twee weken na de ingebrekestelling gaat de dwangsom automatisch lopen en vanaf dat moment is ook rechtstreeks beroep op de rechter mogelijk. De dwangsom bedraagt de eerste 14 dagen 20 per dag, de daaropvolgende 14 dagen 30 per dag en de overige dagen 40 per dag. De dwangsom loopt niet langer dan 42 dagen en is dus maximaal De uitspraak van de rechter zal in de meeste gevallen een plicht voor het bestuursorgaan inhouden om alsnog binnen 2 weken een besluit te nemen. Daaraan wordt door de rechter een nadere dwangsom verbonden voor het geval de uitspraak niet nageleefd wordt. Sociaal Raadslieden Centrum 1e Laurierdwarsstr. 6 St Antoniebreestr Kleine Wittenburgerstr. 1 Haarlemmerstr. 132/136 tel Zuidoost Hoofdvestiging Kempering 100B, tel De vraag is gerechtvaardigd of deze regeling werkelijk een verbetering zal opleveren. In de eerste plaats kan gewezen worden op de hoogte van de dwangsom. Is dit wel een afdoende prikkel die tot voortvarend handelen aanzet? Daarnaast zijn enkele bijkomende wijzigingen doorgevoerd die het effect van de regeling beperken. De mogelijkheden om de beslistermijn te verlengen zijn uitgebreid, zowel voor de fase waarin het eerste besluit moet worden genomen, als ook in de bezwaarfase. In een groot aantal gevallen is de termijn om op bezwaar te beslissen zonder meer langer geworden. Tot slot is de regeling de eerste 3 jaar niet van toepassing op besluiten genomen op grond van de Vreemdelingenwet Daar waar vaak sprake is van termijnoverschrijding is de werking voor de overheid dus verzacht. Tot slot attendeer ik de lezer er op dat dit een eenvoudige weergave is van de regeling. Mocht u een beroep willen doen op de regeling dan kunt u zich voor informatie en advies richten tot de sociaal raadslieden bij u in de buurt. Sleutelgeld vragen is niet toegestaan Het nieuwe studiejaar is begonnen en de vraag naar woonruimte is weer groot. De laatste jaren is het aan de orde van de dag dat voor het huren van woonruimte veel geld wordt gevraagd. De vraag is of dat mag. In de wet staat dat elke bepaling die in een huurovereenkomst wordt opgenomen, en niet over de maandelijkse huurprijs zelf gaat, én een onredelijk voordeel oplevert voor de verhuurder, nietig is of kan zijn. Om welke bepalingen gaat het dan? Wordt bij de huurovereenkomst een waarborgsom gevraagd die méér bedraagt dan twee maanden huur, dan kan dat een nietige bepaling zijn. Vraagt de verhuurder hele hoge contract- of administratiekosten, of vraagt een tussenpersoon hoge bemiddelingskosten terwijl er niet of nauwelijks bemiddeld is, moet u overnamekosten betalen voor zaken die vast verbonden zijn aan de woning, zoals een houten vloer of een nieuwe keuken, dan kunnen dat allemaal nietige bepalingen zijn. En tenslotte de meest Erik Peek Sociaal raadsman Dienstencentrum Bos & Lommer bekende, het vragen van sleutelgeld. Ook dat is niet toegestaan. Vraagt de verhuurder tien euro voor een sleutel, dan kan dat misschien nog redelijk zijn, maar de praktijk laat zien dat een verhuurder duizenden euro s vraagt als zogenaamd sleutelgeld. Het betekent dat er veel geld betaald moet worden voor iets waar niets tegenover staat. In feite wordt dan geld betaald, enkel en alleen om de woning ook te kunnen gaan bewonen. De wet geeft dus duidelijk aan dat dit allemaal niet toegestaan is. Toch gebeurt het vaak, en er wordt ook even zo vaak betaald. Op zich wel begrijpelijk; de woningmarkt is erg krap, dus wie een woning kan krijgen, grijpt die kans met beide handen aan, ook als daarvoor betaald moet worden. Er is ook geen keus: wie niet betaalt, die krijgt de woning niet! Wel heeft u de mogelijkheid om het geld dat u betaald heeft, terug te gaan vorderen bij de verhuurder. U moet dan wel een bewijs hebben dat u bijvoorbeeld sleutelgeld betaald heeft of u moet een getuige (niet een familielid) hebben. Heeft u ook sleutelgeld betaald, of denkt u dat u hele hoge contractkosten heeft moeten betalen, maak dan een afspraak bij het Juridisch Loket. Wij kunnen dan met u bekijken of inderdaad