Enjeux de liaisons entre les principaux pôles urbains Doelstellingen inzake verbindingen tussen de belangrijkste stedelijke centra

Transcriptie

1 Eurométropole Lille-Kortrijk-Tournai elaboration d'un diagnostic partagé et identification des enjeux Enjeux de liaisons entre les principaux pôles urbains Doelstellingen inzake verbindingen tussen de belangrijkste stedelijke centra Figure n /Figuur nr Kortrijk Les enjeux principaux portent sur la liaison Lille-Mouscron- Kortrijk et l'organisation des dessertes fines sur cet axe. La gare de Mouscron pourrait jouer un rôle plus important dans les liaisons ferrées entre grands pôles urbains. Desserte existante à améliorer et découpler en : liaisons IC directes ; desserte fine ; Complémentarité du métro et du tram-train à affiner (voir chapitre 2.3). Bestaand aanbod te verbeteren door het ontkoppelen van de directe IC verbindingen het fijnmazige lokale treinaanbod De metro en de tram-trein op elkaar afstemmen om hun complementariteit te verzekeren (zie hoofdstuk 2.3). MOUSCRON De voornaamste doelstellingen steunen op de verbinding Lille-Mouscron-Kortrijk en de organisatie van fijnmazige verbindingen op deze as. Het station van Mouscron kan een belangrijkere rol spelen in de treinverbinding tussen de grote stedelijke polen Liaisons IC/IR existantes pour les liaisons pôle à pôle. Points d'arrêts à analyser pour la desserte fine. De bestaande IC/IR-verbindingen voor de verbindingen tussen de knooppunten De halte s voor de lokale bediening te analyseren Lille Desserte existante à améliorer et découpler en : trains IC directs ; desserte fine, à assurer par le tram-train (voir RER en première étape Bestaand aanbod te verbeteren door het ontkoppelen van de directe IC verbindingen het fijnmazige lokale treinaanbod Tournai Echelle : Légende : Liaison directe pôle à pôle Verbindingen tussen de knooppunten Liaison omnibus Omnibusverbindingen km 0075_100-f2.2.3-bv /sn

2 Eurométropole Lille-Kortrijk-Tournai Elaboration d'un diagnostic partagé et identification des enjeux Enjeux de rabattement sur les axes TC forts Aansluitingsmogelijkheden op de voornaamste openbaarvervoersassen Temps de parcours Halluin-Lille / Reistijd Halluin-Lille : Ligne de bus directe / Directe buslijn : h20 Correspondance Métro / Metroaansluiting : h min' 15 min' 25 min' 45 min' 50 min' 40 min' Optimisable avec la Liane Te verbeteren met de Liane Correspondance Train / Treinaansluiting : 1h05 Optimisable avec le tram-train Te verbeteren met de tram-trein Somme des temps de trajet (selon horaire Transpole) Totale reistijd (volgens het Transpole-uurrooster) Somme des attentes entre correspondances Totale wachttijd tussen de aansluitinge Bassin "transfrontalier" De grensoverschrijdende zone Menen Halluin Tourcoing Roubaix Lille Bassin "lillois" De Rijselse zone Echelle : km Kortrijk Légende : Train Métro M2 Tram Mouscron Pôle d'échange Fond de plan : Mission Bassin Minier NPdC Figure n /Figuur nr Le pôle de Lille est attractif pour toute l'eurométropole (emplois, accès à la grande vitesse ferroviaire,etc.). La liaison directe Halluin (Menen) est améliorable à condition de valoriser l'a22 par des navettes rapides (projet à l'étude) Un rabattement sur le corridor TC fort Lille-Roubaix-Tourcoing est recommandé, en termes : d'organisation des déplacements : cumul de fonctions entre les liaisons avec Lille et les liaisons internes au bassin transfrontalier de temps de parcours. Naar werkgelegenheid, aansluiting op de HST-netwerk, etc is het knooppunt van Lille voor gans de regio aantrekkelijk. De directe verbinding naar Halluin (Menen) per bus is op voorwaarde dat snlbussen gebruik maken van de A22 ( project in studie) De aansluiting op de openbaarvervoersas Lille-Roubaix-Tourcoing is meer voor de hand liggend, gezien : de organisatie van de verplaatsingen: het samenvallen van de verbinding met Rijsel en de interne verbindingen binnen het grensoverschrijdend gebied de reistijd 0075_100-f2.3.4-bv /gm

