j a a r v e r s l a g 2011 u n i v e r s i t e i t v o o r h u m a n i s t i e k u t r e c h t

Transcriptie

1 j a a r v e r s l a g 2011 u n i v e r s i t e i t v o o r h u m a n i s t i e k u t r e c h t

2

3 j a a r v e r s l a g 2011 u n i v e r s i t e i t v o o r h u m a n i s t i e k u t r e c h t Utrecht, juni 2012

4 2 UNIVERSITEIT VOOR HUMANISTIEK JAARVERSLAG 2011

5 INHOUD Raad van Toezicht 4 Bestuursverslag 5 Kengetallen 6 Missie 7 Woord vooraf 8 1 Bestuur en organisatie 9 2 Onderwijs 12 3 Onderzoek 21 4 Bedrijfsvoering en personeel 28 5 Bibliotheek 30 6 Praktijkcentrum Zingeving & Professie 31 7 Het Kosmopolis Instituut 32 8 J.P. van Praag Instituut 34 9 Financieel verslag Stichting Universiteit... voor Humanistiek 35 Jaarrekening Balans 40 Staat van baten en lasten 40 Kasstroomoverzicht 41 Toelichting 42 Overige gegevens 53 Resultaatbestemming 54 Gebeurtenissen na balansdatum 54 Accountantsverklaring 55 Bijlage... Lijst van publicaties 56 Foto: Arnaud Mooij Universiteit voor Humanistiek JAARVERSLAG

6 Raad van Toezicht Naast zijn vaste taken, zoals het goedkeuren van de jaarlijkse begroting, het instellingsjaarverslag, hield de Raad van Toezicht zich in het verslagjaar intensief bezig met vragen over het vergroten van de toekomstbestendigheid van de universiteit, tegen de achtergrond van aanzienlijke overheidsbezuinigingen en een nieuw bekostigingsregime. In gesprekken met het College van Bestuur over het Strategisch plan is onderzocht onder welke voorwaarden de universiteit zelfstandig kan blijven voortbestaan. Hiervoor bleek een reorganisatie noodzakelijk. De raad heeft het College van Bestuur in de voorbereiding daarvan kritisch bevraagd en met adviezen bijgestaan. De raad heeft het College van Bestuur ook kritisch gevolgd en geadviseerd in de voorbereiding van het convenant voor overname van de leerstoelgroep Zorgethiek van de Universiteit Tilburg. Omdat zijn voorzitter in dienst is van deze universiteit is hij niet bij de beraadslagingen betrokken geweest. In het verslagjaar heeft de raad het College van Bestuur bevraagd over wijze van het examineren en het functioneren van de examencommissie van de universiteit. De raad heeft zich er van vergewist dat de eisen die de Wet aan de wijze van het examineren en het functioneren van de examencommissie stelt binnen de universiteit zorgvuldig worden gevolgd. Het bestuur van de stichting Universiteit voor Humanistiek houdt overeenkomstig artikel 9 van de statuten van de stichting als Raad van Toezicht controle en toezicht op de instelling. De raad is in 2011 vijf keer bijeen geweest. Voorafgaande aan iedere vergadering met het College van Bestuur komt zij in eigen kring bijeen. De Raad van Toezicht heeft voorts de universiteitsraad in een gezamenlijke vergadering in de gelegenheid gesteld de algemene gang van zaken in de universiteit met hem te bespreken. Op 31 december 2011 bestond de Raad van Toezicht uit de volgende leden: Dhr. prof. dr. A. de Ruijter (voorzitter) Dhr. drs. C.W.A. Gerritsen (portefeuillehouder financiën) Mw. dr. J. Leest Dhr. mr.dr. R.G. Louw Dhr. drs. J.J. Dijkstra De raad is van oordeel dat hij in zijn optreden het principe van onafhankelijkheid steeds heeft geëerbiedigd. De raad spreekt zijn waardering uit voor alles wat het college van bestuur, medewerkers en studenten in 2011 voor de universiteit hebben gedaan. Prof.dr. A. de Ruijter Voorzitter van de Raad van Toezicht 4 Universiteit voor Humanistiek JAARVERSLAG 2011

7 Bestuursverslag 2011 Universiteit voor Humanistiek JAARVERSLAG

8 Kengetallen Instroom studenten per 1 oktober Eerstejaars Bachelor Eerstejaars Minor Eerstejaars Master Studentenpopulatie per 1 oktober Bachelor Minor Master Doctoraal Totaal Rendementen per 31 december Graden Bachelor Graden Master Graden Doctoraal Doctorsgraden (promoties) Exploitatie (bedrag x 1.000) Rijks- en overige bijdragen Opbrengst werk voor derden Exploitatie resultaat Vermogen (bedrag x 1.000) Eigen Vermogen Totaal Vermogen Solvabiliteitsratio 0,72 0,71 0,71 0,48 0,47 Liquiditeit (bedrag x 1.000) Liquide middelen Netto werkkapitaal Current ratio 0,9 0,7 0,6 1,9 1,7 Beleggingen Personeel Gemiddelde personeelsbezetting (fte) Totale lasten personeel in dienst Bron: Instellingsadministratie Foto: Arnaud Mooij 6 Universiteit voor Humanistiek JAARVERSLAG 2011