door u geld is betaald dat in strijd is met de wettelijke bepalingen. Is dat het geval, dan kunnen wij u in eerste instantie helpen met het schrijven van een aangetekende brief naar de verhuurder, en eventueel kunnen wij u verwijzen naar een advocaat die u kan helpen bij het terugvorderen van het geld. Voor deze en andere vragen kunt u terecht bij het Juridisch Loket. Wij zijn gevestigd op de Vijzelgracht 21 te Amsterdam en elke werkdag geopend van 9.00 tot uur. Telefonisch zijn wij bereikbaar op nummer (10ct p/m) en ook per kunt u ons bereiken. Bekijk daarvoor onze website www. juridischloket.nl Anneke van Kesteren Juridisch Loket Amsterdam Noord Volendammerweg 51B Hagedoornplein 1B Tuindorp Oostzaan Aldebaranplein 2C Banne Buiksloot Botterstraat 185B tel. (cliënten): website: Wij zijn amateurs Het lijkt alweer een eeuwigheid geleden dat de laatste hoorzitting plaatsvond over de gigantische kostenoverschrijdingen bij de aanleg van de Noord-Zuidlijn. In het begin werd er van uitgegaan dat de metrolijn ongeveer 1,6 miljard zou kosten. Anno 2009 zitten we om en nabij de 3,4 miljard en de teller loopt door. Het is dus niet meer dan logisch dat ambtenaren, beleidsmakers, politici en bouwondernemers over deze miljarden aan gemeenschapsgelden verantwoording afleggen. Natuurlijk leverden de hoorzittingen prachtige staaltjes Zwartepieten op. Maar sommige reacties waren echt van zo een bedroevend niveau dat ze schreeuwen om commentaar. Vooral de opmerkingen van burgemeester Cohen van Amsterdam waren ontluisterend. Meneer Cohen was en is van mening dat de Noord-Zuidlijn er moet komen. De lijn is zeer belangrijk voor de stad Amsterdam. En aangezien Amsterdam gezien wordt als de economische motor van geheel Nederland is de lijn van eminent belang. Je zou dus verwachten dat de burgemeester er bovenop zou zitten. Maar, nee. Hij vertelde dat hij er niet altijd bovenop zat. Dat hij niet als een kleuterjuf wou overkomen. Dat hij slechts burgemeester is. En dat hij de plaatselijke ambtenarij en de politici niet voor de voeten wou lopen. Mooie opmerkingen van onze burgemeester. Maar als het echt van zo eminent belang is voor onze vaderlandse economie, dan hoort hij er toch bovenop te zitten! Zeker als je merkt dat de kosten zodanig de pan uitrijzen dat het hele project in gevaar komt. Of zie ik dat nou verkeerd? Per slot van rekening zit men wel met gemeenschapsgelden te pokeren. Echt pijnlijk was de opmerking dat wij met zijn allen eigenlijk maar amateurs zijn bij een project van deze afmetingen. Veel vrienden maak je niet met zo n opmerking. Maar beste PvdA-burgemeester, de kosten worden niet alleen bij dit technisch hoogstaande project overschreden. In Amsterdam is het domweg regel dat ieder project, hoe klein ook, duurder uitvalt dan begroot. Blijkbaar ontbreekt het aan een strakke regie. Toch de taak bij uitstek van een burgemeester om daarvoor te zorgen. Zeker als er zoveel gemeenschapsgeld mee gemoeid is. Des te opmerkelijker is de oproep van de voorzitter van de Jonge Socialisten van de PvdA om Cohen aan te sporen een functie in de landelijke PvdA te bekleden. Dit om een eind te maken aan de deplorabele toestand waarin zijn eigen PvdA zich bevindt. Het is wel erg gesteld met een partij als een Jonge Socialist (warempel het toekomstige kader van de PvdA) iemand naar voren schuift als puinruimer, onder wiens verantwoordelijkheid Amsterdam opgezadeld werd met een miljardenschuld. Jacques Peeters Werklozen Belangen Vereniging Amsterdam (WBVA) 16 Opinie n o v e n b e r 2009 mug magazine

