VOEDINGSDOSSIER: LESSEN IN DORST MET DE DRANKENDRIEHOEK FACHÉ. voor u gelezen. met bijlage orthomoleculaire waarschuwingen UW LEEF- EN EETWIJ(S)ZER

Transcriptie

1 UW LEEF- EN EETWIJ(S)ZER voor u gelezen GROENE THEE TEGEN ZWAARLIJVIGHEID EN PROSTAATKANKER EEN GEZONDE HUID IN EEN GEZOND LICHAAM met bijlage orthomoleculaire waarschuwingen ZONLICHT MAAKT AUTO-IMMUUNZIEKTES DRAAGLIJKER VEILIG ZONNEN ONDER DE ZONNEBANK OBESITAS EN TELEVISIE ROZEBOTTELS TEGEN GEWRICHTSKLACHTEN ECOLOGISCH SCHOONMAKEN ZELFZUCHTIGE GENEN VOEDINGSDOSSIER: LESSEN IN DORST MET DE DRANKENDRIEHOEK FACHÉ BELGISCH VOEDINGSMAGAZINE VIOW België 7,8 Nederland 8,5 JAARGANG 4 JULI/AUGUSTUS 2007 TWEEMAANDELIJKS P Afgiftekantoor Lochristi Verantwoordelijke uitgever: Walter, O. M. Faché Kerkstraat Laarne 34

2 Bescherm uw gezin met de juiste probiotica INFANT S BLEND CHILDREN S BLEND ADULT S BLEND ADVANCED ADULT S SUPER 8 HI-POTENCY SUPER 5 ZUIGTABLET Voor zuigelingen en Voor kinderen Voor volwassenen Voor senioren Om gistoverwoekering in de Voor een goede mond- peuters 0-5 jaar 5-15 jaar jaar 60 plus darmen tegen te gaan en darmhygiëne UW DARMFLORA IN BALANS MET DE JUISTE GOEDE BACTERIËN In onze darmen leven meer dan 400 soorten en in totaal meer dan miljard bacteriën. De totale bevolking noemen we de darmflora. Daaronder zitten zowel nuttige als schadelijke bacteriën. Zodra die schadelijke of ziekmakende bacteriën de overhand krijgen, is het delicate evenwicht verstoord en worden we ziek. Diverse factoren kunnen het aantal nuttige bacteriën drastisch verminderen: leeftijd, stress, slechte eetgewoonten, alcoholgebruik en te weinig beweging. Ook een bevalling met een keizersnede, chloorhoudend drinkwater, bacteriële infecties en het gebruik van vele medicijnen zoals o.a. antibiotica doen irritaties zoals gasvorming en een opgeblazen gevoel ontstaan. Onderzoek toont het belang van supplementering met de juiste probiotica aan. Een consequent gebruik versterkt het immuunsysteem, produceert antioxidanten, verbetert de opname van de voeding door de verhoogde afbraak en opname van vitaminen, mineralen en aminozuren én synthetiseert de B vitaminen die noodzakelijk zijn voor een gezond zenuwstelsel. Probiotica zijn heilzame, nuttige bacteriën die voorkomen in het spijsverteringskanaal, waarbij hun effectiviteit afhangt van de juiste samenstelling en concentratie. Die zijn bij zuigelingen, peuters en kleuters verschillend van volwassenen of senioren. Daarom heeft Dr. Udo Erasmus nu voor elke leeftijd en conditie een specifieke probiotica ontworpen. UDO S CHOICE PROBIOTICA verbeteren de weerstand tegen slechte bacteriën optimaliseren de spijsvertering verbeteren de opname van vitaminen, mineralen en aminozuren bevorderen een regelmatige stoelgang verhinderen de woekering van gisten en schimmels versterken de immuniteit voor meer informatie over de probioticaproducten VERKRIJGBAAR IN DE BETERE NATUURVOEDINGSWINKEL OF APOTHEEK. Ojibwa-De Roeck+32 (0)

3 Inhoud Leef Nu MEDISCH JOURNALIST WALTER FACHÉ De artikels worden onderbouwd met bruikbare orthoceutische producten, die onderzocht en goedgekeurd werden door de orthoceuticaraad Bijlage: voor u gelezen Leef Nu is een gids achter de schermen van gezondheid, ziekte, voedsel - schandalen, toxiciteit in onze voeding, met concrete nuttige en dagelijkse voedingsadviezen. Een maandblad voor kritische en gezondheidsbewuste mensen. Wenst u nog meer info? Bezoek onze geloten website en vraag uw paswoord aan. In volgend nummer 35 Oogaandoeningen: preventie en behandeling Medicinale waarde van zoethout Astma bij kinderen Sporten zonder doping REDACTIONEEL Vakantie nemen is een orthomoleculaire must...4 Proeflessen VIOW...5 VOEDING Lessen in de dorst. Drankendriehoek Faché...6 Groene thee tegen zwaarlijvigheid en prostaatkanker MEDISCH Een gezonde huid Zonlicht en Vitamine D Huidtypes en hun zongevoeligheid SPORT- EN LEEFSTIJL Veilig onder de zonnebank MILIEU Ecologisch schoonmaken WETENSCHAPPELIJKE VISIE Evolutie theoriën Bijlage: waarschuwingen Televisie Kleurstoffen in de verdachtenbank Nieuws van het VIOW Volledige consulentenopleiding Opleiding orthomoleculair consulent Meditatie voordracht Boeddhisme in het oosten toepassen Mis Bistro 6 niet Bistro 7 en ORTHOTRENDS Abonneer u nu op Orthofyto en Leefnu! Arabinoxylaan als kankertherapie Dementie omkeerbaar? Groene thee verbetert cognitief...30 functioneren Zeaxanthine en luteïne tegen...30 huidkanker Calcium en magnesium...30 voor een betere nachtrust Verband tussen zwaar-lijvigheid en vitamine-gebrek! Eiwit in bloed voorspelt hartaanval Matige alcoholconsumptie en borstkanker Vermageren zonder beweging veroorzaakt meer osteoporose ACTUEEL Kan Ritalin psychotisch maken? Pijn bij het lopen? Rozenbottels tegen gewrichtsklachten 34 LEZERSVRAGEN Haarschilfertjes Verhoogde bloeddruk Oogproblemen en beeldschermen Publiciteit Ojibwa...2 Pharma Nord Similia Energetica Natura Ojibwa Energetica Natura Agriton Springfield...40

4 Redactioneel Vakantie nemen is een orthomoleculaire must J uli en Augustus betekenen voor zestig procent van de Vlaamse en Nederlandse gezinnen op reis gaan. De bewoners van de lage landen trekken vooral naar Frankrijk, Spanje en de andere landen van het Middellandse zeegebied. De laatste jaren is er ook een opmerkelijke stijging vast te stellen voor een zomerse vakantie in eigen land. De klimaatswijziging verklaart zonder enige twijfel dit fenomeen. Slechts een kleine minderheid, volgens de hulporganisatie Europ Assistance zou dat 18 procent zijn, trekt naar meer exotische Afrikaanse en Aziatische bestemmingen. Een gezin reserveert, nog steeds volgens dezelfde bron, gemiddeld 2120 voor het zomerreisbudget. Ruim 66 procent van de Belgen willen vooral, liefst aan zee, uitrusten. De bergen worden ook terug populairder. Een kwart van de Belgische vakantiegangers trekt straks naar de (Franse) Alpen. Velen willen de bergritten van de Ronde van Frankrijk zelf meemaken, of pogen de legendarische Mont Ventoux met de fiets te overwinnen. Eén op de tien gezinnen plant tijdens de zomer twee tot drie korte citytrips. Het vliegtuig (62,6 procent) en de wagen (36,1 procent) blijven de favoriete vervoermiddelen van de Belgen in de zomer. Aangezien meer dan 98 procent van de vakantiegangers met de auto of het vliegtuig naar hun vakantiebestemming trekken, zijn enkele orthomoleculaire tips en adviezen tegen de veel voorkomende reisziekte hier zeker op hun plaats. Enkele snelle adviezen van uw hoofdredacteur - Zorg ervoor dat je uitgerust aan een reis begint. - Maak je koffers en alle andere noodzakelijke voorbereidingen een dag voor je vertrekt. - Vertrek niet onmiddellijk na een uitputtende werkdag, maar liever de volgende ochtend op het uur dat je anders naar kantoor zou rijden. Het is de bedoeling dat het gewone dagritme zo weinig mogelijk plots wordt verstoord. - Neem je problemen van je werk of andere niet mee op reis. Laat eens alles los en probeer tijdens je de reis meditatieve momenten te integreren. - Last-minute aanbiedingen met vertrekuren tussen 20u en 8u zijn dus helemaal af te raden als je last hebt van reisziekte. - Eet voor je vertrekt een lichte maaltijd en kies zeker niet voor alcoholische dranken of pikante gerechten. - Drink ook tijdens de reis geen alcohol of koolzuurhoudende dranken. Zuiver water is het best. Eet iedere twee uur een kleine licht verteerbare hap. - Vraag aan de bestuurder van de wagen om niet te snel door de bochten te rijden en het versnellen of vertragen van de auto zo zacht mogelijk uit te voeren. - Probeer regelmatig wat frisse lucht te krijgen. Zorg ervoor dat je het niet te koud, maar ook niet te warm krijgt. -Koude of warmte kunnen er binnen de vijftien minuten voor zorgen dat je misselijk wordt, geconfronteerd wordt met hoofdpijn of braakneigingen. - Kies het meest stabiele deel van het vervoermiddel. In een vliegtuig is dit tussen de vleugels. In de auto zitten mensen die gevoelig zijn voor reisziekte het beste vooraan. - Zorg tot slot dat je gember bij de hand hebt. Kauwen op verse gember voor en tijdens de reis werkt volgens onderzoekers, die verbonden zijn aan de universiteit van het Franse Lyon, veel effectiever dan om het even welk pilletje die je in een apotheek tegen reisziekte koopt. Gember verdrijft reisziekte en maakt je niet slaperig, iets wat de klassieke remedies tegen reisziekte wél doen. Het belang van een rustgevende of actieve vakantie De Oostenrijkse immuunbioloog, professor Gerhard Uhlenbruck pleit voor een vakantieperiode van minstens drie weken. Veel mensen klagen over vakantiestress. Dat kan ook niet anders omdat het merendeel van de toeristen te korte verlofperiodes nemen. Een vakantie van 21 dagen zorgt voor een versterking van het immuunsysteem. Het lichaam krijgt immers de tijd zich aan te passen aan een rustiger levensritme. Je bent driemaal minder ziek na een degelijke vakantie Het is verontrustend om vast te stellen dat steeds meer mensen onvoldoende tijd maken voor een lange verlofperiode. Uit onderzoeks- 4 vierde jaargang

