JAArvErslAg HZPC HOLLAND B.V

Transcriptie

1 JAArvErslAg HZPC HOLLAND B.V jaarverslag HZPC 2012/13 1

2 Voorbeschouwing De waardeketens waarin HZPC opereert, omvatten alle activiteiten vanaf de research naar nieuwe en betere rassen tot de uiteindelijke aflevering van het eindproduct aardappel aan de consument. HZPC wil waarde toevoegen aan elk onderdeel van deze waardeketens. Het eindproduct aardappel kent verschillende waardeketens. Zo is bijvoorbeeld een consument die in Algerije zijn aardappelen koopt op een lokale markt onderdeel van een andere waardeketen dan een consument die in Amerika frites bestelt bij een McDonald s restaurant. Sinds enkele jaren werken wij vanuit een sectorgerichte aanpak waarbij elke sector zich richt op een specifieke waardeketen. We kennen vijf sectoren: Traditional, Retail Fresh, French Fries, Crisps en Peeled. De laatste drie zijn de Processing sectoren. De sector Traditional richt zich op de waardeketen waarin de consument zijn aardappelen los koopt op de lokale markt. De sector Retail Fresh richt zich op de waardeketen waarin de consument zijn verse aardappelen in de supermarkt koopt. De Processing sectoren richten zich op de waardeketens van de consument die frites (French Fries), chips (Crisps) of geschilde aardappelen (Peeled) koopt. De komende drie jaren zullen we elk jaar één van de sectoren extra toelichten. In dit jaarverslag starten we met de sector Traditional. Figuur waardeketens op volgende pagina

3 strategie Distributie Verwerkingsindustrie Commercie Verpakker Handel Import Export Teler Importeur/ distributeur Agent Productie en logistiek R&D Retail RETAIL FRESH Food Service Retail PEELED CRISPS Quick Service Restaurant Food Service Retail FRENCH FRIES Lokale markt TRADITIONAL functies (ondersteunende diensten) MVO

4 inhoudsopgave Voorbeschouwing Overview en Strategie 5 Missie en Visie 6 Bericht van de directie 7 Personalia 14 Kerngegevens 15 Certificaat van aandeel 16 Operatie 17 Commercie 17 Productie & Logistiek 25 Research & Development 27 Human Resources 30 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 31 Governance en compliance 34 Risk management 34 Corporate Governance 36 Verslag van de raad van commissarissen 37 Groep in één oogopslag 39 Jaarrekening hzpc holland b.v. 40

5 OVERVIEW & STRATEGIE MISSIE EN VISIE jaarverslag HZPC 2012/13 5

6 Overview & strategie / missie en visie HZPC is een internationaal opererende onderneming actief in de markt van aardappelen. Wij ontwikkelen nieuwe, innovatieve rassen en verzorgen de afzet van vooral pootaardappelen. Onze rassen worden op vrijwel alle continenten in de wereld geteeld. Wij leveren pootgoed aan meer dan tachtig verschillende landen. Onze missie is het leveren van een bijdrage aan de ontwikkeling van verantwoord voedsel voor een groeiende wereld-bevolking. Het gewas aardappel maakt het mogelijk om in een korte periode en met relatief weinig water, goede voeding te produceren: rijk aan vitamines en koolhydraten. De productie wordt wereldwijd echter beperkt door een gebrek aan kennis en door de gevoeligheid van de aardappel voor ziektes. Wij willen een bijdrage leveren om de aardappelteelt in de wereld te verbeteren. Onderzoek en ontwikkeling spelen daarbij een belangrijke rol. Het is onze visie om een toonaangevende speler te zijn in die gebieden en sectoren waar we winst kunnen realiseren. De wereld is daarbij ons speelveld. Wij willen onze kennis van aardappelen continu verbeteren om samen met onze kwekers nieuwe rassen te ontwikkelen die voldoen aan de wensen van onze klanten. Om ons te onderscheiden van de concurrentie willen wij toegevoegde waarde leveren aan alle partijen in de waardeketen en willen we een betrouwbare partner zijn. Wij zijn trots op onze telers in de verschillende landen. Zij leveren pootaardappelen van hoogwaardige kwaliteit. Hun bedrijven zijn onlosmakelijk met ons verbonden. Wij hebben een passie voor aardappelen. Wij geloven dat onze medewerkers het verschil maken bij het versterken van de relatie met onze klanten en het vervullen van hun behoeften. Onze missie en visie vertalen zich in twee gelijkwaardige ondernemingsdoelstellingen. De eerste doelstelling is het behalen van een rendement op eigen vermogen van minimaal 8%. De tweede doelstelling is het uitbetalen van een concurrerende prijs aan onze pootgoedtelers in de verschillende landen. Op deze wijze willen wij de continuïteit voor de teler, kweker, aandeelhouder en medewerker garanderen. jaarverslag HZPC 2012/13 6

7 Overview & strategie / bericht VAN DE DIRECTIE Het jaar 2012/13 was in de basis een zeer goed jaar, maar is overschaduwd door de politieke en economische situatie in de Noord- Afrikaanse landen en in het Midden-Oosten. Met name de situatie in Egypte heeft grote gevolgen voor ons gehad. Boekjaar 2012/13 In het jaar 2012/13 was sprake van hoge pootgoedopbrengsten. Zowel in Nederland, Duitsland als Canada waren de groeiomstandigheden goed en lagen de opbrengsten boven het vijfjaarsgemiddelde. De opbrengsten in Frankrijk en Polen lagen op een meer normaal niveau. Het Verenigd Koninkrijk was de grote uitzondering waar de opbrengsten juist laag waren door overvloedige regenval. Wij zijn erin geslaagd om deze grote hoeveelheid pootgoed tegen prima prijzen te verkopen. Met name voor onze beschermde rassen hebben we goede prijzen gerealiseerd. Hierdoor lag het gemiddelde nettoprijsniveau boven het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar en hebben wij in 2012/13 de op één na hoogste netto-omzet tot dusverre gerealiseerd. De laatste jaren hebben we fors geïnvesteerd in ons bedrijf waardoor ons kostenniveau is toegenomen. Vorig jaar hebben we geconcludeerd dat we nu goed in staat zijn om onze strategie voortvarend te kunnen implementeren. De investeringen moeten zich nu gaan vertalen in een structureel hogere brutomarge. Daarom hebben we onze kosten in 2012/13 met niet meer dan 4% willen laten stijgen. Dit hebben we ook gerealiseerd (exclusief kosten voor de voorziening debiteuren). In 2011/12 is ons belang in HZPC Sverige in Zweden uitgebreid van 40% naar 100%. In het boekjaar 2012/13 hebben we 100% van de aandelen in HZPC Kantaperuna in Finland gekocht. Zweden is slechts een kleine deelneming die we volgens plan aan het reorganiseren zijn. Hierdoor is deze deelneming dit jaar nog verliesgevend geweest, maar in 2013/14 verwachten we een positieve bijdrage aan ons bedrijfsresultaat. HZPC Kantaperuna is een grotere deelneming. Deze deelneming heeft al meteen een hoger bedrijfsresultaat gerealiseerd dan het jaarlijkse bedrag dat we gedurende vijf jaar op de betaalde goodwill afschrijven. Wij geloven in onze strategie waarbij we met een beheerste groei onze investeringen in onder andere R&D en Marketing optimaal kunnen laten renderen. Onze doelstelling is het realiseren van groei in alle sectoren en in zowel bestaande als in nieuwe geografische afzetmarkten. Canada en de Verenigde Staten zijn twee van onze bestaande afzetmarkten waar we verder willen groeien. Nadat de omzet in deze landen in de afgelopen jaren al is gestegen, is deze in 2012/13 verder toegenomen met 23%. Daarnaast hebben we in 2012/13 belangrijke stappen gezet om onze aanwezigheid verder te versterken in Centraal Afrika, China en India. In deze landen zien we op termijn een groot potentieel voor pootaardappelen. 2012/13 was in de basis een zeer goed jaar, maar werd overschaduwd door de politieke en economische situatie in Noord-Afrika en in het Midden-Oosten. jaarverslag HZPC 2012/13 7

