Informatieblad. De belangrijkste punten op een rij. - Ondanks de ondertekening van het convenant behoudt de INFOBLAD SPONSORING OP SCHOOL

Transcriptie

1 FS01 SCHORSING EN UITSLUITING VAN LEDEN VAN DE MEDEZEGGENSCHAPSRAAD Informatieblad SPONSORING OP SCHOOL Informatieblad SPONSORING OP SCHOOL Inhoudsopgave De belangrijkste punten op een rij p. 1 De belangrijkste punten p. 2 Wat gaat het over? p. 3 Stand van zaken p. 4 Welke wetten en regels p. 5 Wat vindt de Vereniging Openbaar Onderwijs? p. 6 Meer informatie - Er is sprake van sponsoring als een school geld of andere materiële bijdragen ontvangt (bijvoorbeeld computers of lesmateriaal), waarbij een tegenprestatie wordt verlangd van de school. - In 2009 is er een nieuw Convenant Scholen voor primair en voortgezet onderwijs en sponsoring, opgesteld door het ministerie van OCW en vijftien organisaties (besturenorganisaties, organisaties van schoolleiders, ouderorganisaties, het LAKS, VNO-NCW, MKB- Nederland, Groep Educatieve Uitgeverijen en de Consumentenbond). De bedoeling van het convenant is om schoolbesturen, personeel, ouders, verzorgers en leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs een kader te bieden waaraan zij overeenkomsten In de Wet Medezeggenschap op Scholen (WMS) zijn de bevoegdheden m.b.t. sponsoring vastgelegd met sponsors kunnen toetsen. - Alle betrokkenen op school hebben formele inspraak als het gaat over sponsoring op school. In de Wet Medezeggenschap op Scholen (WMS) zijn de bevoegdheden van personeel, ouders en (in het voortgezet onderwijs) leerlingen geregeld. - Ondanks de ondertekening van het convenant behoudt de Vereniging Openbaar Onderwijs de voorkeur voor een wettelijke regeling. Dat geeft de meeste duidelijkheid en is de beste manier om de toenemende vercommercialisering van het onderwijs een halt toe te roepen.

2 PAGINA 2 Waar gaat het over? Volgens het Convenant Scholen voor primair en voortgezet onderwijs en sponsoring, mag sponsoring niet leiden tot het eenzijdig of gekleurd informeren van leerlingen Er is sprake van sponsoring als een school geld of andere materiële bijdragen ontvangt (bijvoorbeeld computers of lesmateriaal), waarbij een tegenprestatie wordt verlangd van de school. Leerlingen, ouders, leraren en andere medewerkers op de school kunnen daarmee worden geconfronteerd. Dat zal tot weinig problemen leiden als de tegenprestatie bescheiden is. Van oudsher komen reclame-uitingen voor op school. De plaatselijke slager bijvoorbeeld orbeeld sponsort de sportdag door een advertentie in de schoolkrant. De boekwinkel geeft prijsjes weg voor de fancy fair. Deze vormen van reclame nemen een bescheiden plek in: het gaat vaak om kleine zaken, die eenmalig worden aangeboden. Als er een structurele urele of grote tegenprestatie wordt gevraagd van de school kan sponsoring wel tot problemen leiden. Zo wilde een schoolbestuur in de jaren negentig van de vorige eeuw extra lokalen laten bouwen gesponsord door een hamburgergigant. Als tegenprestatie moest de naam van de sponsor permanent zichtbaar zijn in de school. Een recenter voorbeeld betreft een farmaceutisch communicatiebureau, dat gesponsorde gastlessen verzorgde op school. Daarbij werden logo s zichtbaar in de gastlessen en op proefproducten, die in een tas aan de leerlingen werd meegegeven. Dit is in tegenspraak met het uitgangspunt in het Convenant Scholen voor primair en voortgezet onderwijs en sponsoring, (zie hieronder) dat sponsoring niet mag leiden tot het eenzijdig of gekleurd informeren van leerlingen. Waarom sponsoring? Scholen zijn vaak op zoek naar een extra geldstroom om extra leermiddelen aan te schaffen, zoals extra boeken en computers, of om het schoolgebouw te verfraaien. Voor sponsors zijn scholen interessant. Jongeren hebben veel geld te besteden. Naast het zakgeld dat zij ontvangen hebben zij vaak een bijbaantje. Zij zijn daarmee een kapitaalkrachtig marktsegment, die miljarden te besteden heeft aan kleding, computers, games, mobiele telefoons, muziek, snoep en uitgaan. Jongeren zijn over het algemeen goed beïnvloedbaar. Die interessante doelgroep is in één keer te bereiken in de school. De sponsor krijgt ze aangeboden in handzame soorten : in verschillende typen onderwijs (bijvoorbeeld vmbo, havo, vwo et cetera) en in herkenbare groepen of klassen. De school zit elk jaar weer vol.