9 Foto: Jos Kuklewski Missie De Universiteit voor Humanistiek is een levensbeschouwelijke universiteit geïnspireerd door het humanisme. De universiteit ziet het als haar missie de humanistiek als nieuwe menswetenschap en als academische beroepsopleiding te ontwikkelen. Zij realiseert daartoe kwalitatief hoogstaand wetenschappelijk onderzoek en onderwijs vanuit het humanistische gedachtegoed en leidt professionals op die zich richten op vraagstukken van zingeving en humanisering in onze complexe maatschappij. Zij draagt zo bij aan zinvol leven in een humane samenleving. Universiteit voor Humanistiek JAARVERSLAG

10 Woord vooraf Foto: JArnaud Mooij Als levensbeschouwelijke universiteit op humanistische grondslag heeft de Universiteit voor Humanistiek zich de afgelopen decennia ontwikkeld tot een erkend academisch kenniscentrum met een duidelijk eigen profiel. De universiteit legt zich toe op de wetenschappelijke bestudering van eigentijdse sociale, ethische en levensbeschouwelijke vraagstukken. Zij richt zich op werkvelden waar ethische en existentiële vragen tot de kern van de professionele praktijk behoren, zoals geestelijke verzorging, levensbeschouwelijke en morele educatie en advieswerk rond integriteitsvraagstukken in organisaties. De urgentie van dit soort vraagstukken neemt toe in onze complexe samenleving, evenals de noodzaak om ze het hoofd te kunnen bieden. Te midden van deze dynamiek scherpt de UvH haar profiel verder aan in relatie tot academische en maatschappelijke partners. Uitgangspunt van deze profilering is dat de humanistiek een belangrijke toegevoegde waarde heeft voor het Nederlandse universitaire bestel. Daarin ligt de kracht van de UvH. Als kleine, zelfstandige universiteit is zij echter ook kwetsbaar. In het recent voor de UvH van kracht geworden bekostigingsstelsel is het bekostigingsniveau van de universiteit sterker afhankelijk van fluctueringen in de studenteninstroom en rendementen. De universiteit heeft bovendien rekening te houden met forse bezuinigingen van overheidswege. Tegen deze achtergrond is het noodzakelijk heldere keuzes te maken in de inzet van personele en financiële middelen. De UvH stond in 2011 voor de grote uitdaging om hervormingen door te voeren die kosten besparen, inkomsten verhogen en tegelijkertijd de weg vrijmaken voor verbeteringen op het gebied van onderwijs, onderzoek en valorisatie. Dat is de inzet van een in 2011 in gang gezet reorganisatietraject, gericht op een versterking van de positie van de UvH binnen de context van veranderende omstandigheden voor het hoger onderwijs in Nederland. Het jaar 2011 was intensief en vroeg veel van onze medewerkers en studenten. Hun betrokkenheid, inzet en enthousiasme maken dat de UvH de toekomst met vertrouwen tegemoet kan zien. Namens het College van Bestuur, Prof. dr. Hans A. Alma, rector 8 UNIVERSITEIT VOOR HUMANISTIEK JAARVERSLAG 2011

11 1 Bestuur en organisatie In 2011 kondigde de overheid ingrijpende maatregelen aan in het hoger onderwijs. Het beleid van het kabinet Rutte kenmerkt zich enerzijds door hoge ambities, ontleend aan het rapport van de Commissie Toekomstbestendig Hoger Onderwijsstelsel (de zogenaamde commissie Veerman). De commissie pleit voor een sterkere profilering van universiteiten en een op doelgroepen toegesneden onderwijsaanbod. Deze ambities passen bij het strategisch beleid van de Universiteit voor Humanistiek. Maar daar waar de commissie Veerman benadrukt dat forse investeringen in het hoger onderwijs nodig zijn, laat het kabinet zijn ambities gepaard gaan met aanzienlijke bezuinigingen. De universiteit kan in deze context haar missie alleen realiseren door zich scherp te profileren en prioriteiten te stellen, gecombineerd met een flinke reductie van uitgaven en heldere keuzes in de inzet van personele en financiële middelen. Een reorganisatie van de universiteit is daardoor onvermijdelijk gebleken. In 2011 werden de voorbereidingen getroffen voor deze reorganisatie. Strategisch Plan In het voorjaar is het Strategisch Plan vastgesteld. In het plan stelt de universiteit zich de volgende hoofddoelstellingen: De universiteit zet zich krachtig in voor haar levensbeschouwelijke identiteit. Dit vraagt een levendig gesprek over de plaats van levensbeschouwing en levensbeschouwelijke universiteiten in de 21e-eeuwse samenleving. Dat gesprek wordt zowel intern als met externe partners gevoerd, steeds vanuit de inzet levensbeschouwing in het algemeen en humanisme in het bijzonder een centrale plaats te geven in het onderwijs en onderzoek van de universiteit. In de planperiode wordt het academisch profiel van de universiteit versterkt. Wetenschappelijk onderzoek is de basis voor onderwijs en valorisatie. De aansturing van het onderzoek, ondergebracht in een beperkt aantal projecten, wordt met het oog daarop versterkt. Het profiel van de humanistiek als academische beroepsopleiding wordt verscherpt. Er worden minder vakken aangeboden, in een grotere onderlinge samenhang en met meer verdieping. Centraal in de opleiding staan de professionals, die op academisch niveau worden toegerust voor de omgang met existentiële en ethische vragen in hun beroepspraktijk. De continuïteit van de universiteit wordt door het aangaan van intensieve vormen van samenwerking met een of meer strategische partners veiliggesteld. Dit betreft zowel inhoudelijke samenwerking op het gebied van onderwijs en onderzoek als praktische samenwerking bij het delen van voorzieningen. Voorbereiding reorganisatie In het nieuwe, recent ingevoerde bekostigingsstelsel is het bekostigingsniveau van de universiteit sterker onderhevig aan fluctueringen door een variërende studenteninstroom en wisselende rendementen. Hierdoor ontvangt de Universiteit voor Humanistiek de komende jaren een lagere rijksbijdrage. De universiteit moet bovendien rekening houden met forse bezuinigingen van overheidswege. Personele en financiële middelen moeten anders worden ingezet. Om kosten te beperken en inkomsten te doen stijgen op een manier die tegelijkertijd verbeteringen op het gebied van onderwijs en onderzoek mogelijk maakt, is een reorganisatie noodzakelijk. De voorbereiding hiervan is in het verslagjaar gestart. De reorganisatie krijgt per 1 september 2012 zijn beslag. Leerstoelgroep Zorgethiek In 2011 is een convenant met de Universiteit Tilburg tot stand gekomen waarin de overname van de leerstoelgroep Zorgethiek door de Universiteit voor Humanistiek is geregeld. In het verlengde daarvan worden stappen ondernomen om de masteropleiding Zorgethiek en beleid te verhuizen van de Universiteit Tilburg naar de Universiteit voor Humanistiek. In het najaar van 2011 werd de doelmatigheidstoets met goed gevolg doorlopen. In het voorjaar van 2012 vindt de Toets Nieuwe Opleidingen (TNO) plaats. Universiteit voor Humanistiek JAARVERSLAG