3 Eurométropole Lille Kortrijk Tournai Elaboration d'un diagnostic partagé et identification des enjeux Rapport phase 2 : Enjeux Sept.2011 La question se pose principalement pour toute la zone frontalière urbaine, en particulier les parties qui sont éloignées du corridor "TC" fort (qui cumule train, métro et tramway), telles que Halluin- Menen, Neuville-en-Ferrain, Leers, etc Depuis ces pôles, les services directs existants ou envisagés en relation avec les gares de Lille-Flandres et Lille-Europe présentant les inconvénients de : devoir utiliser les infrastructures autoroutières pour ne pas trop allonger les temps de parcours, et donc de limiter le potentiel d'arrêts intermédiaires ; de n'être véritablement fonctionnels qu'aux heures de pointe, avec une demande limitée. Ann Il est donc recommandé, dans une logique d'organisation des déplacements, de renforcer la logique de rabattement sur le corridor TC fort, ce qui permet : de cumuler les fonctions de liaison avec Lille, et de liaisons internes au bassin transfrontalier (les plus nombreuses, cf le diagnostic), donc d'assurer une fréquentation potentiellement plus importante des lignes ; de proposer des temps de parcours plus attractifs, malgré les correspondances, via un réseau plus dense et plus fréquent, qui réduit les temps d'attente. De vraag stelt zich voor het hele stedelijke grensgebied en in het bijzonder de gebieden die buiten de corridor van het openbaar vervoer (een combinatie van trein, metro en tram), vallen, zoals Halluin-Menen, Neuville-en-Ferrain, Leers, etc. Ondanks het feit dat in deze polen directe busdiensten bestaan of gepland zijn als verbinding met het station Lille Flandres en Lille-Europe, zijn er enkele nadelen: het beperkt aantal tussenstops door het gebruik van de weginfrastructuur, om de reistijd niet te lang te laten worden, de busdiensten, door de beperkte vervoersvraag, zijn niet zeer functioneel behalve in de piekuren. Het is daarom aan te raden om in de organisatielogica van de verplaatsingen de aansluitingsmogelijkheden op de corridor van het openbaar vervoer te versterken, dit maakt het mogelijk om: de verbindingen met Lille en de interne verbindingen in het grensgebied te combineren om zo een hogere potentiële frequentie te verzekeren. De diagnose heeft aangetoond dat de interne verplaatsingen in de grensoverschrijdend gebied veel belangrijker zijn dan de verplaatsingen naar Lille; aantrekkelijkere reistijden voor te stellen via een dichter netwerk en frequenter aanbod zodat de wachttijden inkorten. 0075_100-rap-1-bv-ph2_enjeux.doc - 28/09/11 Page 19

4 Eurométropole Lille Kortrijk Tournai Elaboration d'un diagnostic partagé et identification des enjeux Rapport phase 2 : Enjeux Sept.2011 Ce schéma d'organisation des déplacements en transports en commun renforce le rôle des pôles d'échange de la zone urbaine transfrontalière. Il y a là un enjeu fort lié à la hiérarchisation des pôles (rôle de la gare de Mouscron) et d'aménagement, notamment à Roubaix et Tourcoing, où les pôles de transports urbains sont distincts des pôles gares. Sur l'axe Lille-Tournai, la question du rabattement sur l'axe de transports en commun structurant est d'autant plus importante que les territoires traversés sont beaucoup moins denses, et donc moins à même de justifier des liaisons directes dédiées avec Lille ou Tournai. Sur cet axe, les enjeux portent également sur la logique des pôles d'échanges, via le choix des points d'arrêt d'un futur tram-train : opportunité de maintenir l'ensemble des points d'arrêts entre Lille et Pont-de-Bois, qui sont extrêmement proches les uns des autres ; à l'inverse, opportunité de points d'arrêts supplémentaires entre Baisieux et Froyennes, au niveau des différentes zones d'activité actuelles et envisagées (à affiner). Dit organisatieschema van openbaarvervoersverplaatsingen versterkt de rol van de knooppunten in het stedelijke grensoverschrijdend gebied. Daar ligt de grote uitdaging in het hiërarchiseren van de polen (rol van het station Moeskroen) en de inrichting ervan, vooral in Roubaix en Tourcoing, waar de stedelijke openbaarvervoersknooppunten verschillend zijn van de treinstations. Op de spoorwegas tussen Lille en Tournai is de vraag van aansluitingsmogelijkheden op de structurele as belangrijker omdat de doorkruiste gebieden minder (bevolkings-)densiteit kennen en daardoor zijn directe verbindingen met Lille of Tournai minder te verantwoorden. Op deze as hebben de uitdagingen geheel betrekking op de logica van de knooppunten via de keuze voor stopplaatsen van de toekomstige tram-trein: mogelijkheid tot behoud van alle stopplaatsen tussen Lille en Pont-de-Bois, die dicht bij elkaar liggen; omgekeerd zijn er mogelijkheden om nieuwe stopplaatsen aan te leggen tussen Baisieux en Froyennes, ter hoogte van van de verschillende bestaande en geplande bedrijventerreinen, verder te preciseren. 0075_100-rap-1-bv-ph2_enjeux.doc - 28/09/11 Page 20

