Geen enkel kind zou alleen mogen opgroeien

Transcriptie

1 Geen enkel kind zou alleen mogen opgroeien Jaarverslag 2015

2 Inhoud pagina 4 Hoofdstuk 1 SOS Kinderdorpen vandaag en morgen 6 Drie pijlers van onze werking 8 SOS kort samengevat 10 Hoofdstuk 2 Onze projecten wereldwijd 20 Hoofdstuk 3 Onze projecten in België 26 Hoofdstuk 4 Een dikke dankuwel 32 Onze ambassadeurs 34 Hoogtepunten Hoofdstuk 5 Financieel verslag SOS Kinderdorpen België SOS Kinderdorpen België maakt deel uit van de federatie SOS- Kinderdorf International, een internationale, niet-gouvernementele organisatie die zich sinds 1949 inzet voor de noden en rechten van kwetsbare kinderen. Wij werken onafhankelijk, behoren tot geen enkele politieke of religieuze strekking en zijn actief in 134 landen wereldwijd, waaronder België. De vzw is erkend als NGO door het Ministerie van Buitenlandse Zaken, is lid van ngo-federatie en Acodev en weet haar Belgische projecten erkend door de Franstalige en Vlaamse Gemeenschap. Erkend door de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving European Foundation for Quality Management Committed to excellence Gachardstraat Brussel T F info@sos-kinderdorpen.be Leden van de Raad van Bestuur van SOS Kinderdorpen België vzw op 01/01/2016 Voorzitter: Bruno van Lierde Vice-voorzitters: Piet Dejonghe, Aernout van der Mersch, Anne- Catherine Chevalier Effectieve Leden: Pascale Berryer, Johan Cottenie, Filiep Deforche, Yvan de Launoit, Alain Goldschmidt, Paul Leyman, Jean- Pierre Marchant, Valérie Taleb, Filip Tanghe, Evelyne Titeca Toegetreden leden: De leden van de Raad van Bestuur en: Barbara François (Erevoorzitster), Albert Fraipont, Jasmina Kuen, Rosa Maus de Rolley, Charles Ferdinand Nothomb, Ghislaine Rondeaux, Nathalie Schots- van Bogaert Directrice: Hilde Boeykens 2 SOS Kinderdorpen - Jaarverslag 2015 SOS Kinderdorpen België vzw onder Hoge Bescherming van Hare Majesteit de Koningin

3 Bruno van Lierde is de nieuwe voorzitter van SOS Kinderdorpen België Eind 2015 gaf Barbara François na 28 jaar als voorzitster de fakkel door aan Bruno van Lierde. Als oprichter en voorzitter van Boston Consulting Group (BCG) in Brussel is Bruno van Lierde expert in strategisch en beheersmatig advies. Die kwaliteiten zet hij voortaan in voor het welzijn van kwetsbare kinderen in België en de wereld. Bruno, u heeft een rijk verleden in de bedrijfswereld. Wat drijft u richting non-profit? Ik was vroeger al betrokken bij verenigingen die zich inzetten voor een betere samenleving. Onder andere de Koning Boudewijnstichting. Via BCG kwam ik in contact met de mensen van SOS Kinderdorpen (SOS en BCG hebben al jaren een duurzaam partnerschap, n.v.d.r.). Ik was, en ben nog steeds, onder de indruk van het engagement waarmee het team van SOS dagelijks haar werk doet. Én van de kwaliteit van dat werk. Daar wil ik toe bijdragen. SOS Kinderdorpen heeft als internationale en lokale NGO the best of both worlds Wat hoopt u SOS Kinderdorpen bij te brengen als voorzitter? Als voorzitter van SOS Kinderdorpen ga ik een stap verder in mijn engagement naar onze samenleving toe. Ik heb veel ervaring in het verbeteren van de organisatie, structuur en prestaties van bedrijven; mensen samenbrengen en organiseren rond een gezamenlijk doel en dit op een sterke manier naar buiten brengen. Die ervaring wil ik gebruiken om SOS te helpen groeien. Hoe ziet u die groei? Ten eerste moeten we blijven streven naar professionaliteit, zowel op het niveau van de projecten als de fondsenwerving. Zodat we de beschikbare middelen zo goed mogelijk besteden. Ten tweede streef ik naar een grotere impact als verdediger van kinderrechten. Enerzijds door onze fondsenwerving te versterken: meer middelen betekent meer mogelijkheden om projecten te organiseren. Anderzijds door in te zetten op advocacy en zo ook op een structureel niveau de levensomstandigheden van kwetsbare kinderen te verbeteren. Wat is volgens u de (unieke) kracht van SOS Kinderdorpen? Allereerst is er de doelgroep: investeren in kinderen is investeren in de toekomst. Als internationale (SOS Kinderdorpen is actief in 134 landen wereldwijd, n.v.d.r.) en lokale organisatie heeft SOS ook the best of both worlds. Er is de slagkracht van een sterke organisatie en structuur, gecombineerd met een grote flexibiliteit en kennis van lokale samenlevingen. Ten derde beschikt SOS over een sterke, onafhankelijke financiële basis dankzij een diversiteit aan donateurs. Zowel publiek als privé zal SOS de komende jaren blijven bouwen aan sterke relaties met de mensen en structuren die haar werk ondersteunen. En tot slot: SOS Kinderdorpen beschikt over een ijzersterk en gemotiveerd team, zowel in de Raad van Bestuur, directie en medewerkers. Ik ben dankbaar dat zij me het vertrouwen bieden om deze organisatie in goede banen te leiden. En ik zal mijn uiterste best doen om alle uitdagingen tot een goed eind te brengen. Jaarverslag SOS Kinderdorpen 3

4 1. SOS Kinderdorpen vandaag en morgen familie - liefde - veiligheid - respect De kernwaarden van SOS Kinderdorpen, familie, liefde, veiligheid en respect, zijn nog steeds dezelfde als in 1949, toen het eerste kinderdorp zijn deuren opende. Maar onze wereld is continu in beweging. En daarom is SOS Kinderdorpen dat ook. Wat doet SOS Kinderdorpen vandaag, hoe is de NGO georganiseerd en welke evoluties zijn er aan de gang? Je ontdekt het hier. SOS Kinderdorpen: 67 jaar ervaring in 134 landen Het allereerste kinderdorp Het allereerste kinderdorp opende in 1949 haar deuren in Imst, Oostenrijk. Het was een reactie op de erbarmelijke levensomstandigheden van een grote groep oorlogswezen na de tweede wereldoorlog. Hiermee stelde Hermann Gmeiner, stichter van SOS Kinderdorpen, een nieuwe standaard in de zorg om kinderen die niet meer bij hun ouders kunnen wonen: geen grote, onpersoonlijke instellingen, maar kleinschalige, familiale opvang. Die standaard vond al snel weerklank in de rest van West-Europa. Eind jaren vijftig waren er zo twintig SOS Kinderdorpen in Oostenrijk, Duitsland, Frankrijk en Italië. In 1963 gingen de activiteiten ook in België van start. Geen grote, onpersoonlijke instellingen, maar kleinschalige, familiale opvang 4 SOS Kinderdorpen - Jaarverslag 2015

