Bestemmingsplan. West Terschelling - Sportlaan

Transcriptie

1 Bestemmingsplan West Terschelling - Sportlaan

2 Inhoudsopgave Toelichting Hoofdstuk 1 Inleiding Aanleiding voor het bestemmingsplan Huidig planologisch regiem Bij het plan behorende stukken Leeswijzer 8 Hoofdstuk 2 Het initiatief Inleiding Gebiedsbeschrijving Planbeschrijving Hoofdstuk 3 10 Beleidskader Inleiding Rijksbeleid Provinciaal beleid Gemeentelijk beleid Conclusie 22 Hoofdstuk 4 Waardentoets Inleiding Natuurwaarden Archeologische waarden Water Conclusie 27 Hoofdstuk Milieuaspecten Inleiding Bodem Geluid Luchtkwaliteit Externe veiligheid Bedrijven en milieuzonering Vormvrije m.e.r.-beoordeling Conclusie 32 Hoofdstuk 6 Juridische aspecten en planverantwoording Inleiding Opzet van de regels Verantwoording van de regels 34 Bestemmingsplan West - Terschelling - Sportlaan

3 Hoofdstuk 7 Uitvoerbaarheid Inleiding Ruimtelijke uitvoerbaarheid Maatschappelijke uitvoerbaarheid Economische uitvoerbaarheid Conclusie 37 Bijlagen 39 Bijlage 1 Inrichtingsplan Sportlaan West Terschelling 40 Bijlage 2 Watertoets bestemmingsplan West-Terschelling Sportlaan 68 Bijlage 3 Quickscan Flora en Fauna tvs Voortoets Nb-wet 71 Regels 109 Hoofdstuk 1 Inleidende regels 110 Artikel 1 Begrippen 110 Artikel 2 Wijze van meten 113 Hoofdstuk 2 Bestemmingsregels 115 Artikel 3 Bos 115 Artikel 4 Recreatie - Dagrecreatie 117 Artikel 5 Verkeer - Verblijf Hoofdstuk 3 Algemene regels 120 Artikel 6 Anti-dubbeltelbepaling 120 Artikel 7 Algemene bouwregels 121 Artikel 8 Algemene gebruiksregels 122 Artikel 9 Algemene afwijkingsregels 123 Artikel 10 Algemene wijzigingsregels 124 Artikel 11 Overige regels 125 Hoofdstuk 4 Overgangs- en slotregels 126 Artikel 12 Overgangsrecht 126 Artikel 13 Slotregel 127 Bijlagen bij de regels 129 Bijlage 1 Inrichtings- en beplantingsplan 130 Bijlage 2 Artikel 14 "Natuur" Bestemmingsplan West-Terschelling 135 vastgesteld 3

4 4 Bestemmingsplan West - Terschelling - Sportlaan

5 T oelichting vastgesteld 5

6 Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 Aanleiding voor het bestemmingsplan Staatsbosbeheer is in samenwerking met betrokken ondernemers voornemens om de omgeving van Ieders Plak te wijzigen. Ieders Plak is een bewegingscentrum, gelegen aan de noordzijde van de kern West-Terschelling, gelegen even ten westen van het zwembad De Dôbe (zie afbeelding 1). Afbeelding 1: Ligging Ieders Plak Het betreft een voorziening voor sport en yoga, maar ook een plek voor bijeenkomsten en het opdoen van inspiratie. Direct naast het gebouw zijn tevens enkele buitenactiviteiten mogelijk, waaronder huifkarrijden en een klimbos. Het plan is opgevat om ten behoeve van de buitenactiviteiten twee nieuwe gebouwen, een toegangsweg en parkeervoorziening te realiseren. Ook zal het deel van het bos dat reeds is ingericht als klimbos en boomkronenpad planologisch worden verankerd. Eén nieuw gebouw zal dienen als start en aankomstlocatie van de huifkartochten en het tweede gebouw is ten behoeve van het klimbos en het boomkronenpad. De ontwikkeling past niet binnen het huidig bestemmingsplan waardoor een bestemmingsplanherziening moet plaatsvinden om het initiatief mogelijk te maken. Als basis voor dit bestemmingsplan geldt het voor dit voornemen opgestelde inrichtingsplan (bijlage 1). 6 Bestemmingsplan West - Terschelling - Sportlaan

7 1.2 Huidig planologisch regiem Het plangebied maakt onderdeel uit van het bestemmingsplan 'West-Terschelling' (vastgesteld op 22 april 2014). Binnen het plangebied zijn meerdere bestemmingen van kracht, te weten de enkelbestemming Bos, de enkelbestemming Verkeer - Verblijf 2 aangevuld met de specifieke bouwaanduiding 'gebouw' en de enkelbestemming Recreatie 1 (kampeerterreinen). De regels van dit bestemmingsplan staan een aantal gewenste activiteiten niet toe. De te realiseren gebouwen zijn gepositioneerd binnen de enkelbestemming Verkeer - Verblijf 2, hetgeen op basis van de regels niet is toegestaan. Het klimbos en het boomkronenpad zijn voorzien binnen alle voornoemde bestemmingen en bij geen van de bestemmingen laten de regels dat toe. In de enkelbestemming Bos is extensief dagrecreatief en educatief medegebruik toegestaan, alsmede wegen en paden, maar het gebruik als klimbos en boomkronenpad valt hier niet onder. Voor het klimbos is reeds een omgevingsvergunning verleend, welke op 11 juni 2014 in werking is getreden. Het totaal aan gewenste ontwikkelingen past niet binnen het geldende bestemmingsplan, waardoor een herziening van het geldende bestemmingsplan noodzakelijk is. Afbeelding 2: Uitsnede verbeelding bestemmingsplan West-Terschelling 1.3 Bij het plan behorende stukken Het bestemmingsplan West-Terschelling - Sportlaan bestaat uit de volgende stukken: a. verbeelding (tek. nr. NL.IMRO.0093.BP2015WTSPORTLAAN-VG01) en een renvooi; b. regels. Op de verbeelding zijn de bestemmingen van het plangebied weergegeven. In de regels zijn vastgesteld 7

8 bepalingen opgenomen om de uitgangspunten van het plan zeker te stellen. Het plan gaat vergezeld van de voorliggende toelichting. 1.4 Leeswijzer De toelichting is opgebouwd uit 7 hoofdstukken. In hoofdstuk 2 wordt eerst ingegaan op het plangebied en de ontwikkeling. Dit betreft een gebiedsbeschrijving en een planbeschrijving. In hoofdstuk 3 komt het beleidskader aan bod. In dit hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van het van toepassing zijnde rijksbeleid, provinciaal beleid en gemeentelijk beleid. De randvoorwaarden die hieruit volgen worden getoetst aan het plan. Hoofdstuk 4 bevat een waardentoets. Hieruit blijkt welke waarden er in het plangebied aanwezig zijn en of deze worden aangetast door de ontwikkeling. In hoofdstuk 5 komen de relevante milieuaspecten aan bod. Vervolgens wordt in hoofdstuk 6 een korte toelichting gegeven van de juridische aspecten en planverantwoording. In hoofdstuk 7 wordt tot slot ingegaan op de ruimtelijke, maatschappelijke en economische uitvoerbaarheid. 8 Bestemmingsplan West - Terschelling - Sportlaan

9 Hoofdstuk 2 Het initiatief 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt een korte beschrijving gegeven van de ligging van het plangebied. Daarnaast wordt de voorgenomen ontwikkeling beschreven. 2.2 Gebiedsbeschrijving Het plangebied ligt in het verlengde van de Sportlaan, aan de noordoostelijke rand van het dorp West-Terschelling. Het huidige terrein ter plekke van het plangebied, bestaat uit bosgebied dat in het noorden overgaat in duinen. De bossen rond West-Terschelling vormen een belangrijk landschappelijk element en zijn vanaf 1920 geplant door Staatsbosbeheer in de duinen rondom West-Terschelling. Het bos staat op een oorspronkelijke duinbodem in het oude duinlandschap. Afbeelding 3: Ligging plangebied t.o.v. de kern West-Terschelling (Bron: Google Earth) De huidige dorpsrand heeft op deze locatie een recreatieve functie. Deze bestaat uit het gebouw van Ieders Plak, het zwembad De Dôbe en hotel WestCord Residentie Boschrijk. Tussen het hotel, zwembad en Ieders Plak ligt een parkeerterrein. Vanaf dit terrein lopen twee paden het bos in. Ten noordwesten hiervan ligt het groepskampeerterrein van Staatsbosbeheer. vastgesteld 9

10 Afbeelding 4: luchtfoto met de planbegrenzing in gele stippellijn en het gebied van het boomkronenpad in groene stippellijn (Bron: Google Earth) 2.3 Planbeschrijving Het plan voorziet in de realisatie van twee nieuwe gebouwen in het plangebied, een gebouw voor het ontvangen van bezoekers en de stalling van paarden en huifkarren gedurende de daguren en een gebouw ten behoeve van de ontvangst van bezoekers aan het klimbos alsmede de opslag van klimmaterialen. Naast de bebouwing wordt met dit plan de realisatie van het klimbos zelf en een boomkronenpad, met de bijbehorende voorzieningen zoals paden en parkeerplaatsen, planologisch mogelijk gemaakt. Voor het project is een inrichtingsplan opgesteld. Het inrichtingsplan is opgenomen in Bijlage 1. Deze paragraaf bevat een beknopte samenvatting van gewenste ontwikkeling. In het inrichtingsplan is aangegeven op welke locatie en met welk doel de verschillende onderdelen worden gerealiseerd en wordt beschreven aan welke kwaliteitseisen de terreininrichting dient te voldoen Het inrichtingsplan is als voorwaardelijke verplichting opgenomen in de regels van het bestemmingsplan. 10 Bestemmingsplan West - Terschelling - Sportlaan

11 Bebouwing en functies De diverse gebouwen en functies staan hieronder weergegeven en zijn volgens de volgende uitgangspunten geformuleerd: 1. Het oprichten van een gebouw voor het ontvangen van bezoekers en de dagstalling van paarden en huifkarren: maatvoering van 17 x 7,3 x 7 meter (l x b x h); 2. Het inrichten van een deel van het aanliggende bosperceel als klimbos bestaande uit houten platforms op hoogte in de bomen en touwen daar tussen en een boomkronenpad. 3. Het oprichten van een gebouw in het klimbos: maatvoering van 6 x 6 x 6 meter (l x b x h); 4. Huifkarstalling, gebouw klimbos en groepskampeeraccommodatie ontsluiten door middel van een nieuw pad dat aansluit op een bestaand zandpad; 5. Inpassen van 15 nieuwe parkeerplaatsen ten behoeve van de nieuwe functies in het gebied, met een optie voor 6 extra parkeerplaatsen; 6. De parkeerplaatsen aan de oostelijke landschapszijde afschermen met een hoge zodenwal (zicht), aan de westkant met een lage zodenwal (functioneel); 7. Bij nieuwe verharding en waar nodig rondom de bebouwing omgekeerde grasbetonstenen gebruiken (duurzaam hergebruik). vastgesteld 11

12 Afbeelding 5: Functies en gebouwen Voor de realisatie van de beide gebouwen, het klimbos en het boomkronenpad is de bestemmingsplanherziening noodzakelijk. De huidige bestemmingsplanregels staan de overige functies bij recht toe. Ten behoeve van de nieuw te realiseren bebouwing is een beeldkwaliteitsplan opgesteld (zie het tweede deel van Bijlage 1). In dit beeldkwaliteitsplan is onder andere de maatvoering, typologie en materialisering van de nieuw te realiseren gebouwen opgenomen. Zaken als de maatvoering zijn in de regels van dit bestemmingsplan opgenomen. Het onderdeel beeldkwaliteitsplan wordt, separaat van de bestemmingsplanprocedure, vastgesteld, maar is onlosmakelijk met dit bestemmingsplan 12 Bestemmingsplan West - Terschelling - Sportlaan

13 verbonden. Dit beeldkwaliteitsplan vervangt daarmee de gemeentelijke Welstandsnota voor dit plangebied. Landschappelijke inpassing De bossen rond West-Terschelling vormen een belangrijk landschappelijk element. De bomen in de bosrand en in het bos blijven zoveel mogelijk behouden. Dit om de ruimtelijke impact van de bebouwing zo minimaal mogelijk te houden en de bossen niet te veel aan te tasten. Alleen bomen die op de locatie staan van de bouwwerken worden gekapt. Daarnaast wordt een bestaand zandpad ingeplant met bomen waardoor de rand van het bos wordt versterkt. De stalling van de huifkarren is landschappelijk ingepast in de bosrand ten oosten van het gebouw van Ieders Plak. In het veld zijn enkele grote karakteristieke bomen aangewezen die moeten blijven staan. Verder worden zo veel mogelijk bomen behouden. Ook is rekening gehouden met behoud van het bestaande reliëf. Ten noorden van de stalling voor huifkarren wordt een gebouw voor het klimbos en boomkronenpad gerealiseerd. Dit bouwwerk is ingepast ten noorden van de huifkarrenstalling. Het bos is hier een stuk opener waardoor slechts enkele bomen gekapt moeten worden. De parkeerplaatsen aan de oostzijde van het nieuwe pad worden aan de landschapszijde visueel afgeschermd door een hoge zodenwal. Aan de westzijde worden de parkeerplaatsen functioneel gescheiden door een lage wal van graszoden rond West-Terschelling vormen een belangrijk landschappelijk element. In het herinrichtingsplan, welke is opgenomen in Bijlage 1, zijn de gedetailleerde ingrepen (evenals de te behouden elementen) benoemd. Parkeren en ontsluiting Voor het gebouw van Ieders Plak is aan de hand van parkeernormen bepaalt hoeveel parkeerplaatsen noodzakelijk zijn. Het bruto vloeroppervlakte van het gebouw van Ieders Plak bedraagt 700 m2. Landelijke normering (op basis van de CROW) geeft aan dat er 3,0 parkeerplaats per 100 m2 gebouwoppervlak voor een functie als deze gehanteerd kan worden. Dit is een ruime marge. Dit betekent een totaal van 21 parkeerplekken voor de onderhavige functies. Bij een sportschool-sporthal zijn de parkeerplaatsen niet altijd bezet. 's Avonds zal dit meer zijn dan 's ochtends. De verwachte bezettingsgraad is als volgt: avond 100 %, middag 50 %, ochtend 30%, zaterdagmiddag 100% en zondagmiddag 85%. Dit betreffende dus landelijke, ruime normen. In het verleden is afgesproken dat voor het gebouw van Ieders Plak 10 parkeerplaatsen aangelegd moeten worden. Dit is voldoende gezien het relatieve extensieve gebruik en omdat op het eiland Terschelling relatief veel mensen per fiets komen. Daarnaast zal het huifkarbedrijf gebruik maken van de parkeerplaatsen. Gezien bijna alle mensen die een huifkartocht willen maken per fiets komen, zijn er voor deze functie maximaal 4 parkeerplaatsen nodig. Hierbij is uitgegaan van circa 40 mensen tegelijk (er zijn 2 huifkarren aanwezig), waarbij zeker 70% met de fiets komt. De overige mensen zullen altijd gezamenlijk per auto komen (gemiddeld met 3 personen tegelijk). Voor het boomkronenpad / klimbos wordt ook uitgegaan van circa 40 mensen, waarbij zeker 70% met de fiets komt. Ook hiervoor zijn daarmee maximaal 4 parkeerplaatsen nodig. In totaal, voor de drie functies, betreft dit 18 parkeerplaatsen, als iedereen tegelijkertijd komt. In het inrichtingsplan is uitgegaan van in totaal 15 parkeerplaatsen, waarbij ruimte is gereserveerd voor 6 extra parkeerplaatsen. Gezien de bezettingsgraad gedurende de week, zullen er (met de 15 plekken) alleen op zaterdagmiddag en zondagmiddag misschien te weinig parkeerplaatsen zijn. Dan kan er eventueel gebruik worden gemaakt van de 6 extra vastgesteld 13

14 plekken. Tot slot zijn er in de directe omgeving van het plangebied ook bestaande parkeerplaatsen aanwezig van het zwembad. Deze parkeerplaatsen zijn in principe noodzakelijk voor het zwembad. Het zwembad betreft een slechtweervoorziening, terwijl het klimbos en de huifkartochten een mooiweervoorziening betreffen. Dit betekent dat de parkeerplaatsen niet tegelijkertijd vol zullen zijn. Het gebied is bereikbaar vanuit het zuiden, vanaf de Sportlaan. Vanaf de bestaande parkeerplaats wordt een nieuw pad aangelegd die de huifkarrenstalling en het gebouw van het klimbos ontsluit. Tenslotte bestaat de wens om de bestaande groepskampeeraccommodatie ten noorden van het plangebied beter te ontsluiten waardoor de Longway, die hier ten westen van loopt, afgesloten kan worden voor gemotoriseerd verkeer. De nieuwe weg sluit aan op een bestaand zandpad dat naar de kampeeraccommodatie leidt. 14 Bestemmingsplan West - Terschelling - Sportlaan

