Van het bestuur pag. 3 Het groen in de wijken de Aa-landen pag. 4, 5 en 6 Kastanjebomen genezen pag. 7 Voortschrijdend inzicht hooikoorts en groen
|
|
- Simon Vermeiren
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Van het bestuur pag. 3 Het groen in de wijken de Aa-landen pag. 4, 5 en 6 Kastanjebomen genezen pag. 7 Voortschrijdend inzicht hooikoorts en groen pag. 8 en 9 Wereldbomen pag. 10 Boomwandelingen met ErUit pag. 11 Mededeling en Zwolle Groenstad Pag. 11
2 Van het bestuur De afgelopen tijd is er veel gebeurd in Zwolle wat betreft bomenkap. Twee grote hoeveelheden bomen zijn gekapt. Wij voelen ons zeer betrokken hierbij. Om te beginnen was er de kapaanvraag van 61 bomen op het terrein achter parkeerdek Noordereiland (of: Nijkerkenbolwerk). Zwolle Groenstad was hierop voorbereid, wij hadden een gesprek gehad op het stadskantoor met uitleg over wat er op dit terrein ging gebeuren. De bodem in dit gebied was ernstig vervuild door de voormalige gasfabriek en er was haast geboden omdat de provinciale subsidie alleen nog voor dit jaar gold. Voor de sanering was de kap noodzakelijk. Het ging echter maar om de helft van het terrein, de andere helft zou intact blijven. Wat we misten was een visie op de inrichting van het gehele gebied, maar ondanks ons verzoek om het gehele gebied in de plannen te betrekken, wordt bij gebrek aan financiering slechts een deel aangepakt. De helling komt wat lager weer terug en de tekening zoals het gaat worden, met slingerende paden en verschillende bomen, ziet er goed uit. Het tweede geval betrof de kap van 2000 bomen op de voormalige boomkwekerij aan de Heinoseweg. Wij werden gewaarschuwd door omwonenden. Er was al heel veel gekapt; er stonden op dat moment nog slechts twee stukjes met in totaal ongeveer 200 bomen. Helaas was hier geen kapvergunning nodig, daar het privégrond was en het geen bijzondere of beschermde bomen betrof. De gemeente heeft in het begin veel moeite gedaan de bomen te verkopen, maar dat is niet gelukt. De boomkwekerij was verwaarloosd en de bomen konden niet meer worden verplant. De huidige eigenaar, een vastgoedbedrijf, wil de grond verkopen en daar er een agrarische bestemming op rust is kap noodzakelijk. Op dit moment wordt er nog getracht de stukjes waar nog bomen staan te verkopen. De laatste stand van zaken is dat men een Zwols Bomenfonds wil oprichten. Als dat zou lukken is er toch nog een lichtpuntje aan deze hele zaak. Ria van Puffelen. -
3 Het groen in de wijken (de Aa-landen) De meidoorn van Lucette In de voorbije nummers van dit tijdschrift zijn al heel wat mooie wijkbomen aan ons voorgesteld. Een trouwe gast die misschien niet erg groot wordt, maar wel bijna het hele jaar iets moois te bieden heeft wil ik nu graag in het zonnetje zetten: de meidoorn (Crataegus monogyna) De eenstijlige meidoorn is een boom die innig verbonden is met het landschap van Noordwest Europa. Als geen andere boom symboliseert hij, alleen al door zijn naam, de triomf van de lente over de lange winter. In mei wordt menig landschap in bloei gezet door de witbloeiende kronen van de meidoorn. Geen andere boom is zwarter in de winter, of heeft meer ongastvrije doorns aan zijn takken, behalve misschien de sleedoorn. Maar wat geeft het wanneer hij bloeit is het lente en vieren wij de mooie meimaand.
4 Zijn geur bedwelmt ons, samen met die van het tegelijkertijd bloeiende fluitenkruid. In oude tijden (en waarom niet nu ook nog?!) was de meidoorn de liefdesboom, omdat zijn zoete geuren verlokten tot amoureuze genoegens waartoe de meimaand gemaakt lijkt zijn. Het was dan ook verboden om een meidoorn om te kappen: dat zou ongeluk afroepen over hem die dat deed. Gelukkig laten de heren van de Rova onze mooie en ruige meidoorns met rust, zodat wij ervan kunnen genieten. Op de grens van onze achtertuin en het gemeentetalud staat een meidoorn, die nu vol met prachtig kleurende bessen de regenachtige dagen van begin september opfleurt. Maar het mooist, in mijn deel van de Aa-landen, vind ik de bomen die op Westerveld langs de dijk staan. In mei staan de reusachtige festoenen van de meidoorns in bloei er te pronken en geven de fietsers als ze er aandacht voor hebben een heerlijk snufje parfum mee voor onderweg. In de herfst vormen het mooi tot okergeel verkleurende blad en de bessen tot diep in januari de bomenrij langs de dijk en op de heuvel heerlijk rode accenten. Zelfs wanneer het regent is het dan een feest om daar te fietsen of met de hond te wandelen. Maar lang voor dat wij mensen van de meidoorn begonnen te genieten, hadden de vogels al ontdekt dat deze boom in alle jaargetijden hun vriend is. Meidoornbessen rijpen langzamer dan lijsterbessen. Na de lijsterbessen en de bramen komt pas de meidoorn. Eigenlijk worden de laatste bessen pas gegeten wanneer het voorjaar er al weer aankomt, in maart. Wanneer de winter streng is (hoe lang is dat geleden??) vormen ze dan een welkome vitaminen bron. Dat de vogels zo dol op de bessen zijn maakt ook dat de boom voor zijn eigen voortplanting zorgt. De bessenzaden blijven onverteerd in de maag van de vogel en worden intact op een ander plekje dan weer uitgepoept. Zijn de omstandigheden op die plek gunstig, dan ontkiemt het zaad. Met een beetje geluk staat er na een aantal jaren een nieuwe jonge meidoorn. De meidoorn vormt, net als de sleedoorn en, in de duinen, de duindoorn, een dicht takkenstruweel met talrijke vlijmscherpe doorns. Is de boom eenmaal een meter of twee, drie hoog, dan biedt -
5 hij heel veel bescherming voor nestelende vogels. Kijk maar eens rond in de winter, wanneer al het blad van de bomen is verdwenen: dan komen de nestjes van de zomerbewoners tevoorschijn. Ik vind dat zo iets ontroerends, die tere bouwsels tegen de zwarte stam van zo n meidoorn. Daar heeft een heggemus gezeten, of een merel of een andere zangvogel. En er hopelijk bescherming gevonden tegen wind, regen en liefhebbers van hun eieren. Moet ik nog meer zeggen? U begrijpt nu wel hoe blij we mogen zijn met alle meidoorn in onze wijk. Ze zijn onmisbaar, in de eerste plaats voor de vogels, maar ook voor ons mensen. Lucette M. Faber, groenwaarnemer Aa-landen Bomenweetjes Bomen verbeteren de luchtkwaliteit: Aan bladeren en naalden blijft fijn stof plakken. Bij elke regenbui wordt de boom schoongespoeld. Per jaar vangt een grote boom zo wel 45 vuilniszakken stof.
