Hezbollah s militaire vermogen

Transcriptie

1 Hezbollah s militaire vermogen Auteur: Jeroen Dumoulin BA Florence Nightingalestraat WK Venlo J.H.Dumoulin@gmail.com Begeleider: Prof. H. Amersfoort

2 Inhoud Inhoud...2 Inleiding...3 Geschiedenis...7 Libanon...7 Israël...9 Hezbollah...11 Militaire vermogen...17 Fysieke Component...17 Mentale component...19 Conceptuele component...21 O'Neill s kader...23 Aard van de strijd...23 Strategie...25 Milieu...26 Steun van de bevolking...28 Organisatie...32 Externe steun...34 Reactie reguliere tegenstander...38 Overzicht...40 Conclusie...43 Bibliografie

3 Inleiding Het militaire vermogen van een strijdende partij bestaat uit verschillende delen. Op ieder deel zijn andere factoren van invloed. In deze scriptie zal ik de verschillende invloeden op het militaire vermogen van Hezbollah onderzoeken. Deze groepering opereert in het zuiden van Libanon en strijdt tegen de bezetting door Israël van Libanees grondgebied. Hezbollah, de Partij van God, ontstond in de jaren 80 van de 20 ste eeuw. De partij volgt een fundamentalistische Shiitisch- Islamitische ideologie en is in haar ontstaan en opereren beïnvloed door het naastgelegen Syrië en door het in ideologisch opzicht gelijkdenkende Iran. Na de unilaterale terugtrekking van de Israëlische troepen uit het zuiden van Libanon in 2000 is Hezbollah blijven strijden. Als publieke reden wordt de 'Shebaa Farms' regio genoemd, een deel van Libanon dat op het moment dat Israël het land binnenviel al door Syrische troepen was bezet. Zowel Syrië als Libanon zien het als Libanees grondgebied. Israël ziet het als deel van de Golanhoogten en heeft het daarom nog niet verlaten. Ook heeft Hezbollah in het verleden verklaard door te zullen blijven gaan totdat de staat Israël niet meer bestaat. Deze laatste positie is echter door de jaren heen wel enigszins genuanceerd, zoals wij zullen zien. Boven alles blijft Hezbollah echter een geduchte tegenstander voor Israël, zoals bleek in de oorlog van 2006 tussen de partij en Israël. Mijn hoofdvraag zal zijn: Welke factoren die het militaire vermogen van Hezbollah beïnvloeden in het conflict met Israël wegen het zwaarst? Deze onderzoeksvraag heeft waarde om uit te zoeken omdat Hezbollah een irregulier optredende tegenstander is die goede resultaten weet te bereiken tegen een conventionele tegenstander die in de regio de meest geavanceerde krijgsmacht heeft. In een wereld waarin conflicten steeds meer worden uitgevochten tegen dergelijke irreguliere tegenstanders, is het interessant om te analyseren hoe Hezbollah dit militaire vermogen tot stand weet te brengen. Volgens sommige bronnen is de manier waarop Hezbollah vecht een trend die zich ook in andere conflicten begint te manifesteren. 1 Ik beperk het onderwerp bewust tot het conflict met Israël en ga niet uitgebreid in op terroristische aanslagen waarvan de schuld bij Hezbollah gelegd wordt. Dit zou afleiden van het onderwerp omdat het een discussie op zich zou zijn. 1 'U.S. learns from Israel-Hezbollah war' in USA today (14 februari 2007) 11. 3

4 Door een beter beeld te hebben van hoe Hezbollah aan haar militaire vermogen is gekomen, kunnen we inzichten krijgen in hoe andere partijen dit ook zouden kunnen verkrijgen. De scriptie zal bestaan uit een aantal hoofdstukken. De volgende deelvragen zullen hierin behandeld worden. Wat is de oorsprong en het verloop van het conflict waarin Hezbollah en Israël met elkaar strijden? en Hoe is de Partij van God ontstaan? In het eerste hoofdstuk zal het conflict tussen Hezbollah en Israël worden verklaard. Hierin zal ik ook de voorgaande burgeroorlog, die van 1979 tot 1990 duurde, uiteenzetten en hoe in deze periode Hezbollah ontstond. Ook zal hierin de rol van Iran en Syrië in de burgeroorlog en het ontstaan van de partij uiteen gezet worden. Waaruit bestaat militair vermogen? Om het militaire vermogen van Hezbollah vast te stellen moeten wij eerst bekijken waaruit militair vermogen bestaat. Militair vermogen kan in drie componenten opgedeeld worden. Dit zal ik in de volgende paragraaf duidelijk maken. De definitie van militair vermogen en de componenten ontleen ik aan de Nederlandse Defensie Doctrine. 2 De drie componenten zijn: 1.Conceptuele component. Dit kunnen doctrines, procedures en grondbeginselen zijn. Hoe treed een strijdende partij op, welke tactieken gebruiken zij, wat zijn typische manieren van optreden voor de partij? 2.Mentale component. Dit omvat motivatie, leiderschap, etc. Hoe worden de strijders ertoe gebracht zich in te zetten voor het doel en hoe worden zij geleid op dergelijke missies.? 3.Fysieke component. Hieronder valt de uitrusting van de strijdende partij, zowel de kwaliteit als de kwantiteit van het materieel. Ook de mankracht valt onder deze component. Waaruit bestaat het militair vermogen van Hezbollah? Om de hoofdvraag te kunnen beantwoorden moeten wij vervolgens het militaire vermogen van Hezbollah vast stellen. Dit hoofdstuk zal een chronologisch beeld schetsen van het ontstaan en het ontwikkelen van het militaire vermogen van Hezbollah. Deze paragraaf zal ook duidelijk maken waarom Hezbollah een geduchte tegenstander is van Israël. Een eigenschap die Hezbollah bijvoorbeeld succesvol maakt is de terughoudendheid van de partij. Zo had zij ten tijde van het bestaan van de Israëlische bezettingszone in Libanon de ongeschreven afspraak dat alleen Israëlische militaire doelen binnen die zone aangevallen zouden worden. Pas toen Israël buiten deze zone terugsloeg, viel Hezbollah civiele doelen in Israël aan. Door deze terughoudendheid krijgt Hezbollah meer respect in de regio en in de rest van de wereld. Dit geeft haar meer macht omdat dit haar legitimiteit geeft in haar strijd tegen Israël. Ook training en de beschikbaarheid en kwaliteit van wapens dragen bij aan de militaire 2 Defentiestaf, Nederlandse defensie doctrine (Den Haag 2005) 50. 4