15 Hoofdstuk 3 Beleidskader 3.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt het relevante beleid dat betrekking heeft op het plangebied en de voorgenomen ontwikkeling beschreven. Het wordt benaderd vanuit het Rijks-, provinciaalen gemeentelijk beleid. Uit het beleid volgen randvoorwaarden die worden getoetst aan het voorgenomen plan. 3.2 Rijksbeleid Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) De Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte bevat de visie van het Rijk op de ruimtelijke ontwikkeling van Nederland. Het Rijk streeft naar een krachtige aanpak die ruimte geeft aan regionaal maatwerk, de gebruiker voorop zet, investeringen prioriteert en ruimtelijke ontwikkelingen en infrastructuur met elkaar verbindt. In 2012 is deze visie officieel in werking getreden. In deze structuurvisie schetst het Rijk ambities voor Nederland in Uitgaande van de verantwoordelijkheden van het Rijk zijn de ambities uitgewerkt in rijksdoelen tot 2028, daarbij is aangegeven welke nationale belangen aan de orde zijn. De tijdshorizon is gesteld omdat in de loop van de tijd nieuwe ontwikkelingen en opgaven kunnen vragen om bijstelling van de rijksdoelen. Voor de ambities zijn rijksinvesteringen slechts één van de instrumenten die worden ingezet. Kennis, bestuurlijke afspraken en kaders kunnen ook worden ingezet. De huidige financiële rijkskaders (begroting) zijn randvoorwaardelijk voor de concrete invulling van die rijksambities. De ruimtelijke waarden die het nationaal belang waarborgen zijn opgenomen in 13 verschillende belangen. In de structuurvisie wordt ook aangegeven op welke wijze het Rijk deze belangen wil verwezenlijken. Dit zorgt voor een duidelijk overzicht in één document gezamenlijk met de doelen die het Rijk heeft opgesteld. Relevant voor het voorliggende plan is dat het tot stand brengen van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) als opgave van nationaal belang is benoemd. Het voorliggende plan ligt deels in deze EHS. De EHS wordt met het voorliggende plan echter niet aangetast. De recreatieve activiteiten maken gebruik van de natuurkwaliteit van het gebied. Er vindt beperkte nieuwbouw plaatst in een bestemming die als bebouwd (verhard) beschouwd kan worden. Het plangebied wordt daarnaast landschappelijk en natuurlijk ingericht. Het onderhavige plan maakt daarnaast geen inbreuk op de overige nationale belangen, zoals in de SVIR benoemd. vastgesteld 15

16 3.2.2 Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) Het Barro is op 30 december 2011 in werking getreden. In het Barro wordt een aantal projecten die van Rijksbelang zijn met name genoemd en met behulp van digitale kaartbestanden exact ingekaderd. Per project worden vervolgens regels gegeven, waaraan ruimtelijke plannen moeten voldoen. Binnen het Barro worden de volgende onderdelen besproken: Project Mainportontwikkeling Rotterdam; Kustfundament; Grote rivieren; Waddenzee en waddengebied; Defensie; Erfgoederen van uitzonderlijke universele waarde. In oktober 2012 is het besluit aangevuld met de ruimtevraag voor de onderwerpen veiligheid op rijkswegen, toekomstige uitbreiding van infrastructuur, de elektriciteitsvoorziening, de EHS, de veiligheid van primaire waterkeringen, reserveringsgebieden voor hoogwater, maximering van het de verstedelijkingsruimte in het IJsselmeer en is het onderwerp duurzame verstedelijking in regelgeving opgenomen. Op het voorliggende bestemmingsplan is alleen de ligging in de EHS van toepassing. Deze kernwaarde van de EHS blijft met het voorliggende plan behouden en zo mogelijk versterkt. De bevoegdheid met betrekking tot de EHS is vanuit het Rijk neergelegd bij de provincies. De provincie Friesland heeft een regeling opgenomen in de Omgevingsverordening. Deze regeling wordt behandeld in paragraaf van deze toelichting. Het onderhavige plan heeft verder geen betrekking op de overige benoemde onderdelen in het Barro Conclusie De voorgenomen ontwikkeling is dermate kleinschalig dat, naast de realisatie en bescherming van de EHS, vanuit de SVIR en de Barro geen randvoorwaarden of uitgangspunten rechtstreeks doorwerken op het voorgenomen plan. Er wordt geen afbreuk gedaan aan de EHS- waarden. Tevens zijn er geen bezwaren vanuit het rijksbeleid tegen de voorgenomen ontwikkeling. 3.3 Provinciaal beleid Streekplan 2007 Provinciale Staten van Fryslân hebben in het Streekplan het ruimtelijk beleid voor de provincie Friesland verwoord voor een periode van 10 jaar (tot 2017). Het Streekplan vormt het kader waarbinnen gemeenten hun ruimtelijk beleid dienen te ontwikkelen. De sociaal-economische omstandigheden op de eilanden, specifiek recreatie en toerisme, zijn direct afhankelijk van de aanwezige landschappelijke, cultuurhistorische en natuurlijke waarden. Kwaliteitsverbetering van de recreatie op de Waddeneilanden is nodig om concurrerend te kunnen blijven ten opzichte van alternatieve bestemmingen. In 2013 is een tussentijdse evaluatie van het Streekplan gemaakt. Onderstaand worden de voor deze planontwikkeling relevante onderdelen van het Streekplan benoemd. Werken Ten aanzien van bedrijvigheid biedt het Streekplan ruimte voor ontwikkeling voor lokale 16 Bestemmingsplan West - Terschelling - Sportlaan

17 bedrijven; primair in het bebouwd gebied en secundair op nieuwe locaties aan de rand van de kern. Vanwege de specifieke eilander situatie is, naar aard en schaal, passende voorraadvorming van bedrijventerrein mogelijk, op basis van een concrete lokale behoefte. Voor kantoren, detailhandel en voorzieningen zijn binnen de kernen naar aard en schaal passende ontwikkelingen mogelijk, evenals (logistieke) verbeteringen bij en rond de veerplaats. Recreatie Ontwikkeling van recreatie en toerisme acht de provincie van cruciaal belang voor de sociaal-economische positie van de Waddeneilanden. Ook voor de sector zelf is het daarbij belangrijk dat recreatieve ontwikkelingen zijn afgestemd op de hoge landschappelijke en natuurlijke waarden van de Waddeneilanden. Kustverdediging Ten behoeve van de waterhuishouding en kustverdediging in relatie tot veiligheid, zal bij ieder ruimtelijk plan in de omgeving van primaire keringen (dijken, duinen, damwanden) rekening gehouden moeten worden met eventuele noodzakelijke versterkingen in de toekomst. Rijkswaterstaat geeft in dat verband de gewenste ligging van de primaire waterkering aan. Het dorp West Terschelling ligt buiten de primaire kering. De damwand ter hoogte van het dorp heeft geen officiële status. Om te kunnen voldoen aan de genormeerde overstromingskans van 1/2000 per jaar, zijn rond de primaire waterkeringen reserveringszones voor dijkversterking voorzien. Bij ongewijzigde omstandigheden ligt West-Terschelling buitendijks. Ecologische Hoofdstructuur De Ecologische Hoofdstructuur (EHS) is een netwerk van met elkaar samenhangende natuurgebieden met belangrijke (inter)nationale natuurwaarden. De EHS vormt de ruggengraat voor de ontwikkeling van natuur in de provincie. In vrijwel geheel Fryslân is inmiddels binnen de oorspronkelijke zoekgebieden voor de EHS (bruto EHS), de feitelijke EHS begrensd en teruggebracht tot de werkelijke omvang (netto EHS).Indien in de gebieden ontwikkelingen mogelijk worden gemaakt, moeten de Spelregels EHS worden gehanteerd. Het plangebied is deels gelegen in de EHS. De EHS wordt met het voorliggende plan echter niet aangetast. De recreatieve activiteiten maken gebruik van de natuurkwaliteit van het gebied. Er vindt beperkte nieuwbouw plaatst in een bestemming die als bebouwd (verhard) beschouwd kan worden. Het plangebied wordt daarnaast landschappelijk en natuurlijk ingericht. Waterbeheerplan en Waterhuishoudingsplan Fryslân In 2009 zijn zowel het Waterbeheerplan als het Waterhuishoudingsplan Fryslân voor 2010 tot 2015 vastgesteld. Het Waterbeheerplan is vastgesteld op 10 november 2009 en het Waterhuishoudingsplan op 7 november Hoofddoelstelling van het Waterhuishoudingsplan is het hebben en houden van een veilige en bewoonbare provincie en het instandhouden en versterken van gezonde en veerkrachtige watersystemen, zodat een duurzaam gebruik blijft gegarandeerd. In het plan wordt de visie verwoord met betrekking tot de veiligheid, de waterkwantiteit en schoon water. Ten aanzien van de waterkering wordt specifiek voor Terschelling aangegeven dat de ligging binnen de gegeven planperiode vastgelegd moet worden. Voor wat betreft het drinkwater wordt aangegeven dat op termijn gezocht moet worden naar alternatieven voor de huidige voorzieningen. In het Waterbeheerplan zijn op strategisch niveau voor de planperiode de maatregelen geformuleerd, die nodig zijn om de beleidsdoelen ten aanzien van de thema s Waterveiligheid, Voldoende Water en Schoon Water te realiseren. Voor de vastgesteld 17

18 huidige ontwikkeling zijn het waterbeheerplan en het waterhuishoudingsplan, gezien de aard en omvang van de ontwikkeling niet of niet-significant van belang Verordening Romte Fryslân (2011) Provinciale Staten van Fryslân hebben op 15 juni 2011 een provinciale verordening ruimte vastgesteld, welke op 1 augustus 2011 in werking is getreden. Enerzijds om de provinciale belangen te borgen. Anderzijds om vooraf duidelijkheid richting gemeenten te geven over de provinciale belangen en de wijze waarop deze doorwerken naar gemeentelijke ruimtelijke plannen. Het Streekplan krijgt daarmee een handzame en praktische vertaling die toepasbaar is bij het opstellen van plannen. De verordening zelf voorziet niet in nieuw beleid. Toekomstig nieuw provinciaal beleid zal via een herziening van de verordening door kunnen werken. De verordening is dus dynamisch en zal regelmatig worden aangepast. Het onderhavige plangebied ligt op de grens tussen bestaand bebouwd gebied en landelijk gebied. Bestaand bebouwd gebied In de provinciale verordening wordt de bebouwde kom als volgt gedefinieerd: tot het bestaand stedelijk gebied van een kern wordt gerekend het (aaneengesloten) gebied met woon- of bedrijfsbebouwing, waaronder mede begrepen de daarbij behorende voorzieningen (inclusief groenvoorzieningen) en verkeersinfrastructuur. Naast de bestaande bebouwing gaat het ook om de bouwmogelijkheden en uit te werken woon- of bedrijfsbestemmingen die in onherroepelijke bestemmingsplannen zijn opgenomen. Zoekgebieden voor nieuwe uitbreidingslocaties die (nog) niet in bestemmingsplannen zijn opgenomen (maar bijvoorbeeld al wel in structuurvisies), behoren niet tot het bestaand stedelijk gebied. Het gebied buiten het bestaand stedelijk gebied vormt het landelijk gebied. De nieuwbouw van de beide gebouwen betreft echter een beperkte uitbreiding van bestaande functies in bestaand stedelijk gebied. Gezien het voorgaande doorkruist de ontwikkeling de regels van de Verordening Romte Fryslân niet Structuurvisie Grutsk op e Romte Grutsk op e Romte is een thematische structuurvisie, opgesteld in 2014 waarin bepaald is welke structuren van provinciale betekenis zijn en ook als zodanig door de provincie Fryslân zijn gewaardeerd en van een richting zijn voorzien. Als thematische structuurvisie is Grutsk op e Romte bindend en leidend voor provinciale plannen en projecten en sturend voor wat betreft de inzet van provinciale middelen. In Hoofdstuk 14 van de thematische structuurvisie wordt het provinciaal belang van de eilanden en de Waddenzee beschreven. Van provinciaal belang zijn de volgende typeringen: 1 De onderlinge samenhang van de vier eilanden met de Friese kust, als onderdeel van de bescherming van de Waddenzee en het vasteland. 2 De losse ligging van de eilanden als wezenlijke karakteristiek, waardoor de eilanden een eigen natuur en cultuur ontwikkelen (maatschappelijk en cultureel). Deze solitaire ligging is ook bepalend voor de vorm(ing) van de kustlijn (ruimtelijk). 3 Het dijkensysteem, zoals de zeedijken en resten van oude mieddijken (oudste bescherming van de dorpen; voor 5% nog aanwezig), als omkadering van de open polderlandschappen. 4 De jonge zeepolders met bebouwing (dorpen) op de hogere delen, plaatselijk zelfs op terpen. Eendenkooien in en aan de rand van de polder als groene eilanden in de openheid. 5 Het totale scala aan gradiënten op de eilanden, vanaf het strand, via de duinen, de binnenduinrand en de polders tot aan de Waddenkust. Deze gradiënten zijn nog steeds aan elkaar gekoppeld door duinbeken, die in slenken overgaan. 18 Bestemmingsplan West - Terschelling - Sportlaan

19 6 De binnenduinrand als overgang van uitgestrekt duingebied naar het open polderlandschap met zichtlijnen van de binnenduinrand naar de polder en andersom én lineaire duinranddorpen op de overgang. 7 Afwisselend duingebied met cultuuringrepen zoals bossen, stuifdijken, (wei)landjes, bunkers en recreatiewoningen. 8 De ruimtelijke weerslag van het maritieme verleden van het Waddengebied te zien in onder andere havens, bakens,vuurtorens, dorpen met maritieme monumenten. 9 De rust, stilte en leegte van het strand, de buitendijkse kwelders en het wad. Met de gewenste activiteiten in het nu voorliggende bestemmingsplan komen de bovenstaande provinciale belangen niet in het gedrang Conclusie Het voorliggende plan past binnen het provinciale beleid, zoals weergeven in het Streekplan, en bijbehorende Verordening en de thematische structuurvisie Grutsk op e Romte. De provincie streeft het verbeteren en vernieuwen van het bestaande aanbod van dagrecreatie na. Daar draagt het voorliggende plan aan bij. Daarnaast doet het voornemen geen afbreuk aan kwaliteiten van het gebied zoals de EHS. 3.4 Gemeentelijk beleid Structuurplan gemeente Terschelling 2000 Op 26 oktober 2001 heeft de gemeenteraad het Structuurplan Terschelling voorbij 2000 vastgesteld om in de vorm van thematische streefbeelden de kaders te stellen voor de ruimtelijke ordening op Terschelling voor de lange termijn. De bestaande ruimtelijke en functionele structuren vormen het uitgangspunt. Daarbij ligt voor West-Terschelling ten aanzien van ruimtelijke ontwikkelingen het primaat bij menselijke activiteiten.het enigszins stedelijke karakter van onder meer West-Terschelling biedt mogelijkheden voor grootschaliger en meer stedelijke vormen van bebouwing, waaronder bebouwing voor voorzieningen. Voor West-Terschelling blijft een concentratie van sociaal-culturele, sociaal-economische, maatschappelijke, educatieve en toeristisch-recreatieve voorzieningen een belangrijk uitgangspunt. De nadruk ligt daarbij op de voor de eigen bevolking bestemde voorzieningen, zoals scholen Werken De beleidsmatige inspanning van de gemeente richt zich dan ook met name op het creëren van omstandigheden waarin bestaande en mogelijk nieuwe bedrijven kunnen floreren. Hoe dan ook dient overlast voor wonen, landschap en natuur tengevolge van bedrijvigheid voorkomen te worden. Concreet betekent dit dat toeristische bedrijven de mogelijkheid krijgen zich te handhaven door te moderniseren en door kwaliteitsverbetering. Voor zover passend binnen de aard en de schaal van West-Terschelling en zolang in overeenstemming met milieuwetgeving kunnen bedrijven binnen het dorp zich blijven ontwikkelen. vastgesteld 19