5 Eurométropole Lille Kortrijk Tournai Elaboration d'un diagnostic partagé et identification des enjeux Rapport phase 2 : Enjeux Sept ENJEUX SPECIFIQUES AUX ZONES FRONTALIERES A l'échelle de l'eurométropole, deux zones présentent des enjeux particuliers liés à leur caractère transfrontalier, dans un contexte d'urbanisation continue : la zone urbaine frontalière dense, entre Menen et Wattrelos ; la vallée de la Lys, entre Armentières et Menen. Dans ces zones, les enjeux en termes de mobilité portent sur une échelle beaucoup plus fine, dans une optique de fonctionnement urbain qui s'affranchit de l'effet de la frontière : accès aux zones d'activités, aux écoles et autres pôles générateurs, continuité des itinéraires cyclables, etc Enjeux à l'échelle de la zone urbaine frontalière dense Accessibilité routière des zones d'activités Dans la zone urbaine dense, les zones d'activités disposent d'une bonne accessibilité routière. Cette accessibilité sera améliorée dans certains secteurs, avec la réalisation de projets de liaisons routières : route de la Laine à Mouscron, liaison Tourcoing-Wattrelos. 2.3 SPECIFIEKE UITDAGINGEN IN HET GRENSGEBIED Op het niveau van de Eurometropool worden twee zones gekenmerkt door specifieke uitdagingen die gekoppeld zijn aan hun grenskarakter, binnen een context van doorlopende verstedelijking: de verstedelijkte grenszone, tussen Menen en Wattrelos; de vallei van de Leie, tussen Armentières en Menen. In deze zones bevinden de uitdagingen op vlak van mobiliteit zich op een veel kleinere schaal, binnen een stedelijke dynamiek die het effect van de grens overstijgt: de toegang tot bedrijventerreinen, tot scholen en andere aantrekkingspolen, de continuïteit van fietsroutes, etc Uitdagingen op niveau van het verstedelijkt grensgebied Bereikbaarheid van bedrijventerreinen via de weg: In het verstedelijkt gebied hebben de bedrijventerreinen een goede bereikbaarheid via de weg. Deze bereikbaarheid zal in bepaalde gebieden nog verbeteren met de realisatie van enkele projecten: ʻRoute de la Laineʼ naar Moeskroen, verbinding Tourcoing-Wattrelos. 0075_100-rap-1-bv-ph2_enjeux.doc - 28/09/11 Page 21

6 Eurométropole Lille Kortrijk Tournai Elaboration d'un diagnostic partagé et identification des enjeux Rapport phase 2 : Enjeux Sept.2011 Ann Les enjeux d'accessibilité routière dans la zone transfrontalière Nord sont les suivants : les accès à la zone industrielle de Menen, en lien avec la N58 au Nord, et avec le réseau routier structurant de LMCU au Sud. Un accès unique vers le Nord charge un tronçon de la N58 déjà fortement sollicité aujourd'hui. Un accès par le Sud nécessite un nouveau franchissement de la Lys (coût), et ne permet pas un accès aisé au réseau autoroutier par un réseau adapté ; les liaisons entre Halluin et l'a22, qui sont dans tous les cas à analyser plus finement, car actuellement peu adaptées aux charges de trafic constatées et présentant des itinéraires peu lisibles. A ce titre, le dédoublement de la RD 700 est à l'étude ; l'opportunité du prolongement de la route de la Laine au delà de la N58, jusqu'à l'a17. Ce prolongement permettrait de revoir de façon complète la fonctionnement de la circulation à Mouscron, la N58 n'ayant plus nécessairement à supporter le trafic en lien avec les zones d'activités. Accessibilité en TC des zones d'activités Ann L'accessibilité aux zones d'activités par les transports en commun est nettement moins intéressante. Certaines zones n'ont pas de desserte. Dans les meilleurs cas, il existe une offre, mais uniquement sur les réseaux locaux respectifs, donc non transfrontalière. Ann L'ensemble des zones d'activités de la zone représente aujourd'hui environ 9'400 emplois, et les potentiels d'extension portent sur 9'000 emplois supplémentaires, soit un quasidoublement. De uitdagingen met betrekking tot de bereikbaarheid via weg van het noordelijk grensoverschrijdend gebied zijn de volgende: de toegang tot het westelijk industriegebied van Menen met aansluiting op de N58 in het noorden en met het structurele wegennetwerk van LMCU in het zuiden. Een ontsluiting enkel naar het noorden belast een deel van de N58 die vandaag al sterk wordt gebruikt. Een ontsluiting naar het zuiden betekent noodzakelijkerwijs een nieuwe overbrugging van de Leie, waarbij de kost echter niet opweegt ten opzichte van het verwachte verkeer (zie studie van het Vlaamse Gewest hierover); Een opwaardering van de N58 tussen Wallonië en de A19 en ligt dan ook voor de hand. de verbindingen tussen Halluin en de A22, moeten in ieder geval diepgaander bestudeerd worden, want momenteel zijn deze onvoldoende aangepast aan de huidige belasting door het verkeer en bestaan ze uit weinig leesbare routes. Om die reden dient de ontdubbeling van de RD 700 te worden onderzocht. de mogelijkheid om de ʻroute de la Laineʼ van de N58 door te trekken tot aan de A17. De doortrekking laat toe om de verkeerscirculatie in Moeskroen te herzien en de N58 is dan minder nodig om het verkeer naar de bedrijventerreinen te leiden. Bereikbaarheid bedrijventerreinen met het openbaar vervoer: De bereikbaarheid van de bedrijventerreinen via het openbaar vervoer is ronduit slecht. Sommige zones worden zelfs niet bediend.. In de meeste gevallen bestaat er een aanbod aan openbaar vervoer, maar dit is uitsluitend via de lokale netwerken en niet grensoverschrijdend. Het geheel van alle bedrijventerreinen vertegenwoordigt ongeveer banen met een potentiele uitbreiding van banen, wat bijna ongeveer een verdubbeling is. 0075_100-rap-1-bv-ph2_enjeux.doc - 28/09/11 Page 22