5 In 560 kinderdorpen en 659 jongerenprojecten groeien kinderen en jongeren op tot sterke volwassenen. Via 633 familieversterkende programma s versterken we mensen. Dankzij 218 kleuterscholen, 184 lagere- en middelbare scholen en 43 beroepsscholen hebben kinderen toegang tot kwaliteitsvol onderwijs. Met 79 medische centra verlenen we jaarlijks meer dan medische zorgen. Een internationaal netwerk Vandaag zijn er zo 560 kinderdorpen verspreid over alle continenten en is SOS Kinderdorpen actief in 134 landen. Elk van die landen heeft een eigen nationale organisatie. Allen onderschrijven ze de internationale statuten en principes van SOS Kinderdorpen. Zo delen ze op inhoudelijk vlak eenzelfde visie en werken ze allemaal binnen dezelfde administratieve en financiële systemen. Dit is ook zo voor SOS in België. SOS Kinderdorpen bestaat dus uit een internationaal netwerk van meer dan 100 organisaties, die allemaal gegroepeerd zijn in onze internationale federatie: SOS-Kinderdorf International. Met 21 noodhulpprogramma s boden we diensten aan mensen in nood. De Impact SOS Kinderdorpen wereldwijd in 2015 Een sterke federatie Die federatie heeft haar hoofdzetel in Innsbruck, Oostenrijk. Ze staat garant dat de basisprincipes van SOS overal gerespecteerd en toegepast worden. Ze bepaalt het beleid, de prioriteiten en keurt het jaarlijks budget goed. Ze ondersteunt en volgt de werking op van alle nationale organisaties. SOS-Kinderdorf International kent een aantal organen die verantwoordelijk zijn voor de coördinatie, controle en besluitvorming: De General Assembly waarin alle leden vertegenwoordigd zijn. De Senaat waarin de 10 grootste nationale associaties en 10 vertegenwoordigers uit de 4 continenten zetelen. Voorgezeten door president Siddharta Kaul. De Management Council met het Management Team en 8 nationale directeurs, waaronder onze directrice Hilde Boeykens. Het Management Team De CEO, COO en CFO. Organigram SOS Kinderdorpen Internationaal Jaarverslag SOS Kinderdorpen 5

6 De drie pijlers van onze werking Een wereld waarin ieder kind opgroeit in een liefdevol gezin: dat is het ultieme streefdoel van SOS Kinderdorpen. Om dat doel te bereiken, concentreert SOS Kinderdorpen zich op drie pijlers: een efficiënt sociaal vangnet, sterke families en kwaliteitsvolle alternatieve opvang. 1. Efficiënt sociaal vangnet Overal ter wereld gaat SOS Kinderdorpen uit van het principe dat de overheid als eerste verantwoordelijk is voor de zorg om kwetsbare kinderen. SOS biedt zich daarbij aan als een kwalitatieve en innovatieve partner, ook in België. Nu koestert SOS de ambitie om het beleid rond kinderen in moeilijke familiale situaties actief mee vorm te geven. Dat wil zeggen: overal ter wereld, ook in België, een betere omkadering voor kwetsbare kinderen en families bepleiten. In dit kader zal SOS de komende jaren investeren in onderzoek naar zwakke punten in de omkadering van kinderen. Dat moet ons de nodige bagage bieden om het beleid rond deze doelgroep te beïnvloeden en het sociaal vangnet te versterken. Zo willen we de kwaliteit van de zorg om kinderen op grote schaal verbeteren, zowel in de oorspronkelijke familie als in alternatieve opvang. 2. Sterke families We blijven ons concentreren op preventie: voorkomen dat gezinnen uiteenvallen, zodat kinderen niet alleen komen te staan of op lange termijn opvang nodig hebben. In een context van ontwikkelingslanden werken we in de eerste plaats aan sterke, solidaire verenigingen. Die verenigingen stellen we in staat om relevante kennis te verspreiden, gemeenschappelijke infrastructuur te beheren en kwetsbare families te begeleiden. Doel is dat de gemeenschap op termijn zelf in staat is om haar levensomstandigheden te verbeteren en om kwetsbare families zelfredzaam te maken. In het Westen ligt de focus van familieversterking meer op kind-, ouder-, en gezinsbegeleiding. We gaan intensief met het gezin aan de slag en werken aan positieve verandering, zodat het gezin op lange termijn verder kan. Indien nodig ook met opvang op korte termijn om de fysieke en emotionele veiligheid van het kind te beschermen. 6 SOS Kinderdorpen - Jaarverslag 2015

7 Kwaliteitsvolle opvang Een kind op lange termijn opvangen in een SOS familie, doen we pas als er niemand meer is die voor het kind zorgt. In België doen we dit vandaag nog in een traditioneel kinder dorp, met een SOS moeder aan het hoofd van ieder gezin. In landen als Oostenrijk en Finland werkt SOS Kinderdorpen sinds enkele jaren met verschillende vormen van SOS families die ook buiten het kinderdorp kunnen leven. SOS families worden daarbij sterk omkaderd en opgeleid, zodat zij de kinderen zeker de warme en liefdevolle thuis kunnen bieden die ze nodig hebben. Dat heeft het voordeel dat kinderen beter geïntegreerd zijn in de lokale gemeenschap. In Kosovo werkt SOS wel nog met uitsluitend SOS moeders, maar stapte het af van het traditionele kinderdorp. De SOS moeders wonen er niet meer samen in één wijk, maar verspreid over verschillende plaatsen in de stad, waar de SOS moeders mee ondersteund worden door hun eigen, natuurlijk sociaal netwerk. SOS werkt op drie niveau s aan de omkadering van kinderen die hun ouders verloren of dreigen deze te verliezen: Een waaier aan hulpmogelijkheden voor kwetsbare kinderen Van een indirecte tot een zeer directe impact op het individuele kind 1. Het overheidsbeleid. Bouwen aan een sterk sociaal vangnet via beleidsbeïnvloeding. 2. De situatie van kwetsbare gezinnen. Kwetsbare families versterken zodat kinderen niet alleen komen te staan. 3. De opvang van kinderen die niet meer thuis kunnen wonen. Opvang binnen eigen sociaal netwerk, SOS familie of pleeggezin met ouder- of gezinsbegeleiding. SOS Kinderdorpen is ooit gestart met kwaliteitsvolle opvang voor kinderen die geen ouders of thuis meer hadden. Dat was een reactie op de erbarmelijke toestand waarin weeskinderen na de tweede wereldoorlog opgevangen werden. En dat is nog steeds de kern van ons werk: de beste oplossing bieden voor kinderen die uit de boot vallen. Door de jaren heen is SOS ook steeds meer gaan werken rond preventie, voorkomen dat kinderen uit de boot vallen dus. Deze focus zal in de komende jaren nog meer aandacht krijgen: investeren in sterke families, die de zorg voor hun kinderen volwaardig opnemen. In de toekomst zullen we dat veldwerk steeds meer aanvullen met beleidsbeïnvloeding bij diverse overheden, zowel lokaal als internationaal. Als veldwerkers zijn we immers zeer goed geplaatst om samen met de overheden te bekijken hoe we de situatie van deze kwetsbare kinderen op grote schaal en duurzaam kunnen verbeteren. Hilde Boeykens Managing Director Jaarverslag SOS Kinderdorpen 7