20 Recreatie Het Structuurplan continueert ten aanzien van recreatie en toerisme het beleid van de afgelopen jaren en richt zich op het stabiliseren van het aantal logiesplaatsen op een niveau van circa bedden, met een verschuiving in de richting van de meer permanente logiesvormen, zoals zomerhuizen, appartementen, hotels en pensions, ten behoeve van een grotere spreiding over het jaar. Bestaande hotels en pensions krijgen de (uitbreidings)ruimte om op een kwalitatief en economisch hoogwaardig niveau te bestaan. Bij fysieke groei dienen echter te allen tijde de schaal en de maat van de omringende bebouwing gerespecteerd te worden. Wat dit betreft zijn de marges op West groter dan in bijvoorbeeld Hoorn of Oosterend. In het onderhavige plan is echter geen sprake van logies. Voorzieningen Sociaal-culturele, sociaal-economische, maatschappelijke, educatieve en toeristisch-recreatieve voorzieningen worden blijvend geconcentreerd in West en in Midsland. De nadruk in West ligt op de voor de eigen bevolking bestemde voorzieningen. Ook bij het zoeken naar ruimte voor nieuwe attracties voor kinderen gaat de aandacht primair uit naar West. Mogelijk kan aan het zwembad een waterspeelplaats gekoppeld worden. Commerciële voorzieningen zijn overwegend in West geconcentreerd Toeristische toekomstvisie Terschelling In januari 2007 is de Toeristische Toekomstvisie Terschelling door de raad vastgesteld. In deze visie is de toeristisch-recreatieve koers tot 2016 weergeven in de vorm van beleidsdoelstellingen en actiepunten. Algemeen Actuele ontwikkelingen doen zich voor in een aantal toeristische sectoren. De gemeente merkt het zakelijk toerisme als kansrijke sector aan en in het dagtoerisme wordt een belangrijke groeimarkt gezien. Voor agrotoerisme is de blijvende aanwezigheid van agrarische bedrijvigheid een voorwaarde en ten aanzien van het betrekkelijk nieuwe fenomeen van zorgtoerisme neemt de gemeente een positief standpunt in.ontwikkeling en versterking van cultuurtoerisme leidt tot behoud van het cultureel erfgoed in het bijzonder en een vergroting van het draagvlak voor de cultuurhistorie in het algemeen. Daarnaast versterkt cultuurtoerisme de uitstraling van de Terschellinger identiteit. Zo levert cultuurtoerisme een bijdrage aan de, met het oog op de jaarrondexploitatie gewenste, seizoensverbreding. Vermaak In de vermaaksector kunnen de elementen cultuur, educatie/historie, actief/sportief en gezondheid een rol spelen. Daarbij worden, in het belang van de bescherming van het woon- en leefklimaat, geen nieuwe exploitatievergunningen afgegeven aan café, bars en overige drankverstrekkers.vestiging van nieuwe spijs- en maaltijdverstrekkers is op beperkte schaal mogelijk. Op West is dit uitsluitend aanvaardbaar indien de woon- en leefomgeving hiervan geen hinder ondervindt. Realisatie van overige slechtweervoorzieningen, inclusief kuur- en wellnessvoorzieningen, binnen de planologische mogelijkheden, is de taak van de private sector Welstandsnota In de gemeentelijke Welstandsnota (mei 2008) wordt aan nagenoeg elk deelgebied binnen de gemeente op basis van stedenbouwkundige, landschappelijke en architectonische samenhang een bepaalde kwaliteit toebedeeld, waaraan vervolgens gebiedsgerichte welstandscriteria zijn gekoppeld. 20 Bestemmingsplan West - Terschelling - Sportlaan

21 De Welstandsnota is aanvullend op de bebouwingsmogelijkheden die door bestemmingsplannen worden gegeven. Maatvoeringen en criteria uit de nota zijn in die zin richtinggevend voor de wijze waarop met de door bestemmingsplannen geboden ruimte dient te worden omgegaan. Voor het voorliggende plan is het beeldkwaliteitsplan 'Sportlaan West-Terschelling, beeldkwaliteitsplan april 2015' opgesteld. Dit beeldkwaliteitsplan vervangt voor dit plangebied de Welstandsnota en wordt daarom als afzonderlijk document vastgesteld Visie op uitvoeringsbeleid ruimtelijke ordening In dit visiedocument met bijbehorende beleidsregels zijn algemene uitgangspunten voor ruimtelijke ordening geconcretiseerd. Hiermee is beoogd een eenduidige toepassing te kunnen bieden voor (specifieke) bouwplannen. De gemeente is van mening dat de bestemmingsplannen en binnenplanse afwijkingsmogelijkheden voldoende ruimte bieden voor ontwikkelingen. De algemene lijn is om in beginsel binnen 7 jaar na vaststelling van het bestemmingsplan geen buitenplanse afwijking toe te passen. Wel houdt het college de bevoegdheid om in uitzonderlijke gevallen toch van deze mogelijkheid gebruik te maken. De voorkeur gaat dan uit naar het vaststellen van een nieuw bestemmingsplan voor de betreffende locatie. Het voorliggend plan past niet binnen het geldend beleid van het vigerend bestemmingsplan. In dit plan is namelijk niet voorzien in bouwmogelijkheden en (intensievere) dagrecreatie op de betreffende gronden. De gronden rondom het plangebied hebben echter reeds een (intensieve) dagrecreatieve functie. Het planvoornemen past daarmee binnen het beleid van het omringend gebied en doet geen afbreuk aan de reeds aanwezige functies en omgeving Beleidsregels 'toepassen planologische afwijkingen' Op 8 juli 2014 heeft de gemeenteraad de beleidsregels 'toepassen planologische afwijkingen' vastgesteld. Deze beleidsregels zijn een uitwerking van de visie en geven handvatten in de afweging om af te wijken van het bestemmingsplan. De hoofdlijn is dat wordt meegewerkt aan een ontwikkeling als er sprake is van een algemeen of maatschappelijk belang. Een activiteit is van algemeen of maatschappelijk belang als het een ruimtelijk, sociale én economische kwaliteit in zich heeft (artikel 4.2). De activiteit moet aan alle drie de kwaliteitscategorieën gezamenlijk een positieve bijdrage leveren door minimaal aan één subthema uit elke categorie te voldoen. Artikel 4.3 Categorie 'ruimtelijke kwaliteit' In deze categorie gaat het om de kwaliteitscategorieën: landschap, ecologie, water en bodem of beeldkwaliteit. Het planvoornemen heeft hoofdzakelijk betrekking op de aspecten landschap, ecologie en beeldkwaliteit. Het planvoornemen doet echter geen afbreuk aan deze aspecten (zie ook het ecologisch rapport). Het plangebied wordt zo ingericht dat sprake is van een in het landschap passend geheel, waarbij tevens rekening wordt gehouden met de beeldkwaliteit van de omgeving (zie het inrichtingsplan alsmede het beeldkwaliteitsplan). Door de nieuwe functies in een reeds recreatief gebied te projecteren, wordt geen 'nieuw/recreatief luw' gebied aangewend voor dit gebruik en wordt daarmee extra verstoring van onder meer natuur- en landschapswaarden tegengegaan. Artikel 4.4 Categorie 'sociale kwaliteit' In deze categorie zijn de kwaliteitscategorieën leefbaarheid, cultuurhistorie, belevingswaarde of verantwoordelijkheid opgenomen. Voor dit plan geldt dat de leefbaarheid, cultuurhistorie en verantwoordelijkheid niet in het geding zijn. Ten aanzien van de belevingswaarde wordt opgemerkt dat het planvoornemen de recreatieve beleving van het gebied vergroot, temeer omdat het een voor Terschelling (op dit moment) uniek project betreft. vastgesteld 21

22 Artikel 4.5 Categorie 'economische kwaliteit' Bij economische kwaliteit staat het verbeteren van werkgelegenheid, duurzaamheid, innovatie of promotie van de naamsbekendheid van Terschelling voorop. De nieuwe recreatieve functie voorziet in extra arbeidsplaatsen. Daarnaast is het, zoals hierboven geschetst, een innovatief project Conclusie gemeentelijk beleid De voorgenomen ontwikkeling past, hoewel het een heel specifiek plan betreft, binnen het gemeentelijke beleid en is uitgewerkt conform de in het beleid beschreven en vastgelegde landschappelijke uitgangspunten. De ontwikkeling draagt bij aan de versterking van de toeristisch-recreatieve voorzieningen van het dorp West-Terschelling, alsmede voor de gemeente als geheel. Het plan doet geen afbreuk aan de reeds aanwezige functies en omgeving. Het plan heeft ruimtelijk, sociale én economische kwaliteit in zich. 3.5 Conclusie Uit de voorgaande beleidstoets is gebleken dat de voorgenomen ontwikkeling past binnen het nationale, provinciale en gemeentelijk beleid. 22 Bestemmingsplan West - Terschelling - Sportlaan

23 Hoofdstuk 4 W aardentoets 4.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt de waardentoets beschreven. Hieronder vallen flora & fauna, archeologie en water. Er wordt beschreven wat er is onderzocht en welke resultaten hieruit zijn gekomen. Vervolgens wordt hier een conclusie uit getrokken met betrekking tot de ontwikkeling. 4.2 Natuurwaarden Bescherming in het kader van de natuur wet- en regelgeving is op te delen in gebiedsen soortenbescherming. Bij gebiedsbescherming heeft men te maken met de Natuurbeschermingswet en de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Bij soortenbescherming heeft men te maken met de flora- en faunawet. De planlocatie ligt direct tegen het Natura 2000-gebied Duinen Terschelling aan. De aanleg en het gebruik van het plangebied moeten dan ook beoordeeld worden op eventuele strijdigheid met de instandhoudingsdoelen en wezenlijke waarden van dit gebied. Het te realiseren klimbos maakt deel uit van de EHS (Natuurnetwerk Nederland). De voorgenomen ontwikkeling moet worden getoetst aan de waarden van de EHS. Hiertoe is de "Quickscan Flora en Fauna Klimbos Terschelling" opgesteld. Deze quickscan bevat tevens een Voortoets Natuurbeschermingswet. Het rapport is als bijlage bij deze toelichting gevoegd (bijlage 3). Hieronder worden de conclusies van de quickscan in samenvatting weergegeven. Soortenbescherming De Flora- en faunawet richt zich op de bescherming van soorten. De Flora- en faunawet gaat uit van het 'nee, tenzij'-principe, bepaalde handelingen waaronder ruimtelijke ingrepen waarbij beschermde soorten in het geding zijn, zijn slechts bij uitzondering en onder voorwaarden mogelijk. Centraal hierbij staat de zorgplicht. Dit houdt in dat iedereen voldoende zorg in acht moet nemen voor alle in het wild voorkomende planten en dieren en hun leefomgeving. In het voorliggende plan wordt een bestaand terrein uitgebreid met twee gebouwen, wordt een recreatieve functie toegevoegd aan een bestaand bosperceel en parkeerplaatsen en een toegangsweg gerealiseerd. Conclusies De werkzaamheden, de herinrichting en het gebruik van het plangebied zullen geen effect hebben op gebouwbewonende soorten. Zo lang geen bomen met holtes en loshangend schors worden gekapt, worden ook eventuele verblijfplaatsen van boombewonende soorten niet aangetast. Voor alle beschermde, inheemse (ook de algemeen voorkomende) vogelsoorten geldt vanuit de Flora- en faunawet een verbod op handelingen die nesten of eieren beschadigen vastgesteld 23

24 of verstoren. Ook handelingen die een vaste rust- of verblijfplaats van beschermde vogels verstoren zijn niet toegestaan. In de praktijk betekent dit dat verstorende werkzaamheden alleen buiten het broedseizoen uitgevoerd mogen worden. Werkzaamheden binnen het broedseizoen zijn allen mogelijk indien door een deskundige is vastgesteld dat er met de werkzaamheden geen nesten van broedvogels worden verstoord Nader onderzoek moet aantonen in welke mate het zandpad (inclusief werkstrook) nu door de zandhagedis, levendbarende hagedis en rugstreeppad wordt gebruikt en wat de effecten van verharding op deze soorten zullen zijn. Op basis van de uitkomsten van het onderzoek wordt bepaald of een ontheffing noodzakelijk is. Dit nader onderzoek zal plaatsvinden voorafgaand aan de werkzaamheden. Gebiedsbescherming Natura 2000-gebieden betreffen een samenhangend netwerk van natuurgebieden in Europa. Natura 2000 bestaat uit gebieden die zijn aangewezen in het kader van de Europese Vogelrichtlijn (79/43/EEG) en de gebieden die zijn aangemeld op grond van de Europese Habitatrichtlijn (92/43/EEG). Deze gebieden worden in Nederland op grond van de Natuurbeschermingsweg 1998 beschermd. De EHS betreft een netwerk van gebieden in Nederland waar de natuur voorrang heeft. Het netwerk helpt voorkomen dat planten en dieren in geïsoleerde gebieden uitsterven en dat natuurgebieden hun waarde verliezen. De grens van het Natura 2000-gebied Duinen Terschelling ligt bij de zandweg die het plangebied in het noorden begrenst. De gebouwen en parkeerplaats liggen op ongeveer 100 m van dit gebied, zie afbeelding 6. Het tracé van het klimbos komt dichter bij de grens. Gezien deze korte afstand is een inschatting van de mogelijke effecten noodzakelijk. De quickscan geeft de volgende conclusie: De werkzaamheden en het gebruik van het plangebied hebben naar verwachting geen negatief effect op de instandhoudingsdoelstellingen van het Natura 2000-gebied Duinen Terschelling of de verder weg gelegen Natura 2000-gebieden. Nadere toetsing of het aanvragen van een vergunning is niet nodig. De bouwwerkzaamheden vinden plaats buiten de EHS. De klimroutes liggen boven grondniveau. Het areaal EHS zal dus niet afnemen. De werkzaamheden en activiteiten hebben geen effect op de abiotische kwaliteiten in het plangebied of Natura gebied en daarmee ook niet voor het EHS gebied. De aantallen verkeersbewegingen en recreanten in de EHS veranderen niet, alleen in het plangebied. Dit heeft geen effect op de belangrijkste ecologische waarden (= wettelijk beschermde waarden). In dit gebied van de EHS komen al mensen, de verstoring zal niet toenemen. De landschappelijke verandering zal minimaal zijn. Het klimbos verandert het uiterlijk en het functioneren van het bos nauwelijks. Tegenover de verharding van de zandweg staat het verkeersluwer maken van de Longway. De ecologische kwaliteit van de EHS wordt niet aangetast. Met de ingreep is geen sprake van een aantasting van de wezenlijke waarden en kenmerken van de EHS. Vervolgstappen zijn niet nodig. 24 Bestemmingsplan West - Terschelling - Sportlaan

25 Afbeelding 6: indicatieve ligging plangebied (rode rechthoek) ten opzichte van EHS (donker groen) en Natura 2000 (rode arcering).bron: conclusies Ten aanzien van de gebiedsbescherming kan gesteld worden dat de werkzaamheden, de herinrichting en het gebruik van het plangebied zullen geen effect hebben op gebouwbewonende soorten. Ten aanzien van de gebiedsbescherming kan gesteld worden dat er als gevolg van de ingreep geen sprake zal zijn van een aantasting van de wezenlijke waarden en kenmerken van de EHS. 4.3 Archeologische waarden In 1992 werd het Europese Verdrag van Malta ondertekend door een groot aantal EU-landen, waaronder ook Nederland, met als doel om het (Europese) archeologisch erfgoed veilig te stellen. Dit moet met name gestalte krijgen in het ruimtelijke ordeningsbeleid, wat betekent dat bij de voorbereiding van bestemmingsplannen meer aandacht moet worden besteed aan de (mogelijke) aanwezigheid van archeologische waarden en dat een beschermende regeling moet worden opgenomen ten aanzien van die archeologische waarden.ter implementatie van het Verdrag van Malta in de Nederlandse wetgeving, is in 2007 de Monumentenwet gewijzigd. De bescherming van archeologische waarden is geregeld in de nieuwe Wet op de Archeologische Monumentenzorg (WAMZ), die deel uitmaakt van de Monumentenwet. De kern van de WAMZ is dat wanneer de bodem wordt verstoord, de archeologische resten intact moeten blijven. vastgesteld 25

26 De provincie Fryslân heeft als hulpmiddel voor het bepalen van eventuele archeologische waarden in een plangebied, de Friese Archeologische Monumentenkaart Extra (FAMKE) vastgesteld. De FAMKE bestaat enerzijds uit de Archeologische Monumentenkaart (AMK) waarop de reeds bekende archeologisch waardevolle gebieden staan aangegeven en anderzijds uit de Indicatieve Kaart Archeologische Waarden (IKAW) met daarop de kans op het aantreffen van archeologische waarden. Uit de FAMKE blijkt dat met betrekking tot archeologie in de perioden steentijd/bronstijd en ijzertijd/middeleeuwen in het plangebied geen nader onderzoek hoeft te worden verricht, omdat er weinig tot geen archeologische waarden zijn of worden verwacht. Wel dient voorafgaand aan een ingreep in de bodem over een oppervlakte groter dan 500 m² en dieper dan 30 cm een voortoets te worden verricht om te bepalen of een archeologisch onderzoek noodzakelijk is. Daarvan is hier echter geen sprake, daar er minder dan 500 m² aan bebouwd oppervlak zal worden gerealiseerd. Conclusie Ten aanzien van de archeologische waarden kan gesteld worden dat er geen nader onderzoek uitgevoerd hoeft te worden omdat het plangebied is gelegen in een gebied met weinig tot geen archeologische waarden. Daarnaast blijft het gezamenlijk oppervlak van de ruimtelijk ingrepen onder het oppervlaktecriterium ligt dat gesteld wordt voor verplicht vooronderzoek. 4.4 Water Het is verplicht om in elk bestemmingsplan een waterparagraaf op te nemen. In deze waterparagraaf wordt een overzicht gegeven van het beleid, voor zover relevant, dat van toepassing is op het plangebied. Bij nieuwe ontwikkelingen moet worden aangetoond dat in het plan mogelijkheden bestaan voor een goede waterhuishouding. Europees beleid De Europese Kaderrichtlijn Water (2000/60/EG) is op 22 december 2000 in werking getreden en is bedoeld om in alle Europese wateren de waterkwaliteit chemisch en ecologisch verder te verbeteren. De Kaderrichtlijn Water omvat regelgeving ter bescherming van het binnenlandse oppervlaktewater, overgangswateren (waaronder estuaria worden verstaan), kustwateren en grondwater. Streefdatum voor het bereiken van gewenste waterkwaliteit is Eventueel kan er, mits goed onderbouwd, uitstel (derogatie) verleend worden tot uiteindelijk Voor het uitwerken van de doelstellingen worden er op (deel)stroomgebied plannen opgesteld. In deze (deel)stroomgebiedbeheersplannen staan de ambities en maatregelen beschreven voor de verschillende (deel)stroomgebieden. Met name de ecologische ambities worden op het niveau van de deelstroomgebieden bepaald. Rijksbeleid Het Nationaal Waterplan (NWP) is in december 2009 opgesteld en geeft de hoofdlijnen aan van het beleid dat het Rijk voert in de periode 2009 tot en met 2015 om tot een duurzaam waterbeheer te komen. Het NWP richt zich op bescherming tegen overstromingen, voldoende en schoon water en diverse vormen van gebruik van water. NWP is een opvolger van de Vierde Nota Waterhuishouding uit 1998 en vervangt alle voorgaande nota's waterhuishouding. Het NWP is tevens eens structuurvisie op basis van de Waterwet en de Wro. Een goede bescherming tegen overstromingen, het zoveel mogelijk voorkomen van wateroverlast en droogt en het bereiken van een goede waterkwaliteit zijn de basisvoorwaarden voor welvaart en welzijn. De volgende generaties moeten Nederland als veilig en welvarend waterland ervaren. Water is mooi 26 Bestemmingsplan West - Terschelling - Sportlaan