5 macht van Hezbollah. Met betrekking tot de conceptuele component is er bijvoorbeeld de tactiek die Hezbollah gebruikt. Bij aan raketaanval op Israël vuurt zij nooit hetzelfde aantal raketten in een keer af waardoor Israël nooit kan voorspellen hoelang een aanval zal duren. Door de jaren heen is Hezbollah meer geavanceerd geworden op verschillende delen van de componenten. Zo beschikken zij op dit moment volgens verschillende bronnen over geavanceerde wapensystemen (fysieke component), die van een hogere kwaliteit zijn dan bij andere irregulier optredende groeperingen. Een veel genoemd wapensysteem in dit kader is een antipantser raket van Russische makelij waarover Hezbollah beschikt. Tegenwoordig maken zij dus niet alleen gebruik van zelfmoordaanslagen bij aanvallen op Israëlische konvooien, maar ook van precisie wapens. Dit was duidelijk geworden in het laatste openlijke conflict tussen Israël en Hezbollah in Ook de manier van optreden is kwalitatief steeds beter geworden. Hoewel het optreden in de jaren 80 van de vorige eeuw nog chaotisch werd genoemd, staat de partij tegenwoordig bekend om het vernuftige tactische optreden. Het gebied waarop de partij het meest is veranderd in de afgelopen jaren is echter het ideologische. Dit is ook het meest duidelijk en hierover is het meeste geschreven. De matiging van de ideologische toon en de keuze om aan het legitieme politieke proces in Libanon deel te nemen zijn grote veranderingen voor de Islamitisch Fundamentalistische partij. Welke factoren spelen een rol in de strijd van Hezbollah tegen Israël? Na het militaire vermogen te hebben bepaald moeten de invloeden die van toepassing zijn geanalyseerd worden. Deze deelvraag zal over enkele hoofdstukken verspreid beantwoord worden, waarin in ieder hoofdstuk een andere factor wordt behandeld. Het militaire vermogen van Hezbollah wordt beïnvloed door verschillende factoren. Om deze factoren op een gestructureerde manier te analyseren maak ik gebruik van het kader dat Bard O Neill beschrijft in zijn boek. 3 Dit kader heeft hij ontwikkeld om irregulier optredende partijen te analyseren en te kunnen vergelijken. De volgende factoren worden door O Neill geïdentificeerd: De aard van de opstand. Is het een afscheidingsbeweging, een revolutionaire groep die de eigen regering wil omverwerpen, etc.? De strategie die de partij gebruikt. Willen zij de vijand uitputten, willen zij de tegenstander in de steden verslaan, etc.? De omgeving waarin de strijd plaatsvindt, steden, jungle, etc. Ook wordt de sociale en politieke geografie bekeken. Welke vorm en omvang neemt de populaire steun van de bevolking aan en hoe wordt deze verkregen? Hoe is de partij georganiseerd en kan zij haar eenheid bewaren? 3 Bard E. O'Neill, Insurgency & terrorism. From revolution to apocalypse (2e Herz. ed.;dulles 2005). 5

6 Welke vorm en grootte heeft de externe steun? Hoe gedraagt de regering zich ten opzichte van de partij? In het geval van Hezbollah worden hierbij zowel de staat Libanon als de staat Israël geanalyseerd, omdat immers beide een belangrijke rol spelen in het bestaan van Hezbollah. Als al deze factoren geïdentificeerd zijn, kan geanalyseerd worden op welk gedeelte van het militaire vermogen zij in welke mate invloed hebben. Zo kan uiteindelijk een conclusie worden getrokken over welke invloed het belangrijkst is voor het militair vermogen van Hezbollah. Dit zal ik in het laatste hoofdstuk0 behandelen. 6

7 Geschiedenis Libanon Libanon ligt aan de Middellandse zee, tussen Israël en Turkije ingeklemd. Na de ineenstorting van het Ottomaanse Rijk werd het, samen met het gebied dat nu Syrië wordt genoemd, onder mandaat van Frankrijk geplaatst. In 1926 vormde Frankrijk de huidige staat Libanon. Zij deed dit door de laagvlakte, waar voornamelijk Moslims woonden, bij de achterliggende berggebieden te voegen. Deze berggebieden werden in die tijd voornamelijk bewoond door Christelijke bevolkingsgroepen. In 1943, nog tijdens de Tweede Wereldoorlog, werd Libanon een zelfstandige staat. 4 De samenvoeging van deze twee gebieden creëerde een staat waarin de bevolking verdeeld was over verschillende religieuze groepen. De macht in Libanon werd vervolgens verdeeld volgens de verhoudingen tussen de bevolkingsgroepen. Er zijn 18 erkende religieuze groepen in Libanon. Er zijn vier Islamitische groepen, dertien grotere Christelijke groepen, Joden en nog enkele kleinere Christelijke bevolkingsgroepen. 5 Binnen het Christelijke deel zijn de Maronieten het grootst, binnen het Islamitische deel de Soennieten en Sjiieten. Deze twee richtingen binnen de Islam berusten op een verschillend inzicht in de opvolging van Mohammed. Op het moment dat de laatste Imam (de opvolger van Mohammed), Ali, gestorven was, kwam er een discussie op gang over de opvolging. Deze Imam was getrouwd met een dochter van Mohammed. De Sjiieten geloofden dat alleen kandidaten uit de familie van de Profeet hem konden opvolgen. De Soennieten daarentegen geloofden dat eenieder die daarvoor geschikt was zijn opvolger kon zijn, ongeacht de verwantschap. De keuze berustte op eensgezindheid in de Umma, de hele geloofsgemeenschap. Dit leidde tot een conflict in de Islam en de Sjiieten delfden hierin het onderspit. Sindsdien vormden de Sjiieten een minderheid in de Islamitische wereld. In Bahrein, Irak, Iran, Koeweit, Libanon en Saoedi Arabië komen nog concentraties Sjiieten voor. De Christenen zouden 6 plaatsen in de Libanese overheid krijgen tegenover iedere 5 voor de Moslims. Deze plaatsen zouden dan binnen de tweedeling verder naar verhouding van hun getalsmatige omvang verdeeld worden over de kleinere groepen. Deze verdeelsleutel was bepaald aan de hand van een (omstreden) volkstelling in Op dat moment was vastgesteld dat de Christenen een meerderheid van 54% hadden. 6 Bij deze census was ook vastgesteld dat de Maronieten de grootste individuele bevolkingsgroep vormden. Zij zouden daarom de president Christopher E. Whitting, "When David became Goliath" (Master thesis, US command and general staff college, 2001) 7. Augustus Richard Norton, Hezbollah. A short history (Princeton 2007) 11. Hala Jaber, Hezbollah. Born with a vengeance (New York 1997) 10. 7