8 Overview & strategie / bericht van de directie Met name de situatie rondom onze Egyptische distributeur heeft grote gevolgen voor ons gehad. Positief is dat wij de HZPC-pootgoedteelt voor Egypte zeker hebben gesteld waarbij wij in de toekomst uitsluitend op basis van goede betalingszekerheden aan een nieuwe afnemer zullen leveren. Het nettoresultaat van 2012/13 is eenmalig belast doordat wij de gehele openstaande vordering op onze oude distributeur hebben voorzien. Wij zullen dit hieronder verder toelichten. Egypte Sinds 2000 zijn we fors gegroeid in Egypte en ook nu zien we het land nog steeds als een interessant afzetland voor pootaardappelen. Deze groei is ook gunstig geweest voor onze pootgoedtelers die wij mede hierdoor een goede pootgoedprijs hebben betaald. Het was voor ons echter nooit mogelijk om op basis van goede betalingszekerheden aan Egypte te leveren. Dit was tot twee seizoenen geleden geen probleem omdat onze distributeur er uiteindelijk altijd in slaagde om vóór de nieuwe leveringen zijn schuld over het afgelopen oogstseizoen in belangrijke mate af te lossen. Vanwege de politieke en economische situatie en de slechte markt voor pootgoed in Egypte kon onze distibuteur in najaar 2012 zijn verplichtingen echter niet nakomen. Toen dit duidelijk werd, was het pootgoed voor Egypte al gerooid en waren onze afzetalternatieven beperkt. We hebben na een grondige analyse en uitvoerig overleg besloten om toch te leveren omdat we de pootgoedteelt voor Egypte niet zomaar wilden opgeven. We hebben hierbij gestreefd naar het normaliseren van de relatie met Egypte, door op zoek te gaan naar betalingszekerheden. De huidige status is dat we in de toekomst zullen gaan leveren aan een nieuwe afnemer waarbij wij goede betalingszeker-heden hebben verkregen. Hiermee hebben we de pootgoedteelt voor Egypte voor het komende seizoen 2013/14 kunnen behouden en hebben we optimale waarborgen gecreëerd voor de middellange termijn. Op onze oude distributeur staat echter nog een omvangrijke vordering open. Hiervan is de vordering die wij hebben uit hoofde van leveringen in seizoen 2012/13 overgenomen door onze nieuwe afnemer. Deze zal de vordering in de komende jaren geleidelijk aflossen. De eerste aflossing is inmiddels conform afspraken door ons ontvangen. Over de vordering uit hoofde van leveringen vóór 2012/13 zijn wij continu in gesprek met onze oude distributeur. Samenvattend Voorzichtigheidshalve hebben we nu alle nog openstaande vorderingen op Egypte voorzien. Hetgeen we nog binnen-krijgen van onze oude vorderingen zal daarmee ten gunste van het toekomstige resultaat komen. Hierdoor hebben we nu een forse tegenvaller waardoor het nettoresultaat in 2012/13 uitgekomen is op EUR De aandeelhouder heeft besloten om hiervan EUR uit te keren, EUR 1 dividend per certificaat. Zonder de additionele voorzieningen zou 2012/13 het op één na beste jaar ooit zijn geworden, net na het uitzonderlijke recordjaar 2010/11. Dat een in de basis zo n goed jaar eindigt met slechts een beperkt financieel resultaat is een teleurstelling. Gelukkig kan HZPC zo n tegenvaller door haar solide vermogensen liquiditeitspositie goed absorberen. In de basis staat HZPC er erg goed voor. Dat HZPC er zo goed voor staat is mede de verdienste van onze medewerkers. Wij willen onze medewerkers bedanken voor hun inzet en wij vertrouwen erop dat we met z n allen in de toekomst weer mooie resultaten zullen neerzetten. Strategie Door met een goede en heldere strategie in onze externe omgeving te opereren willen wij onze ondernemingsdoelstellingen realiseren. Wij besteden dan ook veel tijd aan het observeren en analyseren van onze externe omgeving en het bepalen van onze strategie. Als belangrijk aandachtspunt zien wij de voortdurende onrust in het Midden-Oosten en enkele Noord-Afrikaanse landen. Wij houden dit scherp in de gaten maar blijven ernaar streven om handel te drijven in deze landen. We drijven al een aantal decennia handel met deze landen en echt rustig is het er nooit geweest. De betalingsrisico s zijn op dit moment echter groter dan voorheen en we zullen hier dan ook uitsluitend jaarverslag HZPC 2012/13 8