3 PAGINA 3 Stand van zaken m.b.t. sponsoring Sponsoring mag niet de onderwijsinhoud en continuïteit van het onderwijs beïnvloeden Met betrekking tot sponsoring heeft de politiek tot nog toe niet gekozen voor wetgeving. In plaats daarvan is door verschillende kabinetten ingezet op zelfcontrole e binnen de sector. Dat gebeurde door middel van convenanten. In 2009 is er een nieuw Convenant Scholen voor primair en voortgezet onderwijs en sponsoring, opgesteld. De bedoeling daarvan is om schoolbesturen, personeel, ouders, verzorgers en leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs een kader te bieden waaraan zij overeenkomsten met sponsors kunnen toetsen. Het convenant is ondertekend door bewindslieden van het ministerie van Onderwijs samen met vijftien besturenorganisaties, organisaties ies van schoolleiders, ouderorganisaties, het LAKS, VNO- NCW, MKB- Nederland, Groep Educatieve Uitgeverijen en de Consumentenbond. De Vereniging Openbaar Onderwijs is mede- ondertekenaar. Alle scholen in het basis- en voortgezet onderwijs hebben in 2009 een nieuwe brochure ontvangen over sponsoring op school, waarin ook informatie over de gedragscode. Zo staat onder andere in het convenant dat sponsoring verenigbaar zal moeten zijn met de pedagogische en onderwijskundige taken en doelstelling van de school. Er mag geen schade worden berokkend aan de geestelijke en/of lichamelijke gesteldheid en ontwikkeling van kinderen. In lesmaterialen en leermiddelen mag geen (impliciete) reclame voorkomen en mag er geen sprake zijn van onvolledige of subjectieve informatie. ie. Sponsoring mag niet de onderwijsinhoud en continuïteit van het onderwijs beïnvloeden. Het primaire onderwijsproces mag niet afhankelijk zijn van sponsormiddelen. En de sponsoring mag niet de objectiviteit, de geloofwaardigheid, de betrouwbaarheid en de onafhankelijkheid van het onderwijs, de scholen en de betrokkenen in gevaar brengen. Bovendien moet sponsoring een gezonde levensstijl bevorderen. Op de vraag waar de grens tussen gewenst en ongewenste sponsoring nu exact ligt, zal op iedere school een ander antwoord worden gegeven. Dat zal nader moeten worden uitgewerkt op schoolniveau. Daarbij is de formele inspraak van betrokkenen geregeld in wetten en regels. De Inspectie van het Onderwijs zal regelmatig controleren hoe het staat met de naleving van het convenant. Als wordt geconstateerd dat het convenant niet wordt nageleefd kan het bevoegd gezag hierop worden aangesproken.

4 PAGINA 4 Welke wetten en regels gelden er? Scholen moeten in het financieel jaarverslag informatie verstrekken over de omvang van de financiële middelen die door sponsoring en donaties worden verkregen Alle betrokkenen op school hebben formele inspraak als het gaat over sponsoring op school. In de Wet Medezeggenschap op Scholen (WMS) zijn de bevoegdheden van personeel, ouders en (in het voortgezet onderwijs) leerlingen geregeld. Op grond van artikel 10 van de WMS heeft de gehele medezeggenschapsraad (MR) instemmingsbevoegdheid over de aanvaarding van sponsorgelden als het bevoegd gezag (bestuur) van een school daarbij verplichtingen op zich neemt waarmee de leerlingen binnen de schooltijden (en in de pauze) worden geconfronteerd. Op grond van artikel 11 van de WMS heeft de gehele medezeggenschapsraad een adviesbevoegdheid over een voorgenomen besluit van het schoolbestuur over het aangaan, verbreken of belangrijk wijzigen van een duurzame samenwerking met een andere instelling, zoals bijvoorbeeld met een sponsor. Het bestuur is wettelijk verplicht om in het schoolplan beleid op te nemen ten aanzien van de aanvaarding van sponsoring (artikel 12 WPO, artikel 21 WEC, artikel 24 WVO). Op grond van wederom artikel 10 van de WMS heeft de medezeggenschapsraad instemmingsbevoegdheid met betrekking tot het vaststellen of wijzigen van het schoolplan. Het bestuur moet ouders, verzorgers en leerlingen in de schoolgids informeren over de wijze waarop het bevoegd gezag omgaat met bijdragen die door middel van sponsoring zijn verkregen (artikel 13 WPO, artikel 22 WEC, artikel 24a WVO). Het ouders- en leerlingendeel van de medezeggenschapsraad heeft op grond van artikel 13 (basisonderwijs en speciaal onderwijs) en artikel 14 (voortgezet onderwijs en speciaal onderwijs) van de WMS een instemmingsbevoegdheid waar het gaat om het vaststellen of wijzigen van de schoolgids. Het voorstel over de schoolgids wordt op grond van artikel 8 lid 6 WMS tegelijkertijd ter kennisneming gestuurd aan de personeelsgeleding van de medezeggenschapsraad. Scholen moeten in het financieel jaarverslag informatie verstrekken over de omvang van de financiële middelen die door sponsoring en donaties worden verkregen (post van de regeling Jaarverslaggeving Onderwijs). Besturen van scholen moeten op basis van de WPO, WEC en de WVO een klachtenregeling treffen. Een betrokkene kan een klacht indienen over de beslissing gebruik te maken van sponsoring, de uitingsvormen ervan, de tegenprestatie van de school, de aard van de sponsor, dan wel de wijze waarop sponsorgelden in de school worden ingezet..

