Team Learning and Innovation in Nursing

Transcriptie

1 Team Learning and Innovation in Nursing Olaf Timmermans Antwerpen, 16 maart 2012

2 1 Probleemstelling Literatuurstudie Analyse 1: Teamleren in verpleegkundige teams Analyse 2: Teamleren en teamcompositie Analyse 3: Teamleren en context Analyse 4: Teamleren en implementatie-effect Discussie & Conclusie

3 2 Probleemstelling Numerous examples from daily nursing practice show how implementation of evidence in practice is often not accomplished examples of implementation strategies focused on group norms or interactions are seldom reported, but could be promising (Van Achterberg, Schoonhoven & Grol 2008)

4 3 Doelstelling In nursing teams, nurses collaborate and exchange information on patients and work-related aspects to produce nursing care. In addition, team-based working hands nurses opportunities to collaborate in handling information that is essential to the implementation of innovations.

5 4 Doelstelling Het doel van dit doctoraatsonderzoek is het verbeteren van de compliance van verpleegkundige teams naar innovaties door het empirisch verkennen van teamleren in verpleegkundige teams het testen van de veronderstelling dat teamleren een centraal element is in het proces van implementeren van innovaties.

6 5 Onderzoeksvragen 1: Wat is de huidige kennis over de relatie tussen teamleren en implementatie van innovaties in de verpleegkunde teams in de literatuur? 2: Hoe manifesteert teamleren zich in verpleegkundige teams? 3: Hoe is de relatie tussen teamleren en de compositie verpleegkundige teams? 4: Hoe is de relatie tussen teamleren en de context van verpleegkundige teams? 5: Hoe is de relatie tussen teamleren en implementatie van innovaties in verpleegkundige teams?

7 6 Literatuurstudie Olaf Timmermans, Roland van Linge, Peter Van Petegem, Bart Van Rompaey & Joke Denekens, Team Learning and Innovation in nursing; a review of the literature. Nurse Education Today, Jan. 2012, 32, (1), pp Epub Aug 15.

8 7 Stap 1: electronic and manual search with key-words: team learning, nursing profession, learning in team(s), collaborative learning, team based learning, learning environment, nurse, nursing teams, implementation, innovation } Database number of studies PubMed 112 ISI Web of knowledge 55 Cinahl 43 Embase 37 ERIC 55 Manual 2 Total (N) 306 Stap 2; 306 titels gecheckt 62 overlappende studies verwijderd Stap 3; 244 abstract gecontroleerd op inclusie criteria 215 studies verwijderd Stap 4; 29 studies volledig gelezen 8 studies geïncludeerd voor analyse 21 studies verwijderd: - dubbele studie (1) - geen teamleren (3) - geen verpleegkunde (12) - geen wetenschappelijke onderzoek (5)

9 Tabel 1. Overzicht factoren 8 Individuele factoren N Kwantitatieve studies Kwalitatieve studies Positieve attitude naar leren in een team 4 * *** Positieve waardering werken in een team 3 * ** Focus op continue verbetering 2 * * Positieve ervaringen samenwerkend leren 2 * * Empowerment 2 * Geslacht = vrouw 2 * Contextuele factoren N Kwantitatieve Kwalitatieve studies studies Teamleren infrastructuren 5 ** *** Faciliterend leiderschap 5 ** *** Tijd om te leren 4 ** ** Externe focus 4 * *** Gedeelde visie en doelen 3 ** * Collegiale support 3 *** Psychologische veiligheid 3 *** Team stabiliteit 3 *** Crossing Borders 2 ** Identificeren 2 * * Autoritaire, gecentraliseerde structuren 2 ** Hiërarchisch leiderschap 1 * Grote team 1 *

10 9 Discussie Teamleren omvat de activiteiten die verpleegkundigen in het team ondernemen om informatie op te zoeken, te verwerken en op te slaan. De prevalentie van teamleer activiteiten wordt gefaciliteerd of gehinderd door individuele en contextuele factoren. Bewijsvoering over de relatie tussen teamleren en innovatie is weinig aanwezig. Methodologie van geïncludeerde studies is van matige kwaliteit, niveau van bewijsvoering laag. Combineren van teamleren en innovatie levert inzichten voor verder onderzoek naar de relatie tussen teamleren en innovatie in verpleegkundige teams.