8 leveren, die in deze constructie de meeste macht had. De Soennieten zouden vervolgens de minister-president leveren en als laatste de Sjiieten de voorzitter van het Huis van afgevaardigden. Zo waren de drie hoogste ambten verdeeld over de drie grootste bevolkingsgroepen. Het overwicht van de Maronieten was ook de bedoeling van het Franse plan. Frankrijk wilde een tegengewicht zien in de regio voor het Arabische Soennitisch-Islamitische Syrië. Frankrijk had de Maronieten altijd als bondgenoten beschouwd in zijn Midden-Oosten beleid. 7 Deze verdeling van de macht in Libanon en de lappendeken van bevolkingsgroepen en daarmee samenhangende sociale banden hebben sinds het ontstaan van Libanon de geschiedenis van het land bepaald. Een grote invloed op de latere geschiedenis van Libanon en een belangrijke factor in het ontstaan van Hezbollah was de aanwezigheid van Palestijnse vluchtelingen en bevrijdingsbewegingen in het zuiden van Libanon. De Palestinian Liberation Organization (PLO) is een overkoepelende organisatie van groepen die een onafhankelijk Palestina, vrij van Israelische bezetting nastreeft. Opgericht in 1964 waren zij gevestigd in Jordanië, vanwaar zij aanslagen uitvoerden op Israël. In 1970 werd Jordanië door de internationale gemeenschap gedwongen om de PLO het land uit te zetten. De PLO vond een nieuw basis voor hun activiteiten in het zuiden van Libanon. 8 De centrale regering van Libanon, gevestigd in de hoofdstad Beiroet, had weinig invloed in dit gebied. De invloed van de Palestijnen werd hierdoor zeer groot. Behalve in dit gebied werden zij ook de machthebber in het westen van Beiroet. Zij vormden in deze gebieden kampen waar strijders opgeleid werden en konden leven. 9 Ondertussen was er onrust ontstaan in Libanon doordat de officiële verdeling van de macht duidelijk niet meer overeenkwam met de werkelijke volksverdeling. De Moslimgemeenschap vormde nu 60% van de gehele bevolking, maar had nog steeds evenveel invloed als in het verleden toen het Christelijke aandeel van 54% was vastgesteld. 10 De komst van de Palestijnen verergerde de situatie. De door hen opgezette kampen waar training plaatsvond en die als basis konden dienen voor acties, zorgden voor een permanente aanwezigheid in de gebieden waar zij zich vestigden. Hierdoor werden zij een speler in de binnenlandse politiek. De Maronieten waren bang dat de grote aantallen (Islamitische) Palestijnen de machtsbalans zouden doen overslaan in de richting van de Moslimgemeenschap. De Soennieten en Sjiieten stonden in het begin sympathiek tegenover het doel van de PLO (een vrij Palestina) en dit zorgde samen met de al lopende ergernissen over de als oneerlijk ervaren machtsverdeling in Norton, Hezbollah Robert Foley, 'PLO' in: Richard Holmes ed., The Oxford companion to military history (Oxford 2001) Norton, Hezbollah 14. Whitting, "When David became Goliath" 7. 8

9 1979 tot een burgeroorlog. 11 Omdat de gebieden waarin de verschillende bevolkingsgroepen de grootste aanwezigheid hadden allemaal door elkaar lagen en per bevolkingsgroep geen aaneengesloten geheel vormden, werd heel Libanon in een chaotische strijd verwikkeld. Beiroet werd verdeeld in verschillende gebieden waarin ieder een andere bevolkindgroep de macht had. De burgeroorlog was een strijd waarin iedere partij meer macht voor de eigen bevolkingsgroep probeerde te verkrijgen. De burgeroorlog was een bedreiging voor het naastgelegen Syrië. Israël had in het conflict van 1967 met Syrië de Golanhoogten bezet. Na een bestand was het gebied gedemilitariseerd en het was er rustig gebleven. Syrië zag Libanon als een buffer op zijn linkerflank tegen een nieuwe aanval van Israël. Hiervoor moest Libanon echter wel in een staat van rust verkeren. Door de onrust aan zijn noordelijke grens kon Israël besluiten om zich in het conflict te mengen om de eigen grens veilig te stellen. De kans hierop werd vergroot door de mogelijkheid dat het hiertoe zou worden uitgenodigd door de Christenen, die zich bedreigd voelden en naar buitenlandse hulp op zoek waren. In 1976 viel Syrië Libanon binnen onder het voorwendsel dat zij enkele bedreigde Christelijke dorpen te hulp kwam. Eenmaal in Libanon hield Syrië een balans in stand tussen de verschillende facties, waardoor de situatie in Libanon stabiel bleef. 12 Toen Syrië in 1990 hulp bood aan de coalitie die gevormd werd om Saddam Hoessein Koeweit uit te zetten, kon het als bedankje vrijelijk zijn invloed op het Libanese politieke toneel consolideren. Vanaf dat moment was Syrië de grote factor van invloed in Libanon. 13 Onder bemiddeling van Syrië kwam in 1989 het Ta'if akkoord tot stand. Dit akkoord hield in dat de verdeling van de macht tussen de moslims en de Christenen bijgesteld werd naar 1:1. De verdeling van de drie hoogste posities bleef gehandhaafd, maar de Soennitische premier kreeg in de nieuwe constructie meer invloed, ten koste van de Christelijke president. Het akkoord dat de burgeroorlog beëindigde bepaalde ook dat alle milities ontwapend zouden worden. 14 Israël De aanvallen op Israël waren ondertussen niet opgehouden. Nadat het eerst vanuit Jordanië was aangevallen, kwam het gevaar nu uit het zuiden van Libanon. De PLO had naast aanslagen op Ibidem, 8. Ibidem, 9. 'Hizballah through the fog of the Lebanon war. An interview with Augustus Richard Norton', Journal of Palestine studies 36, no. 1 (2006) 54-70, aldaar 60. Amal Saad-Ghorayeb, Hizbu'llah. Politics and religion (Londen 2002) 27. 9