5 Redactioneel resultaten van de afgelopen twintig jaar blijkt dat mensen die zichzelf geen regelmatige verlofperiode gunnen driemaal sneller ernstig ziek worden dan personen die wel genieten van verdiende rust. De juiste vakantieontspanning om beter te presteren Als je meer geestelijke dan lichamelijke arbeid verricht, zorg je tijdens je verlofperiode dat je één op de twee dagen kunt zwemmen, wandelen, fietsen of zeilen. Doe zeker niet mee aan competitiesporten. Wie ongetraind plots veel beweegt of fysische prestaties wil boeken, riskeert vervelende spierblessures. Arbeiders die gedurende het werkjaar zware fysieke prestaties moeten leveren hebben recht op een siësta vakantie. Vakanties in de bergen, langs de zee of op kleinere eilanden bieden de beste recuperatiegaranties. De zuiverheid van de lucht is er veel beter dan in een grootstad of in het diepe binnenland. Minder stresshormonen dankzij vakantie Mannen en vrouwen die de dagelijkse, wekelijkse en halfjaarlijkse verlofperiodes respecteren hebben duidelijk minder last van stress. Een goede verlofperiode versterkt de immuniteit in die mate dat de bijnieren, in geval van te hoge werkdruk, minder cortisol zullen moeten aanmaken, zegt de Oostenrijkse professor. Vijftien minuten zonnen per dag voor een rustig hartritme en betere prestaties Wie dagelijks vijftien minuten in de zon zit méér is echt niet nodig maakt via de huid extra vitamine D3 aan. Deze vitamine is van essentieel belang voor gezonde beenderen en een dagelijkse gedeeltelijke heropbouw van het immuunsysteem. Vitamine D3 is volgens vele wetenschappers ook verantwoordelijk voor een meer rustige hartslag en betere prestatiemogelijkheden, zelfs onder hoge werkdruk. Het VIOW wenst u heerlijke zomermaanden Hopelijk helpen deze tips u tijdens de komende vakantieweken inzien dat rust en ontspanning even belangrijk zijn dan werken. Als uitgever en hoofdredacteur van de Publimediabladen wens ik alle lezers een fijne en zorgeloze vakantie toe! Nog een laatste tip: bij spier-, zenuw- en gewrichtspijnen kan je oraal MSM gelullen of het MSM-gucosaminesulfaat drankje van Ojibwa innemen, maar om onmiddellijk te pijn te verzachten en in de meeste gevallen volledig kwijt te geraken, neemt je hoofdredacteur naar de bergen extra Perozin zalf mee van de firma Energetica Natura. Het proberen waard! Uw hoofdredacteur Walter Faché Nog meer cijfers. Zeventig procent van alle ziekteprocessen in West- Europa zijn volgens immunologen te wijten aan het feit dat de meeste mensen te weinig een goede vakantie nemen. Volgens wetenschappers moeten mensen van minimaal één uur echte rust per dag kunnen genieten. Verder is er één dag per week nodig waar men volledig kan recupereren. Tot slot zijn er na zes maanden arbeid drie weken vakantie nodig om het immuunsysteem de kans te geven voldoende re herstellen. GRATIS PROEFLES ORTHOMOLECULAIRE CONSULENT Op vrijdagavond 28 september van 19 tot 22 u of zaterdagnamiddag 29 september van 14 u tot 17 u Programma Info opleiding Er worden een modelles gegeven, info over alle cursussen, wat heeft Publi Media te bieden, voordelen lid worden van het VIOW, Examens, en nog meer. Er is gelegenheid voor vragen. Drankje en uitzonderlijke verminderde promotieprijzen! Waar? Orthos Instituut, Kerkstraat 101, B-9270 Laarne Inlichtingen: - secretariaat@viow.be Secretariaat VIOW, Kerkstraat 101, B-9270 Laarne. T Zowel voor leken, patiënten, natuurwinkels, verpleegkundigen, diëtisten, paramedici, osteopaten, chiropractors, als voor iedereen die geïnteresseerd is in onderstaande cursus: 1. Mondelinge tweejarige opleiding tot voedingsconsulent (120 uren pakket of 40 Bistro avonden). 2. Mondelinge inleiding tot de orthomoleculaire geneeskunde (één weekend). 3. Schriftelijke cursus tot voedingsconsulent met begeleiding. 4. Mondelinge voordrachten en seminaries INSCHRIJVINGSSTROOK (terug te zenden of te faxen naar het VIOW) Dhr. / Mevr... Straat... Nummer... Postcode... Gemeente... Tel.... Fax... Beroep... zal met... personen deelnemen aan de orthomoleculaire proefles op de laatste vrijdagavond van 19u tot 22u of de laatste zaterdagnamiddag van 14u tot 17u. (schrappen wat niet past) Handtekening... 5

6 zijn een Belgisch tweemaandelijks wetenschappelijk tijdschrift voor Orthomoleculaire geneeskunde voeding en fyto. Een uitgave van de Belgische Vereniging voor Orthomoleculaire Geneeskunde BSOM. Voedingsdossier Lessen in dorst Lessen in dorst De drankendriehoek van Faché Walter OM Faché, Joost Meeusen Het belang van voldoende drinken is niet te overzien: al het leven heeft zich steeds in water gebaad. Het leven heeft maar kunnen ontstaan dankzij de unieke eigenschappen van water. Ook alle cellulaire biochemische processen voltrekken zich in een waterig medium. De totaal vraag naar vocht in het lichaam wordt zo geschat op minstens 2,5 liter per dag. Meng nooit fruit met groenten Info Zie het ophefmakende artikel in Orthofyto nr van Prof Dr Ir Jozef Poppe over zuiver water inclusief middenkatern met: Orthofytho en Orthotrends De bron van het leven Zuiver water is de voornaamste bestanddeel van ons voedsel. En daar wringt het schoentje al! In de Westerse landen is sinds de industriële revolutie van de 18de eeuw weinig verstandig omgesprongen met ons patrimonium aan water. Het drinkwater is dan wel gevrijwaard geworden van ziekmakende bacteriën en parasieten, in de loop van de 20ste eeuw hebben die plaats moeten maken voor een diversiteit aan chemische onzuiverheden. Zuiver water is tegenwoordig onvindbaar geworden. Het grote probleem ligt bij de biologische onafbreekbaarheid van de chemicaliën, waardoor ze niet met de conventionele zuiveringstations niet verwijderd kunnen worden. De wil tot drinken: dorst De vochtbehoefte per dag bedraagt 2,5 liter. Een deel van het vocht krijgen we binnen via vast voedsel, dus het aantal liter dat nog gedronken moet worden ligt tussen 1,5 en 2,5 liter. De werkelijke hoeveelheid hangt uiteraard af van de temperatuur en de fysieke inspanningen die je verricht, maar ook van uw transpiratievermogen en nierwerking. Tekorten aan vocht kan men herkennen aan een aantal tekens van het lichaam. Dorst is een dergelijk teken dat eigenlijk te laat komt. Er heerst reeds een zodanig gebrek aan vocht (dehydratatie) dat de normale lichaamsfuncties al behoorlijk bemoeilijkt worden. Cellulaire processen verlopen beter wanneer de cellulaire vloeistof niet te dik is. Het komt erop aan de dorst te vlug af te zijn door bij tijd en stond iets te drinken. Het dorstgevoel is dus wel zeer nuttig om dorst te leren vermijden! De kleur van urine kan ook iets vertellen over uw vochtstatus. Een troebele donkere kleur 's ochtends duidt op een vochttekort. Water is immers een oplosmiddel voor afvalstoffen die we zoveel mogelijk wensen af te voeren. Door 6 vierde jaargang