11 Onderzoeksmodel 10 Input Proces Output Team compositie Context Teamleeractiviteiten Implementatie effect Incrementele innovatie Implementatie effect Radicale innovatie

12 Analyse 1: Teamleren in verpleegkundige teams 11 Input Proces Output Team compositie Context Teamleeractiviteiten Implementatie effect Incrementele innovatie Implementatie effect Radicale innovatie Olaf Timmermans, Roland van Linge, Peter Van Petegem, Monique Elseviers & Joke Denekens, Team learning and team composition in nursing. Journal of Workplace Learning, 2011, Vol. 23 (4), pp

13 12 Doel en Methode Hoe manifesteert teamleren zich in verpleegkundige teams en wat is de relatie tussen de prevalentie van team-leeractiviteiten en de compositie van het verpleegkundig team? Cross-sectional design Gestructureerde questionnaires Teamleren en Teamcompositie items PCA, CFA, multiple regressie analyse Convenience sampling leverde 1111 respondenten, die van 79 teams vanuit GGZ (32%), Ziekenhuizen (27%), UMC (28%)en HBO- Verpleegkunde opleidingen (14%) Individueel respondenten deden mee op basis van informed consent Exclusie : individuele cases met een item non-response >10% (n = 17). teams met > 60% respondenten (n = 3) Niveau van analyse = teams; Data aggregatie en voorwaarden

14 13 Principal Component Analyse en Confirmatory Factor Analyses Op individuele data (n = 1111) model met vijf factoren dat 61% van de totale variantie op de teamleeractiviteiten-schaal verklaart. Voorwaarden data-aggregatie ICC ICC Op geaggregeerde data op team level data (n = 79) resulteerde in hetzelfde vijf-factoren model met 78% van de totale variantie Confirmatory factor analyse (CFA) van het vijf-factoren model gaf acceptabele fit: Chi square = 16.55; df. = 5; p =.005 CFI [comparative fit index] =.94 IFI [incremental fit index] =.94 RMSEA [root mean square error of approximation] =.94

15 Tabel 2. Resultaten van principal components analysis met varimax rotation, intraclass correlaties en Cronbachs alpha voor teamleren (N = 79) Factor 1 Verzamelen productie gerichte informatie 2 Verzamelen ontwikkelgerichte informatie 3 Informatie toepassen 4 Opslaan en hergebruik productie gerichte informatie 5 Opslaan en hergebruik ontwikkel gerichte informatie Factor Lading Item Externe kennis uitwisseling Informatie ontvangen van externen Informatie verzamelen door samenwerking Gebruik eerder vastgelegde informatie Verzamelen externe professionele informatie Verzamelen professionele kennis Reflecteren op externe ontwikkelingen Nieuwe methoden uitproberen Nadenken over betere manieren van werken Luisteren naar elkaars ideeën Opinie vormende processen Geven en ontvangen feedback Gebruik van feedback voor verbeteringen Discussiëren over moeilijke besluiten Elkaar uitdagen naar nieuwe gezichtspunten Hulp en advies geven Gedeelde perspectieven Beogen van consensus Informatie opstellen in formele notulen Opslaan van afspraken Vasthouden aan afspraken Gebruik van eerder opgedane kennis Gebruik van richtlijnen Opslaan van kennis Interne kennis verspreiding Verspreiding van professionele kennis Eigenwaarde Percentage verklaarde variantie

16 15 Analyse 2: Teamleren en teamcompositie Input Proces Output Team compositie Context Teamleeractiviteiten Implementatie effect Incrementele innovatie Implementatie effect Radicale innovatie Olaf Timmermans, Roland van Linge, Peter Van Petegem, Monique Elseviers & Joke Denekens, Team learning and team composition in nursing. Journal of Workplace Learning, 2011, Vol. 23 (4), pp

17 16 Team compositie variabelen Globale team compositie items Setting 24-uurs verpleegkundige zorg Nursing development unit Team grootte Specifieke team compositie items Geslacht % vrouwelijke vpk < 71% Leeftijd Gemiddelde leeftijd teamleden Opleiding % Bachelor vpk in team % Bachelor vpk > 75% % vpk met vervolgopleiding in team % vpk met vervolgopleiding in team < 30% Ervaring Klinische ervaring teamleden Klinische ervairng in team > 16 jaar Teamleeftijd Teamleeftijd 7-13 jaar Teamleeractiviteiten