27 en Nederlanders genieten graag van water. Het doel van het NWP is: Nederland, een veilige en leefbare delta, nu en in de toekomst. De uitvoering van projecten van het NWP zijn al in volle gang. Zo hebben we in Nederland het Hoogwaterbeschermingsprogramma, programma's voor de rivierverruiming (Ruimte voor de rivier en de maaswerken) en stroomgebiedbeheersplannen zodat de waterkwaliteit wordt verbeterd. Watertoets, wetterskip Frylan Op grond van artikel 12 van het Besluit op de ruimtelijke ordening moeten ruimtelijke plannen voorzien worden van een waterparagraaf. Hiervoor moet het proces van de watertoets worden doorlopen. Bij het watertoetsproces gaat het om het hele proces van vroegtijdig meedenken, informeren, adviseren, afwegen en uiteindelijk beoordelen van de waterhuishoudkundige aspecten in ruimtelijke plannen en besluiten. Het waterschap Wetterskip Fryslan is geïnformeerd over het plan door gebruik te maken van de digitale watertoets. De beantwoording van de vragen heeft er toe geleid dat de korte procedure van de watertoets is toegepast. Dit houdt in dat doorgegaan kan worden met het plan. Het voorgenomen plan heeft geen negatief effect op de waterhuishouding. Het totale verharde oppervlak aan bebouwing en verharding neemt niet signigicant toe, het waterpeil wordt niet gewijzigd, er worden geen wijzigingen in het oppervlaktewatersysteem aangebracht en het grondwater wordt niet vervuild. Het toetsresultaat en de standaard waterparagraaf zijn opgenomen in de watertoets bestemmingsplan West-Terschelling Sportlaan (bijlage 2). 4.5 Conclusie Met de voorgenomen ontwikkeling worden geen aanwezige natuur-, archeologische en waterhuishoudkundige waarden aangetast. vastgesteld 27

28 Hoofdstuk 5 Milieuaspecten 5.1 Inleiding Nieuwe initiatieven hebben te maken met milieuaspecten. Een aantal van deze milieuaspecten zijn ruimtelijk relevant. In dit hoofdstuk wordt achtereenvolgens ingegaan op: Bodem Geluid Luchtkwaliteit Externe veiligheid Bedrijven en milieuzonering Vormvrije m.e.r.-beoordeling 5.2 Bodem Sinds 1 januari 2008 is in het Besluit Bodemkwaliteit (Bbk) vastgelegd hoe we in Nederland omgaan met het hergebruik van schone en licht verontreinigde grond en de bescherming van de bodem. Bij vaststelling van een bestemmingsplan dient te worden bepaald of de aanwezige bodemkwaliteit past bij het toekomstige gebruik van de gewenste ontwikkeling. Het betreft een gebied waar geen historie bestaat van vervuilende activiteiten. De bodemkwaliteit is een afspiegeling van het extensieve gebruik tot dusver. Het klimbos en boomkronenpad hebben geen directe koppeling met de bodem. De gebouwen beslaan een beperkt oppervlak en hebben voornamelijk een bedrijfsrecreatieve functie: opslag van huifkarren en klimmateriaal. Gezien de ligging van het plangebied, alsmede de toekomstige gebruiksfuncties, die hoofdzakelijk op opslag en stalling gericht zullen zijn, is een bodemonderzoek niet noodzakelijk 5.3 Geluid Bij het aspect geluid is de Wet geluidshinder (Wgh) van toepassing. Deze wet heeft als doel het terugdringen van hinder als gevolg van geluid. De wet stelt bepaalde eisen aan de geluidsbelasting op geluidsgevoelige functies. Op basis van deze wet dient bij het vaststelling of herziening van een bestemmingsplan aandacht te worden besteed aan het aspect geluid door de akoestische situatie te beoordelen. De geluidsbronnen die de Wet geluidhinder behandelt zijn industrielawaai, verkeerslawaai en railverkeerslawaai. Industrielawaai en railverkeerslawaai zijn bij deze locatie niet van toepassing, omdat er geen spoorwegen en industriegebieden in de nabije omgeving gelegen zijn. 28 Bestemmingsplan West - Terschelling - Sportlaan

29 Voor wat betreft het aspect wegverkeerslawaai is de ligging van het plangebied aan de Sportlaan van toepassing. De Sportlaan betreft een erfontsluitingsweg met een maximumsnelheid van 30 km/u, waar alleen bestemmingsverkeer overheen komt. De bescherming van de Wet geluidhinder (art 73 Wgh) geldt voor de realisatie van geluidsgevoelige bestemmingen (via een ruimtelijk besluit) in de zone van een weg. De Wet geluidhinder is niet van toepassing op wegen die liggen binnen een woonerf en voor 30 km/u-wegen, omdat er geen zones gelden. Deze wegen veroorzaken meestal geen geluidsbelastingen boven de voorkeurswaarde. Dat kan wel voorkomen bij een klinkerweg of een weg met relatief veel verkeer. In de voorliggende ontwikkeling is er, gezien de beperkte verandering van de verkeersbewegingen ten opzichte van de huidige situatie, geen aanleiding om aan te nemen dat er significant meer verkeerslawaai zal ontstaan. Een nader onderzoek wegverkeerslawaai is hier dan ook niet noodzakelijk. 5.4 Luchtkwaliteit Het wettelijk kader met betrekking tot de luchtkwaliteit is sinds 2007 vastgelegd in hoofdstuk 5 van de Wet milieubeheer (Wm) en in de algemene maatregel van bestuur 'Niet in betekenende mate bijdragen' (Besluit NIBM) en de ministeriële regeling NIBM (Regeling NIBM). In titel 5.2 van de Wm is het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) geregeld. In dit programma staat onder ander beschreven wanneer en hoe overschrijding van de luchtkwaliteitsnormen moet worden aangepakt. In het programma wordt rekening gehouden met nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen. Ontwikkelingen die binnen het programma passen, hoeven niet meer te worden getoetst aan de luchtkwaliteitsnormen. Voor projecten die niet in betekende mate bijdragen aan luchtverontreiniging, hoeft geen onderzoek te worden gedaan naar de luchtkwaliteit. De voorgenomen ontwikkeling aan de Sportlaan is zo kleinschalig dat deze niet in betekende mate bijdraagt aan de luchtverontreiniging. Een nader onderzoek is derhalve niet van toepassing op de ontwikkeling. 5.5 Externe veiligheid Het beleidsveld externe veiligheid is gericht op het beheersen van risico's die ontstaan voor de omgeving bij onder andere: productie, opslag, verlading en gebruik en het transport van gevaarlijke stoffen. Vanaf 1 januari 2010 zijn er strikte risicogrenzen die in milieuvergunningen en bestemmingsplannen moeten worden vastgelegd. Ruimtelijke ontwikkelingen moeten worden getoetst aan wet- en regelgeving op het gebied van externe veiligheid. Dit gaat concreet om bedrijven die risicovol zijn, vervoer van gevaarlijke stoffen per weg, spoor en water en transport van gevaarlijke stoffen via buisleidingen. Externe veiligheid kan op twee manieren ingedeeld worden: Transportrisico behandelt de externe veiligheid langs transportassen waarover of waardoor gevaarlijke stoffen worden vervoerd, zoals spoorlijnen, buisleidingen en snelwegen. Risico bij inrichtingen gaat over externe veiligheid rond bedrijven waar met gevaarlijke stoffen wordt gewerkt, bijvoorbeeld tankstations met LPG-verkoop. Het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi) verplicht gemeenten om afstand te houden tussen gevoelige objecten en risicovolle bedrijven. Hierdoor wordt het aantal personen in de omgeving van een risicovol bedrijf beperkt. Er wordt daarbij gebruik gemaakt van een kansberekening. Het Besluit externe veiligheid buisleidingen (Bevb) is vanaf 1 vastgesteld 29

30 januari 2011 het toetsingskader bij planontwikkeling in de nabijheid van hogedrukaardgasleidingen en overige leidingen met gevaarlijke stoffen. De afweging van de externe veiligheidssituatie van buisleidingen heeft zijn grondslag in de Circulaire Risiconormering vervoer gevaarlijke stoffen. Op de risicokaart is te zien dat er in de directe nabijheid van het plangebied een externe veiligheidsrisico-bron aanwezig is (zie afbeelding 7). Het betreft het zwembad De Dobe, waarbij opslag van gevaarlijke stoffen ten behoeve van het zwembad plaatsvindt. Er is echter geen belemmering voor de ontwikkelingen in het plangebied. Wel geldt er een risico op een natuurbrand. Een natuurbrand kan zich in een droge periode snel en onvoorspelbaar ontwikkelen. De bestrijding is lastig, omdat bluswater vaak van elders moet worden aangevoerd en de wind de brand aanwakkert. In het voorliggende plan betreft het een terrein van Staatsbosbeheer, waarbij men zich bewust is van het risico op natuurbranden. Afbeelding 7: Weergave Risicokaart (Bron: Bedrijven en milieuzonering Zowel de ruimtelijke ordening als het milieubeleid stellen zich ten doel een goede kwaliteit van het leefmilieu te handhaven en te bevorderen. Dit gebeurt onder andere door milieuzonering. Onder milieuzonering verstaan we het aanbrengen van een voldoende ruimtelijke scheiding tussen milieubelastende bedrijven of inrichtingen enerzijds en milieugevoelige functies als wonen en recreëren anderzijds. De ruimtelijke scheiding bestaat doorgaans uit het aanhouden van een bepaalde afstand tussen milieubelastende en milieugevoelige functies. Die onderlinge afstand moet groter zijn naarmate de milieubelastende functie het milieu sterker belast. Milieuzonering heeft twee doelen: 30 Bestemmingsplan West - Terschelling - Sportlaan

31 het voorkomen of zoveel mogelijk beperken van hinder en gevaar bij woningen en andere gevoelige functies; het bieden van voldoende zekerheid aan bedrijven dat zij hun activiteiten duurzaam onder aanvaardbare voorwaarden kunnen uitoefenen. Voor het bepalen van de aan te houden afstanden wordt de VNG-uitgave 'Bedrijven en Milieuzonering' uit 2009 gehanteerd, waarin richtafstanden voor de ruimtelijk relevante milieuaspecten geur, stof, geluid en gevaar zijn opgenomen. Aan de hand van de richtafstanden is onderzoek verricht naar de feitelijke situatie in en rondom het betreffende plangebied. Het gaat hierbij dus enerzijds om de vraag of de voorgenomen ontwikkeling leidt tot een situatie die, vanuit hinder of gevaar bezien, in strijd is te achten met een goede ruimtelijke ontwikkeling. Daarvan is sprake als het woon- en leefklimaat ernstige mate wordt aangetast. Anderszijds gaat het om de vraag of het klimbos met bijbehorende gebouwen geen beperkende invloed op de bedrijfsvoering van bestaande inrichtingen gaat hebben. Op basis van de VNG-uitgave Bedrijven en Milieuzonering is er voor het klimbos, het boomkronenpad en de stallingsruimte van de huifkarren, de dagstalling van paarden en de bijbehorende ontvangstruimte geen eenduidige categorie aan te duiden. Gezien het karakter van het geheel aan activiteiten zal een richtafstand van 30 meter (voor de aspecten geluid en geur) als billijk beschouwd kunnen worden. Binnen deze richtafstanden bevinden zich geen milieugevoelige functies. Er wordt dan ook ruimschoots aan de genoemde richtafstanden voldaan. Daarnaast betreft het klimbos geen milieugevoelige functie die beschermd dient te worden tegen milieuhinder vanuit omliggende bedrijven of instellingen. Wel dient er een melding plaats te vinden op basis van het Activiteitenbesluit. Het aspect milieuzonering vormt geen belemmeringen voor de in dit bestemmingsplan besloten ontwikkeling. 5.7 Vormvrije m.e.r.-beoordeling Op 1 april 2011 is het gewijzigde Besluit milieueffectrapportage in werking getreden. Een belangrijke wijziging betreft het indicatief maken van de drempelwaarden in onderdeel D (betreft de m.e.r.-beoordeling) van de bijlage bij het Besluit milieueffectrapportage. Concreet betekent dit dat het bevoegd gezag zich er nog steeds van moet vergewissen of activiteiten geen aanzienlijke milieugevolgen kunnen hebben ook wel genoemd de 'vergewisplicht'. Het komt er op neer dat voor elk besluit of plan dat betrekking heeft op activiteiten die voorkomen op de D-lijst, deze geeft aan of er voor acitiviteiten en projecten beoordeeld moet worden of er een MER gemaakt moet worden. Voor projecten of activiteiten die beneden de drempelwaarden vallen, moet een toets worden uitgevoerd of belangrijke nadelige milieugevolgen kunnen worden uitgesloten. Voor deze toets wordt de term vormvrije m.e.r.-beoordeling gehanteerd. Deze vormvrije m.e.r.-beoordeling kan tot twee conclusies leiden: belangrijke nadelige milieugevolgen zijn uitgesloten: er is geen m.e.r. beoordeling noodzakelijk; belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu zijn niet uitgesloten: er moet een m.e.r.-beoordeling plaatsvinden of er kan direct worden gekozen voor m.e.r. De toetsing in het kader van de vormvrije m.e.r.-beoordeling dient te geschieden aan de hand van de selectiecriteria in bijlage III van de EEG-richtlijn milieueffectbeoordeling. In deze bijlage staan drie hoofdcriteria centraal: de kenmerken van het project; de plaats van het project; de kenmerken van de potentiële effecten. vastgesteld 31

32 In het plangebied is sprake van beperkte nieuwbouw en de toevoeging van een klimbos. Het geheel kan worden aangemerkt als een recreatieve of toeristische voorziening. Het Besluit m.e.r. kent twee categorieën die een relatie hebben met een recreatieve of toeristische voorziening. Eén categorie heeft betrekking op een volledige nieuwvestiging. Hiervan is geen sprake. De tweede categorie heeft betrekking op 'aanleg, wijziging of uitbreiding van één of meer recreatieve of toeristische voorzieningen'. Deze categorie is vermeld in onderdeel D van de bijlage, activiteit D Uit kolom 2 van onder D van de bijlage kan worden afgeleid dat er sprake is van een m.e.r.-beoordelingsplicht in gevallen waarin de activiteit betrekking heeft op: bezoekers of meer per jaar; een oppervlakte heeft van 25 hectare of meer; of een oppervlakte van 10 hectare of meer in een gevoelig gebied. In dit geval ligt het aantal bezoekers en oppervlakte van de inrichting ver beneden de genoemde drempelwaarden, waardoor het kan worden aangemerkt als een niet m.e.r.-(beoordelings)plichtige activiteit. Met de ontwikkeling worden er geen negatieve effecten verwacht op kwetsbare gebieden. Op basis hiervan kan geconcludeerd worden dat het milieubelang alsmede overige omgevingsaspecten in voldoende mate is afgewogen en dat er geen nadelige effecten zijn te verwachten. 5.8 Conclusie In dit hoofdstuk zijn alle relevante milieuaspecten beschreven. Hieruit kan worden geconcludeerd dat de voorgenomen ontwikkeling geen belemmeringen met zich meebrengt en dat ook het planvoornemen zelf niet wordt belemmerd. 32 Bestemmingsplan West - Terschelling - Sportlaan