17 MUG IN DE BUS Lezers kunnen MUG MAGAZINE toegestuurd krijgen voor 29 per jaar, met Stadspas voor 18. Een STEUNABONNEMENT voor verenigingen en instellingen kost 95 per jaar. (U ontvangt meerdere exemplaren per maand). Heeft U problemen met Uw uitkering? Ja, ik wil MUG IN DE BUS * Privé-abonnement Steun-abonnement Naam... Adres... Plaats... Telefoon * Aankruisen wat van toepassing is MUG Magazine Antwoordnummer RA Amsterdam administratie@mugweb.nl. Ervaringen met (psychische) problemen in het dagelijks leven uitwisselen en delen? Kom naar de Multiloog -bijeenkomsten voorjaar en zomer 2009 in A dam-west! - Data najaar: 3 en 17 november, 8 december Dinsdag: uur. Plaats: Buurtcentrum de Waterval, Van Hallstraat 10, Amsterdam-West, hoek Van Hogendorpstraat, eindhalte tram 10, en bus 21. Organisatie: Stichting IPC i.s.m. INCA-PA. Informatie: telefoon Problemen met uw uitkering in Amstelveen e.o.? Beëindiging, afwijzing, korting, uitblijven betalingen etc. Walker & Wittensleger T F Burg. A. Colijnweg AL Amstelveen Cliënten met een minimuminkomen zijn geen, of zeer weinig kosten verschuldigd. Eerste gesprek gratis. AMSTERDAMSE PARTICIPATIEMARKT JE KUNT MEER! 26 NOVEMBER 2009 DE MEERVAART AMSTERDAM Particulieren, bedrijven en organisaties kunnen voor 10 euro een mini-advertentie in mug plaatsen. Inbegrepen: doorplaatsing van de advertentie op mugweb.nl, gedurende één maand. Geadverteerd kan worden in de volgende rubrieken: diensten, vast werk, tijdelijk werk, vrijwilligers, cursussen, cultuur, kennismaking, ruilen. Stuur je advertentie naar administratie@mugweb.nl of per post naar postbus 6259, 1005 EG Amsterdam, en maak 10 euro over op rekening t.n.v. Stichting bbu, Amsterdam. Let op: mini- MUG s zijn niet langer dan 250 lettertekens, inclusief spaties. De betaling moet binnen zijn op de laatste dag van de maand. WANNEER? Op donderdag 26 november 2009 tussen uur en uur kunt u gratis naar de vierde Amsterdamse Participatiemarkt. Wij verwelkomen u met een bon voor koffi e en een broodje. U vindt daar een gevarieerd aanbod aan dagactiviteiten, cursussen, opleidingen en werkzaamheden. PROGRAMMA uur Start Amsterdamse Participatiemarkt uur Burgemeester Job Cohen opent de markt! vanaf uur Workshops en sportactiviteiten uur Swingende afsluiting met Streetlightning & Bob Fosko WAAR? De Meervaart, Meer en Vaart LE Amsterdam BEREIKBAARHEID Tram 1 en 17, bus 23 en 192. MEER INFORMATIE Kijk op of bel De Omslag: Iedere 100 ste bezoeker krijgt een fiets!!! Organisatie: Diensten aangeboden Cultuur Cursussen Herstelpunt Computer Service Helpdesk aan huis voor reparatie, onderhoud en data-recovery info@herstelpunt.nl / Minima en non-profit organisaties betalen een lager tarief. KvK en BTW. No cure no pay. Kunst met korting! Schilderijen: Kleurig - Abstract - Fel - Intuïtief. Zie mijn werken op Mét MUG: 35% korting Afbetaling mogelijk. Gratis les rijbewijs theorie-examen bij Verkeersschool Nelen. Elke ma.- en do. avond is iedereen welkom. Er zijn 40 plaatsen beschikbaar. Verkeersschool Nelen Wibautstraat DN Amsterdam Colofon MUG Magazine Hoofdredactie en directie: Joop Lahaise Redactie: Martin Brandwagt, Thea Golverdingen, Toine Graus, Peter van Lieshout, Marcel Schor, Jos Verdonk, Michiel Wetzer Eindredactie: Martin Ottens, Marlies Scholtens Grafische vormgeving: Eddo Gorter, Gert Meijerink, Jaap van der Sluijs Beeldredactie: John Melskens Fotografie: Bert Kops, Michel Hobbij, Ingrid de Groot, Remco Visser, George Maas, Bruno van Moerkerken, Hugo de Wolf. Illustraties: Eddo Gorter, Berend J. Vonk Aan dit nummer werkten mee: Marjan ten Broeke, Lea Nortan, Gertjan Wijburg, André Stuyfersant, Jacques Peeters, Chris Baggerman. Deadline kopij: Kopij voor het decembernummer dient uiterlijk 17 november in ons bezit te zijn. Telefoon redactie: fax: redactie@mugweb.nl Secretariaat en distributie: Petra van Bockel, Richard Nadort, Tony Strijbosch, Fred van der Zee Telefoon secretariaat: Abonnementen: 29 per jaar, met Stadspas 18 per jaar. Steunabonnement voor verenigingen en instellingen: 95 (meerdere exemplaren per maand) Adres: Postbus 6259, 1005 EG Amsterdam. Antwoordnummer 10520, 1000 RA Amsterdam Advertenties: Quiny Voorn, Telefoon: / advertentie@mugweb.nl w MUG is een uitgave van stichting BBU en wordt gemaakt door een onafhankelijke redactie, bestaande uit vaste medewerkers en vrijwilligers. MUG is gratis verkrijgbaar op 550 distributiepunten: bibliotheken, buurthuizen, DWI s, medische centra, scholen, supermarkten, ziekenhuizen