Macht der gewoonte. Macht der gewoonte. Het niveau van uitvoeringsvaardigheid. Het niveau van regelgeleid gedrag. Het niveau van symbolisch denken
|
|
- Christa van der Horst
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Macht der gewoonte Onderwerp Een uiteenzetting over het foutief handelen veroorzaakt door macht der gewoonte. Hierbij komen de volgende subonderwerpen aan de orde: Macht der gewoonte Het niveau van uitvoeringsvaardigheid Het niveau van regelgeleid gedrag Het niveau van symbolisch denken Definities Niet van toepassing. Macht der gewoonte Het is algemeen bekend dat al dan niet bewust, onveilig gedrag een grote rol speelt bij het ontstaan van ongevallen. Zo kantelen vrachtwagens doordat men onbewust met een te hoge snelheid een te scherpe bocht maakt en ontsporen treinen door een wissel die door onachtzaamheid verkeerd is gezet. Men houdt het er in brede kring op dat rond de 80% van alle ongevallen direct is toe te schrijven aan menselijk gedrag ofwel menselijke fouten. Iedereen die op de automatische piloot taken uitvoert maakt wel eens fouten. Voor een veiligheidscultuur is het van belang om inzicht te hebben in de typen van fouten per verwerkingsniveau die in een bedrijf voorkomen. Het niveau van uitvoeringsvaardigheid: Skill based level. Het laagste niveau is het niveau van uitvoeringsvaardigheid. Op dit niveau voert men handelingen zo goed als automatisch uit. Juist omdat men zonder veel nadenken de handelingen kan uitvoeren, maar er zo nu en dan toch bewust gecontroleerd moet worden of alles nog wel goed gaat, ontstaan er fouten. Op dit niveau komen de vergeetachtigheden en vergissingen voor. Deze vloeien bijna allemaal voort uit een gebrek aan aandacht of verkeerd gerichte aandacht. Vergissingen uit gewoonte: deze komen vaak voor als men geautomatiseerde handelingen verricht in omstandigheden die net even anders zijn. Een voorbeeld is dat veel mensen in januari nog het jaartal gebruiken van het jaar ervoor. Doelvergissingen: Als men sterk geautomatiseerde handelingen verricht en onderwijl vergeet waarom men ze ook alweer deed, ontstaan doelvergissingen. Wanneer iemand bijvoorbeeld ladingdocumenten moet afgeven en zich vagelijk voorgenomen heeft alle overtollige papieren in het dashboardkastje op te ruimen, kan het gebeuren dat men de ladingdocumenten weggooit en de oude formulieren Pagina 1 van 5
2 afgeeft. Bij doelvergissingen verricht men vaak de juiste handelingen aan het verkeerde object. Verzuimen van een controle na een onderbreking: Men controleert bijvoorbeeld uit routine of de sjorringen om de lading wel goed vast zitten. De GSM-telefoon gaat af en na het telefoongesprek vergeet men de overige sjorringen te controleren. Controles worden dus verzuimd doordat men onderbroken wordt in zijn routinematig werk. Verminderde intentionaliteit: Het komt wel een voor dat men automatisch naar een andere bestemming rijdt dan de bedoeling was. Dit komt meestal doordat men het plan heeft iets te doen, maar onderweg alweer in gedachte met andere zaken bezig is. Het oorspronkelijk plan zakt dan weg. Verminderde intentionaliteit treedt vaak op als er vertraging ontstaat tussen het moment van planning en de uitvoering. Functievergissing: Bij veel elektronische apparatuur kan één knop meerdere functies hebben, zonder dat duidelijk zichtbaar is in welke functie de knop staat. Zo is bij de meeste transistorradio s de volumeknop ook de aan/uit knop. Stel dat men naar de radio luistert en iemand vraagt wat. Men draait dan het volume zo zacht dat men niets meer hoort, maar niet zo ver dat de radio op uit staat. Na afloop vergeet men dat de radio op heel zacht staat en denkt dat hij uit is. Wanneer er op dit niveau consequent maatregelen worden toegepast, neemt de kans op fouten af. Vergissingen en vergeetachtigheden begaat men onbedoeld en wanneer men ziet dat zaken niet meer volgens plan verlopen (meestal nadat de gehele cyclus van handelingen is uitgevoerd) en men nog de mogelijkheid tot corrigeren heeft, zal men die correctie onmiddellijk uitvoeren. Ook anderen in de werkomgeving kunnen iemand die een vergissing of een vergeetachtigheid begaat corrigeren. In het algemeen is ook de fysieke gesteldheid van iemand van groot belang. Is men vermoeid of heeft men middelen gebruikt die de werking van de geest beïnvloeden, dan is de kans op een fout op het niveau van uitvoeringsvaardigheid aanzienlijk groter. Het niveau van regelgeleid gedrag (Rule based level) Mensen hebben de neiging op het niveau van regelgeleid gedrag te functioneren wanneer ze voor problemen gesteld worden waarvoor ze kant en klare oplossingen paraat hebben. De toepassingsfouten ontstaan omdat de situatie verkeerd is ingeschat of omdat de standaardregels die men voor handen heeft niet deugen. Verkeerde gewoontes en onervarenheid spelen een grote rol bij toepassingsfouten op dit niveau. Regelsterkte: Als men in het verleden door het toepassen van een bepaalde procedure met succes een probleem heeft weten op te lossen, dan zal men geneigd zijn die procedure ook toe te passen als de omstandigheden toch net even wat anders zijn. Nu gebeurt er echter niets omdat de oorzaak anders is. Algemene regel: Als bijna overal een bepaalde regel geldt, maar in bepaalde situaties niet, is men geneigd die regels ook dan toe te passen. Hierbij kan gedacht worden aan andere voorrangsregels op rotondes. Een teveel aan informatie: Onder moeilijke omstandigheden in een vreemde omgeving heeft men de neiging om op een set van regels en beslissingen terug te vallen die in het verleden succesvol is gebleken. Als men gewend is om met bepaalde apparatuur te werken en nu bij gebruik van andere apparatuur met een moeilijke situatie wordt geconfronteerd, dan heeft men de neiging die dingen te doen die juist waren bij de apparatuur waar men mee gewend was te werken, maar niet juist hoeven te zijn in de nieuwe situatie. Eerste uitzondering: Stel dat men om naar zijn werk te komen de trein moet hebben die van perron 7 vertrekt. Op een morgen ziet men een aantal medereizigers bij perron 5 staan. Dit gegeven wordt genegeerd en uit gewoonte blijft men toch op perron 7 staan. Wanneer iemand voor de eerste keer met een Pagina 2 van 5