33 Hoofdstuk 6 Juridische aspecten en planverantwoording 6.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt uiteengezet hoe de juridische regeling (de regels en de verbeelding) van deze bestemmingsplanherziening is vormgegeven. 6.2 Opzet van de regels De Wet ruimtelijke ordening (Wro) die op 1 juli 2008 in werking is getreden, is de verplichting opgenomen om ruimtelijke plannen en besluiten digitaal vast te stellen. De regels geven inhoud aan de op de verbeelding (plankaart) aangegeven bestemmingen. Ze geven aan waarvoor gronden en opstallen al dan niet gebruikt mogen worden en wat en hoe er gebouwd kan of mag worden. Bij de opzet van de regels is getracht het aantal bepalingen zo beperkt mogelijk te houden en slechts datgene te regelen wat daadwerkelijk van noodzaak is. Hiervoor zijn een aantal standaarden ontwikkeld door het Ministerie van VROM. Deze zijn o.a. de Standaard Vergelijkbare Bestemmingsplannen (SVBP2012), de Standaard Toegankelijkheid Ruimtelijke Instrumenten (STRI2012) en de Praktijkrichtlijn bestemmingsplannen (PRBBP2012). In dit bestemmingsplan wordt gebruik gemaakt van deze standaarden. Daarnaast is aangesloten op de regels van het bestemmingsplan 'West-Terschelling"'. Het juridische bindende deel van het plan bestaat uit de verbeelding en regels. Deze worden digitaal en analoog verbeeld. De verbeelding en regels dienen in samenhang te worden bekeken. De regels zijn onderverdeeld in vier hoofdstukken namelijk: Inleidende regels Bestemmingsregels Algemene regels Overgangs- en slotregels Specifiek voor dit plan is er een voorwaardelijke verplichting in de regels opgenomen voor de inrichting van het plangebied. Dit betekent concreet dat aan het gebruik van de gronden, de realisatie van het klimbos en boomkronenpad en de realisatie van de gebouwen en verhardingen de verplichting wordt gehangen dat deze binnen de kaders van het inrichtingsplan en beeldkwaliteitsplan dienen te worden uitgevoerd. De voorwaardelijke verplichting is een regel die geldt voor alle van toepassing zijnde bestemmingen en is daarom in algemene regels vastgelegd. vastgesteld 33

34 6.3 Verantwoording van de regels 1. Inleidende regels Dit hoofdstuk bevat twee artikelen: Artikel 1: Begrippen In dit artikel worden de begrippen gedefinieerd, die in de regels worden gehanteerd voor zover deze begrippen van het 'normale' spraakgebruik afwijken of een specifiek juridische betekenis hebben. Bij de toetsing aan het bestemmingsplan zal moeten worden uitgegaan van de in dit artikel aan de betreffende begrippen toegekende betekenis. Artikel 2: Wijze van meten Het onderhavige artikel geeft aan hoe hoogte- en andere maten die bij het bouwen in acht genomen dienen te worden, gemeten moeten worden. 2. Bestemmingsregels Dit hoofdstuk bestaat uit een beschrijving van de bestemmingen. Artikel 3: Bos Binnen deze bestemming zijn de specifieke bouw- en gebruiksregels opgenomen met betrekking tot de bosgronden. Tevens wordt het gebruik als klimbos en boomkroonpad met bijbehorende voorzieningen toegestaan. Artikel 4: Recreatie - Dagrecreatie Binnen deze bestemming zijn de specifieke bouw- en gebruiksregels opgenomen met betrekking tot de huifkarstalling met ontvangstruimte, de dagstalling van paarden en het gebouw ten dienste van het klimbos alsmede voor het gebruik van de gronden voor het klimbos en het boomkronenpad. De gebouwen mogen hierbij alleen binnen de bouwvlakken worden gerealiseerd. Artikel 5: Verkeer Binnen deze bestemming zijn de specifieke bouw- en gebruiksregels opgenomen met betrekking tot het verkeersgebied, met bijbehorende voorzieningen.tevens wordt het gebruik als klimbos en boomkroonpad met bijbehorende voorzieningen binnen deze bestemming toegestaan. 3. Algemene regels Deze regels zijn algemene regels die voor het gehele bestemmingsplan gelden. Vaak zijn ze van toepassing op meerdere bestemmingen: Artikel 6: Anti-dubbeltelbepaling Artikel 7: Algemene gebruiksregels. Binnen deze bestemming is tevens de voorwaardelijke verplichting voor de inrichting van het plangebied opgenomen Artikel 8: Algemene afwijkingsregels 34 Bestemmingsplan West - Terschelling - Sportlaan

35 Artikel 9: Algemene wijzigingsregels Artikel 10 Overige regels 4. Overgangs- en slotregels In hoofdstuk 4 van de regels staan de overgangs- en slotbepalingen. Artikel 11: Overgangsrecht In de overgangsregels zijn de juridische consequenties aangegeven betreffende bestaande situaties die in strijd zijn met dit bestemmingsplan. Artikel 12: Slotregel Dit artikel geeft aan onder welke naam dit plan kan worden aangehaald. vastgesteld 35

36 Hoofdstuk 7 Uitvoerbaarheid 7.1 Inleiding Dit hoofdstuk beschrijft de uitvoerbaarheid van het te ontwikkelen plan. 7.2 Ruimtelijke uitvoerbaarheid In voorgaande hoofdstukken is beschreven hoe het voorgenomen project past binnen het van toepassing zijnde overheidsbeleid. Er wordt geconstateerd dat er geen waarden aangetast worden in het plangebied en in de directe omgeving. Verder zijn er geen milieukundige belemmeringen geconstateerd (zie hoofdstuk 5). Ruimtelijk is de voorgenomen ontwikkeling daarmee uitvoerbaar. 7.3 M aatschappelijke uitvoerbaarheid Vooroverleg Het plan is, als bedoeld in artikel Besluit ruimtelijke ordening, voorgelegd aan de overlegpartners. Dit betreffen Rijk, provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân. De genoemde instanties hebben geen inhoudelijke opmerkingen op het bestemmingsplan. Inspraak en zienswijzen Het ontwerpbestemmingsplan is voor de duur van zes weken, van 24 juli 2015 t/m 3 september 2015, voor zienswijzen ter inzage gelegd. Tijdens deze termijn zijn geen zienswijzen ingediend. 7.4 Economische uitvoerbaarheid Artikel 6.12 van de Wet ruimtelijke ordening stelt dat de gemeenteraad gelijktijdig met de vaststelling van het bestemmingsplan moet besluiten om al dan niet een exploitatieplan vast te stellen. Hoofdregel is dat een exploitatieplan moet worden vastgesteld bij elk bestemmingsplan. Er zijn echter uitzonderingen. Het is mogelijk dat de raad verklaart dat met betrekking tot een bestemmingsplan geen exploitatieplan wordt vastgesteld indien het verhaal van kosten van de grondexploitatie anderszins is verzekerd of het stellen van nadere eisen en regels niet noodzakelijk is. In het voorliggende geval wordt een privaatrechtelijke overeenkomst gesloten tussen de initiatiefnemer en de gemeente Terschelling. Hierin is tevens het risico van planschade 36 Bestemmingsplan West - Terschelling - Sportlaan

37 opgenomen zodat het kostenverhaal voor de gemeente volledig is verzekerd. Dit brengt met zich mee dat vaststelling van een exploitatieplan achterwege kan blijven. 7.5 Conclusie Uit de voorgaande paragrafen blijkt dat het voorgenomen plan ruimtelijk, maatschappelijk, en economisch uitvoerbaarheid is. De voorgenomen ontwikkeling kan dus worden gerealiseerd. vastgesteld 37

38 38 Bestemmingsplan West - Terschelling - Sportlaan

39 Bijlagen vastgesteld 39

40 Bijlage 1 Inrichtingsplan Sportlaan W est Terschelling 40 Bestemmingsplan West - Terschelling - Sportlaan

41 Sportlaan West-Terschelling Herinrichting terrein omgeving Sportlaan

42

43 Sportlaan West-Terschelling Herinrichting terrein omgeving Sportlaan Opdrachtgever: Naam: Staatsbosbeheer Regio Noord Adres: Leonard Springerlaan 23 Postcode, plaats: 9727 KB Groningen Opdrachtnemer: Eelerwoude Brink 4a 7981 BZ Diever Tel.: Fax: Projectgegevens: Projectnummer: 6819 Datum: 7 april 2015 Projectleider: R. Leeper Landschapsontwerper: S.J. Roeters

44 4 Sportlaan West-Terschelling

45 INHOUD INHOUD INLEIDING Inrichtingstekening en beplantingsplan 7 HUIDIGE SITUATIE 9 2.1Gebiedsbeschrijving Functie plangebied Typering van de bebouwing in de directe omgeving 9 INRICHTINGSPLAN Uitgangspunten Plaatsing bouwwerken Parkeerbehoefte Parkeren ingepast Soortkeuze beplanting 21 Herinrichting terrein omgeving Sportlaan 5

46 Afbeelding 1 Huidge situatie plangebied Afbeelding 2 Huidge situatie plangebied 6 Sportlaan West-Terschelling

47 1 INLEIDING Staatsbosbeheer is, met betrokken ondernemers, voornemens om de omgeving van Ieders Plak te wijzigen. Er worden onder andere twee bouwwerken, een toegangsweg en parkeervoorziening gerealiseerd. Eén bouwwerk is ten behoeve van de start en aankomst van huifkartochten en het tweede bouwwerk is ten behoeve het klimbos. De huifkarren staan momenteel even ten zuiden van het projectgebied opgesteld. Aangezien het voorgenomen plan niet in het geldende bestemmingsplan past, is een bestemmingsplanwijziging vereist. Hiervoor is een inrichtingstekening en beeldkwaliteitsplan opgesteld. Het bestemmingsplan wordt vervolgens in procedure gebracht. 1.1 Inrichtingstekening en beplantingsplan Na een beschrijving van de huidige situatie in hoofdstuk twee wordt in hoofdstuk 2 de inrichtingstekening toegelicht. Deze bestaat uit een tekening op schaal, met daarbij aangegeven welke functies waar komen. Daarnaast is een beplantingsplan opgenomen in dit document. Naast dit document is een beeldkwaliteitsplan (BKP) opgesteld. Deze BKP dient als verdere uitwerking van dit plan. Herinrichting terrein omgeving Sportlaan 7

48 Afbeelding 3 luchtfoto plangebied (met planbegrenzing in gele stippellijn en het gebied van het boomkronenpad in groene stippellijn) 8 Sportlaan West-Terschelling Project N Onderdeel

49 2 HUIDIGE SITUATIE 2.1Gebiedsbeschrijving Het plangebied ligt in het verlengde van de Sportlaan, aan de noordoostelijke rand van het dorp West-Terschelling. Het huidige terrein ter plekke van het plangebied, bestaat uit bosgebied dat in het noorden overgaat in duinen. De bossen rond West-Terschelling vormen een belangrijk landschappelijk element en zijn vanaf 1920 geplant door Staatsbosbeheer in de duinen rondom West-Terschelling. Het bos staat op een oorspronkelijke duinbodem in het oude duinlandschap. 2.2 Functie plangebied De huidige dorpsrand heeft op deze locatie een recreatieve functie. Deze bestaat uit het gebouw van Ieders Plak, het zwembad De Dôbe en hotel WestCord Residentie Boschrijk. Tussen het hotel, zwembad en Ieders Plak ligt een parkeerterrein. Vanaf dit terrein lopen twee paden het bos in. Ten noordwesten hiervan ligt het groepskampeerterrein van Staatsbosbeheer. 2.3 Typering van de bebouwing in de directe omgeving Het hotelcomplex (uit 2001), het zwembad en het gebouw van Ieders Plak zijn in de afgelopen 15 jaar gebouwd. De gebouwen liggen op enige afstand van de weg en gedraaid ten opzichte van de weg. De gebouwen hebben een moderne uitstraling en bestaan uit enkelvoudige en samengestelde blokvormige gebouwen met één of meerdere lagen. Het hotel heeft een plat dak. Het zwembad en het gebouw van Ieders Plak hebben een schuin dak, zie de afbeeldingen op de volgende pagina s. De vormbehandeling is voornamelijk kantig. Het hotel en zwembad zijn van steen met grote glasvlakken. Het gebouw van Ieders Plak bestaat uit Zweeds rabat, kleur donkerbruin. Eén gevel aan de noordoostzijde bestaat geheel uit glas. De kleurtonen van het hotel en het zwembad zijn gedekt en gaan op in de omgeving. In de welstandsnota Terschelling 2008 ligt het plangebied in het deelgebied Dorpsuitbreidingen tweede helft vorige eeuw Beschrijving objecten West- Terschelling. Herinrichting terrein omgeving Sportlaan 9

50 Afbeelding 4 Gebouw van Ieders Plak Afbeelding 5 Gebouw Ieders Plak 10 Sportlaan West-Terschelling

51 Afbeelding 6 Naastgelegen gebouw hotel Residentie Boschrijk Afbeelding 7 Naastgelegen gebouw zwembad De Dôbe Herinrichting terrein omgeving Sportlaan 11

52 Afbeelding 8 Inrichtingsplan 12 Sportlaan West-Terschelling

53 3 INRICHTINGSPLAN Op basis van de uitgangspunten en wensen van de opdrachtgever is het inrichtingsplan opgesteld dat op de vorige pagina is verbeeld. 3.1 Uitgangspunten Uitgangspunten geformuleerd: 1. Het oprichten van een gebouw voor het ontvangen van bezoekers en de dagstalling van paarden en huifkarren: maatvoering van 17 x 7,3 x 7 meter (l x b x h); 2. Het inrichten van een deel van het aanliggende bosperceel als klimbos bestaande uit houten platforms op hoogte in de bomen en touwen daar tussen en een boomkronenpad. 3. Het oprichten van een gebouw in het klimbos: maatvoering van 6 x 6 x 6 meter (l x b x h); 4. Huifkarstalling, gebouw klimbos en groepskampeeraccommodatie ontsluiten door middel van een nieuw pad dat aansluit op een bestaand zandpad; 5. Inpassen van 15 nieuwe parkeerplaatsen ten behoeve van de nieuwe functies in het gebied, met een optie voor 6 extra parkeerplaatsen; 6. De parkeerplaatsen aan de oostelijke landschapszijde afschermen met een hoge zodenwal (zicht), aan de westkant met een lage zodenwal (functioneel); 7. Bij nieuwe verharding en waar nodig rondom de bebouwing omgekeerde grasbetonstenen gebruiken (duurzaam hergebruik). Herinrichting terrein omgeving Sportlaan 13

54 Afbeelding 9 Locatie huifkarstalling/ dagstalling paarden Afbeelding 10 Locatie gebouw klimbos Afbeelding 11 Routing klimbos binnen de begrenzing van het klimgebied (bron: Klimdaris, indicatief) 14 Sportlaan West-Terschelling

55 3.2 Plaatsing bouwwerken De bossen rond West-Terschelling vormen een belangrijke landschappelijke karakteristiek. Alle landschappelijke ingrepen op het klimbosterrein worden in het werk gesteld deze karakteristiek te behouden of te versterken. Hieronder worden de ingrepen benoemd die passen bij de boskarakteristiek van West-Terschelling. Bosplantsoen en zodenwallen zorgen voor groene setting gebouwen Nieuw bosplantsoen op de grens met het terrein van Ieders Plak zorgen voor een groene landschappelijke setting. Het zicht op zowel de stalling als het klimbos-gebouw wordt hierdoor geblokkeerd. Zoden wallen met een hoogte van 60 centimeter rondom de huifkarrenstalling zorgen voor een groene plint. Ook voorkomen de wallen wild parkeren en zodoende verblikking van het zicht. Bomen blijven de karakteristiek van de plek vormen Daarnaast zijn rondom de gebouwen enkele grote karakteristieke bomen aangewezen die moeten blijven staan. Ook is rekening gehouden met behoud van het bestaande reliëf. De paden van halfverharding volgen de hoogte van het terrein. In het bosvlak moet echter ruimte gemaakt worden voor de gebouwen en de nodige infrastructuur. Hierbij worden zoveel mogelijk bomen gespaard. Bosrand aan zuidkant terrein versterkt De bomen in de bosrand en in het bos blijven zoveel mogelijk behouden. Daarnaast wordt het bestaande zandpad (van het sportveld richting het noorden) ingeplant met bomen en struiken waardoor de rand van het bos wordt versterkt. De ruimtelijke impact van de bebouwing is zo minimaal. Herinrichting terrein omgeving Sportlaan 15

56 Afbeelding 12 Locatie nieuwe parkeervakken Afbeelding 13 Pad naar groepskampeeraccomodatie 16 Sportlaan West-Terschelling