7 Voedingsdossier Lessen in dorst onvoldoende te drinken ontstaat een netto opstapeling in plaats van een netto eliminatie. Indien je 's avonds te veel drinkt zal je s nachts of in de ochtend met een overvolle blaas moeten opstaan. Nochtans is het gezond van s avonds een gezond drankje als slaapmutsje te consumeren! Drink voordat je eet Het is niet aangewezen om tijdens of vlak na een maaltijd veel te drinken. Grote hoeveelheden water zullen een doortastende vertering belemmeren. In de maag alleen al moet dan meer maagzuur geproduceerd worden dan eigenlijk nodig is. Ook de capaciteit van de verteringsorganen om enzymen te produceren is beperkt. Door de verdunning van het voedsel komen minder verteringsenzymen in contact met het voedsel. Er zal dus minder verteerd worden. IJskoud water vormt nog een andere rem op de activiteit van enzymen. Vooral 's morgens mag veel gedronken worden, tot een kwartier voor een maaltijd. Na een maaltijd is het aangeraden om enkele uren te wachten met drinken, afhankelijk van de samenstelling van de maaltijd. Voor een zware, proteïnerijke maaltijd zou men zelfs tot zes uren moeten wachten! Nochtans moet men er tegelijk voor zorgen dat er gedurende de hele dag wat gedronken wordt. Tijdens de maaltijd en kort daarna beperkt men zich in elk geval tot kleine volumes. Water van het zuiverste karaat De kwaliteit van het leidingwater is heden ten dage van zeer twijfelachtige kwaliteit (zie ook Leefnu nr. 5). Slechts enkele bronwatermerken voldoen nog (Spa Reine, Mont Roucos, Nor, Bron van de Oise) en dan nog enkel wanneer ze in glazen flessen gekocht worden. Plastieken flessen bevatten giftige weekmakers (ftalaten) die in het water kunnen overgaan of migreren. Onderschat het belang van zuiver water niet. Het is veruit het meest overvloedige nutriënt die we voortdurend moeten opnemen. De beste kwaliteit bekomt men via omgekeerd osmosefiltratie, die vaak gecombineerd worden met andere filters. Het is een relatief gemakkelijke manier om een continue bron van giften te vermijden. Van de bovenste plank: groentesappen Misschien het enige volwaardige alternatief voor water zijn de groentesappen. Ze bevatten tal van nutriënten die het lichaam nodig heeft en die de afvoer van giftige stoffen stimuleren. Alhoewel ze de groenten niet zonder meer kunnen vervangen, bieden sappen wel een aantal voordelen ten opzichte van verse groenten. Sap wordt sneller verteerd en het is een manier om gemakkelijk meer van al dat goede van groenten te benutten dan dat mogelijk is met hele groenten. Verse sappen uit de biologisch geteelde groenten zijn aan uw gezondheid verschuldigd. Tomaten zijn rijk aan lycopenen Groentesoepen Groentesoepen zijn dan wel 'integraler' dan de sappen, een deel van de voedingswaarde gaat echter verloren tijdens het koken. Nutriëntenverlies kan geminimaliseerd worden met een hogedrukpan, zodat we de gastronomische waarde van koken niet helemaal hoeven te missen. Soepen zijn een uitstekend gerecht om een lege maag 's avonds te vullen. Het vocht van de soep wordt veel trager opgenomen en men krijgt nog een pak nutriënten binnen zonder de calorieën, die kort voor het slapengaan toch overbodig zijn. Info: Leer watertekort beoordelen aan de kleur van de urine. Normaal is er per gram oplosbare afvalstoffen ongeveer 15g water nodig. Zelfdiagnose Ieder zou daarom de hoeveelheid en helderheid van de ochtendurine moeten leren beoordelen. Is de ochtendurine geconcentreerd en donker gekleurd dan is er sprake van een vochttekort. Is de urine helder, dan is het vochtverlies aangevuld. Doch de kleur van de urine wordt beïnvloed door wat je eet en door sommige vitaminesupplementen. Een gemakkelijke richtlijn is bij iedere maaltijd minstens één glas gezonde drank te consumeren en nog één tussen de maaltijden in. Drink meer tijdens de dag indien je lichamelijk actief bent, of als je merkt dat je onregelmatig moet plassen. Groentensoep kan een volwaardige maaltijd zijn en tevens veel vocht binnenbrengen - vierde jaargang

8 Voedingsdossier Lessen in dorst Adviezen bij thee zetten 1. Kook het water en laat het afkoelen tot 80 C om dan de theeblaadjes te overgieten 2. Laat een tiental minuutjes de thee trekken. 3. Thee kan je zoeten door zoethout mee te laten trekken of/en honing toe te voegen. 4. Een thee ceremonie verhoogt de weldaad van het drankje Dranken die een waarschuwingslabel zouden moeten dragen Alle dranken met extra toegevoegd suiker Toevoeging van kunstsuikers, aspartaam of andere Additieven toegevoegd voor de houdbaarheid. Vermijd (fris)dranken waaraan cafeïne als pepmiddel is toegevoegd. Gefermenteerde dranken Gefermenteerde dranken zijn een product van micro-organismen die de suikers omzetten in melkzuur (of in alcohol, maar die dranken worden hier niet bedoeld). We denken hierbij aan gefermenteerde melkproducten (wei, yoghurt, karnemelk), zuurdesemdrank, gegiste groentedranken (zuurkool), kefir, enzovoort. Gefermenteerde dranken ondersteunen de darmflora waarvan ze hun gunstige effecten verlenen. Omwille van een beter evenwicht tussen de verschillende microbiële populaties kunnen ziekmakende bacteriën (Salmonella, Heliobacter, Clostridium) niet beginnen te woekeren. Ze bevorderen het immuunsysteem, beschermen tegen diarree en ze verlagen bloeddruk en cholesterol. Melk en melkvervangers Door de ver gevorderde industrialisering van de melkproductie is het onbetamelijk gesteld met de kwaliteit van ons melk. Melk zou een gezonde drank moeten zijn, maar daarvan blijft in de supermarkt niet veel meer over. Sojamelk is tegenwoordig gemakkelijk te verkrijgen als alternatief voor melk. Het is een volledig plantaardig product, gewonnen uit een filtraat van sojabonen. Vergeleken met koemelk bevat sojamelk geen suikers, minder vet, meer onverzadigde vetten en meer B-vitamines. Andere alternatieven zijn amandelmelk, rijstdrank en haverdrank. Amandelmelk benadert het moedermelk het best in haar samenstelling. Melkproducten andere dan melk zijn in het algemeen beter dan het basisproduct zelf. Fermentatie van melk bijvoorbeeld zorgt ervoor dat in yoghurt, karnemelk en wei minder suikers en meer nutriënten zitten. Kruidentheeën Het gebruik van kruidenextracten hangt af van de medicinale kracht van het kruid. Sommige daarvan zijn niet zonder meer geschikt om in grote hoeveelheden gedronken te worden en moeten daarom tot medicinale dranken van de drankendriehoek Faché beschouwd worden. Groene thee is echter een waardevol kruid dat wel regelmatig ingezet kan worden. Met groene thee heb je een basis voor verfrissende ijstheeen indien het aangevuld wordt met citroen en andere kruiden (linde, pepermunt, zoethout ). Let wel dat groene thee de neiging heeft om ijzer en andere mineralen aan zich te binden. Medicinale theeën en andere medicinale dranken Deze dranken moeten overwogen worden in het licht van uw persoonlijke gesteldheid. Afhankelijk van het kwaaltje kan men zich wenden tot bloedsomloops- en spijsverteringsbevorderende, vochtafdrijvende, kalmerende, zuiverende, slaapopwekkende, concentratieverhogende, nierondersteunende, verjongende, pijnstillende of slank makende werking van een kruid. Door snel op te treden bij een lichte keelpijn, bijvoorbeeld met een salietheetje, kan het verloop naar een keelontsteking vermeden worden. Orthoceutische drankjes Deze drankjes bestaan uit een complexe samenstelling van vele plantaardige producten, vaak in hogere concentratie dan natuurlijk. Vaak kunnen ze nog verdund of opgelost worden in water. Deze dranken zijn niet zozeer medicinaal bedoeld dan wel preventief. Net zoals groenten leveren ze nutriënten in hoeveelheden die praktisch gezien niet uit een normale voeding te halen zijn. Fruitsappen Misschien verbazingwekkend, maar ook op het gebruik van de fruitdrankjes staat een beperking. Fruitsappen bevatten nog te veel fructose. Vermijd zeker fruitsappen waaraan extra suiker is toegevoegd! We weten allemaal dat fruit ook te veel goeds bevat om zomaar naast zich te leggen. Fruit moet op zich gedronken worden, niet in combinatie met iets anders! Vermijd fruitsap te drinken samen met groenten. Wijn Tussen alle alcoholische dranken is wijn een echte topper. Wijn lijkt zoveel te bieden te hebben dat de aanwezigheid van alcohol snel vergeven wordt. Alcohol werkt dehydraterend, wat dus een contradicto in terminis is met drinken. 8 vierde jaargang

9 Advieshoekje van Walter Faché Drank adviezen bij de drankendriehoek Faché 1. Drankengastronomie Drink elke dag minstens één levertonica. - Drink een glaasje biologisch druivensap. - Drink een glas zuiver wortel- of bietensap. Pers het zelf uit of koop vers biologisch sap in de reformwinkel. - Drink twee kopjes venkel- of paardenbloemthee. Drink minstens twee niertonica per dag. - Een kop heet water met een tl inheemse accaciahoning traag opdrinken. - Een glas vers geperst veenbessensap of granaatappel. - Het weekwater van de abrikozen die je s avonds geweekt hebt s morgens opdrinken. - Een glas verse zwarte bessensap. 2. Eén glas water per uur drinken naast alle andere dranken is een goede maatstaf om voldoende vocht per dag te verkrijgen. 3. Drink s morgens altijd eerst een kop warm water met het sap van een ½ citroen. Het grootste ontgiftingsorgaan is de lever, en de dag beginnen met vers geperst citroensap in een kop heet water zal je niet alleen verfrissen en revitaliseren maar ook je gehemelte reinigen en je lever een steuntje geven. Citroen werkt alkalisch en helpt het zuur-base-evenwicht behouden tijdens het ontgiftingsprogramma. Werkwijze: Kook zuiver water en laat wat afkoelen, voeg het sap van een halve bio-citroen toe; breng op smaak met een snuifje gemberpoeder. Variante: je kan dit morgendrankje aanvullen met een 10-tal druppels echinacea- en propolisextract ter preventie van verkoudheden en een tl MSM (Energetica Natura) of een el Joint Relief Plus (Ojibwa) voor je gewrichten. 4. Vermijd slechte dorstlessers: gesuikerde frisdranken, koffie en alcoholische dranken zijn vochtafdrijvend. Hierdoor ontstaat een netto vochtverlies: ze zijn dus géén alternatief voor gewoon water! 5. Bij meer water drinken zal je de eerste dagen meer moeten plassen, maar na een paar dagen zal je lichaam gewend raken aan de hoeveelheid en zelfs meer water kunnen tolereren. 6. Spreid de inname van water over de dag. Alles ineens drinken belast de inwendige organen en is niet gezond. Drink steeds minder naarmate de avond vordert, maar drink toch een glas water voor het slapen gaan. Waarschuwing Indien je s nachts moet opstaan om te plassen, is dit een signaal of een aanwijzing dat de eliminatie-organen te weinig energie krijgen. Een elektromagnetische overbelasting in de slaapkamer kan s nachts het zwakste orgaanstelsel beletten voldoende energie verkrijgen. - vierde jaargang