18 17 Tabel 3. Resultaten regressie analyse team learning (afhankelijke) en team compositie items univariate regressie analyse R 2 B β p Algemeen ziekenhuis team Nursing development unit % vrouwelijke vpk in team < 71% % bachelor vpk in team > 75% % vpk met vervolgopleiding in team < 30% Klinische ervaring in team > 16 jaar Teamleeftijd 7 13 jaar multipele regressie analyse R 2 B β p (Constant) Algemeen ziekenhuis team Teamleeftijd 7 13 jaar % vrouwelijke vpk in team < 71%

19 18 Discussie Teamleren geïdentificeerd in vijf factoren van teamleer-activiteiten die passen in eerdere beschreven clusters van informatie verzamelen, verwerken en opslaan van Van Woerkom and Van Engen (2009). Resultaten benadrukken het ambidexter karakter van teams in verpleegkunde. Resultaten indiceren een relatie tussen teamleren en teamcompositie items (als team in een algemeen ziekenhuis, het percentage vrouwelijke verpleegkundigen in het team en een midterm teamleeftijd.

20 Analyse 3: Teamleren en context 19 Input Proces Output Team compositie Context Teamleeractiviteiten Implementatie effect Incrementele innovatie Implementatie effect Radicale innovatie Olaf Timmermans, Roland Van Linge, Peter Van Petegem, Joke Denekens Team learning and context; assessing the relationship between team-learning activities and contextual factors of team-learning environment and team-configuraties. Nursing, Research and Reviews 2011(1), pp 1 8

21 20 Contextuele factoren Teamleer klimaat Gedeelde doelen Psychologische veiligheid Openheid Regelgerichte configuratie Teamleeractiviteiten Doelgerichte configuratie Teamgerichte configuratie Ontwikkelgerichte configuratie

22 Tabel 4. Resultaten regressie analyses teamleren (afhankelijke) en contextuele variabelen univariate regressie analyse R 2 B β P Teamleer klimaat Regelgerichte configuratie Doelgerichte configuratie Teamgerichte configuratie Ontwikkelgerichte configuratie multipele regressie analyse (stepwise) R 2 B β p Unique Common Total %R 2 (rs 2 ) Model 1 (Constant) Ontwikkelgerichte configuratie Model 2 (constant) Ontwikkelgerichte configuratie Teamleerklimaat Model 3 (constant) Ontwikkelgerichte configuratie Teamleerklimaat Regelgerichte configuratie

23 22 Discussie Teamleren in verpleegkundig teams positieve relatie met mix van contextuele factoren: ontwikkelgerichte team configuratie, teamleer klimaat regelgerichte team configuratie.

24 23 Analyse 4: Teamleren en implementatie van innovaties Input Proces Output Team compositie Context Teamleeractiviteiten Implementatie effect Incrementele innovatie Implementatie effect Radicale innovatie Olaf Timmermans, Roland van Linge, Peter Van Petegem, Bart Van Rompaey & Joke Denekens, A contingency perspective on team learning and innovation in nursing. Accepted for publication in Journal of Advanced Nursing February 15, 2012.

25 24 Een contingentieperspectief op leren en vernieuwen in verpleegkundige teams Kennis innovatie Gebruik innovatie Incrementele innovatie Protocol voeding Verzamelen productiegerichte informatie Opslaan en hergebruik productiegerichte informatie Informatie toepassen Verzamelen productiegerichte Informatie Opslaan en hergebruik productiegerichte informatie Radicale innovatie Neuman Systems Model Verzamelen ontwikkelgerichte informatie Opslaan en hergebruik ontwikkelgerichte informatie Verzamelen ontwikkelgerichte informatie Opslaan en hergebruik ontwikkelgerichte informatie

26 Table 5. Resultaten regressie analyse team leren en implementatie-effect van incrementele innovatie (n= 14). univariate regressie analyse, afhankelijke = kennis incrementele innovatie R 2 B β p Verzamelen productiegerichte informatie Verzamelen ontwikkelgerichte informatie Informatie toepassen Opslaan en hergebruik van productie gerichte informatie Opslaan en hergebruik ontwikkelgerichte informatie multipele regressie analyses (stepwise), afhankelijke = kennis incrementele innovatie R 2 B β P Model 1 (Constant) Verzamelen productiegerichte informatie univariate regressie analyse, afhankelijke = Gebruik of incrementele innovatie R 2 B β P Verzamelen productiegerichte informatie Verzamelen ontwikkelgerichte informatie Informatie toepassen Opslaan en hergebruik van productie gerichte informatie Opslaan en hergebruik ontwikkelgerichte informatie multipele regressie analyse (stepwise), afhankelijke = Gebruik incrementele innovatie R 2 B β P Model (Constant) Verzamelen productiegerichte informatie Opslaan en hergebruik van productie gerichte informatie

