E-Lab: kleine projecten met groot resultaat Nieuwbouw GGzE centrum kinder- en jeugdpsychiatrie PSV: bijzondere samenwerking

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "E-Lab: kleine projecten met groot resultaat Nieuwbouw GGzE centrum kinder- en jeugdpsychiatrie PSV: bijzondere samenwerking"

Transcriptie

1 jaargang 8 nummer E-Lab: kleine projecten met groot resultaat Nieuwbouw GGzE centrum kinder- en jeugdpsychiatrie PSV: bijzondere samenwerking

2 Colofon Dit magazine verschijnt vier keer per jaar. Achtste jaargang nr Oplage: 2250 exemplaren. Het volgende nummer verschijnt in juni Vormgeving/dtp Huisdrukkerij GGzE Drukwerk GrafiPrint BV E-Lab: kleine projecten met groot resultaat 8 Het E-Lab op Landgoed De Grote Beek is de broedplaats voor nieuwe technologische ehealth toepassingen. Dankzij ehealth kan de cliënt veel meer de regie voeren over zijn eigen behandeling. Beeldmateriaal Ruud Balk Hans Kwaspen, vrijwilliger De Boei Karin Quint, José van der Waerden Afdeling Communicatie GGzE Tekst Arnold Otten, Karin Quint, José van der Waerden, Afdeling Communicatie GGzE Nieuwbouw GGzE centrum kinder- en jeugdpsychiatrie De ambulante afdelingen van GGzE centrum kinder- en jeugdpsychiatrie worden samengevoegd op Landgoed De Grote Beek. Het centrum krijgt een nieuwe werkwijze en de uitstraling van eigentijdse psychiatrie voor jonge mensen. Redactiesecretariaat GGzE, afdeling Communicatie Postbus 909, 5600 AX Eindhoven tel. (040) vcw.mackus@ggze.nl Foto voorpagina: E-lab: kleine projecten met groot resultaat Bijzondere samenwerking met PSV 18 Twee maal per week traint PSVtrainer Bart Heerkens jongeren van de Catamaran. Behalve een aardig balletje trappen leren de enthousiaste jongeren discipline, samenwerken, lichamelijke verzorging en nog veel meer. GGzE is een HKZ-gecertificeerde organisatie. Het magazine wordt met zorg samengesteld. Toch kan het voorkomen dat er onjuistheden in staan. Aan de inhoud van dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden zonder schriftelijke toestemming van afdeling Communicatie van GGzE. Verder in dit nummer Levensloopplan voor cliënten met autisme...3 Nieuwe leerafdelingen bij GGzE... 4 Taekwondo-les voor cliënten De Woenselse Poort... 6 Tweede JAK Award is voor Het roer om...7 Samenwerking GGzE en politie steeds beter... 9 Informatieveiligheid bij GGzE op hoog niveau Rozen in Week van de Psychiatrie...11 Historische foto s beschreven...12 Alles wat je moet weten over dementie in Alles op een rijtje...12 Rabobank brengt kleur Hypotheker-Beekloop nu ook voor allerkleinsten Mobiel werken heeft veel voordelen...16 Column Raad van Bestuur GGzE Magazine

3 Voor cliënten met autisme Levensloopplan helpt bij grote veranderingen dagbesteding Iedereen loopt tegen hobbels aan wanneer een nieuwe levensfase aanbreekt. Denk aan starten met een opleiding, werk zoeken of een gezin stichten. Mensen met autisme vinden dit soort ingrijpende veranderingen vaak extra lastig. Hoe kan GGzE hen goed begeleiden? Een multidisciplinair team boog zich over deze vraag en ontwikkelde een levensloopplan. Je hebt autisme en hebt besloten dat je volgend jaar echt op eigen benen wilt staan. Dan komt er ontzettend veel op je af. Hoe ga je het financieel regelen, hoe vind je huisvesting, hoe zorg je ervoor dat je je sociale contacten niet kwijtraakt? En ook belangrijk: wie kan je erbij helpen? Met behulp van het levensloopplan kun je per levensgebied dit wil ik bereiken over 1 jaar dit wil ik bereiken over 1 jaar sociale contacten hier sta ik nu nu nu hier sta ik nu MIJN MOTTO Dit is mijn motto in het leven nu en later! MIJN NAAM nu aangeven wat er precies nodig is om dit doel te bereiken. En het biedt een houvast als het even lastig wordt. Het e-lab van GGzE (zie pagina 8) gaat het plan vormgeven in een handige app. Leerzaam proces Het levensloopplan is een belangrijk resultaat van de bijeenkomsten van het multidisciplinaire team. Dat verdiepte zich de afgelopen maanden in levensloopbegeleiding voor mensen met autisme. Het team bestond uit ervaringsdeskundigen en medewerkers van de centra die cliënten met autisme begeleiden: GGzE centrum kinder-en jeugdpsychiatrie, GGzE centrum volwassenenpsychiatrie, GGzE centrum ouderen-psychiatrie en Promenzo. hier sta ik nu nu dit wil ik bereiken over 1 jaar hier sta ik nu nu hier sta ik nu dit wil ik bereiken over 1 jaar financieel huisvesting Het was een leerzaam proces, zegt Gieke Buur, gezondheidszorgpsycholoog in opleiding tot klinisch neuropsycholoog. Vooral de inbreng van ervaringsdeskundigen zorgde voor eye-openers. We zijn als hulpverleners soms erg naar binnen gericht, hebben snel de neiging om alles voor de cliënt te willen regelen. Het was heel ontnuchterend om te horen: Jij bent maar een heel klein deel van het leven van een cliënt. Om te oefenen met denken en handelen vanuit een levensloopperspectief, werd het levensloopplan als kader gebruikt bij het bespreken van cliëntcasussen. Daaruit werd al snel duidelijk dat GGzE niet alle levensloopproblemen kan afdekken. Niet alleen Een belangrijke conclusie was dan ook dat GGzE levensfasebegeleiding niet alleen kan doen en dat ook niet moet willen. De cliënt zelf, maar ook hulpverleners van andere instanties, familie, vrienden en buren spelen een net zo belangrijke rol. Veel cliënten kunnen best verantwoordelijkheid nemen, zegt ervaringsdeskundige Danielle van den Meerakker. Maar de cliënt vragen wat hij of zij zelf wil, blijkt niet altijd de eerste gedachte bij de hulpverleners. Heel opvallend, want je zou zomaar een antwoord kunnen krijgen dat tot de oplossing leidt. Samenwerking met andere instanties en aanhaken bij andere projecten, zoals de levensloopconsulent, is daarom noodzakelijk. Dat zijn de volgende stappen die genomen worden, zegt Gieke Buur. We hebben de managers van de betrokken centra gevraagd hoe we dit verder kunnen doorzetten en hoe we samenwerkingspartners erbij kunnen betrekken. dit wil ik bereiken over 1 jaar gezondheid GGzE Magazine 3

4 Nieuwe leerafdelingen bij GGzE Niet meelopen, maar meewerken Stagiaires die volop meedraaien in een team, met steeds meer verantwoordelijkheid. Coaching vindt plaats op de werkvloer, door medewerkers en een docent. Zo werken de nieuwe leerafdelingen van GGzE. Steeds meer afdelingen kiezen voor dit nieuwe leren, want het biedt veel voordelen. Bij GGzE centrum psychotische stoornissen en De Woenselse Poort draaien al geruime tijd leerafdelingen. Sinds februari vullen ook de Catamaran en Huize Ignatius hun stages zo in. Meer locaties van GGzE zullen dit jaar volgen. Praktijkopleider Walter Verwegen, verbonden aan GGzE centrum psychotische stoornissen, vertelt over de leerafdeling. Tien maanden lang maakt een groepje van zes tot acht studenten volwaardig deel uit van het team. Ze werken met cliënten, zitten bij teamoverleg en doen een project. Elk teamlid heeft een coachende rol. Ook een docent van de opleiding is er intensief bij betrokken. Heel anders dan vroeger. Toen liep een enkele stagiair op de afdeling mee, maar die keek vooral. De begeleiding was ook veel minder en afstandelijker. Stap voor stap Lindy Smits, derdejaars SPH-student aan de Fontys Hogeschool Sociale Studies, zit op de helft van haar stageperiode. De leerafdeling bevalt erg goed. Ik ervaar het werk écht en krijg er een gevoel bij. Ze is niet in het diepe gegooid, vertelt ze. Stap voor stap ga je steeds zelfstandiger werken en krijg je meer verantwoordelijkheid. Over medicatie wist ik bijvoorbeeld nog niet veel. Daar moet je je eerst in verdiepen. De studenten hebben eigen intervisiebijeenkomsten waar ze ervaringen uitwisselen. Fontys-docent Hanneke Claassens begeleidt Lindy en de andere stagiaires. Elke week ben ik een hele dag op de afdeling. Ik kijk mee en begeleid, zit bij overleg en bespreek de projecten. Hanneke praat ook met de medewerkers van GGzE. Zij hebben allemaal een speciale opleiding gevolgd voor het coachen van stagiaires. Daar sluit ik op aan. Wat verwachten ze van een student? Hoe benader je een student in de diverse fasen van de stage? Hoe los je samen problemen op? Meer aandacht Het nieuwe leren betekent voor medewerkers een omslag: rolverandering, soms een stapje terugdoen en openstaan voor kritiek. Walter: Daarom durft nog niet iedereen bij GGzE deze aanpak door te voeren. En dat is heel jammer, vervolgt hij, want het biedt grote voordelen. Onderwijs en praktijk staan dichter bij elkaar, de begeleiding is veel beter en al die jonge mensen zorgen voor frisheid. Cliënten vinden dat leuk en zijn blij met de extra aandacht. Een clubje stagiaires zorgt ervoor dat een team niet stilstaat, weet Hanneke. De studenten zijn kritisch, vragen waarom iets op een bepaalde manier gebeurt. Een team moet dat kunnen onderbouwen! Lindy geeft een voorbeeld: Het viel me op dat wij cliënten s ochtends moeten wekken om op te staan. Maar vervolgens hebben die cliënten niets te doen. Wat is dan het nut van wakker maken? Dit werd besproken en leidde tot een studieproject waar het hele team bij betrokken is: het inventariseren van cliëntwensen voor de daginvulling en kijken wat uitvoerbaar is. Op de leerafdelingen werken ook studenten MBO Verpleegkunde, MBO Maatschappelijke Zorg, HBO Verpleegkunde en HBO Pedagogiek. 4 GGzE Magazine