7 Eurométropole Lille Kortrijk Tournai Elaboration d'un diagnostic partagé et identification des enjeux Rapport phase 2 : Enjeux Sept.2011 Fig L'amélioration des dessertes en transport en commun est un enjeu fort, dans un contexte de développement durable, mais aussi d'amélioration de l'accès aux emplois. Le volume de déplacements potentiels justifie tout à fait un renforcement de l'offre, même en visant des parts modales modestes de l'ordre de 4% à 5% (déjà bien meilleures que celles observées actuellement sur les zones d'activités). Synthèse des enjeux d'accessibilités TC Les enjeux relevant des transports en commun dans la zone urbaine dense concernent donc, d'une part une amélioration de l'offre transfrontalière évoquée précédemment, d'autre part, des questions à une échelle plus large, correspondant à la construction d'un réseau de transports en commun qui puisse s'affranchir des frontières administratives. Cette zone représente en effet l'interface entre le réseau de transports en commun urbain dense de LMCU, et une zone au Nord où l'offre en transports en commun est beaucoup moins importante. La limite entre ces deux territoires correspond aujourd'hui à la frontière nationale, et pas à celle des bassins de vie. De verbetering van de bediening door het openbaar vervoer is een sterke uitdaging in het kader van duurzame ontwikkeling, maar ook in het ontwikkelen van een betere toegang tot jobs. Het volume van potentiele verplaatsingen verantwoordt in ieder geval een versterking van het aanbod aan openbaar vervoer, zelfs voor een bescheiden aandeel van 4 à 5% (dit is al een stuk hoger dan op dit moment waargenomen op de bedrijventerreinen). Overzicht uitdagingen bereikbaarheid openbaar vervoer: De relevante uitdagingen van het openbaar vervoer in het verstedelijkt gebied hebben enerzijds betrekking op een verbetering van het grensoverschrijdende aanbod zoals hierboven vermeld en anderzijds op vragen op een hoger schaalniveau, overeenstemmend met het opzetten van een openbaarvervoersnetwerk dat de administratieve barrières zou kunnen verzachten. Deze zone vormt het grensvlak tussen het stedelijk dens openbaar vervoersnetwerk van het LMCU en een noordelijke zone waar het aanbod aan openbaar vervoer veel minder belangrijk is. De grens tussen deze twee zones komt vandaag de dag overeen met de landsgrens en niet met de respectievelijke woonruimten. 0075_100-rap-1-bv-ph2_enjeux.doc - 28/09/11 Page 23

8 Eurométropole Lille-Kortrijk-Tournai Elaboration d'un diagnostic partagé et identification des enjeux Synthèse des enjeux de transport en commun à l'échelle de la zone urbaine dense Overzicht van de openbaarvervoersuitdagingen op de schaal van het stedelijke gebied Grensland Rouge Porte Tourcoing Nord La gare de Mouscron semble peu valorisée, notamment en termes :? Neuville en Ferrain TOURCOING Gare de Roubaix de desserte des importantes zones d'activités proches (La Martinoire,...) d'intermodalité transfrontalière, hormis la ligne MWR Créer un lien vers le Nord-Ouest? Pour valoriser le rail : recréer? valoriser l'arrêt "Mont à Leux"? créer un arrêt "Lar"? En terme d'intermodalité, le potentiel de parking d'échange en relation avec Lille est limité, aussi : prévoir des P+RER au rôle local (Kortrijk - Mouscron - Tourcoing - Roubaix ) complétés de P+Bus, desservis par les Lianes Lar Mouscron II MOUSCRON RONCQ Portemont Gare de Mouscron MIM Mont à Leux Gare de Tourcoing La Martinoire ROUBAIX WATTRELOS Echelle : _100-f2.3.1-bv /gm Figure n /Figuur nr Légende KORTRIJK Train - Tram/train / Trein - Lightrail Métro / Metro Tram Liane Zones desservies par un axe TC structurant Zones bediend door de voornaamste openbaarvervoersassen Zones rabattues en bus sur un axe TC structurant Zones die via een busverbinding aansluiten op de voornaamste openbaarvervoersassen Zones desservies par un réseau "local" (pas ou peu transfrontalier) Zones bediend via het lokale netwerk (niet of weinig grensoverschrijdend) Zones peu ou pas desservies en TC Zones zonder of met een beperkt openbaarvervoersnetwerk MENEN HALLUIN 1 5 km Het station van Mouscron wordt amper benut, vooral: ten opzichte van de belangrijke bedrijventerreinen in de omgeving (La Martinoire,...) de grensoverschrijdende intermodaliteit, met uitzondering van de lijn Mouscron-WattrelosRoubais Een bijkomende noordwestelijke verbinding creëren? Om het spoor beter te benutten: de halte Mont à Leux opwaarderen? een treinhalte aan het LAR openen? Qua intermodaliteit zijn de mogelijkheden wat betreft randparkings richting Lille beperkt: voorzien van P+RER aan de treinknooppunten (Kortrijk Mouscron Tourcoing Roubaix de P+Bus-voorzieningen aanvullen met snelbussen