9 Overview & strategie / bericht van de directie pootgoed leveren wanneer wij afdoende betalingszekerheden krijgen om de kredietrisico s voldoende te reduceren. Op technisch gebied verandert er ook veel. Sinds enkele jaren is er meer bekend over het genoom van de aardappel en zijn er genetische merkers ontwikkeld. Daarmee kan al in een vroeg stadium vastgesteld worden of een ras al dan niet over bepaalde eigenschappen beschikt. Hierdoor kunnen veredelaars de effectiviteit van de genetische verbetering van rassen aanmerkelijk verhogen. Daarnaast zijn er ook ontwikkelingen op het gebied van de veredeling. Gekeken wordt naar andere en snellere manieren om betere genetische combinaties te creëren dan door de klassieke kruising en selectie mogelijk is. Dit kan leiden tot snellere en grotere genetische verbeteringen. De rassen die hier eventueel uit voortkomen zullen echter pas over een jaar of tien op de markt komen. Wij volgen de ontwikkelingen op technisch gebied op de voet en investeren in die ontwikkelingen waarin wij een goed potentieel zien. Om deze reden is het budget voor R&D de laatste jaren verhoogd. Ook op politiek gebied is er veel in beweging. Zo wil de Nederlandse politiek de productschappen afschaffen. Dit betekent dat het Productschap Akkerbouw gaat verdwijnen en dat wij diverse collectieve onderzoeksprojecten in gelegenheidsconsortia moeten gaan oppakken. Omdat het Productschap Akkerbouw ook verordeningen kan opleggen, kan het beheersen van ziekten in de toekomst sterk belemmerd worden omdat bepaalde verordeningen straks mogelijk gaan verdwijnen. Daarnaast wil de Nederlandse overheid het aantal ZBO s (zelfstandige bestuursorganisaties) verminderen. De Nederlandse Algemene Keuringsdienst (NAK) is nu nog een ZBO. Als dat in de toekomst verandert, kan dat betekenen dat de NAK geen bovenwettelijke keuringen meer uitvoert en dat wij dit zelf moeten gaan doen. Binnen de sector en de politiek in de EU zijn er ontwikkelingen gaande richting een uniform keuringssysteem. De normen die de politiek hiervoor wil hanteren, vindt HZPC echter te laag. Dit kan betekenen dat HZPC een eigen private keuringsnorm voor de EU zal gaan hanteren. Tot slot, op dit moment is er een boycot van Rusland op de import van aardappelen uit De EU. Hoe lang dit gaat duren, is nog niet bekend, de EU en de Russische politici zullen hiervoor een oplossing moeten vinden. De boycot kan gevolgen hebben voor onze deelnemingen in Rusland en Finland maar dit zal voor HZPC als geheel geen materiële gevolgen hebben. Uit bovenstaande blijkt nog maar eens dat er vanuit de politiek beslissingen genomen worden die grote consequenties kunnen hebben voor HZPC. Wij kiezen ervoor om een actieve rol te spelen in de discussies tussen de branche-organisatie en de politiek. Daarom spelen wij bewust een belangrijke rol in diverse brancheorganisaties als ESA, Europatat, Plantum en NAO. Wij toetsen ieder jaar of onze strategie aangepast moet worden vanwege de ontwikkelingen in onze externe omgeving. Daarbij doorlopen wij eens in de vijf jaar een uitgebreid strategisch proces. We starten dan met de corporate strategie die vervolgens als kader dient voor de opstelling van de sector- en functiestrategieën. Op dit moment doorlopen wij dit uitgebreide strategieproces en zijn de corporate strategie en de sectorstrategieën inmiddels gereed. We zitten nu middenin het proces van het opstellen van de functiestrategieën. De corporate strategie zal meer financiële doelstellingen gestuurd hebben dan voorheen. Hierbij zijn onze twee ondernemingsdoelstellingen het uitgangspunt: een rendement op eigen vermogen van minimaal 8% en een concurrerende uitbetalingsprijs aan onze pootgoedtelers. jaarverslag HZPC 2012/13 9

10 Overview & strategie / bericht van de directie Functions strategies corporate strategy Marketing plans strategic consumer plans sector strategies De hoofdpunten uit onze corporate strategie zijn: - we focussen ons op de gekozen sectoren en stimuleren het gebruik en de handel in gecertificeerd pootgoed; - we willen waarde toevoegen aan elk onderdeel van de waardeketens door het creëren van nieuwe en betere aardappelrassen en door samen te werken met onze partners in de waardeketens; - we willen de branchestandaard zetten voor betrouwbaarheid en kwaliteit; - we investeren in nieuwe geografische afzetmarkten waar de infrastructuur aanwezig is om voldoende volume en marge te creëren; - we willen continu onze interne efficiëntie verbeteren; - we streven naar het realiseren van een goed rendement voor onze certificaathouders en een goede uitbetalings-prijs voor onze telers. Strategie sector Traditional Het thema van dit jaarverslag is de sector Traditional. Hieronder volgt een korte toelichting op de strategie van deze sector. In onze corporate strategie speelt de strategie van de sector Traditional een belangrijke rol. In veel landen waar wij actief zijn, is sprake van consumenten die hun aardappelen op lokale markten kopen. Deze consumenten zijn onderdeel van de waardeketen waar de sector Traditional zich op richt. De kernpunten van de strategie van de sector Traditional zijn verdere groei, kostenbeheersing en het verhogen van het percentage beschermde HZPC-rassen. In de sector Traditional wordt veel met vrije rassen gewerkt. Dit zijn veelal oudere rassen die al jarenlang hebben bewezen een goede en consistente opbrengst te kunnen realiseren. De telers in de sector Traditional hechten erg aan deze robuuste rassen, waarvan bijvoorbeeld Spunta en Desiree door de rechtsvoorgangers van HZPC zijn ontwikkeld. Eén van de speerpunten in de strategie van de sector Traditional is om het percentage beschermde HZPCrassen te vergroten. Dit betekent in de eerste plaats het ontwikkelen van nieuwe en robuuste rassen maar anderzijds ook het overtuigen van de telers om voor onze beschermde rassen te kiezen. Waar dit niet lukt, zullen we de concurrentie aangaan met leveranciers van vrije rassen. Voor het concurreren met vrije rassen is het van belang dat we heel goed op de kosten letten om de kostprijs zo laag mogelijk te houden. Daarom ligt bij de sector Traditional het accent nog meer op kostenbeheersing dan bij onze andere sectoren. Ook voor de komende jaren zien we nog belangrijke groeimogelijkheden voor de sector Traditional. Deels door uitbreiding in landen waar we al aanwezig zijn, maar zeker ook door uitbreiding naar landen waar we momenteel beperkt aanwezig zijn. In deze landen is veelal sprake van een waardeketen die past bij de traditionele sector. jaarverslag HZPC 2012/13 10

11 Overview & strategie / bericht van de directie Financiële resultaten HZPC 2012/13 Eén van onze strategische doelstellingen in de afgelopen jaren was het realiseren van een groei van 4% per jaar in het verkochte tonnage (handel en licentie). Uit grafiek A blijkt dat we hierin geslaagd zijn. Het gemiddelde groeipercentage van het tonnage verkocht lag in de afgelopen vijf jaar op 5,6%. Zoals uit de grafiek blijkt, is deze groei in belangrijke mate gerealiseerd door onze buitenlandse deelnemingen. Ten opzichte van het vorige boekjaar is het tonnage verkocht gestegen met ton tot ton. Hoewel een deel van deze toename is veroorzaakt door de acquisitie van HZPC Kantaperuna, is het tonnage ook zonder deze acquisitie fors gestegen. We hebben met name voor onze beschermde rassen goede verkoopprijzen gerealiseerd. Het tonnage verkocht gecom-bineerd met de goede verkoopprijzen heeft geresulteerd in een omzet EUR 280,6 miljoen, de op een na hoogste omzet tot dusverre. (grafiek B) Uit grafiek C blijkt dat in de laatste jaren ook de brutomarge is toegenomen. Vorig jaar concludeerden we echter dat de stijging in de brutomarge tot 2011/12 achter bleef bij de stijging in tonnen. Dit komt omdat we de laatste jaren vooral zijn gegroeid in tonnen met een relatief lagere brutomarge per ton. Aangezien we onze ondernemingsdoelstellingen uiteindelijk moeten realiseren door te groeien in brutomarge, zullen we ons in de komende jaren daarop richten. In het afgelopen seizoen 2012/13 is de brutomarge gestegen van EUR 39,1 tot EUR 46,2 miljoen. GRAFIEK A Tonnage verkocht (handel en licentie) x ton GRAFIEK B Netto-omzet product x EUR 1 miljoen GRAFIEK C Brutomarge en indirecte kosten x EUR 1 miljoen Nederland / Buitenland Brutomarge / Indirecte kosten /09 09/10 10/11 11/12 12/ /09 09/10 10/11 11/12 12/ /09 09/10 10/11 11/12 12/13 jaarverslag HZPC 2012/13 11

