Handleiding data deponeren in EASY. interviewdata en Oral History. juni 2016

Transcriptie

1 Handleiding data deponeren in EASY interviewdata en Oral History juni 2016

2 Handleiding data deponeren in EASY - algemeen U staat op het punt om data te deponeren bij DANS in het online archiveringssysteem EASY. Daarmee zorgt u ervoor dat uw data duurzaam worden gearchiveerd en door anderen gevonden en hergebruikt kunnen worden. In EASY deponeert u uw data als een dataset. Een dataset bestaat uit de volgende onderdelen: - een beschrijving in EASY, de metadata. Er wordt automatisch een Persistent Identifier toegekend, een unieke identificatie met een duurzame link die altijd naar de dataset zal verwijzen. - de documentatiebestanden die het onderzoek en de bestanden beschrijven. - de databestanden. Deze handleiding geeft u handvatten voor alle drie de onderdelen. U krijgt antwoord op vragen als: - welke keuzes heeft u binnen EASY? Hoe vult u de schermen in? - welke documentatie heeft een hergebruiker nodig om uw dataset te begrijpen? - welke gegevens kan DANS wel en niet opslaan? Naast deze handleiding Interviewdata en Oral History is er ook een algemene handleiding en één voor archeologie. De informatie uit de algemene handleiding is opgenomen in zowel de handleiding Archeologie als de handleiding Oral History, met daarbij extra aanwijzingen voor deze disciplines. Alle handleidingen staan op de DANS-website met de toelichting op data deponeren. 1 Uw data worden gearchiveerd volgens de richtlijnen van het internationaal erkende Data Seal of Approval 2, het ICSU-WDS 3 en het NESTOR seal for trustworthy digital archives 4. De gebruikte documentatievelden (metadata) zijn in overeenstemming met de richtlijnen van de Dublin Core standaard

3 1: Data voorbereiden Interviewdata uit medisch, psychologisch of sociaalwetenschappelijk onderzoek Hieronder volgt een beschrijving van de handelingen die nodig zijn om data uit Oral History projecten op te slaan. Deze data zijn wettelijk gezien relatief eenvoudig te delen wanneer de geïnterviewde hiervoor toestemming heeft gegeven en het onderwerp geen aanleiding geeft om te vrezen voor de veiligheid van geïnterviewde. Wilt u data deponeren uit een medisch, psychologisch of sociaal-wetenschappelijk onderzoek, dan is er vaak aanvullende wetgeving van toepassing. Neem in dat geval contact op met DANS. Hiervoor geldt: hoe vroeger in het project u contact opneemt, hoe beter. Voorbereiding deponeren interviews uit Oral History projecten Data-en documentatiebestanden Voor u een dataset deponeert, is het belangrijk die interview- en documentatiebestanden te selecteren die zinvol zijn voor mogelijk hergebruik of nodig zijn ter verificatie van het onderzoek. Qua audiovisuele bestanden ontvangen wij graag: De ruwe versie voor opslag in het archief: zonder knippen en editing in de originele kwaliteit MP4/H264 MOV- of als het audio betreft, in WAV formaat. Een versie in MP4-formaat (320x240 6 ) voor op de streaming server, mits de dataset niet voor lange tijd onder embargo valt. Als het interview fragmenten bevat met 'gevoelige informatie' die niet openbaar gemaakt mogen worden, dan de timecode aangeven waar het betreffende fragment zich bevindt. Die delen worden door de player overgeslagen. U kunt ook zelf de fragmenten verwijderen, geef dan wel aan in de metadata (veld Remarks) dat dit een ge-edite versie betreft. Essentiële documentatiebestanden zijn: Verklaring van geen bezwaar van de interviewer (incl. portretrecht), als gescand ondertekend document of mondeling voorafgaand aan het interview. Deze verklaring is niet zichtbaar in EASY. Verklaring van geen bezwaar van de geïnterviewde (incl. portretrecht), als gescand ondertekend document of mondeling voorafgaand aan het interview. Deze verklaring is niet zichtbaar in EASY. Rapportages zoals verslagen, projectrapportages, notities e.d., die betrekking hebben op het project en de interviews Alle overige documenten waarvan u vindt dat deze noodzakelijk zijn voor een goed begrip van het interview of het project 6 Dit geldt voor een aspect ratio van 4:3, bij een aspect ratio van 16:9 (HD) is dat 426x240.