57 3.3 Parkeerbehoefte Naast het plaatsen van gebouwen, wordt ook infrastructuur en parkeren toegevoegd in het plangebied. Voor het gebouw van Ieders Plak is aan de hand van parkeernormen bepaalt hoeveel parkeerplaatsen noodzakelijk zijn. Het bruto vloeroppervlakte van het gebouw van Ieders Plak bedraagt 700 m2. Landelijke normering (op basis van de CROW) geeft aan dat er 3,0 parkeerplaats per 100 m2 gebouwoppervlak voor een functie als deze gehanteerd kan worden. Dit is een ruime marge. Dit betekent een totaal van 21 parkeerplekken voor de onderhavige functies. Bij een sportschool-sporthal zijn de parkeerplaatsen niet altijd bezet. s Avonds zal dit meer zijn dan s ochtends. De verwachte bezettingsgraad is als volgt: avond 100 %, middag 50 %, ochtend 30%, zaterdagmiddag 100% en zondagmiddag 85%. Dit betreffende dus landelijke, ruime normen. In het verleden is afgesproken dat voor het gebouw van Ieders Plak 10 parkeerplaatsen aangelegd moeten worden. Dit is voldoende gezien het relatieve extensieve gebruik en omdat op het eiland Terschelling relatief veel mensen per fiets komen. Daarnaast zal het huifkarbedrijf gebruik maken van de parkeerplaatsen. Gezien bijna alle mensen die een huifkartocht willen maken per fiets komen, zijn er voor deze functie maximaal 4 parkeerplaatsen nodig. Hierbij is uitgegaan van circa 40 mensen tegelijk (er zijn 2 huifkarren aanwezig), waarbij zeker 70% met de fiets komt. De overige mensen zullen altijd gezamenlijk per auto komen (gemiddeld met 3 personen tegelijk). Voor het boomkronenpad / klimbos wordt ook uitgegaan van circa 40 mensen, waarbij zeker 70% met de fiets komt. Ook hiervoor zijn daarmee maximaal 4 parkeerplaatsen nodig. In totaal, voor de drie functies, betreft dit 18 parkeerplaatsen, als iedereen tegelijkertijd komt. In het inrichtingsplan is uitgegaan van in totaal 15 parkeerplaatsen, waarbij ruimte is gereserveerd voor 6 extra parkeerplaatsen. Gezien de bezettingsgraad gedurende de week, zullen er (met de 15 plekken) alleen op zaterdagmiddag en zondagmiddag misschien te weinig parkeerplaatsen zijn. Dan kan er eventueel gebruik worden gemaakt van de 6 extra plekken. Tot slot zijn er in de directe omgeving van het plangebied ook bestaande parkeerplaatsen aanwezig van het zwembad. Deze parkeerplaatsen zijn in principe noodzakelijk voor het zwembad. Het zwembad betreft een slechtweervoorziening, terwijl het klimbos en de huifkartochten een mooiweervoorziening betreffen. Dit betekent dat de parkeerplaatsen niet tegelijkertijd vol zullen zijn. Herinrichting terrein omgeving Sportlaan 17

58 Afbeelding 14 Referentiebeeld zodenwal Afbeelding 15 Referentiebeeld grasbetonstenen 18 Sportlaan West-Terschelling

59 3.4 Parkeren en ontsluiting gaat op in omgeving De ruimtelijke impact van het parkeren wordt door de landschappelijke inpassing beperkt. Zoden wallen omlijsten parkeerplaatsen De parkeerplaatsen aan de oostzijde van het nieuwe pad worden aan de landschapszijde visueel afgeschermd door een hoge zodenwal, 1 meter hoog. Aan de westzijde worden de parkeerplaatsen functioneel gescheiden door een lage wal van graszonden, 60 centimeter hoog. Halfverhard groen pad ontsluit bos Het noord-zuid pad -wat het bos ontsluit- wordt verlengd tot aan de bestaande parkeerplaats aan de Sportlaan. Dit pad wordt verhard met halfverharding. Grasbetonstenen zorgen voor een goede infiltratie van regenwater, maar ook voor een natuurlijk beeld. De stenen worden omgekeerd gelegd, zodat een vlakke en draagkrachtige verharding ontstaat. Door de verlenging van het pad ontstaat een nieuwe ontsluiting van de bestaande groepskampeeraccommodatie ten noorden van het plangebied. Door deze ontsluiting kan de Longway, die hier ten westen van het projectgebied loopt, afgesloten worden voor gemotoriseerd verkeer. Halfverhard groen pad ontsluit bebouwing Het noord-zuidpad heeft twee aftakkingen naar de bebouwing. Dit pad bestaat ook uit grasbetonstenen. Herinrichting terrein omgeving Sportlaan 19

60 Afbeelding 16 Bodemkaart van West-Terschelling: In het projectgebied bestaat de bodem uit vaaggronden (Duinvaaggronden en vlakvaaggronden). 20 Sportlaan West-Terschelling

61 3.5 Soortkeuze beplanting Bodem De ondergrond in het projectgebied bestaat uit verschillende vaaggronden. Op deze bodem groeit van oorsprong een droog berken-zomereikenbos. Hier groeien de volgende boomvormers: berken, zomereik, grove den, lijsterbes. In deze bossen vind je beperkte ondergroei en bosrandontwikkeling. Deze ondergroei en deze bosranden bestaan uit vuilboom en krent. Biodiversiteit vergroten is eenvoudig Door inheemse plantsoortkeuze is -voor nieuw plantmateriaal- wordt de biodiversiteit te vergroot. Ook het vergroten van bosrandvegetatie (mantelvegetatie) draagt bij aan de verhoging van de biodiversiteit in het projectgebied. Het kost geen extra inspanning inheems plantmateriaal te gebruiken en het levert veel meer op. Op de eik, wilg en berk komen in Nederland veel meer insecten voor dan op de exoten zoals acacia, conifeer en plataan. Een Zomereik herbergt bijna 500 insecten-, schimmelen mossoorten. Een uitheemse eik niet meer dan 12. Insecten vormen op hun beurt weer de voedselbron voor vogels en kleine zoogdieren. Wanneer deze soorten zich laten zien, vormen ze voor bezoekers een mooie ontmoeting met de natuur. Bijdrage aan biodiversiteit van uitheemse beplanting vs inheemse beplanting Hier wonen 12 insecten, schimmels en mossen! VS Hier wonen 423 insecten, schimmels en mossen! Amerikaanse eik (uitheems plantmateriaal) Zomereik (inheems plantmateriaal) Afbeelding 17 Schematische weergave bijdrage van biodiversiteit door inheemse planten soortkeuze Herinrichting terrein omgeving Sportlaan 21

62 Zoomvegetatie (westrand) 600m2 Dennen (westrand) 4x Den (zuidrand) Zoomvegetatie (zuidrand) 300m2 Afbeelding 18 Beplantingsplan met de zoomvegetaties en dennen aangegeven 22 Sportlaan West-Terschelling

63 Groenelement Planten Maat Opp eenheid Aantal Eenheid per stuk K Bomen Bosplantsoen (ca. 25 planten Zoomvegetatie (westrand) per bos, 3 planten per m2 ) 600 m stuks 5,00 Zoomvegetatie (zuidrand) Bosplantsoen (ca. 25 planten per bos, 3 planten per m2 ) 300 m2 900 stuks 5,00 Dennen (westrand) Maat m2 4 stuks 5,00 Dennen (zuidrand) Maat m2 1 stuks 60,00 Materiaal Zoden wal (laag) m1 440 m2 Zoden wal (Hoog) m1 490 m2 Grasbetontegels 40x60x12 mm (parkeerplaatsen 200m2 & paden 725m2) 1165 m stuks Alle bomen worden met kluit geleverd. Kosten Bijgevoegd zijn de hoeveelheden en plantsoorten opgesomd in een tabel. Afbeelding 19 <tabel materialen en beplanting voor de landschappelijke inpassing Herinrichting terrein omgeving Sportlaan 23

64 Lage zoden wallen (60 centimeter hoog) Hoge zoden wallen (100 centimeter hoog) Afbeelding 20 Beplantingsplan met de lage zoden wallen (55 strekkende meter, 60 centimeter hoog) en hoge zoden wallen (35 strekkende meter, 100 centimeter hoog) 24 Sportlaan West-Terschelling

65 Weg met grasbetontegels loopt 60 meter door tot aan aantakking hoofdpad (60 x 4.5 = 240 m2) Grasbetontegels op parkeerplekken en routing (925 m2) Afbeelding 21 Beplantingsplan met de 1165 vierkante meter grasbetontegels Herinrichting terrein omgeving Sportlaan 25

66 Colofon Dit is een uitgave van Eelerwoude. Projectgegevens: Project: 6819 Redactie: Eelerwoude Vormgeving Eelerwoude Drukwerk: Eelerwoude, Goor Bestandsnaam: _6819_SJR_js_Inrichtingsplan_Sportlaan.indd Projectteam Eelerwoude: Projectleider: R.Leeper Ontwerper: S.J. Roeters Projectsecretaresse: J. Gijsbers Eelerwoude heeft vestigingen in Goor, Diever en Culemborg. Eelerwoude 2015, niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden zonder schriftelijke toestemming van Eelerwoude, Mossendamsdwarsweg 3, 7470 AB Goor Sportlaan West-Terschelling

67

68 68 Bestemmingsplan West - Terschelling - Sportlaan Bijlage 2 W atertoets bestemmingsplan W est-terschelling Sportlaan

69 datum dossiercode Project: bestemmingsplan Sportlaan West Terschelling Gemeente: Terschelling Aanvrager: Martijn Korte Organisatie: Eelerwoude Geachte heer/mevrouw Martijn Korte, Voor het plan bestemmingsplan Sportlaan West Terschelling heeft u een watertoets aangevraagd op Met de gegevens die u heeft opgegeven, is bepaald dat het plan een beperkte invloed heeft op de waterhuishouding en de afvalwaterketen. Hierdoor kan de korte procedure worden gevolgd voor de watertoets. Dit betekent dat de beperkte invloed van het plan kan worden opgevangen met standaard maatregelen. Deze maatregelen vindt u in het onderstaande standaard wateradvies dat u in de ruimtelijke onderbouwing van het plan kunt opnemen. U hoeft dan verder geen contact met ons op te nemen. Mochten er desondanks vragen zijn, dan kunt u contact opnemen via en vragen naar de contactpersoon voor uw gemeente. Via hebben wij uw watertoets als een melding ontvangen. Wij archiveren deze melding. De watertoets is hiermee voor Wetterskip Fryslan afgerond. Met vriendelijke groet, Wetterskip Fryslan Postbus AA Leeuwarden T F E info@wetterskipfryslan.nl Wateradvies korte procedure De initiatiefnemer heeft Wetterskip Fryslan geinformeerd over het plan bestemmingsplan Sportlaan West Terschelling via de Digitale watertoets ( Hiermee is bepaald dat het plan een zodanige invloed heeft op de waterhuishouding en de afvalwaterketen dat kan worden volstaan met een standaard wateradvies. In dit advies staan de maatregelen die Wetterskip Fryslân adviseert om wateroverlast te voorkomen en het water in de sloten schoon te houden. Het is een standaard advies dat voor alle kleine plannen wordt gegeven. Hierdoor kan het voorkomen dat niet alle punten gelden voor het plan bestemmingsplan Sportlaan West Terschelling. Probeer regenwater langzaam weg te laten lopen Regenwater dat op een verhard oppervlak valt, gaat sneller naar het riool of een sloot dan regenwater dat op onverhard oppervlak valt (zoals gras of een groenstrook). Wanneer opeens veel water in de riolen en sloten komt kan dit wateroverlast geven. Het is daarom belangrijk dat het regenwater langzaam wegloopt. Dit kan op verschillende manieren. Vang het regenwater eerst in een regenton op, gebruik grasstenen ('open bestrating') voor de bestrating en bestraat niet het hele perceel maar laat wat stukken open met gras of andere beplanting. Regenwater niet op het riool lozen

70 Wij adviseren om regenwater direct op een sloot te lozen en niet op het vuilwaterriool. De rioolwaterzuivering wordt dan niet onnodig belast met schoon regenwater. Dit is uiteraard alleen mogelijk als er een sloot dicht bij het perceel ligt. Gebruik schone bouwmaterialen, gebruik geen chemische onkruidbestrijding Regenwater dat op het plangebied valt, komt uiteindelijk altijd in het grondwater of in het oppervlaktewater. Voorkom watervervuiling door geen uitlogende bouwmaterialen zoals zink, koper en lood te gebruiken. Deze materialen zijn een belangrijke bron voor de vervuiling van ons water. Ook adviseren wij om geen chemische middelen voor onkruidbestrijding te gebruiken. Vloeren minimaal een meter boven het grondwater Wij adviseren om het vloerpeil (bovenkant vloer) van woningen en andere bouwwerken minimaal een meter boven het grondwaterpeil aan te leggen. Hierdoor wordt grondwateroverlast voorkomen. Vergunningen die bij het waterschap moeten worden aangevraagd Voor sommige werkzaamheden of activiteiten is een watervergunning van het waterschap nodig of moet een melding worden gedaan. Voorbeelden zijn - het onttrekken en/of lozen van grondwater (bijvoorbeeld bronneringen), - het lozen van afvalwater op het oppervlaktewater, - het toepassen van grond in een watergang, - het graven of dempen van sloten, - de aanleg van dammen of duikers. Meer informatie hierover is te vinden op onze website Koude- en warmteopslag Als sprake is van koude- en warmteopslag in de bodem wijzen wij u er op dat u hiervoor contact op dient te nemen met de provincie Fryslân. Een contactpersoon vindt u op bij het digitaal loket onder het kopje watertoets. De WaterToets 2014

71 Bijlage 3 Quickscan Flora en Fauna tvs Voortoets Nb-wet vastgesteld 71

72 Quickscan flora en fauna Klimbos Terschelling

73 Quickscan flora en fauna Klimbos Terschelling Definitief Opdrachtgever Staatsbosbeheer Terschelling Dhr. F. Zwart Longway CM Terschelling West Opdrachtnemer Eelerwoude Brink 4a 7981 BZ Diever Projectgegevens: Projectnummer: P6819 Datum: Projectleider: R. Leeper Opgesteld: D. Welink Gecontroleerd: S. Boekhout Onderzoek van Eelerwoude voldoet aan de eisen die het Ministerie van Economische Zaken stelt. Eelerwoude is lid van het Netwerk Groene Bureaus. Het Netwerk werkt aan de kwaliteit van advisering gericht op natuur, landschap, water, milieu en ruimte. Het Netwerk heeft een gedragscode die opdrachtgevers en andere belanghebbende een basis biedt om de leden aan te spreken op de kwaliteit van hun werk. Dit onderzoek is op zorgvuldige wijze uitgevoerd, conform de geldende wet- en regelgeving ten aanzien van flora en fauna. Desondanks zal nooit een 100% volledig beeld van de aanwezige flora en fauna gegeven kunnen worden. Natuur is dynamisch, situaties kunnen veranderen. De opmaak van dit rapport gaat uit van dubbelzijdig afdrukken

74 INHOUD 1 INLEIDING Aanleiding HUIDIGE SITUATIE EN ONTWIKKELING Huidige situatie Voorgestane ontwikkeling NATUURWETGEVING Flora- en faunawet beschermt dieren en planten Natura 2000-gebieden, Natuurbeschermingswet Ecologische Hoofdstructuur Rode lijst METHODE Bureauonderzoek Terreinbezoek BESCHERMDE SOORTEN & EFFECTEN Planten Zoogdieren Vogels Amfibieën en reptielen Vissen Beschermde soorten ongewervelden BESCHERMDE GEBIEDEN NATURA Instandhoudingsdoelstellingen Effect beoordeling Cumulatie Conclusie Voortoets EHS (NATUURNETWERK NEDERLAND) Inleiding Effecten Conclusie CONCLUSIES EN VERVOLGSTAPPEN Flora- en faunawet Natuurbeschermingswet EHS (Natuurnetwerk Nederland) LITERATUURLIJST BIJLAGEN... BIJLAGE 1- ORCHDEEËN... BIJLAGE 2- BROEDVOGELTERRITORIA IN 2006 EN

75 Figuur 1. Globale ligging onderzoeksgebied (binnen rode rechthoek).bron: Google Maps 4 Quickscan flora en fauna Definitief

76 1 1 INLEIDING 1.1 Aanleiding Staatsbosbeheer wil, met enkele ondernemers, de omgeving van het voormalige kinderspeelparadijs Okidoki wijzigen. Er worden onder andere twee bouwwerken, een toegangsweg, een parkeervoorziening en een klimbos gerealiseerd. Eén bouwwerk is ten behoeve van de start en aankomst van huifkartochten en het tweede bouwwerk is ten behoeve een klimbos. De huifkarren staan momenteel even ten zuiden van het projectgebied opgesteld. Aangezien de voorgenomen ontwikkeling niet past in het geldende bestemmingsplan, is een bestemmingsplanwijziging vereist. Hiervoor is een toetsing van de plannen aan de natuurwetgeving noodzakelijk. Met deze toetsing moet duidelijk worden hoe de ontwikkeling gerealiseerd kan worden binnen de kaders van de natuurbescherming. De eerste stap in deze toetsing is de quickscan flora en fauna. De quickscan richt zich op het verkrijgen van een geïnformeerd beeld van de mogelijke consequenties vanuit de Flora- en faunawet. Op basis daarvan worden uitspraken gedaan over de (mogelijke) effecten van de voorgenomen ontwikkeling en de eventueel noodzakelijke vervolgstappen. De planlocatie ligt direct tegen het Natura 2000-gebied Duinen Terschelling aan. De aanleg en het gebruik van het plangebied moeten dan ook beoordeeld worden op eventuele strijdigheid met de instandhoudingsdoelen en wezenlijke waarden van dit gebied. Deze Voortoets is opgenomen in deze rapportage. Tenslotte maakt het klimbos deel uit van de EHS (Natuurnetwerk Nederland). De voorgenomen ontwikkeling moet worden getoetst aan de waarden van de EHS. Deze toets is ook opgenomen in de rapportage. Definitief Klimbos Terschelling 5