10 Advieshoekje van Walter Faché Waarschuwing Suiker of sucrose bij water toegevoegd remt de absorptie. Gebruik geen soft drinks, citrussappen of commerciële producten, want zij remmen de rehydratatie en veroorzaken door hun hoog suiker- en zuurgehalte, maagkrampen en nausea. 7. Gebruik mineraalarm water, de mineralen aanwezig in water zijn anorganisch en kunnen dus moeilijk opgenomen worden door het lichaam. 8. De maagpassage wordt echter wel vertraagd door water dat suiker of andere toevoegingen bevat. Natuurlijke mineraalwaters of dranken met een lage suiker- of koolhydraatconcentratie verlaten de maag snel. Sterker geconcentreerde dranken, o.a. sportspritzel, isostar- of andere sportdrankjes, verlaten de maag minder snel en kunnen voor maagoverlast zorgen. Drink frequente kleine hoeveelheden zuiver koud water, want elke toevoeging vermindert de absorptiesnelheid! Koud water beneden 10 C wordt sneller geabsorbeerd en absorbeert beter de lichaamswarmte om oververhitting te voorkomen bij sporten of bewegen. 9. Beperk alle toestanden van dehydratatie Aovermaat koffie en alcohol dehydrateren het organisme drink vooraf bij lichaamsbeweging of sportprestaties heel wat medicijnen veroorzaken dehydratatie volledig zoutloos (natruim) eten veroorzaakt een verstoring in de waterhuishouding voorkom oververhitting bij arbeid of sport, zorg voor een goede doorbloeding van het spierweefsel Asport niet bij hitte drink voordat je dorst krijgt en leer opnieuw goed drinken In tegenstelling tot het hongergevoel wordt het dorstgevoel door de meeste mensen levenslang onderdrukt. Velen hebben het verleerd om tijdig het dorstsignaal te herkennen. Hun organisme heeft zich niet optimaal aangepast om op een te geringe vochtaanvoer te reageren. 10. Je kan in afwachting van een betere oplossing uw leidingwater verbeteren door: het sap van een halve citroen per liter aan toe te voegen. Dit is smaakverbeterend, heeft een bacteriedodende werking en is gezond voor het organisme, door zijn vitamine C gehalte. een soeplepel kleipoeder aan toe te voegen dat bij decantatie zware metalen, algen en colloïdale deeltjes zal meesleuren. Ook wordt het water hierdoor gedynamiseerd. of u probeert het zoals de Egyptenaren door toevoeging van amandelmelk. 11. Het sportdrankje levert in de eerste plaats zuiver water. Een optimaal sportdrankje bevat de volgende ingrediënten: één liter zuiver water, één soeplepel maltodextrine, één koffielepeltje gebufferde vit C, een halve uitgeperste citroen of een tl molkosan. 12. Drink elke dag tijdens de namiddag en s avonds een vers geperst groentedrankje. Groentesappen stimuleren de afvoer van opgehoopte afvalstoffen in het lichaam. Deze sappen hebben een alkaliniserende werking en neutraliseren het zuuroverschot van de dagelijkse voeding. Waarschuwingen Je moet het sap na het persen direct opdrinken, want zelfgeperst sap verkleurt snel of oxideert aan de lucht, waardoor heel wat vitaminen kunnen verloren gaan. De groenten moeten van biologische teelt zijn, want bespoten groenten bevatten heel wat schadelijke residuen, die door het centrifugeren van de groenten meer geconcentreerd in het sap zullen voorkomen. Door overbemesting van bladgewassen (salades, spinazie, ) kunnen meer nitraten zich opstapelen vooral in de bladnerven en in het bladmoes. Deze nitraten kunnen in het lichaam omgezet worden in nitrieten en de kankerverwekkende nitrosamines. Vooral kinderen zijn daar zeer gevoelig aan! 13. Vermeerder de voedingswaarde van je groentesapje door 1 à 2 el essentiële vetzuren in te mengen: vlaszaadolie of een mix van essentiële vetzuren. 14. De dagelijkse hoeveelheid van een bepaald medicinaal sap kan je eenmaal per dag bereiden en in de thermosfles bewaren, om telkens bij de rauwe groentesappen gevoegd te worden. Voorbeelden: seldersap, knoflooksap, aardappelsap, rammenassap, 15. Combineer andere groentensappen rijk aan vit C met wortelsap en voeg er een snuifje fijngemalen gedroogd zeewier als bron van jodium. Het komt de wat fletse smaak van wortelsap ten goede en je blijft het vitamine beta-caroteen in je lichaam aanvullen om o.a. de omzetting van nitraten naar de schadelijke nitrieten en nitrosamines te belemmeren. 16. Elke morgen in de winter een aperitiefje van aardappelsap is een uitstekende bron van vit C, aangezien wij in dit seizoen vaak minder vers fruit en salade kopen. Doe er wel wat citroen of wortelsap bij. 17. Het toevoegen van vlaszaadolie doet je minder hunkeren naar koolhydraten, verbetert de opname van de vetoplosbare vitaminen en fytonutriënten en verhoogt je aanbod van de zo noodzakelijke essentiële omega-3 vetzuren. 18. Het is raadzaam geen zuurhoudende dranken Cola, Tonic, Fanta, Pils, koolzuurhoudend bronwater, oploskoffie, thee, molkosan, te drinken bij zetmeelhoudende of eiwitrijke voedingsmiddelen. De voedselcombinatieleer of gedissocieerde voeding adviseert geen koolhydraten en eiwitten samen met zuren te eten! 10 vierde jaargang

11 Voedingsdossier Groene thee Groene thee tegen zwaarlijvigheid en prostaatkanker G roene thee blijft voor goed nieuws zorgen. Eerst was er het Taiwanese onderzoek waaruit bleek dat het drinken van vier kopjes groene thee (600 milliliter) per dag de kans op hoge bloeddruk met 46 procent verlaagt. Nu is er het Italiaans onderzoek dat het bewijs levert dat een groene theesupplement het ontstaan van een kwaadaardige tumor kan voorkomen bij mannen met een voorstadium van prostaatkanker (Professor Saverio Bettuzi) Dirk Bogaert Groene thee plantage Studie door de American Association for Cancer Research De Italiaanse onderzoekers gaven 32 mannen in de leeftijdscategorie tussen de 42 en 75 jaar een extract van groene thee in pilvorm. Dertig andere mannen kregen een placebopreparaat (neppil). In de prostaat van alle 62 deelnemers bevonden zich cellen in een voorstadium van kanker, een toestand die wordt aangeduid als hooggradige neoplasie (onregelmatige en verzwakte cellen). Er is in dat geval een sterk vergroot risico op het ontstaan van echte kankercellen. Uit weefselonderzoek, een halfjaar en een jaar na de start van het onderzoek, bleek dat in de groep die het extract van groene thee gebruikte, één man prostaatkanker had gekregen. In de groep die het neppreparaat gebruikte, kregen maar liefst negen mannen prostaatkanker. Dit is wetenschappelijk een zeer duidelijk verschil met de eerste groep. Het gebruik van het groene thee-extract gaf geen bijwerkingen, maar resulteerde in een betere levenskwaliteit voor de deelnemende mannen. De resultaten van de studie werden bekendgemaakt door de American Association for Cancer Research. De 32 mannen slikten dagelijks drie pillen met 200 milligram catechinen uit groene thee, 600 milligram in totaal. Die hoeveelheid catechinen is één tot twee keer zo veel als de hoeveelheid die Chinezen dagelijks consumeren. Chinezen drinken per dag tien tot twintig (kleine) kopjes groene thee. Vlamingen of Nederlanders moeten al verwoede theedrinkers zijn om aan twintig kleine kopjes groene thee te geraken per dag. Om die reden is het veel handiger driemaal per etmaal een gestandaardiseerde 'groene thee pil' in te nemen die trouwens ook gebruikt werd tijdens de Italiaanse studie. Vraag uw apotheker om raad welk groene thee voedingssupplement de beste kwaliteitsgarantie biedt. Hoofdonderzoeker Saverio Bettuzi was enthousiast over de bevindingen. "We wilden een onderzoek opzetten om er achter te komen of catechinen kanker kunnen voorkomen. Het antwoord is duidelijk positief." Catechinen uit groene thee kunnen volgens Bettuzi kanker voorkomen bij mannen die een hoog risico op prostaatkanker hebben, zoals ouderen en mensen bij wie het in de familie voorkomt. Catechinen zijn stoffen die planten, bloemen en fruit kleur geven. Groene thee staat in de traditionele Chinese kruidengeneeskunde hoog aangeschreven. Uit epidemiologisch onderzoek blijkt dat bij Aziaten die veel catechinen binnenkrijgen, minder kankergevallen worden geregistreerd. Wetenschappers ontdekken steeds meer heilzame groene theetoepassingen. Het verband tussen groene thee en de preventie van prostaatkanker wordt in zeer veel studies bevestigd. Mensen die groene thee preventief therapeutisch gebruiken moeten de beschermende stoffen wel disciplinevol dagelijks drinken, of via een supplement innemen, anders vervalt de kracht van de thee of de extracten ervan. Groene thee is rijk aan catechinen - vierde jaargang