5 PAGINA 5 Wat vindt de Vereniging Openbaar Onderwijs? Donatie Geldelijke en/of materiële bijdragen, niet gebaseerd op de onderwijswetgeving en niet zijnde de ouder- of leerlingbijdragen, waarvoor het bevoegd gezag geen tegenprestatie levert. In het geval van een donatie kan het bevoegd gezag uit eigen beweging overgaan tot het leveren van een tegenprestatie. In dat geval is er sprake van sponsoring in de zin van de definitie op de volgende pagina. De Vereniging Openbaar Onderwijs is van mening dat de school een gemeenschap is waar ar de overdracht van waarden en normen een belangrijk cultuuraspect is. Sponsoring kan, maar vercommercialisering past daar niet bij. Leerlingen, ouders en/of personeelsleden kunnen op grond van politieke of religieuze motieven grote moeite hebben met (de producten van) een sponsor. Daarnaast kan er valse concurrentie ontstaan tussen scholen. Sponsors zoeken de beste school uit voor hun activiteiten. Dat zullen vaak scholen zijn met een kapitaalkrachtige schoolbevolking. Een tweedeling in het onderwijs tussen rijke en arme scholen kan het gevolg zijn. Voorstanders van sponsoring zeggen dat de samenleving vol zit met reclame en sponsoring en dat school nu eenmaal een onderdeel is van die samenleving. Zij stellen dat het zonde is om de school af te sluiten van extra inkomsten. Die redenatie houdt volgens de Vereniging Openbaar Onderwijs geen stand. Niet alles wat maatschappelijk gebeurt, moet ook wenselijk worden geacht op school. De overheid is belast met de zorg voor voldoende financiële middelen voor het onderwijs. De Vereniging Openbaar Onderwijs heeft het convenant sponsoring uit 2009 ondertekend. Dat deed de vereniging ook met de vorige versies. Uit onderzoek in 2007 (Regioplan) blijkt dat er op scholen veelal zorgvuldig wordt omgegaan met sponsoring. Tegelijkertijd blijkt dat bestaande regels niet voldoende worden nageleefd. Ondanks de ondertekening behoudt de Vereniging Openbaar Onderwijs de voorkeur voor een wettelijke regeling. Dat geeft de meeste duidelijkheid om een toenemende vercommercialisering van het onderwijs een halt toe te roepen. Bij convenanten kunnen betrokkenen elkaar wel aanspreken op het niet naleven. Bij wetgeving zijn er meer mogelijkheden door de overheid om scholen en bedrijven die zich niet aan de regels houden te sanctioneren. Een convenant op dit thema wordt door de Vereniging Openbaar Onderwijs dan ook gezien als een second best oplossing.

6 PAGINA 6 Meer informatie De nieuwe brochure over sponsoring is te downloaden via: Sponsoring: Geldelijke en/of materiële bijdragen, niet gebaseerd op de onderwijswetgeving, niet zijnde de ouder- of leerlingbijdragen, niet zijnde subsidies van charitatieve instellingen of de overheid, indien het bevoegd gezag daarbij, al dan niet uit eigen beweging, in welke vorm dan ook verplichtingen op zich neemt waarmee de leerlingen in schoolverband (bijvoorbeeld binnen de schooltijden, het overblijven daaronder begrepen of naschoolse activiteiten die onder verantwoordelijkheid van de school worden georganiseerd) worden geconfronteerd. Colofon Vereniging Openbaar Onderwijs Bezoekadres: Louis Armstrongweg 120, 1311 RL ALMERE Postadres: Postbus 60182, 1320 AE ALMERE Tel.: Fax: voo@voo.nl Internet: