Rapport werkbezoek Sri Lanka

Transcriptie

1 Rapport werkbezoek Sri Lanka Fons Hertog en Martijn Rengelink 14 februari 2005

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Gekozen aanpak 4 3. Reisverslag 5 4. Projectvoorstellen 7 5. Kosten en financiering Parallel traject Organisatie en planning 11 2 Rapport werkbezoek Sri Lanka

3 1. Inleiding Op verzoek van de Raad is een kleine delegatie van de Gemeente Haarlemmermeer op bezoek geweest in Sri Lanka om te bezien of, en zo ja hoe, de Gemeente zou kunnen bijdragen aan de wederopbouw van (een deel van) het door de tsunami getroffen kustgebied. Daarvoor is een werkbezoek afgelegd aan het getroffen gebied door Fons Hertog (Burgemeester) en Martijn Rengelink (Project Management Bureau). Dit rapport is een verslag van dit werkbezoek en bevat een concreet voorstel voor hulp bij de wederopbouw. Jos van Rooijen van het Witte Weekblad heeft ons als journalist vergezeld. Alle foto s zijn door hem gemaakt. Relatie FOX De delegatie heeft samen gereisd met de directie van Fox Vakanties uit Nieuw Vennep. De directie van Fox heeft ter plaatse contracten uitgezet om 500 zogenaamde Catamarans te laten bouwen. De samenwerking was prima, dankbaar is gebruik gemaakt van hun uitgebreide netwerk ter plaatse. Rapport werkbezoek Sri Lanka 3

4 2. Gekozen aanpak In de loop van de week is een beeld ontstaan over de te kiezen aanpak. Hieronder wordt ingegaan op de 3 belangrijke aspecten. Gebiedskeuze Voor vertrek was in eerste instantie gekozen om te kijken in de Zuidelijke Provincie, rondom Galle. Specifiek werd toen al genoemd de dorpen Unawatuna en Dodanduwa. Bij de keuze voor een plek is het van groot belang dat wij in staat zijn de eigen ingangen ter plaatse te gebruiken voor het vergaren van kennis, het opzetten en uitvoeren van projecten, en de controle ter plaatse. Daarnaast ontstond het idee om Galle (de grootste plaats in de zuidelijke provincie, zusterstad van Velsen en voormalig VOC haven) te zien als middelpunt van een olievlek van hulp bij de wederopbouw. De Gemeente Haarlemmermeer kan dan een klein deel zelf ondersteunen, maar kan tevens trachten de VNG in te schakelen bij het vergroten van de olievlek. Afgeronde benadering Om de hulp bij de wederopbouw herkenbaar en doeltreffend te maken, is er voor gekozen een klein gebied te helpen op alle vlakken die nodig zijn om weer op eigen benen te staan. Door het bieden van een afgerond aanbod van hulp (ipv diverse verspreide initiatieven) wordt het meeste effect bereikt. Uit gesprekken is naar voren gekomen dat met name huisvesting en werkgelegenheid terreinen zijn waarbij de plaatselijke bevolking hulp nodig heeft. Het is nadrukkelijk niet de bedoeling geweest projecten te formuleren die een langdurige continue ondersteuning vragen van de gemeente. Snelheid De plaatselijke bevolking is er bij geholpen dat er snelheid wordt ontwikkeld. Voor hun gemoedsrust is het van belang dat er duidelijkheid is over hun toekomst, maar ook is het van belang dat er kort lopende projecten worden gekozen met snel resultaat. Uiteindelijk bleek Kogalla, een klein vissersdorpje in de buurt van Galle het beste aan deze 3 eisen te voldoen. Het ligt in de buurt van Galle en het heeft een omvang die garandeert dat onze gemeente het volledig hulppakket kan bieden. Daardoor, en door het feit dat er goede contacten ter plaatse zijn, wordt de gevraagde snelheid ook mogelijk gemaakt. Voor Kogalla zijn 4 projecten uitgewerkt. Deze zijn benoemd in hoofdstuk 4. Bijzonder project Tijdens ons verblijf is een bijzonder project onder onze aandacht gebracht: het aanbieden van een workshop voor vaardigheden in de bouw voor jongeren die door de tsunami zijn getroffen. Dit project helpt deze getroffen jongeren aan werk in de bouw. Deze jongeren kunnen op hun beurt helpen bij de wederopbouw van Sri Lanka. In hoofdstuk 4 wordt dit project apart benoemd. 4 Rapport werkbezoek Sri Lanka