12 Voedingsdossier Groene thee Waarschuwing Groene thee biedt geen garantie dat reeds bestaande klachten of ziekten verdwijnen. Groene thee is enkel succesvol in een strategie van voeding en gedrag om chronische ziekten en verouderingsziekten te voorkomen of het ontstaan ervan drastisch te vertragen. Alleen bij een bepaalde vorm van lymfekanker kan een orthomoleculaire megadosis groene thee resultaat teboeken. EGCG betekent epigallo-catechin gallaat en is een plantenfenol die een krachtige antioxidant werking bezitten. Het remt de carcinogenese of kankerproces, verlaagt de lymfeknopen metastasen bij premenopausale vrouwen in stadium I en II borstkanker, verlaagt recidivering van borstkanker, remt tumoren in het digestieve traject, verlaagt voorkomen en multipliciteit van tumoren in slokdarm met 70%, beschermt tegen huidkanker. Advies Groene en Zwarte Thee Strooi een topje van koffielepel het poeder van fijngemalen groene thee over de rauwe groenten, in yoghurt, over muesli, in warm water als een theeinstant of als kopje groene thee. Vele andere toepassingen Wij vermelden hieronder enkele andere wetenschappelijk bewezen eigenschappen van groene thee. Wie regelmatig groene thee drinkt of een voedingssupplement gebruikt, loopt minder risico op kanker, hoge bloeddruk en hart- en vaataandoeningen zoals angina pectoris (hartkramp), hartinfarcten en beroertes. Groene thee stimuleert de spijsvertering en het afweersysteem. Het heeft bovendien een antibio tische werking tegen virussen en schimmels. Bij uitwendig gebruik beschermt groene thee de huid tegen gifstoffen in het milieu en tegen de felle zon. Precies om die reden is de theeplant - wat maar weinig mensen weten - niet meer weg te denken uit de huidverzorgingsproducten van de cosmetica-industrie. Groene thee heeft een remmende werking op een groot aantal functiestoornissen en aandoeningen - waarbij zeker opgemerkt moet worden dat de heilzame werking vooral op het gebied van preventie ligt. Het sterkste punt van groene thee is dat het verfrissende drankje mensen helpt om niet ziek te worden. Op geestelijk vlak maakt groene thee het mensen gemakkelijker om te ontspannen en toch zeer alert te blijven. Groene thee (koud of warm gedronken) stimuleert de opmerkzaamheid, het concentratievermogen en het creatieve denken, zonder mensen gespannen te maken, zoals bijvoorbeeld koffie wél doet. Groene thee laat ook vetcellen krimpen Groene thee is bijna onmisbaar als je snel veel wilt afvallen. Als je in plaats van koffie vanaf nu groene thee gaat drinken kun je zeker 5 kilo afslanken in 6 weken. Het werkt zo goed door de combinatie van theïne en de antioxidanten die in groene thee voorkomen. En juist die combinatie maakt het verschil met koffie. In koffie zit cafeïne maar door de andere stoffen in koffie stijgt je bloedsuiker niveau. Dit zorgt er voor dat de vetverbranding geblokkeerd wordt. Door groene thee te drinken stijgt je bloedsuiker niveau niet en de vetcellen kunnen minder vet aanmaken. En dat is precies wat je wilt als je op dieet bent. Er is een overvloed aan onderzoek dat aantoont dat het gebruik van groene thee op verschillende manieren tot gewichtverlies leidt: het onderdrukt de eetlust en verhoogt de lichaamstemperatuur waardoor meer calorieën worden verbrand (thermogene werking). Uit onderzoek is gebleken dat voornamelijk de EGCG uit groene thee verantwoordelijk is voor de vetverbranding Het werkingsmechanisme van groene thee Groene thee biedt een groot scala van mogelijkheden. Je kan ook zeer eenvoudig groene thee limonade maken. Dit is een (h)eerlijk afslankend drankje Recent onderzoek heeft aangetoond dat groene thee langs verschillende kanalen voor gewichtsverlies kan zorgen. Het is enerzijds een krachtige hongerremmer, en verhoogt anderzijds ook de vetverbranding. Groene heeft een thermogene werking. Het lichaam verbrandt dan meer dan gemiddeld voedingsstoffen zoals vet. Het polyfenol EGCG in groene thee verhoogt noradrenaline, één van de belangrijkste vetafbrekende hormonen in de bijnieren van het lichaam aangemaakt. Daarnaast verhoogt groene thee de vetafbraak. Dit komt doordat groene thee de enzymwerking van het maag en alvleesklier lipase onderdrukt. Lipase is een enzym welke een belangrijke rol speelt in de vertering van vet. Als lipase wordt onderdrukt, wordt minder vet door het lichaam opgenomen en meer uitgescheiden. De krachtige hongerremmer eigenschap kan gedeeltelijk worden verklaard door het feit dat groene thee zowel het hormoon noradrenaline als dopamine verhoogt. Een andere verklaring is dat groene thee cholecystokinin (CCK) verhoogt, een hormoon dat de eetlust onderdrukt. Tot slot nog dit: Japanse wetenschappers ontdekten dat vitamine C het afslankeffect van groen thee nog versterkt. In reageerbuizen legden vetcellen, in een omgeving met groene thee-extract, minder vet vast naarmate de onderzoekers er meer vitamine C aan hadden toegevoegd. Referenties: 01 Zenk JL, Frestedt JL, Kuskowski MA. HUM5007, a novel combination of thermogenic compounds, and 3-acetyl- 7-oxo-dehydroepiandrosterone: each increases the resting metabolic rate of overweight adults. J Nutr Biochem Apr 4; 02 Potenza MA, Marasciulo FL, Tarquinio M, Tiravanti E, Colantuono G, Federici A, Kim JA, Quon MJ, Montagnani M. EGCG, a green tea polyphenol, improves endothelial function and insulin sensitivity, reduces blood pressure, and protects against myocardial I/R injury in SHR. Am J Physiol Endocrinol Metab May;292(5):E vierde jaargang

13 Medisch dossier Een gezonde huid Een gezond lichaam in een gezonde huid Walter OM Faché, Joost Meeusen H et ligt dan wel meer voor de hand om deze nutriënten uitwendig op de huid aan te brengen en inderdaad zou dit de aangewezen weg zijn. Hoge concentraties aan antioxidantia en hydraterende agentia blijken effectief te zijn bij de topische behandeling van de huid. De opzet in dit artikel is echter om aan te tonen dat nutritiënten via de voeding minstens zo belangrijk zijn voor de huid, en bovendien nog belangrijker voor de rest van het lichaam. Aandacht voor de anatomie van de huid De huid omvat 15% van het lichaam en is daarmee het grootste orgaan van het lichaam. De totale oppervlakte bedraagt maar liefst 1,8m². Ruw genomen bestaat de huid uit twee belangrijke lagen. De onderlaag (dermis) bestaat vooral uit steunweefsel dat uit collageen, elastine en glycosamineglycanen bestaat. Dit zijn vezels die respectievelijk voor de stevigheid, rekbaarheid en verschuifbaarheid van de huid zorgen. De bovenste laag, de epidermis, begint met een laag delend cellen die het ontstaan geven aan de volgende lagen. Terwijl de cellen steeds naar buiten toe worden geduwd, ondergaan ze een gedaanteverandering. Uiteindelijk gaan deze cellen de hoornige opperlaag vormen bestaande uit dode, afgeplatte cellen die bijeengehouden worden door een lijmachtige substantie. Voortdurend schilferen deze cellen van de huid af en worden ze vervangen door nieuwe huidcellen. Welke zijn de functies van de huid De huid vormt een barrière met de buitenwereld. Ze houdt de spierbundels bij elkaar en ontvangt informatie over temperatuur en tast. De huid is ook een belangrijke temperatuursregelaar. Overtollige warmte kan afgevoerd worden via verdampen van water via de 2,5 miljoen zweetklieren. Hoewel de huid ook tegen vochtverlies moet beschermen, verliezen we per dag minstens een halve liter vocht via de huid. In extreme omstandigheden kan dat oplopen tot tien liter per dag! Verder bevat de huid ook een afweersysteem, hetgeen nodig is om de aanwezigheid van tientallen miljoenen bacteriën per vierkante centimeter te controleren. Het vetweefsel onmiddellijk onder de huid dient als schokdemper en als energie-opslag. Andere functies van de huid zijn de productie van vitamine D en productie van geuren. Vijanden of bedreigingen van de huid Het hoeft geen betoog dat de tijd (lees ouder worden) de grootste vijand is van de huid, samen met een aantal andere genetische factoren. Los daarvan spelen nog een aantal factoren een rol waarop we wel vat hebben. Veel geciteerde oorzaken van huidverwering zijn roken, alcohol, cafeïne, UV-licht, medicijnen, chemicaliën, zon, wind, stress, weinig slaap en weinig beweging. Kortom deze fysische factoren en leefwijzen kunnen wij gemakkelijk zelf positief manipuleren! Laat uw huid aan het woord De gesteldheid van uw huid vertelt iets over uw gezondheid en bijhorende eetgewoonten. Hierbij kan een gamma aan symptomen aangehaald worden: opgezwollenheid, vettigheid, glans, bleekheid, roodheid, wallen, rimpels, zweren, droogheid, schilfers, dikte, levervlekken, cellulitis.... Men is nooit zeker waaraan het gelegen is, maar misschien schreeuwt de huid wel om meer voedingsstoffen en wil het minder mishandeld worden. Je kan je dus bij elke van deze tekenen afvragen of er geen tekort aan voedingsstoffen aan de basis ligt of dat je de huid niet meer moet vertroetelen. Een nutritioneel tekort dat via de huid van zich laat horen, zal des te zwaarder wegen op andere organen, dit omwille van de volgende verklaring. Referenties: 1. Barel A, Calomme M et al. Effect of oral intake of choline-stabilized orthosilicic acid on skin, nails and hair in women with photodamaged skin. Arch Dermatol Res. 2005; 297: Neukann K, Stahl W et al. Consumption of flavanolrich cocoa acutely increases microcirculation in human skin. Eur J Nutr. 2007; 46: Postaire E, Jungmann H et al. Evidence for antioxidant nutrientsinduced pigmentation in skin: results of a clinical trial. Biochem Mol Biol Int. 1997; 42(5-): Heinrich U, Tronnier H et al. Antioxidant supplements improve parameters related to skin structure in humans. Skin Pharmacol Physiol. 2006; 19(4): vierde jaargang

14 Medisch dossier Een gezonde huid Je gelaat is de spiegel van je gezondheid Zorg voor een vlot verkeer van nutriënten De huid is terecht voorzien van een uitgebreid en fijn bloedvatennetwerk. Alleen is het zo dat de huid als laatste bevoorraad wordt. Het lichaam verdeelt de voedingsstoffen zodanig dat de belangrijkste organen (hart, hersenen, longen...) voorrang krijgen. Door het bloed van voldoende nutriënten te voorzien, verzekert men zich dat na passage van de inwendige organen er nog genoeg overblijven voor de opbouw van de huid. De doorbloeding van de huid stimuleren zal daarbij ook helpen. Veel sporten en huidmassages kunnen daartoe dienen, maar ook de flavanolen uit cacao zijn nuttig gebleken. In een recente studie werd men een verbetering van de 'microcirculatie' van het bloed vlak onder de huid gewaar bij vrouwen die een cacaodrankje voorgeschoteld kregen. De studie sloot aan bij andere weldoende effecten van cacao op textuur, hydratatiegraad en roodheid van de huid. Doe er dan geen extra suiker bij want de huid is zeker niet gediend met overmaat suikerconsumptie. Eten voor een gezondere huid Vitamine C Een onmisbaar nutriënt voor de synthese van collageen in de huid is vitamine C. Collageen wordt niet door huidcellen aangemaakt, wel door de bindweefselcellen van de huid. Deze vormen overigens ook het bindweefsel van de inwendige organen zoals de bloedvaatwanden, longweefsel, kraakbeen, enz. Bindweefsel is immers het grootste weefsel in het menselijk lichaam! Een ander effect van vitamine C situeert zich wel in de huidcellen. Huidcellen worden in de epidermis aangemaakt als levende cellen. Deze cellen worden langzaam naar het buitenoppervlak geduwd, terwijl ze omgevormd worden tot dode, verhoornde cellen. Van vitamine C is aangetoond dat het deze omvorming kan bevorderen, zodat er sneller een nieuwere en eventueel een mooiere huid kan ontstaan. Met vit C krijg je een mooiere en sterkere huid! Vitamine A Vitamine A, dat het lichaam uit carotenoïden kanaanmaken, is een algemene regulator van celdeling. Dat geldt ook voor de deling van bindweefsel- en huidcellen. Vitamine A verbetert ook de verweving tussen de vezels van het bindweefsel. Met extra vit A en/of carotenoïden kan je het eelt op ellebogen en hielen snel weg krijgen. Trouwens eeltvorming op deze plaatsen is een voorteken dat de patiënt zich bevind in een potentieel precancerogeen lichaamsterrein. Het is dokter Moerman van Nederland die dit het eerst heeft waargenomen bij zijn patiënten. Silicium De essentiële mineralen koper en silicium zijn nodig om een stevig bindweefsel op te bouwen. Silicium speelt een rol in de synthese van collageen en glycosamineglycanen. Aanvankelijk werd het nut van silicium enkel aan de hand van uitwendig gebruik aangetoond, maar een studie van de universiteit van Brussel en Antwerpen liet zien dat ook oraal toegediend orthosiliciumzuur de textuur van de huid verbeterde. In de natuur komt silicium in een organisch gebonden vorm voor in haver, boekweit, bamboe, die door het organisme kan opgenomen worden. Als extra suppletie zijn er twee verschillende suppletieproducten op de markt: Biosil van Similia en Fytosil van Bioradix. Glucosamine Ondersteuning van het bindweefsel heeft enkel zin wanneer naast collageen ook gedacht wordt aan andere bindvezels, zoals glycosamineglycanen, die voor een stevig netwerkstructuur vormen waartussen siliciummoleculen deze structuur nog verstevigen. De belangrijkste bouwstof voor glycosamineglycanen is het glu- 14 vierde jaargang

15 Medisch dossier Een gezonde huid cosamine, dat op zijn beurt uit het aminozuur glutaminezuur gemaakt kan worden. Glutaminezuur komt in dierlijke voeding voor en kan ook als supplement genomen worden in de vorm van glucosaminesulfaat. Het lichaam heeft heel veel glucosaminesulfaat nodig en heeft daarbij veel zwavel nodig. Het element zwavel nemen wij helaas veel te weinig op omdat de zwavel in de voeding door de microgolfoven wordt vernietigd. MSM of metylsulfonylmethaan is één van de beste zwavel leveranciers! Bescherming tegen ultravioletstraling Huidcellen zijn speciaal voorzien van enzymen om hun intracellulaire vitamine C-concentraties op een hoog peil te houden. Daartoe moeten ook voldoende vitamine C uit de voeding aangevoerd worden (minstens 500 milligram per dag). Het belang van vitamine C is duidelijk: het treedt als antioxidant op om de oxidatieve stress veroorzaakt door het UV-licht op te vangen. Andere antioxidanten, zoals vitamine E en CoQ10 kunnen vitamine C daarbij synergistisch ondersteunen. Trouwens bloemknoppen, bloemblaadjes, boomschors en bladmoes zitten van nature vol met antioxidanten om deze tere plantenonderdelen te beschermen tegen de UV-straling. Onze huid zit ook vol antioxidanten die worden vastgehouden door melanine of het bruin huidpigment door onze huidcellen aangemaakt bij blootstelling aan de zon. Melanine is zeer gegeerd in onze maatschappij in de vorm van een zongebruinde huidsteint. Reeds 10 jaar geleden werd aangetoond dat suppletie van beta-caroteen, lycopeen, vitamine E en C een stijging teweegbrengt in melanine in de huid. Bij zonblootstelling wordt extra melanine aangemaakt om meer antioxidanten, vooral coenzym Q10 en carotenoïden te binden en te concentreren als bescherming tegen de oxidanten aanmaak van de zon op de huid. Carotenoïden zijn in dat licht heel interessant, omdat ze het UV-licht rechtstreeks kunnen opvangen Meer carotenoïden in het dieet weerspiegelt zich in meer carotenoïden in onze huidcellen. Wanneer je handpalmen en voetzolen geel-oranje beginnen te zien, kan dit een signaal zijn van teveel caroteen of te weinig omzetting naar vit A. Ook van groene thee heeft men een beschermende werking tegen UV-straling gemeld. De chemopreventieve kracht van groene thee beperkt zich niet tot haar antioxidatieve waarde. Polyfenolen uit groene thee zijn in staat gebleken om kankercellen te doen ophouden met delen en ze te doen afsterven. Carotenoïden in de huid beschermen tegen de zonnestraling Carotenoïden in planten Het fotosynthetisch apparaat van de plant is erg gevoelig voor zonlicht. Dit lijkt in tegenspraak met de gedachte dat planten hun energie uit zonlicht halen. Planten hebben echter enkel het zichtbare licht nodig; al het overige licht (UV-licht...) verstoort de fotosynthese toch maar. Door de aanmaak van pigmenten in hun bladeren selecteren planten het juiste licht. Carotenoïden zijn zulke pigmenten die vaak daartoe ingezet worden. Niet verwonderlijk dus dat carotenoïden ook in onze huid beschermen tegen zonlicht. Uit sommige carotenoïden kan vitamine A aangemaakt worden, waaronder beta-caroteen en beta-cryptoxanthine. Andere carotenoïden zijn niet minder belangrijk. Luteïne en zeaxanthine zijn essentieel als oogpigmenten en beschermen onze ogen tegen oxidatie door het zonlicht veroorzaakt. Lycopeen uit tomaten is geroemd omwille van talrijke antioxidatieve en anticarcinogene eigenschappen. Tracht dus zoveel mogelijk verschillende van deze sterk kleurende voedingsstoffen in uw voeding te brengen. Nog een studie met antioxidanten Gedurende 12 weken kreeg een kleine groep van vrijwilligers een antioxidantenmix toegediend met 3 mg lycopeen, 3 mg luteïne, 4,8 mg beta-caroteen, 10 mg alfa-tocoferol en 75 µg selenium. De vrijwilligers hadden een normale, gezonde huid. Bij deze groep nam men een verhoging van de dikte, dichtheid en effenheid van de huid waar. In de placebogroep werden geen veranderingen gevonden. - vierde jaargang