5 GGzE Magazine 5

6 Taekwondo-les voor cliënten De Woenselse Poort Je moet het verdienen Cliënten van De Woenselse Poort krijgen sinds kort recreatieve Taekwondo-lessen van een verpleegkundig begeleider. Een bijzonder project met een vliegende start. Cliënten en medewerkers zijn enthousiast. Want van Taekwondo kun je ook mentaal veel leren. Zijn grote passie Taekwondo inzetten voor cliënten; met die gedachte speelde Roger Joosten al een tijdje, maar daar bleef het bij. Totdat een cliënt zelf dit aan een andere medewerker voorstelde. Daarna ging het balletje rollen. Het was een heel georganiseer, want er moet tijdens de les altijd een collega als back-up bij me zijn, vertelt Roger. Steun van de leiding was dus noodzakelijk. Die kwam er. Roger krijgt alle medewerking van zorgmanager Wim den Boer, planner Rob Kimpen en de psychomotorisch therapeuten. Ongeveer een half jaar geleden vond de eerste training plaats. Eerst alleen met cliënten van Rogers eigen afdeling. Snel toonden ook anderen belangstelling. We trainen elke woensdagavond een uur lang, met maximaal zes personen. Er zijn er altijd wel een paar die niet meedoen. Cliënten moeten het verdienen. Sport Het basisprogramma van De Woenselse Poort besteedt veel aandacht aan sport. Overdag is er een aanbod van onder andere fitness, tennis, voetbal en volleybal. Ook s avonds zijn er recreatieve activiteiten, waaronder de Taekwondo-les. Taekwondo is een oosterse vechtsport met veel aandacht voor zelfbeheersing en respect. De forensische cliëntengroep waar Roger mee werkt, kan hier veel van leren. Dit zijn jongens met een persoonlijkheidsstoornis en vaak een verslavingsprobleem. Buiten De Woenselse Poort waren ze gewend aan agressie en vechten. Daar heeft Taek-wondo niets mee te maken, integendeel. Bevlogen vertelt Roger over de essentie van de Taekwondo-sport. Het gaat om houding, om omgang met elkaar, respect, normen en waarden en je leerzaam opstellen. Via training kun je je fysiek en mentaal ontwikkelen. Dat leidt tot betere coördinatie, kracht, lenigheid, zelfbeheersing, discipline en weerbaarheid. Doorzettingsvermogen opbouwen is ook heel belangrijk. Ik probeer ze mee te geven dat je niets voor niets krijgt. Als je wat wilt bereiken, moet je daar hard voor werken. Respect Wie Taekwondo beoefent, leert ook omgaan met hiërarchie. Elke training begint met groeten en eindigt met afgroeten. Respect tonen voor de leraar en voor mensen die ouder zijn, is belangrijk bij Taekwondo. Net als eerlijk en oprecht zijn, legt Roger uit. Buiten de training om probeert hij dat waar Taekwondo voor staat, te koppelen aan de praktijk. Bijvoorbeeld aan zaken die op de afdeling spelen. Nu al merk ik dat sommige jongens mij met meer respect bejegenen. Zweten en hoesten De deelnemers zijn heel gemotiveerd. Dat is ook deze woensdagavond te merken. Ik maak ze flink moe, zegt Roger vooraf. Daar is niks teveel mee gezegd. Er wordt gezweet en gehoest. Een enkeling pauzeert kort, maar ze gaan telkens weer door, allemaal; fanatiek en leergierig. De cliënten vechten niet tegen elkaar. Ze leren vooral basistechnieken door te oefenen op grote kussens. Na afloop voelen ze zich goed, hoort Roger vaak. Daarom hoop ik dat ze later doorgaan met sporten. Ze ervaren nu wat het ze kan opleveren. Verpleegkundige én Taekwondo-kampioen Roger Joosten is senior verpleegkundig begeleider op een forensische behandelafdeling van De Woenselse Poort. Hij beoefent al zo n dertien jaar Taekwondo en presteert op hoog niveau. In 2011 en 2012 werd Roger in zijn klasse Nederlands kampioen. Onlangs behaalde hij het diploma van Taekwondo-trainer niveau 2. 6 GGzE Magazine

7 Tweede JAK Award is voor Het roer om Onze medewerkers zijn ons kapitaal Blij, trots. De projectgroep Het roer om is het allemaal. Tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst in De Schalm kreeg de groep de JAK Award uitgereikt. Een bekroning van een prachtig project rond het evalueren van dwang- en drangmaatregelen. Maar de trots mag niet beperkt blijven tot deze groep. Een glanzend groen boekje, de inspiratiegids, laat zien hoe betrokken heel GGzE is met het onderwerp mensgerichte zorg. Bijna veertig ingezonden ideeën Bijna veertig projecten werden dit jaar ingediend om in aanmerking te komen voor de JAK Award. Het geeft aan hoezeer Planetree binnen GGzE leeft, vindt coördinator Ellen Knippers. In een Inspiratiegids zijn alle tot nu toe ingediende projecten met een korte omschrijving verzameld. Het geeft een fraai overzicht van de diversiteit. Geweldig, vindt collega-coördinator Ad van Oostrum. Het zijn grote initiatieven, maar soms ook hele kleine. En ze komen uit alle hoeken van de organisatie; van zorgteams, maar ook van ondersteunende afdelingen. Medewerkers blijken bereid om mee te denken over hoe we onze zorg en onze organisatie mensgerichter kunnen maken. En uit de kwaliteit van de ingezonden ideeën blijkt ook dat we over enorm veel deskundigheid en creativiteit beschikken. Ons personeel blijkt eens te meer het kapitaal van GGzE. verrassing. Dit hadden we niet verwacht. geld gaan doen? Daar hebben we vandaag Het is dan ook een mooie erkenning, zegt al even over gesproken, maar we zijn er nog hij. We zijn er erg trots op, maar vonden niet helemaal uit. Zeker is wel dat het geld eigenlijk ook dat alle andere genomineerden ten goede gaat komen van de cliënten in dit de prijs hadden mogen winnen. Uiteindelijk project. En het beeld? Dat gaat in ieder geval gaat het toch om het resultaat dat je bereikt een prominente plaats krijgen. voor de cliënten. Daar haal je de allermeeste Ook de andere genomineerde projecten voldoening uit. werden tijdens de prijsuitreiking gepresenteerd en in de bloemetjes gezet. Volgend jaar Prijzengeld is er opnieuw een uitreiking van een De prijs bestaat uit een fraai, speciaal voor JAK Award. Met nóg meer inzendingen, de JAK Award ontworpen, beeld en een hoopt Ellen Knippers. geldbedrag van 2.500,-. Wat we met dat Met de invoering van het gedachtegoed Planetree binnen concern GGzE worden goede initiatieven die bijdragen aan mensgerichte zorg én mensgerichte organisatie, in de etalage gezet. Hiervoor is de Joseph Alexis Kerff Award, ofwel JAK Award, in het leven geroepen. Het doel van de award is het stimuleren en belonen van samenwerkingsprojecten die bijdragen aan meer mensgerichte zorg of een meer mensgerichte organisatie. Vorig jaar werd de award gewonnen door GGzE centrum spoedeisende psychiatrie. Winnende projectgroep Het winnende project werd door de jury een goed voorbeeld genoemd voor een levende en lerende organisatie. Volgens de jury zorgt ook de inzet van ervaringsdeskundigen voor een grote meerwaarde. Rowdy Retera, één van de ervaringswerkers in de winnende projectgroep, straalt een dag na de uitreiking nog van oor tot oor. Het was een echte GGzE Magazine 7

8 E-Lab: kleine projecten met groot resultaat De ipads liggen er op tafel, de beamer staat aan en de muren mogen volgeklad worden met goede ideeën. Het E-Lab op Landgoed De Grote Beek is de broedplaats voor nieuwe technologische ehealth toepassingen. Kleine projecten kunnen tot grote resultaten leiden, zo blijkt uit de eerste ervaringen. ehealth speelt een steeds belangrijkere rol bij de behandeling van cliënten, zegt Marieleen Bouts, directeur divisie jeugd- en volwassenpsychiatrie. Dankzij ehealth kan de cliënt veel meer de regie voeren over zijn eigen behandeling. Dat staat voor ons centraal. Maar het biedt ook de mogelijkheid om tegen gelijke of met minder kosten meer mensen te helpen. Het van bovenaf opleggen van ehealth toepassingen, dat werkt niet. Daarom is in het najaar van 2012 het E-Lab gestart. Het kent weinig grenzen waardoor er flink gepionierd kan worden. Er hoeft vooraf geen toestemming gevraagd te worden om een idee uit te werken, het lab gaat aan de slag en bekijkt zelf of het iets oplevert of niet. Het is een avontuur, zegt Bouts. We werken buiten de gebaande paden en zoeken medewerkers of cliënten die geïnspireerd aan de slag willen met een concreet innovatief idee. Het lab is een pioniersclub die ook echt de ruimte krijgt om te pionieren. Groot effect Cliënten of hulpverleners die in hun behandeling of werk tegen beperkingen aanlopen en denken dat het met een technische toepassing opgelost kan worden, kunnen met hun ideeën bij het lab terecht. Zoals de maatschappelijk werkers, die met hun sociogram bij het lab aanklopten, vertelt Joep Kolijn, bouwpastoor van het E-Lab. In een sociogram kun je de verbindingen tussen cliënt en familie en vrienden laten zien. Zo n sociogram op papier maken en aanpassen kostte altijd behoorlijk wat tijd, legt hij uit. Het lab ontwikkelde een app voor de ipad, waarmee door simpelweg te schuiven en te klikken het sociogram snel aangepast kan worden. De ontwikkelingskosten waren laag, het effect groot, zegt Kolijn. Het kost minder tijd, de kwaliteit is beter en cliënt en hulpverlener kunnen het samen doen. Voorwaarden Het lab staat open voor alle ideeën, maar wel onder twee belangrijke voorwaarden: meerdere mensen uit de praktijk moeten het willen en het project moet door een cliënt ondersteund en mee ontwikkeld worden. De input van cliënten is namelijk onmisbaar. Het zorgt voor echte kruisbestuiving, zegt Freena Eijffinger, die verantwoordelijk is voor de technologische uitwerking van de ideeën die bij het ontstaan. Ze ontwikkelde met haar bedrijf Autitouch software voor de versnelling en ondersteuning van de diagnostiek van autisme. Nu is ze twee dagen in de week te vinden in het E-Lab. Die kruisbestuiving zoekt GGzE ook met andere organisaties. Met bijvoorbeeld Lumens en Mondriaan zijn we al in gesprek. We willen laten zien wat we doen, want we zijn niet bang om het te delen, zegt Kolijn. 8 GGzE Magazine