3 situatie geconfronteerd wordt die afwijkt van de bestaande is er vaak een aarzeling om op de nieuwe situatie te anticiperen. Gewoonte speelt hierbij dus een zeer sterke rol. Rigiditeit: Door de introductie van kwaliteitsborgingsystemen, als de ISOnormeringen zijn er voor alle denkbare situaties uitvoerige procedures voorgeschreven. Iemand kan zo sterk geloven in die procedures dat hij ze ook gebruikt in situaties die andere acties verlangen. Genoemde toepassingsfouten zijn voor een groot deel te bestrijden met training, ervaring, het vastleggen van procedures, heldere taakverdeling, goede communicatie, etc. Het is belangrijk dat men ook bij zelden voorkomende, maar toch ernstige problemen, automatisch de beschikking heeft over een set correcte regels en procedures. Deze kunnen bijvoorbeeld uitstekend aangeleerd worden op simulators, dit geldt voor alle vormen van goederenvervoer. Het niveau van symbolisch denken: Knowledge based level. Wanneer men voor problemen geplaatst wordt waarvoor geen kant en klare oplossingen paraat zijn, zal men toch eerst het probleem moeten analyseren alvorens tot handelen over te gaan. Dit vereist denkwerk en men functioneert dan op het niveau van symbolisch of abstract denken. Om op dit niveau te kunnen functioneren,moet men informatie kunnen ordenen, bij- en neveneffecten kunnen voorspellen, gegevens uit hun context kunnen halen om tot een goede beslissing te kunnen komen. Tevens moet met reeds opgeslagen kennis (ervaring), vaak in de vorm van abstracte regels, de juiste oplossingsstrategie worden ontwikkeld. Denken op dit niveau vergt veel inspanning, mensen functioneren niet graag op dit niveau. Fouten die men op dit niveau maakt, zijn het gevolg van vooringenomenheid bij de analyse van het probleem en van de toepassing van verkeerde oplossingsstrategieën. Voorbeelden van vooringenomenheid zijn: Vooringenomenheid door selectieve aandacht: Als er zich in een bepaald systeem een storing voordoet, heeft men zeker wanneer men onder tijdsdruk staat de neiging om alleen maar een deel van de signalen en standen van meters (vb. een sterk alarm) te gebruiken bij het oplossen van het probleem. Hierdoor kan relevante, maar minder duidelijke informatie over het hoofd gezien worden die nodig is voor de oplossing van een probleem. Vooringenomenheid door het zoeken naar bevestiging: Dit is de neiging om problemen zo snel mogelijk te herleiden tot bekende problemen. Informatie die strookt met wat eerder werd verwacht (de hypothese) wordt aanvaard, maar informatie die daarmee strijdig is wordt genegeerd. Wanneer men bijvoorbeeld meent dat de temperatuur van een bepaald component te hoog is opgelopen vanwege koelwaterproblemen, dan zoekt men uitsluitend nog naar signalen die deze hypothese bevestigen en wordt tegenstrijdige informatie genegeerd. Vooringenomenheid bij kansinschatting: Als men moet kiezen tussen iets met veel voordeel en kleine kans dat het mis gaat en iets zonder voordeel maar ook geen risico s, dan is men geneigd de optie van het voordeel met risico s te nemen. Wanneer men bijvoorbeeld door de douane moet en men heeft iets aan te geven, zal men veelal toch de poort van niets aan te geven kiezen, omdat de pakkans klein is. Vooringenomenheid door een te veel aan zelfvertrouwen: Mensen die al lang ergens werken of mensen die net een cursus hebben gedaan, verkeren in de veronderstelling dat ze het wel weten. Vanwege een superioriteitsgevoel staat men niet meer open voor commentaar van anderen en is men niet meer bedacht op signalen die op onverwacht gevaar duiden. Pagina 3 van 5
4 De informatie die wordt gegeven door machines moet op een juiste manier worden behandeld door de mens. Het is daarom belangrijk dat deze informatie duidelijk is zodat er geen verkeerde beslissingen worden genomen. Pagina 4 van 5
5 Naam: Toolbox vragen Macht der gewoonte Vraag 1: Noem drie oorzaken voor verstoringen in uitvoeringsvaardigheid. Vraag 2: Waarom is de lichamelijke gesteldheid van iemand van belang om gewoontefouten te voorkomen? Vraag 3: Wat is regelgeleid gedrag? Vraag 4: Geef een voorbeeld van symbolisch denken uit je dagelijkse praktijk. Vraag 5: Is vooringenomenheid een eigenschap die tot gevaarlijke situaties kan leiden? (licht toe). Pagina 5 van 5
HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN
HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF
Nadere informatieBegeleide interne stage
Ik, leren en werken Begeleide interne stage Deel 2 Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Marian van der Meijs Inhoudelijke redactie: Titel: Ik, leren
Nadere informatieEen goede controle had dit kunnen voorkomen!