9 Eurométropole Lille Kortrijk Tournai Elaboration d'un diagnostic partagé et identification des enjeux Rapport phase 2 : Enjeux Sept.2011 Les enjeux sont notamment : de renforcer le rôle de la gare de Mouscron comme pôle d'échanges transfrontalier. Un renforcement des liaisons avec les zones d'activités, ainsi qu'avec le Nord-Ouest (terminus du métro C.H Dron, ZI de Neuville-en-Ferrain) est à étudier ; un renforcement du rôle du rail, le métro n'étant plus disponible après C.H Dron. L'ouverture de points d'arrêts tram-train/rer à Mont à Leux et entre Mouscron et Kortrijk peut se justifier, dans l'optique de maintenir un arrêt tous les 2 ou 3 kilomètres ; ces points d'arrêts supplémentaires permettraient d'envisager des P+R de dimension importante. Les capacités de stationnement autour des gares existantes (Mouscron, Roubaix, Tourcoing) sont très limitées en raison du contexte urbain, des zones de stationnement ne pourraient être qu'à usage local. D'autres zones d'interface pourraient être envisagées en lien avec les Lianes. De uitdagingen zijn: het versterken van de rol van het station Moeskroen als grensoverschrijdend vervoersknooppunt. Een versterking van de verbindingen met bedrijventerreinen, evenals in het noordwesten (eindhalte C.H. Dron, bedrijventerrein Neuvilleen-Ferrain) is te ondezoeken; een versterking van de rol van het spoor, de metro is niet meer beschikbaar na C.H. Dron. De opening van tramtrein/rer-haltes in Mont à Leux en tussen Moeskroen en Kortrijk is misschien interessant om de toegang aan Belgische zijde te vervolledigen (Moeskroen is momenteel het enige station tussen de Franse grens en Kortrijk, dit is een afstand van 15 kilometer); deze bijkomende stopplaatsen laten toe om lokaal georiënteerde P+Rʼs te overwegen. Het parkeeraanbod rond bestaande stations (Moeskroen, Roubaix, Tourcoing) is zeer beperkt door de stedelijke context en de parkeerplaatsen kunnen enkel gebruikt worden in lokaal verband. Andere tussenschakels kunnen overwogen worden met een koppeling met de snelbusdiensten richting Lille. 0075_100-rap-1-bv-ph2_enjeux.doc - 28/09/11 Page 25

10 Eurométropole Lille Kortrijk Tournai Elaboration d'un diagnostic partagé et identification des enjeux Rapport phase 2 : Enjeux Sept Enjeux dans la vallée de la Lys La vallée de la Lys présente des enjeux particuliers en matière de mobilité, en raison des effets de coupure liés à la présence du cours d'eau, alors que les pôles urbains se sont eux développés sur les deux rives : Comines, Wervicq, Enjeux d'accessibilité automobile Ann Les différents franchissements de la Lys ont tous, à l'exception du débouché de la N58, des fonctions locales. En termes de capacité automobile, ces franchissements sont aujourd'hui suffisants. Les voies de contournements de zones urbanisées existent (N58, RD945), limitant les impacts de la circulation dans les traversées de ville Uitdagingen in de vallei van de Leie: De vallei van de Leie stelt bijzondere uitdagingen op het vlak van mobiliteit. Deze zijn te wijten aan de effecten van de barrière van de waterloop, terwijl de stedelijke centra zich langs beide kanten van de rivier hebben ontwikkeld: Comines(F)- Comines/Komen(B), Wervicq - Wervik, Uitdagingen bereikbaarheid met de wagen: De verschillende dwarsingen van de Leie hebben, met uitzondering van het einde van de N58, een lokale functie. Op vlak van voertuigcapaciteit zijn deze dwarsingen momenteel voldoende. Rond de stedelijke zones bestaan omleidingen (N58, RD945) die het doorgaand verkeer in de steden beperkten. Fig Les différentes zones d'activités de part et d'autre de la Lys prévoient jusqu'à 4'000 emplois supplémentaires. Le trafic généré par ces emplois (de l'ordre de 16'000 uv/jo à 18'000 (uv/jo), entrainera une augmentation de la pression sur la RD191 côté français et sur la RN58 côté belge. Une augmentation de la capacité de ces axes pourrait être requise (à affiner). D'une façon plus générale, une étude globale et transfrontalière sur les déplacements dans la vallée, et notamment sur les échanges entre les rives semble pertinente. En raison du caractère urbain des traversées de la Lys, toute augmentation du trafic reste délicate à gérer. De verschillende bedrijventerreinen aan beide kanten van de Leie voorzien zo een supplementaire banen. Het verkeer gegenereerd door deze werkgelegenheid (van de orde van voertuigen/dag tot voertuigen/dag) zal leiden tot een toename van de druk op de RD191 aan Franse kant en op de N58 aan Belgische kant. Een toename van de capaciteit van deze assen zal nodig zijn. In het algemeen lijkt een globale en grensoverschrijdende studie over de verplaatsingen in de vallei en in het bijzonder de uitwisseling tussen de oevers noodzakelijk. Als gevolg van het stedelijk karakter van de dwarsingen van de Leie is iedere toename van het verkeer moeilijk op te vangen. 0075_100-rap-1-bv-ph2_enjeux.doc - 28/09/11 Page 26