9 Samenwerking GGzE en politie steeds beter De pleister niet te ruw opplakken Ze hebben veel begrip gekregen voor elkaars zijn van de korte klappen: hóp een pleister werkwijze en er is volop contact. Tel daarbij plakken. GGzE investeert meer in de lange op een aantal duidelijke afspraken in een termijn. Dus als wij die pleister te ruw opplakken, heeft GGzE daar last van. nieuw convenant en het mag duidelijk zijn dat de samenwerking tussen GGzE en Politie GGzE leerde er ook van. Felix: Het traject Brabant Zuid-Oost steeds beter wordt. Als dat gelopen wordt door de politie als wij een het nodig is, dan zijn we er. vermissing op de telex zetten was bij ons niet bekend. Nu weten we dat dit veel werk Elke maand schuift netwerkinspecteur is voor de politie en dat ook zij soms prioriteiten moet stellen. Over dit soort zaken Anita de Louw aan bij Felix van Poll, manager Veiligheid bij GGzE. Samen bespreken en blijven praten, is een voorwaarde voor goede evalueren ze lastige en ingewikkelde kwesties. Waarom is dat toen zo aangepakt? Hoe ding zoeken is de kern. Zo kun je processen samenwerking, beaamt Anita: De verbin- kan het de volgende keer anders en vooral verbeteren. beter? Samen Medewerkers, cliënten en bezoekers; iedereen moet zich veilig voelen bij concern GGzE. Dus als er iets vervelends gebeurt, is het zaak dit zo goed mogelijk op te pakken. De meeste problemen kunnen de beveiligingsmedewerkers van GGzE zelf afhandelen. En dat gaat prima, vinden Anita en Felix. Als er meer nodig is, wordt in eerste instantie contact gelegd met de buurtbrigadier. Bijvoorbeeld bij drugsoverlast of het negeren van een terreinverbod. Voor kwesties rondom bedreiging of geweld is er een recherchemedewerker die veel kennis heeft over de GGZ. Nieuw convenant Belangrijke punten uit het nieuwe samenwerkingsconvenant: De politie maakt meer gebruik van de poedeisende psychiatrische onderzoeksruimte (SPOR) van GGzE. Hier komen personen bij wie een ernstig psychiatrisch probleem wordt vermoed. Crisisobservatie in een zorgomgeving in plaats van een politiecel is dan humaner. Ook ontlast het de politie omdat deze mensen vaak heel moeilijk gedrag vertonen. Wanneer een medewerker iets overkomt, doet GGzE als werkgever aangifte. De werknemer (slachtoffer) treedt dan op als getuige van het incident. De politie behandelt aangiftes van geweld tegen medewerkers met voorrang. GGzE doet alleen aangifte als de behandelaar vastgesteld heeft dat het incident losstaat van iemands ziektebeeld. Voorheen moest de politie via het opvragen van informatie uitzoeken of de ziekte al dan niet een rol speelde. Dit leidde tot problemen rondom het beroepsgeheim. Bovendien seponeerde justitie veelal de aanklacht als de ziekte bepalend is voor het incident. Kijkje in de keuken Een aantal GGZ-cliënten is ook bij de politie bekend, vaak vanwege drugs. Daarom moeten we goed van elkaar weten wie wat doet en waarom en waar de verantwoordelijkheden liggen. Daarom hebben politie en beveiligers bij elkaar in de keuken gekeken. Iedereen heeft hiervan geleerd. Anita: Wij GGzE Magazine 9

10 Informatieveiligheid op hoog niveau Als eerste GGZinstelling gecertificeerd Beschikbaarheid, integriteit en vertrouwelijkheid van informatie. Het zijn de drie kernpunten van informatiebeveiliging. Bij GGzE is dat uitstekend op orde. Daarom ontving de organisatie onlangs het ISO/NEN-certificaat voor informatiebeveiliging. Een bijzondere prestatie, want GGzE is de eerste GGZ-instelling en zelfs de eerste gespecialiseerde zorginstelling in ons land met dit certificaat. Wij noemen het overigens informatieveiligheid omdat dit beter aangeeft dat het om iets anders gaat dan fysieke beveiliging, zegt security officer Albertho Bolenius. Ook vinden we dat het woord beveiliging de indruk wekt dat alles voor je gedaan wordt. Dat is niet zo. Informatieveiligheid vraagt juist om een actieve houding van medewerkers. Bolenius licht de drie kernpunten nader toe. Beschikbaarheid houdt bijvoorbeeld in dat als een cliënt s nachts een psychose krijgt, de behandelaar snel en makkelijk bij alle informatie moet kunnen. Integriteit betekent dat die informatie foutloos en up-to-date is, en dat er niet mee geknoeid is. Vertrouwelijkheid gaat over privacy en het beschermen van persoonsgegevens. De kernpunten hebben betrekking op gegevens van zowel cliënten als medewerkers. Ook papier Informatieveiligheid gaat niet alleen over gegevens op de computer. Ook bij papieren stukken moet je je zaken op orde hebben, aldus Bolenius. Dus geen dossiers op het bureau laten slingeren, ook al is het kantoor afgesloten. Een schoonmaakdienst bijvoorbeeld mag nooit iets kunnen inzien en de kans krijgen daar mogelijk misbruik van te maken. Wat ook onder informatieveiligheid valt: je bewust zijn van gesprekken op openbare plekken, om te voorkomen dat onbevoegden cliëntinformatie of bedrijfsgevoelige gegevens opvangen. Succes staat of valt met de cultuur in een organisatie, weet Bolenius. Je kunt technisch alles dichttimmeren, dan nog heb je maar 40 procent afgedekt. De overige 60 procent gaat over bewustwording en de bereidheid zaken te veranderen. Met vijf medewerkers één wachtwoord voor het digitale systeem delen, dat kan echt niet. GGzE kent daarom een stevig bewustwordingsprogramma met presentaties en coaching. Onder meer over dit onderdeel van het informatieveiligheidsbeleid kreeg Bolenius tijdens de certificeringstoets veel complimenten. 10 GGzE Magazine

11 Rozen in Week van de Psychiatrie Ben je nu helemaal belabeld? Met die slogan deelt de cliëntenorganisatie van GGzE in de Week van de Psychiatrie (18 t/m 24 maart) rozen uit in openbare gelegenheden in Eindhoven. Medewerkers van de cliëntenorganisatie gaan dan ook met mensen in gesprek over de labels die cliënten in de psychiatrie nog altijd opgeplakt krijgen. Jaarlijks wordt tijdens de Week van de Psychiatrie aandacht gevraagd voor mensen met psychiatrische problemen. Dit jaar is het thema Stigmatisering: wat verbeeld jij je wel?! De centrale vraag is hoe stigma en zelfstigma de wereld uit geholpen kunnen worden. In het hele land zijn er activiteiten rondom dit thema. In Eindhoven start de week maandag om uur in het gemeentehuis. Daar reikt de cliëntenorganisatie de eerste roos uit aan wethouder Lenie Scholten. Later in de week is er de workshop Fotovoice, een fotoproject waarmee stigma s bestreden worden. Op zondag 24 maart is er een afsluitend feest in De Gouwe Geit op Landgoed De Grote Beek. Ben je nu helemaal belabeld? GGzE Magazine 11

12 Historische foto s beschreven Bijna twee jaar geleden begon een groep vrijwilligers met het beschrijven van historische foto s uit de geschiedenis van GGzE. Inmiddels hebben ze zo n 65 procent van de 2500 kiekjes bestudeerd en van commentaar voorzien. Eens in de maand komt het clubje vrijwilligers bij elkaar op Landgoed De Grote Beek. Stapels met foto s liggen er dan op hen te wachten. Deze foto s zijn door het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven (RHCe) gedigitaliseerd, maar moeten nog beschreven worden. Uiteindelijk komt het archief digitaal beschikbaar voor iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van GGzE. De vrijwilligers zijn stuk voor stuk oud-medewerkers van GGzE, of haar voorgangers. Hun gezamenlijke kennis gaat terug tot de jaren vijftig van de vorige eeuw. De vrijwilligers hebben tot 2018 de tijd gekregen om de klus te klaren. In dat jaar bestaat GGzE 100 jaar. Alles wat je moet weten over dementie in Alles op een rijtje Waar vind ik informatie over dementie? Waar kan ik terecht met vragen over onderzoek, behandeling en begeleiding? Waar moet ik zijn voor zorg en hoe wordt dat vergoed? Waar kan ik terecht voor praktische zaken? Kan de zorg tijdelijk worden overgenomen? Op deze, en nog veel meer vragen, geeft de nieuwe brochure Alles op een rijtje antwoord. De brochure is bedoeld voor mensen met dementie in Eindhoven en omgeving, hun naasten, hulpverleners en vrijwilligers. Er is veel behoefte aan duidelijke informatie, weet Harrie van Leeuwen van Binnen. In de regio bieden veel organisaties allerlei vormen van hulp, ondersteuning en voorzieningen aan; professioneel en vrijwillig, en zowel voor de dementerende als voor de mantelzorger. Mensen zien vaak door de bomen het bos niet meer. Daarom hebben we alles overzichtelijk op een rijtje gezet, met aandacht voor de verschillende fasen van dementie. De lezer ziet zo snel waarvoor hij in en buiten zijn eigen gemeente terecht kan. Alles op een rijtje is samengesteld door Harrie van Leeuwen en zijn collega Susan Bosman-Graafmans van GGzE centrum ouderenpsychiatrie. Dit is gebeurd in goede afstemming met gemeenten en de regionale Zorgketen Dementie. Je kunt de brochure downloaden via of gratis aanvragen bij GGzE. In de loop van dit jaar komt er een aparte website waar de informatie over dementie nog gemakkelijker vindbaar is. 12 GGzE Magazine