Goederen ontvangst In de voorgaande weken hebben we inzicht gegeven in de eisen die aan een magazijn gesteld kunnen worden en welke hulpmiddelen aanwezig zijn om goederen te lossen en te verplaatsen. Het
Nadere informatieDIT STUK IS NIET GETOETST DOOR INSPECTIE SZW EN DIENT ALS NASLAGWERK VOOR HET VERDER UITWERKEN VAN HET ARBOBELEID GERICHT OP GEDRAG.
GEDRAG EN VEILIGHEID DIT STUK IS NIET GETOETST DOOR INSPECTIE SZW EN DIENT ALS NASLAGWERK VOOR HET VERDER UITWERKEN VAN HET ARBOBELEID GERICHT OP GEDRAG. OP NAAR EEN VEILIG BEDRIJF Bedrijven die hun technologie
Nadere informatieWelkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 2: je bedrijf op orde Les 3: systemen om je te helpen
Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen Week 2: je bedrijf op orde Les 3: systemen om je te helpen Pen en papier? Van alles en nog wat Dit klinkt wat oneerbiedig maar zo bedoel ik het niet Waar ik het
Nadere informatieHandleiding Digitale Handtekening Osiris Docent. Uitgebreid
Handleiding Digitale Handtekening Osiris Docent Uitgebreid Auteur: Jessica Huf Versie: 0.1 1 Inhoudsopgave Resultaten invoeren en Elektronisch Ondertekenen pag. 3 Resultaten Klaarzetten voor Ondertekening
Nadere informatieHoofdstuk 7: Als Excel vastloopt
Hoofdstuk 7: Als Excel vastloopt 7.0 Inleiding De meeste mensen die Excel gebruiken hebben af en toe te maken met vertraging en vastlopen van het systeem. Soms verschijnt zelfs de boodschap "Er is een
Nadere informatieChecklist Gesprek voeren 2F - handleiding
Checklist Gesprek voeren 2F - handleiding Inleiding De checklist Gesprek voeren 2F is ontwikkeld voor leerlingen die een gesprek moeten kunnen voeren op 2F. In deze handleiding wordt toegelicht hoe de
Nadere informatieVertrouw ik jou? Over hersenletsel en argwaan. Jan Voortman MBA directeur Professionals in NAH, Lochem
Vertrouw ik jou? Over hersenletsel en argwaan Jan Voortman MBA directeur Professionals in NAH, Lochem Inhoud Voorstellen Argwaan, waar hebben we het dan over? Argwaan en ons brein Argwaan na ontstaan van
Nadere informatieZelftest werkstijlen
Zelftest werkstijlen Hoe iemand werkt is heel persoonlijk. Hoe iemand slimmer werkt ook. Slimmer werken is relatief en begint met jezelf kennen. Wat zijn je persoonlijke valkuilen en wat zijn juist positieve
Nadere informatieEven voorstellen Maria, 4 kids. 14 jaar zelfstandig. Emotionele Intelligentie. Medische wereld, Bedrijfsleven, Overheid.
Even voorstellen Maria, 4 kids. 14 jaar zelfstandig. Emotionele Intelligentie. Medische wereld, Bedrijfsleven, Overheid. Hardlopen roeien, motorrijden, zwemmen. Parapente Foto: Schotland,cairngorms.co.uk/
Nadere informatieAccess voor beginners - hoofdstuk 25
Access voor beginners - hoofdstuk 25 Handleiding van Auteur: OctaFish Oktober 2014 Werken met Klassemodules Tot nu toe heb ik in de cursus Access veel gewerkt met formulieren, en met procedures en functies.
Nadere informatieSpelsimulaties: het oefenen van buisleidingincidenten Congresdag NIFV Nibra 13 maart 2008
Spelsimulaties: het oefenen van buisleidingincidenten Congresdag NIFV Nibra 13 maart 2008 Dick van Bekkum 1 Doel presentatie Scherpte brengen in WAT moet worden geoefend (en wat niet) Aanreiken mogelijkheden
Nadere informatieLuisteren naar de Heilige Geest
Luisteren naar de Heilige Geest Johannes 14:16-17 En Ik zal de Vader bidden en Hij zal u een andere Trooster geven om tot in eeuwigheid bij u te zijn, de Geest der waarheid, die de wereld niet kan ontvangen,
Nadere informatieDi t is mijn missie in mijn advies- en trainingswerk en die van mijn collega s. Ik hoop dat u na afloop van het symposium ook overtuigd bent.