6 KASTANJEBOMEN GENEZEN Lange tijd werd gedacht dat de paardenkastanjebloedingsziekte wordt veroorzaakt door een oömyceet (een pseudo-schimmel) maar uiteindelijk bleek een bacterie de boosdoener. Die zit in de bast van de boom en verstoort de sapstroom naar de wortels. Aan de buitenkant van de boom komen "wonden" waaruit donkerbruin vocht komt. Uiteindelijk gaat de kastanjeboom dood aan deze infectie Wageningen Universiteit & Researchcenter (WUR) doet onderzoek of een warmtebehandeling bij volwassen bomen geschikt is om de bacterie te bestrijden. De verwarming moet tenminste 48 uur duren bij een temperatuur van minimaal 40 graden. Met deze methode zijn reeds met jonge zieke boompjes goede resultaten behaald. Definitieve uitkomsten van de proef worden in 2016 verwacht. Bron: NatuurNetNieuws, sept Bomenweetjes Waarom blijft de ene boom in de winter groen en de andere niet? De kou en voedselschaarste in de winter maakt dat bomen en planten met grotere bladeren als het ware in de ruststand gaan. Ze laten hun bladeren vallen en kunnen toe met minder water en voedsel. De naalden van naaldbomen hebben een veel kleiner oppervlak. Daardoor verdampen ze weinig tot geen water en vriezen ze niet kapot. Er zijn ook bomen die een tussenweg kiezen, ze houden hun bladeren en met een waslaagje proberen ze verdamping en bevriezing te voorkomen. Niet altijd met succes overigens. -
7 Voortschrijdend inzicht: hooikoorts en groen Zwolle scoort hoog in de Atlas voor Gemeenten omdat de groenstructuur, beter bekend als de Groene Vingers, de drager is van de hoofdgroenstructuur. In de analyse wordt verwezen naar het intensieve gebruik van het GROEN dankzij het Groenbeleidsplan 1998 en er wordt in meerdere hoofdstukken aangegeven dat men deze voorsprong wil houden. Men denkt dit te bereiken door actualisering en in de vorm van nieuwe ontwikkelingen. In het hoofdstuk Maatschappelijke Baten wordt aangegeven dat meer groen leidt tot het verlagen van de ziektekosten onder meer door het positieve effect op o.a. astmagerelateerde kwalen. Dit blijkt uit een in 2012 door KPMG in opdracht van het ministerie van Economische Zaken uitgevoerd onderzoek. Maar is dit wel juist? Op dit punt vragen wij uw aandacht voor het verband dat er is tussen groen als veroorzaker van hooikoorts en astma. In Nederland hebben meer dan 3 miljoen mensen last van hooikoorts en meer dan 1 miljoen lijdt aan astmatische ademhalingsproblemen, mede door allergie voor rondvliegend stuifmeel en pollen in de lucht. Stuifmeel en pollen kunnen kilometers ver wegvliegen van de plant, boom, heester of grassen waar het wordt gemaakt. Lang en bloeiend gras zijn vaak de hoofdoorzaak. Is deze kennis nieuw? Eigenlijk niet. Op zich weten we het al jaren en worden degenen die er aan lijden ervoor gewaarschuwd. Wat wel redelijk nieuw is, is dat in de groenwereld het verband doordringt tussen de ziekten en de veroorzakers (stuifmeel) dankzij onderzoek van medische en biologische kanten. Samen te vatten als een vorm van voortschrijdend inzicht. Rijst de vraag: kunnen wij vanuit het groenbeleid daar wat aan doen? Eigenlijk is het vrij eenvoudig.