12 Werkveldoverleg In 2011 is er naast het bestaande werkveldoverleg op het terrein van de Geestelijke begeleiding ook werkveldoverleg ingesteld op respectievelijk de gebieden Kritische organisatie- & interventiestudies en Educatie. Daarmee zijn er nu ook gestructureerde contacten met deze beide werkvelden. Het overleg heeft een adviserende rol inzake de masteropleiding Humanistiek. Het werkveldoverleg is betrokken in de besluitvorming over de vaststelling of wijziging van de eindtermen van de masteropleiding, de wijziging van de opleidingsduur en over de vaststelling van of belangrijke wijzigingen in het mastercurriculum. Samenwerking met het Humanistisch Verbond In aansluiting op hun strategische plannen maakten de universiteit en het Humanistisch Verbond afspraken om de onderlinge samenwerking te intensiveren. Het centraal stellen van het levensbeschouwelijk profiel van de universiteit is in de toekomst van groot belang. Beide organisaties zoeken actief naar mogelijkheden om elkaar wederzijds te versterken. Zo wil men samen optrekken in het organiseren van publieksevenementen. Ook zoeken de partners naar nieuwe formules voor de uitgave van hun tijdschriften. Samenwerking in de Humanistische Alliantie De universiteit speelde een actieve rol in de Humanistische Alliantie. Hoogleraren prof. dr. Joep Dohmen, prof. dr. Joachim Duyndam en prof. dr. Harry Kunneman leverden op 23 maart een bijdrage aan het programma van de Alliantiedag 2011, waarop de tiende verjaardag van de Alliantie gevierd werd. De universiteit wordt in het Bestuur van de Alliantie vertegenwoordigd door haar rector. Het bestuur besprak het voornemen van de universiteit om intensiever samen te werken met humanistische partnerorganisaties. De universiteit zoekt daarom aansluiting bij de concrete streefdoelen van het Samenwerkingsplan van de Humanistische Alliantie. De universiteit was in Alliantieverband ook betrokken bij het tot stand komen van het nieuwe Meerjarenprogramma van het Humanistisch Verbond. In de Algemene Ledenvergadering van de Humanistische Alliantie in december is mevrouw prof. dr. Hans Alma thans rector van de universiteit per 1 juli 2012 benoemd tot voorzitter van de Alliantie. Nieuwe bijzondere leerstoelen Aan de universiteit zijn de volgende nieuwe bijzondere leerstoelen gevestigd: een bijzondere leerstoel Levensbeschouwing en geestelijke volksgezondheid, met bijzondere aandacht voor psychiatrie, gevestigd door het Kenniscentrum voor Levensbeschouwing en Geestelijke Volksgezondheid (KSGV) en een bijzondere leerstoel Humanisering van technologieën gevestigd door de Stichting Debat over Biotechnologie. Voor beide leeropdrachten wordt in de eerste helft van 2012 een bijzonder hoogleraar benoemd. Daarnaast zijn de bijzondere leerstoelen Presentie en Zorg en Presentie en GGZ aan de universiteit gevestigd. Het gaat om bestaande leerstoelen vanwege de Stichting Presentie en de Stichting Maatschappelijke Activering, waarop respectievelijk prof. dr. A.J. Baart en prof. dr. M.A. Goossensen zijn benoemd. De vestiging houdt verband met de overgang van de leerstoelgroep Zorgethiek van de Universiteit Tilburg naar de Universiteit voor Humanistiek. College van Bestuur Op 31 december 2011 bestond het College van Bestuur uit de volgende leden: Mw. prof. dr. Hans Alma (rector en voorzitter) Mw. prof. dr. Gerty Lensvelt-Mulders Code goed bestuur universiteiten Bij de bestuurlijke inrichting van de universiteit zijn de in de Code goed bestuur universiteiten opgenomen regels gevolgd. 10 UNIVERSITEIT VOOR HUMANISTIEK JAARVERSLAG 2011