4 Transcriptie van het interview (bij een groot aantal bestanden) een bestandslijst of inhoudsopgave van de dataset met een beschrijving van de inhoud van de afzonderlijke bestanden, en de eventuele samenhang tussen de files. Toelichting op de transcriptie Een transcriptie dient aan een aantal voorwaarden te voldoen met het oog op hergebruik en een eventuele koppeling aan een audio-/videobestand zodat het interview doorzoekbaar gemaakt kan worden (de zgn. oplijning ). De transcriptie dient een tekstbestand met zo min mogelijk opmaak te zijn. Voorafgaand aan de eigenlijke transcriptie noemt u de titel van het interviewproject, naam van de geïnterviewde, naam van de interviewer, plaats en tijd van het interview, trefwoorden en samenvatting van het interview, naam van de transcribent, en de naam van de eigenaar van het bestand. De interviews dienen letterlijk te worden uitgeschreven. Van groot belang is ook het aangeven van de tijdcodering. De richtlijn hiervoor is dat ongeveer elke minuut van het interview de tijdcode op een aparte regel genoteerd wordt. Voor het onderscheid tussen interviewer en geïnterviewde is het aan te bevelen een codering voor de namen te gebruiken zoals IV (interviewer) en GI (geïnterviewde). Hierbij kunt u het beste iedere vraag en ieder antwoord op een nieuwe regel laten beginnen. Vereiste aanvullende documentatie Om interviewdata aan derden te kunnen aanbieden, is een verklaring van zowel de geïnterviewde als de interviewer noodzakelijk. Hierin geven zij toestemming tot het openbaar maken van het interview, eventueel onder beperkende voorwaarden. Bij videobestanden moet deze verklaring voor de personen die in beeld komen ook betrekking hebben op het portretrecht. U kunt uw data openbaar toegankelijk maken, of enkel beschikbaar stellen op aanvraag. Op onze website vindt u voorbeeldverklaringen voor geïnterviewden en interviewers, zowel voor Open Access-datasets als voor interviews alleen bestemd voor wetenschappelijk onderzoek (categorie Restricted (Request permission op aanvraag, u beslist dan wie bij het interview mag en wie niet). U kunt deze verklaringen laten ondertekenen door de interviewer en geïnterviewde, maar ook laten voorlezen. Let er dan wel op dat geïnterviewden hun adres niet noemen. Naamgeving bestanden Voor een snelle en goede verwerking dienen alle bestanden behorend bij 1 interview een uniforme naamgeving te hebben. Zet bij voorkeur aan het begin van elke bestandsnaam de project- of collectienaam en vervolgens het documenttype en, indien van toepassing, een nummer. Bijvoorbeeld: Video interview 01: [Naam interviewproject]_interview_01