13 Rabobank brengt kleur Dertig medewerkers van de Rabobank hebben op 20 december hun handen flink uit de mouwen gestoken bij GGzE centrum ouderenpsychiatrie. Vier huiskamers van de afdeling klinische woonondersteuning kregen een nieuwe kleur. Drie ruimtes bij de afdeling klinische behandeling organische psychiatrie werden omgetoverd tot activiteiten-, fitness- en bezoekersruimte. De Rabobank vindt maatschappelijk verantwoord ondernemen een belangrijk onderwerp. Ieder jaar gaan medewerkers een dag op pad om vrijwillig en belangeloos een maatschappelijk project te ondersteunen. Dit jaar was GGzE aan de beurt. Vanuit het hele land kwamen medewerkers van de bank naar Eindhoven om te helpen met schilderen en klussen. Aansluitend was er een kerstborrel voor cliënten, GGzE- en Rabobankmedewerkers. Het initiatief is aan beide kanten met veel enthousiasme ontvangen. De medewerkers van de Rabobank vonden het bijzonder om eens in een compleet andere omgeving te werken. Voor zowel hen als voor de cliënten was het een memorabele dag. Op woensdag 24 april Hypotheker-Beekloop nu ook voor allerkleinsten! Als de Hypotheker-Beekloop op 24 april voor de 53e keer van start gaat, kunnen voor het eerst ook de allerkleinsten meedoen. Naast de vertrouwde afstanden van 4, 8 en 12 kilometer is er namelijk een parcours van 1 kilometer uitgezet. Ouders kunnen samen met hun kinderen deze Kleine Beekloop lopen. Een lekker opwarmrondje als je zelf nog een andere afstand voor de boeg hebt! De Hypotheker-Beekloop wordt twee keer per jaar georganiseerd op het terrein van Landgoed De Grote Beek. Met 1750 deelnemers is het, na de halve Marathon van Eindhoven, het grootste loopevenement van de regio. Bovenal is het een sfeervol, gezellig en recreatief evenement. De loop gaat over verharde paden over het mooie terrein van GGzE en is geheel verkeersvrij. Inschrijven is alleen mogelijk via Er is een limiet van 1750 personen en vol is vol. Deelnemers ontvangen na afloop van de wedstrijd een goodybag met daarin onder andere een herinnering. GGzE Magazine 13

14 Verhuizing naar Landgoed De Grote Beek Eigentijdse psychiatrie voor jonge mensen Het is een lang gekoesterde wens die halverwege 2013 in vervulling gaat. De ambulante afdelingen van GGzE centrum kinder- en jeugdpsychiatrie worden samengevoegd en betrekken een nieuw gezamenlijk onderkomen, op Landgoed De Grote Beek. Een mooi moment om ook een nieuwe werkwijze te introduceren. De ambulante zorg van het centrum is nu verdeeld over twee locaties. Kinderen onder de twaalf kunnen terecht op De Run in Veldhoven, kinderen boven de twaalf in een gebouw aan de Noord Brabantlaan in Eindhoven. Geen ideale situatie. Het is veel efficiënter, en voor cliënten en hun ouders veel duidelijker, om vanaf één locatie te werken. Dat wordt Dr. Poletlaan 9 en 11 op Landgoed De Grote Beek, waar momenteel flink verbouwd wordt. De verhuizing vindt plaats in de zomermaanden. Ook OPSY, nu gevestigd aan de Noord Brabantlaan, verhuist mee. Enthousiast Marian van Engelenburg, manager GGzE centrum kinder- en jeugdpsychiatrie, zegt het eerlijk: Eigenlijk hadden we liever op Strijp S gezeten. In een nieuwe, levendige omgeving waar het prima is als je buiten de gebaande paden loopt. Maar het zou heel vreemd zijn om op Strijp S iets te huren als er op De Grote Beek panden leeg staan. We moeten natuurlijke iedere vierkante meter die we hebben benutten. De panden die GGzE centrum kinder- en jeugdpsychiatrie toebedeeld heeft gekregen, waren verre van geschikt. Ooit werden ze gebouwd als klinische afdeling, maar al enige tijd hadden ze geen vaste gebruiker meer. Omdat niemand er naar toe wilde. Het was er grauw en bedompt, somberder kun je je bijna niet voorstellen, weet Van Engelenburg. Maar architect Hans Wijffels keek met een hele andere blik naar de gebouwen. Het is aan hem te danken dat we enthousiast zijn geworden. Hij zag direct voor zich wat er allemaal mogelijk was. Overal was iets aan te doen. Backoffice Twee gebouwen worden straks door een nieuwe gemeenschappelijke ontvangsthal met elkaar verbonden. De backoffice krijgt een eigen plek op de eerste verdieping, gescheiden van de ruimtes waar de gesprekken met cliënten plaatsvinden. We zien op de huidige locaties dat het soms wat ongelukkig is dat kantoren en behandelruimtes door elkaar zitten. Voor de verschillende leeftijdsgroepen (12- en 12+) komen aparte wachtruimtes. Het is de bedoeling dat het centrum een jonge omgeving wordt, afgescheiden van de volwassenenpsychiatrie. Kinderen en jongeren moeten zich er veilig en op hun gemak voelen. Een plek voor eigentijdse psychiatrie voor jonge mensen, waar het accent op leren ligt en waar onderzoek en innovatie een belangrijke rol spelen, zegt Van Engelenburg. Dat het E-Lab van GGzE om de hoek zit, vindt ze een groot pluspunt. Zij passen mooi in ons verhaal en doen recht aan onze uitstraling. Wensen De centrumraad, waar cliënten in vertegenwoordigd zijn, was betrokken bij het maken van de bouwplannen en had een aantal wensen. Zoals neutrale spreekkamers met een professionele inrichting en een eigen toegangsroute. Beide wensen zijn ingewilligd. Wie straks GGzE centrum kinder- en 14 GGzE Magazine

15 jeugdpsychiatrie bezoekt, rijdt via Vredeoord Landgoed De Grote Beek op. De tweede weg rechts, die nu nog is afgesloten door een slagboom, leidt dan direct naar het centrum toe. De mogelijkheden van de nieuwe locatie zijn groot. Zo zijn er gesprekken met de school Het Dok, die uitbreidingsplannen heeft en wellicht dichter naar de nieuwe locatie wil komen. Mogelijk kan er ook samen met De wederik, Combinatie Jeugdzorg en Bureau Jeugdzorg Brabant zorg worden geboden. Een gezinspoli zou eveneens prima op de nieuwe plek passen, of jonge vernieuwende ondernemers die met zorg bezig zijn. Verder wordt bekeken of er mogelijkheden zijn om nabij een manege te vestigen, zodat bijvoorbeeld paardentherapie gegeven kan worden. Nieuwe methodiek De verhuizing ziet Van Engelenburg als een mooi moment om over te gaan op een nieuwe manier van werken: de CAPAmethodiek. Dit staat voor choice and partnership approach. Het sluit erg goed aan bij het Planetree-concept. De basis is de relatie tussen cliënt en hulpverlener: zij worden partners in de behandeling. Van Engelenburg: De cliënt, of wanneer het om een jong kind gaat de ouders, moet zelf de regie hebben. Wanneer iemand zich aanmeldt bij ons centrum volgt er een choicegesprek. Daarin bespreken we welke problemen het meest actueel zijn, waar de cliënt aan wil werken en wat GGzE kan bieden. Een behandelaar, beter gezegd partner, gaat vervolgens met de cliënt aan de problemen werken. Hij of zij blijft de cliënt volgen, ook als er expertise van anderen ingeroepen moet worden. De methodiek komt uit Engeland, vertelt Van Engelenburg. De grondleggers zijn hier geweest en hebben ons, alle ambulante hulpverleners, een dag wegwijs gemaakt. Iedereen zei: dit past bij ons. We zijn er nu voorzichtig mee begonnen. Wanneer ons nieuwe gebouw wordt geopend, in september, moet ook de nieuwe werkwijze er staan. GGzE Magazine 15

16 Mobiel werken heeft veel voordelen Met een laptop bij de cliënt Thuis bij en mét de cliënt op de laptop het zorg- en werkplan invullen. Of samen digitaal checken of behandeldoelen nog up-todate zijn. Mobiel werken heeft de toekomst, zeker in de ambulante hulpverlening. De eerste ervaringen bij GGzE zijn zonder meer positief. Wij zijn er als GGzE centrum woonbegeleiding afgelopen zomer mee begonnen. Toen hebben zo n vijftig ambulante woonbegeleiders een kleine laptop gekregen. Daar draaien dezelfde programma s op als op onze vaste computers, vertelt Renée van Kraaij, locatiecoördinator van GGzE centrum woonbegeleiding. Dus niet meer op papier aantekeningen maken en die later in een computer invoeren. Nee, voortaan gebeurt alles meteen thuis bij en mét de cliënt. Een flinke omslag, maar Renée vertelt dat het vanaf het begin heel goed ging. De medewerkers waren erg gemotiveerd, ze wilden dit graag. Bovendien is het een gebruiksvriendelijk systeem. Eigen taal De vrees dat cliënten er moeite mee zouden hebben, bleek ongegrond. De grote meerderheid vindt het prima. Ze voelen zich juist meer betrokken bij alles doordat er bij hen thuis meer gebeurt. Hun input wordt direct verwerkt, dat zien ze en ze kunnen het controleren. Je ziet nu ook dat bepaalde zaken veel meer in de eigen taal van cliënten zijn opgeschreven, in plaats van in hulpverlenerstaal. De samenwerking met de cliënt zorgt voor meer direct contact. Cliënten vinden dat ordelen voor de cliënt: meer direct contact met hulpverlener meer samenwerking met hulpverlener grotere betrokkenheid bij eigen behandeling transparantie: cliënt ziet wat er gebeurt geen interpretatiefouten aanpassingen sneller doorgevoerd actiever omgaan met zorg- en werkplan 16 GGzE Magazine