13 Medezeggenschap De Universiteitsraad verdiepte zich in 2011 in de volgende onderwerpen: het Strategisch plan , de ophanden zijnde bezuinigingen, de reorganisatie van de universiteit die in 2012 zijn beslag moet krijgen, en de herziening van het onderwijs in de bachelor en master voor het studiejaar 2012/2013. De Universiteitsraad stemde in met de avondopenstelling en de aanpassing van het onderwijsrooster, en gaf een positief advies over het studentenstatuut en de begroting Om een zorgvuldig advies te kunnen formuleren over de herziening van de bachelor en master, organiseerden de studenten van de raad extra achterbanbijeenkomsten en hielden een enquête. De Universiteitsraad opereerde slagvaardig, kritisch en opbouwend in een goede en zakelijke relatie met het College van Bestuur. De raad hield medewerkers en studenten regelmatig op de hoogte van zijn werkzaamheden via de Nieuwsflits. In 2011 vond voor het eerst het jaarlijks overleg plaats met de Raad van Toezicht. In 2011 bestond de Universiteitsraad uit de volgende leden: de studenten Myrte van de Klundert, Fleur Nollet, Dieko Boekel en Steven Menke. Vanuit het ondersteunend personeel Roy Jansen (secretaris) en Gerard Linde. Vanuit het wetenschappelijke personeel Carmen Schuhmann en Jantine Maaskant. Halverwege het jaar heeft er een bestuurswisseling plaatsgevonden. Myrte van de Klundert trad terug als voorzitter en haar functie werd overgenomen door Jantine Maaskant. Fleur Nollet werd vicevoorzitter. Foto: Tobias Rothe Op 15 maart hield prof.dr. Roelof Hortulanus zijn inaugurele rede Ambivalenties in het sociale domein. Universiteit voor Humanistiek JAARVERSLAG

14 2 ONDerwijs In 2011 is hard gewerkt aan de voortgaande verbetering van het onderwijs in de bachelor, master en premaster Humanistiek. Het bachelorprogramma is verder aangepast en de werkgroep masteronderwijs heeft het curriculum van de master geëvalueerd en waar nodig herzien. Het rendement van de opleidingen is verbeterd en er schreven zich een kwart meer eerstejaarsbachelorstudenten in. De Graduate School mocht zich in haar tweede jaar al verheugen in internationale belangstelling. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de Commissie Doelmatigheid Hoger Onderwijs adviseerden positief in de doelmatigheidstoets van de master Zorgethiek en Beleid. In het voorjaar van 2012 wordt ook de NVAO accreditatie verwacht. Uit de Nationale Studentenenquête bleek opnieuw dat studenten Humanistiek hun onderwijs zeer hoog waarderen. BACHELOR, MASTER EN premaster HUMANISTIEK Het reguliere onderwijs aan de universiteit bestaat uit een bachelor en een master Humanistiek. Beide bestaan uit een driejarige opleiding van 180 ECTS. Daarnaast biedt de universiteit een premasterprogramma aan. In 2011 zijn voorbereidingen getroffen om Humanistiek krachtiger te profileren als academische beroepsopleiding. Centraal in de opleiding staat de vorming van professionals, die op academisch niveau worden toegerust voor de omgang met existentiële en ethische vragen in hun beroepspraktijk. De bachelor is gericht op een brede academische vorming. Studenten leggen een stevig fundament voor een masterstudie, en hebben tevens een goede basis om de arbeidsmarkt te betreden. De masteropleiding Humanistiek is een driejarige, voltijdse wetenschappelijke beroepsopleiding met, net als in de bachelor, veel aandacht voor zowel theorie als praktijk. De master bereidt studenten, afhankelijk van hun persoonlijke talenten, voor op de volgende werkterreinen: Geestelijke begeleiding Educatie Organisatie en beleid Wetenschap en onderzoek 1 Voor alle studentgegevens in dit verslag geldt dat de instellingsadministratie de bron is. Onder instroom verstaan we alle studenten die op 30 september voor het eerst aan de opleiding stonden ingeschreven. Deze studenten vormen tevens het cohort van dat jaar. Bij de bachelor wordt het rendement berekend over de herinschrijvers. Dat zijn alle studenten van een cohort die zich op 30 september opnieuw inschreven aan de opleiding. BACHELOR HUMANISTIEK Aanpassing curriculum In het academisch jaar is een bachelorscriptie ingevoerd. Om studenten goed voor te bereiden op dit afsluitend werkstuk van 10 ECTS is het curriculum voor Wetenschapstheorie, Methodologie en Onderzoeksleer bijgesteld. In 2011 zijn veranderingen voorbereid die in het studiejaar hun beslag krijgen. Zo wordt het onderwijs modulair ingericht met onderdelen van 7,5 ECTS om de studeerbaarheid te bevorderen. Ook bereidt de bachelor gerichter voor op uitstroom naar de arbeidsmarkt, en wordt de minor teruggebracht van 28 ECTS naar 15 ECTS. Daarnaast is een extracurriculair programma van 15 ECTS beoogd voor excellente studenten. Zij kunnen bijvoorbeeld een tweedegraadsbevoegdheid behalen in humanistisch vormingsonderwijs, een studieprogramma in het buitenland volgen, of kiezen voor een premaster elders. Instroom, populatie en diploma s 1 De bachelor kende in september 2011 een verhoogde instroom van 25 procent: er meldden zich 75 eerstejaars aan tegenover 59 studenten het jaar daarvoor. Het totaal aantal inschrijvingen in de bachelor is daarmee gestegen met 10 procent. Het aantal studenten dat het bachelordiploma kreeg uitgereikt is eveneens hoger dan het vorige kalenderjaar: 52 tegenover 35 in Instroom bachelor Totaal stijging/daling Man Vrouw VWO Prop HBO Toelatingsonderzoek % UNIVERSITEIT VOOR HUMANISTIEK JAARVERSLAG 2011