11 Eurométropole Lille-Kortrijk-Tournai Elaboration d'un diagnostic partagé et identification des enjeux Vallée de la Lys: pôles - existants et futurs générateurs de déplacements De Leievallei : bestaande toekomstige generatoren van verplaatsingen Légende Parcs existants Parcs futurs 700 Nouveaux emplois potentiels Axe TC fort (existant ou en projet) H Hôpital Stade d'eaux vives La Lys -> Comines (B) N Comines (F) D A19 Menen D617 H A22 Halluin RD191 Figure/Figuur n Un potentiel de plus de 4'000 emplois supplémentaires dans le corridor N58-RD945, soit une génération de trafic totale de l'ordre de 16'000 à 18'000 uv/jo Une pression accrue sur la RD191 et l'extrémité Est de la N58, nécessitant des augmentations de capacité Des échanges entre rives à maîtriser, les franchissements de la Lys étant tous en zones urbaines, à l'exception de la N58 et de la D617 Le terminal container d'halluin n'est pas relié à la Région Flamande Een potentieel van meer dan 4'000 bijkomende werkplaatsen in de corridor N58-RD945 komt neer op een totaal aan verplaatsingen gelijk aan 16'000 à 18'000 voertuigen/dag Een verhoogde verkeersdrukte op de RD191 en aan de oostzijde van de N58 vereisen een verhoging van de bestaande capaciteit De verbindingen tussen de oevers van en de passages over de Leie, liggen allemaal in stedelijke zones, met uitzondering van de N58 en de D617 De containerterminal van Halluin is niet toegangelijk vanuit Vlaanderen Gare d'armentières A25 H 500 Echelle : 0 10 km Fond de plan : Mission Bassin Minier NPdC Hypothèse : 20 emplois/ha en zone d'activité, 4 déplacements/empl./jo 80 % de part modale VP, 0,5 déplacement poids-lourd/empl./jo Hypothese : 20 arbeidsplaatsen/ha in een bedrijvenzone, 4 verplaatsingen/arbeidsplaats/dag, modal split auto 80%, 0,5 verplaatsing van vrachtverkeer/arbeidsplaats/dag Source : Afbakening klein stedelijke gebied Menen, Vlaamse Verkeersmodel, Projet de SCOT Lille Métropole, annuaire des hôpitaux, Parc d activités de Lille Métropole Europe. 0075_100-f2.4.2-bv /gm

12 Eurométropole Lille Kortrijk Tournai Elaboration d'un diagnostic partagé et identification des enjeux Rapport phase 2 : Enjeux Sept.2011 Fig Enjeux de desserte par les transports en commun Les enjeux dans la vallée de la Lys concernent en priorité l'atténuation de l'effet frontière sur l'offre, soit d'est en Ouest : valoriser au maximum le pôle d'échange d'armentières, comme terminus des lignes qui desservent l'ouest de la commune de Comines (B) et avec prolongement des lignes De Lijn qui font actuellement leur terminus à "Le Bizet" ; création d'un lien entre les gares de Comines (F) et Comines (B). Prolongement de la Liane Comines-Lille dans un premier temps, opportunité de prolonger le tram-train et de ré-ouvrir une infrastructure ferroviaire à analyser à plus long terme ; prolongement de la liane Tourcoing-Halluin jusqu'à la gare de Menen. L'interface entre les transports en commun et les autres modes est à envisager via la création de P+R, dont les rôles seraient plutôt locaux, mais surtout via un fort renforcement, en Wallonie et côté LMCU de l'offre de stationnement vélos aux arrêts structurants. Le vélo représente en effet un bon moyen d'étendre le périmètre d'influence des arrêts sans devoir renforcer outre mesure les lignes de rabattement dans des zones relativement peu denses. Uitdagingen bediening met het openbaar vervoer: De uitdagingen in de vallei van de Leie hebben in de eerste plaats betrekking op de verzwakking van het aanbod door het grenseffect, van zuidwest naar noordoost: het maximaliseren van het verkeersknooppunt in Armentières als eindhalte op de lijnen die het westen van Comines/Komen (B) bedienen en met een uitbreiding van de diensten van De Lijn die momenteel hun eindhalte hebben in Le Bizet ; het creëren van een link tussen de stations van Comines/Komen (B) en Comines (F). De verlenging van de lijn Comines-Lille, de mogelijkheid van het verlengen van de tram-trein en het heropenen van de spoorweginfrastructuur moet op lange termijn geanalyseerd worden; verlenging van de lijn Tourcoing-Halluin tot aan het station van Menen. De koppeling tussen het openbaar vervoer en de andere modi wordt benaderd via de creatie van P+R zones, waarvan de rol eerder lokaal zal zijn, maar vooral via een forse uitbreiding van het aanbod aan fietsenstallingen aan de structurerende stopplaatsen in Wallonië en de LMCU. De fiets is een goed middel om de invloedszone van de stopplaatsen uit te breiden zonder onnodige aansluitingslijnen te moeten voorzien in zones die relatief minder dens bevolkt zijn. 0075_100-rap-1-bv-ph2_enjeux.doc - 28/09/11 Page 28