10 Israëlische doelen ook artillerie opgesteld in het zuiden, waarmee zij het noorden van Israël bestookte. Deze aanvallen moesten gestopt worden. Met dat doel viel Israël in 1978 het zuiden van Libanon binnen om op die manier de PLO uit het gebied te verdrijven. De inval werd 'Operation Litani' genoemd, naar de rivier die de noordelijkste grens van de Israëlische opmars vormde. De aanval was geen doorslaand succes. In plaats van te blijven en het zuiden te verdedigen trokken de Palestijnen zich terug voor de oprukkende Israeli Defence Force (IDF) uit en kwamen nadat Israël zich teruggetrokken had weer terug in het zuiden. De aanvallen gingen hierna onverminderd door. In 1982 was de maat wederom vol voor Israël. De politieke leiding had al een tijd de wens om het probleem in het zuiden van Libanon militair op te lossen. Na een aanslag op de Israëlische ambassadeur in Londen had het een directe aanleiding. In juni van dat jaar viel Israël wederom het zuiden van Libanon binnen. Ditmaal bleef het niet bij het gebied tot aan de rivier Litani. De IDF rukte op tot aan Beiroet. De operatie had een aantal plannen om het Palestijnse probleem eens en voor altijd op te lossen. De PLO zou ten eerste geheel uit Libanon verdreven moeten worden. Door het vernietigen van de Palestijnse verzetsorganisatie zou de onrust in de Palestijnse bezette gebieden tot een einde moeten komen. Ten tweede zou er een Libanese president moeten komen die positief tegenover Israël stond. Om dit alles te bereiken moest ook het Syrische leger uit Libanon verdreven worden. De presidentskandidaat die Israel hiervoor op het oog had was de leider van de Phalange, de militie van de Maronieten, Bashir Gemayel. 15 Dit plan mislukte echter. Bashir Gemayel werd op 14 september 1982 opgeblazen in zijn auto en de Syrische legers waren nog steeds aanwezig in Libanon. Het PLO probleem werd in zoverre opgelost dat de Palestijnen Libanon verlieten. Dit was het resultaat van een Amerikaans plan waarbij de Palestijnen verscheept werden naar andere Arabische landen. Als onderdeel hiervan kwam ook een vredesmacht van de Verenigde Naties (VN) in het zuiden van Libanon. Deze kreeg de titel United Nations Interim Force in Lebanon (UNIFIL). De PLO was echter niet vernietigd. Het verwijderen van de organisatie uit Libanon had ook niet het gewenste effect. De Palestijnen in de bezette gebieden in Israël veroorzaakten na de oorlog van 1982 alleen maar voor meer onrust. 16 De aanslagen in Israël bleven voortduren, aangezien zij niet gerelateerd waren aan de geografische positie van de PLO. De organisatie kon vanuit ieder land aanslagen organiseren. Israël stelde in het zuiden van Libanon een veiligheidszone in, naar eigen zeggen om de veiligheid van het noorden van Israël te waarborgen. In deze zone werden militanten bestreden door de South Lebanese Army (SLA) een voor een groot deel Christelijke militie die Israël hierin bijstond. De daadwerkelijke aanwezigheid van Israël bestond uit kleinere groepen militairen. De dreiging uit het zuiden was echter niet weggenomen, aangezien hier nu een heel Ze'ev Schiff en Ehud Ya'ari, Israel's Lebanon War, trans. Ina Friedman (New York 1984) 43. Gil Merom, How democracies lose small wars. State, society, and the failures of France in Algeria, Israel in Lebanon, and the United States in Vietnam (Cambridge 2003)

11 nieuwe dreiging ontstond. Hezbollah De Sjiieten hadden sinds de eerste aanval van Israël minder sympathie voor de PLO. Zij gaven de Palestijnen de schuld van het uitlokken van de Israëlische represailles, waar niet alleen de Palestijnen onder leden, maar ook de Libanese bevolking in het zuiden. Toen Israël de PLO kwam verdrijven onthaalde de Libanese bevolking hen dan ook in principe positief. Dit veranderde toen bleek dat Israël niet alleen de PLO kwam verdrijven, maar ook een veiligheidszone in het zuiden vormde. 17 Na de creatie van de veiligheidszone in het zuiden pleegden verschillende organisaties in Libanon steeds meer verzet. Deze werkten aanvankelijk samen onder de naam Lebanese National Resistance. De acties werden gecoördineerd door Amal, een Sjiietische seculiere linkse partij in Libanon. Deze partij, die zich voornamelijk in Beiroet ophield, had echter maar in beperkte mate controle over wat er in het bezette gebied gebeurde. De verschijning van posters met daarop Khomeini afgebeeld kondigde de komst aan van een nieuwe speler op het toneel van het zuiden. 18 De naam Hezbollah ofwel 'Partij van God', refereert aan een strofe uit de Koran waarin de leden van de partij van God als overwinnaars worden aangeduid. De leiders van de groep die Hezbollah zou worden waren opgeleid in Irak. In de stad Najaf was een Sjiitische religieuze school gevestigd. Op deze school had ook Khomeini nog redes gehouden over de juiste manier om een Islamitische staat in te richten. Khomeini zou deze ideeën later in praktijk brengen. In 1979 werd in Iran de Shah afgezet en een Islamitisch religieus bewind gevormd, met aan het hoofd de Ayatollah Khomeini. 19 De relaties tussen de buurstaten Iran en Irak verslechterde hierdoor, omdat de seculiere leider van Irak, Saddam Hoessein niet zat te wachten op een buurstaat die een Sjiitische religieuze staatsinrichting had. Irak had zelf ook een groot aantal Sjiieten binnen zijn grenzen, en Saddam Hoessein, zelf een Soenniet van oorsprong, zat er niet op te wachten dat het nieuwe Iran hen op ideeën zou brengen. Al vanaf het moment dat in 1963 de seculiere Ba'ath partij in Irak aan de macht kwam, begon zij Sjiitische geestelijken het land uit te zetten, waaronder ook de toekomstige leiders van Hezbollah. Zij keerden terug naar Libanon en zetten hier hun eigen groeperingen op met hetzelfde Whitting, "When David became Goliath" 45. Jaber, Born with a vengeance 17. Ibidem,

12 oogmerk als de latere revolutionairen in Iran. Het doel was een Sjiitische Islamitische staat. 20 Met de komst van de Israëliërs en de vestiging van een veiligheidszone ontstond er een wens om hier verzet tegen te plegen onder deze Sjiitische geestelijken. 21 Bij hen voegden zich enkele leden van de seculiere Amal partij. Deze leden waren ontevreden met de houding van Amal tegenover de Israëliërs. Amal mengde zich liever in de interne politieke strijd om de macht in Libanon, dan actief verzet te plegen tegen de bezetters uit het zuiden. Onder hen die de overstap maakten was ook de huidige secretaris-generaal van Hezbollah, Hassan Nasrallah. 22 De partij werd echter niet zonder hulp opgezet. Voor Iran was het een uitmuntende kans om de Iraanse revolutie ook buiten zijn grenzen te verspreiden. De buitenlandse politiek van het nieuwe Iraanse regime had in deze periode een grote revolutionaire zendingsdrang. Het Libanees Sjiitische verzet gaf Iran de mogelijkheid om zijn invloed te laten voelen buiten de directe regio waar het in conflict gekomen was met Irak. 23 Met dat doel werden in 1982 na de Israëlische inval 1500 Pasdaran (leden van de Iraanse Revolutionaire Garde) naar Libanon gestuurd. Kleinere aantallen waren al aanwezig sinds de revolutie in 1979, maar werden vanwege de kans die de inval creëerde in grotere getale naar het gebied gezonden. 24 Zij hadden de taak om deze enthousiaste verzetsstrijders op te leiden tot competente verzetsstrijders. Het was echter niet mogelijk geweest voor deze Gardisten om het land binnen te komen of hun taak uit te voeren als zij niet de toestemming hadden gehad van de inofficiële bemiddelaar in Libanon, Syrië. Syrië en Iran verbonden in hun wantrouwen voor Irak. 25 Hoewel zowel Syrië als Irak door de seculiere Ba'ath partij werd geregeerd, konden zij niet met elkaar opschieten. Deze overeenkomst tussen Iran en Syrië werd in Libanon versterkt doordat ook Syrië een doel had voor de nieuwe verzetspartij. Er was nog geen definitieve oplossing gekomen voor de Israëlische bezetting van de Golanhoogten Israël had geen enkele aanvechting om het conflict op te lossen. Om te voorkomen dat de hele zaak in de vergetelheid zou raken had Syrië iets nodig dat de druk op de ketel zou houden voor Israël. De vorming van Hezbollah vormde het perfecte middel om hiervoor te zorgen. 26 De begintijd van Hezbollah was rumoerig. Zij werd in verband gebracht met verschillende ontvoeringen van westerlingen in Beiroet in de jaren '80 en met de aanslagen op het Amerikaanse Mariniers complex. Ook werd de kaping van een TWA-vlucht door Imad Mughniyah in verband gebracht met Hezbollah. Het is nog steeds onduidelijk in welke mate Hezbollah bij al deze Saad-Ghorayeb, Politics and relgion 13. Ibidem, 15. Jaber, Born with a vengeance 20. Anoushiravan Ehteshami en Raymond A. Hinnebusch, Syria and Iran. Middle powers in a penetrated regional system (Londen 1997) 'Hizballah through the fog', aldaar 60. Whitting, "When David became Goliath" Ibidem,