8 SOS Kinderdorpen kort samengevat Wie zijn we? Onze mensen op het terrein zijn al zeggen we het zelf experts in het opvangen en grootbrengen van kinderen die er helemaal alleen voor staan of van wie de familie (al dan niet tijdelijk) niet meer voor hen kan zorgen. We zijn over de hele wereld actief, in 134 landen. Ook in België. Met onze programma s bereiken we meer dan mensen. We geven kinderen een nieuwe start in het leven en zorgen dat ze weer kind kunnen zijn. Wat doen we? Wij geloven dat een gezin nog altijd de beste plaats is voor een kind om op te groeien. Toch zijn er in de wereld miljoenen kinderen die er zo goed als alleen voor staan. Voor die kinderen willen wij er zijn. Samen met lokale overheden brengen we de situatie van de meest kwetsbare kinderen in kaart. Als er niemand meer is die voor hen kan zorgen, dan bezorgen we hen een thuis in een SOS Kinderdorp bij een SOS familie. Heeft het kind zelf nog familie, maar bevindt die zich in een kwetsbare situatie, dan ondersteunen we die familie om opnieuw zelfredzaam te worden. Welkom in het kinderdorp Kinderen die er helemaal alleen voor staan, vinden een nieuwe thuis in een SOS Kinder dorp, een relatief kleine woon gemeenschap met een vijftiental familiehuizen, die opgaat in de omgeving. In elk huis woont een SOS gezin. Biologische broers en zussen wonen bij voorkeur samen. Woonkamer, keuken, eetkamer, slaapkamers de SOS moeder maakt er samen met haar kinderen een echte thuis van. Het huis is bij ons thuis. De SOS moeder De Special Forces van zo n woongemeen schap zijn de SOS moeders. Ze bestaan hoor, SOS vaders of zelfs SOS koppels. Maar de meesten van onze medewerkers die instaan voor het opvangen en grootbrengen van kwetsbare kinderen, zijn vrouwen. Ze zijn professioneel opgeleid om die kinderen groot te brengen. En in elk kinderdorp is een pedagogisch team waarop ze te allen tijde kunnen steunen. 8 SOS Kinderdorpen - Jaarverslag 2015

9 Families zelfredzaam maken Een school voor iedereen Think global, act local! Soms hebben kinderen wel nog familie maar raakt die familie (al dan niet tijdelijk) in de problemen. SOS wil de kinderen, die vaak het eerste slachtoffer zijn, bij hun familie houden door steun te bieden op vlakken waar die families nog weerbaar zijn. We maken hen zelfredzaam door hen te helpen een inkomen te verwerven, zodat ze weer op eigen benen kunnen staan. Sterke families, sterke kinderen, toch? Ieder kind verdient een goede school met gemotiveerde leerkrachten. Soms bouwt SOS die school zelf, bijvoorbeeld als er geen school in de buurt is. Dat gebeurt in samenspraak met de lokale overheid. De SOS kinderen delen dan de klas met kinderen uit de buurt, want de SOS scholen zijn toegankelijk voor iedereen. We werken ook samen met lokale scholen en investeren mee in de kwaliteit ervan. SOS is een wereldwijde organisatie. Dat heeft heel wat voordelen: er is een overkoepelende en strenge controle op financiën, we delen expertise en we vergroten onze slagkracht. Maar wat we ook doen, we werken overal en altijd met lokale mensen. Zij kennen de situatie ter plekke het best en maken deel uit van de lokale cultuur. Zo bereiken we het beste resultaat voor onze kinderen. Het maakt SOS sterk en uniek. De kracht van een sterke gemeenschap Als de nood het hoogst is Samen met de lokale overheden worden bondgenootschappen gevormd om in de hele gemeenschap rond essentiële thema s als kinderrechten, vrouwenrechten en hygiëne te werken. Want alleen als kinderen niet moeten werken, als vrouwen een volwaardige stem krijgen en als gezond heid en hygiëne onlosmakelijk met elkaar verbonden worden, krijg je een sterke gemeenschap waar kinderen in alle veiligheid kunnen opgroeien. Kinderen een stem geven SOS vecht voor de rechten van kinderen. Rechtstreeks, via onze projecten. Maar ook onrechtstreeks, door anderen aan te moedigen om deze rechten te verdedigen. Via sensibiliserende sessies in de lokale gemeenschappen vergroten we het bewustzijn rond kinderrechten, zowel bij volwassenen als bij kinderen zelf. Zo willen wij kinderen een stem geven, zodat zij ook zelf kunnen opkomen voor hun rechten. Op eigen benen Van kwetsbare kinderen sterke volwassenen maken die straks alleen verder kunnen, daar gaat het om. SOS kinderen gaan vaak vanaf 16 jaar (soms ook vroeger) begeleid zelf standig wonen. Later gaan ze naar de stad om te studeren, of leren ze een vak. SOS steunt hen graag bij die belangrijke stappen: we financieren hogere opleidingen of helpen vaktalenten bij het opzetten van een eigen atelier: als timmerman, smid, elektricien, metselaar Een dokter in de buurt Een sterke gemeenschap is ook een gezonde gemeenschap. Zieke ouders kunnen immers moeilijk voor hun kinderen zorgen. Is er geen medische infrastructuur in de regio, dan zorgt SOS daar zelf voor, in samen spraak met de lokale overheid natuurlijk. En net zoals bij de SOS Scholen, is iedereen uit de buurt er welkom. Zo zorgt SOS bv. ook voor vaccinatieprogramma s in een bredere regio. Noodhulp verlenen is niet onze eerste prioriteit, maar dankzij onze sterke lokale aanwezigheid kunnen we wel heel snel en efficiënt noodhulp mee organiseren. In noodsituaties focust SOS op de opvang van kwetsbare kinderen en families. En als de crisis voorbij is, blijven we ter plaatse om verder te werken aan de wederopbouw. Samen met u! Dit is in een notendop waar SOS voor staat. Uiteraard kunnen we dat allemaal niet alleen. Onze meters, peters, al onze donateurs, de overheden waar we mee samenwerken, onze partnerbedrijven en scholen, ze vormen een essentieel onderdeel van onze werking. SOSKinderdorpenBE Jaarverslag SOS Kinderdorpen 9