8 Hier volgen enkele mogelijkheden: 1. Neem kennis van de onderzoeksresultaten, bijv. met het boek Pollen en hooikoorts van Herman van Wissen en Maurice Martens bij ( Hoe hooikoortsvriendelijk is uw tuin ), en het Longfonds geeft adviezen. 2. Houd er bij het groen-ontwerp rekening mee. 3. Door het onderhoud op de juiste manier en tijd te laten plaatsvinden kan er minder stuifmeel vrijkomen, met name frequent maaien voorkomt dat gras gaat bloeien. 4. Plant meer soorten waarvan de insecten het stuifmeel overbrengen; over het algemeen zijn deze planten niet allergeen en ze hebben vaak mooi gekleurde bloemen. 5. Stimuleren dat op alle niveaus van het groenonderwijs aandacht is en modules ontwikkeld worden voor dit belangrijke onderwerp. Op de LANGE termijn moeten deze maatregelen wel leiden tot een lager risico van hooikoorts e.d. Op de KORTE termijn is het nuttig, zo niet noodzakelijk dat er een denk-/werkgroep wordt opgericht met mensen uit zowel de medische als de groene hoek. Gezien het algemeen belang van dit onderwerp is het haast vanzelfsprekend dat de gemeente via de Groene Agenda als beleid de voortrekkersrol op zich neemt en bovenstaande overwegingen opneemt in de afwegingskalender. Tijdens de contacten op plaatselijk, regionaal en landelijk niveau, die wij tijdens de voorbereiding hebben gehad, is gebleken dat zowel uit de medische als uit de groene wereld men gaarne bereid is hierin mee te denken. Voor verdere informatie kunt u bij ons terecht: Gerard Mostert, groenexpert, f2hdhrgmostert@hetnet.nl Harry van Wezel, medisch specialist, hbvwezel@gmail.com -
9 WERELDBOMEN Wereldbomen zijn bomen die oeroud kunnen en mogen worden. De groeiplaats van een wereldboom wordt beschermd door een groep mensen, die zich met deze boom heeft verbonden. Annenborchboom (Tilia X europea) - Terpenborch Rosmalen Deze linde werd waarschijnlijk omstreeks 1750 aangeplant en is nu dus ongeveer 260 jaar oud. De bedoeling van Stichting Wereldboom is om deze oeroude linde zeker 3 of 4 maal zo oud te laten worden o.a. door te zorgen voor een ideale bovengrondse en ondergrondse groeiplaats en optimale groei-omstandigheden. Heel belangrijk voor het voortbestaan van deze boom is de ondersteuning van de omwonende gemeenschap en een beschermheer. De Annenborchschool en de buurtbewoners van Terpenborch ondersteunen deze boom dan ook en beschouwen hem als het symbool van hun gemeenschap. Bron: Bomenweetjes Het stadsbestuur van Melbourne gaf alle bomen in de stad een mailadres, zodat bewoners beschadigingen konden doorgeven. In plaats van schademeldingen kwamen er echter duizenden liefdesverklaringen en dankbetuigingen. Mensen en bomen, ze zijn soms voor het leven met elkaar verbonden.
10 ErUit boomwandelingen (en nu ook fietstochten) ErUit heeft weer een aantal mooie boomwandelingen in het programma en nu ook drie fietstochten waarbij de bomen veel aandacht krijgen. Inschrijving vooraf is noodzakelijk en kan via de website Agenda: Fietstocht Rhijnvis Feith Zo 27 sept, uur (Nog beperkt aantal plaatsen vrij) Boomwandeling Engelse Werk Za 10 okt, uur Fietstocht Thomas a Kempis Za 31 okt, uur Wandeling Kranenburg Zo 15 nov, uur Fietstocht Eli Heimans Zo 29 nov, uur Onze Nieuwsbrief per ? Als u onze Nieuwsbrief liever per mail ontvangt, dan horen wij dat graag. Het spaart kosten en milieu. Gegevens Stichting Zwolle Groenstad info@zwollegroenstad.nl Website : Secretariaat: De Doornweg 29, 8035 PC Zwolle Bank : NL77 INGB Bestuur: Wnd. voorzitter : D.W. Maas Secretaris : mw. A.H. Engelage, tel Penningm. : E. van der Meer, tel Nieuwsbrief nr. 122 september
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 15 december 2015. Beste natuurliefhebber/-ster,
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 15 december 2015 Beste natuurliefhebber/-ster, De dag begon mistig en op meerdere plaatsen bleef de mist de hele dag hangen. Gelukkig scheen in Beijum de zon. Doordat
Nadere informatieBijlage VMBO-GL en TL-COMPEX 2006
Bijlage VMBO-GL en TL-COMPEX 26 tijdvak 1 BIOLOGIE CSE GL EN TL COMPEX Deze bijlage bevat informatie. 613-1-589b DUINEN INFORMATIE 1 DUINGEBIEDEN Het grootste deel van de Nederlandse kust bestaat uit duingebieden.
Nadere informatieHet begin van de winter
WINTER 21 december WINTER 2 Het begin van de winter Vanaf 21 juni worden de dagen weer langzaam korter. De zomer duurt tot 22 of 23 september. Dan zijn de dag en de nacht overal even lang. Met andere woorden:
Nadere informatie7 Ik zie op tegen de herfst
Herfstdip De dagen worden korter, de temperatuur daalt en het landschap wordt langzaamaan minder groen door de vallende blaadjes. De herfst is weer bijna in aantocht. In hoeverre bent u het (on)eens met
Nadere informatieinhoud Herfst 1. Het weer 2. Overal blad 3. Zaden 4. Paddenstoelen 5. De eekhoorn 6. De egel 7. Insecten 8. Vogels op reis 9. Filmpje Pluskaarten
Herfst inhoud Herfst 3 1. Het weer 4 2. Overal blad 5 3. Zaden 6 4. Paddenstoelen 7 5. De eekhoorn 8 6. De egel 9 7. Insecten 10 8. Vogels op reis 11 9. Filmpje 12 Pluskaarten 13 Bronnen en foto s 15 Colofon
Nadere informatieBomen en overlast. 8 december 2015
Bomen en overlast 8 december 2015 Bomen en overlast 2 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding... 3 2. Wat te doen bij overlast van bomen van de gemeente?... 4 2.1. Schaduw... 4 2.2. Invloed op de productiviteit van
Nadere informatieDieren in de winter 3
Dieren in de winter 3 inhoud blz. 1. Winter 3 2. De egel 4 3. De vleermuis 5 4. De eekhoorn 6 5. De merel 7 6. De ree 8 7. De pad 9 8. Het lieveheersbeestje 10 9. Filmpjes 11 Bronnen en foto s 12 Colofon
Nadere informatieDit kun je zelf doen om insectensterfte te voorkomen
Dit kun je zelf doen om insectensterfte te voorkomen 15 februari 2019 16:53 Laatste update: 12 uur geleden De komende decennia neemt het aantal insecten met 40 procent af, meldde het wetenschappelijke
Nadere informatie1 Ik zie op tegen de herfst
Herfstdip De dagen worden korter, de temperatuur daalt en het landschap wordt langzaamaan minder groen door de vallende blaadjes. De herfst is weer bijna in aantocht. In hoeverre bent u het (on)eens met
Nadere informatieProject Planten ABC. Week 1ABC: Algemeen
Project Planten ABC Week 1ABC: Algemeen Info: Planten Planten eten, ademen en groeien. Sommige planten houden van natte grond. Anderen van droge grond. Sommige planten houden van veel zon en warmte. Anderen
Nadere informatieCOMMISSIESTUK. Wensen en bedenkingen
COMMISSIESTUK Wensen en bedenkingen COMMISSIE RUIMTE Agendanummer 5 d.d. 12 april 2011 De leden van COMMISSIE RUIMTE van de gemeente Asten Onderwerp : Aanplant berk, els en hazelaar Portefeuillehouder
Nadere informatie2. Maak met de 4 buizen een vierkant op de grond. Dit is het zoekraam.