5 3. Reisverslag Hieronder een kort reisverslag met de highlights van het werkbezoek. Zaterdag 5 februari 2005 Reisdag naar Colombo, Sri Lanka. Zondag 6 februari 2005 Een ontmoeting met de heer S.C.P. Kumarasingha, voorzitter van de Netherlands Alumni Association Lanka (NAAL) die met ons mee zal reizen de komende dagen. Verder gesproken over de situatie ter plaatse, het programma en de mogelijke hulp. Maandag 7 februari 2005 Bezoek aan mevrouw S. Blankaert, ambassadeur van Nederland te Sri Lanka. Besproken wordt de mogelijke projecten en contacten in Sri Lanka. Uit het gesprek komt in ieder geval naar voren dat Huisvesting en werk de twee belangrijkste peilers van hulp moeten zijn. Gezondheidszorg loopt redelijk en is erg moeilijk te ondersteunen, Scholing loopt goed en ook infrastructuur wordt goed opgepakt. Kies daarnaast voor een regio/plek waar je effectief kunt werken omdat er goede contacten zijn. Hier ontstaat het idee om Galle als middelpunt te zien van een olievlek van hulp bij de wederopbouw die langzaam uitbreidt, de VNG en de Ambassade kunnen hierin een coördinerende rol spelen. Bezoek aan de heer C. Wijesinghe, minister van Visserij. Uitgebreid gesproken over de problemen met betrekking tot de visserij, de visstand en de vergunningen van bootbezitters. Geconcludeerd dat er behoefte is aan diverse kleine vissersbootjes. Of het nu zgn Catamarans (1 persoons) of zgn 1-day bootjes (voor 3/4 personen) is. Afgesproken dat er nadere details volgen over afmetingen en aantallen van zowel verloren dan wel beschadigde boten als netten in de zuidelijke provincie. Benefiet concert bijgewoond waarbij informele ontmoetingen met de ambassadeur, de minister van visserij, de minister van toerisme en de toekomstige ambassadeur van Sri Lanka in Nederland plaatsvonden. Dinsdag 8 februari 2005 Reisdag van Colombo naar Unawatuna. Onderweg de eerste confrontatie met het getroffen gebied. De kust is over een lengte van 10-tallen kilometers zwaar beschadigd tot een diepte van meter. Veel woningen, hotels, bedrijven zijn beschadigd. De verbindingsweg Colombo Galle is in goede staat, de railverbinding is echter nog niet hersteld. Bezoek aan de burgemeester van Galle. Alwaar de eretitel Beloved friend of Galle wordt overhandigd in de vorm van een plaquette. Ontmoeting met de heer L. Premasiri, parlementslid, en de heer B. Wickramasekara, advocaat; met hen worden mogelijke projecten besproken. Zij wijzen op de mogelijkheid om Kogalla en/of Kataluwa te ondersteunen. Woensdag 9 februari 2005 Bezoek aan Kogalla / Sinhadeewarangana, een klein vissersdorpje ten oosten van Galle (ongeveer 10 km afstand, voor een uitgebreide beschrijving zie hoofdstuk 4). Bezoek aan Kataluwa, grenzend aan Kogalla, eveneens een klein vissersdorpje. Bezoek aan de heer L. Ipelawatta, voorzitter van het district Habaraduwa Pradeshiya Sabha, het district waar beide vissersdorpjes onder vallen, om te bespreken welke initiatieven zij zelf namen om Rapport werkbezoek Sri Lanka 5