13 incidenten betrokken was. Naim Qassem, een van de huidige leiders van Hezbollah, ontkent iedere betrokkenheid van Hezbollah bij de ontvoeringen in zijn boek. 27 En in overeenstemming met zijn relaas werden de ontvoeringen door een veelheid aan organisaties opgeëist. Of een of meerdere van deze organisaties gelieerd waren aan, of synoniemen voor, Hezbollah is niet meer te achterhalen. Ook komt de aanval op de Mariniers basis niet voor in het boek. Het is voor Hezbollah voordelig om niet als terroristische organisatie te boek te staan. Het is dus zeer onwaarschijnlijk dat zij iets los zou laten over een actie die het terroristische imago zou bevestigen. Wat we wel kunnen zeggen is dat sinds het einde van de burgeroorlog de Hezbollah zich op de verzetstaak in het zuiden heeft geconcentreerd. Deze taak viel toe aan de militante tak van de partij die de naam Islamic Resistance (IR) kreeg. Hezbollah wist te voorkomen dat het, als onderdeel van het Ta'if akkoord, ontwapend zou worden door te claimen dat het geen militie was, maar een rechtmatige nationale verzetsorganisatie. Zij werd hierin gesteund door Syrië en de Libanese regering. Tussen deze nieuwe verzetsbeweging en de oude Sjiitische partij, Amal, ontstond al snel een conflict. De strijd ging over wie de meeste invloed onder de Sjiitische bevolking zou krijgen. Amal was in het begin licht positief over de interventie van Israël in het zuiden. Amal was verwikkeld in de interne politieke strijd in Libanon en de Palestijnen waren daar een rivaal voor de partij. Na de verdrijving van de Palestijnen en de vorming van de veiligheidszone ontstond er een conflict tussen de twee Sjiitische partijen in het gebied. Amal had de langere geschiedenis achter zich, maar Hezbollah was de actievere partij. De eerste slag van deze strijd werd geleverd in de Sjiitische wijk van Beiroet, al-dahiyya. Zij kwamen de eerst keer met elkaar in gevecht in Amal bestreed te PLO in de zogenaamde War of the camps. Hezbollah steunde de PLO en kwam zo in conflict met Amal. Later vochten de twee Sjiitische partijen een machtsstrijd uit over de Sjiitische gebieden. 28 Hieruit kwam het overwicht van Hezbollah in de al-dahiyya voort. Gedurende de periode viel Hezbollah doelen binnen het door Israël bezette gebied aan. Deze aanvallen vonden plaats binnen een kader van onuitgesproken regels. Binnen het bezette gebied was het Hezbollah toegestaan om Israëlische militaire doelen aan te vallen. De IDF mocht op haar beurt Hezbollah strijders aanvallen. Het was niet de bedoeling dat onschuldige burgers aangevallen werden. Was dit wel het geval dan lanceerde Hezbollah raketten af op de nederzettingen in het noorden van Israël. 29 In twee instanties voerde Israël een grotere actie uit in het zuiden. De eerste was in 1993 en heette 'Operation Accountability'. Dit was een groot artillerie offensief waarbij meer dan 130 burgers in Libanon om het leven kwamen. Het idee, en de reden voor de naam van de operatie, was dat de bevolking van Zuid-Libanon verantwoordelijk waren voor de acties van Hezbollah. Israël Naim Qassem, Hizbullah. The story from within, trans. Dalia Khalil (Londen 2005) 232. Norton, Hezbollah Ibidem,

14 voerde drie jaar later wederom een operatie uit, ditmaal 'Grapes of Wrath' genaamd. Hierbij werd een VN basis geraakt door Israëlisch artillerievuur waarbij 109 vluchtelingen die daar de veiligheid hadden opgezocht om het leven kwamen. 30 Deze operatie kwam tot een einde na besprekingen tussen Israël, Libanon en Syrië. Het resultaat was dat Israël de regels, waaronder Hezbollah al die tijd officieus had gewerkt, nu ook officieel erkende. Zij erkende hiermee ook het recht van de Hezbollah om zich te verzetten tegen de Israëlische aanwezigheid. 31 In 1999 besloot Israël om zich unilateraal terug te trekken uit het zuiden van Libanon. Zij nam dit besluit omdat er in het zuiden Israëlische slachtoffers bleven vallen en er geen zicht was op een overwinning op Hezbollah. Hezbollah claimde dit als een overwinning en het bewijs dat de enige manier om een bezetting tot een einde te brengen het gewapend verzet was. Hezbollah had zich ondertussen ook op haar tweede taak toegelegd. Dit was de omvorming van de Libanese staat tot een Islamitische staat. Dit was in navolging van het grote voorbeeld Iran. Volgens de partij had Iran de beste vorm van staatsinrichting. Naar eigen zeggen had zij echter niet de wens dit met gewapenderhand in te voeren. Dit blijkt uit het manifest dat Hezbollah in 1985 uitgaf om te laten zien wie zij waren en waar zij voor stonden. 32 In 1992 nam de partij een grote beslissing in haar bestaan. Zij nam in dat jaar voor het eerst deel aan de verkiezingen voor het Libanese parlement. Het verkiezingsprogramma 33 liet zien dat Hezbollah op dat moment haar doelen binnen Libanon had bijgesteld. Het was nu de bedoeling dat de staatsinrichting, gevormd door het Ta'if akkoord, afgeschaft zou worden. Daarvoor in de plaats zou een systeem moeten komen zonder een vaste verdeling gebaseerd op de relatieve grootte van de verschillende bevolkingsgroepen. Daarnaast kwam Hezbollah in haar programma op voor de Sjiieten en andere achtergestelde burgers, door voor betere voorzieningen te pleiten. Na de terugtocht van Israël concentreerde Hezbollah zich voor een groot deel op deze doelen. Haar reden voor bestaan bleeft echter het weerstaan van Israël. Nu het niet meer mogelijk was om de verzetstaak te claimen, promootte Hezbollah het beeld dat het de macht van de partij was die Israël van een nieuwe invasie weerhield. Hezbollah bleef aanvallen uitvoeren op Israëlische doelen. Hiervoor waren een aantal redenen. Ten eerste was er de Shabaa Farms regio. Dit was een gebied naast de Golanhoogten dat ten tijde van de bezetting door Israël door Syrië bezet was. Het was van origine volgens Hezbollah echter Libanees gebied en moest dus ook door de Israëliërs ontruimd worden. Libanon en Syrië Jaber, Born with a vengeance 169. Ibidem, 173. Ibidem, 61. Qassem, Hizbullah