10 Onze projecten wereldwijd SOS Kinderdorpen steunt in 134 landen jaarlijks meer dan 1,5 miljoen mensen. In 2014 zamelde de NGO net boven 1 miljard euro in om deze projecten te financieren. 85% hiervan komt van de nationale associaties in West- Europa. SOS Kinderdorpen België financierde in 2015 dertien projecten mee in Afrika en Azië. 11 Zuid-Amerika: 137 kinderdorpen 159 jongerenprojecten 33 scholen 110 familieversterkende programma s 1 medisch centrum 2 noodhulpprogramma s De nummers op deze kaart tonen de projecten ondersteund en gefinancierd door SOS België: 1. Familieversterkend programma voor 500 kinderen en hun families in Cibitoke, Burundi 3. Medisch centrum voor de bevolking van Gitega, Burundi 5. Familieversterkend programma voor 700 kinderen en hun families in Bukavu, DR Congo 7. De reïntegratie van bedelkinderen in Senegal en Mali 2. Familieversterkend programma voor 1000 kinderen en hun families in Gitega, Burundi 4. SOS platform voor 388 kinderen in Kinshasa, DR Congo 6. Familieversterkend programma voor 600 kinderen en hun families in Fatick, Senegal 8. Technische school voor 200 jongeren in Kigali, Rwanda 10 SOS Kinderdorpen - Jaarverslag 2015

11 Europa: 113 kinderdorpen 148 jongerenprojecten 25 scholen 177 familieversterkende programma s 2 noodhulpprogramma s 13 Azië: 164 kinderdorpen 197 jongerenprojecten 165 scholen 132 familieversterkende programma s 7 medische centra 11 noodhulpprogramma s Oceanië: Afrika: 145 kinderdorpen 155 jongerenprojecten 1 kinderdorp 1 familieversterkend programma 273 scholen 213 familieversterkende programma s 71 medische centra 6 noodhulpprogramma s 9. Moeder- en kindhospitaal voor de bevolking van Kara, Togo 11. Medisch centrum voor de bevolking van Natitingou, Benin 13. Noodhulp voor duizenden mensen in Nepal 10. Familieversterkend programma voor 950 kinderen en hun families in Dapaong, Togo 12. SOS Kinderdorp voor 127 kinderen in Gulu, Oeganda 14. Opvang en begeleiding voor ruim 200 kinderen in België Jaarverslag SOS Kinderdorpen 11

12 DR Congo Het SOS Kinderdorp in Kinshasa De hoofdstad van Congo telt meer dan weeskinderen. Velen onder hen worden ingezet als kindsoldaten, gebruikt als goedkope arbeidskracht of gedwongen tot prostitutie. Heel vaak leven ze in ronduit slechte omstandigheden. Met een kinderdorp, school, familieversterkend programma en medisch centrum biedt SOS Kinderdorpen die kinderen kansen op een beter leven. Een liefdevolle thuis In het kinderdorp groeien 150 kinderen op in vijftien familiehuizen. Aan het hoofd van elk huishouden staat een SOS moeder, die 24 op 24 voor zo n tien kinderen zorgt. Zij runt het huishouden, helpt bij huiswerk, luistert, knuffelt, corrigeert waar nodig. Ze maakt er voor de kinderen een echte thuis van. En omdat broers en zussen in moeilijke tijden vaak een belangrijke steun betekenen voor mekaar, zorgen we er zoveel mogelijk voor dat zij binnen hetzelfde gezin opgroeien. Gewoon terug kind zijn Het verhaal van deze kinderen begint heel vaak met leed en verdriet. Sommigen groeiden hun eerste levensjaren op zonder de liefde van een vader of moeder. Sommigen waren getuige of slachtoffer van buitensporig geweld. Met de nodige aandacht, zorg en begeleiding helpen we hen die trauma s overwinnen. Zodat ze eindelijk gewoon terug kind kunnen zijn SOS kinderen bij de opening van het kinderdorp in 2011 en vier jaar later in Obede - 2. Dieu-Merci - 3. Merdi - 4. Anuarite - 5. Lajoie - 6. Gracia - 7. Emmanuel - 8. Lydia - 9. Nadine Albert François Ruth Baudouin Exaucé Jean-Pierre Dieudonné Deborah Plamedi M. le Directeur Peter Edouard Gradi SOS Kinderdorpen - Jaarverslag

13 kinderen kregen iedere dag de liefdevolle zorg en aandacht van de SOS moeders en een team van begeleiders kinderen kregen iedere dag kwaliteitsvol onderwijs in de SOS Kleuter- en Lagere school kinderen en hun families werden intensief versterkt medische diensten per jaar in het SOS Medisch Centrum Hun werk en toewijding is voor mij een echte inspiratiebron. Vincent Kompany Onderwijs en medische zorg De kinderen gaan elke dag naar school in de SOS School bij het kinderdorp. En als ze ziek zijn, kunnen ze naar de dokter in het SOS Medisch centrum. Ook veel kinderen en families uit de buurt maken gebruik van deze diensten. Zodat de meest kwetsbare families rond het kinderdorp toegang hebben tot onderwijs en medische zorg K wetsbare families versterken Naast het kinderdorp helpt SOS er ook kwetsbare families bij het doorbreken van de vicieuze cirkel van armoede, bijvoorbeeld door het opzetten van een kleine handel of het aanleren van een beroep. Ook hier stimuleren we families om hun krachten te bundelen in b.v. landbouwgroepen en spaarkassen, zodat er niemand achter blijft. Vanaf 2016 krijgt dit familieversterkend programma een nieuw leven onder de naam Nzinga Nzinga. Nzinga Nzinga wordt ons eerste project met naast sociale ook expliciet ecologische doelstellingen. Vincent Kompany viert vierde verjaardag kinderdorp In de zomer van 2015 vierde het SOS Kinderdorp in Kinshasa haar vierde verjaardag. Vincent Kompany bracht voor de gelegenheid een bezoek aan het kinderdorp: In Congo groeien miljoen kinderen op die de kans niet krijgen om iets van hun leven te maken. Ik vind dat een misdaad en wil dat er al was het maar voor een paar honderd van die kinderen wel uitwijkmogelijkheden komen. Meer dan 8 jaar geleden begonnen we bij SOS Kinderdorpen daarom met het verzamelen van fondsen om een kinderdorp te bouwen in Kinshasa. En hier zijn we dan. In deze familiehuizen wonen 150 weeskinderen omringd door de goede zorgen van liefdevolle SOS moeders. Hun werk en toewijding is voor mij een echte inspiratiebron. En ik ben fier dat ik kan bijdragen aan deze uitzonderlijke organisatie Jaarverslag SOS Kinderdorpen 13