5 Verklaring GI interview 01: [Naam_interviewproject]_verklaring_GI_interview_01. Voorkeursformaten DANS hanteert een lijst met voorkeursformaten 7 ( preferred formats ). Van data die in een voorkeursformaat worden aangeleverd, kan DANS garanderen dat deze langdurig bewaard kunnen worden en toegankelijk blijven. Interviewdata ontvangen wij graag in MP4 of.mov-formaat voor duurzame opslag op een voor buitenstaanders niet toegankelijke server, en MP4 voor in EASY, de transcripties in TXT. Heeft u data in een ander bestandsformaat, neem dan contact op met een datamanager van DANS over de mogelijkheden. Grootte van bestanden Vanwege de grootte en aard van audiovisuele bestanden heeft DANS voor een speciale tussenserver opgezet waarop u uw databestanden kunt uploaden. Omdat dit een beveiligde toegang betreft, hebben we uw IP-adres nodig. Meer hierover staat in de handleiding die u krijgt toegestuurd zodra u aangeeft klaar te zijn voor deponeren. Nadat de verbinding is opgezet, krijgt u in principe een week de tijd om uw bestanden te uploaden. Privacybescherming Interviews bevatten vrijwel zonder uitzondering privacygevoelige gegevens in de audio-files, de beeldbestanden of in de transcripties. Door het aanleveren van de nodige verklaringen is het mogelijk deze data toch beschikbaar te stellen, eventueel onder bepaalde voorwaarden. Het is echter mogelijk dat onderdelen van de interviews niet beschikbaar gesteld mogen worden. Inhoudelijke en persoonlijke informatie kunt u uit het te deponeren interview verwijderen. Zorg hierbij dat u dit documenteert en dat u de betreffende informatie ook uit de transcriptie verwijderd. Daarnaast biedt DANS de mogelijkheid om het oorspronkelijke, nietanonieme bestand op een voor buitenstaanders niet toegankelijke server te bewaren. Hou er rekening mee dat de metadata in EASY altijd openbaar is en ook gebruikt wordt door zoekmachines. In sommige gevallen kan het beter zijn om te kiezen voor een nummering (bijv. interview 01) i.p.v. de naam van geïnterviewde te noemen (bijv. interview met mevrouw Jansen). Meer informatie hierover vindt u in het rapport van Heiko Tjalsma, Rapport met betrekking tot authenticiteit en juridische aspecten van de kerncollectie Getuigen Verhalen. 8 Dit rapport beperkt zich niet tot het project Getuigen Verhalen, maar is in principe van toepassing op het deponeren van alle Oral History-bestanden

6 2: Invoeren van metadata a: via een excelformulier b: via de EASY interface Ieder interview krijgt een eigen beschrijving in EASY. Bevat een project meerdere interviews, dan vragen we u om een overkoepelende projectbeschrijving. Daarmee maken we dan een projectpagina met links naar de afzonderlijke interviews in EASY, een zgn. Thematische collectie. De afzonderlijke interviews deponeert u. U kunt hierbij kiezen uit 2 methoden: - via een excelformulier, waarbij ieder interview 1 of meerdere regels beslaat, zie 2a. - via de EASY interface, zie 2b. 2a: via een excelformulier Wilt u meerdere interviews deponeren, dan kan het de moeite lonen om de metadata in een excelformulier aan te leveren. De kolommen in dit excelformulier komen overeen met de metadatavelden van EASY. Wilt u deponeren via het excelformulier, neem dan contact op met DANS. 2b: Deponeren via EASY Ga naar en log in. Nieuwe gebruikers maken eerst een account aan via Register. EASY is Engelstalig om data ook voor onderzoekers uit het buitenland te kunnen ontsluiten. U heeft echter de keuze om uw data in het Nederlands of het Engels te beschrijven. Zie ook het kopje Taal onder 4: Documentatie en toegangsniveau. Afbeelding 1: Website van EASY

7 3: Start het deponeren Ga in EASY naar DEPOSIT YOUR DATA. Vervolgens selecteert u de juiste discipline (History in het geval van Oral History, Social and behavioural sciences bij psychologisch onderzoek) en klikt u op de knop Start deposit. Afbeelding 2: Kiezen van de discipline

8 4: Documentatie en toegangsniveau Nadat u op Start deposit heeft geklikt, ziet u de volgende vijf schermen: 1. Required elements verplichte velden 2. Upload files - uploaden bestanden 3. Recommended elements aanbevolen velden 4. Additional elements aanvullende velden 5. Overview and submitting overzicht en data versturen Afbeelding 3: Metadatavelden sommige verplicht, sommige optioneel (optional) Binnen de vijf schermen zijn acht velden verplicht om in te vullen. De nietverplichte velden herkent u aan de aanduiding (optional) achter de veldnaam, zoals Date created (optional) hierboven. Echter, hoe meer velden u invult, hoe gemakkelijker het voor anderen is om uw data te vinden, te gebruiken en te citeren. Taal U bent in EASY vrij in uw taalkeuze, maar het advies is om de taal te gebruiken waarin de gegevens zijn vastgelegd. Is dit een andere taal dan Nederlands of Engels, bijvoorbeeld Duits of Frans, voeg dan naast de originele beschrijving ook een samenvatting en trefwoorden in het