Opdracht 1. Gebruik je ogen goed. In het bos kun je van alles ontdekken! Komen er onder de bomen verschillende soorten insecten en of bodemdiertjes voor? Het beste bos 1. Materiaal tas 1: zoekraam, 1 schepje,
Nadere informatieWERKBLAD OPDRACHTEN. Locatie: De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen. 2008 Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen
Dassenwerk WERKBLAD OPDRACHTEN Locatie: De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen 2008 Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen 1. Waar ben je? Je gaat een onderzoek doen in een klein gebied van Nationaal
Nadere informatieDe lente! Werkboekje leeftijd: 10+
De lente! Werkboekje leeftijd: 10+ Seizoenen De lente begint meestal op 21 maart. Soms kan het begin van de lente ook vallen op 20 maart. Dat heeft te maken met de stand van de zon. Afgesproken is dat
Nadere informatieMijn tuin. Janni Meedendorp. Meditaties voor kinderen. 2013 Uitgeverij ACT on Virtues
Mijn tuin Meditaties voor kinderen Janni Meedendorp 2013 Uitgeverij ACT on Virtues Na een intensieve yogales vindt Noah het heerlijk om op zijn matje te liggen. De spieren in zijn lichaam ontspannen zich,
Nadere informatieJE GAZON GEZOND EN STERK HANDIG INFOBOEKJE
JE GAZON GEZOND EN STERK HANDIG INFOBOEKJE GROEN DOET JE GOED De geur van vers gemaaid gras en zingende vogels. Het sproeien van het gras en het voldane gevoel van een strakke grasmat. Geniet van je gazon!
Nadere informatieDe patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen.
De patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen. Tekeningen Ciel Broeckx, juni 2010. 1 De Europese Unie heeft in 2002 afgesproken om het verlies aan biodiversiteit
Nadere informatieNieuwsbrief Stichting Buurtschap Strijp
In dit nummer Geboren * Website www.leenderstrijp.com Overleden * School en winkel Leenderstrijp Nieuwe bewoners * Agenda Welzijn&Zorg * Carnaval 2015 De STRIEPER Nieuwsbrief Stichting Buurtschap Strijp
Nadere informatieHet is winter. op Landgoed Schothorst
Het is winter op Landgoed Schothorst In de winter is er genoeg te zien en te beleven in de natuur. Tijdens deze wandeling kun je dat ervaren. 6 Enkeerdpad 1 Winterbloeiers Zelfs in de winter kun je soms
Nadere informatieInhoud: Van het bestuur pag. 3 en 4 Bomen van de ereklasse pag. 4 Bomen aan de Porporastraat pag. 5 De mooiste bomen van Overijssel pag.
Inhoud: Van het bestuur pag. 3 en 4 Bomen van de ereklasse pag. 4 Bomen aan de Porporastraat pag. 5 De mooiste bomen van Overijssel pag. 5 Herfstsonate van Lucette pag. 6 en 7 Van de Kapgroep pag. 8 Tiny
Nadere informatieinhoud 1. Bloemen 2. Planten 3. Wat is een bloem? 4. Binnen in de bloem 5. De bloem krijgt bezoek 6. Van stamper naar vrucht
Bloemen inhoud. Bloemen 2. Planten 4. Wat is een bloem? 5 4. Binnen in de bloem 6 5. De bloem krijgt bezoek 7 6. Van stamper naar vrucht 8 7. De bloem wordt een vrucht 9 8. Meer hulp 0 9. Kun je me ruiken
Nadere informatieSamenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2
Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2 Samenvatting door J. 181 woorden 13 januari 2016 6,1 48 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde Terra 2.1 Klimaten A Waardoor is het bij de evenaar warm? In bron
Nadere informatieQUIZ: HOE KOM IK DE WINTER DOOR????
QUIZ: HOE KOM IK DE WINTER DOOR???? WAAROM BEVRIEZEN ZADEN NIET? 1. Ze zitten diep onder de grond, waar het niet vriest. 2. Ze bevatten veel vet. 3. Ze bevriezen wel, maar daar kunnen ze wel tegen. WAAR
Nadere informatieHerfstwerkboekje van
Herfstwerkboekje van Herfst werkboekje groep 5 1 De bladeren aan de bomen worden bruin en rood en vallen naar beneden, het is weer herfst! September wordt herfstmaand genoemd, dit omdat op 22 september
Nadere informatiegrotesk... er prat op gaan...
SCHOOLJAAR: 2010-2011 NAAM: ONDERWERP: KLAS: 4 E 4C NR.: VAK: Nederlands DATUM: 13/05/2011 LERAAR: R.Carels 3 e TRIM./SEM. Het vat amontillado, verhaalaspecten, zegswijzen, splitsen in lettergrepen, voegwoorden
Nadere informatieBijen zijn geen bijzaak. Tips en weetjes voor een bijenvriendelijke omgeving
Bijen zijn geen bijzaak Tips en weetjes voor een bijenvriendelijke omgeving De bijen hebben het vandaag bijzonder moeilijk. In Vlaanderen verdween de voorbije jaren haast 40 procent van de bijenkolonies.
Nadere informatieWat is essentaksterfte?
Wat is essentaksterfte? Essentaksterfte is een ziekte die wordt veroorzaakt door de schimmel (vals wit bladvlieskelkje, Chalara fraxinea). Door de aantasting van essentaksterfte verzwakt de boom dusdanig
Nadere informatieDe Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 14 en woensdag 15 april 2015 vervolg. Dit is het vervolg op het eerste deel van mijn verslag.