en culturele instellingen. Oplage: Druk: Dijkman Offset, Diemen Redactie: Martin Brandwagt Sitebeheer: Jaap van der Sluijs Nuttige adressen Amsterdams Centrum Buitenlanders Kabelweg 37 Amsterdams Steunpunt Wonen Nieuwezijdsvoorburgwal 32 ANBO voor 50-plussers (ouderenbond) Plantage Middenlaan14 Belasting- en Wetwinkel Oudemanhuispoort 2-3 Dienst Gemeentebelasting Bijlmerplein 395 Bijstandsbond Da Costakade 162 Cliëntenraad DWI Jan van Galenstraat 323 Formulierenbrigade (Algemeen verwijsnummer) Gehandicapten Overleg Amsterdam Plantage Middenlaan 14-1 Gemeentelijke Kredietbank Amsterdam Gemeentelijke Ombudsman Singel 250 Huurcommissie Amsterdam De Ruyterkade 7 Juridisch Loket Vijzelgracht Kinderrechtswinkel Staalstraat 19 Klachten & Adviesburo politieoptreden Meldpunt discriminatie Amsterdam Vijzelstraat 77/1 Ombudswerk voor vrouwen Praatlijn voor ouderen Rechtswinkel Amsterdam Dusartstraat 50/52 Rechtswinkel Bijlmermeer Kempering 100b Rechtswinkel Migranten Wilhelminastraat 78 SOS Telefonische Hulpdienst Steunpunt Werk en Handicap J.Veltmanstraat 463 Vereniging Basisinkomen Igor Strawinskisingel 50, 3069 MA Rotterdam Vrijwilligerscentrale Hartenstraat 16 Vrijwilligerscentrale regio Nieuw West Jan Tooropstraat 6a Werklozen Belangenvereniging Da Costakade 162 Wooninformatiecentrum Zuiderkerkhof 72 Voedselbanken Om in aanmerking te komen voor de Voedselbank is het noodzakelijk om een intakegesprek te voeren. Meer info: of advertentie n o v e m b e r 2009 MUG magazine

18 ingezonden betoog Stuur uw brief naar mugweb.nl of naar MUG, Antwoordnummer 10520, 1000 RA Amsterdam. De redactie behoudt zich het recht voor uw brief in te korten. Anonieme inzendingen worden niet geplaatst. Directeur DWI Het is mij niet duidelijk wat het nut is voor het afnemen van een interview met een pas aangestelde directeur DWI, de heer Eric ten Hulsen. Ten Hulsen lijkt slechts in een maandje tijd het jargon van de Freek Ossels en de Bartho Boers te hebben overgenomen. Van horen zeggen lieg je veel. Dat zou een sociaal psycholoog toch moeten weten? En MUG toch ook? Veel interessanter zou een interview met de vertrokken directeur, de heer Eric Schreuders, zijn geweest. Had hij er geen zin meer in? Een nieuwe baan gevonden? Of is hij ontslagen? Wegens goed gedrag of wegens wanbeleid? Want het gebruikelijke gemeentelijke trompetgeschal van de mega-successen van vertrekkende directeuren DWI staat nu wel erg in schril contrast met de stille trom van Schreuders. Nu DWI kennelijk een goed georganiseerd en efficient bedrijf is geworden lijkt er mij geen reden voor misplaatste bescheidenheid. Alsnog een (afscheids)interview met de heer Schreuders? En dan over een jaar weer een interview met ten Hulsen, die tegen die tijd wellicht inhoudelijk wat beter op de hoogte is van de werkwijze van DWI. En zijn klantenbestand. En wellicht tot de conclusie is gekomen dat zijn voorgangers uitstekende fundamenten hebben gelegd voor de vermeende successen binnen DWI. Die successen zijn recht evenredig aan het monddood maken van bijstandsgerechtigden. Gonnie Cramer, Amsterdam 'Is t feest of niet'? Op lezen we dat de Utrechtse Kliëntenraad door onze deelname aan de discussie tijdens de feestelijke viering van de derde verjaardag van de Amsterdamse cliëntenraad is ervaren als:,,een stuk militanter dan de gematigde raad uit de hoofdstad. Het stellen van een paar kritische vragen en het poneren van een paar stellingen is blijkbaar al voldoende om militant te zijn. Dit verbaast ons in hoge mate. Net als de pittige reactie van Wethouder van Werk en Inkomen, Freek Ossel, die op mugweb wordt omschreven als door een wesp gestoken. Re-integratie is er niet voor de werkgevers, die is er voor de mensen!, sprak de wethouder. Een standpunt dat niet door de Utrechtse KR wordt onderschreven. Freek Ossel bood wel aan later nog eens met ons in discussie te willen gaan. Wij gaan graag op dit aanbod in, bij voorkeur in aanwezigheid van een verslaggever van uw fraaie blad en dito website. Kliëntenraad