17 thuis prettig, maar medewerkers ook. Ze hebben het gevoel dat ze weer meer bezig zijn met dat waarvoor ze zijn opgeleid. Bovendien past deze werkwijze bij de ontwikkeling van meer verantwoordelijkheid bij de cliënt leggen. Medewerkers stellen voortaan de vraag: wat wil jij dat ik hier schrijf? Dat maakt dat het van de cliënt zelf is en geen papieren tijger. Het zorg- en werkplan is nu een echt werkdocument dat hulpverlener en cliënt er regelmatig bij pakken om te kijken of het nog actueel is. Vroeger was het vaak een document in Voordelen voor de cliënt meer direct contact met hulpverleners meer samenwerking met hulpverlener grotere betrokkenheid bij eigen behandeling transparantie: cliënt ziet wat er gebeurt geen interpretatiefouten aanpassingen sneller doorgevoerd actiever omgaan met zorg- en werkpland Voordelen voor de organisatie Ruim 300 ambulante medewerkers werken met een laptop: zij besparen hierdoor elk gemiddeld 8 uur reistijd per kwartaal zij registreren/rapporteren gemiddeld 15 procent meer besparing op papier besparing op huisvestingskosten betere bereikbaarheid onderweg. Zo n 180 staf- en managementmedewerkers werken met een ipad dit levert per persoon gemiddelde 30 minuten per week tijdwinst op; uren die aan ander werk besteed kunnen worden. *papieren besparing hulpverlenerstaal dat in een la verdween. Er zijn ook cliënten die meer tijd nodig hebben om te wennen aan een opengeklapte laptop in hun huis. Vaak heeft dat te maken met hun ziektebeeld, aldus Renée. Iemand met psychotische stoornissen vindt het bijvoorbeeld eng omdat hij denkt dat hij via zo n apparaat gecontroleerd wordt. Overdracht Het mobiel werken zorgt ervoor dat er meer gerapporteerd en geregistreerd wordt. Dat lijkt een toename van bureaucratie, maar dat is het niet, legt Renée uit. Eerlijk gezegd werd er voorheen soms te weinig aan verslaglegging gedaan. Een medewerker dacht: dat doe ik straks wel, als ik terug ben op kantoor. Maar dan kwam er iets tussen en werd het toch niet gedaan. Terwijl goede dossiervorming belangrijk is, onder andere voor de overdracht tussen collega s. Er zijn ook GGzE-medewerkers die met een ipad werken. Geen ambulante hulpverleners, want op deze tablet kunnen niet alle programma s draaien die zij nodig hebben. De ipad wordt gebruikt door managementen stafmedewerkers die veel op pad en in vergadering zijn. Zij kunnen efficiënter werken doordat ter plaatse hun , agenda en documenten direct oproepbaar zijn. Kosten en baten Voor GGzE heeft mobiel werken veel voordelen (zie kader); financieel vertaald zorgen die ervoor dat de kosten eruit gehaald worden. Wel zijn de dure data-abonnementen een punt van zorg, aldus ICT-coördinator Frank Lunenburg. Die kosten stijgen sterker dan verwacht. We zijn aan het te kijken wat we daaraan kunnen doen. Het is een van de punten waar we met onze provider over praten. Een ander punt is het optimaliseren van de technische randvoorwaarden. Frank: Want het moet wel werken. In bepaalde gebieden zijn er nog blind spots ; dan is er bij een cliënt geen WiFi of mobiel internet beschikbaar. Of de verbinding valt plotseling weg, zodat de medewerker alles opnieuw moet opstarten. Voor dat soort zaken moeten oplossingen komen. Cultuuromslag Frank en Renée benadrukken dat het mobiel werken veel meer is dan een technisch verhaal. Het is een heel andere manier van werken, een cultuuromslag. Het gaat ook om zaken als flexibiliteit, vergaderen op afstand, eigen uren indelen, enzovoorts. Renée merkt dat medewerkers vaker tussendoor en thuis zaken afwerken. Nog niet zo lang geleden was dat als vloeken in de kerk, nu wordt het steeds gewoner. Wel is het uitgangspunt: 80 procent direct cliëntencontact, 20 procent indirect werk. Via een goede registratie hoeft dat geen enkel probleem te zijn, vult Frank aan. En het mooie daarvan is dat je niet meer op aanwezigheid stuurt, maar op output. Ook hij ziet veel voordelen in flexibel omgaan met werkuren. Staat er een forse file, dan werk je gewoon eerst een uur thuis. Dat levert meer op dan dat uur in de file staan. Het mobiel werken wordt dit jaar verder uitgebreid. Op steeds meer locaties komen flexibele werkplekken. Verder wordt bekeken op welke manier medewerkers in beschermde woonvormen met behulp van een laptop op afspraak met cliënten kunnen werken, in plaats van dat ze altijd aanwezig zijn. GGzE Magazine 17

18 Bijzondere samenwerking met PSV CPC United: veel meer dan alleen voetbal Twee keer in de week traint op Landgoed De Grote Beek een bijzonder voetbalteam. De spelers van CPC United (Catamaran PSV Combinatie) zijn cliënten van afdeling de Catamaran. Ze dragen een samen met PSV ontworpen trainingsshirt, hebben bij PSV een contract getekend en worden getraind door PSV-trainer Bart Heerkens. De eerste ervaringen met deze bijzondere samenwerking tussen PSV en GGzE zijn veelbelovend. Voetbal, net als andere sporten, heeft veel leerzame elementen in zich. Er is discipline voor nodig, het vermogen tot samenwerking, spelers moeten de autoriteit van de trainer respecteren en goed kunnen omgaan met verlies en winst. Al die vaardigheden heb je nodig om profvoetballer te kunnen worden, maar ze sluiten ook heel goed aan bij de behandelthema s van de jongeren op de Catamaran, zegt Spike Ebbing, bewegingswetenschapper bij GGzE. De elf jongens leren veel meer dan beter voetballen. Voordat het team van start ging, ondertekenden ze bij PSV een contract. Daarin staat onder andere dat ze beloven hun best te doen, gezonder te leven en te luisteren naar de trainer. Het gaat om meer dan voetbal alleen, zegt Ebbing. Als je sport is bijvoorbeeld lichamelijke verzorging belangrijk. Zorg dat je kleding schoon is, dat je schoenen netjes zijn, dat je je gewassen hebt. Ze komen niet altijd op de positie terecht die hun eerste keus is, ze moeten de bal kunnen afspelen en accepteren dat niet iedereen even goed voetbalt. Hechter De jongens van de Catamaran voetbalden vaker, maar nooit op deze manier, vertelt de aanvoerder van CPC United. Dit is absoluut anders. Het is echt een training waar we allerlei technieken leren en goed op elkaar ingespeeld raken. Ook buiten het veld is dat te merken. Daar zijn we meer een team, we zijn hechter geworden. Ebbing en Heerkens zien ook andere resultaten. Eén van de jongens had grote moeite met veranderingen. Sinds hij deze succeservaring heeft gehad, zie je dat hij meer durft, zegt Ebbing. Heerkens: Een andere jongen haalde zichzelf altijd onderuit en bleef zeggen dat hij niet kon voetballen. We hebben in de afgelopen maanden zijn zelfvertrouwen zien groeien, omdat hij ziet dat hij het wel kan. Het CPC United project loopt voor de zomer af, maar zowel Ebbing als Heerkens hopen op een vervolg. Maatschappelijk Het is de eerste keer dat PSV en GGzE samenwerken. PSV ondersteunt veelvuldig maatschappelijke projecten onder de noemer PSV in the community. Voetbal blijkt een goed hulpmiddel voor jongeren met een maatschappelijke achterstand, zoals de cliënten van de Catamaran. Het enthousiasme voor CPC United was vanaf het begin, november 2012, erg groot en dat is na enkele maanden niet afgenomen, zegt trainer Bart Heerkens. We trainen twee keer in de week. Vaak staan de jongens al een halfuur van tevoren te wachten, omdat ze zo snel mogelijk met de training willen beginnen. 18 GGzE Magazine

19 Column Raad van Bestuur EINDHOVEN: Centrum van Nederland Langzamerhand begint het in de rest van het land op te vallen. Er is iets bijzonders gaande in de voormalige, grauwe provinciestad Eindhoven. Niet zo zeer met PSV, want die worden wel weer kampioen, maar wel met het culturele klimaat, met de economische bedrijvigheid, met de architectuur van de stad en met de unieke samenwerking tussen een aantal maatschappelijke partners. Steeds meer landelijke media berichten er over. Over de internationaal vermaarde Dutch Design Week, over de verkiezing tot Slimste regio in de wereld, over de bijzondere stadsontwikkeling van het voormalig Philips terrein Strijp-S, over het dreigend tekort aan hooggekwalificeerd personeel en over het succes van Brainport. Enkele weken geleden was er zelfs in Paradiso in Amsterdam een cultureel festival waarin de lichtstad centraal stond: het Wonder van Eindhoven! Het imago van een saaie en wat boerse vijfde stad van Nederland die sterk afhankelijk was van een groot bedrijf verandert in een rap tempo. Meer eigentijds, innovatief, internationaal, slim, gek, bruisend en toch Brabants bescheiden. Dat laatste geldt wat minder voor de burgemeester die elke keer maar weer een nieuw lijstje ontdekt waar Eindhoven bovenaan staat. De verkiezing tot culturele hoofdstad in 2018 moet het hoogtepunt worden. Het gaat dan weliswaar om Brabantstad, zoals het samenwerkingsverband heet, maar vooral Eindhoven moet het gaan winnen van de overgebleven kandidaten Maastricht en Leeuwarden. Onder het motto Op weg naar Breinpoort heeft GGzE in de afgelopen periode intensieve samenwerking gezocht met onder andere Philips, Technische Universiteit Eindhoven, Design Academy en andere regionale en lokale partners. Daar zijn al bijzondere resultaten uit voortgekomen zoals de recent geopende unieke High Care Unit voor psychiatrische cliënten die in een ernstige crisis verkeren. Design Academy start binnenkort met een eigen werkplaats op Landgoed De Grote Beek dat een ware metamorfose van nieuw- en verbouw heeft ondergaan. Met als pronkstuk het oude monumentale Ketelhuis dat in april geopend wordt als nieuw en uniek ontmoetings- en belevingscentrum. In de Eindhoven boost moet de innovatie van de zorg wel een grotere rol gaan spelen. Simpelweg omdat de zorg steeds belangrijker wordt. Samen met andere partners is daartoe de coöperatie Slimmer Leven opgericht. Bedoeld om de innovatiekracht in de zorg te bundelen en te stimuleren. Dat valt nu nog niet zo op in de rest van het land. Dat gaat veranderen. We zullen Theo Maassen vragen het in zijn Oudejaarsconference alvast te noemen. Joep Verbugt Voorzitter Raad van Bestuur GGzE Magazine 19

20 Yvonne van Valburg, 3e-jaars student sociaal cultureel werk Summa College (voorheen ROC Eindhoven) Roland van den Nieuwenhuijzen, ervaringswerker Ik heb gemerkt dat mijn inbreng steeds serieuzer wordt genomen, zowel bij GGzE als daarbuiten. Mensen zien ervaringsdeskundig werk niet meer als een hobby, maar als een serieus vak. Onlangs ben ik gevraagd om mee te werken aan e-learning programma s en aan een boek over verpleegkunde. Op steeds meer plaatsen gaat het over betere zorg en de rol die ervaringsdeskundigheid daarbij speelt. Ik ben een week bezig als stagiaire en heb onder andere meegewerkt bij de cliëntinlopen op Landgoed De Grote Beek. Wat mij daar positief verrast heeft, is de manier waarop met de mensen wordt omgegaan. Ze krijgen alle gelegenheid om een praatje te maken als ze hun ei kwijt willen. Er is veel aandacht voor hun verhalen, ook al gaat het maar over iets kleins. Je ziet dat ze zich daardoor op hun gemak voelen. Araceli Thomas, gameproducent bij het E-Lab Janneke, cliënt Sommige mensen denken dat ik niks meer kan, maar ik kan nog best wat. Dat vind ik fijn aan de SPH ers: ze benaderen me positief en kijken wat ik nog wel kan. En als het niet lukt, dan helpen ze me. Ik ging bijvoorbeeld nooit meer op vakantie, omdat ik het niet aandurfde. Eén SPH er heeft me ervan overtuigd dat ik het wél kon, dus ben ik op vakantie gegaan en dat ging goed. Dankzij de SPH ers probeer ik meer. Ze krijgen van mij allemaal een hoog cijfer. Ik vind de interesse en het enthousiasme van de behandelaren erg verrassend! Het E-Lab van GGzE is druk bezig met de opstartprojecten en zodoende nog wat onbekend, maar het is leuk om deze nieuwsgierige mensen te ontmoeten. Het is interessant om te horen wat hun specialisatie is en welke uitdagingen ze tegenkomen tijdens de behandelingen. Voor verschillende situaties bestaan kant-en-klare oplossingen, en anders kunnen we misschien wat betekenen door een game voor ze uit te werken. Als die binnen de doelstellingen past natuurlijk. Olav, cliënt van De Woenselse Poort Ik heb voor het eerst een kerstbrunch in De Gouwe Geit meegemaakt. Dat was heel gezellig en goed verzorgd. Er was soep, kroketten, belegde broodjes en allerlei drinken. Alles was gezellig gemaakt en er waren veel mensen. Voor mij was dat bijzonder, want ik verblijf al lang op Landgoed De Grote Beek, maar ik mocht niet eerder van de afdeling af. Nu heb ik vrijheden en dat is erg fijn. Ik ben ook voor het eerst naar een toneelstuk voor medewerkers en cliënten geweest. Heel leuk.