9 Nederlands of Engels toe. Is uw interview voorzien van ondertiteling of een vertaling, noem deze taal dan ook in de metadata. Neem bij twijfel contact op met DANS. Tussentijds opslaan Onderaan elk scherm vindt u de volgende knoppen: : Sla tussentijdse wijzigingen op of : Ga naar het vorige of volgende scherm Na iedere stap in de procedure wordt uw input opgeslagen. Als u uw input tussentijds wilt opslaan, klikt u op Save draft. U kunt nu uitloggen bij EASY, op een later tijdstip weer inloggen en verder gaan waar u gebleven was. De eerder ingevoerde metadataset vindt u na inloggen als draft onder het kopje My datasets. Op het laatste scherm, 5: Overview and submitting, vindt u de knop om de dataset in te dienen. Wanneer u op de informatieknop klikt, verschijnt er een help-scherm met aanvullende informatie over het desbetreffende metadataveld. Door op het plusteken te klikken, kunt u een extra veld voor hetzelfde item aanmaken.

10 Scherm 1: Required elements - verplichte velden Afbeelding 4: Scherm 1 Required elements met default Open access for registered users De meeste velden op scherm 1 zijn verplicht. Access rights De toegang tot uw data regelt u in het veld Access rights. In dit veld kunt u aangeven onder welke voorwaarden uw data toegankelijk worden. Belangrijk voor de bepaling van de toegangscategorie zijn ook de verklaringen die geïnterviewde en interviewer hebben ondertekend. Zorg dat de vorm van toegang aansluit op de getekende verklaringen van de geïnterviewden. Standaard is aangevinkt: Open access CC0 Waiver (direct toegankelijk voor iedereen zonder in te hoeven loggen in EASY volgens de Creative Commons Zero Waiver licentie. 9 Een van de voorwaarden van de CC0-licentie is dat u afstand doet van al uw rechten op de data). 9

11 Andere opties zijn: Open access for registered users (direct toegankelijk voor ingelogde gebruikers van EASY conform de licentieovereenkomst van DANS). 10 Restricted access: request permission (pas na uw toestemming mag een gebruiker de data inzien en downloaden conform de licentieovereenkomst van DANS). 11 Other access (de data zijn niet via EASY, maar via een andere repository toegankelijk). De categorie Other access is enkel te gebruiken wanneer u een contract heeft afgesloten met DANS. Meer informatie over bovengenoemde categorieën vindt u onder de informatieknop op het scherm. Indien u dat wenst, kan een datamanager binnen 1 dataset enkele bestanden op aanvraag zetten, en andere bestanden op Open Access. Vermeld in het veld Remarks dan welke bestanden op welke manier beschikbaar zijn, dan past de datamanager dat voor u aan voor hij / zij de dataset publiceert. De verklaringen van geïnterviewde en interviewer worden in ieder geval onzichtbaar opgeslagen, dit hoeft u niet apart te vermelden. De metadata van uw dataset (na publicatie te vinden onder het tabblad Description in EASY) zijn beschikbaar als open access; hier rusten geen rechten op. Date available In het veld Date available kunt u aangeven of u een tijdelijk embargo op de data wilt instellen van maximaal twee jaar. Zodra het embargo verlopen is, wordt de dataset volgens de eerder door u gekozen toegangscategorie in Access rights opengesteld. Meer informatie vindt u onder de informatieknop op het scherm. Wilt u het embargo verlengen, neem dan contact op met DANS