14 Senegal Het SOS Familieversterkend programma in Fatick 80% van de families in Fatick leven in extreme armoede. Daardoor kampt één kind op zeven met ondervoeding en zijn veel kinderen gedwongen om te werken of te bedelen. SOS versterkt er zes gemeenschappen en 130 families, zodat kinderen niet alleen komen te staan. sterke gemeenschap Sterke gemeenschap, sterke families, sterke kinderen SOS Kinderdorpen wil vermijden dat kinderen door armoede of ziekte alleen komen te staan. Daarom bouwen we aan sterke gemeenschappen, waar kwetsbare families een netwerk hebben om op te steunen. Tegelijk werken we aan de capaciteiten van die families, zodat kinderen kunnen opgroeien in een sterk gezin. En om zeker te zijn dat de kinderen ook op korte termijn gezond groot worden, zorgen we er voor dat ze naar school en naar de dokter kunnen, dat ze in degelijke omstandigheden wonen en dat ze voldoende te eten hebben. sterke families sterke kinderen Met een deel van de winst gaan de families zelf kwetsbare gezinnen ondersteunen 14 SOS Kinderdorpen - Jaarverslag 2015

15 600 80% kinderen zijn ingeschreven in lokaal onderwijs van de begunstigde families zet een bedrijf of handeltje op touw Vele kleintjes maken een groot Eén van de sterktes van dit project is dat het families en gemeenschappen in Fatick weet te mobiliseren voor collectieve sociale projecten. Een voorbeeld: met de steun van SOS investeerden een aantal kwetsbare families samen in een set van banken en tafels die ze verhuren voor feesten en evenementen. Dat geeft hen een bron van inkomsten én ze gebruiken een deel van de winst om andere (kans)arme families te ondersteunen. Op dezelfde manier is er sinds kort ook een gemeenschappelijke graanmolen en zetten landbouwers een deel van hun oogst opzij in een collectieve graanschuur als reserve voor periodes van schaarste (afwisselende periodes van droogte en overstromingen bedreigen regelmatig de oogst) gezinnen maken nu deel uit van een mutualiteit, wat medische zorg betaalbaar maakt gemeenschapsorganisaties werken actief mee aan de weerbaarheid van kwetsbare gezinnen Sensibiliseren en taboes ontkrachten Een ander belangrijk aspect van dit project is de bewustwording rond vrouwenen kinderrechten. Via vormingen en sensibilisaties stellen onze medewerkers lokale verenigingen in staat om die rechten te verdedigen én om de verworven kennis zelf verder te verspreiden. Op die manier wil SOS Kinderdorpen er toe komen dat de gemeenschap op termijn zelf de zorg om kwetsbare kinderen en families opneemt. Aboussa en haar familie (Fatick, Senegal): zelfstandig met de steun van SOS Aboussa: Voordat we in het programma van SOS Kinderdorpen stapten, waren we enkel afhankelijk van wat mijn man binnen bracht. Als er geen werk was, was dat niets. Het allerbelangrijkste zijn de kinderen. Zelf kan ik wel even zonder eten. Maar als je kinderen zelfs niet naar school kunnen: dat raakt je diep. SOS gaf ons een startkapitaal van Senegalese frank (77 euro). Daar konden we onze eerste granen en dieren mee kopen. Ik nam ook deel aan een opleiding over fruit- en groententeelt. Nu verbouw ik uien, komkommers, rijst, pepers, Een deel gebruiken we als maaltijd, de meerderheid verkoop ik op de markt. Beetje bij beetje bouwden we zo een beter leven op en we bieden ook andere mensen die het moeilijk hebben een opleiding of hulp aan. Op die manier worden we er allemaal beter van. Dit project werd voor 80% ondersteund door het Directie-Generaal Ontwikkelingssamenwerking en Humanitaire Hulp. Jaarverslag SOS Kinderdorpen 15

16 Senegal en Mali De reïntegratie van bedelkinderen Als je in een stad als Dakar rondloopt, kan je er nauwelijks omheen. Op elke hoek van de straat zie je kinderen bedelen. Dat zijn vaak talibés: kinderen uit een daara, een soort religieus internaat. Die kinderen gaan we omkaderen, zodat hun levensomstandigheden structureel verbeteren. Kwetsbare families vertrouwen kinderen toe aan religieuze scholen Veel families in Senegal en Mali leven in erg moeilijke omstandigheden, waardoor sommigen hun kinderen niet naar school kunnen sturen of zelfs niet voldoende eten kunnen geven. Een noodoplossing is de kinderen toe te vertrouwen aan een daara, een religieuze school. Veel van die daara s leveren goed werk. Maar sommigen leven zelf in diepe armoede, waardoor de kinderen op straat moeten bedelen. Daar lopen ze enorme risico s: ziekte, geweld, uitbuiting Ze vormen ook een makkelijk doelwit van gewapende groepen, die kinderen van straat plukken en meesleuren in hun radicale strijd. Een duurzame bron van inkomsten voor daara s Veel daara s beseffen dat het zo niet verder kan en verwelkomen de steun van SOS Kinderdorpen. Samen gaan we op zoek naar een alternatieve bron van inkomsten, zodat de kinderen niet meer hoeven te bedelen. In een pilootproject boekten we al sterke resultaten met bijvoorbeeld internetcafés. Brug naar het formele onderwijs Met de vrijgekomen tijd integreren we de talibés in het formele onderwijs. Zodat ze ook Frans leren en een opleiding krijgen waarmee ze later op de arbeidsmarkt terecht kunnen. Zo bieden we de kinderen kansen op een betere toekomst. Bouwen aan een duurzaam sociaal vangnet Samen met de gemeenschap bouwen we aan een netwerk van vertrouwenspersonen die de kinderen ondersteunen. Mensen die kwetsbare kinderen willen steunen, brengen we samen en die groepen gaan we versterken, zodat zij op termijn zelfstandig de zorg om deze kinderen op zich kunnen nemen. Talibés terug bij hun familie brengen Wanneer de talibés na vier jaar hun opleiding afronden, kunnen ze niet in de daara blijven. Omdat de kinderen vaak alle banden met hun familie verloren, belanden velen onder hen op straat. Daarom gaan we die familie terug opzoeken, want een familie is nog steeds de beste plaats voor een kind om op te groeien. Indien nodig gaan we die familie economisch, sociaal en pedagogisch ondersteunen, zodat zij op lange termijn in staat zijn voor hun kinderen te zorgen. 16 SOS Kinderdorpen - Jaarverslag 2015