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

Impressie verslag Korczak activiteiten in Ghana

Impressie verslag Korczak activiteiten in Ghana Impressie verslag Korczak activiteiten in Ghana In januari 2012 zijn we met 3 bestuursleden in Ghana geweest op werkbezoek. We hebben van de gelegenheid gebruik gemaakt om met behulp van een aantal activiteiten

Nadere informatie

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk

MEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Algemene brochure. voor mensen met een beperking. MEE maakt meedoen mogelijk MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Algemene brochure voor mensen met een beperking MEE maakt meedoen mogelijk 1 Colofon Tekst en samenstelling Eenvoudig Communiceren Amsterdam Afd. Communicatie

Nadere informatie

Post-mbo opleiding autisme

Post-mbo opleiding autisme Post-mbo opleiding autisme mensenkennis De docent zocht aansluiting bij onze wensen en dat is erg prettig. Post-mbo opleiding autisme Wie werkt met mensen met autisme, weet dat zij een heel eigen benadering

Nadere informatie

Iedereen heeft een verhaal

Iedereen heeft een verhaal informatie voor jongeren Iedereen heeft een verhaal > Goed om te weten als je tijdelijk naar JJC gaat Iedereen heeft een eigen verhaal. Veel verhalen gaan over waarom het niet allemaal gelopen is zoals

Nadere informatie

Post-hbo opleiding autismespecialist

Post-hbo opleiding autismespecialist Post-hbo opleiding autismespecialist mensenkennis De docente is duidelijk, enthousiast en motiverend. Ik heb inzicht gekregen in wat ik in mijn rol als hulpverlener kan doen en waar ik rekening mee moet

Nadere informatie

We doen hetzelfde werk, alleen jij mag fouten maken. Tekst: Rieke Veurink - Foto s Kees Winkelman

We doen hetzelfde werk, alleen jij mag fouten maken. Tekst: Rieke Veurink - Foto s Kees Winkelman We doen hetzelfde werk, alleen jij mag fouten maken Tekst: Rieke Veurink - Foto s Kees Winkelman Wie is de beste stagegemeente van het jaar? Kenniscentrum ECABO organiseert hierover elk jaar samen met

Nadere informatie

Wat doet NIM Maatschappelijk Werk?

Wat doet NIM Maatschappelijk Werk? Wat doet NIM Maatschappelijk Werk? Hulp, informatie en advies voor iedereen die het nodig heeft Bij NIM Maatschappelijk Werk kan iedereen die het nodig heeft (in Nijmegen en de regio) aankloppen voor gratis

Nadere informatie

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden

Welkom bij Centrum Jeugd. Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Informatie voor kinderen, jongeren en hun familieleden Welkom bij Centrum Jeugd Je gaat deelnemen aan een van de behandelingen bij Centrum Jeugd van GGz Breburg. De behandelaren

Nadere informatie

De alles-in-1 Zorgapp

De alles-in-1 Zorgapp De alles-in-1 Zorgapp Tevreden cliënten en medewerkers Impact van zorgapps op de zorgverlening Meerwaarde van zorgapps in het zorgproces De rol van de zorgverlener verandert in rap tempo door nieuwe technologie

Nadere informatie

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal,

Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching. Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Nieuwsbrief Gerdien Jansen Kindcoaching Jaargang 2: Nieuwsbrief 3 (oktober 2013) Hallo allemaal, Veel te laat krijgen jullie deze nieuwsbrief. Ik had hem al veel eerder willen maken/versturen, maar ik

Nadere informatie

PeerEducatie Handboek voor Peers

PeerEducatie Handboek voor Peers PeerEducatie Handboek voor Peers Handboek voor Peers 1 Colofon PeerEducatie Handboek voor Peers december 2007 Work-Wise Dit is een uitgave van: Work-Wise info@work-wise.nl www.work-wise.nl Contactpersoon:

Nadere informatie

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen?

Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Wat kan de orthopedagoog of psycholoog voor jou doen? Samenwerkingsverband NIP-NVO zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 2014 1 Inhoud Voorwoord 3 Wat doet de psycholoog of orthopedagoog? 5

Nadere informatie

Tineke Boudewijns VERSTAG

Tineke Boudewijns VERSTAG Tineke Boudewijns VERSTAG Colofon Eindredactie Joost Pool Redactie Boris Goddijn Vormgeving Pien Vermazeren Fotografie Boris Goddijn Beeldbewerking Pien Vermazeren Copyright en disclaimer Het overnemen

Nadere informatie

Hoe Yulius jongeren met autisme kan helpen

Hoe Yulius jongeren met autisme kan helpen Jongeren Hoe Yulius jongeren met autisme kan helpen Vragen? Voor wie is deze brochure? Je hebt deze brochure gekregen omdat je autisme hebt of nog niet zeker weet of je autisme hebt. Je bent dan bij Yulius

Nadere informatie

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN

MANIEREN OM MET OUDERPARTICIPATIE OM TE GAAN Blijf kalm; Verzeker je ervan dat je de juiste persoon aan de lijn hebt; Zeg duidelijk wie je bent en wat je functie is; Leg uit waarom je belt; Geef duidelijke en nauwkeurige informatie en vertel hoe

Nadere informatie

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over,

Theorieboek. leeftijd, dezelfde hobby, of ze houden van hetzelfde. Een vriend heeft iets voor je over, 3F Wat is vriendschap? 1 Iedereen heeft vrienden, iedereen vindt het hebben van vrienden van groot belang. Maar als we proberen uit te leggen wat vriendschap precies is staan we al snel met de mond vol

Nadere informatie

Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling.

Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling. Leerzaam, leuk, nieuwe contacten opgedaan, nieuwe ideeën. Het open Space concept is geweldig. Met een rugzakje vol info ga ik naar huis, veel gesprekken, leuke manier van middagvulling. Ontspannen maar

Nadere informatie

Growth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014

Growth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014 Growth & Reflection Growth & Reflection Opleverdatum: 18 juni 2014 Multimediaal Reclamebureau 2013/2014 Inleiding Er zit alweer een half jaar bij MMR op en ik heb weer veel nieuwe dingen geleerd en nieuwe

Nadere informatie

ONDERSTEUNING VAN MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL

ONDERSTEUNING VAN MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL Ondersteuning bij wonen ONDERSTEUNING VAN MENSEN MET EEN LICHAMELIJKE HANDICAP EN/OF NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL Voorpagina: Kjerke de Vries: Ik heb niet erg veel hulp nodig. Daarom verhuis ik van een

Nadere informatie

even VoorSTELLEN Met Cardea kun je verder!

even VoorSTELLEN Met Cardea kun je verder! even VoorSTELLEN Met Cardea kun je verder! Als we over cliënten praten, bedoelen we kinderen, jongeren en hun ouders. Als we over ouders praten, bedoelen we ook eenoudergezinnen, verzorgers, voogden en/of

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

Iedereen heeft een eigen verhaal

Iedereen heeft een eigen verhaal informatie voor ouders Iedereen heeft een eigen verhaal > Goed om te weten als uw kind tijdelijk bij JJC verblijft Uw zoon of dochter gaat tijdelijk naar JJC in Den Haag. Wij gaan uw kind intensief begeleiden

Nadere informatie

Inleiding. En uw parochie kan daaraan meedoen!

Inleiding. En uw parochie kan daaraan meedoen! MaS In de Parochie Inleiding De maatschappelijke stage (MaS) is definitief begonnen en in volle gang. In Nederland zijn middelbare scholieren verplicht gedurende hun middelbare school carrière een maatschappelijke

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Zo werkt het. Wij hebben een steile trap in huis. Wij willen hem minder steil. Doe mee via de site

Zo werkt het. Wij hebben een steile trap in huis. Wij willen hem minder steil. Doe mee via de site extra editie 5 september 2015 Als je het mij vraagt Klanten, mensen uit hun netwerk en medewerkers van Dichterbij praten in de komende tijd met elkaar over hun wensen, kansen en mogelijkheden. Dat gebeurt

Nadere informatie

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!

Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou! Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw

Nadere informatie

De Budget Ster: omgaan met je schulden

De Budget Ster: omgaan met je schulden De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Vangnetteam Parkstad. Secretariaat Meldpunt: T 045 573 65 99 Bezoekadres: Raadhuisstraat 3, 6444 AA Brunssum

Vangnetteam Parkstad. Secretariaat Meldpunt: T 045 573 65 99 Bezoekadres: Raadhuisstraat 3, 6444 AA Brunssum Secretariaat Meldpunt: Vangnetteam Parkstad Extra ondersteuning voor wie dat gebruiken kan... 1 2 3 4 5 9 10 6 Soms kunnen mensen wel eens wat extra hulp gebruiken. Al vinden veel mensen het lastig om

Nadere informatie

IN GESPREK MET OUDEREN UIT VERSCHILLENDE CULTUREN OVER EENZAAMHEID

IN GESPREK MET OUDEREN UIT VERSCHILLENDE CULTUREN OVER EENZAAMHEID IN GESPREK MET OUDEREN UIT VERSCHILLENDE CULTUREN OVER EENZAAMHEID Werkconferentie 6 juli 2017 VOORWOORD DE WERKCONFERENTIE Mens onder de mensen zijn, meedoen en meetellen. Dingen voor jezelf of anderen

Nadere informatie

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg

6.2.1 Dealen met afleiding onderweg Stap 6: Deel 2 6.2.1 Dealen met afleiding onderweg In het tweede deel van jullie experiment ga je verder met het ondernemen van ACTies die je met de anderen hebt afgesproken te doen. Daarnaast krijg je

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad.