13 Eurométropole Lille-Kortrijk-Tournai Elaboration d'un diagnostic partagé et identification des enjeux Enjeux de desserte en transports en commun dans le secteur de la vallée de la Lys Uitdagingen op openbaarvervoersvlak binnen de Leie-zone Ieper Ieper Menen Les enjeux TC transfrontaliers dans le secteur de la lys se limitent à : De grensoverschrijdende OV-uitdagingen beperken zich binnen de Leie-zone tot: Kortrijk Figure n /Figuur nr La Lys -> Comines (B) P+R 1,4 km Comines (F) La Lys -> Légende : Assurer une correspondance en gare de Comines (B), par un prolongement du projet de tram-train Comines (F)-Lille Flandres Het verzekeren van een aansluiting tot het station van Comines (B) door een verlenging van het light-rail project Comines(F)-Lille Flandres Assurer une liaison entre la Flandre et Armentières, par la mise en oeuvre de la "Vision De Lijn 2020" (prolongement du bus Ieper - Le Bizet) Het voorzien van een verbinding tussen Vlaanderen en Armentières, door het uitvoeren van het Wensnet 2020 van De Lijn (verlenging van de buslijn Ieper Le Bizet) La Lys -> 2,8 km P+R Echelle : Train Trein Tram-train en projet Geplande lightrail Bus Gare Station Frontière Grens km Lille-Flandres Fond de plan : Mission Bassin Minier NPdC Affiner en complément les potentiels d'intermodalité sous la forme : Aanvullend het intermodaliteitspotentieel uitwerken via: P+R D'un renforcement du P+R d'armentières? D'un P+R local à Comines? De P+vélos aux arrêts structurants Het uitbreiden van de P+R in Armentières? Een lokale P+R in Comines? P+fiets aan de belangrijkste haltes 0075_100-f2.5.1-bv /gm

14 Eurométropole Lille Kortrijk Tournai Elaboration d'un diagnostic partagé et identification des enjeux Rapport phase 2 : Enjeux Sept.2011 Fig Fig et Fig HIERARCHISATION DES ENJEUX Une hiérarchisation des différents enjeux est proposée en fonction de l'horizon temporel et de la nature de l'action à mettre en œuvre (étude à lancer, réalisation). A court terme, les enjeux prioritaires sont : la mise en cohérence de certaines données et outils techniques entre les différents partenaires de l'eurométropole, de façon à pourvoir objectiver les questions sensibles et/ou stratégiques (contournement(s) routier(s) par exemple) ; les premières améliorations sur le réseau de transport en commun eurométropolitain, via une meilleure concertation entre les deux opérateurs ferroviaires nationaux et un renforcement de l'attractivité de l'offre : disparition de la surtarification sur les trajets transfrontaliers, meilleure information pour les voyageurs. L'Eurométropole a lancé en 2011 une étude sur ces questions ; initier de nouvelles lignes de bus transfrontalières, sur le modèle de la ligne MWR, et intégrer la dimension eurométropolitaine dans les projets de nouvelles lignes (Lianes). 2.4 HIERARCHISATIE VAN DE UITDAGINGEN Een hiërarchisatie van de verschillende uitdagingen wordt voorgesteld op basis van de tijdshorizon en de aard van de uit te voeren acties (start van de studie, realisatie). De prioritaire uitdagingen op korte termijn zijn: de samenhang van bepaalde data en technische hulpmiddelen tussen de verschillende partners van de Eurometropool versterken, om zo de belangrijke en/of strategische vragen te kunnen objectiveren (omleidingweg(en), bv.); de eerste verbeteringen aan het Eurometropolitaan openbaar vervoersnetwerk door een beter overleg tussen de twee nationale spoorweginstellingen en een verhoogde aantrekkelijkheid van het aanbod: door het afschaffen van het supplement op de grensoverschrijdende trajecten en betere informatie voor de reizigers. De Eurometropool heeft in 2011 een studie gelanceerd betreffende deze onderwerpen; het instellen van nieuwe grensoverschrijdende busdiensten naar het MWR model (Moeskroen-Wattrelos-Roubaix) en het integreren van de Eurometropolitane dimensie in de projecten van de nieuwe snelbuslijnen (Lianes). Pour le groupement de bureaux d'études Transitec Ingénieurs-Conseils P. Tacheron B. Van Loveren 0075_100-rap-1-bv-ph2_enjeux.doc - 28/09/11 Page 30

15 Eurométropole Lille-Kortrijk-Tournai Elaboration d'un diagnostic partagé et identification des enjeux Hiérarchisation des enjeux sur le réseau routier Figure n Gent Enjeux CT MT LT Faisabilité technique et financière d'officialisation du statut de l'a17 comme contournement Est de Lille Action Clarifier et concerter les projets dans le secteur de la zone urbaine dense N58 Kortrijk Coordonner les données des modèles de trafic Utiliser un modèle unifié pour valider l'opportunité des contournements - Est (A17) - Ouest (N58) A17 Armentières A22-E17 Mise en place de mécanismes de co-financement Lille CSEL Tournai CT : court-terme MT-LT : moyen-long terme 2014 et au delà E : étude R : réalisation N Mons Km 0075_100-f2_6_2@-bv /sn