17 Respect voor kinderrechten versterken Via een nauwe samenwerking met lokale overheden en religieuze leiders, stimuleren we de gemeenschap om verantwoordelijkheid op te nemen over de talibés. Zo willen we ertoe komen dat de fundamentele rechten van deze kinderen, en de wetten die bestaan ter bescherming van deze rechten, gerespecteerd worden. Een familie is de beste plaats voor een kind om op te groeien gemeenschapsgroepen verbeteren mee de situatie van bedelkinderen 43 7 religieuze scholen krijgen omkadering, zodat kinderen er beter opgroeien talibés krijgen betere levensomstandigheden en kansen op een toekomst religieuze of politieke leiders namen actief deel aan sensibilisatieactiviteiten rond kinderrechten Ndeye Daara omkaderen en stimuleren Bij projecten als deze bouwen we verder op krachten die al aanwezig zijn in de samenleving. Zo werken we aan een duurzaam sociaal ondersteunings netwerk voor de talibés. Een mooi voorbeeld daarvan zijn de Ndeye Daara. Dat zijn Senegalese vrouwen die op eigen initiatief straatkinderen onder hun hoede nemen. Dit soort initiatieven gaan we omkaderen en verder stimuleren. Marie Wuestenberghs, hoofd internationale projecten Talibés in Senegal en Mali: een korte geschiedenis Vroeger: plattelandsschool in een beschermde omgeving Het woord talibé betekent letterlijk leerling van een daara en ontstond in de 19de eeuw, toen de Islamitische godsdienst haar intrede deed in de regio. Een daara is dan weer een school waarin men de koran bestudeert. De meeste daara s vinden hun oorsprong op het platteland. De leerlingen waren toen meestal kinderen uit het dorp. Ze hielpen de marabout, onderwijzer van de daara, met het verbouwen van het land. Met de opbrengst van de landbouw kon de marabout zijn school en de leerlingen onderhouden. Anders dan vandaag, waren de kinderen zelden ver van hun familie. Mensen om een aalmoes vragen, maakte toen ook deel uit van hun opvoeding. Maar dat bleef heel beperkt en was bedoeld om de kinderen geduld en nederigheid bij te brengen. Nu: uitbuiting in stedelijke jungle Het is met de plattelandsvlucht van de jaren 1980 en 1990 dat de aard van veel daara s veranderde. Gezien er in de stad geen land meer was om te bewerken, werd het bedelgeld te vaak de voornaamste bron van inkomsten. Door de armoede van veel scholen gingen de levens omstandigheden van talibés sterk achteruit. Meer en meer werden zij verwaarloosd en genegeerd. Zo komen we aan bij de situatie vandaag: de uitbuiting van tienduizenden kinderen die iedere dag op straat moeten bedelen en nauwelijks kansen hebben op een betere toekomst. Let wel op, niet alle daara s evolueerden in die richting. Vandaag zijn er nog steeds heel wat die goed werk leveren: de kinderen hoeven er niet te bedelen en genieten er een goede opleiding. Het woord talibé is dus geen vertaling voor bedelkind. Dit project wordt voor 65% gefinancierd door de Europese Unie Jaarverslag SOS Kinderdorpen 17

18 medische consultaties geboortes begeleid kinderen behandeld tegen ondervoeding post- en prenatale consultaties Togo Het SOS Moeder- en kindhospitaal in Kara Veel moeders en kinderen in Kara hebben geen toegang tot medische zorg. Mede daardoor overlijdt één kind op twaalf voor de vijfde verjaardag. Dat wil SOS Kinderdorpen met het moeder- en kindhospitaal veranderen. Onze eerste zorg: dat zowel moeder als kind gezond uit de zwangerschap komen Kindersterfte terugdringen Het SOS Moeder- en kindhospitaal biedt betaalbare, kwalitatieve medische zorg aan de bevolking van Kara, met een bijzondere expertise in het terugdringen van kindersterfte. Denk daarbij aan de behandeling van ondervoeding en andere belangrijke doodsoorzaken bij kinderen zoals longontstekingen, mazelen, malaria of diarree. Zwangerschappen begeleiden Daarnaast is het hospitaal gespecialiseerd in het begeleiden van zwangerschappen, met als eerste zorg dat zowel moeder als kind gezond uit de zwangerschap komen. De medewerkers van het hospitaal volgen zwangere vrouwen en risicovolle zwangerschappen van nabij op. Indien nodig, kunnen ze ook keizersneden uitvoeren. Voorkomen is beter dan genezen Om de gezondheid van de bevolking duurzaam te verbeteren, organiseert het hospitaal ook diverse voorlichtingsmomenten rond hygiëne, gezonde voeding en veel voorkomende ziektes in de regio. Verder zorgt SOS, in samenwerking met de overheid, voor de vaccinaties van kinderen uit de buurt. Belangrijk, want een dergelijke preventie kan veel leed voorkomen. Medische brug met Sint- Augustinus Het hospitaal wordt mee ondersteund door het Belgische Sint-Augustinus Ziekenhuis in Wilrijk. Via hun netwerk en acties dragen ze niet alleen financieel bij, maar zorgen ze ook voor het versterken van de medische competenties van het lokaal personeel. Een aantal keer per jaar trekt Sint- Augustinus op missie naar Kara voor opleidingen, om de diensten te verbeteren en om de infrastructuur van het hospitaal te versterken. Zo focuste hun laatste missie zich op het opereren van lies- en navelbreuken, iets wat ze in Kara nog niet konden. Op twee weken voerde het team van Sint- Augustinus zo n 50 operaties uit, telkens met meer verantwoordelijkheden voor hun Togolese collega s. Nu voert het team van het moeder- en kindhospitaal die operaties volledig zelfstandig uit. Op die manier ontstond een echte medische kennisbrug tussen beide ziekenhuizen. Steeds efficiënter dankzij BCG Duurzame partner BCG helpt het ziekenhuis via gerichte terreinanalyses met het verhogen van de efficiëntie en de lokale inkomsten. Dit laat het ziekenhuis toe haar diensten nog toegankelijker te maken voor de meest kwetsbare families. 18 SOS Kinderdorpen - Jaarverslag 2015

19 Nepal Volop in heropbouw Europa Krachtige reactie op vluchtelingencrisis Op 25 april kostte een verwoestende aardbeving het leven aan mensen. Meer dan families waren in één klap dakloos. Met vijftig jaar geschiedenis in het land en projecten op tien verschillende locaties kon SOS Kinderdorpen Internationaal snel en efficiënt hulp bieden Wereldwijd zamelde SOS Kinderdorpen zo n 14 miljoen euro in voor de heropbouw van het land. Daarbij concentreren we ons op het ondersteunen van kwetsbare kinderen en hun familie. Eén jaar na de ramp konden we al heel wat realiseren. Onze impact en acties in Nepal 25 SOS Kindvriendelijke ruimtes boden in de eerste weken na de ramp dagelijks opvang, basiszorgen, onderwijs en recreatie aan zo n kinderen. 12 gemeenschapsscholen worden gerenoveerd, kinderen kregen een basis aan schoolmateriaal en kinderen volgen inhaallessen om de verloren tijd goed te maken. 540 families kregen een home-in-a-box pakket en een noodfonds om hun levensomstandigheden op korte termijn te verbeteren. 225 families verkregen een bron van inkomen dankzij vee of landbouwgerij. 53 onbegeleide kinderen vonden tijdelijk opvang bij SOS terwijl we op zoek gingen naar hun familie. In de zomer van 2015 brak de Europese vluchtelingencrisis in alle hevigheid los. SOS Kinderdorpen biedt over de hele reisroute noodhulp en opvang. Syrië, Libanon, Armenië, Kroatië, Estland, Hongarije, Macedonië, Servië, Oostenrijk, Finland, Duitsland en Italië. In elk van die landen helpt SOS Kinderdorpen kinderen en families op de vlucht. Dat doen we met noodhulp (voeding, water, hygiëne), opvang van kinderen die alleen op de vlucht zijn en kindvriendelijke ruimtes (kinderopvang, basiszorgen, onderwijs en recreatie). Het einde van deze crisis is nog niet in zicht. Daarom blijft SOS Kinderdorpen ook de komende jaren de hulp aan vluchtelingen uitbreiden. In 2016 komen er zo nieuwe projecten in onder andere België, Noorwegen en Spanje. Onze impact en acties in de vluchtelingencrisis 8 SOS Kindvriendelijke ruimtes bieden basisnoden, ontspanning en psychologische steun aan kinderen krijgen een veilige schuilplaats, basisnoden en onderwijs in diverse opvangcentra kinderen worden ondersteund met noodhulp. 150 families worden ondersteund met huisvesting, medische zorg, onderwijs en economische steun mensen per dag kunnen contact maken met familie en informatie dankzij SOS Telecommunicatieposten. Jaarverslag SOS Kinderdorpen 19