Een van de agenten komt naar hem toe. Nou, het is me het dagje wel, zegt hij. Nu zijn er toch rellen in de stad. Een dode De voetbalwedstrijd is afgelopen. Het stadion is bijna leeg. Het is koud, de zon schijnt bleek. Munck staat op de tribune van vak H en staart naar de dode man op de bank. Wat vreselijk, denkt

Nadere informatie

VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN

VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN E-BLOG VIER EENVOUDIGE TAKTIEKEN OM LASTIGE COLLEGA S VOOR JE TE WINNEN in samenwerken Je komt in je werk lastige mensen tegen in alle soorten en maten. Met deze vier verbluffend eenvoudige tactieken vallen

Nadere informatie

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps

Een land waar. mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Een land waar mensen goed geïnformeerd zijn over handicaps Lilian (48) vraagt haar zoontje om even een handje te komen geven. Dat doet hij en dan gaat hij weer lekker verder spelen. Wij nemen plaats aan

Nadere informatie

Een goed leven voor.

Een goed leven voor. Een goed leven voor. Juultje Holla - Perspectief - maart 2013 Als onderdeel van het ZonMW project Zeggenschap en Inclusie Met dank aan Rob, die mij hierbij enorm geholpen heeft. Een goed leven voor. Een

Nadere informatie

Begeleiding, wonen en dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking

Begeleiding, wonen en dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking Begeleiding, wonen en dagbesteding voor mensen met een verstandelijke beperking Wij zíjn er voor jou Prezzent ondersteunt je om zo zelfstandig mogelijk te wonen, op onze woonlocaties of met ambulante begeleiding.

Nadere informatie

Denk je te weten wat je wilt, blijkt het een idee van anderen te zijn. Wat doe je dan?

Denk je te weten wat je wilt, blijkt het een idee van anderen te zijn. Wat doe je dan? Denk je te weten wat je wilt, blijkt het een idee van anderen te zijn. Wat doe je dan? Jolanda gaat op pad met onze Wandelcoach Tineke Franssen Jolanda (33) werkt als hypotheekadviseur in het bankwezen.

Nadere informatie

plastraining voor kinderen adviezen voor ouders

plastraining voor kinderen adviezen voor ouders plastraining voor kinderen adviezen voor ouders Uw kind start met een plastraining op de polikliniek Kindergeneeskunde van het OLVG. Uw kind volgt de training omdat hij problemen heeft met zijn blaas.

Nadere informatie

Sport en jeugdhulp gaan heel goed samen

Sport en jeugdhulp gaan heel goed samen Jamile Zaoudi: Sport en jeugdhulp gaan heel goed samen fietsen, iets ondernemen. Tegelijkertijd werk je aan het stukje psyche: Je kunt je bijvoorbeeld niet meer verschuilen achter je vader of moeder, het

Nadere informatie

DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN. Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen

DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN. Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen DESKUNDIG AAN HET WERK OUDEREN Trainingen op het gebied van psychische problemen of psychiatrische stoornissen 2 3 INHOUDSOPAVE PAGINA Kennis over psychische problemen bij ouderen nodig?! 4 Praktische

Nadere informatie

Dit boekje is van:..

Dit boekje is van:.. Ik en mijn plan Dit boekje is van:.. Hallo, Jij bent cliënt bij SOVAK. Je hebt bij SOVAK een persoonlijk begeleider. Samen maak je afspraken over wat jij zelf doet en wat SOVAK doet. Die afspraken staan

Nadere informatie

Inge Test 07.05.2014

Inge Test 07.05.2014 Inge Test 07.05.2014 Inge Test / 07.05.2014 / Bemiddelbaarheid 2 Bemiddelbaarheidsscan Je hebt een scan gemaakt die in kaart brengt wat je kans op werk vergroot of verkleint. Verbeter je startpositie bij

Nadere informatie

Het beste uit jezelf

Het beste uit jezelf Het beste uit jezelf 2 3 Met elkaar bouwen aan het Huis van Philadelphia Philadelphia wil dat mensen met een beperking gelukkig kunnen zijn en het beste uit zichzelf kunnen halen. Daarom doen we ons werk

Nadere informatie

10 tips voor het werven van de ideale stagiair

10 tips voor het werven van de ideale stagiair 1. Zorg dat ze je kennen Als jongeren je bedrijf niet kennen, dan solliciteren ze niet. Logisch. Om de beste leerlingen te krijgen, is contact met de onderwijsinstelling heel belangrijk. En dit contact

Nadere informatie

Wier. Behandelcentrum voor mensen die moeilijk leren, met gedragsproblemen en/of psychiatrische problemen. Patiënten & familie

Wier. Behandelcentrum voor mensen die moeilijk leren, met gedragsproblemen en/of psychiatrische problemen. Patiënten & familie Wier Behandelcentrum voor mensen die moeilijk leren, met gedragsproblemen en/of psychiatrische problemen Patiënten & familie 2 Voor wie is Wier? Wier is er voor mensen vanaf achttien jaar (en soms jonger)

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

SAMEN DE GRENZEN VERLEGGEN

SAMEN DE GRENZEN VERLEGGEN SAMEN DE GRENZEN VERLEGGEN CLIËNTEN GAAN SURVIVALLEN IN DE ARDENNEN in dit artikel: > rinkelend belletje > weekend Ardennen > stuk sterker geworden > iedereen geweldig bijgedragen Al een aantal jaren worden

Nadere informatie

ipad enquête - ouders - 18 reacties (van 29 ouders)!

ipad enquête - ouders - 18 reacties (van 29 ouders)! 18 responses View all Publish analytics 18 responses ipad enquête - ouders - 18 reacties (van 9 ouders) Summary View all responses Publish analytics In welke mate ziet u uw zoon of dochter de ipad thuis

Nadere informatie

Sportief Hwagveld. Dinsdag 25 nov 2014

Sportief Hwagveld. Dinsdag 25 nov 2014 R.K. BASISSCHOOL OP T HWAGVELD Past. Dom. Hexstraat 16 631 HG MEERSSEN Telefoon 043 364813 info.hwagveld@innovo.nl 0 Dinsdag 5 nov 014 Sportief Hwagveld Sinds april van dit jaar heeft HC NEW STYLE in Meerssen

Nadere informatie

September de maand van weerbaarheid

September de maand van weerbaarheid September de maand van weerbaarheid Het thema van deze maand is weerbaarheid. Het komt steeds vaker voor in het nieuws, kinderen die gepest worden. Vaak sta je als ouder machteloos. Hieronder volgt een

Nadere informatie

HC zd. 22 nr. 32. dia 1

HC zd. 22 nr. 32. dia 1 HC zd. 22 nr. 32 een spannend onderwerp als dit niet waar is, valt alles duigen of zoals Paulus het zegt in 1 Kor. 15 : 19 als wij alleen voor dit leven op Christus hopen zijn wij de beklagenswaardigste

Nadere informatie

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral

Nadere informatie

Welkom bij IrisZorg. Informatie voor cliënten

Welkom bij IrisZorg. Informatie voor cliënten Welkom bij IrisZorg Informatie voor cliënten IrisZorg is er voor u Het kan zijn dat uw leven anders loopt dan u wilt. Bijvoorbeeld door een verslaving of problemen op het gebied van wonen, werken en financiën.

Nadere informatie

Cliëntenservicepunt. Ontmoeting, belangenbehartiging, ondersteuning bij herstel. Algemene informatie

Cliëntenservicepunt. Ontmoeting, belangenbehartiging, ondersteuning bij herstel. Algemene informatie Ontmoeting, belangenbehartiging, ondersteuning bij herstel Algemene informatie Het van De Woenselse Poort werkt nauw samen met het Cliëntenbelangenbureau van GGzE Werken aan herstel is voor forensische

Nadere informatie

GGzE centrum psychotische stoornissen. Act. Zorg bij de eerste psychose. Informatie voor cliënten >>

GGzE centrum psychotische stoornissen. Act. Zorg bij de eerste psychose. Informatie voor cliënten >> GGzE centrum psychotische stoornissen Act Zorg bij de eerste psychose Informatie voor cliënten >> Uw klachten de baas en het dagelijks leven weer oppakken GGzE centrum psychotische stoornissen geeft behandeling

Nadere informatie

Cliëntenservicepunt. Ontmoeting, belangenbehartiging, ondersteuning bij herstel. Algemene informatie

Cliëntenservicepunt. Ontmoeting, belangenbehartiging, ondersteuning bij herstel. Algemene informatie Cliëntenservicepunt Ontmoeting, belangenbehartiging, ondersteuning bij herstel Algemene informatie Het Cliëntenservicepunt van De Woenselse Poort werkt nauw samen met het Cliëntenbelangenbureau van GGzE

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014 LERAREN HANDBOEK 1e Editie, 2014 1. Je eerste Workshop Om te beginnen In dit Leraren Handboek vind je een paar tips en tricks die je kunnen helpen bij het voorbereiden van je workshop. Als je nog nooit

Nadere informatie

OosterparkBOOM! Waar staat de OosterparkBOOM eind 2014?

OosterparkBOOM! Waar staat de OosterparkBOOM eind 2014? OosterparkBOOM! Waar staat de OosterparkBOOM eind 2014? Mark C Hoogenboom Deze tekst is eind 2013 geschreven alsof het eind 2014 is. De tekst is bedoeld om een beeld te schetsen waar de OosterparkBOOM

Nadere informatie

Samenwerken èn netwerken

Samenwerken èn netwerken Samenwerken èn netwerken Stappenplan voor versterken van zelforganisaties Auteurs Saskia van Grinsven en Jamila Achahchah Fotografie: Guillermo Dazelle MOVISIE Juni 2012 Inleiding Voor je ligt een stappenplan

Nadere informatie

HET VERHAAL VAN KATRIN

HET VERHAAL VAN KATRIN HET VERHAAL VAN KATRIN Katrin begon heroïne te gebruiken toen ze ongeveer 12 was. In het begin deed ze dat nog af en toe. We hadden er niet genoeg geld voor. Door een ingrijpende gebeurtenis ging ze steeds

Nadere informatie

Leren om van elkaar te leren

Leren om van elkaar te leren Leren om van elkaar te leren Samenwerking en kennisdeling. De combinatie daarvan is voor directeur Zorgontwikkeling Hanneke Kooiman de sleutel tot het verbeteren van de zorgkwaliteit. ZORGONTWIKKELING

Nadere informatie

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.