12 Overview & strategie / bericht van de directie De laatste jaren hebben we flink geïnvesteerd in onze organisatie, en dan met name in R&D en Marketing. Hierdoor zijn onze indirecte kosten toegenomen. Het is nu zaak dat deze investeringen zich gaan vertalen in een structureel hogere brutomarge. Daarom willen we in de komende jaren onze kosten met maximaal 3% per jaar laten stijgen. Een belangrijke kostenpost in de indirecte kosten is de kosten voor de voorziening van dubieuze debiteuren. Deze post kan van jaar tot jaar flink fluctueren. In het GRAFIEK D Nettoresultaat en ROE (Rendement op Eigen Vermogen) Nettoresultaat x EUR 1 miljoen / ROE in % % 25% 20% 15% 10% 5% afgelopen jaar hebben wij op de vorderingen uit Egypte additionele voorzieningen getroffen. We hebben nu alle openstaande vorderingen op Egypte voorzien, maar daarmee overschaduwt deze voorziening wel de resultaten van boekjaar 2012/13. Uit grafiek D blijkt dat we in de jaren 2008/09 tot en met 2011/12 onze doelstelling van minimaal 8% ROE (Rendement op Eigen Vermogen) gerealiseerd hebben. In het afgelopen jaar hebben we echter éénmalig een ROE van slechts 2,6% gerealiseerd. De gemiddelde GRAFIEK E Solvabiliteit in % 50% 40% 30% 20% 10% ROE over de periode 2008/09 tot en met 2012/13 bedroeg 13,3%. De structurele performance van HZPC is daarmee goed. De solvabiliteit, grafiek E, ligt de afgelopen jaren boven het door ons gewenste niveau van minimaal 40%. Hiermee zijn wij in staat om eventuele tegenvallers goed op te vangen. De solvabiliteit is verslechterd doordat de balans is verlengd, terwijl het eigen vermogen nagenoeg gelijk is gebleven. Het balanstotaal is in het boekjaar toegenomen van EUR 82,9 miljoen naar EUR 91,1 miljoen. Deze balansverlenging vindt zijn oorzaak in het meeconsolideren van HZPC Kantaperuna Oy en de hogere stand van liquide middelen en telersdeposito s. De operationele cashflow bedraagt EUR 8,7 miljoen en ligt daarmee beduidend boven het nettoresultaat. Dit wordt voor een groot deel verklaard doordat we alle oude nog openstaande vorderingen op Egypte hebben voorzien. De telerdeposito s zijn voor ons een permanente bron van financiering. Teneinde het liquiditeitsrisico te beheersen hebben we met de banken dusdanige kredietlijnen afgesproken dat we altijd voldoende liquiditeitsruimte hebben, zelfs in het onwaarschijnlijke geval dat alle telers ineens hun deposito zouden opeisen. 0 08/09 09/10 10/11 11/12 12/13 0% 0% 08/09 09/10 10/11 11/12 12/13 jaarverslag HZPC 2012/13 12

13 Overview & strategie / bericht van de directie De afgelopen jaren is de koers van het certificaat sterk gestegen. Hieruit blijkt het vertrouwen van onze certificaathouders in onze organisatie. De TSR (koersstijging certificaat en dividend/koers certificaat) bedroeg in de afgelopen jaren gemiddeld 21,9% (grafiek F). Samenvattend liggen de financiële resultaten de laatste jaren in lijn met onze strategische doelstellingen. Het afgelopen jaar is in de basis een heel goed jaar geweest, maar door de additionele voorzieningen op het dossier Egypte is het nettoresultaat éénmalig sterk gereduceerd. Verwachtingen HZPC staat er financieel goed voor. Met de investeringen die we de laatste jaren in onze organisatie hebben gedaan zijn we nu goed in staat om onze strategie van beheerste (internationale) groei te implementeren. We verwachten dan ook dat we onze omzet in euro s en tonnage verder kunnen laten groeien om zo onze ondernemingsdoelstellingen ook in de toekomst te kunnen realiseren. GRAFIEK F Ontwikkeling certificaten en TSR (Total Shareholder Return) Koers certificaten x EUR 1 / TSR in % % 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 08/09 09/10 10/11 11/12 12/13 0% jaarverslag HZPC 2012/13 13

14 OvErvIEW & strategie / PersONALiA HZPC Holland B.V. Directieteam g.f.j. Backx, chief executive officer F.L. Tijmstra, chief financial officer H. Verveld, commercial director Managementteam J.J. geelhoed, manager sector Traditional R.P. graveland, manager Research & Development M.F.W. Jansen Klomp, manager sector Processing H. Verveld, manager sector Retail Fresh F. van der Werff, manager Production & Logistics H.K. Witteveen, manager Human Resource Raad van commissarissen B.T. Visser, voorzitter utrecht E. Kraaijenzank Eestrum A.T. oosterhof Engwierum W. Sinnema Arum M.J. ubbens groningen Ondernemingsraad R. Stekelenburg, voorzitter Huizen B. Meppelink, secretaris Marknesse B. Borkhuis Marum J. Brouwer Stiens M. Fokkema Sexbierum S. olijnsma-touwen gytsjerk J.H. van der Tas Hedel Manager Stet Holland B.V. - P.C. Ton Bonna Terra B.V. - W. Testers ZOS B.V. en ZOS Wehe B.V. - R. Woudwijk Huchette - Cap Gris-Nez SAS - P. Huchette (per 1 juli 2013 S. galland) Patatas HZPC España S.L. - J. Luis Marti & R. Marti HZPC Portugal Lda - J. Fernandez da Silva HZPC Americas Corp. - F.M. Koops HZPC UK Ltd. - C.R. Baker HZPC Deutschland GmbH - R. Möller HZPC Polska Sp. z.o.o. - T. Jardzioch HZPC América Latina S.A. - E. Santos Faccennini HZPC Kantaperuna OY - A. Hintikka HZPC Sverige AB - M. Kauppinen JaarVerslag HZPC 2012/13 14