De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 14 en woensdag 15 april 2015 vervolg Beste natuurliefhebber/- ster, Dit is het vervolg op het eerste deel van mijn verslag. Een week geleden zag ik alleen nog maar
Nadere informatiePaasviering 2016 Achtergelaten Vergeet me niet
Paasviering 2016 Achtergelaten Vergeet me niet woensdag 23 maart 2016 8:45 uur 9:00 uur Openingslied: Het is Pasen Het is Pasen, laat het horen, het is Pasen, het is feest. Na het donker van de dood, nu
Nadere informatieWoordenschat blok 03 gr4 Les 1 De bodem: de grond waarin planten kunnen groeien. De duinen: heuvels van zand langs de zee. De plant: een stengel met
Woordenschat blok 03 gr4 Les 1 De bodem: de grond waarin planten kunnen groeien. De duinen: heuvels van zand langs de zee. De plant: een stengel met bladeren die groeit. De rots: een heel grote steen op
Nadere informatieNL/SPI-141419 ASTMA Wat is
Wat is ASTMA Astma Als u deze brochure leest, is dat waarschijnlijk omdat u een vermoeden heeft van astma, net de diagnose heeft gekregen of iemand in uw omgeving heeft astma. En daar wilt u graag iets
Nadere informatieWat is essentaksterfte?
Wat is essentaksterfte? Essentaksterfte is een ziekte die wordt veroorzaakt door de schimmel (vals wit bladvlieskelkje, Chalara fraxinea). Door de aantasting van essentaksterfte verzwakt de boom dusdanig
Nadere informatieBloeiend plantje Spoor van een dier
Volwassen boom Jonge boom Dode boom Hoge struik Lage struik Varen Mos Klimmende plant Bloeiend plantje Spoor van een dier Paddenstoel (op de grond) Bodemdiertje Paddenstoel (op een boom) Activiteit 3 :
Nadere informatieLANGENHOLTE: TOPNATUUR
LANGENHOLTE: TOPNATUUR ROUTE 18 km 20 19 Een prachtige fietstocht langs de uiterwaarden van de Vecht en 'Buitenlanden Langenholten', een nat en ruig natuurgebied waar in het voorjaar wilde kievietsbloemen
Nadere informatieLessuggesties voor groep 3 & 4
Lessuggesties voor groep 3 & 4 1 Inhoud pakket - Achtergrondinformatie vindt u op: www.rotterdam.nl/downloadslesmateriaal - Leskaarten met lessuggesties groep 3 & 4 - Materialen van het pakket: Leskaart
Nadere informatieMateriaal Groen. Deel 3: Groen groeit
Materiaal Groen Deel 3: Groen groeit Colofon Deel 3: Groen groeit Onderdeel van het materiaal Groen, met de thema s: Seizoenen (dl. 1), Groen in de stad (dl. 2), Groen groeit (dl. 3), Thuis tuinieren (dl.
Nadere informatieTobi en. de wilde bijen
Tobi en de wilde bijen Het is eindelijk paasvakantie en Tobi komt aan op de boerderij van zijn oom. Zijn nichtje Hanna wacht al op hem. Ze knuffelt Tobi en lacht: Kom, we gaan spelen! Lachend en pratend
Nadere informatie1. staat precies in de tekst 2. moest ik zoeken in de tekst 3. heb ik zelf bedacht
1. Lees de uitleg. Tekst lezen en moeilijke woorden en stukjes tekst In de tekst Hooikoorts staat veel informatie. Het is een informatieve tekst. De informatie in de tekst heb je nodig als je vragen moet
Nadere informatieInpassingsplan Kavel B (zuidelijke kavel) Leiweg VM aanleg 3000 m 2 natuur
Inpassingsplan Kavel B (zuidelijke kavel) Leiweg 16-8-2018 VM aanleg 3000 m 2 natuur Bij de aanleg en onderhoud van het stuk natuur achter de woonbestemming gelegen op de locatie Leiweg ongenummerd perceel
Nadere informatieLoof-en naaldbomen. Naam :
Loof-en naaldbomen Naam : Veel bomen maken een bos In een boomgaard staan soms honderden bomen, en toch is een boomgaard geen bos. Ook in een park kun je veel bomen zien, maar een park is beslist geen
Nadere informatieDe Dennen. Wandelen. Paardrijden. Fietsen. Onderedeel van Nationaal Park Duinen van Texel
Staatsbosbeheer Nationaal Park Duinen van Texel Ruijslaan 92, 1796 AZ De Koog T 0222-317741 www.staatsbosbeheer.nl Wandelen Fietsen Paardrijden De Dennen Onderedeel van Nationaal Park Duinen van Texel
Nadere informatieOpdrachtkaarten Herfst
Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Zandspoor Opdrachtkaarten Herfst Je gaat in het duingebied onderzoek doen naar allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten
Nadere informatieWat is een vlinderidylle?
M E M O Datum: 7 november 2016 Onderwerp: Vlinderidylles in de gemeente Gilze en Rijen De Vlinderstichting heeft, samen met de Nederlandse Bijenhouders Vereniging (NBV) en financieel gesteund door de Postcodeloterij,
Nadere informatie1. Ik zie op tegen de herfst 36% 17% 5% 0% 0% Weet niet. Zeer mee eens Mee eens Neutraal Mee oneens Zeer mee oneens
Herfstdip De dagen worden korter, de temperatuur daalt en het landschap wordt langzaamaan minder groen door de vallende blaadjes. De herfst is weer bijna in aantocht. In hoeverre bent u het (on)eens met
Nadere informatieDASSENWERK. werkbladen opdrachten Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen. Locatie De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen
DASSENWERK werkbladen opdrachten Locatie De Drie Linden Giersbergen 8 Drunen 2012 Nationaal Park De Loonse en Drunense Duinen 1. Waar ben je? Je onderzoekt vandaag een klein gebied van Nationaal Park De
Nadere informatieZWOLLEGROENSTADNIEUWSBRIEF2013DEC.