27 Tabel 6. Resultaten regressie analyses teamleren en implementatie-effect radicale innovatie (N = 16). univariate regressie analyse, afhankelijke = kennis radicale innovatie R 2 B β p Verzamelen productiegerichte informatie Verzamelen ontwikkelgerichte informatie Informatie toepassen Opslaan en hergebruik van productie gerichte informatie Opslaan en hergebruik ontwikkelgerichte informatie multipele regressie analyse (stepwise), afhankelijke = kennis radicale innovatie R 2 B β P Model 1 (Constant) Verzamelen ontwikkelgerichte informatie Opslaan en hergebruik ontwikkelgerichte informatie univariate regressie analyse, dependent = gebruik radicale innovatie R 2 B β p Verzamelen productiegerichte informatie Verzamelen ontwikkelgerichte informatie Informatie toepassen Opslaan en hergebruik van productie gerichte informatie Opslaan en hergebruik ontwikkelgerichte informatie multipele regressie analyse (stepwise), afhankelijke = gebruik radicale innovatie R 2 B β P Model (Constant) Verzamelen ontwikkelgerichte informatie Opslaan en hergebruik ontwikkelgerichte informatie

28 27 Discussie Positieve relatie tussen productiegerichte teamleerprocessen en het gebruik van een incrementele innovatie Onvoldoende verklaring voor relatie tussen teamleren en kennis van een incrementele innovatie Positieve relatie tussen ontwikkelgerichte teamleerprocessen en het gebruik van en kennis over een radicale innovatie

29 28 Een contingentieperspectief op leren en vernieuwen in verpleegkundige teams Kennis innovatie Gebruik innovatie Incrementele innovatie Protocol voeding Verzamelen productiegerichte Informatie Opslaan en hergebruik productiegerichte informatie Informatie toepassen Verzamelen productiegerichte informatie Opslaan en hergebruik productiegerichte informatie Radicale innovatie Neuman Systems Model Verzamelen ontwikkelgerichte informatie Opslaan en hergebruik ontwikkelgerichte informatie Verzamelen ontwikkelgerichte informatie Opslaan en hergebruik ontwikkelgerichte informatie

30 29 Algehele Discussie en Conclusie Olaf Timmermans, Roland van Linge, Peter Van Petegem & Joke Denekens, Team learning and innovation in nursing; results of a comprehensive research project. In revision for publication in Journal of Nursing Education and Practice.

31 30 Algehele Discussie & Conclusie Theoretische overwegingen teamleren gedefinieerd als construct op teamniveau toepassen perspectief ambidexter op teams input factoren opgedeeld in teamcompositie en contextuele variabelen definiëren context als multifactorieel construct waarin afzonderlijke variabelen vervlochten zijn integratie contingentieperspectief op leren en innoveren in IPO-model

32 31 Algehele Discussie & Conclusie Methodologische overwegingen Literatuurstudie Populatie beperkt tot review inclusie teams uit diverse settings monodisciplinaire teams organisaties die participeren in academic partner service Methode kwantitatieve telling waargenomen frequentie teamleer- activiteiten eenmalige meting data geaggregeerd naar team compositie items op team level operationaliseren implementatie-effect

33 Algehele Conclusie 32 Input Proces Output Team compositie Team in alg. zhs %vrouwelijke vpk Midterm teamleeftijd Teamleren Verzamelen productiegerichte informatie Opslaan en hergebruik productiegerichte informatie Kennis incrementele innovatie Gebruik incrementele innovatie Context Ontwikkelgerichte configuratie Leerklimaat Regelgerichte configuratie Informatie toepassen Verzamelen ontwikkelgerichte informatie Opslaan en hergebruik productiegerichte informatie Kennis radicale innovatie Gebruik radicale innovatie

34 33 Implicaties doctoraatsonderzoek Verpleegkundig Onderwijs Teamleren in curriculum Voorbereiding werken in ambidexter teams Verder onderzoek individueel en teamleren multi-level nature van teams conceptualisatie implementatie-effect Klinische praktijk versterken contextuele factoren scheppen infrastructuur teamleren en innoveren integreren teamleren in implementatiestrategieën starten met teamleren

35 Team Learning and Innovation in Nursing Olaf Timmermans Antwerpen, 16 maart 2012