15 kerngegevens x 1 miljoen euro 2008/ / / / /13 Resultaat Geconsolideerde netto-omzet 225,9 210,4 283,9 229,2 280,6 Brutomarge 34,3 32,9 43,2 39,1 46,2 Nettoresultaat boekjaar 4,8 3,6 8,6 4,4 1,0 Afschrijvingen op materiële vaste activa 1,6 1,9 2,1 2,2 2,4 Investeringen in materiële vaste activa 2,7 6,2 1,0 2,9 2,1 Balans Eigen vermogen exclusief voorgesteld dividend 32,7 34,1 37,1 38,6 38,8 Nettokasstroom uit operationele activiteiten -0,5 7,9 0,3 3,9 8,7 Liquide middelen 22,5 20,5 20,6 12,4 17,8 Schuld inzake telerdeposito s 17,5 16,9 20,0 16,6 20,8 Balanstotaal 74,7 75,3 79,8 82,9 91,1 Vermogen in % van het balanstotaal 43,8% 45,3% 46,5% 46,6% 42,6% jaarverslag HZPC 2012/13 15

16 het certificaat van aandeel HZPC heeft aandelen uitgegeven van nominaal 20 euro. Vereniging HZPC bezit 100 procent van de aandelen en heeft alle aandelen gecertificeerd. De certificaathouders vormen een besloten groep en moeten aan specifieke kwaliteitseisen voldoen. Alle certificaathouders hebben een zakelijke overeenkomst met HZPC of hebben deze in het verleden gehad. Tweemaal per boekjaar, in november en in mei, wordt door Vereniging HZPC een beursdag georganiseerd. De Friesland Bank is beurshouder en verzorgt de administratie van de certificaten. De certificaathouders worden over de onderneming geïnformeerd door middel van persberichten en via de website van HZPC: Daarnaast ontvangen de Nederlandse certificaathouders het relatiemagazine Ruggespraak en het jaarverslag. Winst per aandeel (x EUR 1) Dividend per aandeel (x EUR 1) Dividend als % van de winst Koers per 30 juni (x EUR 1) TSR (x EUR 1) TSR % van de koers (per 30 juni van het vorige jaar) 2008/09 6,12 4,00 65% 43,50 5,75 13,8% 2009/10 4,62 3,00 65% 44,00 3,50 8,0% 2010/11 10,94 7,00 64% 53,20 16,25 36,9% 2011/12 5,67 3,75 66% 64,35 14,95 28,1% 2012/13 1,30 1,00 77% 77,90 14,55 22,6% jaarverslag HZPC 2012/13 16

17 operatie/ commercie Algemeen Onze commerciële activiteiten zijn georganiseerd vanuit twee beheerslijnen: enerzijds de sectoren en anderzijds onze ondernemingen. De sectoren zijn ingedeeld op basis van het eindproduct in de waardeketen. In de sectoren zijn naast de commerciële functies ook de logistieke aflevering aan de klant en de aansturing van het veredelingsprogramma opgenomen. Wij onderscheiden de volgende vijf sectoren: de sector Traditional, de sector Retail Fresh en de Processing sectoren French Fries, Crisps en Peeled. Onze vijf sectormanagers richten zich op alle klanten in hun sector, onafhankelijk van het land. Binnen hun sector zijn zij verantwoordelijk voor het strategisch beleid voor de gehele groep, inclusief het researchprogramma. Onze buitenlandse ondernemingen zijn verantwoordelijk voor de verkoopactiviteiten in eigen land. We hebben ondernemingen met lokale productie en ondernemingen die als verkoopkantoor opereren voor het pootgoed dat in andere landen is geproduceerd. Door deze structuur kunnen wij alle partijen binnen de sector alsook de lokale markt goed en slagvaardig bedienen. Hierna volgt van elke sector een verslag van het afgelopen jaar. Zoals eerder aangegeven, wordt de sector Traditional dit jaar uitgebreider toegelicht. jaarverslag HZPC 2012/13 17

18 OpErATIE / COMMerCie TRADITIONAL TRADITIonAL De sector Traditional richt zich op de waardeketen met de consument die zijn aardappelen hoofdzakelijk los koopt op een lokale markt. De omzet van de sector Traditional bedroeg in 2012/ ton (handel en licentie). Dit is 43% van de totale omzet van HZPC in tonnen. De traditionele markt is wereldwijd. De afzet vindt echter voornamelijk plaats naar landen rond de Middellandse Zee, oost- Europa, het Caraïbisch gebied en Centraal Afrika. De sector Traditional zet hoofdzakelijk pootgoed van nederlandse origine af. Daarnaast wordt onze genetica geëxploiteerd in landen waar directe verkoop niet mogelijk is en rassen dus in licentie worden geteeld. Teler is consument De verkopen van de sector Traditional zijn gericht op telers die vaak via distributeurs worden aangeleverd. De teler is de belangrijkste partij binnen de waardeketens van de sector Traditional. Deze telers kiezen veelal voor rassen die gemakkelijk te telen zijn en die een bedrijfszekere en hoge opbrengst hebben. Distributie Lokale markt Verwerkingsindustrie De oogst wordt door henzelf of via handelaren verkocht aan de consument. Hierbij vindt geen speciale verwerking plaats, het merendeel van de aardappelen wordt los aangeboden. De eindafnemers maken slechts onderscheid tussen blank- en roodschillige aardappelen en kopen de aardappelen veelal niet op ras. Daarbij hechten zij wel steeds meer waarde aan esthetische en culinaire aspecten. Want hoewel de teler grote knollen wil, gaat de behoefte van de consument toch meer uit naar een niet al te grof product. De macht in de keten ligt echter bij de lokale telers en doordat het aanbod niet altijd breed is, koopt de consument wat beschikbaar is. In veel van de traditionele landen is en blijft de aardappel strategisch basisvoedsel en onderdeel van de noodzakelijke dagelijkse voedingsbehoefte. Verpakker Handel Import Export Teler Importeur/ distributeur Agent TRADITIONAL Waardeketen Wij proberen de waardeketen zo kort mogelijk te houden omdat elke extra schakel kostenverhogend werkt. Vooral de laatste jaren hebben we hier intensief aan gewerkt en waar mogelijk schakels geëlimineerd. Het is noodzakelijk dat we concurrerend blijven en daarmee kunnen bijdragen aan een goede pootgoeduitbetaling aan de telers en aan het financiële resultaat van HZPC. Er zullen altijd bepaalde landen blijven waar een handelsagent noodzakelijk is, maar indien mogelijk leveren we liever zonder tussenkomst van handelsagenten aan klanten. onze klanten zijn professionele pootgoed-distributeurs die vaak een jarenlange relatie hebben met HZPC. Wij segmenteren de markt in regionale, nationale en exclusieve distributeurs. Daarnaast kennen we telers die rechtstreeks importeren. De afzet aan deze laatste groep zal naar verwachting verder groeien. Logistiek naar landen rond de Middellandse Zee vindt het transport vaak per schip plaats. De laatste jaren zien we een toename van verscheping met zeecontainers. Dit is een trend die zich zal voortzetten, maar dit transport is alleen uitvoerbaar als in het land van bestemming de infrastructuur en havencapaciteit aanwezig zijn om grote volumes in containers te ontvangen. Het vervoer met zeecontainers is de laatste jaren vaak goedkoper dan het vervoer per bulkschepen. In Europa vindt transport veelal per vrachtauto plaats. In bepaalde gevallen worden pootaardappelen voor verre bestemmingen ook via koelauto s vervoerd. De logistieke organisatie is zeer belangrijk in de sector Traditional. Hierop scoort de sector Traditional een hoge mate van klanttevredenheid. Dit vereist een strakke organisatie, die wij alleen door een goede samenwerking met onze pootgoedtelers en commitment vanuit de organisatie kunnen realiseren. JaarVerslag HZPC 2012/13 18

19 OpErATIE / COMMerCie Vrije rassen groeirassen Veelbelovende nieuwe rassen spunta Desiree fabula MOZArt rodeo sifra sylvana evora LuCiNDA MeMPHis PANAMerA sagitta Kwaliteit Voor veel van onze overzeese bestemmingen worden inspecties in nederland uitgevoerd door inspecteurs uit het land van bestemming. Vaak is dit een onderdeel van het eisenpakket van die landen en vergemakkelijkt het de import. In alle gevallen vindt echter de finale goedkeuring in het land van bestemming plaats. HZPC onderkent de toegevoegde waarde van inspecteurs, ze houden ons scherp. HZPC levert uiteraard overeenkomstig de wettelijke eisen van elk land, de wensen van de markt en de klanten. Daarom vinden voor bepaalde bestemmingen voorselecties plaats en worden bepaalde partijen en telers voorgeselecteerd. ook op het gebied van verpakking en pallets willen wij zoveel mogelijk voldoen aan de wensen van het land en de klant. HZPC wordt hierdoor in de markt erkend als een bedrijf die qua kwaliteit de benchmark is voor vele concurrenten. Betrouwbaarheid Met de meeste van onze afnemers hebben wij een jarenlange relatie. HZPC wordt alom als een betrouwbare partner beschouwd, hetgeen resulteert in continuïteit in onze handelsrelaties. Wij zien betrouwbaarheid dan ook als een kernkwaliteit en willen dit uiten in alle aspecten van ons werk: onze rassenportfolio, onze snelheid van handelen en leveren, onze leveringen overal ter wereld en natuurlijk ons product van topkwaliteit. Hierin moeten we consistent zijn en geen concessies doen. Het merk HZPC staat voor betrouwbaarheid. Rassen De markt wordt nog altijd gedomineerd door vrije rassen. Twee derde van de totale markt bestaat op dit moment uit vrije rassen, met name Spunta en in mindere mate Desiree. We zien wel dat onze beschermde rassen hun plek veroveren, maar dit is een traag verlopend proces. Rassen die een aanzienlijke groei hebben doorgemaakt zijn Fabula, Mozart, Rodeo, Sifra en Sylvana. Veelbelovend zijn ook de nieuwe rassen Evora, Lucinda, Memphis, Panamera en Sagitta. om de groeipotentie van de nieuwe producten optimaal te benutten, hebben wij een productmanager aangesteld in een aantal strategische landen in noord-afrika en het Midden-oosten. Want ook al worden onze rassen streng geselecteerd en uitgebreid getoetst, de opbrengst- en kwaliteitspotentie kan alleen bereikt worden door de juiste manier van telen. gerichte teeltadvisering is hierin noodzakelijk en alleen op deze wijze kunnen onze nieuwe rassen met de meeste kans op succes verder in de markt groeien. Politieke situatie In een aantal van onze marktgebieden heersen politieke spanningen of zelfs oorlogen. Dankzij ons goede netwerk in die gebieden kunnen wij onze producten toch verkopen. Want ondanks politieke instabiliteit blijft er altijd behoefte aan onze pootaardappelen. JaarVerslag HZPC 2012/13 19

20 operatie / commercie Wel is de afzet veel complexer vanwege het fors gestegen risicoprofiel. In situaties waarin het echt escaleert in een land en infrastructuur en betalingszekerheid niet langer gegarandeerd zijn, zullen wij de leveringen moeten stopzetten. Op onze strategische productieplanning heeft dit slechts een beperkte invloed. We zijn gewend om te opereren in volatiele marktomstandigheden en met de juiste partners kunnen we veel bereiken. Dit blijkt ook uit het feit dat wij het afgelopen jaar een aanzienlijke hoeveelheid pootgoed aan Syrië hebben geleverd. Dankzij onze solide partners is het pootgoed tijdig op de uiteindelijke bestemming geleverd en betaald. Wereldbevolking De wereldbevolking zal over veertig jaar met zeker twee miljard zijn toegenomen. Deze bevolkingsgroei zal vooral in de traditionele markten te zien zijn. De behoefte aan voedsel zal evenredig stijgen en HZPC kan en wil hierin een rol van betekenis vervullen. In ons strategisch proces hebben wij een bewuste keuze gemaakt voor de marktontwikkeling in de Sub-Sahara. De sterke bevolkingstoename en de economische groei zijn belangrijke factoren die dit gebied aantrekkelijk maken. In deze landen zal het met name om licentieteelt gaan. We zullen nog gerichter gaan investeren in het kweken van rassen die geschikt zijn voor de lokale teelt-omstandigheden. We hebben een duidelijke koers voor ogen en hierop worden gerichte acties ondernomen. Daarnaast zijn wij bezig met initiatieven om ook onze aanwezigheid in China en India te verstevigen. Dit zijn landen die vanwege de enorme bevolkingsomvang een groot potentieel bieden. Verwachte groei wereldbevolking à Veranderingsproces Met de toename van de welvaart zien we verschuivingen optreden in het consumentengedrag. In landen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten ligt de voorkeur van de consument bij verse producten, vaak op de lokale markt gekocht. Omdat een verpakt product hier niet als vers wordt gezien, worden in deze landen aardappelen steeds vaker in plaats van op de lokale markt ook los aangeboden in de supermarkt. In Oost- Europa zien we dat wanneer landen toetreden tot de Europese Unie de welvaart en de westerse invloeden over het algemeen toenemen. In die landen zien we dan ook een verschuiving van Traditional naar Retail Fresh en Processing door de aankoop van aardappelproducten als frites, chips of geschilde aardappelen. Daarnaast zien we bijvoorbeeld ook in Rusland de consumentenvoorkeuren veranderen en zien we een forse toename van de investeringen in Retail Fresh en Processing. Veel van de teelt- en oogstwerkzaamheden vinden in de traditionele markten nog handmatig plaats. En hoewel dit nu nog veel gebeurt, ontstaat er steeds meer behoefte aan mechanisatie. Deze behoefte ontstaat hoofdzakelijk doordat de beschikbaarheid aan landbouwkrachten afneemt. Een toenemende mechanisatie betekent voor ons dat wij hier rekening mee moeten houden bij het kweken en bij de selectie van nieuwe rassen. Afzet 2012/13 Qua volume kunnen we terugkijken op een zeer goed jaar, net iets onder het volume van het topjaar 2010/11. Over het algemeen lagen de prijzen op een goed niveau, die van de vrije rassen lieten echter een wat lager niveau zien. De hoge pootgoedproducties alsook de grotere concurrentie in de afgelopen seizoenen zorgden ervoor dat de volumes wel werden afgezet, zij het tegen een wat lagere verkoopprijs. Omdat we de laatste vijf jaren zeker een stijgende lijn qua volume zien, is en blijft Traditional een zeer interessante markt. jaarverslag HZPC 2012/13 20