16 Advieshoekje van Walter Faché Info: De voedingsdriehoek Faché is te koop bij het VIOW tel Kook, stoof of bak tomaten om meer lycopenen toe te voegen 1. Groenten en fruit die veel zon hebben gezien, vers en niet bewerkt zijn, zullen voedingsrijker en volwaardiger zijn. De kleuren in groenten, fruit en kruiden zijn afkomstig van duizenden bioflavonoïden, de antioxidanten bij uitstek om de Homo-Sapiens te beschermen tegen de zon. 2. Voedingsdriehoek Faché is een functionele entiteit en biedt alle essentiële stoffen aan om de huid maximaal te beschermen tegen alle dagelijkse vijanden: zon, wind, uitdroging, beschadiging, uitrekking. 3. Eet of drink dagelijks groene en zwarte thee. Strooi met een puntje van een koffielepel het poeder van fijngemalen groene thee over de rauwe groenten, in yoghurt, over muesli, in warm water als een thee-instant of als kopje groene thee. 4. Eet elke dag druivenpitten, blauwe bosbes, bosbesbladen en pijnboombast. Kauw regelmatig op druivenpitten. Meng blauwe bosbesbladeren in de salade. Eet elke dag bessen. Deze voedingsmiddelen zitten vol proanthocyanidinen (250 soorten) of de OPC s genoemd. Zij oefenen een sterke antioxidant werking uit en beschermen vit C in de huid en versterken haar werking. Bovendien werken ze anti-inflammatoir voor de huid. 5. Verhoog uw lycopeenopname door zoveel mogelijk tomaten te eten. Gekookt, gestoofd, gestoomd, gebakken in de oven of verwerkt in ketchup, sauzen, concentraat levert meer lycopenen op! Voeg steeds een soeplepel vlaszaad- of perilla-olie aan tomatenpasta en sauzen. Vul uw voeding aan met dagelijks 15mg lycopeen. Ook olijven of olijfolie aan de gekookte tomaten toevoegen verhoogt 2 à 3 maal de absorptie van lycopenen! Voeg daarom bij tomatenpasta en sauzen steeds olijfolie en een soeplepel vlaszaadolie toe! 6. Laat de carotenoïden (meer dan 600!) de initiële vrije radicalen, het singulet zuurstof vangen. Het beta-caroteen is nodig bij schilferige droge huid, slechte haarconditie, slecht gezichtsvermogen, branderige en jeukerige ogen, droge ogen, oogzweren, infectie van ademhalingswegen. 7. Een natuurlijke verhouding van Ω vetzuren wordt bereikt door s morgens bij het ontbijt de volgende adviezen te volgen: een koffielepel notenmengsel van walnoten, amandelnoten, hazelnoten, pindanoten, is een uitstekend vetzuur tussendoortje voor de huid. gehakte walnoten over vers lichtgestoomde spinazie of andere bladgroenten strooien. gehakte noten strooien over gebakken of gestoomde pompoen. notenpasta kan je als broodbeleg afwisselen. bewaar noten en zaden lucht- en lichtvrij, want ze worden snel ranzig. Bewaar ze niet te lang! Koop steeds kleine hoeveelheden noten en pitten omdat zij snel ranzig kunnen worden! noten en zaden kan je de avond voordien weken in osmosewater; drink of gebruik het weekwater. je kan noten, zaden, pitten malen en samen met een weinig groene theepoeder en gemalen algen strooien over muesli, yoghurt, salades, De huid heeft jodium, goede vetzuren en alle mineralen nodig die in noten, zaden en pitten ruimschoots aanwezig zijn. koffielepel zadenmengsel: pompoen, zonnebloem, sesam, mosterd, lijnzaad, s morgens bij t ontbijt opkauwen of in muesli of yoghurt. paranoten zijn de rijkst bekende bron van selenium, een sporenelement dat alle ziekterisico s kan verlagen en de huid beschermt tegen vrije radicalen aanvallen. pompoen-, sesam-, zonnebloemzaden, pijnappelpitten roosteren in sojasaus of olijfolie en toevoegen bij een omelet, in salades, in kefir, in fruitsalade, 8. Ondersteun een ondervoede huid op drie niveaus: zorg voor een goede doorbloeding door meer te beweging, uitwendig crèmes, gels, lotions, kunnen nuttig zijn, maar een goed uitgebalanceerde voeding van binnen uit zal een langtermijnseffect nastreven. Een minimum suppletie advies kan als volgt worden samengesteld: 2 soeplepels lijnzaadolie of EVZ/d 0,5 à 3 g teunisbloemolie of GLA/d 1 à 2 g visolie EPA/d lecithine 1200 mg/d vit C > 3 g/d vit E 400IE/d 16 vierde jaargang

17 Waarom zonlicht autoimmuunziektes draaglijker Zonlicht beïnvloedt humeur, botsterkte, maakt? bloedcirculatie en immuniteit Sofie Noppe Medisch dossier Zonlicht en vitamine D W onen op een eiland waar de zon bijna altijd schijnt? Het is voor velen een droom. En ja, het is aangenaam! Door de vele berichten over schadelijk effecten van zonnestralen durven we wel eens vergeten dat de zon ook haar positieve kanten heeft. Ze zorgt voor de aanmaak van vitamine D, is de genezende kracht bij sommige huidaandoeningen, en verschaft ons een bruin kleurtje en een goed gevoel. Uiteraard blijven de waarschuwingen meer dan ooit geldig: het is belangrijk om op een verantwoorde manier te zonnen. Door met mate van de zon te genieten, vermindert de ernst van bepaalde huidaandoeningen. Psoriasis (rode vlekken en/of witte schilfers), vitiligo (witte vlekken zonder pigment) en atopisch eczeem (jeukende huidontsteking) verbeteren bij gecontroleerde blootstelling aan zonlicht. Ook ons gemoed verandert. Hoe grijzer het weer, hoe grijzer het gemoed. Er is wetenschappelijk een rechtstreeks verband aangetoond tussen het aantal zonnige dagen en depressies. De tijd nemen om bij een dipje in de zon te wandelen doet wonderen. Maar er is meer! Zonlicht induceert een daling in het aantal hartinfarcten, verlaagt de kans op ernstige breuken ten gevolge van osteoporose en verhindert een opflakkering van het klachtenpatroon bij auto-immuunziektes zoals multiple sclerose, reumatoïde artritis, insuline-afhankelijke diabetes of chronische ontstekingen aan de darm. Dit komt omdat zonlicht de aanmaak van vitamine D in onze huid stimuleert. Zonlicht maakt huid tot grootste bron van vitamine D Huidcellen bevatten heel veel provitamine D, dit is een voorlopervorm van vitamine D die ontstaan is uit cholesterol. Provitamine D absorbeert UV-stralen (zonlicht) en wordt hierbij omgevormd tot vitamine D3. Daarna gaan alle reacties vrij vlug. Vitamine D3 wordt bewerkt door onze lever en nieren tot actieve vitamine D. De omzetting van provitamine D naar vitamine D3 onder invloed van zonlicht is m.a.w. de belangrijkste stap in de aanmaak van biologisch actieve vitamine D in het lichaam. En de impact is groot! Om jou een idee te geven: op een onbewolkte, zonnige dag ligt de aanmaak van vitamine D in de schaduw van een boom Aangezien weinig voedingsmiddelen van nature rijk zijn aan vitamine D is het van belang dat we voldoende zonlicht opzoeken. - vierde jaargang