15 Totaal inschrijvingen bachelor Totaal stijging/daling Man Vrouw Buitenlandse nationaliteit % Diploma s bachelor Verschil Bachelor diploma % Studieuitval De studieuitval van de eerstejaarsbachelorstudenten is in 2011 omlaaggegaan. Lag het gemiddelde van eerdere cohorten op zo n 20 tot 25 procent (met een uitschieter in 2009 van 42 procent), in 2011 viel er 16 procent na het eerste jaar af. In september 2010 begonnen 59 eerstejaars aan hun bachelor Humanistiek. Zeven studenten schreven zich uit voor februari 2011, 46 studenten kregen na een jaar een positief advies, 5 kregen een voorlopig advies, en één student een bindend negatief advies. Ook de uitval in het tweede en derde jaar is aan het dalen. De universiteit neemt zich voor om deze dalende trend voort te zetten. Een belangrijke rol speelt hierbij het bindend studieadvies, en het hieraan voorafgaande preadvies, dat de studieadviseur halverwege het collegejaar aan de eerstejaarsstudenten geeft. Studieuitval per cohort Uitval in 1e jaar Uitval in 2e en 3e jaar Cohort % 22% Cohort % 14% Cohort % 10% Cohort % 5% Cohort % (8%) Cohort % Foto: Gerard Linde Op 28 oktober ontvingen 43 studenten hun bachelordiploma. Universiteit voor Humanistiek JAARVERSLAG

16 Studierendement Het rendement van de bacheloropleiding is de afgelopen jaren verbeterd (zie tabel). Alleen de resultaten van cohort 2007 blijven achter bij het algemene beeld. Uiteindelijk behaalt tussen de 75 en 80% van de herinschrijvers het bachelordiploma. Afstudeerrendement per cohort Percentage afgestudeerden ten opzichte van herinschrijvers 2 Binnen 3 jaar Binnen 4 jaar Totaal (per ) Cohort % 37% 77% Cohort % 39% 78% Cohort % 43% 70% Cohort % 59% 80% Cohort % 57% Cohort % PREMASTER HUMANISTIEK De premaster Humanistiek bestond in 2011 uit een eenjarig programma van 30 ECTS. Het programma is in de eerste plaats een inhoudelijke voorbereiding op de master Humanistiek. Afgestudeerden van andere universiteiten en hogescholen die met goed gevolg de premaster hebben afgerond, kunnen doorstromen naar de master Humanistiek. De premaster is ook geschikt voor studenten van andere universiteiten en hogescholen die kennis willen maken met de humanistiek. Zij kunnen de premaster Humanistiek vaak inbrengen in de vrije ruimte van hun bachelor. Man/vrouw 32% / 68% Vooropleiding 62% hbo, 38% wo Inschrijfstatus 32% externe student, 68% contractant In 2011 startten 45 studenten het premasterprogramma, 4 studenten uit vorige jaren schreven zich opnieuw in, zodat het totaal aantal inschrijvingen 49 was. Van de instroom had 74 procent al een hboof wo-diploma. De overige 26 procent volgde elders een studie en schreef zich in voor de premaster als externe student. Van de 45 premasterstudenten volgden 31 studenten het onderwijs op basis van contractonderwijs, de overige 14 studeerden aan een andere hbo- of wo-instelling en volgden het programma in hun vrije ruimte. 24 premasterstudenten behaalden het certificaat. Van cohort 2010 stroomde 37,5 procent direct door naar de master Humanistiek. Daarmee vormt de premaster een belangrijke schakel in de doorstroom van het hbo naar de master Humanistiek. Instroom premaster Totaal Stijging/daling Man Vrouw Contractant 2e inschrijving Vooropleiding hbo Vooropleiding wo ,5% Totaal inschrijvingen premaster Verschil Premaster % MASTEROPLEIDING HUMANISTIEK Aanpassing curriculum De universiteit stelt zich tot doel om academisch gevormde professionals op te leiden die goed zijn toegerust voor de omgang met existentiële en ethische vragen. Daartoe wordt het curriculum van de master in aangepast. Hiervoor zijn in 2011 voorbereidingen getroffen in nauw overleg met de verschillende praktijken waarin humanistisch geestelijk verzorgers werkzaam zijn. Met de werkvelden is overleg geweest over het samenstellen van het curriculum, de eisen die nieuwe tijden stellen aan hoogopgeleide professionals en de manier waarop de werkvelden beter betrokken kunnen worden bij het onderwijs. Universiteit voor Humanistiek JAARVERSLAG