ZWOLLEGROENSTADNIEUWSBRIEF2013DEC. Inhoud: Van het bestuur pag. 3 Lucettes beuk in de winter pag. 4 Herinneringsbomenplanting pag. 5 Register Monumentale Bomen pag. 5 Het groen in de wijken, Diezerpoort
Nadere informatieSchoolkamp en Teken Beatrixschool Haarlem
Schoolkamp en Teken Beatrixschool Haarlem Voorwoord Kamperen is voor de Beatrixschool al ruim 30 jaar een traditie. Een prachtige traditie vergeleken met de schoolreisjes van deze tijd. Een pretpark is
Nadere informatie1 Ik zie op tegen de herfst
Herfstdip De dagen worden korter, de temperatuur daalt en het landschap wordt langzaamaan minder groen door de vallende blaadjes. De herfst is weer bijna in aantocht. In hoeverre bent u het (on)eens met
Nadere informatieGOMAIR VERMISTE DIEREN STERVENDE DIEREN HELPEN
GOMAIR VERMISTE DIEREN STERVENDE DIEREN HELPEN Marjolein 6/1/2013 Vermiste dieren opsporen. Meditatie voor vermiste dieren Ga in een makkelijke stoel zitten, zet je voeten plat op de grond en doe je ogen
Nadere informatieHet zal nog even duren maar ooit zullen de Albizia s zo gaan bloeien:
De tijd vliegt De dagen zijn alweer een stuk korter. De nachten worden alweer koud. Begin september is het maar net 3 graden s nachts. Toch begint september met een aantal prachtige dagen. En de dag dat
Nadere informatieAcanthuskusjes- zomer 2015
Acanthuskusjes- zomer 2015 Een nieuwe trend zet door! Kies voor een Prairietuin! Schoorvoetend, maar toch, sinds de mooie promotietuin, die Tuinontwerp de Weieven in Zijtaart had bij Geert van Boxmeer
Nadere informatieNatuur dagboek. Op ontdekking in je achtertuin
Natuur dagboek Op ontdekking in je achtertuin Hey daar! Dit is jouw eigenste, hoogst persoonlijkste Dit natuurdagboek is van natuurdagboek. Trek de tuin, het park of het bos in. Gebruik je ogen, oren en
Nadere informatieSterilisatiemarathon Bonţida (Cluj-Roemenië) 18, 19, 20 juli 2014
Sterilisatiemarathon Bonţida (Cluj-Roemenië) 18, 19, 20 juli 2014 Het zit er weer op! Drie dagen lang alleen maar honden en katten gesteriliseerd! In totaal hebben we 283 honden en 24 katten gesteriliseerd.
Nadere informatieWandeling n 12 : Al basse Hé : Durbuy Bewegwijzering :
Wandeling n 12 : Al basse Hé : Durbuy Bewegwijzering : Deze wandeling te midden van het oude dorpsgedeelte van Heyd neemt je mee langs een netwerk van hagen. Deze hagen, waarvan we het nut vergeten zijn,
Nadere informatieDe Dennen. Wandelen. Paardrijden. Fietsen. Onderedeel van Nationaal Park Duinen van Texel
Staatsbosbeheer Nationaal Park Duinen van Texel Ruijslaan 92, 1796 AZ De Koog T 0222-317741 www.staatsbosbeheer.nl Wandelen Fietsen Paardrijden De Dennen Onderedeel van Nationaal Park Duinen van Texel
Nadere informatieVAN HEEMSTRAWEG. Definitief Beplantingsplan
VAN HEEMSTRAWEG Aanleiding Met de reconstructie van de van Heemstraweg is bestaande beplanting waar mogelijk gehandhaafd. Door het ontwerp zijn nieuwe groenvakken ontstaan die ingevuld worden met beplanting.
Nadere informatieProvinciale vereniging voor natuurbescherming. Leven is doorgeven. It Fryske Gea vereniging voor natuurbescherming in Fryslân
Provinciale vereniging voor natuurbescherming UW SCHENKING Deel uw liefde voor de natuur Leven is doorgeven Bescherm de natuur voor later It Fryske Gea vereniging voor natuurbescherming in Fryslân It Fryske
Nadere informatieWORD EEN ECHTE bomenkenner!
WORD EEN ECHTE bomenkenner! In dit boek kun je bladeren van loofbomen plakken die je vindt tijdens je wandelingen in het bos of het park. Maar voor je een echte bomenkenner kunt worden, moet je nog een
Nadere informatienatuurboekje van zomer 2015
natuurboekje van zomer 2015 HOI! EIND VAN DE ZOMER tot in oktober bramen tijd! De bramen zijn rijp en je kunt plukken. Een braam gaat van groen naar rood naar zwartblauw. Zwartblauwe bramen zijn rijp.