Even voorstellen 1 Di t is mijn missie in mijn advies- en trainingswerk en die van mijn collega s. Ik hoop dat u na afloop van het symposium ook overtuigd bent. 2 Dit zijn de onderwerpen die ik met u wil
Nadere informatieWaarschijnlijkheid in de praktijk. Risicoschatting. Wat is waarschijnlijkheid Wat heeft kans met waarschijnlijkheid te maken?
Waarschijnlijkheid in de praktijk Wat heeft kans met waarschijnlijkheid te maken? Risicoschatting Het kroonjuweel van de veiligheidskunde; Risico-schatting moet je doen met een team; Modellen: Risico-graaf
Nadere informatieThema. Kernelementen. Oplossingsgericht taalgebruik Voorbeeld van communiceren 10 communicatie-tips
Thema Kernelementen Oplossingsgericht taalgebruik Voorbeeld van communiceren 10 communicatie-tips Tips voor de trainer: Doseer je informatie: less is more. Beoordeel wat je gymnasten doen, niet wie ze
Nadere informatieMEE. Ondersteuning bij leven met een beperking. Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking. Voor verwijzers
MEE Ondersteuning bij leven met een beperking Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Voor verwijzers Omgaan met mensen met een licht verstandelijke beperking Veel mensen met een licht
Nadere informatieOp enkele sheets staat in de rechterbovenhoek VOL-VCA. Deze sheets maken deel uit van de VOL-VCA examen-les-stof.
TOOLBOX LMRA LET OP! LEES EERST DE ONDERSTAANDE TEKST. Op enkele sheets staat in de rechterbovenhoek VOL-VCA. Deze sheets maken deel uit van de VOL-VCA examen-les-stof. De cursisten die de cursus Basisveiligheid
Nadere informatieINHOUD Verantwoording 1 De macht van de situatie 2 Koester je zeurende collega 19 3 De calculerende medewerker 4 Respect!
INHOUD Verantwoording 7 1 De macht van de situatie 11 We hebben de neiging te denken dat we zelf bepalen wat we doen, maar in werkelijkheid worden we ook gestuurd door allerlei omstandigheden. 2 Koester
Nadere informatieSamenvatting Verslag van het Veiligheidsonderzoek Aanrijding van een persoon in de sporen Oostende - 21 september 2017
Onderzoeksorgaan voor Ongevallen en Incidenten op het Spoor Samenvatting Verslag van het Veiligheidsonderzoek Aanrijding van een persoon in de sporen Oostende - 21 september 2017 1 December 2018 TABEL
Nadere informatieDeel je kennis. www.focusoptekst.nl
Deel je kennis www.focusoptekst.nl PROGRAMMA 1. Het ontwerp: je inhoud, je doelen, je groep, je werkvormen 2. Je presenta0e: de 1e vijf minuten, interac;e, presenta;etechnieken, powerpoint, zenuwen 3.
Nadere informatieToolbox-meeting Ongevallen voorkomen
Toolbox-meeting Ongevallen voorkomen Unica installatietechniek B.V. Schrevenweg 2 8024 HA Zwolle Tel. 038 4560456 Fax 038 4560404 Inleiding Ingewikkelde en tijdrovende veiligheidsprocedures, persoonlijke
Nadere informatieINTRODUCTIE. Mike Rother / Verbeter Kata Handboek Introductie 1
INTRODUCTIE Mike Rother / Verbeter Kata Handboek Introductie 1 Lean Management Teachers Deze Nederlandse vertaling wordt u aangeboden door: Lean Management Teachers Prins Willem Alexanderlaan 1427 7312
Nadere informatieDit document hoort bij de training voor mentoren blok 4 coachingsinstrumenten, leerstijlen.
Dit document hoort bij de training voor mentoren blok 4 coachingsinstrumenten, leerstijlen. Leerstijlentest van David Kolb Mensen, scholieren dus ook, verschillen nogal in de wijze waarop ze leren. Voor
Nadere informatieWanneer zijn de kinderen klaar voor een zindelijkheidstraining? Kinderen zijn mogelijk klaar voor een zindelijkheidstraining wanneer ze:
Zindelijkheidstraining Net als de meeste ouders kijkt u misschien uit naar de dag dat uw kind geen luiers meer nodig heeft. Uw kind zindelijk maken kan een enorme opgave lijken, vooral wanneer familie,
Nadere informatieSamenvatting Veiligheidsonderzoeksverslag
Onderzoeksorgaan voor Ongevallen en Incidenten op het Spoor Samenvatting Veiligheidsonderzoeksverslag BOTSING TUSSEN 2 GOEDERENTREINEN REMERSDAAL - 1 OKTOBER 2013 December 2014 SAMENVATTING Op vrijdag
Nadere informatiede Wet van Sinterklaas
de Wet van Sinterklaas Een direct ermee aan het werkshop voor iedereen die eerlijk en helder wil communiceren met zichzelf en met alle anderen Stichting Modus Quartus Als je niet duidelijk vraagt wat je
Nadere informatieLeerstijlentest van David Kolb Davy Jacobs, GDD1B
Leerstijlentest van David Kolb Davy Jacobs, GDD1B Inleiding Mensen, studenten dus ook, verschillen nogal in de wijze waarop ze leren. Als je dat weet, begrijp je beter waarom een student iets aanpakt,
Nadere informatieCP16. ziek- en betermelden
CP16 ziek- en betermelden Bent u ziek? Kunt u daarom niet werken? Geef het dan door aan uw baas. Dat is normaal in Nederland. Als u wat langer ziek bent, maakt u een afspraak met de bedrijfsarts. Als u
Nadere informatieEen zichzelf activerend hondenfluitje, gebaseerd op een microchip. Een prettige, stress vrije, unieke training voor zowel hond als baas.