20 3. Werken met kwetsbare kinderen en families in België Veel mensen kennen vooral ons werk in Afrika, Azië of Latijns-Amerika. Wat veel minder mensen weten, is dat we ook al 45 jaar projecten hebben in België (en vele andere landen in Europa). Want ook bij ons zijn er kinderen die niet kunnen opgroeien binnen een zorgzaam gezin. Expert in de omkadering van kinderen die niet thuis kunnen opgroeien De laatste 67 jaar heeft SOS Kinderdorpen een grote expertise opgebouwd in het opvangen en grootbrengen van kinderen die niet thuis kunnen opgroeien. Die expertise vertaalt zich in een pedagogische visie die als een rode draad doorheen onze Belgische projecten loopt. Elk kind kent een unieke groei en ontwikkeling SOS vertrekt vanuit een krachtig kindbeeld, waarin ieder kind de eigen, unieke ontwikkeling actief en creatief vormgeeft. Dat doen ze via de interactie met hun omgeving: volwassenen, andere kinderen, de fysieke ruimte Die omgeving is dan ook bepalend voor hun ontwikkeling. Maar tegelijkertijd geven ze die omgeving ook zelf mee vorm. Kinderen respecteren is hen beschouwen als volwaardige personen 20 SOS Kinderdorpen - Jaarverslag 2015

21 Het SOS Kinderdorp Chantevent en l Alouette 49 kinderen kregen een nieuwe thuis in één van de zeven familiehuizen. 4 kinderen konden terug naar een veilige thuis. Jongerenhuis l Olivier 6 jongeren gingen begeleid zelfstandig wonen. 2 jongeren konden het project als zelfstandige jongvolwassenen verlaten. Kinderopvang Les Bisounours 37 kinderen beleefden doorheen het jaar spel en plezier. Het Simbahuis 19 kinderen genoten kwaliteitsvolle opvang en werden als gezin intensief begeleid. 7 kinderen konden terug naar een veilige thuis. Elk kind groeit het best binnen een familie Elk kind behoort tot een familie en groeit bij voorkeur ook bij die familie op. Daarom werkt SOS samen met ouders en kinderen aan de moeilijkheden van het gezin, met het oog op positieve verandering en een snelle terugkeer naar huis. Dat gaat gepaard met een intensieve begeleiding. Kinderen op lange termijn opvangen in een SOS familie, doen we pas als er geen andere opties meer zijn. Op dat moment bieden we kinderen ook echt een nieuwe thuis, waar duurzame relaties de kern vormen van het samenleven en ze een basis vinden om een mooie toekomst uit te bouwen. Elk kind groeit en ontwikkelt door liefde Kinderen ontwikkelen zich het best als zij zich geliefd en aanvaard voelen. Hun vertrouwen in anderen en zichzelf is hierop gebaseerd. Liefde betekent daarbij niet alleen graag zien. Want zowat alle ouders in onze projecten zien hun kinderen wel graag. Je moet die liefde ook nog op een goede manier uiten. Dat wil zeggen: met liefdevolle aandacht aanwezig zijn en evenwichtig inspelen op behoeftes en verlangens. De samenwerking met BX Brussels 96 jongens konden zich inschrijven bij voetbalclub BX Brussels. 15 jongens kregen samen met hun gezin aangepaste gezinsondersteuning. Onze impact en acties in België Elk kind groeit en ontwikkelt best in veilige geborgenheid en bescherming Kinderen waarvan de fysieke en emotionele veiligheid thuis niet gegarandeerd is, vinden bij SOS een veilige omgeving waarin ze beschermd zijn tegen allerlei soorten agressie, een omgeving waarin ze zich veilig en geborgen voelen en terug rust vinden. Door de situatie thuis verliezen sommige kinderen het vertrouwen in volwassenen. Anderen verliezen het vertrouwen in zichzelf. Door hen te tonen dat het ook anders kan, willen we die kinderen een correctieve hechtingservaring bieden. Elk kind groeit en ontwikkelt door respect Kinderen respecteren begint met hen te beschouwen als volwaardige personen. Wat wil zeggen dat we naar hen luisteren, hun mening vragen en hun noden en wensen ernstig nemen. We moedigen hen aan om actief te participeren in beslissingen die een invloed hebben op hun dagelijkse leven. We hanteren daarbij een democratische stijl van disciplineren, die niet gebaseerd is op principes als straffen en belonen, maar wel op liefdevolle sturing, wederzijds respect en een fundamentele gelijkheid tussen kind en volwassene. Nicolina Jorissen, Pedagogisch Adviseur Jaarverslag SOS Kinderdorpen 21

22 SOS Kinderdorp Chantevent Kinderen krijgen niet altijd de kans om op te groeien in een veilige omgeving. Soms is de familiale situatie zo moeilijk dat de jeugdrechtbank moet ingrijpen. In het belang van het kind wordt dan uitgekeken naar alternatieve opvangmogelijkheden, zoals een verblijf in een opvanghuis. Het SOS Kinderdorp Chantevent is in dit kader officieel erkend door de Fédération Wallonie-Bruxelles. In het SOS Kinderdorp Chantevent (Marche-en-Famenne) kunnen 43 kinderen en jongeren terecht in een kleinschalige, familiale omgeving. Het kinderdorp bestaat uit zeven familiehuizen, waar telkens één SOS moeder dag in dag uit voor de kinderen zorgt. Een team van opvoeders en andere deskundigen staat haar bij. Zo krijgt elk kind de ondersteuning die het best bij hem of haar past. De kinderen verblijven in principe voor een lange periode in het kinderdorp. Ze gaan naar scholen in de buurt en hebben er hun naschoolse activiteiten. Als de situatie het toelaat, houden de kinderen ook contact met hun oorspronkelijke familie: dat vinden we heel belangrijk voor hen. En mocht de familiale situatie op een duurzame en positieve manier veranderen, dan helpen we mee aan een veilige terugkeer naar huis. Dany, 20 jaar, groeide op in ons Belgische kinderdorp Dany was vier toen zijn ouders overleden in een auto-ongeluk. Sindsdien groeide hij op in het SOS Kinderdorp Chantevent (Marche-en-Famenne), bij SOS moeder Bernadette. Dany: Zij zorgde voor me als een echte moeder. Dat is ze ook nog steeds voor mij. Ze las me verhaaltjes en zong slaapliedjes. En ook al deed ik domme dingen, mami was er altijd voor me. Nu is Dany twintig jaar en werkt hij tijdelijk als klusjesman in het kinderdorp. Zijn droom is om vrachtwagenchauffeur te worden. En ook al is Dany nu meerderjarig, SOS blijft hem ondersteunen om zijn droom waar te maken. Want familie heb je voor het leven. Dany en zijn vroegere begeleider Giorgio 22 SOS Kinderdorpen - Jaarverslag 2015