21 OpErATIE / COMMerCie RETAIL FRESH RETAIL FRESH De sector Retail Fresh richt zich op de waardeketen van de consument die verse aardappelen in de supermarkt koopt. In het jaar 2012/13 bedroeg de omzet in deze sector ton (handel en licentie) en lag daarmee ton boven het voorgaande jaar, een stijging van 4%. Met name de verkoop van de rassen Annabelle, Ambra, Challenger, Chopin, Colomba, Ingrid, Mozart en Sylvana verliep goed. 2012/13 was een belangrijk jaar omdat de vraag beantwoord zou worden of een aantal nieuwe rassen zich definitief zou vestigen op de markt. Voor nieuwe rassen als Colomba, Panther, Celandine, Sunita, gioconda, Lucinda, Talentine en Fortus hebben wij een positieve respons vanuit de markt gekregen. Dit geeft ons het vertrouwen dat deze rassen, naast ons bestaande Retail Fresh rassenassortiment, onze omzet verder gaan verhogen. De aardappel heeft nog steeds een bulkimago, en dit helpt ons niet. We moeten met name zorgen dat de jongere consumenten in de leeftijdscategorie van jaar (generatie Y) vaker aardappelen gaan consumeren. Het bulkimago en de teruglopende consumptie dagen ons uit om in oplossingen te denken. Een van die oplossingen is de presentatie van aardappelen in het supermarktschap. Deze wordt vandaag de dag door veel consumenten als saai en onoverzichtelijk ervaren. In samenwerking met een Jumbo-supermarkt hebben we een proef gedaan om de presentatie van de aardappel in het schap te verbeteren. De reacties waren enthousiast en de aardappelomzet is in de betreffende supermarkt toegenomen. De verwachting is dat dit concept verder uitgerold zal worden. In 2012 hebben wij een aardappelconsumentenstudie laten uitvoeren door een student van de Wageningen universiteit. Hieruit bleek dat aspecten als convenience, fun en variatie door generatie Y consumenten helemaal niet met aardappelen geassocieerd worden. Dit wetende was het voor ons een aanleiding om aardappelen eens anders aan te bieden: andere typen aardappel (kleuren, vormen), bereiding in verrassende gerechten, maar ook een andere presentatie en promotie op de plek van aankoop. In februari 2013 was de lancering van dit concept op de Fruit Logistica in Berlijn. Sinds die tijd hebben wij veel enthousiaste reacties ontvangen, wat ons motiveert om op deze weg verder te gaan. Feitelijk hebben al deze acties niet direct te maken met de kernactiviteiten van HZPC, maar veel meer met de generieke promotie van ons aardappelproduct. Deze sectorbrede promotie zien we ook bij andere sectoren. Een paar voorbeelden: Melk, de witte motor Kip, het meest veelzijdige stukje vlees Wijn, 1 glas per dag is goed voor hart- en bloedvaten Ei, love you - Ei hoort erbij Het komende jaar willen wij als HZPC ook weer onze bijdrage leveren aan sectorbrede promoties. Surprising Colourful Natural Nutritious completely different! JaarVerslag HZPC 2012/13 21

22 operatie / commercie Terugblik consumptiehandel 2012/13 In 2012/13 zijn de resultaten over het algemeen uitstekend geweest voor de telers, de handel van consumptieaardappelen en de verwerkende industrie in heel Europa. De voornaamste reden was dat Groot- Brittannië meer dan een miljoen ton minder oogstte dan normaal, in combinatie met een late en matige oogst in de vroege teeltgebieden van Europa. Hierdoor onstond er een tekort aan consumptieaardappelen in heel Europa met zeer hoge prijzen tot gevolg. De primeurgebieden zoals Israël, Egypte, Cyprus, Marokko, Spanje, Portugal, Zuid-Frankrijk en Duitsland hebben hier volop van geprofiteerd. De HZPC-consumptieafdeling heeft hierdoor in 2012/13 flink positief bijgedragen aan het financiële resultaat van HZPC. Als negatief punt kan vermeld worden dat de extreem hoge prijzen geleid hebben tot een beduidend lagere consumptie van verse aardappelen in Europa, een consumptie die toch al onder druk staat. Het is te hopen dat dit geen blijvende negatieve gevolgen zal hebben. jaarverslag HZPC 2012/13 22

23 operatie / commercie PROCESSING De Processing sectoren richten zich op de waardeketens met de consument die bewerkte aardappelproducten koopt zoals frites (sector French Fries), chips (sector Crisps) of voorgeschilde aardappelen (sector Peeled). In het jaar 2012/13 bedroeg de omzet in deze sectoren ton (handel en licentie) en lag daar-mee ton boven het voorgaande jaar, een stijging van 12,6%. Met name de verkoop van de rassen Innovator, Challenger, Sagitta en Taurus verliep goed. FRENCH FRIES French Fries Onder aanvoering van Quick Service Restaurants (QSR) als McDonald s, Burger King, Wendy en KFC groeit de mondiale markt voor de afzet van frites en aan fritesgerelateerde producten. Deze groei vindt met name plaats in de zogenaamde BRIC-landen (Brazilië, Rusland, India en China). Daarnaast zien we een stijgende vraag naar frites in Oost-Europa. Voor de productie van QSR-frites worden zeer hoge eisen gesteld aan de kwaliteit van de frites. Hieraan kan alleen worden voldaan met rassen die over de juiste QSR-eigenschappen beschikken in samenhang met een hoogwaardige teelt. Wij willen aanwezig zijn en groeien in alle continenten waar frites worden geproduceerd. In het afgelopen jaar zijn wij hierin geslaagd en hebben wij onze positie mondiaal verder kunnen versterken. Ons ras Innovator vervult hierin een hoofdrol. Daarnaast hebben wij in samenwerking met Lamb-Weston het nieuwe witvlezige ras Ivory Russet geïntroduceerd bij McDonald s in Europa. Ivory Russet is een welkome aanvulling in het QSR-segment waar men witvlezige aardappelen wenst. Wij werken hard aan een verdere verbreding van onze portfolio van rassen voor dit specifieke segment. De Retail- en Foodservicemarkt vraagt om rassen die multifunctioneel zijn. In deze markt heeft het ras Challenger zich het afgelopen seizoen zeer goed ontwikkeld. Challenger biedt zowel de verwerker als de producent van grondstof voordelen ten opzichte van de bestaande rassen. De afzet vindt plaats in een groot aantal landen. De investeringen in de research zullen de komende jaren gericht zijn op aspecten als textuur, smaak, suikergehalte, consistentie en opbrengst. jaarverslag HZPC 2012/13 23