Welkom! Dank u voor uw keuze voor de Dog-e-walk. Deze gebruiksaanwijzing bevat een volledige beschrijving van het gebruik van de traninigshulp Dog-e-walk. Voor een optimaal resultaat adviseren wij u de
Nadere informatiePraktijkwerkboek AKA. Kennismaken met het archief... 4 Je gaat kennismaken met een archief met papieren archiefstukken op het werk.
Praktijkwerkboek AKA Archief 1 Inhoud In het onderdeel Archief ga je kennismaken met het archief van het bedrijf en zelf documenten archiveren. Je doet de opdrachten die hieronder vetgedrukt staan aangegeven.
Nadere informatieNB: Voordat je start met oefeningen/sporten raadpleeg eerst je (huis)arts.
Wellness Guide Lichaamsbeweging Hoe kan lichaamsbeweging je leven verbeteren Voordelen Meer eigenwaarde Betere lichamelijke conditie Meer energie Beter geestelijk uithoudingsvermogen Gelukkiger in het
Nadere informatieOnderwerp: Acute verwardheid of delier
Onderwerp: 1 Informatie over acute verwardheid of delier Voor wie is deze folder bedoeld? Deze folder is bedoeld voor patiënten die worden opgenomen in het Ikazia Ziekenhuis. Zoals de verpleegkundige aan
Nadere informatieVermoeidheid bij een neurologische aandoening
Vermoeidheid bij een neurologische aandoening Vermoeidheid is een algemeen verschijnsel bij verschillende neurologische aandoeningen. Vermoeidheid komt bijvoorbeeld veel voor na een beroerte, bij multiple
Nadere informatieUnispect - Toolbox 8 - Ongevallen
Unispect - Toolbox 8 - Ongevallen Uit onderzoek (CBS) is gebleken dat in het jaar 2000 een kleine 150.000 personen ten minste één arbeidsongeval met letsel is overkomen. Een deel van deze groep overkomt
Nadere informatieVoorbeeld bestelprocedure en annulering van een order
Nadat je in de webshop op een foto hebt geklikt krijg je onderstaand keuzemenu te zien. Kies of je de foto wilt zoals hieronder weergegeven (normaal) of wijzig je keuze in zwart/wit of sepia. Maak bij
Nadere informatieAffirmaties, welke passen bij mij?
Affirmaties, welke passen bij mij? Veel mensen maken gebruik van affirmaties, om hun gevoel, zelfbeeld en gedachten positief te beïnvloeden. Regelmatig hoor ik van cliënten, dat hoe vaak ze ook affirmeren,
Nadere informatieTips voor het geven van training Door: Sjoerd Alvers
Tips voor het geven van training Door: Sjoerd Alvers Inleiding Zoals een speler in het veld leert van zijn fouten, zo moet ook een trainer dit doen. Training geven is een vak apart en dit vak is op onvoorstelbaar
Nadere informatieVertrouwen na hersenletsel, hoe zit dat?
Vertrouwen na hersenletsel, hoe zit dat? Hersenen een populair item Hersenen een populair item Hersenen een populair item Hersenen een populair item Hersenen een populair item Hersenen een populair item
Nadere informatieWELKOM BIJ BOMBERBOT! LES 2: SEQUENTIES I LES 2: SEQUENTIES I WAAR GAAT DEZE LES OVER? INTRODUCTIE
WELKOM BIJ BOMBERBOT! Bij onze lessen horen ook nog een online game, waarin de leerlingen de concepten die ze geleerd krijgen direct moeten toepassen, en een online platform, waarin u de voortgang van
Nadere informatie1. Geeft aan waar zich problemen in de taak voordoen en denkt mee na over oplossingen. 2. Houdt rekening met de mening van anderen.
Snapshot : 15 vragen (1 betekent helemaal niet van toepassing, 6 betekent helemaal van toepassing) 1. Geeft aan waar zich problemen in de taak voordoen en denkt mee na over oplossingen. 2. Houdt rekening
Nadere informatieLCD scherm va LCD scherm
scherm 1. Gebruik scherm Met het in Uw scooter ingebouwde scherm kunt U alle rij-, stuuracties, remmen en bedienen van het voertuig bepalen. De elektrische installatie van de scooter en de elektronica
Nadere informatieBonus: Hoe goed ben jij momenteel?
Bonus: Hoe goed ben jij momenteel? Blad 1 van 20 Hoe goed ben jij momenteel? Iedereen kan zijn leiderschapsvaardigheden aanzienlijk verbeteren met een beetje denkwerk en oefening. Met deze test krijg je
Nadere informatieDoorbreek je belemmerende overtuigingen!