Sociale Zaken en Werkgelegenheid Utrecht Illustratie: Eddo Gorter Voor Betoog nodigt MUG iedere maand een schrijver uit om zijn of haar mening over een actueel onderwerp te geven. Verlaging AOW onbespreekbaar Het mislukken van het overleg in de SER over de AOW is een gemiste kans, vindt Chris Baggerman, coördinator Arbeidsvoorwaardenbeleid van de Reformatorisch Maatschappelijke Unie (RMU). Het was beter geweest als de sociale partners hadden gekozen voor een flexibele AOWleeftijd. De economische crisis vereist een krachtige aanpak. Daarom vindt de RMU het mislukken van de AOW-besprekingen in de SER een gemiste kans. Onrust in de polder kan op dit moment niemand gebruiken. Om die reden had een allerlaatste poging ondernomen moeten worden om er aan de onderhandelingstafel uit te komen. Het is onverantwoordelijk dat de werkgeversorganisaties niet op het laatste overleg zijn verschenen. Het is onthutsend te zien hoe werkgevers- én werknemersorganisaties rollebollend over straat gaan. Juist toen het vijf voor twaalf was als het gaat om het tot stand brengen van een gedegen advies over de AOW. De RMU loopt niet weg voor haar verantwoordelijkheid en presenteert een 5-puntenplan. Speerpunt is een hogere arbeidsparticipatie waardoor het financiële draagvlak verbetert; AOW-leeftijd vanaf 2015 geleidelijk verhogen naar 67 jaar (in een periode van 24 jaar); Flexibele eigen keuze is mogelijk; Kiezen voor AOW op 65 jaar mag, maar dat levert een aftopping op, waarbij het huidige AOW-niveau wordt gewaarborgd; Kiezen voor AOW op 67 jaar mag, wat een beloning oplevert, de AOW-Plus. Deze beloning bedraagt de uitgespaarde AOW-uitkering; Geleidelijke fiscalisering van de AOW, over een periode van 18 jaar; Aanpassing regelgeving die verplicht om op 65 jaar te stoppen. Verhoging van de arbeidsparticipatie vereist een cultuuromslag bij de werkgever. Om de vergrijzing goed op te vangen is het nodig dat de arbeidsparticipatie beter over de generaties wordt verdeeld. De inzet mag zich niet alleen richten op het verhogen van de AOWleeftijd. Vooral de arbeidsparticipatie in de leeftijdgroep van 55-plus moet omhoog. Dit vereist een cultuuromslag bij werkgevers. Het beeld dat oudere werknemers per saldo minder productief en meer ziek zijn klopt beslist niet. Een deel van de 55-plussers heeft het moeilijk om de arbeidsmarkt te betreden. Dat moet veranderen. Participatie kan ook omhoog met een proactief personeelsbeleid. Daarin moet aandacht zijn voor de werknemer en zijn mogelijkheden qua kennis en gezondheid. Het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van werknemer én werkgever dat het kennisniveau van de werknemer blijft aansluiten bij de werkzaamheden. Mensen die er voor kiezen om met 65 jaar te stoppen krijgen vanaf 2015 een iets lagere AOW-uitkering. Zij die een laag inkomen hebben worden gecompenseerd in de vorm van een toeslag tot het niveau van de huidige AOW-uitkering. Langer doorwerken moet meer gaan lonen. Het uiteindelijke streven is om de AOW-leeftijd op vrijwillige basis te verhogen tot 67 jaar. Een geleidelijke invoering is goed. Mensen die ervoor kiezen om door te werken tot 67 jaar - of wellicht langer - moeten daarvoor de mogelijkheid krijgen en alle belemmeringen moeten worden weggenomen. Dit doorwerken moet extra worden beloond in de vorm van een hogere AOW-uitkering. De AOW dient over een lange periode betaalbaar te blijven. Door de vergrijzing is er echter een forse verschuiving van het aantal werkenden naar het aantal AOW-ers. De RMU ondersteunt daarom de gedachte van een volledige fiscalisering van de AOW. Voor alle Nederlanders moet, ongeacht de leeftijd, eenzelfde loonheffing c.q. inkomstenbelasting gelden. Er zijn geen rationele argumenten om op 65-plussers minder belasting- en premiedruk toe te passen dan op personen die jonger zijn dan 65 jaar. Het streven moet er op gericht zijn dat in achttien jaar de belastingtarieven voor de 65-plusgroep gelijk zijn aan de 65-mingroep. Dat kan door de inkomstenbelasting voor de 