15 waren het erover eens dat deze regio Libanees grondgebied was. De VN en Israël wilden eerst de officiële grenzen vaststellen voordat er een beslissing over werd genomen. De tweede reden was de blijvende gevangenschap van Libanese individuen in Israëlische gevangenissen. Om deze vrij te krijgen bleef Hezbollah druk uitvoeren en ontvoerde zij enkele malen Israëlische militairen die dan ingeruild konden worden voor Libanese gevangenen. Als laatste bleef Israël vluchten met jachtvliegtuigen uitoefenen boven Libanees grondgebied en, aangezien dit volgens Hezbollah de Libanese burgers bedreigde, bleef Hezbollah luchtafweergeschut afvuren in de richting van Israël. 34 In 2005 vertrok Syrië uit Libanon. Dit was voorafgegaan door de moord op Rafiq Hariri, de Soennitische premier. Deze was, in tegenstelling tot de Christelijke president Lahoud niet pro- Syrisch. Toen Syrië er voor zorgde dat president Lahoud een tweede termijn als president mocht vervullen vormde zich een anti-syrische oppositie. Hariri legde zijn premierschap neer in oktober 2004, maar hij was de aangewezen persoon om als boegbeeld te dienen voor de oppositie. Op 14 februari 2005 werd Hariri opgeblazen in zijn auto. Er vond een aantal demonstraties plaats tegen de Syrische hegemonie in Libanon. Om steun te betuigen aan Syrië organiseerden de pro-syrische facties, voornamelijke de twee Sjiitische partijen Hezbollah en Amal op 8 maart een demonstratie. Als reactie hierop organiseerden de anti-syrische facties een gigantische tegendemonstratie op 14 maart. Aan de demonstratie nam volgens bronnen een kwart van de Libanese bevolking deel. Deze cedar revolution werd gevolgd door het vertrek van Syrische troepen in april In juli 2006 werden bij een aanval op een IDF konvooi in Israël zelf (dus buiten de betwiste Shabaa Farms) twee militairen ontvoerd. Dit leidde ertoe dat Israël het zuiden van Libanon binnenviel om een einde te maken aan Hezbollah. Deze oorlog was voor beide partijen desastreus. Israël behaalde geen van de beoogde doelen. Het had van te voren gezegd dat het de ontvoerde militairen zou terughalen, de dreiging die van Hezbollah uitging zou verwijderen door de partij te vernietigen en de steun die de partij van de Libanese bevolking kreeg zou doen verminderen door de bevolking duidelijk te maken wat de kosten waren van het helpen van Hezbollah. 36 Het eerste doel is zeer zeker niet bereikt. Ook bestond Hezbollah na afloop als organisatie nog steeds. Als laatste was er wel een verandering in de politieke houding van de Libanese regering tegenover Hezbollah bereikt en er waren zeker stemmen die Hezbollah de schuld gaven van de oorlog. Nog steeds echter kon de partij rekenen op een brede steun onder de bevolking. Voor Hezbollah was het echter ook geen succes. Hassan Nasrallah zelf heeft toegegeven dat de partij de reactie van Israël Daniel Sobelman, 'New rules of the game. Israel and Hezbollah after the withdrawal from Lebanon' (Tel Aviv: Jaffee center for strategic studies 2004) Norton, Hezbollah Gilbert Achcar en Michel Warschawski, The 33-day war. Israel's war on Hezbollah in Lebanon and its aftermath (Londen 2007)

16 had onderschat. 37 Daarnaast werd de VN vredesmacht versterkt en werd het Libanese leger langs de grens met Israël gestationeerd, waar eerder alleen Hezbollah zich bevond. Hezbollah richtte zich vervolgens op haar doelen binnen Libanon, maar ondervond problemen zonder de aanwezigheid van de bezetter in het zuiden. 37 Jack Khoury, 'Report: Nasrallah admits Iran supplies Hezbollah with arms', Haaretz, 4 februari

17 Militaire vermogen Militair vermogen is de totale kracht die een partij in de strijd kan werpen. Het eerst waar we aan denken bij de kracht van een partij zijn de aantallen strijders en de wapens die zij dragen. Dit is echter maar een aspect van het militaire vermogen. Om een beeld te vormen van het militaire vermogen kunnen alle aspecten verdeeld worden over drie componenten. Als eerste is er de fysieke component. Deze component bevat naast de eerder genoemde wapens en manschappen ook de hoeveelheid training die een partij uitvoert. Alles wat een fysieke invloed heeft op de strijd valt onder deze component. De mentale component vormt het tweede deel van het militair vermogen. Hieronder vinden wij motivatie van de strijders, maar ook de kwaliteit van het leiderschap wordt hieronder gerekend. De organisatie die een partij heeft om de strijd aan te gaan valt ook onder deze component. De laatste component is de conceptuele. Deze bevat de doctrines, grondbeginselen, procedures van de partij en dergelijke. 38 Al deze componenten vormen samen om het militair vermogen van een strijdende. Dit betekent niet dat zij geheel in evenwicht zijn. Juist door een verschil in het relatieve belang van de verschillende componenten creëren de verschillen de strijdende partijen van elkaar. Ook zijn de componenten niet allemaal altijd even belangrijk. Zo zien wij bijvoorbeeld bij veel conflicten die zich aan het begin van de 21e eeuw afspelen dat de hoeveelheid en kwaliteit van de wapens waarover een leger bezit niet altijd van doorslaggevend belang zijn. Motivatie en doctrines zijn van groter belang en er is dus meer nadruk op de mentale en conceptuele componenten dan op de fysieke. Ook Hezbollah beschikt over verschillende capaciteiten en eigenschappen binnen deze drie componenten. Deze zullen wij nu bekijken per component, waarbij we ook stil staan bij eventuele veranderingen in deze componenten in het verloop van het bestaan van de partij. Fysieke Component Op het gebied van wapens is Hezbollah goed voorzien. Naast automatische geweren en explosieven beschikt zij over een groot aantal verschillende raketsystemen tegen pantserdoelen. In het laatste conflict tussen Hezbollah beschikte de militie in het zuiden en de versterkingen uit de rest van het land over deze antitank raketten. De wapens varieerden van simpele systemen waarbij visueel 38 G. Teitler e.a., Militaire Strategie (Breda 2002)