Doorbreek je belemmerende overtuigingen! Herken je het dat je soms dingen toch op dezelfde manier blijft doen, terwijl je het eigenlijk anders wilde? Dat het je niet lukt om de verandering te maken? Als
Nadere informatieBeroepsmatige instelling Bij beroepsmatige instelling wordt gekeken naar wat u motiveert en welke doelstellingen u op werkgebied heeft.
Pagina 1 van 21 BIP-werkgerelateerde persoonlijkheidsvragenlijst Dit rapport geeft een overzicht van uw positie op de vier persoonlijkheidsdimensies die relevant zijn voor het functioneren in een werkomgeving:
Nadere informatieDeel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties
Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna
Nadere informatieZelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld.
Zelfbeeld Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Een kind dat over het algemeen positief over zichzelf denkt, heeft meer zelfvertrouwen.
Nadere informatieHet GROW-model. Deze onderdelen worden hieronder toegelicht. Per onderdeel worden er voorbeeldvragen aangegeven.
Het GROW-model Een ontwikkelingsgesprek is het meest effectief als je de vragen in een bepaalde structuur stelt. Het GROW-model biedt deze structuur. (Whitmore, 1995) Het GROW model bestaat uit de volgende
Nadere informatieHandleiding. Sinner bluetooth scooterhelm
Handleiding Sinner bluetooth helm Sinner bluetooth skihelm Sinner bluetooth scooterhelm Inhoudsopgave 1 Introductie bluetooth 1.1 Bluetooth helm controle knop 1.2 Ondersteunende profielen en functies 1.3
Nadere informatiePraktijkinstructie Bedrijfsoriëntatie 1 (CAL01.1/CREBO:50240)
instructie Bedrijfsoriëntatie 1 (CAL01/CREBO:50240) pi.cal0v2 ECABO, 1 september 2003 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd, overgenomen, opgeslagen of gepubliceerd
Nadere informatieMEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind
MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave
Nadere informatieTIPS VOOR HET COMMERCIËLE TELEFOONGESPREK
TIPS VOOR HET COMMERCIËLE TELEFOONGESPREK 1. Behandel de klant met respect. Hij is net als jij een weldenkend persoon die in staat is een eigen oordeel te vormen. 2. Wek geen verwachtingen waaraan je niet
Nadere informatieINEOS ChlorVinyls. Gedragsveiligheidsprincipes. Veiligheid voor iedereen, DOOR IEDEREEN
INEOS ChlorVinyls 10 Gedragsveiligheidsprincipes 20 Veiligheidsprincipes 20 Veiligheidsprincipes 1. Elk ongeval kan voorkomen worden Je dient hierin ook te geloven, niet alleen meer een slogan Je moet
Nadere informatieCursus Onderwijs en ICT. Programmeren met Visual Basic
Cursus Onderwijs en ICT Jaargang 2, deel 23 (versie 1.0 NL 2-7-2011) Programmeren met Visual Basic door Serge de Beer Inleiding In sommige gevallen biedt het aanbod op de softwaremarkt niet wat je zoekt.
Nadere informatieDe spectaculaire daling van de ongevallenfrequentie begin zestiger jaren is deels een gevolg van betere greep op de techniek, maar vooral van de
Samen sterk voor preventie is een uitstekend begin. Maar als de grenzen waarbinnen veilig gewerkt kan worden eenmaal zijn getrokken staat de volgende fase voor de deur. De integratie van veiligheid in
Nadere informatieTips bij cognitieve stoornissen
Tips bij cognitieve stoornissen Tips bij cognitieve stoornissen Problemen in het denken worden ook wel cognitieve stoornissen genoemd. De meest voorkomende klachten zijn: - Aandachts- en concentratieproblemen.
Nadere informatieZonder dieet lekkerder in je vel!
Zonder dieet lekkerder in je vel! Vijf vragen en vijf stappen om te ontdekken hoe je jouw eetpatroon kunt veranderen en succesvol kunt afvallen. Overgewicht neemt ernstige vormen aan, veel volwassenen
Nadere informatieGEBRUIKSAANWIJZING. Afstandsbediening BRC315D7
GEBRUIKSAANWIJZING 1 3 2 1 4 11 NOT AVAILABLE 12 6 5 5 7 8 14 9 10 19 17 18 21 13 20 15 16 1 ONZE WELGEMEENDE DANK VOOR UW AANKOOP VAN DEZE AFSTANDS- BEDIENING. LEES DE HANDLEIDING AANDACHTIG ALVORENS
Nadere informatieLuisteren, doorvragen en feedback geven
Luisteren, doorvragen en feedback geven Rogier Guns P-GIS 23 April 2007 Doelstelling presentatie LSD methode Actief Luisteren Doorvragen Feedback geven Let op: Sommige technieken lijken (theoretisch) heel
Nadere informatieEbook Nooit Meer Afgeleid. Auteur: Mark Tigchelaar. Nooit Meer Afgeleid. 2012 Mark Tigchelaar www.mtcompany.nl 1
Nooit Meer Afgeleid 2012 Mark Tigchelaar www.mtcompany.nl 1 Delen uit dit E-BOOK zijn afkomstig van de site van www.mtcompany.nl en het boek Haal meer uit je hersenen. MTcompany 2012 Auteur: Mark Tigchelaar
Nadere informatieB².DNA Strategische GedragsVerbetering
Onderhandelen met Resultaat! Krachtig voeren van onderhandelingen USP s kennen, voelen én uitstralen! Vertrouwen in eigen toegevoegde waarde Uitstekende voorbereiding Passende strategie Controle over het
Nadere informatieTime management - logboekanalyse en Eisenhowerschema
pag.: 1 van 5 Time management - logboekanalyse en Eisenhowerschema Tijd is een schaars goed. U heeft als inkoper slechts een beperkte hoeveelheid tijd tot uw beschikking om uw taken uit te voeren. Deze
Nadere informatieHandleiding DEMO Digitaal Wedstrijd Formulier (DWF)
Handleiding DEMO Digitaal Wedstrijd Formulier (DWF) 0 Handleiding DEMO Digitaal Wedstrijd Formulier (DWF) Inhoudsopgave Volleybal.nl account aanmaken... 1 Oefenen met Digitaal wedstrijdformulier thuis...