23 Jongeren die opgroeien in de zorgsector zijn wettelijk verplicht deze te verlaten eens ze meerderjarig zijn. Op je achttiende volledig zelfstandig zijn, dat is alles behalve vanzelfsprekend. Daarom tracht SOS de jongeren van jongs af aan zo goed mogelijk voor te bereiden op hun zelfstandigheid. En ook na hun achttiende verjaardag kunnen zij nog rekenen op de steun van SOS. SOS Jongerenproject De jongeren van het kinderdorp kunnen vanaf hun zestiende op semizelfstandige basis gaan wonen in het gemeenschapshuis van het dorp, met elk een eigen slaapkamer en een gedeelde keuken en leefruimte. Ze leren er onder begeleiding op een zelfstandige manier leven: hun eigen budget beheren, gezond koken, de was doen terwijl ze toch nog steeds terecht kunnen bij hun SOS gezin. Zo hebben ze al heel wat ervaring opgedaan wanneer ze het kinderdorp verlaten. Als ze dat zelf willen, begeleiden we de jongeren ook na hun 18de verjaardag nog. In Hollogne (Marche-en-Famenne) kunnen vier jongvolwassenen terecht in l Olivier, het SOS Jongerenhuis. Dat kunnen zowel jongeren zijn die opgroeiden in het kinderdorp als jongeren uit de buurt die nood hebben aan begeleiding. Ze wonen er elk in een aparte studio met een eigen badkamer en kitchenette en kunnen er nog rekenen op de steun van een opvoeder, die hen onder andere begeleidt met studies en administratie. Bedoeling is om samen te werken aan een toekomstproject. Ook jongvolwassenen uit het kinderdorp die in de stad op kot gaan, kunnen rekenen op die begeleiden als ze dat willen. Natuurlijk kunnen de jongvolwassenen ook na hun tijd in het kinderdorp steeds terecht bij hun SOS moeder, broers en zussen voor gezelschap en de nodige morele steun! Want daar heb je nu eenmaal familie voor Familiehuis l Alouette L Alouette is een warm en gezellig opvanghuis in Rochefort dat SOS Kinderdorpen in 2011 overnam. Het biedt opvang en begeleiding aan zes kinderen in een moeilijke familiale situatie. Net zoals bij onze andere projecten, gebeurt dit in een warme, familiale omgeving. Met de hulp van een multidisciplinair team worden ook de families van de kinderen begeleid. Bedoeling is dat de kinderen op termijn terug naar een veilige thuis kunnen. Kinderdagverblijf Les Bisounours 18 jaar geleden sloegen het SOS Kinderdorp Chantevent en de gemeente Nassogne de handen in elkaar om een kinderdagverblijf te openen. De samenwerking kwam er omdat beide partijen nood hadden aan kinderopvang. De gemeente had nog geen kinderdagverblijf voor haar inwoners en ook onze SOS moeders konden wat hulp gebruiken. Zo krijgen zij wat meer ruimte en leren de peuters uit het kinderdorp andere kinderen en opvoedsters kennen. Indien nodig geven we bij de inschrijving voorrang aan kinderen van wie de ouders zich in een moeilijke sociale situatie bevinden. Jaarverslag SOS Kinderdorpen 23

24 Links: Katrien, SOS Social coach bij BX Brussels. Rechts: Patricia, verantwoordelijk voor de dagelijkse werking van BX Het Simbahuis Pilootproject met BX Brussels Het Simbahuis is een kleinschalig opvang- en begeleidingsproject voor families in kwetsbare situaties. De kinderen vinden er de veiligheid en geborgenheid van een thuis, terwijl de ouders de ruimte krijgen om samen met het Simbahuis orde op zaken te stellen. Het Simbahuis vangt op korte termijn (één à twee jaar) kinderen op die zich in een moeilijke leefsituatie bevinden. Dit gebeurt steeds in nauw overleg met zowel de ouders als de jeugdzorgsector. Maximaal acht kinderen tussen nul en twaalf krijgen in het Simbahuis de kans op adem te komen in een kleinschalige, familiale omgeving. Het dagelijks leven van de kinderen is niet anders dan in een gewoon gezin: naar school gaan, eten en wassen, spelen en samen leuke dingen doen. Afhankelijk van de specifieke noden en situatie van ieder kind worden ze bijkomend individueel begeleid. Tegelijk krijgen de ouders een intensieve ouderbegeleiding om de redenen die aanleiding gaven tot de plaatsing aan te pakken. Alle omstandigheden die van invloed kunnen zijn op het ouderschap en de opvoeding worden bekeken. Samen wordt er gezocht naar oplossingen om de situatie positief te veranderen en de relaties binnen het gezin duurzaam te herstellen. Zodat de kinderen zo snel mogelijk terug naar een veilige thuis kunnen. En als het nodig is, worden de families dan nog een tijdje als gezin verder begeleid. Ieder kind heeft het recht om deel te nemen aan recreatieve activiteiten. Dat staat in het Internationale Verdrag van de Rechten van het Kind. Toch zijn er in België kinderen die door een kwetsbare gezinssituatie geen toegang hebben tot sportclubs. Bij de sociale voetbalclub BX Brussels stelt men vast dat sommige kinderen niet kunnen blijven voetballen door hun gezinssituatie. Omdat de ouders sociaal hun weg moeilijk vinden, bijvoorbeeld, of omdat het gezin financiële problemen heeft. Die gezinnen brengt BX Brussels in contact met SOS Kinderdorpen. De SOS social coach onderzoekt waar het fout loopt en gaat samen met het gezin op zoek naar oplossingen. Als blijkt dat er zich binnen het gezin sociale of relationele moeilijkheden stellen, gaat SOS hier samen met het gezin mee aan de slag, op zoek naar positieve verandering. Als het probleem vooral financieel is, kan SOS het gezin tijdelijk ondersteunen. En tegelijkertijd gaan we ook op zoek naar een structurele oplossing. 24 SOS Kinderdorpen - Jaarverslag 2015