16 Eurométropole Lille-Kortrijk-Tournai Elaboration d'un diagnostic partagé et identification des enjeux Hiërarchie van de uitdagingen op vlak van het wegennet Figuur nr Gent Uitdagingen KT MT LT De technische en financiële haalbaarheid om het statuut van de A17 officieel te bekrachtigen als oostelijke omleiding van Lille Actie Het verduidelijken en organiseren van overleg over projecten in de dichte verstedelijkte zone N58 Kortrijk A17 Het coördineren van de gegevens van de verkeersmodellen Gebruik maken van een eenvorming verkeersmodel om de opportuniteit van omleidingen te valideren - in het oosten (A17) - in het westen(n58) Armentières A22-E17 Het ontwikkelen van co-financieringsprocessen Lille CSEL Tournai KT : korte termijn MT-LT : middellange termijne 2014 en verder S : studie U : uitvoering N Mons Km 0075_100-f2_6_2@-bv /sn

17 Eurométropole Lille-Kortrijk-Tournai Elaboration d'un diagnostic partagé et identification des enjeux Hiérarchisation des enjeux sur le réseau de transport collectif eurométropolitain Figure n Roeselaere Gent Enjeux CT MT LT Optimiser l'offre ferrée actuelle : - opportunité de l'arrêt Croix-Allumette - renforcer l'information (brochure bilingue, etc.) - harmoniser les tarifs Action Armentières Béthune Ieper Lille-Flandres Cohérence avec les réflexions à l'échelle de l'aire métropolitaine Kortrijk Mouscron Tournai Ath Enghien Mettre en œuvre un réseau eurométropolitain, intégré au réseau de l'aire métropolitaine : - affiner les réflexions RER / Tram-train / capacité de Lille-Flandres - étudier la localisation des points d'arrêts sur les lignes transfrontalières - intégration tarifaire, information, etc. CT : court-terme MT-LT : moyen-long terme 2014 et au delà E : étude R : réalisation N Mons Km 0075_100-f2_6_3-bv /sn

18 Eurométropole Lille-Kortrijk-Tournai Elaboration d'un diagnostic partagé et identification des enjeux Hiërarchie van de uitdagingen op het openbaarvervoersnetwerk van de eurometropool Figuur nr Roeselaere Gent UItdagingen KT MT LT Optimaliseren van het bestaande spoorwegaanbod : - opportuniteit van de stopplaats te Croix-Allumette - verbeteren van de informatie (tweetalige brochure, enz.) - harmoniseren van de tarieven Actie Armentières Ieper Lille-Flandres Kortrijk Mouscron Tournai Ath Enghien Het organiseren van een netwerk op schaal van de Eurometropool, geïntegreerd in het bestaande netwerk van de l'aire métropolitaine : - het verfijnen van de ideeën op vlak van RER/Tramtrein/capaciteit van Lille- Flandres - het bestuderen van de inplanting van stopplaatsen op de grensoverschrijdende verbindingen - integratie van de tarifering, Cohérence avec les réflexions à l'échelle de l'aire métropolitaine Béthune N Mons KT : korte termijn MT-LT : middellange termijn 2014 en verder S : studie U : uitvoering Km Sources : ADULM - LMCU 0075_100-f2_6_3-bv /sn

19 Eurométropole Lille-Kortrijk-Tournai Elaboration d'un diagnostic partagé et identification des enjeux Hiérarchisation des enjeux modes actifs et transports urbains Figure n Mode Enjeux CT MT LT Action Comines Menen Halluin Renforcer l'offre de stationnement aux gares/pôles d'échanges Assurer la continuité des itinéraires dans les secteurs stratégiques Récolte et cohérence des cartes cyclables touristiques Mise en œuvre du réseau touristique Analyser l'opportunité de déployer les VLS à l'échelle de la zone urbanisée dense Armentières es Lille Wattrelos Tirer parti du renforcement des fréquences pour améliorer les rabattements (Liane) RAS Prolongement des lignes Armentières (F), Comines (B) et (F), Halluin-Menen, Wattrelos-Herseaux N Km CT : court-terme MT-LT : moyen-long terme 2014 et au delà E : étude R : réalisation 0075_100-f2_6_1-bv /sn

20 Eurométropole Lille-Kortrijk-Tournai Elaboration d'un diagnostic partagé et identification des enjeux Hiërarchie van de uitdagingen op vlak de zachte verkeersmodi en het stedelijk openbaar vervoer Figuur nr Mode Uitdagingen KT MT LT Actie Comines Menen Halluin Het uitbreiden van het aanbod aan fietsstallingen in/aan de stations/knooppunten Het verzekeren van de routes voor fietsers in strategische zones Het verzamelen en samenhang verbeteren van toeristische fietskaarten het opstellen van een toeristich netwerk Het nagaan van de mogelijkheid om de VLS te ontwikkelen op schaal van de verstedelijkte zone Armentières es Lille Wattrelos Kiezen voor een verhoging van de frequenties ter verbetering van de ontsluitingen (Liane) P.M Doortrekken van de lijnen naar Armentières (F), Comines (B) et (F), Halluin-Menen, Wattrelos- Herseaux N Km KT : korte termijn MT-LT : middellange termijn 2014 en verder S : studie U : uitvoering 0075_100-f2_6_1-bv /sn