77 Figuur 2 Foto s plangebied 6 Quickscan flora en fauna Definitief

78 2 2 HUIDIGE SITUATIE EN ONTWIKKELING 2.1 Huidige situatie Het plangebied ligt in het verlengde van de Sportlaan, aan de noordoostelijke rand van het dorp West-Terschelling. Zie figuur 1 (onderzoeksgebied) en figuur 3 (plangebied). Het plangebied bestaat grotendeels uit gemengd bos met voornamelijk Corsicaanse den, zomereik, berk en ondergroei van Amerikaanse vogelkers en eikvaren. Het bos is in de jaren 20 en 30 aangeplant op een oorspronkelijke duinbodem. Een deel van het plangebied ontstaat uit een intensief onderhouden grasland dat wordt gebruikt als sportveld en vertrekpunt van huifkarren. Hierlangs staan een aantal bomen met ondergroei van eikvaren, kamperfoelie en lijsterbes. De overgang tussen bos en open gebied is scherp. In figuur 2 zijn enkele foto s van het plangebied opgenomen. Naast het plangebied staat een leegstaand gebouw en ligt een verharde parkeerplaats. Vanaf dit terrein lopen twee zandpaden het bos in. In het bos wordt veel gerecreëerd, onder andere door wandelaars, al dan niet met hond. Er lopen diverse zandpaadjes door het bos. De huifkarren vertrekken vanaf het weiland door het bos naar de duinen en het strand. In het noorden wordt het plangebied begrensd door een zandpad. Ten noorden daarvan ligt een open duingebied. Ten noordwesten hiervan van het plangebied ligt het groepskampeerterrein van Staatsbosbeheer. 2.2 Voorgestane ontwikkeling In figuur 3 is de nieuwe inrichting geschetst. In het plangebied komen: een gebouw voor het ontvangen van bezoekers en de stalling van paarden en huifkarren: maatvoering van 17 x 7,3 meter; een gebouw als start van het klimbos: maatvoering van 6 x 6 meter; ontsluiting door middel van een nieuw pad dat aansluit op een bestaand zandpad; 29 nieuwe parkeerplaatsen ten behoeve van de nieuwe functies in het gebied; verharding van het zandpad voor een betere ontsluiting van het groepskampeerterein. De Longway, die hier ten westen van loopt, wordt dan afgesloten voor gemotoriseerd verkeer; een tracé van een klimbos, bestaande uit houten platforms op hoogte in de bomen en touwen daar tussen. Definitief Klimbos Terschelling 7

79 In het veld zijn enkele grote karakteristieke bomen aangewezen die blijven staan. Verder worden zo veel mogelijk bomen behouden. Ook is rekening gehouden met behoud van het bestaande reliëf. Figuur 3 Inrichtingsschets plangebied (Eelerwoude, 2015). De rode lijn geeft de grens van het plangebied aan. 8 Quickscan flora en fauna Definitief

80 3 3 NATUURWETGEVING De natuurwet- en regelgeving kent twee sporen, namelijk een gebiedsgericht (Natuurbeschermingswet 1998) en een soortgericht spoor (Flora- en faunawet). Met de Flora- en faunawet en de Natuurbeschermingswet 1998 zijn de Europese Vogel- en Habitatrichtlijn in de nationale wetgeving geïmplementeerd. De kern van het natuurbeleid wordt gevormd door de Ecologische hoofdstructuur, dat een samenhangend netwerk vormt van natuurgebieden. In dit hoofdstuk wordt kort ingegaan op de relevante wetgeving en het natuurbeleid voor het plangebied. 3.1 Flora- en faunawet beschermt dieren en planten De Flora- en faunawet is erop gericht om de Nederlandse biodiversiteit te beschermen. De dieren en planten binnen de Nederlandse wetgeving de plek te geven die hun volgens de Europese afspraken toekomt. De Flora- en faunawet is overal en altijd van toepassing bij ontwikkelingen. In hoofdstuk 5 wordt verder ingegaan op de aanwezigheid van beschermde soorten. Voor meer informatie inzake de Flora- en faunawet zie de website van het ministerie van Economische Zaken: Bescherming planten en dieren De Flora- en faunawet gaat over de bescherming van ongeveer 500 planten- en diersoorten, van de soorten die in Nederland voorkomen. Het uitgangspunt van de wet is dat geen schade mag worden gedaan, tenzij dit uitdrukkelijk is toegestaan (het nee, tenzij-principe ). De wet beschermt: enkele vaatplanten; bijna alle zoogdieren; alle vogels; alle reptielen;. alle amfibieën; enkele vissen; enkele ongewervelde (insecten en weekdieren). Deze soorten zijn verdeeld in vijf beschermingsniveau s: licht beschermde soorten (tabel 1 van de Flora- en faunawet); middelmatig beschermde soorten (tabel 2 van de Flora- en faunawet); zwaar beschermde soorten (tabel 3 van de Flora- en faunawet); vogels; vogels waarvan de nesten het hele jaar zijn beschermd. Definitief Klimbos Terschelling 9

81 Zwaar Bescherming Licht Bestendig beheer Ruimtelijke ontwikkeling Niet beschermde soorten Zorgplicht Zorgplicht Soorten van tabel 1 Lichtste beschermingsregime algemene soorten Vrijstelling Wel zorgplicht Vrijstelling Wel zorgplicht Soorten van tabel 2 Middelste beschermingsregime overige soorten Gedragscode of Ontheffing Gedragscode of Ontheffing Vogels Gedragscode of Ontheffing Gedragscode of Ontheffing Vogels met jaarrond beschermde nesten Gedragscode of Ontheffing Ontheffing Soorten van tabel 3 Zwaarste beschermingsregime Bijlage 1 AMvB Bijlage IV Habitatrichtlijn Gedragscode of Ontheffing Ontheffing Figuur4 Overzicht mogelijke instrumenten om de verbodsbepalingen van de Flora- en faunawet te overtreden bij activiteiten. De tabellen in dit overzicht verwijzen naar de verschillende tabellen in de Flora- en faunawet. 10 Quickscan flora en fauna Definitief

82 Verbodswet De Flora- en faunawet is - in tegenstelling tot vele andere wetten - een verbodswet en geen gebodswet. Overtreding van de Flora- en faunawet is een economisch delict waarbij op basis van strafrecht boetes worden gegeven en/of vervolging optreedt. Ook kan op basis van bestuursrecht bestuursdwang worden opgelegd. Personen worden individueel aansprakelijk gesteld en eventuele opdrachtgevers kunnen te maken krijgen met aansprakelijkheid en vervolgschade. De verboden moeten ervoor zorgen dat in het wild levende planten en dieren zoveel mogelijk met rust worden gelaten. Handelingen die de wet verbiedt zijn: plukken, vangen en doden; verstoren; vernielen van leefgebied, nesten en holen; weghalen van eieren; bezit en handel. Onder bepaalde voorwaarden mogen deze handelingen wel uitgevoerd worden. U heeft dan een ontheffing of vrijstelling nodig of u werkt conform een gedragscode. Figuur44 geeft aan bij welke activiteiten welke instrumenten beschikbaar zijn. Zorgplicht De Flora- en faunawet gaat uit van de intrinsieke waarde van alle dieren en planten. De mens moet daar zorgvuldig mee omgaan. Daarom is de zorgplicht in artikel 2 van de wet opgenomen. De zorgplicht houdt in dat iedereen voldoende zorg in acht moet nemen voor alle in het wild voorkomende dieren en planten en hun leefomgeving. Dat betekent dat iedereen naar redelijkheid nadelige effecten: moet voorkomen; moet beperken; ongedaan moet maken. 3.2 Natura 2000-gebieden, Natuurbeschermingswet 1998 Natura 2000 is een samenhangend netwerk van natuurgebieden in Europa. Natura 2000 bestaat uit gebieden die zijn aangewezen in het kader van de Europese Vogelrichtlijn (79/409/EEG) en gebieden die zijn aangemeld op grond van de Europese Habitatrichtlijn (92/43/EEG). Deze gebieden worden in Nederland op grond van de Natuurbeschermingswet 1998 beschermd. De grens van het Natura 2000-gebied Duinen Terschelling ligt bij de zandweg die het plangebied in het noorden begrenst. De gebouwen en parkeerplaats liggen op ongeveer 100 m van dit gebied, zie figuur 5. Het tracé van het klimbos komt dichter bij de grens. Gezien deze korte afstand is een inschatting van de mogelijke effecten noodzakelijk. In hoofdstuk 6 zal hier verder op ingegaan worden. Definitief Klimbos Terschelling 11

83 Figuur 5 Ligging plangebied (rode rechthoek) ten opzichte van EHS (donker groen) en Natura 2000 (rode arcering).bron: 12 Quickscan flora en fauna Definitief

84 3.3 Ecologische Hoofdstructuur De Ecologische Hoofdstructuur (EHS) is de kern van het Nederlandse natuurbeleid. De EHS is in provinciale structuurvisies uitgewerkt. In of in de directe nabijheid van de EHS geldt het nee, tenzij - principe. In principe zijn er geen ontwikkelingen toegestaan als zij de wezenlijke kenmerken of waarden van het gebied aantasten. Wanneer bij een ontwikkeling mogelijke effecten op de provinciale Ecologische Hoofdstructuur denkbaar zijn, is het raadzaam (en in sommige gevallen noodzakelijk) een toetsing aan de EHS uit te voeren. Het plangebied maakt onderdeel uit van de EHS, zie figuur 5. In hoofdstuk 7 zal hier verder op ingegaan worden. 3.4 Rode lijst De Rode Lijst bevat een overzicht van soorten die uit Nederland zijn verdwenen of dreigen te verdwijnen. Dit wordt bepaald op basis van zeldzaamheid en/of negatieve trend. Een vermelding op een Rode Lijst geeft dus een indicatie over hoe het een soort vergaat, het is geen indicatie over de zeldzaamheid. De lijsten worden periodiek vastgesteld door de staatssecretaris van het Ministerie van Economische Zaken. In totaal zijn 18 Rode Lijsten aanwezig waarop 3363 soorten zijn vermeld. Rode lijsten hebben geen juridische status. Als een soort op de lijst komt, is deze niet automatisch beschermd. Daarvoor moet de soort worden aangewezen onder de Flora- en faunawet. Binnen deze rapportage wordt alleen ingegaan op soorten die beschermd zijn onder de Flora- en faunawet en Natuurbeschermingswet. Rode Lijst-soorten worden in principe niet aangehaald. Definitief Klimbos Terschelling 13

85 4 4 METHODE De aanwezige natuurwaarden zijn in beeld gebracht op basis van een bestaande inventarisatiegegevens en een verkennend veldbezoek. 4.1 Bureauonderzoek Voor het bureauonderzoek is gebruik gemaakt van landelijke, provinciale en waar mogelijk locale verspreidingsinformatie. Uit de landelijke verspreidingsinformatie uit atlassen, die deels gedateerd is, moet blijken of nabij de locaties in het verleden strikt beschermde soorten zijn aangetroffen. Exacte locaties of datering van de waarnemingen zijn daarbij veelal niet bekend. Deze gegevens hebben vaak betrekking op atlasblokken (5x5 kilometer). De soortgegevens hebben daarom veelal betrekking op de regio en niet specifiek op het plangebied. De website zijn ook geraadpleegd. Een groot aantal amateurs en professionals zetten op deze websites natuurwaarnemingen. De site wordt gecontroleerd door een validatiecommissie. Soortwaarnemingen via deze bron zijn redelijk betrouwbaar, maar kunnen moeilijk geverifieerd worden. Wel kan het een beeld geven van mogelijke soorten in de regio. Waarnemingen zijn, in tegenstelling tot atlassen, vaak tot op de exacte locatie te herleiden. Tenslotte zijn enkele soortgroepen systematisch geïnventariseerd in opdracht van Staatsbosbeheer. Ook deze data is tijdens het onderzoek meegenomen. 4.2 Terreinbezoek Op basis van een eenmalig veldbezoek is de geschiktheid van het onderzoeksgebied voor de verwachte soorten/soortgroepen beoordeeld. Het veldbezoek is overdag door Diliana Welink adviseur ecologie bij Eelerwoude uitgevoerd op 28 mei 2014 bij 15ºC en regen. Het gaat hier om een deskundigenoordeel op basis van de fysieke gesteldheid van het terrein (biotopen onderzoek). Daarnaast zijn de aangetroffen belangwekkende soorten ook genoteerd. 14 Quickscan flora en fauna Definitief

86 5 5 BESCHERMDE SOORTEN & EFFECTEN Dit hoofdstuk beschrijft de tijdens het veldonderzoek waargenomen soorten, al dan niet aangevuld met gegevens uit literatuur en andere informatiebronnen. Tevens worden eventuele effecten beschreven als gevolg van de voorgenomen ontwikkeling. 5.1 Planten Voorkomen en functie Er zijn tijdens het veldbezoek geen beschermde plantensoorten aangetroffen. Ook in de literatuur zijn geen waarnemingen van beschermde soorten in dit gebied bekend. De kleine keverorchis (Neottia cordata) en de dennenorchis (Goodyera repens) (beide tabel 2-soorten) zijn strikt gebonden aan aanplanten van dennen, en hebben een sterke voorkeur voor percelen met een dichte kroonlaag, waaronder een struiklaag en een kruidlaag nagenoeg ontbreekt. De voor de orchideeën geschikte groeiomstandigheden komen in de naaldbossen van Terschelling veelvuldig voor, maar zijn elders in Nederland zeldzaam tot uiterst zeldzaam (Zumkehr, 2011). Bij de inventarisatie van orchideeën in 2012 zijn binnen het plangebied beide soorten aangetroffen, in een stuk met een open vegetatie, zie bijlage 1. Gelet op de aanwezige terreintypen, het beheer en de functie van het plangebied is het niet waarschijnlijk dat elders binnen de begrenzing van het plangebied andere beschermde plantensoorten voorkomen. Effecten en vervolgacties De groeiplaats van de orchideeën kan worden ontzien tijdens de werkzaamheden en het gebruik. De ontwikkeling heeft dan geen effect op (de omstandigheden op) groeiplaatsen van beschermde soorten buiten het plangebied. De locatie van de planten, de bescherming daarvan en de te volgen werkwijze moet door een ter zake kundige worden vastgelegd in een werkprotocol. Wanneer niet kan worden gegarandeerd dat de groeiplaatsen van de dennenorchis en keverorchis zowel tijdens de werkzaamheden als tijdens het gebruik worden beschermd tegen beschadiging en vernietiging, moet worden gewerkt conform een goedgekeurde gedragscode voor ruimtelijke ontwikkelingen of een ontheffing worden aangevraagd. Definitief Klimbos Terschelling 15

87 5.2 Zoogdieren Vleermuizen Voorkomen en functie In het plangebied is tijdens het dagbezoek beoordeeld of de locatie geschikt is voor vleermuizen. Hierbij is onderscheid gemaakt in: verblijfplaats, vliegroute en foerageergebied. In het plangebied kunnen de volgende vleermuissoorten voorkomen: gewone dwergvleermuis, ruige dwergvleermuis en laatvlieger. Dit zijn algemeen voorkomende soorten. Van ruige dwergvleermuis is bekend dat zij in het voor- en najaar via de Waddeneilanden migreren. Met name de randen van het plangebied kunnen dan door deze soort worden gebruikt als foerageergebied. Tijdens de trek kunnen de dieren overdagen in spleten en gaten in bomen, achter loshangend schors en in nestkasten. Dit kan ook in het plangebied het geval zijn (m.n. schors). Holtes zijn tijdnes het veldbezoek niet waargenomen, maar hier is niet actief naar gezocht. Kraamkolonies zijn in Nederland alleen bekend uit Noord-Holland, dus zeer waarschijnlijk niet op Terschelling aanwezig. Laatvlieger en gewone dwergvleermuis zijn gebouwbewonende soorten. In het plangebied zijn geen gebouwen en dus geen geschikte verblijfplaatsen voor deze soorten aanwezig. Deze soorten kunnen wel in het plangebied foerageren, met name langs de randen en over de paden. Effecten en vervolg Alle vleermuissoorten zijn strikt beschermd onder de Flora- en faunawet. Het verjagen, vangen en doden van individuen van beschermde soorten, alsmede het verstoren of vernielen van vaste verblijfplaatsen (inclusief de functionele leefomgeving) is verboden vanuit de Flora- en faunawet. De functionaliteit van verblijfplaatsen van vleermuizen dient te allen tijde gegarandeerd te blijven. De werkzaamheden, de herinrichting en het gebruik van het plangebied zullen geen effect hebben op gebouwbewonende soorten als laatvlieger en gewone dwergvleermuis. Er worden geen verblijfplaatsen vernietigd en het foerageergebied blijft in stand. De foerageermogelijkheden voor boombewonende soorten als ruige dwergvleermuis worden niet aangetast. Zo lang geen bomen met holtes en loshangend schors worden gekapt, worden ook eventuele verblijfplaatsen van deze soorten niet aangetast. Uitgangspunten hierbij zijn dat: - De werkzaamheden uitsluitend overdag uit gevoerd worden (m.n. in actieve periode van vleermuizen- april t/m november) - Geen (extra) verlichting aan gebracht wordt. - Bomen met holtes en loshangend schors en enkele bomen daaromheen worden niet gekapt (zoals beschreven in de Gedragscode Bosbeheer). Indien blijkt dat hieraan niet wordt voldaan, dan is nader onderzoek naar het gebruik van het plangebied door vleermuizen noodzakelijk. Aan de hand van dit nader onderzoek kan dan bepaald worden of een ontheffing in het kader van de Flora- en faunawet noodzakelijk is. 16 Quickscan flora en fauna Definitief