12 5: Bestanden uploaden Via scherm 2: Upload files kunt u uw bestanden uploaden, zowel de dataals de documentatiebestanden. Afbeelding 5: Scherm 2 - Upload files Gebruik de Browse-knop achter het metadataveld Upload dataset om uw bestand te zoeken, selecteer het en klik op Upload om de dataoverdracht te starten. Upload alleen de documentatiebestanden en verklaringen wanneer het interviews betreft. Het interviewbestand, video en/of audio, dient u bij DANS apart aan te leveren. ZIP-bestanden in EASY Audiovisuele bestanden uploadt u niet via Scherm 2, maar levert u aan via de Tussenserver. De andere bestanden, zoals de verklaringen van geïnterviewde, verklaring van interviewer, transcriptie en evt. ondertiteling kunt u wel uploaden via EASY. Bij een omvangrijke dataset adviseren we om eerst alle bestanden samen te bundelen tot één ZIP-bestand. Bij het uploaden van het ZIP-bestand zal EASY dit gecomprimeerde bestand zelfstandig weer uitpakken en alle oorspronkelijke directories en bestanden in één keer aanmaken. Enkel ZIP-bestanden eindigend op.zip worden door EASY ondersteund en / of uitgepakt, andere ZIP-formaten zoals 7zip (.7z) niet. Omdat onzeker is of ZIP-bestanden op de lange termijn nog geopend kunnen worden, accepteren wij geen dubbelgezipte bestanden zonder meer.

13 Documentatie en toegangsniveau - vervolg Scherm 3: Recommended elements - aanbevolen velden Afbeelding 6: Scherm 3 Recommended elements Scherm 3 bevat een aantal niet-verplichte metadatavelden. We raden u echter aan om het veld Subject en, indien van toepassing, ook de velden Spatial coverage en Temporal coverage in te vullen. Subject In het veld Subject vult u trefwoorden in. Als u de trefwoorden Tweede Wereldoorlog en Oral History opneemt in het veld Subject, zal de dataset ingedeeld worden in de collecties met dezelfde namen. Bovendien wordt de dataset dan geharvest door het Netwerk Oorlogsbronnen. Het project Getuigen Verhalen harvest de datasets met het trefwoord Getuigen

14 Verhalen. Gebruik wel een nieuwe regel per trefwoord om het indelen en harvesten mogelijk te maken. Spatial coverage In Spatial coverage noemt u het gebied waarover de dataset gaat, bijvoorbeeld The Netherlands of Groningen. Temporal coverage In Temporal coverage noemt u de periode waarover het onderzoek gaat. Identifier EASY wijst automatisch een Persistent Identifier toe aan uw dataset zodra de deponeerprocedure is afgerond. Als uw dataset al een of meer identifiers van een andere organisatie heeft, noem deze hier dan, inclusief de desbetreffende organisatie, bijvoorbeeld: WODC Projectnummer: 1433 Synthegra projectnummer S Als u de dataset deponeert als onderdeel van een NWO-DANS datacontract of een ARVODI-overeenkomst, vul dan bij Identifier het NWO dossiernummer of het ARVODI-nummer in, bijvoorbeeld: NWO-Middelgroot NWO-Veni NWO-Veni ARVODI - Projectnummer

15 Scherm 4: Additional elements - aanvullende velden Afbeelding 7: Scherm 4 Additional elements Scherm 4 bevat een aantal niet-verplichte metadatavelden. Relation In het veld Relation kunt u verwijzen naar een gerelateerde dataset, publicatie of tijdschriftartikel, bij voorkeur met vermelding van de DOI (Digital Object Identifier). Is het artikel nog niet gepubliceerd, meld dan in het veld Remarks waar en wanneer het artikel naar verwachting zal verschijnen. U kunt in dit veld ook refereren aan een gerelateerde website. Vul bij Title de naam van de website in en bij URL het volledige webadres, inclusief Door Emphasize this relation aan te vinken, zal de Relation na publicatie van de dataset zichtbaar zijn op de eerste pagina van de dataset, het tabblad Overview.