17 Instroom, populatie en diploma s De instroom in de master is vrijwel gelijk gebleven, 49 studenten startten met hun opleiding tussen oktober 2010 en oktober Er zijn wel beduidend meer masterdiploma s uitgereikt in Het totaal aantal afgestudeerde humanistici sinds de oprichting van de universiteit komt daarmee per 31 december 2011 op 380, waarvan 287 in het oude doctoraalprogramma en 93 in het masterprogramma. Instroom master Totaal Stijging/daling Man Vrouw Herkomst bachelor Herkomst premaster Humanistiek 49 +4% Totaal inschrijvingen master Totaal stijging/daling Man Vrouw Buitenlandse nationaliteit % Diploma s master Verschil Premaster % Studieuitval De uitval in de master na het eerste jaar blijft aan de hoge kant. Van studenten mag worden verwacht dat zij na bachelor of premaster een goede afweging maken over hun vervolgstudie, en de opleiding ook daadwerkelijk afmaken. Cohort 2008 scoort het beste met slechts 4 procent uitval. De Universiteit voor Humanistiek streeft ernaar de uitval in het tweede en derde masterjaar te beperken tot hooguit 10 procent. Studieuitval per cohort Uitval in 1e jaar Uitval in 2e en 3e jaar Cohort % 0% Cohort % 8% Cohort % 4% Cohort % 0% Cohort % (5%) Cohort % Studierendement Het rendement van de masteropleiding is sterk verbeterd. In vier jaar is het percentage na drie jaar afgestudeerden gestegen naar 32%. Ook het rendement na vier jaar afgestudeerden is gestegen naar 41%. Afstudeerrendement per cohort Percentage afgestudeerden ten opzichte van de instroom Binnen 3 jaar Binnen 4 jaar Totaal (per ) Cohort % 25% 62% Cohort % 28% 50% Cohort % 41% Cohort % Stages In 2010 werden 52 stages afgerond. Masterstudenten kiezen een stage voor een of twee van de afstudeervarianten: geestelijke begeleiding (58 procent in 2010), kritische organisatie- en interventiestudies (13 procent), educatie (17 procent) en levensbeschouwing & onderzoekleer (12 procent). In het bachelor- en premasteronderwijs is een verdere integratie van het vaardighedenonderwijs bewerkstelligd. De betrokken docenten beoordeelden de verschillende praktijkvakken intersubjectief door middel van een overkoepelend portfolio. Universiteit voor Humanistiek JAARVERSLAG