65-plussers ieder jaar met een procentpunt te verhogen voor de eerste twee schijven. Wat de Reformatorisch Maatschappelijke Unie betreft moet de pijn eerlijker verdeeld worden. Een verlaging van de AOW-uitkering voor iedereen als alternatief voor verhoging van de AOW-leeftijd is daarom voor de RMU onbespreekbaar. Mensen met een laag inkomen, die op 65-jarige leeftijd wensen te stoppen, dienen in de vorm van een toeslag volledig gecompenseerd te worden voor de iets lagere AOW-uitkering. Dit vanuit de gedachte dat mensen met een laag inkomen vaak ook een zwaar beroep uitoefenen en een kortere levensverwachting hebben. Chris Baggerman Dit Betoog werd geschreven op 1 oktober, daags na het mislukken van het AOWoverleg in de Sociaal-Economische Raad. Het Kabinet presenteerde 16 oktober zijn eerste aanzet tot een nieuwe AOW. Volgens de plannen van het Kabinet gaat de AOW in twee stappen naar 67 jaar. Zij die genoeg arbeidsverleden hebben, kunnen nog steeds met 65 jaar met pensioen. Dat betekent wel een blijvend lagere AOW. mug magazine n o v e m b e r 2009 Opinie 17

19 Voorkomen dat kinderen voortijdig van school af gaan is heel belangrijk. Foto: fotonova.nl School's cool helpt risicoleerlingen 'Ouders van probleemkinderen zijn vaak heel moeilijk bereikbaar' Toine Graus School's cool is een organisatie waarbij vrijwilligers risicoleerlingen tot achter de voordeur begeleiden. Dit blijkt zo goed te werken dat bij deze leerlingen de schooluitval is gehalveerd. Ebru Sahin kreeg, toen ze van de basisschool afkwam, het schooladvies VMBO-basis. Na een jaar was ze opgeklommen tot VMBO-theoretisch. Ebru:,,Wat ik op de basischool heb gedaan om zo'n laag advies te krijgen weet ik niet meer, maar ik had het idee dat ik beter kon. In het eerste jaar kreeg ik begeleiding van Bea van School s cool. Dit is een vrijwilligersorganisatie die risicoleerlingen begeleidt bij de overgang van basisschool naar voortgezet onderwijs. Een thuismentor komt elke week op huisbezoek bij de scholier om steun te bieden bij de schooltaken. Dat gebeurt vanaf groep acht tot in de tweede klas van de school voor voortgezet onderwijs. Bij die huisbezoeken moet zeker één van de ouders aanwezig zijn.,,bea heeft me geholpen met plannen en me geleerd hoe je met een agenda om moet gaan'', zegt Ebru Sahin.,,Ze keek het huiswerk na en dan bespraken we het samen. Meestal zaten we op mijn kamer. Het ging niet altijd alleen maar over school. We babbelden over alles wat ik had meegemaakt, dat was best gezellig. Ik heb in dat jaar heel hard gewerkt. Ik had gelijk, ik kon beter, de lessen vond ik heel makkelijk. Ebru stapte van het VMBO over naar MBO-toerisme. Na een jaar switchte ze naar de MBO-opleiding Schoonheidsspecialiste. Ze heeft haar diploma gehaald en nu volgt ze een opleiding boekhouden omdat ze zelf een salon wil openen. Ebru:,,Ik vind mezelf te jong om op te houden met leren. Ik vind school hartstikke leuk.",,het werkt, zegt Marjan Timp, directeur van School s cool.,,na twee onderzoeken kunnen we dat met een gerust hart zeggen. Door School s cool kan de schooluitval de helft minder worden. De pupillen van School s cool doen het na een jaar begeleiding beter dan de rest: 96 procent zit na vier jaar nog op school, 35 procent ging een hogere opleiding volgen tegen 20 procent van leerlingen zonder extra begeleiding. Slechts 15 procent kwam op een lager niveau terecht; bij andere probleemkinderen is dat 30 procent. Bovendien constateerden de onderzoekers belangrijke neveneffecten. De ouders krijgen meer aandacht voor de school van hun (advertentie) kinderen en veel allochtone moeders gingen op Nederlandse les om hun kinderen beter te kunnen helpen. Hoe is dat succes te verklaren? Timp:,,Ouders van probleemkinderen zijn vaak heel moeilijk bereikbaar. Onze mentoren zijn vrijwilligers, geen vertegenwoordigers van een instituut als het onderwijs of de politie. De mentor die trouw week in week uit vrijwillig voor hun kind naar hun huis komt, maakt indruk op de ouders. Ze gaan zich meer