Nadere informatieRaadsbijlageAdvies over het beroep van de heer R. Martens tegen de verleende kapvergunning voor een boom aan de Sophia van Wurthemberglaan 51
+4 gemeente Eindhoven Dienst Bestuursondersteuning Raadsbijlage nummer 49 Inboeknummer OOV001038 Adviesdatum eie b.b. 25 november 1999 Dossiernummer 007.401 RaadsbijlageAdvies over het beroep van de heer
Nadere informatieblaadjes THEMA 9 Docentenhandleiding Groep 1/2/3/4/5/6
Docentenhandleiding Groep 1/2/3/4/5/6 THEMA 9 blaadjes Dit materiaal is ontwikkeld in opdracht van IVN, in het kader van Gezonde Schoolpleinen. Tekst: Dieuwertje Smolenaars, NME Amsterdam-Noord. Vormgeving
Nadere informatieDe Wiershoeck, woensdag 18 april Beste natuurliefhebber/-ster,
De Wiershoeck, woensdag 18 april 2018 Beste natuurliefhebber/-ster, Omdat een mens nu eenmaal niet op twee plekken tegelijk kan zijn, was ik afgelopen dinsdag niet op de tuinen van De Wiershoeck en de
Nadere informatieDit boek is van: Naam: Klas: Adres: Tel nummer:
Dit boek is van: Naam: Klas: Adres: Tel nummer: Inhoudsopgave: Hoofdstuk pagina Inleiding 4 Welkom 6 Historie van bloembollen 8 Herfst 10 - Uitleg herfst 12 - Opdracht 14 + 15 - Het planten van bloembollen
Nadere informatieDe jeugd is als een bloem die wordt afgesneden
De jeugd is als een bloem die wordt afgesneden Hij komt voort als een bloem, en wordt afgesneden. (Job 14:2) In deze woorden wordt het leven van de mens vergeleken met een bloem, een mooi, sierlijk deel
Nadere informatie( DATUM) WAARNEMERS : SCHOOL:
( DATUM) WAARNEMERS : SCHOOL: GROEP:.. BOOM IN DE ZOMER(beuk, esdoorn, berk) waarneemvel 1a WAT IS DE NAAM VAN JULLIE BOOM?.. 1. WELK SCHORSPLAATJE PAST BIJ JE BOOM? (kruis aan) hoe voelt deze schors?:
Nadere informatieLimburgs Landschap. natuurboekje van
Limburgs Landschap natuurboekje van lente 2011 Hoi! De winter is nog maar net voorbij. Maar vogels vliegen al met takjes. Ze popelen om hun nest te bouwen. Wat hebben ze het druk-druk-druk! Een eend maakt
Nadere informatieBOOM de kampioen. vertelt over de plek die alle bomen over de hele wereld in ons. Er zijn ontelbaar veel boomsoorten en soms heeft een boom
BOOM de kampioen vertelt over de plek die alle bomen over de hele wereld in ons leven innemen. En in het leven van de dieren. Er zijn ontelbaar veel boomsoorten en soms heeft een boom ook nog eens familieleden
Nadere informatieAllergenen in de leefomgeving
Allergenen in de leefomgeving Pollenverspreiding, klimaatverandering en Natuurkalender Arnold van Vliet Leerstoelgroep Milieusysteemanalyse Wageningen Universiteit Inhoud presentatie Klimaatverandering
Nadere informatieDe Staart in kaart. 4 jaar bosontwikkeling op voormalige akkers
De Staart in kaart 4 jaar bosontwikkeling op voormalige akkers Esther Linnartz Juli 2008 Inleiding De Staart is een natuurgebied van 24 hectare aan noordoost kant van Oud-Beijerland en ligt aan de oevers
Nadere informatieHet onderzoek van de burgemeester 5/6
Het onderzoek van de burgemeester De burgemeester hoorde dat kinderen ongerust zijn. Nee, ze zijn niet bang voor onweer of harde geluiden. Ze maken zich zorgen over de natuur. Dieren krijgen steeds minder
Nadere informatieDeventer bomen en bomenonderhoud.
Deventer bomen en bomenonderhoud Deventer bomen De gemeente Deventer heeft een rijk gevarieerd bomenbestand van laan- en straatbomen, park- en plantsoenbomen. Het zijn er in totaal ruim 69.000, in de stad
Nadere informatieNieuwsbrief Kaatsheuvel
Nieuwsbrief Kaatsheuvel Maart 2012 Maart Maart is aangebroken en de lente is in opkomst. De dagen worden weer langer en het zonlicht wordt sterker. Ook worden de bomen groener en de planten gaan bloeien.
Nadere informatie1 Wat vind je het mooiste natuurgebied van onze gemeente? (meerdere antwoorden mogelijk)
Onderzoeksresultaten TipHorstaandeMaas.nl Natuurgebieden Er is in onze gemeente een aantal natuurgebieden. 5 45% 4 25% 15% 1 5% 46% 1 Wat vind je het mooiste natuurgebied van onze gemeente? (meerdere antwoorden
Nadere informatieGELOOFSVRAGEN EN LEVENSVRAGEN
WAAROM??? DAAROM!!! Soms sta je met je mond vol tanden, wanneer je kind je met een vraag overvalt. "Waarom zijn de bomen groen?", "Waarom regent het vandaag?" Waarom... waarom..., steeds weer waarom. De
Nadere informatieLeesboekje de seizoenen
Leesboekje de seizoenen Leesboekje De Seizoenen Pagina 1 Dit is de winter. Dit is de sneeuw. Dit is de hagel. Dit is de ijzel. Dit is het ijs. Dit is het donker. Dit is het licht. Dit is de kat. Dit is
Nadere informatie6+ 10 WAT MAAKT EEN BOS TOT EEN BOS? 3+ 8 + Opdracht EDUKIT 3
WAT MAAKT EEN BOS TOT EEN BOS? 6+ 10 + Wanneer is een bos een bos? Een paar bomen samen vormen pas een bos als ze een oppervlakte van 1/2 hectare beslaan. Je zou dit kunnen vergelijken met een voetbalvel
Nadere informatieBiodiversiteit en netwerken
Basiscursus Ecologische Moestuin Biodiversiteit en netwerken Ecologisch tuinieren is 1. Niet destructief, maar constructief tuinieren; 2. Netwerken bevorderen 1. Destructief boeren/tuinieren Pesticiden
Nadere informatieCamping Achter Port Zélande ligt camping Port Zélande. Deze camping ligt midden in de natuur met veel ruimte en rust. (tel ).
De Duindoorn is één van de eerste struiken die zich in een duingebied vestigt. Hij wordt dan ook pionierplant genoemd, die gemakkelijk in het voedselarme zand wortelt en de grond daarmee geschikt maakt
Nadere informatieVan eitje tot vlinder
Werkblad Van eitje tot vlinder Wat is de goede volgorde van de plaatjes? Begin bij plaatje : de vlinder legt eieren. Schrijf de letter a in hokje. Welk plaatje is de volgende? Zet de letter ervan in hokje
Nadere informatieNIEUWSBRIEF. Wat staat er in deze nieuwsbrief: Werken bij Groen Doen. Een ochtendje Nac. Rondleiding scholieren. 1 April. Voorjaar!