6 de vissersdorpjes te helpen. Op dit moment waren er van uit de overheid geen plannen, wel is de Noorse Lions club van plan 37 woningen in Kogalla te bouwen. Bezoek aan de Divisional Secretary, specifiek mw. K. Chandrawansa, Assistant Director van de Urban Development Authority, om nadere details te krijgen over Kogalla en Kataluwa. Bij dit bezoek kwamen aanvullende eisen op tafel, die mogelijk barrières vormen voor uitvoering. Zij wilde graag appartementengebouwen en woningen op palen. Voor de rest van het verblijf ter plaatse vervangt de heer P. Hewawasam, een NAAL-lid uit Galle, de heer S. Kumarasingha als begeleider / contactpersoon van de NAAL. Donderdag 10 februari 2005 Afstemmend gesprek met de Gouverneur van de Zuidelijke Provincie, Mr Kingsley T. Wickramaratne over de ideeen om Kogalla te steunen. Enkele mogelijke barrières besproken bij het uitvoeren van een dergelijk project. Er zijn vanuit de Gouverneur geen bezwaren om de projectvoorstellen uit te voeren, waar nodig zal hulp geboden worden bij het opruimen van de barrières. De Gouverneur heeft het Masterplan voor Galle onder de aandacht gebracht, een project om het centrum van Galle te hervormen. Zodra het Masterplan er is, zal dit naar Nederland worden gestuurd, waarna wij het onder de aandacht van de VNG zullen brengen. Na het gesprek was er een informele lunch met de Gouverneur. Ook een afstemmend gesprek met de heer Lional Premasiri (zie ook dinsdag 8 februari) over onze bevindingen ter plaatse, de projectvoorstellen en de mogelijke barrières bij de uitvoering. Vrijdag 11 februari 2005 Vanuit Unawatuna teruggekeerd naar Colombo. In Colombo laatste bespreking voor vertrek met de heer S.P.C. Kumarasingha over de projectvoorstellen en de mogelijke hulp van de NAAL bij de uitvoering en coordinatie ter plaatse. Gesprek met de heer H. H. Subasingha (president van de Organisation of Professional Associations of Sri Lanka) over het plan om in korte tijd bouwvakkers op te leiden. Contact met het Ministerie van Visserij over het aanleveren van gegevens, deze worden nageleverd. Zaterdag 12 februari 2005 Terugkeer naar Nederland. 6 Rapport werkbezoek Sri Lanka

7 4. Projectvoorstellen Kogalla - woningen In het vissersdorpje Sinhadeewarangana (onderdeel van Kogalla) waren in totaal 197 woningen aanwezig. Daarvan lag een deel binnen 100 meter van de zee, waar na de ramp niet meer gebouwd mag worden. Een deel van de woningen buiten de 100 meter zone is min of meer beschadigd maar kunnen hersteld worden. De herstelwerkzaamheden zijn per woning verschillend. Naast het herstellen van beschadigde woningen is het ook noodzakelijk nieuwe woningen te realiseren. In totaal kunnen er buiten de 100 meter zone 61 woningen gebouwd worden. Het merendeel (37) wordt door een Lions club Noorwegen betaald. Project 1 Activiteit: Aantal: 24 (61-37) Nieuwbouw woningen Kosten: 24 woningen x 3500 = Project 2 Activiteit: Herstellen beschadigde huizen Aantal: 79 Kosten: 79*1.000 = euro (schatting, tevens opgenomen als maximum) Overleg met plaatselijke bevolking in het hart van Kogalla (foto Jos van Rooijen, Witte Weekblad) Rapport werkbezoek Sri Lanka 7

8 Binnen de 100 meter zone Buiten de 100 meter zone Totaal Na herstel Onbeschadigd Verwoest nieuw Beschadigd hersteld Totaal Overzicht beschadigde en verwoeste woningen Voor 55 gezinnen is, door het beleid niet in de 100 m zone te bouwen, geen plaats meer. Een deel van de gezinnen heeft aangegeven te willen vertrekken. Voor de overigen wordt door de lokale overheid gezocht naar een andere oplossing Kogalla - werkgelegenheid Alle vissersboten van het vissersdorpje zijn verwoest. De bootjes worden door 3 a 4 families gezamenlijk gebruikt. Het betreft hier zogenaamde 1 day boats, waarmee gedurende 1 nacht op zee verbleven kan worden, waardoor er verder van de kust gevist kan worden. Daarnaast is het dorp afhankelijk van kleine zelfstandige ondernemingen, met name in de toeristenindustrie, maar ook in de lokale industrie. Deze zeer kleine bedrijfjes hebben geen mogelijkheden meer om geld via reguliere banken te lenen omdat ze geen onderpand meer hebben. Om hen weer op te starten is geld nodig. Project 3 Activiteit: kleine vissersbootjes Aantal: 15 Kosten: 800 euro voor de boot, 1200 euro voor de netten en 1000 euro voor de motor = euro Project 5 Activiteit: Aantal: Kosten: herstart kleine lokale bedrijfjes 10 (schatting 10 * 500,- = (maximum) 8 Rapport werkbezoek Sri Lanka