Nadere informatieInleiding. 1 Handleiding IRMA
1 Handleiding IRMA Inleiding IRMA (ICT Resource Manager) is het registratieprogramma dat gebruikt wordt door ICT AmeRijck. Het staat op de computer in het virtuele kantoor van de Servicedesk. IRMA is niet
Nadere informatie1.1 Relatie verslaving
1.1 Relatie verslaving Typering Iemand wordt relatieverslaafd genoemd als hij denkt niet zonder relatie te kunnen leven. Soms zijn mensen zo afhankelijk van een relatie, dat ze er alles voor doen om die
Nadere informatieB a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1
B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen
Nadere informatieWerking van de Office Connector, en het oplossen van fouten.
Werking van de Office Connector, en het oplossen van fouten. De Office Connector zorgt ervoor dat de Microsoft Officeomgeving gebruikt kan worden als ontwerp en genereeromgeving voor documenten waarbij
Nadere informatieInleiding. Autisme & Communicatie in de sport
Sanne Gielen Inleiding Starten met een nieuwe sport is voor iedereen spannend; Hoe zal de training eruit zien? Zal de coach aardig zijn? Heb ik een klik met mijn teamgenoten? Kán ik het eigenlijk wel?
Nadere informatieEconomie en handel. Assistent logistiek. Deel 6 van 6 Inventariseert de voorraad/magazijninventaris
Economie en handel Assistent logistiek Deel 6 van 6 Inventariseert de voorraad/magazijninventaris Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Tessel Mulder,
Nadere informatie1 SITUATIE 2 TEST. Als ik luister denk ik niet aan andere zaken. Ik laat mensen uitpraten. Ik plaats wat ik hoor in een duidelijk kader
LUISTEREN drs. W. Bontenbal 1 SITUATIE Wanneer u naar een lied luistert, luistert u dan naar de tekst of naar de muziek? Stelt u zich voor dat u zojuist bij een enerverende vergadering vandaan komt, u
Nadere informatieProactief en voorspellend beheer Beheer kan effi ciënter en met hogere kwaliteit
Proactief en voorspellend beheer Beheer kan effi ciënter en met hogere kwaliteit Beheer kan efficiënter en met hogere kwaliteit Leveranciers van beheertools en organisaties die IT-beheer uitvoeren prijzen
Nadere informatieLes 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer. Introductiefase: 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het voorspellen?
Les 2: Voorspellen Tekst: Veilig in het verkeer "Welkom:... " Introductiefase: 1. "Vorige week zijn we begonnen met voorspellen." 2. Vraag: "Kan iemand zich nog herinneren wat de bedoeling was bij het
Nadere informatieThema Informatie vragen bij een instelling
http://www.edusom.nl Thema Informatie vragen bij een instelling Lesbrief 30. Herhaling thema. Wat leert u in deze les? De woorden uit les 27, 28 en 29. Veel succes! Deze les is ontwikkeld in opdracht van:
Nadere informatieAlles wordt anders. Windesheim dinsdag 29 oktober 13
Alles wordt anders Windesheim 14-11-2013 Alles is anders dan je denkt Windesheim 14-11-2013 INHOUD LEZING Uitdagen van een aantal vanzelfsprekendheden die invloed hebben op hoe veiligheidsbeleid gemaakt
Nadere informatieMeldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Gemeente Weert
Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Gemeente Weert Het college van Burgemeesters en Wethouders van Weert overwegende: dat de gemeente Weert verantwoordelijk is voor een goede kwaliteit van
Nadere informatieGedrag beïnvloeden: niet doen!