88 5.2.2 Overige zoogdieren Voorkomen en functie Tijdens het veldbezoek zijn geen sporen gevonden van zoogdieren. Gezien de huidige inrichting en het gebruik van het plangebied en de ligging dicht bij de bebouwing maken waarschijnlijk alleen algemeen voorkomende soorten gebruik van het plangebied. Het gaat dan bijvoorbeeld om egel, bosmuis en gewone bosspitsmuis (tabel 1 soorten). Ook Staatsbosbeheer kent alleen algemene soorten die in het gebied voorkomen (mondelinge mededeling A. Zonderland) Zwaarder beschermde soorten zijn op basis van hun voorkeur voor habitat én hun landelijke verspreiding niet te verwachten in het plangebied. Effecten en vervolg De ingreep zal naar verwachting leiden tot een tijdelijk verstoring en beperkt verlies van leefgebied van de genoemde zoogdieren van tabel 1 van de Flora- en faunawet. Dit heeft geen invloed op de gunstige staat van instandhouding van deze soorten omdat er voldoende alternatief leefgebied aanwezig blijft en het relatief algemene soorten betreft. Voor deze soorten geldt dan ook een vrijstelling. Een ontheffing Flora- en faunawet is daarom niet noodzakelijk. 5.3 Vogels Alle vogels zijn als soort op een gelijke wijze beschermd in de Flora- en faunawet. Beleidsmatig heeft het Ministerie van Economische Zaken een onderverdeling gemaakt, gericht op de mate van verantwoording en afstemming van werkzaamheden versus het behoud van vaste rust- en verblijfplaatsen. Dit betreft: Vogels met jaarrond beschermde nesten Overige broedvogels Bij zwaarwegende feiten of ecologische omstandigheden kunnen nesten van overige vogels soms ook jaarrond beschermd zijn. Dit is met name aan de orde bij grote ontwikkelingen of zeer bijzondere locaties. In de regel is dit niet aan de orde en zijn de nesten van de vogels alleen beschermd als ze in gebruik zijn. Voorkomen en functie In 2012 zijn alleen de territoria van bijzondere broedvogelsoorten gekarteerd in de terreinen van Staatsbosbeheer. Dit zijn de minder algemene soorten en soorten van de Rode lijst. In 2006 zijn alle broedvogelsoorten gekarteerd. Deze gegevens zijn opgenomen in bijlage 2. Broedvogels In het plangebied broeden minder vogels dan in de directe omgeving. Alle aangetroffen vogels binnen en direct rondom het plangebied vallen onder de algemene broedvogels van bossen, struwelen en parken. Het gaat om roodborst, boomkruiper, vink, fitis, koolmees, zanglijster, zwarte mees, merel en ekster. Deze en andere algemene soorten zullen ook in het plangebied foerageren. Definitief Klimbos Terschelling 17

89 Vogels met jaarrond beschermde nesten Verblijfplaatsen van vogelsoorten die jaarrond van vaste rust- en verblijfplaatsen gebruik maken zijn in 2006 en 2012 niet aangetroffen in het plangebied en worden op basis van de aanwezige terreintypen ook niet verwacht. Effecten en ontheffing De aanwezige vogels in het plangebied zijn al gewend aan de aanwezigheid van recreanten in het plangebied en de directe omgeving. Bomen met nestholtes worden gespaard. In het plangebied en de directe omgeving blijft voldoende gelegenheid voor het vinden van voedsel en nestgelegenheid. De lokale populaties zullen naar verwachting geen negatief effect ondervinden van de ontwikkeling. Het gaat om zeer algemene soorten. De werkzaamheden zullen worden uitgevoerd buiten de broedperiode en dus geen broed(ende)vogels verstoren. Het terrein zal niet worden verlicht, ook niet na de inrichting. Aanbevelingen In de directe omgeving van het plangebied kunnen enkele nestkasten worden opgehangen om de aanwezige soorten extra nestgelegenheid te geven. Dit is echter niet strikt noodzakelijk vanuit de Flora- en faunawet. 5.4 Amfibieën en reptielen Voorkomen en functie Amfibieën Het bos in het plangebied en het grasveld zijn weinig aantrekkelijk voor amfibieën. Waterelementen die gebruikt kunnen worden voor de voortplanting ontbreken. Deze zijn ook niet op korte afstand van het plangebied aanwezig. Mogelijk dient het bos wel als landbiotoop voor enkele algemeen voorkomende soorten als gewone pad en bruine kikker (tabel 1). In het open heide/duingebied ten noorden van het plangebied is rugstreeppad (tabel 3) waargenomen. Uit de literatuur blijkt niet dat deze soort in bossen overwintert. Waarschijnlijk zal de rugstreeppad dus niet in de locatie van het klimbos voorkomen. De zandweg langs het bosgebied, die verhard zal worden, is mogelijk wel onderdeel van het leefgebied. De rugstreeppad kan de berm gebruiken om in te schuilen. Reptielen In het open heide/duingebied ten noorden van het plangebied zijn de levendbarende hagedis (tabel 2) en zandhagedis (tabel 3) waargenomen. Mogelijk dat zij ook de te verharden zandweg gebruiken, bijvoorbeeld om zich op te warmen. Het bos en het grasveld in het plangebied zijn ongeschikt als leefgebied voor deze soorten.. Effecten en ontheffing Het aanleggen en het gebruik van het klimbos en de gebouwen heeft naar verwachting geen effect op de aanwezige licht en zwaar beschermde soorten amfibieën en reptielen. 18 Quickscan flora en fauna Definitief

90 Eventuele werkzaamheden langs de noordrand van het bosgebied en de werkzaamheden op de zandweg kunnen enkele hagedissen en mogelijk een enkele rugstreeppad verstoren. Verharding van de weg betekent het verwijderen van (potentieel) leefgebied. De bosrand blijft na afronding van de werkzaamheden geschikt als leefgebied. Nader onderzoek moet aantonen in welke mate het zandpad (inclusief werkstrook) nu door de zandhagedis, levendbarende hagedis en rugstreeppad wordt gebruikt en wat de effecten van verharding op deze soorten zullen zijn. Op basis van de uitkomsten van het onderzoek wordt bepaald of een ontheffing noodzakelijk is. 5.5 Vissen Voorkomen en functie In het plangebied komen geen waterpartijen voor. Aanwezigheid van (beschermde) vissen is dan ook uitgesloten. 5.6 Beschermde soorten ongewervelden Voorkomen en functie Beschermde soorten ongewervelden (dagvlinders, libellen, kevers, Europese rivierkreeft en platte schijfhoren) worden op grond van hun landelijke verspreiding en habitatvoorkeuren niet verwacht. Effecten en ontheffing De werkzaamheden hebben geen negatief effect op beschermde ongewervelde diersoorten. Definitief Klimbos Terschelling 19

91 6 6 BESCHERMDE GEBIEDEN NATURA 2000 Dit hoofdstuk beschrijft de eventuele effecten als gevolg van de voorgenomen ontwikkeling op de Natura-2000 gebieden direct rond het plangebied en de vervolgstappen die in dit kader moeten worden genomen. 6.1 Instandhoudingsdoelstellingen In figuur 6 is aangegeven welke Natuua-2000 gebieden binnen een cirkel met een straal van 3 km rond het plangebied liggen. Het gaat om Duinen Terschelling, de Noorzeekustzone en Waddenzee. Gezien de zeer locale uistraling van de activiteiten zijn alleen de instandhoudingsdoelstellingen van het Natura 2000-gebied Duinen Terschelling voor dit onderzoek relevant. Deze staan in tabel 1 t/m 3. Figuur 6. Ligging van Natura 2000-gebieden bij het plangebied. Het plangebied is aangegeven met een ster. De oranje gearceerde delen maken onderdeel uit van de omliggende Natura 2000-gebieden. De gearceerde delen op het land zijn onderdeel van Natura 2000-gebied Duinen Terschelling, ten noorden van het eiland ligt het Natura 2000-gebied Noordzeekustzone en ten zuiden ligt het Natura 2000-gebied Waddenzee. 20 Quickscan flora en fauna Definitief

92 Tabel 1. Overzicht beschermde habitattypen van Natura 2000-gebied Duinen Terschelling. Daarbij zijn de landelijke staat van instandhouding, de doelstellingen en kernopgaven (bron: lling). Definitief Klimbos Terschelling 21

93 Tabel 2. Overzicht beschermde habitatsoorten van Natura 2000-gebied Duinen Terschelling. Daarbij zijn de landelijke staat van instandhouding, de doelstellingen en kernopgaven (bron: lling). Tabel 3. Overzicht beschermde broedvogelsoorten van Natura 2000-gebied Duinen Terschelling. Daarbij zijn de landelijke staat van instandhouding, de doelstellingen, de omvang van de mogelijke populatie en kernopgaven (bron: lling). 22 Quickscan flora en fauna Definitief

94 6.2 Effect beoordeling Externe werking Duinen Terschelling Het plangebied maakt geen deel uit van een Natura 2000-gebied. De werkzaamheden en activiteiten in het plangebied kunnen wel een externe werking hebben, als ze toch een verstoring opleveren voor soorten in de Natura 2000-gebied rond het plangebied. De maatregelen en activiteiten in het plangebied hebben een zeer lokale uitstraling en zullen hooguit soorten in het direct aangrenzende gebied Duinen Terschelling verstoren, niet in de Noordzeekustzone en Waddenzee. De doelstellingen van de laatste twee gebieden worden dan ook niet mee genomen in deze toets Habitattypen De werkzaamheden en activiteiten blijven beperkt tot het plangebied. Ze hebben geen effect op de habitattypen in de Duinen Terschelling: de abiotische omstandigheden zullen grenzend aan het plangebied niet veranderen (water, depositie), er vindt geen ruimtebeslag of versnippering plaats. Het landschap wordt niet aangetast. Stikstofdepositie Sommige habitattypen van de duinen van Terschelling zijn (zeer) gevoelig voor de depositie van stikstof. Het is niet waarschijnlijk dat de ontwikkeling en het gebruik van het klimbos een significant negatieve bijdrage levert door stikstofdepositie: - Tijdens de werkzaamheden worden lokaal extra uitlaatgassen uitgestoten ten opzichte van de huidige situatie. Dit is een zeer tijdelijke en waarschijnlijk geringe uitstoot die opgaat in de achtergrond depositie. - Naar verwachting zal tijdens de gebruiksfase het aantal extra verkeersbewegingen ten opzichte van de huidige situatie zeer beperkt zijn. Het is immers niet waarschijnlijk dat bezoekers van het klimbos en de huifkarverhuur speciaal voor deze gelegenheid met de auto van het vaste land naar het eiland komen. De meeste bezoekers zullen al op het eiland zijn, het grootste deel zonder auto. Zij zullen op de fiets komen. Enkele bezoekers zullen wél met de auto naar het plangebied komen. Het is zeer aannemelijk dat zij de auto die dag ook zouden gebruiken als het klimbos niet ontwikkeld wordt zij zouden dan naar een andere trekpleister rijden. Het totale aantal verkeersbewegingen en daarmee de stikstof uitstoot verandert zeer waarschijnlijk niet. Conclusie De instandhoudingsdoelstellingen voor de habitattypen komen door de voorgenomen ontwikkelingen niet in gevaar Habitatsoorten Zoals hierboven aangegeven veranderen de abiotische omstandigheden in het Natura 2000-gebied niet en vindt geen ruimtebeslag plaats. Dit betekent dat ook de twee habitatsoorten, groenknolorchis en drijvende waterweegbree, niet in hun voortbestaan worden bedreigd. Beide soorten komen niet direct grenzend of in het plangebied voor, het milieu is voor hen ongeschikt. Groeiplaatsen van deze soorten worden dus niet beschadigd. Definitief Klimbos Terschelling 23

95 Conclusie De instandhoudingsdoelstellingen voor de habitatsoorten komen door de voorgenomen ontwikkelingen niet in gevaar Broedvogels De habitatsoorten zijn gebonden aan biotopen die niet in en direct langs de rand van het plangebied voorkomen. Daar is geen geschikt biotoop. De soorten zijn dan ook niet waargenomen, zie bijlage 2. Het aantal passagiers van de huifkarren zal niet veranderen. De huifkarren vertrekken ook nu van deze locatie richting de duinen en het strand. Het aantal huifkarren en passagiers in de Duinen Terschelling zal door de ontwikkeling niet toenemen. De werkzaamheden zullen worden uitgevoerd buiten de broedperiode en dus geen broed(ende)vogels verstoren. Het terrein zal niet worden verlicht, ook niet na de inrichting. Conclusie De instandhoudingsdoelstellingen voor de kwalificerende broedvogels komen door de voorgenomen ontwikkelingen niet in gevaar. 6.3 Cumulatie Bij de opdrachtgever zijn geen initiatieven bekend die samen met deze ontwikkeling een cumulatief effect kunnen veroorzaken op beschermde natuurwaarden van het N2000- gebied. 6.4 Conclusie Voortoets De werkzaamheden en het gebruik van het plangebied hebben naar verwachting geen negatief effect op de instandhoudingsdoelstellingen van het Natura 2000-gebied Duinen Terschelling of de verder weg gelegen Natura 2000-gebieden. Nadere toetsing of het aanvragen van een vergunning is niet nodig. De conclusie moet ter goedkeuring worden voorgelegd aan de provincie. 24 Quickscan flora en fauna Definitief

96 7 7 EHS (NATUURNETWERK NEDERLAND) 7.1 Inleiding De Ecologische Hoofdstructuur (EHS) / Natuurnetwerk Nederland is de kern van het Nederlandse natuurbeleid. De EHS is in provinciale structuurvisies uitgewerkt. Het ruimtelijke beleid voor de EHS is gericht op behoud en ontwikkeling van de wezenlijke kenmerken en waarden. Daarom geldt in de EHS het nee, tenzij-regime. Indien een voorgenomen ingreep de nee tenzij - afweging met positief gevolg doorloopt, kan de ingreep plaatsvinden, mits eventuele nadelige gevolgen worden gemitigeerd en restschade wordt gecompenseerd. Uitgangspunt in de nota "Spelregels EHS" is dat geen nettoverlies aan waarden voor wat betreft areaal, kwaliteit en samenhang mag plaatsvinden. Op basis van deze drie aspecten wordt in de volgende paragraaf een beschrijving gegeven van de huidige waarde van het plangebied en het effect van de ontwikkeling op deze waarde. Indien de natuur- en landschapswaarden van de EHS worden aangetast, dienen mitigerende maatregelen te worden getroffen waarmee de schade zoveel mogelijk wordt beperkt. Per saldo zal op planniveau of gebiedsniveau geen verlies mogen optreden van areaal, kwaliteit en samenhang. Indien er wel schade wordt veroorzaakt dan dient compensatie plaats te vinden. De locatie van de beoogde gebouwen ligt buiten de EHS, de klimroutes en de zandweg liggen in de EHS als overige natuur, zie figuur 7. Definitief Klimbos Terschelling 25

97 Figuur 7. Ligging van het plangebied (cirkel) ten opzichte van de EHS (bron: Effecten Areaal De bouwwerkzaamheden vinden plaats buiten de EHS. De klimroutes liggen boven grondniveau. Het areaal EHS zal dus niet afnemen Kwaliteit Zoals aangegeven in hoofdstuk 5 en 6 hebben de werkzaamheden en activiteiten geen effect op de abiotische kwaliteiten in het plangebied of Natura gebied en daarmee ook niet voor het EHS gebied. De aantallen verkeersbewegingen en recreanten in de EHS veranderen niet, alleen in het plangebied. Dit heeft geen effect op de belangrijkste ecologische waarden (= wettelijk beschermde waarden), zie hoofdstuks 5 en 6. In dit gebied van de EHS komen al mensen, de verstoring zal niet toenemen. De landschappelijke verandering zal minimaal zijn. Het klimbos verandert het uiterlijk en het functioneren van het bos nauwelijks. Tegenover de verharding van de zandweg staat het verkeersluwer maken van de Longway. Conclusie De ecologische kwaliteit van de EHS wordt niet aangetast. 26 Quickscan flora en fauna Definitief