18 Hoorcolleges online Hoorcolleges online Word wijzer vanuit je luie stoel! In 2011 produceerde de universiteit in samenwerking met omroep HUMAN drie series hoorcolleges voor een breed publiek. Hoogleraren en docenten verzorgden kritische en beschouwende colleges over actuele vragen, opgenomen in een studio, en gratis te downloaden van de website als mp3-bestand. Tegelijk werden de voorbereidingen getroffen voor de opname en publicatie van drie nieuwe series in Kijk op Laat je niet gek maken! Door Socrateshoogleraar prof. dr. Joachim Duyndam Van Ben Saunders tot de PVV en van De Wereld Draait Door tot de ipad. Continu kunnen we aansluiten bij een trend of ons er juist tegen verzetten. Maar doen we dit omdat we zelf hebben nagedacht of omdat we meelopen? Hoe kun je veerkrachtig zijn in een tijd waarin media en markt domineren? Duyndam gaat in op de voortzetting van de grote strijd van humanist Jaap van Praag, analyseert de rol van voorbeeldfiguren, en onderzoekt wat nu eigenlijk echte empathie is. Dilemma s van de democratie. Door onderzoekers van projectgroep Burgerschap in een Interculturele Samenleving Niet alleen Nederland is bang, ook in de rest van de wereld heerst de angst voor het vreemde. En dat in een tijd dat de contacten tussen verschillende landen en culturen steeds veelvuldiger worden. Of misschien juist daardoor. Het is volgens universitair docent Laurens ten Kate aan de wetenschap om te proberen te begrijpen waar die angst vandaan komt. Vier colleges over de uitdagingen waar een groot ideaal, de democratie, geen eenduidig antwoord op geeft. Voorbij het dikke-ik: hoe nu verder? Door prof. dr. Harry Kunneman Met deze hoorcollegereeks zet hoogleraar Harry Kunneman het project voort dat hij met zijn bekende boek Voorbij het dikke-ik is begonnen. Kunneman merkt dat veel mensen menen dat ze weinig greep hebben op de steeds groter wordende wereld. Daarom bemoeien ze zich maar nergens mee en trekken zich terug in hun eigen leven. Het is volgens de hoogleraar echter wel degelijk mogelijk om invloed uit te oefenen op grote vraagstukken zoals duurzaamheid, rechtvaardigheid en zingeving. ONDERWIJSBELEID EN -KWALITEITSZORG In het voorjaar van 2011 verscheen de interne midterm review. Deze evaluatie is gedaan binnen de kaders van de nieuwe accreditatie-eisen. Alle noodzakelijke verbeteringen zijn daarbij in kaart gebracht en dat heeft geleid tot bijstellingen in het onderwijsbeleid en in de kwaliteitszorg.in het najaar van 2011 werd een curriculumenquête afgenomen bij 43 afstuderende bachelors (respons van 28). Rendementsbeleid In het kader van de prestatieafspraken, begrotingsprognoses en de komende visitatie zijn de onderwijsprestaties in termen van instroom, uitval en rendement verder in kaart gebracht en zijn streefdoelen aangescherpt. In de notitie Studierendement bij de UvH (oktober 2011) is in beeld gebracht wat de universiteit doet en zou kunnen doen om studievertraging te voorkomen en het aantal nominaal afstudeerders te vergroten. Ondanks gunstige kenmerken zoals kleinschaligheid, sterke binding en persoonlijke aandacht lijkt het studietempo en afstudeerrendement namelijk nog voor verbetering vatbaar. De verbetermaatregelen behelzen onder meer de studeerbaarheid van de opleiding, verbetering van de voorlichting bij werving van nieuwe studenten, en het actief verbeteren van studievaardigheden van studenten door studie- en tentamentraining. In 2012 krijgt dit verdere bestendiging in periodieke rapportages en daarmee verbonden verbetermaatregelen. De geformuleerde streefdoelen worden in het kader van de prestatieafspraken herzien, mede door eisen aan de brongegevens. Naast de eigen administratie gaat de universiteit namelijk gebruik maken van landelijk gehanteerde brongegevens (1CijferHO) met specifieke definities die vergelijking met andere opleidingen en instellingen mogelijk maken, en ook landelijk zijn gevalideerd. 16 UNIVERSITEIT VOOR HUMANISTIEK JAARVERSLAG 2011 Universiteit voor Humanistiek JAARVERSLAG

19 Foto: Arnaud Mooij Op de Opening van het Academisch Jaar op 5 september sprak prof.dr. Halleh Ghorashi over De kracht van verhalen. Ghorashi is bijzonder hoogleraar Management van diversiteit en integratie aan de Vrije Universiteit. Toetsbeleid Om het toetsbeleid verder te verbeteren, is in november 2010 een begin gemaakt met het strakker monitoren van de toetsresultaten. Ook de diversiteit en kwaliteit van de toetsen zijn in die periode in beeld gebracht. In het voorjaar van 2011 hebben de uitkomsten van dit onderzoek geleid tot het opstellen van een lijst met toetsvormen, die wordt gebruikt als basis voor de cursusbeschrijvingen in de OER. Het toetsen is als eigenstandig onderwerp opgenomen in het evaluatieprotocol, waardoor gestructureerde feedback van studenten over elke toets verkregen wordt. Zo houdt de universiteit zicht op en controle over de verdeling van toetsvormen over het gehele curriculum en krijgen studenten de gelegenheid om hun kennis en vaardigheden op uiteenlopende manieren te laten toetsen. Om ook het wetenschappelijk personeel voor te bereiden op de veranderde eisen die aan het toetsen worden gesteld, is tijdens de jaarlijkse studiedag opnieuw ingegaan op het belang van goede toetsing en van feedback tijdens en na de cursus. Ook voor jonge docenten en promovendi die hun Basiskwalificatie Onderwijs (BKO) willen halen is een workshop ingericht die geheel over toetsen en feedback gaat. Onderwijskwaliteitszorg In de eerste helft van 2011 zijn pilots uitgevoerd voor het digitaliseren van de cursusevaluaties en het variëren van het moment van evaluatie. Aan het begin van het academisch jaar is de universiteit begonnen met het evalueren van cursussen direct volgend op het tentamen en met het automatiseren van de evaluaties. Door het verhogen van de snelheid en capaciteit van het evaluatieproces is er meer aandacht mogelijk voor de follow-up van evaluaties. Vanwege de verplaatsing van de executive master Zorgethiek en beleid van de Universiteit van Tilburg naar de Universiteit voor Humanistiek per september 2013 is een macrodoelmatigheidstoets uitgevoerd en met succes doorlopen. In maart 2012 volgt de visitatie in het kader van de Toets Nieuwe Opleidingen (TNO). Veel van de voorbereidende werkzaamheden, zoals dossiervorming en het schrijven van de zelfevaluatie, zijn in 2011 verricht. Rechtsbescherming studenten In oktober 2010 is het digitale klachtenloket van de universiteit opengesteld, overeenkomstig artikel 7.59a van de WHW. Vanaf de datum van openstelling tot 1 november 2011 zijn twaalf klachten binnengekomen over uiteenlopende zaken: rumoer in de bibliotheek in het bijzonder bij en rond de studie- en werkplekken; te laat terugkrijgen van een cijfer; de onbereikbaarheid van een coördinator van een studieonderdeel; de beoordeling van een tentamen en de slechte communicatie over het uitstel van de start van de module. Bij alle binnengekomen klachten heeft de klachtencoördinator met succes een bemiddelende rol gespeeld. Universiteit voor Humanistiek JAARVERSLAG