interesseren voor de school en de prestaties van hun kinderen. Voortaan gaan ze wel naar ouderavonden.,,het eist nogal wat van de mentoren, zegt Timp die zelf nu al haar zesde kind begeleidt.,,je kunt in heel lastige situaties verzeild raken. Dan zijn er geen regels of protocollen. Alles hangt af van je inzicht en je overwicht. Zelf heb ik wel eens getwijfeld of ik het aan kon, maar ik geloof dat ik toch wel enkele kinderen heb behoed voor een criminele carrière. Wat de mentor nooit moet doen is tussen ouder en kind gaan staan, hoeveel kritiek hij ook heeft. Na School s cool moet dat kind wel verder met zijn ouders. Het is de kunst om daar met tact en geduld een goede balans in te vinden. School s cool is begonnen in 1997 in stadsdeel Westerpark. De aanleiding waren de rellen op het Allebéplein in Slotervaart, het jaar ervoor. Voorkom dat kinderen voortijdig van school afgaan, was het belangrijkste advies in een rapport over de rellen. Na Westerpark sloten tien andere stadsdelen en de gemeente Diemen zich aan bij het project. Buiten Amsterdam sloeg het idee ook aan. Acht andere steden hebben het concept van School s cool overgenomen. In Amsterdam heeft School s cool nu 300 mentoren. Een van hen is Jan Fraijman (53), directeur van een bouwkundig adviesbureau. In zijn kantoor let hij op de tijd want straks gaat hij met zijn pupil diens eerste fietstochtje maken van huis naar school. Fraijman:,,In dat gezin is het heel normaal om met de bus twee haltes verderop boodschappen te doen. Ik was er om Mohammed te begeleiden in zijn eerste jaar op het VMBO-theoretisch, maar ik kreeg er een heel gezin bij, een Marokkaanse moeder met vijf kinderen. De andere kinderen kwamen ook met allerlei vragen. Een van de dochters heb ik kunnen helpen aan een stageplek bij IKEA. Met moeder ging ik naar schoolgesprekken. Zij kon wat steun heel goed gebruiken. Ik heb er samen met moeder heel hard aan getrokken om Mohammed op het Montessori te krijgen. Dat is gelukt, maar na het eerste jaar heeft hij het helemaal verpest door diefstalletjes en heling. Hij zit nu op een andere school, ook VMBOtheoretisch en het gaat best goed daar. Daarom heb ik de laatste tijd het accent een beetje verlegd van school naar kennismaking met Nederland. We zijn naar het Stedelijk Museum geweest en naar het Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum. Mohammed zegt dat hij leraar wil worden en dan is wat algemene ontwikkeling mooi meegenomen. We hebben een goede relatie, het vertrouwen groeit. Ik heb ervan geleerd en het heeft me verrijkt." De kinderen worden bij School s cool aangemeld door de basisschool. Dan gaat er een coördinator naar de school om in goed overleg die kinderen te selecteren, die het grootste risico lopen. Timp:,,Selectie moet, want er is een groot tekort aan mentoren. Wij schatten in dat elk jaar zo n duizend kinderen in het brugjaar steun zouden moeten krijgen en we kunnen er slechts driehonderd helpen. (de naam Mohammed is gefingeerd) mug magazine n o v e m b e r 2009 achtergrond 19

20 Op zoek naar informatie? U vindt het in de nieuwe brochures! DWI wil het klanten van DWI, maar ook andere geïnteresseerden, gemakkelijker maken om informatie te vinden. Bijvoorbeeld over uitkeringen, hulp op weg naar werk en voorzieningen. Daarom hebben we nieuwe folders en brochures gemaakt. Er zijn 3 hoofdbrochures: Werk In deze brochure leest u wat DWI doet om klanten met én zonder uitkering op weg naar werk te helpen. Inkomen Hierin staan alle rechten en plichten rondom de uitkering. Voorzieningen Alle informatie over voorzieningen voor mensen met een laag inkomen, staan in deze brochure. De bedragen staan op het inlegvel Bedragen bij voorzieningen. Er zijn aparte brochures voor: Jongeren DWI heeft Jongerenloketten voor Amsterdammers tussen 15 en 27 jaar. Hoe de Jongerenloketten deze jongeren begeleiden, staat in deze brochure. Ouders en kinderen Als u een laag inkomen hebt, en u hebt kinderen, dan zijn er verschillende voorzieningen beschikbaar die u geld kunnen