24 OpErATIE / COMMerCie PEELED PEELED De retailmarkt van de sector Peeled bevindt zich vooral in noord- Europa; de Foodservice-markt van de sector Peeled bevindt zich vooral in noord-europa en Scandinavië. Kenmerkend in de Retail is dat hoofdzakelijk private labels worden aangeboden. Dit volume groeit gestaag. Als gevolg van de aanhoudende economische stagnatie groeit deze conveniencemarkt op dit moment minder sterk. Wij verwachten dat op termijn deze conveniencemarkt ook zijn intrede zal doen in landen en continenten waar dit nu nog niet het geval is zoals onder meer de Verenigde Staten van Amerika. In de nog jonge sector werken we nu een aantal jaren met het ras Saline, dat goed wordt ontvangen. Daarnaast worden onze rassen Sagitta en Challenger meer en meer gebruikt als multipurpose rassen. Het afgelopen seizoen is met de introductie van Leonardo gestart. We zijn nadrukkelijk op zoek naar rassen met een onderscheidend vermogen zowel op het agronomische vlak als in de consumentenvoorkeur. De eerste resul- taten uit dit recent gestarte programma verwachten wij over een aantal jaren te kunnen presenteren. CRISPS CRISPS Met name in de BRIC-landen, waar de economie zich sterk ontwikkelt en de levensstandaard stijgt, is de chipsmarkt een sterk groeiende markt. Binnen HZPC heeft de sector Crisps zich in 2012/13 positief ontwikkeld. De omzet is sterk gegroeid en inmiddels worden de rassen Taurus en Crisps4all breed afgezet. Vanuit product-management is er ondersteuning richting onze klanten bij de introductie en verdere groei van onze rassen. Wij willen onze ambitie van groei verwezenlijken door het ontwikkelen van nieuwe chipsrassen waarmee we onze portfolio verbreden. naast vanzelfsprekende zaken als opbrengst, weerbaarheid van het gewas, drogestof- en suikergehalte richten we ons hierbij ook op andere aspecten zoals textuur en consistentie. JaarVerslag HZPC 2012/13 24

25 operatie / PRODUCTIE & LOGISTIEK jaarverslag HZPC 2012/13 25

26 operatie / productie & logistiek Areaalontwikkeling Het pootgoedareaal dat wereldwijd voor HZPC (inclusief Stet) werd geteeld bedroeg ruim ha in 2012/13, een toename van 300 ha ten opzichte van het jaar daarvoor. Een deel hiervan betreft de overname van het Finse bedrijf Kantaperuna, het overige deel betreft autonome groei. Deze autonome groei vindt met name plaats in het buitenland. In Nederland is het productieareaal bij HZPC Holland B.V. de laatste jaren redelijk stabiel, maar neemt het areaal bij onze deelneming Stet toe. Een belangrijk uitgangspunt voor de areaalverdeling blijft de local for local productie, dus waar mogelijk dicht bij de eindgebruiker zodat daarmee onnodige transportkosten worden voorkomen. Pootgoedproductie in 2012 Het groeiseizoen 2012 heeft zich gekenmerkt door bijzonder grote oogsten in Nederland, Duitsland en Canada. Door zeer gunstige groeiomstandigheden in het voorjaar was in vrijwel alle Europese landen het knolaantal per plant zeer hoog. In Nederland resulteerde dit in een opbrengst boven het vijfjaarlijks gemiddelde met een grote hoeveelheid product in de potermaat. In de overige landen waren de oogsten gemiddeld tot goed. Uitzondering was het Verenigd Koninkrijk waar overvloedige regen de oogst heeft belemmerd. De Nederlandse pool heeft hiervan kunnen profiteren doordat extra pootgoed vanuit Nederland naar Het Verenigd Koninkrijk verkocht kon worden. Ziektebeheersing in de pootgoedteelt In de Nederlandse pootgoedteelt speelt de Erwiniabacterie nog steeds een belangrijke rol. Eind 2012 is het Deltaplan Erwinia afgerond. Dit gezamenlijke onderzoek is gefinancierd door de Nederlandse pootgoedsector en heeft geleid tot een groot aantal aanbevelingen voor pootgoedtelers. HZPC heeft in aanvulling hierop met het college van telers in Nederland afspraken gemaakt over verdere reductie van het aantal veldgeneraties in de pootgoedteelt. Uiteindelijk zal deze investering van de sector moeten leiden tot een reductie van faalkosten en tot een betere garantie van de kwaliteit van het eindproduct. Sector Traditional In 2012/13 is ruim ton van het Nederlandse pootgoed geëxporteerd voor de sector Traditional. Het merendeel van de traditionele markt bevindt zich rond de Middellandse Zee. Voor deze markt blijft een sterke voorkeur gelden voor pootgoed van Nederlandse origine. Een belangrijke succesfactor voor het Nederlandse pootgoed is de productkwaliteit: ziektevrij materiaal met een sterke groeikracht. Deze goede kwaliteit is een gevolg van gezonde lokale groeiomstandigheden en de uitgebreide expertise van de pootgoedtelers op het gebied van teelt en bewaring van pootgoed. Een andere belangrijke factor die grootschalige export voor de traditionele sector mogelijk maak, is een goede logistieke organisatie. Het samenspel van HZPC met telers, keuringsdienst, emballageleveranciers, vervoerders en stuwadoors maakt het mogelijk om in korte tijd grote hoeveelheden pootgoed te exporteren. Dit is een proces wat door de jaren heen steeds verder geoptimaliseerd is en wat cruciaal is voor de sterke exportpositie van HZPC. In 2012/13 hebben we bij HZPC Holland B.V. en bij onze deelneming Stet Holland B.V. gezocht naar mogelijkheden om dit traject nog verder te verbeteren. Zo is in 2012 het bestelproces van de emballage geoptimaliseerd door verdere automatisering. Daarnaast is een deel van het containervervoer aangepast door het wegtransport naar de haven te vervangen door binnenvaart. Naast kostenbesparingen is hiermee ook in het kader van duurzaamheid een belangrijke stap gezet. Dit traject zal de komende jaren waar mogelijk verder worden uitgebouwd. Het transport per container past in het streven naar een optimale logistiek met behoud van productkwaliteit. Voor de traditionele sector vindt gaandeweg een verschuiving plaats van bulkvervoer in zeeschepen naar vervoer in zeecontainers. Het voordeel van vervoer in containers is dat de productkwaliteit op de plaats van bestemming beter gegarandeerd kan worden. Voorwaarde voor transport met zeecontainers is dat de lokale infrastructuur hier wel geschikt voor is. jaarverslag HZPC 2012/13 26