20 studentenenquê te studentenenquê te Nationale studentenenquête: UvH opnieuw hoge score In 2011 deed de Universiteit voor Humanistiek opnieuw mee aan de Nationale Studentenenquête. Net als andere jaren was de waardering van de studenten voor hun opleiding hoog. De UvH scoorde op tien van de vijftien thema s significant hoger dan het landelijk gemiddelde. Zo waren de studenten zeer tevreden over het niveau van de opleiding (4,23 tegenover een landelijk gemiddelde van 3,92), de mate waarin de inhoud stimulerend is (4,35 tegenover 3,76), de actualiteit (4,14 tegenover 3,86), de werkvormen (3,98 tegenover 3,70), de inhoudelijke deskundigheid van docenten (4,52 tegenover 4,18), betrokkenheid van docenten bij de studenten (4,37 tegenover 3,66) en de mate waarin docenten inspirerend zijn (4,35 tegenover 3,62). Tot slot kregen de vragen over voorbereiding op de beroepsloopbaan een relatief hoge score. Zwakker dan gemiddeld scoorden we op studiefaciliteiten. Er zijn inmiddels maatregelen tot verbetering genomen. Internationalisering In 2011 ontving de Universiteit het extended charter van het Erasmus Lifelong Learning Programme. Dat maakt het voor docenten en studenten nog aantrekkelijker om in Europees verband onderwijs te volgen dan wel te geven en stages te lopen. In dit kader wordt ook de uitwisseling van visiting professors voor de Graduate School gefaciliteerd. Alumni De universiteit heeft contacten met haar alumni geïntensiveerd. Zij wil alumni meer betrekken bij de kennisvalorisatie en kennisontwikkeling van de universiteit. Ook dragen alumni bij aan een nauwere afstemming met beroepenvelden en innovatie van het onderwijs en onderzoek van de universiteit. Tegelijk wil de universiteit alumni actiever ondersteunen bij hun verdere beroepsontwikkeling. In 2011 heeft de alumnicoördinator de netwerken van alumni ondersteund, onder andere door gebruik te maken van de mogelijkheden van social media, met discussiegroepen op LinkedIn en een jaarlijks terugkerende alumnidag die goed bezocht werd en hoog gewaardeerd. Ook werd de eerste alumnienquête nieuwe stijl uitgevoerd. Daaruit bleek dat oudstudenten van de universiteit de opleiding als zeer verrijkend hebben ervaren en terugkijkend blij zijn met hun keuze voor de universiteit. Het mastercurriculum werd over het algemeen hoog gewaardeerd. Alumni van de universiteit werken voornamelijk als geestelijk verzorger en als docent. De combinatie van een eigen praktijk met daarnaast een deeltijdbaan wordt het meest gezien. 2 Na het vertrek van professor Hugo Letiche als directeur van het DBA programma Meaning in Organisation werd in 2011 de laatste stap gezet van de integratie van dit programma in de Graduate School van de universiteit. GRADUATE SCHOOL De Graduate School van de UvH verzorgt een vierjarige promotieopleiding, die wordt afgesloten met een wetenschappelijk proefschrift. Ze biedt afgestudeerde humanistici en andere academisch opgeleide professionals de gelegenheid zich voor te bereiden op een wetenschappelijk beroep dan wel zich verder te professionaliseren door onderzoek binnen de eigen beroepspraktijk. In januari 2010 startte een pilotgroep van 18 deelnemers (waaronder vier assistenten-in-opleiding in dienst van de universiteit). Na beoordeling van hun onderzoeksvoorstel door het College van Promoties zijn 16 deelnemers in 2011 toegelaten tot het tweede jaar van de opleiding. In september 2011 is deze groep uitgebreid met 8 deelnemers vanuit het laatste cohort van de DBA promotieopleiding van de universiteit, zodat het eerste cohort 24 promovendi telt. 2 In januari 2011 startte een tweede cohort, met 26 deelnemers. In november 2011 hebben 23 van hen een onderzoeksvoorstel ingediend. Van deze voorstellen werden er 17 door het College van Promoties goedgekeurd en 6 voorstellen werden aangehouden met het advies om het voorstel te verbeteren. Twee deelnemers zijn in 2011 op advies van de Graduate School met de opleiding gestopt. Eén deelnemer heeft nog geen onderzoeksvoorstel ingediend. Begin 2012 is nog een extra deelnemer ingestroomd in dit cohort; het betreffende onderzoeksvoorstel is goedgekeurd. In juni en oktober 2011 zijn twee assessmentrondes gehouden voor het derde cohort. Er deden in totaal 36 kandidaten mee, waarvan er 22 zijn toegelaten. Vier daarvan komen uit het buitenland (twee uit Duitsland, één uit België en één uit Nigeria). Per 1 januari 2012 zijn daarmee in totaal 48 deelnemers aan de uitvoering van hun promotieplan bezig en bereiden 22 deelnemers een promotieplan voor. 18 UNIVERSITEIT VOOR HUMANISTIEK JAARVERSLAG 2011