18 Medisch dossier Zonlicht en vitamine D Referenties 1) McCarty MF. Secondary hyperparathyroidism promotes the acute phase response - a rationale for supplemental vitamin D in prevention of vascular events in the elderly. Med Hypotheses 2005; 64(5): ) Holick MF. Vitamin D: importance in the prevention of cancers, type 1 diabetes, heart disease, and osteoporosis. Am J Clin Nutr 2004; 79(3): Cantorna MT, Mahon BD. Mounting evidence for vitamin D as an environmental factor affecting autoimmune disease prevalence. Exp Biol Med (Maywood) 2004; 229(11): ) Mavri A et al. Seasonal variation of some metabolic and haemostatic risk factors in subjects with and without coronary artery disease. Blood Coagul Fibrinolysis 2001; 12(5): % lager dan buiten deze schaduw. Zelfs bejaarde zeventigers bij wie de huid 75% minder provitamine D bevat, maken toch nog goed meetbare vitamine D-gehaltes aan als ze in de zon vertoeven. Vitamine D dirigeert immuunsysteem Bij auto-immuunziektes zoals multiple sclerose, reumatoïde artritis, insuline-afhankelijke diabetes (type 1) of colitis ulcerosa voert het afweersysteem (= immuunsysteem) een aanval uit op het eigen lichaam. Daartegenover staat dat vitamine D aan bepaalde witte bloedcellen oplegt hoe ze alle structuren in het eigen lichaam moeten leren aanvaarden. Vitamine D zorgt ervoor dat alle geplande aanvallen tegen lichaamseigen onderdelen minder uitgesproken zullen zijn. Er zijn intussen aanwijzingen dat vitamine D de ernst van de symptomen bij autoimmuunziektes laat dalen. Vitamine D voorkomt afbraak van skelet Beschikt het lichaam over weinig vitamine D, dan schieten onze bijschildklieren in actie. Dit heeft alles te maken met de hoeveelheid calcium in het bloed. Normaal gezien zorgt vitamine D ervoor dat de hoeveelheid calcium in het bloed altijd even hoog is. Ons lichaam is namelijk geprogrammeerd om deze hoeveelheid constant te houden. Vitamine D begeleidt de opname van calcium uit de darm en verhindert de uitscheiding van calcium in de urine. Bij voldoende vitamine D wordt dubbel zoveel calcium uit de dunne darm geabsorbeerd dan bij onvoldoende vitamine D. Is het vitamine D-gehalte te laag, dan nemen we automatisch minder calcium op uit onze voeding, én plassen we meer calcium uit. En dit kan niet! Als compensatie zullen de bijschildklieren een hormoon in de bloedbaan sturen, namelijk het parathormoon. Het parathormoon zal er alles aan doen om de calciumconcentratie in het bloed voldoende hoog te houden, maar doet dit op een eigen manier. Het parathormoon stimuleert de opname van calcium uit nieren en botten, dit om de voorraad in het bloed aan te vullen. Ja, je leest het goed: het parathormoon induceert een verhoogde afbraak van calcium uit het skelet. Het gevolg? Onze botten worden brozer en breekbaarder. Dankzij vitamine D blijven de botten echter sterk en hoeven de bijschildklieren niet tussen te komen. Minder hartinfarcten bij voldoende vitamine D Het plaatje wordt nog ingewikkelder. Doet het lichaam aan roofbouw op het skelet dan gaat dit gepaard met een ontstekingsreactie. De afbraak van calcium uit het skelet induceert de aanmaak van een ontstekingsbevorderende stof. Ja, en dan?, hoor ik jullie denken. Wel, als de lever deze ontstekingsbevorderende stof detecteert, maakt de lever onmiddellijk meer fibrinogeen aan. Dus bij een tekort aan vitamine D haalt het lichaam calcium uit het skelet en maakt de lever fibrinogeen aan. Wat er zo bijzonder is aan fibrinogeen? Het is een bloedstollingsfactor. Met fibrogeen in de buurt ontstaan gemakkelijk bloedklonters. Het zijn deze bloedklonters die mogelijks onze bloedvaten zullen verstoppen. De bloedtoevoer (= zuurstoftoevoer) naar de diverse weefsel wordt hierdoor drastisch beperkt. Wordt een bloedvat volledig afgesloten, dan raakt het weefsel in ernstige zuurstofnood. Is dit afgesloten bloedvat bij toeval één van de kransslagaders die rond het hart liggen, dan raakt de hartspier in zuurstofnood en wordt de pompfunctie gestaakt. Een hartinfarct is het resultaat! Besluit: Verstandig zonnen verlicht huidproblemen en geeft een goed gevoel. Maar bovenal verlaagt blootstelling aan zonlicht het risico op een hartinfarct, osteoporose en opflakkeringen van auto-immuunziektes. Interessante weetjes: Blootstelling aan zonlicht kan nooit aanleiding geven tot een intoxicatie met vitamine D. Voedselbronnen van vitamine D zijn kabeljauwleverolie en vette vis zoals zalm, makreel, sardienen. Melk, fruitsap, granen en brood worden soms verrijkt met vitamine D aangeboden. Vitamine D stapelt zich op in vetweefsel waardoor de beschikbaarheid in het lichaam daalt. Dit verklaart het chronisch tekort aan vitamine D bij zwaarlijvige personen. Het is niet zo vreemd dat vitamine D ontelbare functies vervult in het lichaam aangezien cellen uit hart, maag, hersenen, huid, geslachtsorganen en geactiveerde witte bloedcellen antennetjes bevatten waar vitamine D kan aan binden. Zonder blootstelling aan zonlicht is voor volwassenen een dagelijkse inname van 1000 IU vitamine D een vereiste. 18 vierde jaargang

19 Medisch dossier Huidtypes en hun zongevoeligheid Huidtype bepaalt zongevoeligheid Geert Vergote Een stralende zon, een verfrissende wind, het is verleidelijk, maar onbeschermd zonnen is niet zonder gevaar. Spijtig genoeg moeten we soms op de blaren zitten. Onze huid wordt vaker blootgesteld aan UV-stralen dan we denken. De meeste mensen zijn ervan overtuigd dat alleen echte zonnekloppers gevaar lopen en dat bewegen (tuinieren of sporten) in de zon geen kwaad kan. Dit is verkeerd, want elke activiteit zonder bescherming tegen schadelijke UV-stralen is ongezond. Ultraviolette straling wordt door een onbeschermde huid geabsorbeerd. De gevolgen worden snel (zonnebrand) of op lange termijn (veroudering van de huid, huidkanker) zichtbaar. De ernst van zonnebrand is afhankelijk van de duur van de blootstelling, je huidtype en het seizoen. Meestal beperken de gevolgen zich tot een lichte roodheid van de huid maar bij erge verbranding ontstaan blaren en symptomen zoals koorts, misselijkheid en uitdroging. UV-stralen De zon produceert verschillende soorten straling waar ultraviolette (UV) straling er één van is. Er bestaan drie types UV-licht: UV-A, UV-B en UV-C. Alleen UV-A en UV-B stralen bereiken de aarde. De hoeveelheid UV-licht waarmee we in contact komen is van verschillende factoren afhankelijk zoals : het seizoen (in de winter bereiken minder UV-stralen de aarde dan in de zomer) het uur van de dag de hoogte (20% meer UV-B op 1500m boven de zeespiegel) de weerkaatsing op het aardoppervlak (85% weerkaatsing door sneeuw, 17% door zand, 5% door water en 3% door gras), Donkere of bleke huid? Onze huid bevat cellen die de huidskleur bepalen. Deze cellen worden pigmentcellen of melanocyten genoemd. De huidskleur komt tot stand door een aantal factoren waarvan de hoeveelheid huidkleurstof (melanine) en de verdeling van de kleurstof in de bovenste huidlaag de belangrijkste zijn. Bij stimulering van de pigmentcellen door zonlicht ontstaat de zo geliefde bruine kleur. Een verhoogde melanineproductie biedt bescherming, maar de productie van deze kleurstof is sterk afhankelijk van het fototype, dit is de mate waarin men op de zon reageert. Zes verschillende fototypes kunnen worden onderscheiden: Fototype I: personen die nooit bruin worden, alleen rood (vb. roodharigen) Fototype II: personen die altijd rood worden maar daarna toch kunnen bruinen Fototype III: personen die altijd bruinen maar soms eerst lichtrood worden Fototype IV: personen die altijd bruinen en nooit rood worden (Zuiderlingen: Italianen, Spanjaarden, ) Fototype V: personen die gepigmenteerd zijn (vb. Indianen, ) Fototype VI: personen die sterk gepigmenteerd zijn (vb. Negers) - vierde jaargang

20 Medisch dossier Huidtypes en hun zongevoeligheid vooral aandacht aan de kwetsbare zones (oren, neus, lippen, rugkant van voeten en handen, halsuitsnijding (ook bij de heren!), schedel van kaalhoofdigen, okselholten en geslachtsdelen bij kinderen of als je aan naturisme doet. Geleidelijk aan de zon wennen. Zeker bij kinderen, de uren tussen 11 en 15 uur vermijden. Smeer je huid om de twee uur in zolang je in de zon blijft, zelfs op het einde van de dag. In de bergen moeten blootgestelde zones om het uur ingesmeerd worden (winter en zomer). UV-indexschaal De UV-index is een maat voor de hoeveelheid schadelijke zonnestralen. Hoe groter dit getal hoe gemakkelijker (sneller) je huid verbrandt. Chronische blootstelling aan zonlicht doet de huid sneller verouderen en verhoogt het risico op de vorming van huidkanker. Bij het ouder worden, veranderen de eigenschappen van onze huidvezels (collageen, elastine). De huid kleurt geel, vertoont rimpels en is minder elastisch. Onder invloed van zonlicht (vooral UV-A licht en in mindere mate UV-B) wordt er collageen en elastine van mindere kwaliteit gevormd met als gevolg een snellere veroudering van de huid. Vooral personen met een bleke huid (fototype I en II) lopen het hoogste risico op huidbeschadiging door de zon. Is één laagje zonnecrème genoeg? Door het gebruik van zonneproducten kunnen we onze huid beschermen tegen de schadelijke effecten van zonlicht. Volledige afscherming van het zonlicht is gewenst voor huidtypes die geen zon verdragen, kleine kinderen en personen die overgevoelig reageren op zonlicht. Nagenoeg iedereen is overtuigd van het belang van een zonneproduct maar een verkeerd gebruik biedt geen bescherming! Alleen wanneer we onze huid regelmatig insmeren en een voldoende hoeveelheid aanbrengen kunnen we de schadelijke invloeden van het zonlicht voorkomen. Smeertips Ten minste 15 tot 30 minuten vóór het zonnen alle lichaamsdelen insmeren die worden blootgesteld aan de zon. Besteed UV-INDEX UV-INTENSITEIT HUID VERBRANDT 1-2 Zeer laag Vrijwel niet 3-4 Laag Langzaam 5-6 Matig Gemakkelijk 7-8 Hoog Snel 9-12 Zeer hoog Zeer snel Welke beschermingsfactor moet ik kiezen? Tegenwoordig bevatten zonneproducten een UV-A en een UV-B filter. De beschermingscapaciteit van het product wordt weergegeven door de protectiefactor (PF) of SPF (sun protection factor). Hoe kleiner het getal hoe minder goed het product beschermt. De eerste dagen gebruik je best een zonnecrème met een hoge beschermingsfactor, als je huid een bruinere kleur vertoont kan je overschakelen op een crème met een lagere beschermingsfactor. Gebruik steeds een zonneproduct dat past bij je huidtype. Daarnaast bieden een pet of een hoed bescherming voor het hoofd, het gezicht en de oren. De keuze van de beschermingsfactor wordt bepaald door je huidtype en de sterkte van de zonnestralen (de UV-index). Met de onderstaande tabel kun je voor elke waarde van de UV-index bepalen welke beschermingsfactor je het best gebruikt (afhankelijk van je huidtype). UV-index Huidtype I II III IV vierde jaargang