9 Overleg bij de zgn 1 day boat tussen de dorps oudste, Fons Hertog en Martijn Rengelink, geheel links de heer S. Kumarasingha van de NAAL (foto Jos van Rooijen, Witte Weekblad) Opleiding jongeren door tsunami getroffen Locatie: Aantal: Kosten: 16 locaties door het Land 760 personen euro Beschrijving: Via dit initiatief is het mogelijk jongeren die door de tsunami zijn getroffen in een week een basisopleiding voor bouwvakker (o.a. het vak van elektricien en timmerman) te geven. Daardoor krijgen zij snel de kans om weer op eigen benen te staan. Tevens kunnen zij daardoor zelf ook bijdragen aan de wederopbouw van Sri Lanka. De cursus kan eventueel herhaald worden. In eerste instantie is het de bedoeling om op 16 locaties door het gehele land 4 groepen van 15 mensen op te leiden. Rapport werkbezoek Sri Lanka 9

10 5. Kosten en financiering Overzicht kosten Kogalla Nieuwbouw Kogalla herstel woningen (maximum) Kogalla vissersboten Kogalla kleine lokale bedrijven (maximum) Opleiding jongeren Bijdrage coordinatie ter plaatse (zie H. 7) Totaal Dekking Voor de dekking wordt, naast een bijdrage van de Gemeente Haarlemmermeer, gekeken naar partners uit Haarlemmermeer. 6. Parallel traject De VNG heeft het op zich genomen alle verschillende initiatieven te inventariseren en waar nodig te coördineren. Via de VNG kan het mogelijk zijn meerdere gemeenten te interesseren direct hulp te verlenen bij de wederopbouw in Sri Lanka. Naar analogie van het hierboven beschreven projectvoorstel is hulp nodig bij vele kleine dorpjes langs de kust. Als andere gemeenten in Nederland dat zouden willen, kunnen wij als Gemeente Haarlemmermeer onze reeds opgedane ervaringen uitwisselen en anderen stimuleren hetzelfde te doen. 10 Rapport werkbezoek Sri Lanka

11 7. Organisatie en planning Organisatie IN Sri Lanka is een organisatie van Sri Lankanen die in Nederland hebben gestudeerd: de NAAL (Netherland Alumni Association Lanka). Deze organisatie bestaat uit een 500-tal leden die vrijwillig meewerken aan allerlei initiatieven. Voorgesteld wordt om deze organisatie te vragen de uitvoering van de projecten uit te zetten en te bewaken. Met deze manier van werken heb ik uit mijn tijd in Velsen goede ervaringen opgedaan. De contacten tussen de NAAL en de overheden op verschillende niveaus zijn goed. Daarnaast zijn zij goed vertegenwoordigd in zowel Colombo, als in het Zuidwesten in het bijzonder de Regio rond Galle. Aangezien het hier vrijwilligerswerk betreft, hoeft voor de coördinatie ter plaatse slechts een bedrag gereserveerd te worden voor de out of pocket kosten. Voorgesteld wordt om een bedrag van max euro hiervoor te reserveren. De coördinatie vanuit Nederland met betrekking tot de projecten in Sri Lanka liggen bij de projectmanager van het PMB, de verwachting is dat het voor de uitvoering van de projecten niet meer nodig is dat er een delegatie afreist. De coördinatie van de parallelle trajecten in Nederland neem ik zelf op me, in samenwerking met BVK. Periodiek zal aan de raad, middels een brief, worden gerapporteerd over de voortgang. Tijdsplanning De Noodhulp in het Zuidwesten van Sri Lanka is van een voldoende niveau. Cruciaal is nu echter de snelheid waarmee de wederopbouw ter hand wordt genomen. Daarvoor is het van belang dat er zo spoedig mogelijk wordt besloten over de voorgestelde projecten. De werkzaamheden ter plaatse moeten in 3-6 maanden uitgevoerd kunnen worden. Dit is mede afhankelijk van de voorbereidingstijd die nodig is om de bouwwerkzaamheden te beginnen. Rapport werkbezoek Sri Lanka 11