18 gericht werd zoals de beruchte RPG (Rocket Propelled Grenade) tot meer geavanceerder systemen zoals de Kornet, een lasergestuurd anti tank systeem van Russische makelij. 39 Zij beschikt zelfs over de Amerikaanse TOW raket, die zij waarschijnlijk vanuit Iran had verkregen. Dit land had deze raketten op zijn beurt verkregen via de Iran-Contra affaire. 40 Deze TOW raketten werden met goed resultaat ingezet tijdens de bezetting van het zuiden. De vernietiging van verschillende tanks in korte tijd, mede veroorzaakt door ongeschikt terrein om in te manoeuvreren, noodzaakte de IDF alle tanks terug te trekken in Recentelijk heeft Hezbollah ook scherpschutters ingezet. 42 Daarnaast maakte Hezbollah uitvoerig gebruik van mortieren. Over het geheel genomen is Hezbollah dus goed voorzien van wapens, wat de volgende quote van een Israëlische officier kan bevestigen. What we face is an infantry division with state-of-the-art weaponry night-vision gear, advanced rifles, well-equipped deployed along our border, said Brig. Gen. Yossi Kuperwasser, who until July was director of analysis for Israeli military intelligence. They have some of the most advanced antitank missiles in the world 43 Naast deze draagbare wapens beschikt Hezbollah ook over ballistische raketten. Dit is het wapen waarmee zij de afschrikwekkende werking tegenover Israël proberen waar te maken. Ook hier hebben zij verschillende varianten van. De raketten voor de kortere afstand worden Katyusha raketten genoemd, al zijn er verschillende kalibers binnen deze groep wapens. Deze raketten zijn simpel om af te vuren, er is maar weinig personeel voor nodig en de raketten kunnen in een korte tijd afgevuurd worden. Dit is snel genoeg om tegen de tijd dat er een reactie komt al weer weg te zijn. De langeafstandsraketten zijn er ook in verschillende varianten, maar deze zijn moeilijker te vervoeren en ongemerkt af te vuren vanwege de grotere omvang. In de oorlog van 2006 had de IDF dan ook succes met het vinden en vernietigen van deze grotere raketten, maar had moeilijkheden om de kleinere op tijd te vinden. Al deze raketten, en dan met name de kleinere Katyusha raketten, zijn inaccurate wapens. Daarnaast beschikt Hezbollah niet over een manier om een eventuele afwijking van het beoogde doel te constateren en de daarop volgende raketten bij te stellen. Dit heeft als resultaat dat de beoogde doelen een grotere omvang moeten hebben, met andere woorden een stad, en dat zelfs dan de waarschijnlijke schade aan het doel moeilijk te voorspellen is. Dit alles David Makovsky en Jeffrey White, 'Lessons and implications of the Israel-Hizballah war' (Washington: The Washington institute 2006) 37. Whitting, "When David became Goliath" 88. Ibidem, 87. Nicholas Blanford, 'Hizbullah and the IDF accepting new realities along the Blue Line', The MIT electronic journal of Middle East studies 6 (2006) 68-75, aldaar 70. Ibidem,, aldaar

19 zorgt ervoor dat als deze wapens ingezet worden zij geen grote aantallen slachtoffers veroorzaken aan Israëlische zijde. De angst waaronder de bevolking in het noorden leeft, en de lage acceptatie voor burgerslachtoffers in Israël maken het echter een effectief afschrikkingwapen. 44 Zoals uit het voorgaande citaat blijkt, beschikt Hezbollah niet alleen over geavanceerde wapens, ook de rest van de uitrusting is van een hoge kwaliteit. Zo beschikt Hezbollah over communicatie apparatuur waarmee zij contact kan houden met de strijders in het veld. 45 De grootte van de Islamic Resistance (IR) is moeilijk vast te stellen, omdat het overgrote deel van de strijders geen professionele militairen zijn, maar burgers die op het moment dat dit nodig is de wapens opnemen. Schattingen variëren dan ook. In 1988, enkele jaren na de inval van Israël waren er volgens een bron 4000 strijders onder de wapenen. 46 Tijdens de oorlog van 2006 waren er naar schatting strijders actief. 47 Een andere bron noemt een totaal aantal strijders in de IR van 5000 uit een totaal ledenbestand van de partij van Het lijkt waarschijnlijk dat er enkele duizenden strijders zijn die onder de wapenen kunnen worden geroepen als dat nodig is en dat lagere aantallen van enkele honderdtallen de beste benadering is voor de 'professionele' strijders. De vaardigheden waarover deze strijders beschillen varieert per persoon. Volgens Naim Qassem, een van de leiders van Hezbollah is het verplicht voor iedereen die lid wil worden van Hezbollah om militaire training te ondergaan in een van de daarvoor beschikbare kampen. Hij legt verder uit dat na de initiële training de strijder zich specialiseert in een richting waarin hij daarna zijn taken zou vervullen, zoals de genie, artillerie en dergelijke. 49 Veel van de ervaring is ook verkregen in de periode , door de praktische uitvoering van operaties. Ook voor die tijd hadden sommige leden echter al ervaring opgedaan. Niet alle Sjiieten gaven de PLO de schuld van de geleden schade door Israëlische represailles en sommige Sjiieten vochten dat ook mee in de Palestijnse acties. Deze strijders hadden dus al een zekere ervaring voor zij bij de partij kwamen. 50 Mentale component De strijders in Hezbollah worden tijdens de bezetting van het zuiden voornamelijk gemotiveerd door de wil om de bezetter uit het land te verdrijven. Deze motivatie is niet meer op deze wijze aanwezig na het vertrek van Israël uit het zuiden, maar de haat voor Israël is nog wel aanwezig Makovsky en White, 'Lessons and implications' Blanford, 'Hizbullah and the IDF accepting new realities', aldaar H. John Poole, Tactics of the crescent moon. Militant Muslim combat methods (Emerald Isle 2004) 31. Blanford, 'Hizbullah and the IDF accepting new realities', aldaar 71. Ahmad Nizar Hamzeh, In the path of Hizbullah (Syracuse 2004) 75. Qassem, Hizbullah Jaber, Born with a vengeance