16 Remarks Het metadataveld Remarks (Opmerkingen) kunt u gebruiken om aanvullende informatie over de dataset te geven die u elders niet kwijt kunt. U kunt dit veld ook gebruiken als een communicatiescherm om advies te geven over het gebruik van de data door toekomstige gebruikers, of om een verzoek te doen aan de datamanager bij DANS. Dit is vooral van toepassing wanneer u een dataset deponeert die uiteindelijk zowel Open access als Restricted access: request permission bestanden zal bevatten. In het veld Remarks geeft u dan aan welke bestanden volgens welke toegangscategorie beschikbaar gesteld moeten worden.

17 6: Bestanden versturen Afbeelding 8: Scherm 5 Overview and submitting Op Scherm 5: Overview and submitting - overzicht en versturen ziet u een overzicht van alle metadata die u heeft ingevuld. Controleer de metadata een laatste keer en geef aan akkoord te zijn met de DANS Licence Agreement door het vakje aan te vinken. Daarna kunt u op de knop Submit klikken en de deponering afronden. De dataset wordt nu naar DANS gestuurd voor controle en publicatie. Nadat u op Submit hebt geklikt, kunt u de dataset niet meer zelf wijzigen of updaten. Als u toch wijzigingen wilt (laten) doorvoeren, neemt u dan contact op met een datamanager van DANS. Als het u niet lukt om de data te submitten, kan het zijn dat een verplicht veld niet is ingevuld. EASY geeft dan aan om welk veld het gaat. Zodra u dit alsnog heeft ingevuld, klikt u nogmaals op Submit. Zodra de dataset is ingediend, ontvangt u een met de licentieovereenkomst en de Persistent Identifier van de dataset. Deze Persistent Identifier wordt actief na publicatie van de dataset door DANS.

18 7: Publicatie door DANS Nadat u de dataset gedeponeerd heeft, verwerkt een datamanager van DANS deze volgens een vastgesteld protocol. 12 Hij / zij kan u vragen om de dataset aan te passen. Als aan alle voorwaarden is voldaan, maakt hij of zij de dataset publiek toegankelijk volgens het toegangsniveau dat u heeft aangegeven en een eventueel embargo. Uw dataset is nu duurzaam gearchiveerd en kan door anderen gevonden en hergebruikt worden. Meer informatie Veel gezochte informatie over het deponeren van data kunt u vinden op de DANS-website. 13 Bij vragen en problemen kunt u contact opnemen met een datamanager van DANS via info at dans.knaw.nl of

19 Bijlage - Template voor een transcriptie Algemene gegevens interview Titel Geïnterviewde Interviewer Plaats Tijd Trefwoorden Samenvatting Transcriptie gemaakt door Eigenaar van het bestand Getuigen Verhalen, <Naam Project>, <interview met identificatiecode geïnterviewde>. Zie in EASY het veld Title. Naam (initialen), geboortedatum. Naam van de interviewer(s) (initialen), beroepsmatige achtergrond van de interviewer(s). Plaats waar het interview gehouden is. Datum en begin- en eindtijd van het interview. Lijst met relevante trefwoorden m.b.t. dit interview. Zie in EASY het veld Subject. In enkele zinnen beknopt iets vertellen over het interview. Wat is de rol van de geïnterviewde binnen het project? Wat is de aanleiding voor het interview? Verder puntsgewijs aangeven wat er aan de orde komt in het interview, bij voorkeur met tijdcodes (grote brokken). Beschrijf in het kort ook bijzondere gebeurtenissen. Dit vergroot de toegankelijkheid van het interview. Zie in EASY het veld Description. Naam en/of organisatie van de transcribent. Naam van de organisatie die het bestand gedeponeerd heeft. Zie in EASY het veld Creator. Transcriptie 00:00:00 IV Vraag van de interviewer GI Antwoord van de geïnterviewde 00:01:00 GI Vervolg van antwoord van de geïnterviewde IV Vraag van de interviewer GI Antwoord van de geïnterviewde 00:02:05 GI Vervolg van antwoord van de geïnterviewde IV Vraag van de interviewer 00:03:10 IV Vervolg van vraag van de interviewer GI Antwoord van de geïnterviewde Etc.