Gedrag beïnvloeden: niet doen! NOB Symposium duikveiligheid 12 april 2014 Walter Zwaard 1 Sterfte door letsel of geweld (jaarlijkse acute sterfgevallen door uitwendige oorzaken ) Ontwikkeling van Veiligheid
Nadere informatieJaaropgave in The Nanny versie 4B
Jaaropgave in The Nanny Inleiding Binnen iedere kinderopvangorganisatie zullen er specifieke vragen zijn over bepaalde processen binnen The Nanny. Met dit document willen wij u een handreiking geven, zodat
Nadere informatieDe 7 Stappen Naar Een Powerfull Way Of Life
De 7 Stappen Naar Een Powerfull Way Of Life Ben je er helemaal klaar voor??????? Bepaal hier jouw persoonlijke gezondheidsdoel en schrijf dat neer. 1. Brainstorm over situaties waar jij het gewenste gevoel
Nadere informatieNummer Naam. 07.01 Direct koerier, lokaal ongeregeld vervoer. 07.02 Direct koerier, nationaal ongeregeld vervoer
Nummer Naam 07.01 Direct koerier, lokaal ongeregeld vervoer 07.02 Direct koerier, nationaal ongeregeld vervoer 07.03 Systeem koerier, nationaal geregeld vervoer 07.04 Direct koerier, internationaal ongeregeld
Nadere informatieTSI TriMetrix. Victor Voorbeeld. 23 Persoonlijke Talenten
TSI TriMetrix 23 Persoonlijke Talenten Licentiehouder: Laan van Vlaanderen 323 1066 WB Amsterdam INTRODUCTIE Onderzoek heeft uitgewezen dat er een directe relatie bestaat tussen de mate waarin iemand voldoening
Nadere informatieDag 15 - natuurlijk speechen met mind mapping
Dag 15 - natuurlijk speechen met mind mapping Zodra je er op gaat letten zie je dat veel toespraken eigenlijk heel onnatuurlijk overkomen. De spreker staat kaarsrecht achter zijn spreekgestoelte. Hij duikt
Nadere informatieHet doet ons bijzonder genoegen dat u de opleiding KT 2 (KorfbalTrainer 2) gaat volgen.
Beste cursist, Het doet ons bijzonder genoegen dat u de opleiding KT 2 (KorfbalTrainer 2) gaat volgen. U heeft bijgaand de handleiding voor de cursist en die voor de PB (PraktijkBegeleider) digitaal ontvangen.
Nadere informatie9 redenen waarom jouw website geen klanten oplevert.
9 redenen waarom jouw website geen klanten oplevert. Introductie Een goed ingerichte website met een goed uitgevoerde marketingstrategie is het ideale marketing tool voor ondernemers. Een goede website
Nadere informatieCapaciteiten scan. Mw A. Demo. Naam. Datum assessment
Capaciteiten scan Naam Datum assessment Mw A. Demo 4-4 - 2014 Gegevens kandidaat Naam E-mail Mw A. Demo ademo@abc.nl Geboortedatum 23-2 - 1986 Organisatie ABC BV Datum assessment 4-4 - 2014 Doel en reikwijdte
Nadere informatieDe automatische piloot
Sessie 1 De automatische piloot De automatische piloot In de auto rijden we vaak kilometerslang op de automatische piloot, zonder ons er feitelijk van bewust te zijn wat we doen. Zo zijn we er een groot
Nadere informatieVKblog-importer : De gebruiksaanwijzing.
VKblog-importer : De gebruiksaanwijzing. deze gebruiksaanwijzing beschrijft versie 0.1.2 VKblog-importer is een plugin voor WordPress die bedoeld is om blogs van VKblog te importeren in WordPress. Posts
Nadere informatieTITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.
TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende
Nadere informatielyondellbasell.com Versla de Verslaving
Versla de Verslaving Versla de Verslaving Verslaving, in welke vorm dan ook, is een wereldwijd begrip. De consequenties ervan kunnen variëren van chronische ziekten tot ontslag en van financiële ondergang
Nadere informatieLeren reflecteren. Jan Jacobs www.coachjan.be 27-1-2009
2009 Leren reflecteren Jan Jacobs 27-1-2009 Leren Reflecteren Geef me de moed om te veranderen wat ik veranderen moet en kan. Geef me het geduld om te accepteren wat ik niet veranderen kan. Geef me de
Nadere informatieFiche Leerlingen. De plaats op de openbare weg binnen de bebouwde kom
De plaats op de openbare weg binnen de bebouwde kom Kijk naar de fietsers. Kleur de nummers van de fietsers die de verkeersregels volgen en op de juiste plaats rijden groen. Kleur de nummers van de fietsers
Nadere informatie1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule
Werkboek Inhoudsopgave: 1.Inleiding: De Plug & Play Business Formule 2. Het H.A.R.T. model 2.1. H.A.R.T. staat voor: 2.1.1. Mijn verhaal over oprechte communicatie 2.1.1: Hoofd Gebruik de rest van deze
Nadere informatieBreuken in de breuk. 1 Breuken vermenigvuldigen en delen (breuken in de breuk)
Breuken in de breuk update juli 2013 WISNET-HBO De bedoeling van deze les is het repeteren met pen en papier van het werken met breuken. Steeds wordt bij gebruik van letters verondersteld dat de noemers
Nadere informatieTestomgevingen beheer
Testomgevingen beheer Testen brengt het verwachte resultaat en de huidige toestand bij elkaar. Het geeft aanknopingspunten om de planning te maken, het product te verbeteren en om zorgen bij belanghebbenden
Nadere informatieHet Keypad (met segmenten)
Het Keypad (met segmenten) Het JABLOTRON 100 systeem kan worden gebruikt met verschillende type keypads waarmee het systeem kan worden bediend, en die informatie geven omtrent de status van het systeem
Nadere informatieZorg dat je een onderwerp kiest, waarvan je echt meer wilt weten. Dat is interessanter, leuker en makkelijker om mee bezig te zijn.
Werkstukwijzer Deze werkstukwijzer helpt je om een werkstuk in elkaar te zetten. Je vult eerst een formulier in. Op dit formulier komt te staan waar je werkstuk over gaat en hoe je het aanpakt. Met behulp
Nadere informatie