20 Iedere aanval die Israël uitvoert op Libanees grondgebied zal deze gevoelens weer opwekken. Het lijkt er op dat Hezbollah geen tekort heeft aan strijders die tegen Israël ten strijde willen trekken, waarbij sommigen van hen zelfs bereid zijn missies uit te voeren waarbij de kans dat zij terug komen nihil is. De organisatie van Hezbollah is tegenwoordig van een hoog niveau. Dit was in het begin van de activiteiten van de partij nog niet zo. In het begin van Hezbollah's bestaan was het een samenraapsel van verschillende Islamitische verzetsgroepen, die ieder hun eigen operaties uitvoerden. Vanaf de jaren '90 van de vorige eeuw kwam er verandering in het optreden van Hezbollah. Onder invloed van deze verandering werd ook de organisatie aangepast. Timur Goksel, een woordvoerder van UNIFIL verklaarde de verbetering in het optreden van Hezbollah mede door een verkleining van de guerrilla organisatie. Het aantal strijders dat permanent onder de wapens was werd verminderd. Dit was nodig omdat een organisatie die te groot is makkelijker door vijand kan worden waargenomen. Dit is iets dat een guerrilla beweging niet wil, omdat het niet een frontaal gevecht met de tegenstander kan volhouden. Als de vijand op de hoogte is van de activiteiten van de guerrillabeweging kan de vijand juist een dergelijke slag voorbereiden. 51 Deze verandering in de organisatie was op het moment dat de oorlog in 2006 uitbrak voltooid. Hezbollah was hierbij anders georganiseerd dan de Palestijnen in de tijd dat zij zich in het zuiden bevonden. De Palestijnen hadden een daadwerkelijke militaire organisatie nagestreefd, met strijders georganiseerd in compagnieën en bataljons. Deze waren dus continu paraat en georganiseerd. Hezbollah daarentegen maakte gebruik van een vast kader ( voor de oorlog van 2006, daarna). De rest van de strijders kreeg training en ging daarna terug naar hun werk en leven dat zij buiten de partij hadden. Op het moment dat Hezbollah strijders nodig had werden zij weer onder de wapenen gebracht. Op deze manier kon Hezbollah dus in korte tijd strijders op de been brengen. 52 Dit vaste kader bestaat uit beter opgeleide strijders die de 'reservisten' die alleen opgeroepen worden op het moment dat zij nodig zijn versterken. Dit zijn dan ook meteen de leiders voor de 'reservisten' omdat zij meer ervaring hebben en zeer goed gemotiveerd zijn. Zij beschikken ook over de geavanceerdere wapens. 53 Deze beter getrainde strijders worden ingezet in groepen van 3 tot 4 personen. Twee van deze groepen voeren een aanval samen uit, waarbij de eerste groep gebruik maakt van machinegeweren en antitankwapens. De tweede groep geeft vuursteun door middel van mortieren Ibidem, 37. 'Hizballah through the fog', aldaar 62. Makovsky en White, 'Lessons and implications' Whitting, "When David became Goliath"

21 Conceptuele component Het centrale grondbeginsel voor alle operaties die Hezbollah uitvoert is verrassing. Dit is niet abnormaal, aangezien iedere irregulier optredende partij genoodzaakt is het verrassingselement te gebruiken. Als zij niet over het verrassingselement zou beschikken zou de reguliere tegenstander zijn grote overwicht kunnen concentreren. Met het element van de verrassing aan de zijde van de guerrilla weet de reguliere tegenstander niet waar de aanval te verwachten is en kan dus niet zijn middelen concentreren. Hezbollah heeft aangetoond dat zij zeer bekwaam is dit grondbeginsel te gebruiken. Er zijn verschillende manieren waarop zij in het verleden de verrassing bereikte. Een van de belangrijkste elementen in het verkrijgen van een verrassingseffect is het geheimhouden van een operatie. Hiermee hangt samen het verkrijgen van informatie over wat de tegenstander doet. Het vergaren en verbergen van informatie is namelijk een spel tussen de twee opponenten waarbij ieder informatie over de tegenstander probeert te krijgen terwijl hij informatie over zichzelf voor de tegenstander verborgen probeert te houden. Israël beschikt over moderne communicatiemiddelen en middelen om ongezien de tegenstander te observeren. Toch was het in het zuiden van Libanon Hezbollah die de overhand had in deze tweestrijd. Dit kwam onder meer door de onbetrouwbaarheid van de South Lebanese Army (SLA). Israël werd door de nood gedwongen om niet alleen Christenen in de SLA te rekruteren. Er waren immers niet genoeg Christenen om de SLA op sterkte te brengen in het zuiden. Dit betekende niet alleen dat er ook Sjiieten in de SLA kwamen, maar ook dat sommige rekruten niet vrijwillig in dienst van de SLA traden. Dit was een mogelijkheid voor Hezbollah om informatie te krijgen vanuit de SLA over het optreden van de Israëliërs en de SLA. Deze informatie werd vervolgens gebruikt om aanslagen uit te voeren op deze eenheden. De inlichtingen capaciteit van de Israëliërs werd daarentegen verminderd doordat Hezbollah het hele inlichtingenapparaat van de SLA oprolde. 55 De eerder genoemde verkleining van de permanente organisatie van strijders maakte het ook moeilijker voor de tegenstander om inlichtingen te verkrijgen. 56 Er vonden tijdens de bezetting gemiddeld 4 aanvallen per dag plaats, iedere keer volgens een andere patroon tijdens een ander deel van de dag. Niet alleen laat dit wederom zien dat Hezbollah goed in staat was om haar operaties van te voren geheim te houden, ook toont het dat zij in staat was om zorgvuldig te coördineren. 57 De grootste verassing voor de IDF en een zeer goed voorbeeld van hoe Hezbollah een uitstekend inlichtingennetwerk had opgezet was de hinderlaag waarin een groep Israëlische Ibidem, 99. Ibidem, 89. Ibidem,

22 maritieme special forces liep tijdens de oorlog in Hierbij werd het team eerst overrompeld door explosieven die langs de weg verborgen lagen. Dit werd gevolgd door vuur van kleinkaliberwapens. De meest waarschijnlijke reden voor de aanwezigheid van Hezbollah op die specifieke plek was dat de partij in voorbereiding op een dergelijke mogelijkheid door het hele zuiden dergelijke groepen had ontplooid die de aanval konden onderscheppen. 58 De inzet van een verborgen explosief langs de weg, tegenwoordig een Improvised Explosive Device (IED) genoemd, was een van de meest gevreesde tactieken van Hezbollah. De onvoorspelbaarheid ervan deed grote schade aan het moreel van de Israëlische soldaten die naar het gebied werden gezonden. Op ieder moment kon een aanslag plaatsvinden. Tegenwoordig is dit een tactiek die vaker voorkomt. Op het moment dat Hezbollah deze inzette in de bezette zone, was dit een afwijking van de manier waarop andere Arabische groepen tegen Israël vochten. Deze andere groepen gaven meestal na een aanslag te hebben gepleegd meteen een persbericht om de invloed van de aanslag zo ver mogelijk te doen voelen. Hezbollah deed dit niet Poole, Tactics of the crescent moon Whitting, "When David became Goliath"