NIEUWSBRIEF Wat staat er in deze nieuwsbrief: Werken bij Groen Doen Een ochtendje Nac Rondleiding scholieren 1 April Voorjaar! Nieuwsbrief GroenDoen 1 Werken bij Groen Doen Een van de belangrijkste dingen
Nadere informatieBOSSEN. Dwaal door onze groene wereld. Christiane Dorion
DE BOSSEN IN Dwaal door onze groene wereld Christiane Dorion LEMNISCAAT ROTTERDAM Inhoud Wereldbossen 4 Groene reuzen 34 Van zaadje tot boom 6 Herken naaldbomen 36 Bladeren, stammen en wortels 8 Tropische
Nadere informatieBijen en zo. Villa Augustus 6 mei 2014. Adriaan Guldemond, CLM Eva Cossee
Bijen en zo Villa Augustus 6 mei 2014 Adriaan Guldemond, CLM Eva Cossee Maar eerst een BIJENQUIZ Alle antwoorden staan in Het lied van de honing Vraag 1: Hoe lang leeft een bijenkoningin? 1 jaar of 5 jaar
Nadere informatieGemeente van onze Here Jezus Christus,
Gemeente van onze Here Jezus Christus, Echt gelukkig! Dat is het thema waar we vanochtend over na gaan denken. En misschien denkt u wel: Wat heeft dat thema nu met deze tekst te maken, Die gaat toch over
Nadere informatieinhoud 1. Allemaal de kiebels 2. De bult 3. Kiebels in mijn haar 4. De kwal 5. De brandnetel 6. Huisdieren 7. Vlooien 8. Hooikoorts 9.
Jeuk inhoud 1. Allemaal de kiebels 3 2. De bult 4 3. Kiebels in mijn haar 5 4. De kwal 6 5. De brandnetel 7 6. Huisdieren 8 7. Vlooien 9 8. Hooikoorts 10 9. Filmpjes 11 Pluskaarten 12 Bronnen 14 Colofon
Nadere informatieNatuurburen. In samenwerking met Stichting Welzijn Zorgcentra Basisscholen NME Centrum. Doel Saamhorigheid in de wijk versterken Elkaar leren kennen
Natuurburen In samenwerking met Stichting Welzijn Zorgcentra Basisscholen NME Centrum Doel Saamhorigheid in de wijk versterken Elkaar leren kennen Projectbeschrijving Ouderen en jongeren voeren samen activiteiten
Nadere informatieDe Wiershoeck-Kinderwerktuin, woensdag 25 oktober Beste natuurliefhebber/-ster,
De Wiershoeck-Kinderwerktuin, woensdag 25 oktober 2017 Beste natuurliefhebber/-ster, Het was dinsdag een grijze en, voor het grootste deel, natte dag. De excursie werd daarom afgelast. Woensdagmorgen was
Nadere informatieNIEUWSBRIEF. Nieuwsbrief Boerderij De Bonte Parels
De eerste nieuwsbrief van 2018! Het jaar is alweer een poosje bezig. Eigenlijk zou de nieuwsbrief een maand geleden verstuurd worden, maar gezien alle feest- en verjaardagen, een babyboom bij de koeien
Nadere informatieOpdrachten thema. Veluwe
en thema Schema groepjes en opdrachten bij vorm 2: elke opdracht vaste begeleider Groepje 1: spechten Groepje 2: muizen Groepje 3: vossen Groepje 4: eekhoorns Groepje 5: egels Kleine beestjes + voedselketens
Nadere informatie15 februari: Ik ben het brood dat leven geeft (Johannes 6:32-40)
Liturgisch bloemstuk bij de 40 dagen tijd en Pasen 2015 Elke week wordt één kaars gedoofd, van de kandelaar met 8 kaarsen. Er is elke week een boog bekleed met klimop, als beeld van het verbond van God
Nadere informatieDe Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 18 februari 2014. Beste natuurliefhebber/- ster,
De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 18 februari 2014 Beste natuurliefhebber/- ster, Het was afgelopen dinsdag beslist niet koud, de wind was ook niet echt hinderlijk, maar de zon liet helaas verstek
Nadere informatieBijlage VMBO-KB 2006 BIOLOGIE CSE KB. tijdvak 1. Deze bijlage bevat informatie. 600013-1-663b
Bijlage VMBO-KB 2006 tijdvak 1 BIOLOGIE CSE KB Deze bijlage bevat informatie. 600013-1-663b DUINEN INFORMATIE 1 DUINGEBIEDEN Het grootste deel van de Nederlandse kust bestaat uit duingebieden. De duinen
Nadere informatieVeel gemeenten bezuinigen op groenonderhoud en onderhoud van de openbare ruimte
Veel gemeenten bezuinigen op groenonderhoud en onderhoud van de openbare ruimte 1. Gemeentelijk gras wordt nog wel gemaaid maar niet meer afgevoerd; men gaat vaak over op klepelen of sikkelen. Dode bomen
Nadere informatieEen zadenwandeling over het Dreuzelpad door Natuurtuin t Loo voor kinderen van groep 1-4 onder begeleiding van een volwassene.
2 Een zadenwandeling over het Dreuzelpad door Natuurtuin t Loo voor kinderen van groep 1-4 onder begeleiding van een volwassene. De vetgedrukte tekst kan door de begeleider voorgelezen worden, of in eigen
Nadere informatieDe drachtplantentuin in oktober
De drachtplantentuin in oktober In oktober wordt het steeds duidelijker dat de zomer toch echt is afgelopen en de herfst begonnen is. Maar ook dan is er nog heel veel prachtigs te beleven, zoals eigenlijk
Nadere informatieKlimaten Verschillende klimaten - Tropisch klimaat - Droog klimaat - Gematigd klimaat - Landklimaat - Poolklimaat - Mediterraan klimaat - Subtropisch klimaat https://schooltv.nl/video/klimaatzones-van-de-wereld-waarom-zijn-er-verschillende-klimaatzones/
Nadere informatieAardoliealarm in het bos
de graad > Landbouw > lesmateriaal > spelkaarten Aardoliealarm in het bos BIOBOER Om goed te kunnen zaaien, moet de aarde los. Daarvoor gebruik je een tractor. Dat gaat vlot. Neem reuzenpassen en ga 5
Nadere informatiePlantinstructies Aandacht voor het plantgat.
Plantinstructies Aandacht voor het plantgat. Aandachtspunten bij het planten. Om te zorgen voor een optimale hergroei van een nieuw aangeplante boom is het raadzaam een aantal zaken goed in het oog te
Nadere informatieAllergie (allergische rhinitis)
Keel-, Neus- en Oorheelkunde Allergie (allergische rhinitis) www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat is allergie?... 3 Hooikoorts... 3 De belangrijkste allergenen... 3 Wat gebeurt er bij een allergieaanval?...
Nadere informatie