Wat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me

Nadere informatie

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl 13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

Hulpverlening Lijn5. Kom verder! www.ln5.nl LVB-ZORG PROVINCIE UTRECHT. Algemene informatiefolder voor jongeren, ouders en verwijzers

Hulpverlening Lijn5. Kom verder! www.ln5.nl LVB-ZORG PROVINCIE UTRECHT. Algemene informatiefolder voor jongeren, ouders en verwijzers Hulpverlening Lijn5 LVB-ZORG PROVINCIE UTRECHT Algemene informatiefolder voor jongeren, ouders en verwijzers Kom verder! www.ln5.nl Daarnaast geeft Lijn5 ook advies en consultatie aan bijvoorbeeld een

Nadere informatie

Gedwongen opname met een IBS of RM *

Gedwongen opname met een IBS of RM * Gedwongen opname met een IBS of RM * Informatie voor cliënten Onderdeel van Arkin Inleiding In deze folder staat kort beschreven wat er gebeurt als u gedwongen wordt opgenomen. De folder bevat belangrijke

Nadere informatie

4 INZICHTEN. De vier inzichten in dit boekje zijn gebaseerd op de uitkomsten van het Trainer-Kind-Interactieonderzoek,

4 INZICHTEN. De vier inzichten in dit boekje zijn gebaseerd op de uitkomsten van het Trainer-Kind-Interactieonderzoek, 4 INZICHTEN De vier inzichten in dit boekje zijn gebaseerd op de uitkomsten van het Trainer-Kind-Interactieonderzoek, waarbij 37 trainers en coaches een seizoen lang intensief zijn gevolgd. Dit onderzoek

Nadere informatie

Dé 14 fundamentele stappen naar geluk

Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Dé 14 fundamentele stappen naar geluk Van de Amerikaanse psycholoog Michael W. Fordyce 1. Wees actief en ondernemend. Gelukkige mensen halen meer uit het leven omdat ze er meer in stoppen. Blijf niet op

Nadere informatie

LESBRIEF BIJ STAGE LOPEN

LESBRIEF BIJ STAGE LOPEN LESBRIEF BIJ STAGE LOPEN WAAROM DIT BOEKJE? 1. Denk jij, na het lezen van deze bladzijde dat dit boekje nuttig voor jou kan zijn? a. Ja,.. b. Nee, want c. Dat weet ik nog niet, omdat 2. Wat hoop jij na

Nadere informatie

24 uurshulp. Met Cardea kun je verder!

24 uurshulp. Met Cardea kun je verder! 24 uurshulp Met Cardea kun je verder! Met Cardea kun je verder! 24 UURSHULP De meeste kinderen en jongeren wonen thuis bij hun ouders totdat ze op zichzelf gaan wonen. Toch kunnen er omstandigheden zijn,

Nadere informatie

Trainingen Coaching Intervisie Supervisie. Voor de zorg

Trainingen Coaching Intervisie Supervisie. Voor de zorg Trainingen Coaching Intervisie Supervisie Voor de zorg Professioneel communiceren met 2013 Training Professioneel communiceren met Voor wie? De training is bedoeld voor mensen in de zorg die hun communicatie

Nadere informatie

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten.

Lekker ding. Maar Anita kijkt boos. Hersendoden zijn het!, zegt ze. Die Jeroen is de ergste. Ik kijk weer om en zie hem meteen zitten. Lekker ding Pas op!, roept Anita. Achter je zitten de hersendoden! Ik kijk achterom. Achter ons zitten twee jongens en drie meisjes hun boterhammen te eten. Ze zijn gevaarlijk, zegt Anita. Ze schudt haar

Nadere informatie

In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt

In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt Ben jij zo iemand die actief is en veel interesses heeft en daardoor ook veel bezigheden en spullen heeft?

Nadere informatie

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?

!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt

Nadere informatie

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren

U in het middelpunt Die migraine hè Levenservaring verzilveren Welzijn op recept Welkom bij SWOA. Uw huisarts heeft u met ons in contact gebracht. De dokter kan u op dit moment geen passende behandeling (meer) bieden. Toch voelt u zich niet lekker, of heeft u pijn.

Nadere informatie

Op zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg!

Op zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg! Op zoek naar een leuke baan? WSD-Groep helpt je op weg! leuk en zinvol werk passend bij wat jij kunt gezelligheid met collega s je eigen salaris verdienen Jo Arts, assistent-kok: Van thuis zitten word

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

POP. Persoonlijk ontwikkelingsplan. Robin van Heijningen

POP. Persoonlijk ontwikkelingsplan. Robin van Heijningen 1 POP Persoonlijk ontwikkelingsplan Robin van Heijningen 2 POP Persoonlijk ontwikkelingsplan Robin van Heijningen Hillegom 17 oktober 2013 Schoonderbeek Installatietechniek 3 Persoonlijk ontwikkelingsplan

Nadere informatie

Uw persoonlijke dienstverlening op maat

Uw persoonlijke dienstverlening op maat Uw persoonlijke dienstverlening op maat Het beste van twee werelden Kemp & Van Egeraat Medioren Senioren Woon en Zorg Makelaardij, biedt alles wat u nodig heeft om tot op zeer hoge leeftijd zelfstandig

Nadere informatie

5 manieren om je eigen pad te bewandelen

5 manieren om je eigen pad te bewandelen 5 manieren om je eigen pad te bewandelen Hierbij het nieuwe artikel met als onderwerp: 5 manieren om je eigen pad te bewandelen. Het is geschreven door wandelcoach Tineke Franssen. Tineke wandelt al een

Nadere informatie

Voor een groep. Korte Workshop Time-management. Slim Werken + Creatief Werken

Voor een groep. Korte Workshop Time-management. Slim Werken + Creatief Werken Voor een groep Korte Workshop Time-management Slim Werken + Creatief Werken edere dag een SlimWerken.COM Julianapark 48-5 5046 GB Tilburg T 013-5770495 M 06-27326562 E contact@slimwerken.com W www.slimwerken.com

Nadere informatie

Lesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen

Lesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen Lesmateriaal bij de voorstelling: Zwemmen Zonder Mouwen Beste docent, Binnenkort gaat u met uw klas naar de voorstelling Zwemmen Zonder Mouwen; een muzikale 8+ voorstelling die zich afspeelt in en rondom

Nadere informatie

Namens Max: Tops: Tips: soms had je een beetje een houding van dat komt wel, probeer volgend project daar op te letten.

Namens Max: Tops: Tips: soms had je een beetje een houding van dat komt wel, probeer volgend project daar op te letten. 360 graden feedback Hieronder wordt door ieder groepslid een feedback gegeven op al zijn groepsgenoten. Zo kan iedereen zijn mening geven op de werkhouding van de betreffende persoon. Feedback van de groep

Nadere informatie

Introductie 1. Waarvoor hebben de studenten een mentor nodig? 2. Wie kan mentor worden? Iemand die:

Introductie 1. Waarvoor hebben de studenten een mentor nodig? 2. Wie kan mentor worden? Iemand die: Mentor informatie Introductie Het Mentoringprogramma is voor studenten die een begeleidingsvraag hebben. Deze begeleidingsvraag kan zeer divers van aard zijn en heeft te maken met schoolse-, persoonlijke

Nadere informatie

Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het.

Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het. ONTMOET HUMANITAS Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het. Zonder uitzondering. Lukt het je niet alleen,

Nadere informatie

3 Hoogbegaafdheid op school

3 Hoogbegaafdheid op school 3 Hoogbegaafdheid op school Ik laat op school zien wat ik kan ja soms nee Ik vind de lessen op school interessant meestal soms nooit Veel hoogbegaafde kinderen laten niet altijd zien wat ze kunnen. Dit

Nadere informatie

Het functioneringsgesprek

Het functioneringsgesprek Het functioneringsgesprek Gewoon betrokken Werknemer Het functioneringsgesprek Gewoon betrokken Inhoudsopgave Inleiding... 5 Wat is een functioneringsgesprek?... 7 Waarom is een functioneringsgesprek

Nadere informatie

Ontwikkellijn 1: Ik zorg ervoor dat ik aan het werk ga en blijf!

Ontwikkellijn 1: Ik zorg ervoor dat ik aan het werk ga en blijf! Ontwikkellijn 1: Ik zorg ervoor dat ik aan het werk ga en blijf! Het gaat erom dat je laat merken dat jij zélf verantwoordelijk bent voor het leren: jij kiest de opdrachten, workshops en klussen zélf,

Nadere informatie

Nieuwsbrief CliëntAanZet

Nieuwsbrief CliëntAanZet Nummer 3 April 2014 Van de redactie Hallo, Hier weer een nieuwe nieuwsbrief CliëntAanZet. Heb je een leuk idee voor deze nieuwsbrief? Of wil je misschien zelf iets schrijven? Stuur een bericht naar: Cliëntzeggenschap,

Nadere informatie

Anne: Onderwijsassistent (MBO niveau 4) Lisa: Onderwijsassistent (MBO niveau 4)

Anne: Onderwijsassistent (MBO niveau 4) Lisa: Onderwijsassistent (MBO niveau 4) Anne: Onderwijsassistent (MBO niveau 4) Ik kreeg vanaf de eerste dag een fijn gevoel bij deze school. Er hangt een gezellige sfeer. Je wordt goed opgevangen door de docenten. Als je ergens mee zit kan

Nadere informatie

Resultaten Onnodige Zorg

Resultaten Onnodige Zorg Avoord Zorg en Wonen In december 2014 hebben alle extramurale cliënten in zorg de juiste steunkousen en hulpmiddelen die zij nodig hebben om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven. Cliënten die hulp houden

Nadere informatie

Post-hbo opleiding cognitief gedragstherapeutisch

Post-hbo opleiding cognitief gedragstherapeutisch Post-hbo opleiding cognitief gedragstherapeutisch werker Volwassenen en ouderen mensenkennis Van onze klinisch psycholoog heb ik een groep cliënten overgenomen, bij wie ik de instrumenten uit de opleiding

Nadere informatie

Reflectiegesprekken met kinderen

Reflectiegesprekken met kinderen Reflectiegesprekken met kinderen Hierbij een samenvatting van allerlei soorten vragen die je kunt stellen bij het voeren van (reflectie)gesprekken met kinderen. 1. Van gesloten vragen naar open vragen

Nadere informatie

Stop met vergelijken. Je bent uniek

Stop met vergelijken. Je bent uniek Stop met vergelijken. Je bent uniek Deze week schrijft Tineke Franssen, een van de wandelcoaches van Het Coach Bureau, het artikel. Vlak voor de zomer rondt zij het wandelcoachtraject af met Hanneke (43).

Nadere informatie