opleveren. Voor (alleenstaande) ouders met een bijstandsuitkering gelden soms nog andere regels. Die staan allemaal in deze brochure. Een eigen bedrijf Als u een bedrijf wilt starten terwijl u een uitkering krijgt, of als u gevestigde ondernemer bent, heeft DWI een aantal regelingen, die in deze brochure staan. U kunt bijvoorbeeld worden begeleid bij het opzetten van een bedrijf. En soms kunt u een bedrijfskapitaal krijgen. Kunstenaars Voor kunstenaars is er de WWIKuitkering: een basisinkomen tijdens het opzetten van een eigen beroepspraktijk. Alle rechten en plichten bij de WWIK-uitkering staan in deze brochure. De bedragen waar u recht op hebt, staan op het inlegvel: Bedragen bij de WWIK. DWI heeft ook folders gemaakt. Deze gaan over: Huisbezoek,vakantieregels, klachten en bezwaar, uitvaarten en het noodverblijf Naast de brochures en folders heeft DWI ook flyers met informatie over de Formulierenbrigade, de Inkomstenverklaring en het formulier Opgave Inkomsten, budgetbeheer en de regels bij ziek melden als u een traject volgt via DWI. Alle brochures, folders en flyers vindt u op de Werkpleinen. U kunt ze ook downloaden op Hebt u na het lezen van de informatie nog vragen en bent u klant van DWI? Neem dan contact op met uw klantmanager. Bent u geen klant van DWI? Bel dan voor meer informatie met (020) Speciaal voor jongeren: w é l ee n di p l o m a, m a a r no g gé é n ba a n? Heb je een diploma in een commerciële of administratieve studierichting en lukt het niet om een baan te vinden? Dan is een traineeship in de uitzendbranche voor jou een goede start. Uitzendbureaus in Amsterdam en omgeving stellen deze traineeplaatsen beschikbaar voor jongeren tot 27 jaar. Tijdens deze stage krijg je een stagevergoeding van de gemeente.ben je een enthousiaste teamspeler, representatief, klant- en servicegericht, spreek je uitstekend Nederlands en heb je een hbo- of mbo-diploma in een commerciële of administratieve studierichting, neem dan contact op met: vacatureservice amsterdam, (0800) of mail je cv met motivatie naar: info@vacatureservice.amsterdam.nl, onder vermelding van: Trainee uitzendbranche. LAAG INKOMEN EN TOCH GOED VERZEKERD BLIJVEN? Geen geld, toch verzekerd. Ook Amsterdammers met een laag inkomen moeten goed verzekerd zijn tegen ziektekosten. Met de collectieve zorgverzekering van de gemeente Amsterdam bent u goed en voordelig verzekerd. Bel (020) of kijk op Amsterdammers met een laag inkomen kunnen zich extra goedkoop verzekeren tegen ziektekosten. Dat is belangrijk, want iedereen kan ziek worden en zorg is duur. Daarom biedt de gemeente u net als vorig jaar een goedkope zorgverzekering. Iedereen in Nederland moet zich verzekeren tegen ziektekosten. In elk geval moet u een basisverzekering afsluiten. Dat staat in de wet. Wat is onze collectieve zorgverzekering? De collectieve zorgverzekering van de gemeente Amsterdam is een basisverzekering plus een aanvullende verzekering. Voor wie is onze collectieve zorgverzekering? Onze collectieve zorgverzekering is er voor mensen met een inkomen tot 110% van het sociaal minimum (zie tabel voor meer uitleg). Maar hebt u een laag inkomen en is het net iets teveel om aan onze collectieve zorgverzekering mee te doen? Als uw inkomen tussen de 110 en 130% van het sociaal minimum is (zie tabel hiernaast), kunt u wél 10% korting krijgen, zowel op het basispakket als op de aanvulllende verzekeringen. Premies De premies van de zorgverzekering waren op het moment van het drukken van MUG nog niet bekend. Kijk voor meer informatie op onze website: Gezinssamenstelling 110 % 130 % Alleenstaande 947, ,59 Alleenstaande ouder 1218, ,46 Volledig gezin 1353, ,42 Aanvragen Klanten van DWI krijgen automatisch eind november een aanvraagformulier voor onze collectieve zorgverzekering. Bent u geen klant van DWI en doet u (nog) niet mee en/of kreeg u geen aanvraagformulier? Vraag het dan snel aan bij DWI via (020) Als u al meedoet, hoeft u niets te doen. U blijft dan meedoen in advertentie n o v e m b e r 2009 MUG magazine