Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit

Transcriptie

1 Factsheet Fopspenen Screening van de markt Opgesteld door NVWA A. in t Veld C.J.T.M. Postma-Koolen Datum: april 2015 Fopspenen Pagina 1 van 6

2 Inhoudsopgave 1 Aanleiding en doel Onderzoek Resultaten Conclusies... 6 Fopspenen Pagina 2 van 6

3 1 Aanleiding en doel Medio 2014 werd naar aanleiding van een klacht over een fopspeen een inspectie uitgevoerd bij de Nederlandse importeur van het desbetreffende merk fopspenen. Tijdens die inspectie kwam aan het licht dat de importeur op de hoogte was van veel meer klachten over de geïmporteerde fopspenen en via de sociale media werden ook signalen waargenomen die er op duidden dat dit wellicht meer dan een incident was. De meeste klachten hadden betrekking op twee scenario s, te weten: - kinderen konden vrij gemakkelijk de fopspeen beschadigen met hun tanden en vervolgens doorbijten en/of afscheuren - kinderen konden een zodanige trekkracht op de speen ontwikkelen dat de gehele fopspeen in onderdelen uit elkaar viel. Tot medio 2014 zijn er regelmatig klachten en meldingen over fopspenen bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) binnengekomen en onderzocht doch telkens weer kon de klacht niet gereproduceerd worden. De NVWA had tot medio 2014 daarom geen reden of verontrustende signalen op basis waarvan acties of projecten voor onderzoek van fopspenen geïnitieerd zou moeten worden. Uit het onderzoek van de klacht in 2014 bleek echter dat de gehele nieuwe lijn van fopspenen na een fabricage wijziging zodanig geassembleerd werd dat het geheel niet voldoende sterk bleek te zijn. De fopspeen kon hierdoor in losse delen uit elkaar vallen, zoals in de praktijk bleek en door onderzoeksresultaten werd aangetoond. Dit heeft tot gevolg gehad dat van het bewuste merk de gehele nieuwe productie van fopspenen is teruggeroepen. Dit was voor de NVWA aanleiding een breed onderzoek naar de veiligheid van fopspenen onder alle overige merken voor jonge kinderen in te zetten en uit te voeren. 2 Opzet onderzoek Voor de steekproef onder de fopspenen is gekeken naar alle merken en typen die op de NL-markt voor consumenten/jonge kinderen werden aangeboden. Hierbij is getracht een bepaalde evenredigheid in de steekproef te hanteren, d.w.z. dat van de grotere en bekendere fopspeenmerken meer typen fopspenen zijn onderzocht dan van de kleinere en meer onbekende fopspeenmerken. Daarnaast is er meer verscheidenheid in het onderzoek aangebracht door het bemonsteren van het type fopspeen niet te concentreren op bijvoorbeeld één item, zoals leeftijdscategorie. De steekproef is aselect getrokken, meer dan 30 typen en merken fopspenen zijn geselecteerd voor bemonstering. Van elk van deze merken/typen zijn per monster 5 fopspenen genomen waarvan er telkens 3 exemplaren bestemd waren voor het technisch onderzoek. Met deze aanpak geven de onderzoeksuitkomsten een algemene indruk over de veiligheid van fopspenen die worden verhandeld in Nederland. Fopspenen Pagina 3 van 6

4 Voor de uitvoering van het onderzoek is gekozen om die onderzoeksmethoden te hanteren die qua resultaat zoveel mogelijk aantonen of de fopspenen bestand zijn tegen praktische scenario s (doorbijten en afscheuren van de speen) en de meest risicovolle situaties uitsluiten. Onderzocht zijn: de materiaalsterkte van de speen; de weerstand tegen afscheuren van de speen nadat bijtschade is ontstaan. Hiervoor zijn de relevante paragrafen van de NEN-EN : 2002 geraadpleegd. De norm schrijft conditionering van de fopspenen voor i.v.m. het uitkoken voor gebruik van de fopspeen en schrijft voor om bij elke test een nieuwe fopspeen te gebruiken. De beproevingen zijn uitgevoerd in het laboratorium van de, te Zwijndrecht. De eerste beproeving bestond eruit dat een test-probe (een simulatie- kindertand) met een bepaalde kracht op het materiaal van de speen wordt geplaatst, waarna de kracht langzaam wordt opgevoerd totdat de testprobe door de enkelvoudige speenwand gaat. Daarbij moet die kracht groter zijn dan 30N, conform paragraaf 5.2 (Punture resistance) van de NEN-EN : Hiermee werd bepaald of er bij normaal te verwachten gebruik mogelijk bijtschade aan de speen kan ontstaan. Voor de tweede beproeving werd de speen geheel doorboort met de test-probe (een simulatiekindertand) en vervolgens werd onder een hoek van 90 graden een trekkracht op de speen uitgeoefend. Deze kracht werd langzaam tot 90N opgevoerd en uiteindelijk 10 seconden constant gehouden. Met deze test werd bepaald of, ondanks dat er bijtschade aan de speen aanwezig is, deze niet afscheurt of loslaat met een kracht lager dan 90N, conform paragraaf 5.3 (Tear resistance) van de NEN-EN : Fopspenen Pagina 4 van 6

5 3 Resultaten Van de meer dan 30 geselecteerde verschillende merken en typen fopspenen zijn in totaal 27 verschillende merken en typen fopspenen onderzocht. Hierbij is bij 1 fopspeen een tekortkoming geconstateerd. Fopspenen Monster nummer FAIL PASS par Preparation of samples and general testing methods for oven treatment par. 5.2 Puncture resistance X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AW X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AF X AF AF AF par. 5.3 Tear resistance AF AW NVT geen tekortkoming tekortkoming niet van toepassing Fopspenen Pagina 5 van 6

6 Bij één van de 27 onderzochte merken en typen fopspenen werd één tekortkoming geconstateerd voor wat betreft de vereisten van paragraaf 5.3 van de norm NEN-EN : Bij deze ene fopspeen scheurde de speen vlakbij het fopspeenschild af waardoor de speen nagenoeg in z n geheel loskwam van de houder. Dit is volgens de norm NEN-EN : 2002 niet toegestaan. De bevindingen van de NVWA zijn aan de fabrikant medegedeeld en hem is verzocht aan te tonen dat de spenen wél veilig zouden zijn. De producent heeft de veiligheid van het product (merk/type) niet kunnen aantonen en heeft begin februari 2015 een volledige terugroepactie uitgevoerd en het publiek gewaarschuwd. Bij alle 27 bemonsterde merken en typen fopspenen werd aan de vereisten van paragraaf 5.2 van de norm NEN-EN : 2002 voldaan. Dit levert een vermoeden op dat het hier om veilige producten gaat wat betreft het doorbijten van de speen (materiaal). 4 Conclusies Op grond van de steekproef kan de volgende conclusie worden getrokken: Van de 27 bemonsterde merk/type fopspenen voldeed er 1 niet aan paragraaf 5.3 (Tear resistance) van de NEN-EN : Bij de test scheurde het materiaal van de speen door en kwam de speen bijna in z n geheel los. Het risico en het letsel hiervan is nagenoeg gelijk aan het inademen of inslikken van een klein stukje van de speen, het kan namelijk in dit geval middels een blokkade van de keelholte door de hele speen tot verstikking leiden. Het door de NVWA geconstateerde onveilige merk/type fopspeen is begin februari van de markt gehaald en heeft een publiekswaarschuwing plaatsgevonden Fopspenen die in Nederland in de handel zijn lijken een voldoende veiligheidsniveau te hebben. Fopspenen Pagina 6 van 6